Υπόχρεοι Φορολογίας Εισοδήματος
1. Φορείς γενικής κυβέρνησης
Από το φόρο εισοδήματος απαλλάσσονται μεταξύ άλλων οι φορείς γενικής κυβέρνησης με εξαίρεση το εισόδημα που αποκτούν από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. Για τους σκοπούς του προηγούμενου εδαφίου στους φορείς Γενικής Κυβέρνησης δεν περιλαμβάνονται οι κεφαλαιουχικές εταιρείες, εκτός από αυτές στις οποίες το κράτος ή νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου συμμετέχει με ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%).
(άρθρο 46 του Ν.4172/2013, όπως συμπληρώθηκε με την υποπερίπτ. α' της περίπτ. 9 της υποπαρ. Δ.1 του άρθρου πρώτου του Ν. 4254/14)
Το εισόδημα από κεφάλαιο περιλαμβάνει το εισόδημα που προκύπτει στο φορολογικό έτος σε μετρητά ή σε είδος με τη μορφή μερισμάτων, τόκων, δικαιωμάτων, καθώς και το εισόδημα από ακίνητη περιουσία (άρθρα 35-39, Ν.4172/2013).
Ωστόσο οι ΟΤΑ απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος επί της ακίνητης περιουσίας τους για συγκεκριμένες περιπτώσεις ακινήτων. (παρ.7 άρθρο 47 Ν.4172/13, όπως προστέθηκε από το άρθρο 64 του Ν.4483/17)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ » ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ-ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ » Φορολόγηση Ακίνητης Περιουσίας
Για τη φορολογία εισοδήματος και λοιπές απαλλαγές από αυτήν δείτε και την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ / ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ-ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ / Φορολόγηση μισθωμάτων αιγιαλού, περιπτέρων, μερισμάτων, τόκων κ.λπ.
Το εισόδημα από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου περιλαμβάνει το εισόδημα που προκύπτει από μεταβίβαση ακίνητης περιουσίας και τίτλων (άρθρα 41-42, Ν.4172/2013)
Οι διατάξεις των άρθρων 1 έως και 71 του νόμου αυτού ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά, με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων του άρθρου αυτού. (παρ.1 του άρθρου 72 του Ν.4172/2013)
Με τις διατάξεις των περ. β' έως και στ' της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας (ενσωμάτωση της Οδηγίας 2011/85/ΕΕ) - δημόσιο λογιστικό και άλλες διατάξεις» δίνονται οι ακόλουθοι ορισμοί:
Γενική Κυβέρνηση:
περιλαμβάνει τρία υποσύνολα, εφεξής αποκαλούμενα υποτομείς:
της Κεντρικής Κυβέρνησης,
των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και
των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ), σύμφωνα με τους κανόνες και τα κριτήρια του Ευρωπαϊκού Συστήματος Λογαριασμών (ΕΣΟΛ).
Υποτομέας ΟΤΑ:
περιλαμβάνει
(αα) τους ΟΤΑ, οι οποίοι αποτελούνται από τους Δήμους (OTA A' βαθμού) και τις Περιφέρειες (OTA B' βαθμού) και
(ββ) τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου που ανήκουν, ελέγχονται ή χρηματοδοτούνται από τους ΟΤΑ. (ΠΟΛ 1044/10.02.2015)
Οι φορείς εκτός Κεντρικής Διοίκησης, που περιλαμβάνονται στους υποτομείς της Γενικής Κυβέρνησης, προσδιορίζονται, ανά υποτομέα, από το Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, που τηρείται με ευθύνη της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής και αποτελούν ξεχωριστά νομικά πρόσωπα που εποπτεύονται από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης ή από ΟΤΑ. (ΠΟΛ 1044/10.02.2015)
Οι πιο πάνω διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 ισχύουν από 1.1.2015, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 183 του ίδιου νόμου και συνεπώς μέχρι την 31.12.2014 ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 1Β του ν. 2362/1995, με τις οποίες δίνονται παρόμοιοι ορισμοί με τους πιο πάνω και οι οποίες προβλέπουν επίσης τήρηση Μητρώου Φορέων Γενικής Κυβέρνησης με ευθύνη της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής. (ΠΟΛ 1044/10.02.2015)
Κατόπιν των ανωτέρω, ως φορείς γενικής κυβέρνησης, προκειμένου για την εφαρμογή των κοινοποιούμενων διατάξεων, νοούνται αυτοί που περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης που τηρείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 1Β του ν. 2362/1995 ή της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014, κατά περίπτωση. Διευκρινίζεται ότι επειδή το Μητρώο αυτό μεταβάλλεται συνεχώς, θα χρησιμοποιείται κάθε φορά το τελευταίο δημοσιευμένο που υφίσταται κατά το χρόνο υποβολής της δήλωσης φόρου εισοδήματος και αφορά στο χρόνο λήξης του φορολογικού έτους στη διάρκεια του οποίου γεννάται η σχετική φορολογική υποχρέωση. (ΠΟΛ 1044/10.02.2015)
Όσον αφορά τις Δ.Ε.Υ.Α., ως κοινωφελείς επιχειρήσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κατά τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 1069/1980, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 4483/17, αντιμετωπίζονται φορολογικά ως μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ' του άρθρου 45 του ν. 4172/2013 και τις οδηγίες που έχουν δοθεί για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών (ΠΟΛ. 1044/2015 εγκύκλιος), συνεπώς δεν απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος για τα φορολογικά έτη που ξεκινούν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά. (ΑΑΔΕ ΔΕΑΦ 1106959 ΕΞ 2018/11.07.2018)
Για περισσότερα σχετικά με τη φορολογική μεταχείριση των Δ.Ε.Υ.Α. δείτε την εγκύκλιο της ΑΑΔΕ ΔΕΑΦ 1106959 ΕΞ 2018/11.07.2018.
Όσον αφορά στους φορείς γενικής κυβέρνησης, δεδομένου ότι αυτοί φορολογούνται για το εισόδημα που αποκτούν από κεφάλαιο ή υπεραξία από μεταβίβαση κεφαλαίου, με εξαίρεση το Ελληνικό Δημόσιο και τις λοιπές υπηρεσίες που απαλλάσσονται για το συνολικό εισόδημά τους σύμφωνα με τα αναφερόμενα ανωτέρω, διενεργείται παρακράτηση στα πιο πάνω εισοδήματα που αποκτούν με βάση τις διατάξεις των άρθρων 62 και 64 του ν. 4172/2013. (ΠΟΛ 1044/10.02.2015)
Σχετικά με την απαλλαγή των ΟΤΑ και των Νομικών τους Προσώπων από το Φόρο Εισοδήματος από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΚΕΔΕ με την υπ' αρ.277/22-7-15 απόφασή του ζήτησε ομόφωνα τη νομοθετική ρύθμιση, για την πλήρη απαλλαγή των ΟΤΑ Α' βαθμού και των ΝΠΔΔ αυτών από τον Φόρο Εισοδήματος και τον ΕΝΦΙΑ με αναδρομική ισχύ για το 2014 (τροποποίηση των διατάξεων των παρ. 1 άρθρο 46 Ν. 4172/2013 και παρ. β άρθρο 3 4223/2013. (ΚΕΔΕ 2350/17.08.2015)
Φορείς γενικής κυβέρνησης, όπως προσδιορίζονται πιο πάνω, για τους οποίους προβλέπεται απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος με βάση ειδικές διατάξεις νόμων που διατηρούνται σε ισχύ, σύμφωνα με τα ανωτέρω, απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με όσα ορίζονται στις ειδικές αυτές διατάξεις νόμων, μη εφαρμοζομένων στην περίπτωση αυτή των διατάξεων της περ. α' του άρθρου 46 του ν. 4172/2013 με βάση τις οποίες φορολογούνται για το εισόδημά τους από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου. (ΠΟΛ 1044/10.02.2015)
Συνεπώς οι φορείς γενικής κυβέρνησης φορολογούνται για το εισόδημά τους από κεφάλαιο ή υπεραξία από μεταβίβαση κεφαλαίου και απαλλάσσονται της φορολογίας για λοιπά εισοδήματα.
Οι διατάξεις των άρθρων 1 έως και 71 του Ν.4172/13 ισχύουν για τα εισοδήματα που αποκτώνται και τις δαπάνες που πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά, με την επιφύλαξη των επόμενων παραγράφων του άρθρου αυτού. (παρ.1 του άρθρου 72 του Ν.4172/2013)
Από 01.01.2016 απαλλάσσονται από τη φορολογία εισοδήματος οι σχολικές επιτροπές. (περίπτ.στ άρθρο 46 Ν.4172/13, όπως προστέθηκε με το άρθρο 61 του Ν.4465/17)
Ωστόσο, υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας των εισοδημάτων τους σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 1 του άρθρου 68 του ν.4172/2013. Οδηγίες αναφορικά με τον ορθό τρόπο υποβολής της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος -εντύπου Ν από τα συγκεκριμένα νομικά πρόσωπα ειδικά για το φορολογικό έτος 2016 έχουν ήδη αναρτηθεί στην ηλεκτρονική διεύθυνση της Α.Α.Δ.Ε. http://www.aade.gr (βλ. ερώτηση- απάντηση με αριθμό 40 στο σχετικό πεδίο συχνές ερωτήσεις-απαντήσεις αναφορικά με το έντυπο Ν).
Τέλος, αναφορικά με τη φορολογική μεταχείριση του εισοδήματος που αποκτούν τα ως άνω νομικά πρόσωπα για το χρονικό διάστημα από 1.1.2014, ημερομηνία έναρξης ισχύος των διατάξεων του ν.4172/2013 έως και 31.12.2015, εξακολουθούν και ισχύουν τα αναφερόμενα στο με αρ. ΔΕΑΦ Β 1016062 ΕΞ 2017/01-02-2017 έγγραφό (με ΑΔΑ 7Η5ΠΗ-63Ν) καθόσον η νέα απαλλακτική διάταξη της περίπτωσης στ' του άρθρου 46 του ν. 4172/2013 ισχύει από 1.1.2016 και εφεξής. (ΠΟΛ 1148/25.09.2017)
2. Νομικά πρόσωπα εκτός φορέων γενικής κυβέρνησης
Νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες που δεν ανήκουν σε φορείς γενικής κυβέρνησης, υποχρεούνται να δηλώνουν ηλεκτρονικά όλα τα εισοδήματά τους στη Φορολογική Διοίκηση, μέχρι και την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έκτου μήνα από το τέλος του φορολογικού έτους. (άρθρο 68 Ν.4172/13, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ.2 του άρθρου 142 του Ν.4537/18)
Με την παράγραφο 2 του άρθρου 142 του Ν.4537/2018, με την οποία τροποποιείται το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 68 του ν.4172/2013, ρυθμίζεται ο χρόνος καταβολής της πρώτης δόσης (και κατ’ επέκταση και των υπόλοιπων δόσεων) για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων φορολογικού έτους 2017 και επόμενων, προκειμένου να διατηρηθεί ο προβλεπόμενος αριθμός δόσεων. Για τον σκοπό αυτό, η δήλωση υποβάλλεται μέχρι και την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έκτου μήνα από το τέλος του φορολογικού έτους. (ΠΟΛ 1106/06.06.2018)
Η τροποποίηση του άρθρου 68 του Ν.4172/13 από την παρ.2 του άρθρου 142 του Ν.4537/18 με την οποία ορίζεται ότι η δήλωση φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υποβάλλεται μέχρι και την τελευταία εργάσιμη ημέρα του έκτου μήνα από το τέλος του φορολογικού έτους, αντί της τελευταίας μέρας του έκτου μήνα έχει εφαρμογή σύμφωνα με την παρ.3 του άρθρου 142 του Ν.4537/18 για τα εισοδήματα που αποκτώνται στα φορολογικά έτη που αρχίζουν από την 1.1.2017 και μετά και ισχύει σύμφωνα με την παρ.5 του ίδιου άρθρου από την κατάθεση του νομοσχεδίου στη Βουλή ήτοι από 11.04.2018.
Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022 των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων του άρθρου 45, των οποίων το φορολογικό έτος λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2022, παρατείνεται μέχρι και την 31η Αυγούστου 2023 και ώρα 15:00. Η καταβολή του φόρου για τις δηλώσεις του πρώτου εδαφίου, με εξαίρεση τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που έχουν λυθεί ή έχουν τεθεί υπό εκκαθάριση, πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες οι δύο (2) πρώτες δόσεις καταβάλλονται μέχρι και την 31η Αυγούστου 2023 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των έξι (6) επόμενων μηνών (παρ. 85 άρθρο 72 Ν. 4172/13, όπως προστέθηκε από το άρθρο 93 του ν.5036/23 και αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 68 του ν.5045/23) (ΑΑΔΕ Ο. 3047/04.08.2023) [άρθρο 6 παρ. 1 Α.Α.Δ.Ε. Α. 1063/09.05.2023 (ΦΕΚ 3189/15.05.2023 τεύχος Β')]
Τα φυσικά πρόσωπα του άρθρου 3 του ν. 4172/2013 και τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες του άρθρου 45 του ν. 4172/2013, των οποίων το φορολογικό έτος λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2022, που δεν υπέβαλαν δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022 έως ώρα 15:00 της 31ης Αυγούστου 2023, δύνανται να υποβάλλουν την ανωτέρω δήλωση μέχρι την 4η Σεπτεμβρίου 2023 και να καταβάλλουν τις δύο πρώτες δόσεις του φόρου που προκύπτει από αυτή, μέχρι την 4η Σεπτεμβρίου 2023, χωρίς την επιβολή κυρώσεων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής του ν. 4987/2022. Το ίδιο ισχύει και για τα φυσικά πρόσωπα και τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που θα υποβάλουν τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2022 από ώρα 15:00 της 31ης Αυγούστου 2023 μέχρι την 4η Σεπτεμβρίου 2023, για τον φόρο που θα προκύψει από την δήλωση αυτή. Ειδικά, για τα φυσικά πρόσωπα η δήλωση κατά τα αναφερόμενα στα προηγούμενα εδάφια δύναται να υποβληθεί μέχρι ώρα 17:00 της 4ης Σεπτεμβρίου 2023. Oι καταβολές του φόρου από την 1η έως και την 4η Σεπτεμβρίου πραγματοποιούνται αποκλειστικά μέσω web banking και όχι μέσω κάρτας ή μέσω συστήματος πληρωμών IRIS. 2. Η παρούσα ισχύει από την 31η Αυγούστου 2023. [Απόφαση Υπ. Εθν. Οικονομίας και Οικονομικών και Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. Α.1133/31.08.2023 (ΦΕΚ 5280/01.09.2023 τεύχος Β')] (Ανακοίνωση Υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών 31.08.2023)
Η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του ν. 4172/2013 των οποίων το φορολογικό έτος λήγει την 31.12.2022, παρατείνεται μέχρι και την 31η Ιουλίου 2023 και ώρα 15:00. [απόφαση Υπ. Οικ. Α. 1078/23.05.2023 (ΦΕΚ 3472/24.05.2023 τεύχος Β')]
Η καταβολή του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων και των νομικών οντοτήτων για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2021, με εξαίρεση τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που έχουν λυθεί ή έχουν τεθεί υπό εκκαθάριση, πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης, με βάση την παρ. 2 του άρθρου 68 και οι υπόλοιπες επτά (7) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επτά (7) επόμενων μηνών. (παρ. 77 άρθρο 72 Ν. 4172/13, όπως προστέθηκε από το άρθρο 58 του Ν.4916/22)
Οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021 των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων του άρθρου 45, των οποίων το φορολογικό έτος λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2021, υποβάλλονται εμπρόθεσμα μέχρι την 30ή Αυγούστου 2022. Η καταβολή του φόρου για τις δηλώσεις του προηγούμενου εδαφίου, πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες οι δύο πρώτες δόσεις καταβάλλονται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Αυγούστου 2022 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των έξι (6) επόμενων μηνών. (παρ. 77 άρθρο 72 Ν. 4172/13, όπως συμπληρώθηκε από την παρ.1 του άρθρου 182 του Ν.4964/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1071691 ΕΞ 2022/05.08.2022)
Το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ ανακοινώνουν ότι τα νομικά πρόσωπα που μέχρι την 30/8/2022 δεν είχαν υποβάλει αρχική ή τροποποιητική δήλωση, μπορούν να την υποβάλουν εμπρόθεσμα μέχρι την Παρασκευή 2/9/2022 και ώρα 15:00 χωρίς την επιβολή κυρώσεων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής. Επιπλέον, παρέχονται πληροφορίες σχετικά με την καταβολή του φόρου.(Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. και Υπ. Οικονομικών 31.08.2022)
Τα νομικά πρόσωπα και οι νομικές οντότητες του άρθρου 45 του ν. 4172/2013, των οποίων το φορολογικό έτος λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2021, και δεν υπέβαλαν δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021 έως την 30.08.2022, δύνανται να υποβάλλουν την ανωτέρω δήλωση μέχρι την 2η Σεπτεμβρίου 2022 και ώρα 15:00 και να καταβάλλουν τις δύο πρώτες δόσεις του φόρου που προκύπτει από αυτή, μέχρι την 2η Σεπτεμβρίου 2022, χωρίς την επιβολή κυρώσεων και τόκων εκπρόθεσμης καταβολής του ν. 4174/2013. Το ίδιο ισχύει και για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που θα υποβάλουν τροποποιητική δήλωση φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2021 από την 31η Αυγούστου 2022 μέχρι την 2η Σεπτεμβρίου 2022 και ώρα 15:00, για τον φόρο που θα προκύψει από την δήλωση αυτή.
Επισημαίνεται ότι οι καταβολές του φόρου κατά την 1η και 2η Σεπτεμβρίου πραγματοποιούνται αποκλειστικά μέσω web banking και όχι μέσω κάρτας ή μέσω συστήματος πληρωμών IRIS.
Η παρούσα ισχύει από την 30η Αυγούστου 2022. (Απόφαση Υπ. Οικ. και Διοικητή Α.Α.Δ.Ε. Α.1120/31.08.2022 (ΦΕΚ 4627/01.09.2022 τεύχος Β'))
Οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2020 των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων του άρθρου 45, των οποίων το φορολογικό έτος λήγει την 31η Δεκεμβρίου 2020, υποβάλλονται εμπρόθεσμα μέχρι την 27η Αυγούστου 2021.
Η καταβολή του φόρου για τις δηλώσεις του προηγούμενου εδαφίου πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες οι δύο πρώτες δόσεις καταβάλλονται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Αυγούστου 2021 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των έξι (6) επόμενων μηνών. (παρ.64 άρθρο 72 Ν.4172/13, όπως προστέθηκε από το άρθρο 30 του Ν.4797/21)
Η καταβολή του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων και των νομικών οντοτήτων για τα εισοδήματα του φορολογικού έτους 2019, με εξαίρεση τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που έχουν λυθεί ή έχουν τεθεί υπό εκκαθάριση, πραγματοποιείται σε οκτώ (8) ισόποσες μηνιαίες δόσεις, από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης, με βάση τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 68 του ν. 4172/2013 (Α΄ 167) και οι υπόλοιπες επτά (7) μέχρι την τελευταία εργάσιμη μέρα των επτά (7) επόμενων μηνών. Ειδικά για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων, των οποίων η προθεσμία υποβολής παρατάθηκε με την υπ’ αρ. Α 1156/2020 απόφαση του Υφυπουργού Οικονομικών μέχρι την 29η Ιουλίου 2020, η πρώτη δόση καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου του 2020 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επτά (7) επόμενων μηνών. (παρ. 44 άρθρο 72 Ν. 4172/13, όπως προστέθηκε από την περίπτ. α' της παρ. 1 του άρθρου 82 του Ν. 4706/20) (ΑΑΔΕ Ε.2111/21.07.2020)
Οι διατάξεις της περ. Α΄ ισχύουν και για τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος του φορολογικού έτους 2019 που έχουν υποβληθεί πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος. (περίπτ. β' της παρ. 1 του άρθρου 82 του Ν. 4706/20) (ΑΑΔΕ Ε.2111/21.07.2020)
Η καταβολή του φόρου για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 2017 και μετά γίνεται σε έξι (6), κατ΄ανώτατο όριο, ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και οι υπόλοιπες πέντε (5) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε (5) επόμενων μηνών, η οποία δεν μπορεί να εκτείνεται πέραν του ίδιου φορολογικού έτους. (παρ.3 άρθρο 68 Ν.4172/13, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 14 του N. 4484/17 σε συνδυασμό με την παρ.3 του άρθρου 14 του ίδιου νόμου) (ΠΟΛ 1156/03.10.2017)
Για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες που έχουν λυθεί ή έχουν τεθεί υπό εκκαθάριση η καταβολή του φόρου γίνεται εφάπαξ και όχι αργότερα από την επόμενη εργάσιμη ημέρα από την υποβολή της δήλωσης. (παρ.3 άρθρο 68 Ν.4172/13, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 16 του Ν. 4467/17)
Δείτε την ΠΟΛ 1071/03.05.2017 όπου παρατίθενται παραδείγματα για την εφαρμογή της ανωτέρω διάταξης.
Η καταβολή του φόρου εισοδήματος, για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουάριου 2016 και μετά, γίνεται σε έξι (6), κατ' ανώτατο όριο, ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης και οι υπόλοιπες πέντε (5) μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε (5) επόμενων μηνών. (παρ.3 άρθρο 68 Ν.4172/13, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 16 του Ν. 4467/17)
Για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες με φορολογικό έτος που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2016 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους, η καταβολή του φόρου σύμφωνα με το άρθρο 68 γίνεται σε έξι (6) ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Ιουλίου 2017 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των πέντε επόμενων μηνών. (παρ.41 άρθρο 72 Ν.4172/13, όπως προστέθηκε από την παρ. 2 του άρθρου 14 του N. 4484/17) (ΠΟΛ 1156/03.10.2017)
Ειδικά για το φορολογικό έτος 2015, η προθεσμία υποβολής των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων του άρθρου 45 του Ν.4172/2013, που δεν έχουν υποβληθεί μέχρι 30.06.2016 και των οποίων η προθεσμία υποβολής δεν έχει λήξει παρατείνεται μέχρι την 15η Ιουλίου 2016. (ΠΟΛ 1090/28.06.2016 (ΦΕΚ 1950/30.06.2016 τεύχος Β')
Με την ΠΟΛ 1105/15.07.2016 (ΦΕΚ 2205/15.07.2016 τεύχος Β') η καταληκτική ημερομηνία υποβολής φορολογικών δηλώσεων νομικών προσώπων παρατείνεται εκ νέου μέχρι τη Δευτέρα 25.7.2016.
Για τα φορολογικά έτη που αρχίζουν από 01.01.2014, ήτοι μετά την έναρξη ισχύος του Ν.4172/13, η δήλωση φορολογίας εισοδήματος των μετατρεπόμενων ή συγχωνευόμενων νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων για το χρονικό διάστημα μέχρι το χρόνο σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού υποβάλλεται χειρόγραφα στην αρμόδια ΔΟΥ μέχρι και την τελευταία ημέρα του έκτου μήνα από την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμού μετασχηματισμού. (ΠΟΛ 1231/21.10.2015)
Για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες με φορολογικό έτος που αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2014 και λήγει την 31η Δεκεμβρίου του ίδιου έτους η καταβολή του φόρου σύμφωνα με το άρθρο 68 γίνεται σε πέντε (5) ισόποσες μηνιαίες δόσεις από τις οποίες η πρώτη καταβάλλεται μέχρι την 21η Αυγούστου 2015 και η καθεμία από τις επόμενες μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα των μηνών Σεπτεμβρίου, Οκτωβρίου, Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2015. (παρ.39 άρθρο 72 Ν.4172/13, όπως προστέθηκε από την περίπτ. στ΄i. της παρ. 11 της υποπαρ. Δ.1 του άρθρου 2 του Ν. 4336/15)
Η ισχύς της ανωτέρω διάταξης αρχίζει από την επομένη ημέρα της δημοσίευσης της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ήτοι, από τις 15.08.2015 και μετά) και αφορά δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβάλλονται από την ημερομηνία αυτή και μέχρι την 20η Αυγούστου 2015. (περίπτ. στ΄ii. της παρ. 11 της υποπαρ. Δ.1 του άρθρου 2 του Ν. 4336/15) (ΠΟΛ 1217/24.09.2015)
Για δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος που υποβλήθηκαν μετά την 20η Αυγούστου 2015, με βάση τις μεταγενέστερες παρατάσεις που δόθηκαν με τις ΠΟΛ.1183/2015 και ΠΟΛ.1198/2015 ΑΥΟ και όσον αφορά στην καταβολή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος, ισχύουν τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1186/2015 και στο ΔΕΑΦΒ 1112197 ΕΞ 2015/27.08.2015 έγγραφό, με τα οποία έγινε δεκτό, ότι οι διατάξεις της παρ.39 του άρθρου 72 του ν.4172/2013 δεν καταλαμβάνουν τις υπόψη δηλώσεις και περαιτέρω, η καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης (31 Αυγούστου 2015) θα είναι και ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης. (ΠΟΛ 1217/24.09.2015)
Ειδικότερα, από 1/1/2014 σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων υπόκεινται:
α) οι κεφαλαιουχικές εταιρείες που συστήθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή, (περίπτα άρθρο 45 Ν.4172/2013),
Ως κεφαλαιουχικές εταιρείες που συστάθηκαν στην ημεδαπή νοούνται ιδίως οι ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες, οι ανώνυμες εταιρείες ΟΤΑ, οι ημεδαπές εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και οι ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες (ΠΟΛ 1044/10.02.2015)
Δεδομένου ότι οι ανώνυμες εταιρείες Ο.Τ.Α. που λειτουργούν ως ΦΟΔΣΑ δεν περιλαμβάνονται στους φορείς γενικής κυβέρνησης, αλλά και ότι η σχετική απαλλαγή που προβλέπεται στην περ. α' του άρθρου 46 του ν. 4172/2013, με εξαίρεση το εισόδημα από κεφάλαιο και υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου, χορηγείται με βάση τον χαρακτηρισμό ενός προσώπου ως φορέα γενικής κυβέρνησης και όχι με βάση το αντικείμενο δραστηριότητάς του, προκύπτει ότι οι εταιρείες αυτές υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων ως κεφαλαιουχικές εταιρείες, σύμφωνα με όσα ορίζονται σχετικά στο ν. 4172/2013. Περαιτέρω, σε φόρο εισοδήματος υπόκεινται και τα ποσά που εμφανίζονται σε λογαριασμό ειδικού αποθεματικού και τα οποία διατίθενται σε έργα αποκατάστασης και μεταφροντίδας, τα οποία άλλωστε προέρχονται από τα κέρδη των εν λόγω εταιρειών, ελλείψει ρητής απαλλακτικής διάταξης. (Υπ. Οικ. ΔΕΑΦ Β 1136614 ΕΞ 2015/21.10.2015)
β) οι προσωπικές εταιρείες που συστήθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή, (περίπτ β άρθρο 45 Ν.4172/2013)
γ) τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου που συστήθηκαν στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή και στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους σωματεία και ιδρύματα, με εξαίρεση μόνο τα κάθε είδους έσοδα που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους, τα οποία δεν αποτελούν αντικείμενο φόρου, (περίπτ γ άρθρο 45 Ν.4172/2013)
Οι δημοτικοί συνδυασμοί περιλαμβάνονται κατ' αρχήν στην έννοια των νομικών οντοτήτων, όπως αυτή ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 4172/2013 και ειδικότερα, στα πρόσωπα της περ. γ' του άρθρου 45 του ίδιου νόμου, πλην όμως, συγκροτούνται αποκλειστικά για συμμετοχή στις εκλογικές διαδικασίες και δεν αναγνωρίζονται από τον νόμο ως φορείς δικαιωμάτων και υποχρεώσεων άλλων, πλην των προβλεπομένων στην εκλογική νομοθεσία. Κατά συνέπεια, γίνεται δεκτό ότι δεν υπόκεινται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 68 του ν. 4172/2013. (Υπ. Οικ. ΔΕΑΦ Β΄1081630 ΕΞ 2016/26.05.2016)
Οι Δ.Ε.Υ.Α., ως κοινωφελείς επιχειρήσεις μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα κατά τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του ν. 1069/1980, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 1 του Ν. 4483/17, αντιμετωπίζονται φορολογικά ως μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ' του άρθρου 45 του ν. 4172/2013 και τις οδηγίες που έχουν δοθεί για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών (ΠΟΛ. 1044/2015 εγκύκλιος), συνεπώς δεν απαλλάσσονται από τον φόρο εισοδήματος για τα φορολογικά έτη που ξεκινούν από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά. (ΑΑΔΕ ΔΕΑΦ 1106959 ΕΞ 2018/11.07.2018)
δ) συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, (περίπτ δ άρθρο 45 Ν.4172/2013)
Και οι Κοινωνικοί Συνεταιρισμοί Περιορισμένης Ευθύνης (Κοι.Σ.Π.Ε.) που ρυθμίζονται από το άρθρο 12 του ν. 2716/1999, αντιμετωπίζονται πλέον, μετά την υπαγωγή τους στις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 4019/2011, για φορολογικούς σκοπούς ως αστικοί συνεταιρισμοί. (Υπ. Οικ. ΔΕΑΦ Β 1137822 ΕΞ2015/21.10.2015) Όλα τα έσοδα που αποκτούν οι Κοιν.Σ.Επ., συμπεριλαμβανομένων τόσο των συνδρομών που τυχόν εισπράττουν από τα μέλη τους εφόσον δεν εισφέρονται για κάλυψη του κεφαλαίου της επιχείρησης, όσο και των δωρεών και χορηγιών που πραγματοποιούνται προς αυτές, λογίζονται ως εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και φορολογούνται με βάση τις διατάξεις του ν.4172/2013. (Yπ. Οικ. ΔΕΑΦ Β 1137382 ΕΞ 2015/21.10.2015)
ε) κοινωνίες αστικού δικαίου, αστικές κερδοσκοπικές ή μη κερδοσκοπικές εταιρείες, συμμετοχικές ή αφανείς εφόσον ασκούν επιχείρηση ή επάγγελμα, (περίπτ ε άρθρο 45 Ν.4172/2013)
στ) κοινοπραξίες, (περίπτ στ άρθρο 45 Ν.4172/2013)
ζ) οι νομικές οντότητες που ορίζονται στο άρθρο 2 του Κ.Φ.Ε. και δεν περιλαμβάνονται σε μια από τις προηγούμενες περιπτώσεις. (περίπτ ζ άρθρο 45 Ν.4172/2013)
Στην περίπτωση των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων που τηρούν απλογραφικά βιβλία εφαρμόζονται αποκλειστικά οι διατάξεις του άρθρου 47 του Ν.4172/13. (άρθρο 45 του Ν.4172/2013, όπως συμπληρώθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 23 του Ν. 4223/13)
Σύμφωνα με την αριθ. 116/2019 γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Τμήμα Β’), που έγινε αποδεκτή από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων,οι διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 47 του ν.4172/2013, όπως αυτές ίσχυσαν διαχρονικά, δεν έχουν εφαρμογή για τα διανεμόμενα ή κεφαλαιοποιούμενα ποσά κερδών των νομικών προσώπων και νομικών οντοτήτων τα οποία απαλλάσσονται του φόρου εισοδήματος με βάση τις διατάξεις του άρθρου 46 του ν.4172/2013 ή απολαμβάνουν των φορολογικών προνομίων και ατελειών του Δημοσίου με ειδικές διατάξεις νόμων.
Για περισσότερα δείτε και το έγγραφο ΑΑΔΕ Ε.2107/12.06.2019.