Διατάκτης

Διατάκτης

Ασυμβίβαστο διατάκτη και υπολόγου

Ασυμβίβαστο υπολόγων διαχειριστών χρημάτων, αξιών και υλικού και διατάκτη/εκκαθαριστή


Α. Διατάκτης

Διατάκτης κάθε Υπουργείου, ορίζεται ο Υπηρεσιακός Γραμματέας του οικείου Υπουργείου στις περιπτώσεις που αυτός υπάρχει ή ο Υπουργός στις λοιπές περιπτώσεις ή το προβλεπόμενο από την κείμενη νομοθεσία ή τις οργανικές διατάξεις όργανο κάθε φορέα της Γενικής Κυβέρνησης ή οποιοδήποτε άλλο εξουσιοδοτημένο από αυτούς όργανο, που είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση του προϋπολογισμού του φορέα του, αναλαμβάνει υποχρεώσεις σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού αυτού και προσδιορίζει τις απαιτήσεις σε βάρος του. Κύριος διατάκτης είναι ο διατάκτης που αναλαμβάνει υποχρεώσεις σε βάρος των πιστώσεων, οι οποίες τίθενται στη διάθεσή του απευθείας από τον προϋπολογισμό του φορέα του, ακολουθώντας τη διαδικασία των άρθρων 66, 67 και 79. Δευτερεύων διατάκτης είναι ο διατάκτης που αναλαμβάνει υποχρεώσεις σε βάρος πιστώσεων, οι οποίες τίθενται στη διάθεσή του κατ' εντολή του κύριου διατάκτη με επιτροπικό ένταλμα. Ο ορισμός δευτερεύοντος διατάκτη διενεργείται με απόφαση του κύριου διατάκτη. (άρθρο 65 παρ. 1 Ν. 4270/2014, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 20 του άρθρου 10 Ν. 4337/15- πρώην άρθρο 20 παρ. 1 Ν. 2362/1995, όπως είχε αντικατασταθεί από το άρθρο 20 του Ν. 3871/2010 και το άρθρο 112 του Ν.4622/19)

Σύμφωνα με την
περίπτωση δ της παρ 1 του άρθρου 72 του ν.3852/10, η οικονομική επιτροπή αποφασίζει για την έγκριση των δαπανών και τη διάθεση των πιστώσεων του προϋπολογισμού εκτός από εκείνες που σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις αποφασίζει το δημοτικό συμβούλιο.

Όμως στις περιπτώσεις της παρ. 3 του άρθρου 158 του ν. 3463/06 και της παρ 4 του ιδίου άρθρου αρμόδιο είναι το Δημοτικό Συμβούλιο και ο Δήμαρχος αντίστοιχα.

 

 


Β. Ασυμβίβαστο διατάκτη και υπολόγου

Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Ελεγκτικού Συνεδρίου ο Δήμαρχος αφού ενεργεί πράξεις διαχείρισης των λογαριασμών του Δήμου  έχει την ιδιότητα του υπολόγου και ως εκ τούτου ευθύνεται ως υπόλογος. (βλ. πρακτ. 27ης Γ.Σ. Ολομ. Ε.Σ. της 23-10-2002 όπου και μειοψηφία και αποφ. IV Τμημ. Ε.Σ.1466/2001, 685, 456, 457, 45/2000, 1602, 1597/1999). (Ε.Σ. Ολομ. 1/2007)

Τα καθήκοντα του διατάκτη είναι ασυμβίβαστα με τα καθήκοντα του δημόσιου υπόλογου. Αν ο διατάκτης αναμιχθεί στα καθήκοντα του τελευταίου, ευθύνεται ως δημόσιος υπόλογος. (άρθρο 65 παρ. 3 Ν. 4270/2014- πρώην άρθρο 20 παρ. 2 Ν. 2362/1995, όπως είχε αντικατασταθεί από το άρθρο 20 του Ν. 3871/2010)

Από το συνδυασμό των παραπάνω συνάγεται ότι η ιδιότητα του Δήμαρχου ως υπόλογου είναι ασυμβίβαστη με αυτή του διατάκτη. Αυτό σαφώς δημιουργεί πρόβλημα στις περιπτώσεις που ο διατάκτης είναι ο Δήμαρχος (δηλ. στην περίπτωση που η ανάληψη υποχρέωσης αφορά δαπάνες για την έγκριση των οποίων αρμόδιος είναι ο Δήμαρχος, δηλ. της παρ 4 του άρθρου 158 του ν. 3463/2006) και ταυτοχρόνως ενεργεί πράξεις διαχείρισης των λογαριασμών του Δήμου (εκκαθάριση, υπογραφή ενταλμάτων). 
Προκειμένου να αρθεί το πρόβλημα αυτό πρέπει:
- είτε
ο Δήμαρχος να μην ενεργεί πράξεις διαχείρισης των λογαριασμών του Δήμου (εκκαθάριση, υπογραφή ενταλμάτων) μεταφέροντας την αρμοδιότητα σε Αντιδήμαρχο
-είτε εάν ενεργεί πράξεις διαχείρισης των λογαριασμών του Δήμου (εκκαθάριση, υπογραφή ενταλμάτων) να μην υπογράφει ως διατάκτης τις αναλήψεις υποχρέωσης, μεταβιβάζοντας την αρμοδιότητα της διάθεσης πίστωσης για τις περιπτώσεις της παρ 4 του άρθρου 158 του ν. 3463/2006 σε αντιδήμαρχο. Το ίδιο ασυμβίβαστο, με πολύ διασταλτική ερμηνεία θα μπορούσε να ισχύει και στις περιπτώσεις που ο Δήμαρχος υπογράφει τις αναλήψεις υποχρέωσης με την ιδιότητα του προέδρου της οικονομικής επιτροπής, αλλά ουσιαστικά στην περίπτωση αυτή δεν θεωρείται διατάκτης ο ίδιος αλλά η οικονομική επιτροπή.
Τελικά το Ελεγκτικό Συνέδριο έκρινε με την πράξη 205/2011 τμ. 7 ότι δεν υπάρχει ασυμβίβαστη ιδιότητα μεταξύ διατάκτη και υπολόγου στην περίπτωση που συμπίπτουν στο ίδιο πρόσωπο ο υπογράφων την έκθεση ή πρόταση ανάληψη υποχρέωσης, υπογράφει με την ιδιότητα της προέδρου της Οικονομικής Επιτροπής και την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής για την έγκρισης της δαπάνης και διάθεσης της πίστωσης. Σε κάθε περίπτωση, ο υπογράφων ως Πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής δεν θα μπορούσε να φέρει την ιδιότητα του διατάκτη, διότι αυτήν φέρει η Οικονομική Επιτροπή, ως πολυπρόσωπο συλλογικό όργανο και όχι μόνο ο πρόεδρος αυτού.



Γ. Ασυμβίβαστο υπολόγων διαχειριστών χρημάτων, αξιών και υλικού και διατάκτη/εκκαθαριστή

Τα καθήκοντα των διαχειριστών χρημάτων, αξιών και υλικού του Δημοσίου είναι ασυμβίβαστα με τα καθήκοντα του διατάκτη και του εκκαθαριστή. (άρθρο 151 Ν.4270/14)