Περιπτωσιολογία
I. Πρασιά και χώροι στάθμευσης σε πυλωτή
III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
IV. Δήμοι όπου λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών
I. Πρασιά και χώροι στάθμευσης σε πυλωτή
Ο Συνήγορος του Πολίτη απηύθυνε έγγραφο προς την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, επισημαίνοντας ότι οι ανοικτοί χώροι στάθμευσης, όπως και οι πρασιές είναι κοινόκτητοι και κοινόχρηστοι, επί των οποίων μπορεί να παραχωρηθεί δικαίωμα αποκλειστικής χρήσεως σε ιδιοκτήτες ορόφων της ίδιας οικοδομής, αλλά όχι να κτηθεί κυριότητα. Εφόσον, λοιπόν, οι χώροι αυτοί δεν αποτελούν αντικείμενο κυριότητας δε μπορεί να επιβαρυνθούν με ΤΑΠ, σύμφωνα με όσα επιτάσσει ο ΑΚ.
Η ∆ιεύθυνση Οικονομικών ΟΤΑ υποστήριξε την άποψη ότι με τη σύσταση δουλείας επί του χώρου αυτού εν τοις πράγμασι αίρεται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του και παρέχεται συγκεκριμένη ωφέλεια και άρα αξία, αποκλειστικά στην οριζόντια ιδιοκτησία, παρακολούθημα της οποίας είναι η θέση στάθμευσης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη απηύθυνε έγγραφο προς τον αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών, στον οποίο τέθηκαν τα ζητήματα που αφορούν στην επιβολή ΤΑΠ σε χώρους στάθμευσης σε πυλωτή. Εντούτοις, έως και σήμερα δεν έχει υπάρξει σχετική ανταπόκριση. (Ειδική Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη, Ιούλιος 2014)
Σε παλαιότερο έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών είχε υποστηριχθεί ότι το δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης της πυλωτής για στάθμευση αυτοκινήτου εξομοιούται με την κατοχή της και συνεπάγεται αποτελέσματα νομής του συγκεκριμένου χώρου, με αποτέλεσμα ο εκάστοτε κύριος να υποχρεούται στην καταβολή ΤΑΠ.
Ο Συνήγορος του Πολίτη επικαλέστηκε τον Ν. 2130/1993 (άρθρο 24 παράγρ. 7), σύμφωνα με τον οποίο του ανωτέρω τέλους απαλλάσσονται οι κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικιών. Οι ανοικτοί χώροι στάθμευσης είναι κοινόκτητοι και κοινόχρηστοι χώροι επί των οποίων μπορεί να παραχωρηθεί δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης, αλλά όχι κυριότητας, με αποτέλεσμα να περιορίζεται η χρήση αλλά όχι η συγκυριότητα. Εφόσον, λοιπόν, δεν μπορεί να υπάρξει κυριότητα, επικαρπία ή νομή επί των χώρων αυτών, δεν μπορεί να υπάρξει κύριος, επικαρπωτής ή νομέας ανοικτού χώρου στάθμευσης ως υπόχρεος, σύμφωνα με το άρθρο 3 Ν. 2130/1993, για την καταβολή του ΤΑΠ. Επιπλέον, ο Συνήγορος υποστήριξε ότι η δικαιοπραξία σύστασης του εν λόγω δικαιώματος αποκλειστικής χρήσης έχει ενοχική και όχι εμπράγματη υπόσταση. Όμως, το ΤΑΠ έχει θεσπισθεί σε βάρος δικαιούχων εμπράγματων δικαιωμάτων (κυριότητα, νομή, επικαρπία) και όχι ενοχικών, κατά συνέπεια η επέκταση της επιβολής του ΤΑΠ στο δικαίωμα κατοχής παραβιάζει την αρχή της νομιμότητας του φόρου. Αναμένεται η απάντηση του Υπουργείου Εσωτερικών. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2016)
Στη ΓνΝΣΚ 135/2017 (η οποία έγινε αποδεκτή με την υπ' αριθ. 29727/05.09.2017 εγκύκλιο του ΥΠ.ΕΣ.) ομόφωνα γίνεται δεκτό ότι τα παραχωρηθέντα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσεως ανοικτής θέσης σταθμεύσεως σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή ή σε μέρος αυτής, δεν υπόκεινται στο τέλος ακίνητης περιουσίας (Τ.Α.Π.) του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, που επιβάλλεται υπέρ των δήμων και εις βάρος των ιδιοκτητών, επικαρπωτών ή νομέων ορόφων ή διαμερισμάτων της ιδίας οικοδομής.
Τα καταβληθέντα και εισπραχθέντα ποσά τέλους ακίνητης περιουσίας από τους ιδιοκτήτες, επικαρπωτές ή νομείς οριζόντιων ιδιοκτησιών οικοδομής για το ασκούμενο απ’ αυτούς δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης ανοικτής θέσης στάθμευσης σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή της οικοδομής αυτής, με νόμιμους τίτλους βεβαίωσης, τα οποία εκδόθηκαν πριν την εφαρμογή από τους δήμους της άποψης που διατυπώθηκε με την με αριθμό 135/2017 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, δεν θεωρούνται αχρεώστητα καταβληθέντα, εφόσον διατηρήθηκε εν ισχύ ο νόμιμος τίτλος καταβολής τους και δεν ακυρώθηκε ή τροποποιήθηκε κατόπιν ασκήσεως προσφυγής, είτε με απόφαση δημοτικού συμβουλίου κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 του ν. 1080/1980 στα πλαίσια συμβιβαστικής επιλύσεως της διαφοράς ή με δικαστική απόφαση που εκδόθηκε επί της προσφυγής. Τα εν λόγω τέλη τα οποία βεβαιώθηκαν ταμειακά πριν την εφαρμογή από τους δήμους της άποψης, η οποία διατυπώθηκε με την με αριθμό 135/2017 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, δεν δύναται να διαγραφούν, εφόσον οι εν λόγω ταμειακές βεβαιώσεις στηρίζονται σε εκδοθέντες βεβαιωτικούς καταλόγους εν ισχύ, οι οποίες δεν ακυρώθηκαν ή τροποποιήθηκαν κατόπιν ασκήσεως προσφυγής κατά τα ανωτέρω. Εάν, όμως, εκκρεμεί αίτημα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς κατ’ άρθρο 32 του ν. 1080/1980 κατά το μέρος, που στην προσβαλλόμενη με την προσφυγή κατάσταση ή βεβαιωτικό κατάλογο βεβαιώνεται παράνομα το τέλος ακίνητης περιουσίας σε βάρος του προσφεύγοντα για το ασκούμενο απ’ αυτόν δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης ανοικτής θέσης στάθμευσης σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή οικοδομής, ενόψει των αρχών του κράτους δικαίου, της νομιμότητας της διοικητικής δράσεως και της χρηστής διοικήσεως, επιβάλλεται όπως η Επιτροπή του άρθρου 32 του ν. 1080/1980, κατ’ αποδοχή της άποψης που διατυπώθηκε με την με αριθμό 135/2017 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, συντάξει σχετικό πρακτικό περί αποδοχής της προσφυγής και ακυρώσεως της καταστάσεως ή του βεβαιωτικού καταλόγου, κατά το μέρος που βεβαιώνεται τέλος ακίνητης περιουσίας για την αιτία αυτή και, μετά την υπογραφή του πρακτικού από τον προσφεύγοντα, να γίνει αυτό δεκτό από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου προς ακύρωση του νόμιμου τίτλου και αντίστοιχη διαγραφή του βεβαιωθέντος τέλους και επιστροφή του ως αχρεώστητου καταβληθέντος (ομόφ.). (ΓνΝΣΚ 52/2019-έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικό ΥΠ.ΕΣ. 2576/14.01.2021)
H εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων επί κτιρίου ή στον ακάλυπτο χώρο οικοπέδων σε περιοχή εντός σχεδίου πόλεως ή εντός οικισμού, καθώς και επί κτιρίου που βρίσκεται σε περιοχή εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, δεν δημιουργεί επί πλέον υποχρέωση ως προς το οφειλόμενο για το ακίνητο αυτό τέλος ακίνητης περιουσίας. H εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στοιχείων σε αδόμητο γήπεδο σε περιοχή εκτός σχεδίου ή εκτός οικισμού δεν δημιουργεί υποχρέωση καταβολής τέλους ακίνητης περιουσίας, το αυτό δε ισχύει και για τα συνοδά έργα της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης υπό την προϋπόθεση ότι δεν πρόκειται για κατασκευές που αποτελούν κτίσματα κατά την πολεοδομική νομοθεσία (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 202/2020)
Δήμος επέβαλε σε επιχείρηση φωτοβολταϊκών συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας δημοτικά τέλη με βάση την επιφάνεια της στέγης κτιρίου, στην οποία η επιχείρηση έχει εγκαταστήσει φωτοβολταϊκό πάρκο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ο Συνήγορος διαπίστωσε ότι κάθε δήμος αποφασίζει διαφορετικά, καθώς δεν υφίσταται σαφές νομοθετικό πλαίσιο βάσει του οποίου επιβαρύνονται ή απαλλάσσονται οι επενδυτές από τη χρέωση αυτή. Με παρέμβαση του Συνηγόρου, ο δήμος έπαυσε εφεξής να χρεώνει το συγκεκριμένο φωτοβαλταϊκό σύστημα, ωστόσο δεν διέγραψε τις προηγούμενες οφειλές του. Ο Συνήγορος πρότεινε στα Υπουργεία Εσωτερικών και Περιβάλλοντος τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που διέπει τα τέλη καθαριότητας και φωτισμού σε φωτοβολταϊκά πάρκα, και στη συνέχεια προγραμματίστηκε σχετική συνάντηση μεταξύ στελεχών των συναρμόδιων υπηρεσιών (υπόθεση 185432/2014) (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2015)
III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
Με την ΓνΝΣΚ 360/2012 γίνονται δεκτά τα εξής:
-Η αύξηση της επιφανείας των κτισμάτων, που επέρχεται με την προσθήκη εντός αυτών παταριών και σοφίτων, δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του Τ.Α.Π., εφόσον η αύξηση αυτή της επιφανείας ήθελε πολεοδομικώς χαρακτηρισθεί ως αλλαγή χρήσης, εμπίπτουσα στο πεδίο εφαρμογής των άρθρων 5 επ. του ν.3843/2010.
-Οι αποθήκες και οι χώροι στάθμευσης αυτοκινήτων θεωρούνται βοηθητικοί χώροι (άρθρο 345 παρ. 3 του Κώδικα Βασικής Πολεοδομικής Νομοθεσίας και άρθρο 2 παρ. 3 της με αριθμό 3046/304/1989 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων 'Κτιριοδομικός Κανονισμός'), ενώ, οι κλειστοί χώροι στάθμευσης που κατασκευάζονται σε υπόγειους ορόφους δεν προσμετρώνται για τον υπολογισμό του συντελεστή δόμησης του οικοπέδου (άρθρο 7 παρ. 1Β περ. η' του ν.1577/1985). Κατά συνέπεια η αλλαγή χρήσης των χώρων αυτών, που διατηρούνται με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του ν.3843/2010, σε χώρους κύριας χρήσης, δεν λαμβάνεται υπ' όψιν για τον υπολογισμό του Τ.Α.Π., υπό την προεκτεθείσα διάκριση.
-Αν οι διατηρούμενοι με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του ν.3843/2010 χώροι είχαν ήδη δηλωθεί για τον υπολογισμό των ως άνω τελών και φόρων, συνεχίζουν να λαμβάνονται υπ' όψιν και να συνυπολογίζονται όπως είχαν δηλωθεί, χωρίς, δηλαδή, να υπολογίζεται η αλλαγή της χρήσης.
-Δεν επιβάλλεται Τ.Α.Π., σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 22 παρ. 5 του ν.3897/2010, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 33 του ν.3937/2011, στους κλειστούς χώρους πουπροστέθηκαν σεκοινόχρηστες πιλοτές πολυκατοικιών, ανεξαρτήτως αν αυτοί δύναται να αποτελέσουν αντικείμενο διηρημένης ιδιοκτησίας, εφ' όσον οι χώροι αυτοί έχουν τακτοποιηθεί - διατηρηθεί κατά τη διαδικασία των άρθρων 5 επ. του ν.3843/2010.
Κατά τα λοιπά δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ / ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ / Τέλος καθαριότητας και φωτισμού / Περιπτωσιολογία / III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
IV. Δήμοι όπου λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών
Από το έτος 2019, στους Δήμους, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων λειτουργούν μονάδες προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών οφείλονται τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού και τέλος ακίνητης περιουσίας, τα οποία καταβάλλονται από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ως ενιαίο τέλος ανά διαμένοντα σε μονάδα προσωρινής φιλοξενίας. (παρ.1 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ / ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ / Τέλος καθαριότητας και φωτισμού / Περιπτωσιολογία / XII. Δήμοι όπου λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών
[embed_object_post post_id="600033" post_title="Περιπτωσιολογία εσόδων"]embed_object_post[/embed_object_post]