Περιπτωσιολογία
I. Περιοχές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω θεομηνιών
II. Περιοχές διαχείρισης Οργανισμών Λιμένος
IV. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
I. Περιοχές σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης λόγω θεομηνιών
Ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας λόγω σεισμού, πυρκαγιάς ή πλημμύρας και έχουν αποδεδειγμένα ολοσχερώς καταστραφεί ή υποστεί λειτουργικές ζημιές που τα καθιστούν μη κατοικήσιμα, απαλλάσσονται για όσο χρονικό διάστημα αυτά είναι μη κατοικήσιμα και ως εκ τούτου δεν χρησιμοποιούνται. (παρ.7 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58, όπως προστέθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 20 του N. 4566/18)
Είναι αυτονόητο, εν προκειμένω, ότι ο αποχαρακτηρισμός τους ,από τις αρμόδιες προς τούτο υπηρεσίες, ως «μη κατοικήσιμα» συνεπάγεται την άμεση παύση της υπαγωγής τους στις σχετικές ευεργετικές προβλέψεις. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.34/55699/11.10.2018)
Για το ίδιο χρονικό διάστημα, το έλλειμμα που εμφανίζεται στο ισοζύγιο της ανταποδοτικής υπηρεσίας, εξαιτίας της ανωτέρω απαλλαγής, δύναται να καλύπτεται από κάθε είδους, γενικά και μη προοριζόμενα για την κάλυψη συγκεκριμένης δαπάνης, έσοδα του προϋπολογισμού του οικείου δήμου.
Οι υπηρεσίες δόμησης των οικείων δήμων αναζητούν αυτεπαγγέλτως τις εκθέσεις αυτοψίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τα μη κατοικήσιμα ακίνητα, ενημερώνουν τις δημοτικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την επιβολή και είσπραξη των παραπάνω εσόδων και παρακολουθούν τυχόν μεταβολές σε ότι αφορά την κατάστασή τους. (παρ.7 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58, όπως προστέθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 20 του N. 4566/18)
Δεδομένου ότι το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος εισπράττεται, εφόσον υπάρχει μετρητής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας οι υπηρεσίες βεβαίωσης και είσπραξης των δήμων θα πρέπει να ενημερώσουν εγκαίρως τον Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε) σχετικά με την πλήρη απαλλαγή των παροχών που αντιστοιχούν στα απαλλασσόμενα ακίνητα από την υποχρέωση καταβολής των εν λόγω τελών. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.34/55699/11.10.2018)
Η ρύθμιση της προηγούμενης παραγράφου ισχύει από 23.7.2018. (παρ. 2 άρθρο 20 N. 4566/18)
II. Περιοχές διαχείρισης Οργανισμών Λιμένος
Η «Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.» έχει την αποκλειστική ευθύνη και υποχρέωση να μεριμνά με δικές της δαπάνες για τον ηλεκτροφωτισμό όλων των περιοχών που απολαμβάνουν δημόσιας πρόσβασης, όπως και για την αποκομιδή των απορριμμάτων και των λυμάτων εντός κάθε έκτασης που περιλαμβάνεται στα Παραχωρούμενα Περιουσιακά Στοιχεία μέσα στο Λιμένα του Πειραιά. Καμία Δημοτική αρχή ή άλλη οργανωτική της υπομονάδα, δεν έχει αρμοδιότητα να επιβάλλει ανταποδοτικά τέλη ή φόρο ηλεκτροδοτούμενων εκτάσεων αναφορικά με χώρους που περιλαμβάνονται στα Παραχωρούμενα Περιουσιακά Στοιχεία, σύμφωνα είτε με το άρθρο 10 του ν. 1080/1980 είτε με το άρθρο 25, παράγραφος 12 (περί του «ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού») ή με την παράγραφο 14 (περί «πιθανών ανταποδοτικών τελών») του ν. 1828/1989 ή με το άρθρο 82, παρ. 2 του π.δ. 30/1996 ή με τα άρθρα 83 παρ. 1 και 225 παρ. 5 του ν. 3463/2006 ή κατ' επίκληση άλλης διάταξης. (παρ.2 άρθρο 10 Ν.4404/16)
Οι Οργανισμοί Λιμένος Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Ελευσίνας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Καβάλας, Κέρκυρας, Λαυρίου, Πάτρας, Ραφήνας Α.Ε. των οποίων οι Συμβάσεις Παραχώρησης κυρώνονται διά του Ν.4597/19 έχουν την αποκλειστική ευθύνη και υποχρέωση να μεριμνούν με δικές τους δαπάνες για τον ηλεκτροφωτισμό όλων των περιοχών που απολαμβάνουν δημόσιας πρόσβασης, καθώς και για την αποκομιδή των απορριμμάτων και των λυμάτων εντός κάθε έκτασης που περιλαμβάνεται στα Παραχωρούμενα Στοιχεία μέσα στον λιμένα. Ουδείς δήμος έχει αρμοδιότητα να επιβάλει ανταποδοτικά τέλη ή φόρο ηλεκτροδοτούμενων εκτάσεων αναφορικά με τους χώρους που περιλαμβάνονται στα Παραχωρούμενα Στοιχεία, σύμφωνα είτε με το άρθρο 10 του ν. 1080/1980 (Α΄246), είτε με την παράγραφο 12 του άρθρου 25 για το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού,είτε με την παρ. 14 του ν. 1828/1989 (Α΄ 2) για πιθανά ανταποδοτικά τέλη είτε με την παρ. 2 του άρθρου 82 του π.δ. 30/1996 (Α΄ 21) είτε με τα άρθρα 83 παρ. 1 και 225 παρ. 5 του ν. 3463/2006 (Α΄ 114) είτε κατ’ επίκληση άλλης διάταξης. (περίπτ.α' παρ.1 άρθρο 5 Ν.4597/19)
Οι Οργανισμοί Λιμένος Α.Ε. που δεν συμμορφώνονται με την περίπτωση α΄, υποχρεούνται να αποδέχονται την παροχή των αντίστοιχων υπηρεσιών από τον οικείο δήμο και δεν καταλαμβάνονται από το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α΄. (περίπτ.β' παρ.1 άρθρο 5 Ν.4597/19)
Το Ελληνικό Δημόσιο δικαιούται να αρνηθεί την απόδοση του έκτακτου αντισταθμιστικού τέλους σε όποιο δήμο δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις της παραγράφου 1. (περίπτ.β' παρ.3 άρθρο 5 Ν.4597/19)
Οι περιλαμβανόμενοι στην χερσαία ζώνη λιμένος, στην οποία υπάγεται και η Ελεύθερη Ζώνη Πειραιώς, χώροι (αιγιαλός και συνεχόμενοι παραλιακοί) αποτελούν κοινοχρήστους χώρους, για τους οποίους δεν οφείλεται φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, καθ’ όσον ως χρήση του ακινήτου, η οποία επάγεται υποχρέωση καταβολής του εν λόγω προβλεπομένου από το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 1080/1980 φόρου, νοείται η χρήση ιδιωτικών ακινήτων και όχι κοινοχρήστων χώρων, είτε πρόκειται για συνήθη χρήση αυτών είτε για ειδική ή αυξημένη χρήση. Ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ), και μετά την μετατροπή του σε ανώνυμη εταιρεία, απαλλάσσεται του ενδίκου φόρου για τους χώρους που εμπίπτουν στην χερσαία ζώνη λιμένος. (ΣτΕ 316/2020)
Ακίνητο επί του οποίου λειτουργεί σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά προς διάθεση της παραγόμενης ενέργειας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αιτιολογεί την επιβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων (ομόφωνα).
γ) Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με το πρόγραμμα της 12323/ΓΓ175/2009 κ.υ.α. (Φ/Β στη στέγη), καθώς και με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σε χώρο ακινήτου, όπου βρίσκεται και λειτουργεί και εγκατάσταση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, στην παροχή της οποίας συνδέεται ή στο μετρητή της οποίας αντιστοιχίζεται ο φωτοβολταϊκός σταθμός, δεν επάγεται επιπρόσθετη υποχρέωση καταβολής ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, έναντι της ήδη υφισταμένης υποχρεώσεως για τη χρήση του ακινήτου (ομόφωνα) και
δ) Όταν φωτοβολταϊκός σταθμός για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, εγκαθίσταται σε ακίνητο (όμορος χώρος ή και μη όμορος επί εικονικού συμψηφισμού) που δεν λειτουργεί εγκατάσταση κατανάλωσης που συμμετέχει στο συμψηφισμό, οφείλεται ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού για το χώρο εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού, καθώς και ο αντίστοιχος φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, με βάση τη χρήση (αποκλειστική ή κυριαρχούσα) που ασκείται στα ακίνητα στα οποία είναι τοποθετημένες και λειτουργούν οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 202/2020)
IV. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
Δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ / ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ / Τέλος καθαριότητας και φωτισμού / Περιπτωσιολογία / III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
Το άρθρο 10 του ν. 1080/1980, που επιτρέπει στους δήμους να επιβάλλουν το ένδικο φορολογικό βάρος και να προσδιορίσουν τον συντελεστή του, εντός των τιθεμένων από τον νόμο ορίων, δεν αντίκειται στο άρθρο 78 παρ. 4 του Συντάγματος. Ειδικότερα, από τις διατάξεις του άρθρου αυτού, που για τον προσδιορισμό του φόρου αναφέρονται ρητώς σε έκαστο στεγασμένο ή μη χώρο οικιακού καταναλωτή ή καταναλωτή εμπορικής ή βιομηχανικής χρήσεως κείμενο στην περιφέρεια των δήμων, προκύπτει ότι το αντικείμενο του φόρου αυτού συνίσταται στο έχον περιουσιακή φύση και αξία δικαίωμα του βαρυνομένου να χρησιμοποιεί τον ηλεκτροδοτούμενο χώρο. Ως εκ τούτου, δεν νοείται επιβολή του ανωτέρω φόρου σε χώρους κοινοχρήστους, ως χρήση δε ακινήτου, η οποία επάγεται υποχρέωση καταβολής του εν λόγω φόρου, νοείται ακριβώς η χρήση των ιδιωτικών ακινήτων και δεν περιλαμβάνεται σε αυτήν η χρήση των κοινοχρήστων χώρων. Εκτός, όμως, από τα κοινόχρηστα, ομοίως δεν υπάγονται στον ένδικο φόρο, κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, τα κατ’ άρθρο 966 του ΑΚ εκτός συναλλαγής πράγματα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται τα πράγματα, τα οποία έχουν κατασκευασθεί ή διαμορφωθεί ειδικώς προς εξυπηρέτηση σκοπού δημοσίου συμφέροντος, η ανεμπόδιστη εκπλήρωση του οποίου πρέπει σε κάθε περίπτωση να διαφυλάσσεται, και τα οποία (πράγματα), ενόψει του σκοπού που εξυπηρετούν, δεν αποτελούν ιδιωτικά ακίνητα. Η τεχνητή, ως σχηματισθείσα με την κατασκευή φράγματος, λίμνη του Μαραθώνα αποτελεί, κατά την προαναφερθείσα διάταξη του άρθρου 966 του ΑΚ, πράγμα εκτός συναλλαγής, προορισμένο για την εξυπηρέτηση δημοσίου σκοπού, συνισταμένου στην εξασφάλιση της παροχής στις ανωτέρω περιοχές του αναγκαίου για την επιβίωση του ανθρώπου πόσιμου ύδατος. Συνεπώς, η ανωτέρω λίμνη δεν αποτελεί χώρο, του οποίου η έκταση μπορεί να υπολογισθεί για την επιβολή φόρου ηλεκτροδοτουμένων χώρων. (ΣτΕ 168/2019)
Η φοροαπαλλαγή που προβλέπεται από το άρθρο 8 παρ. 6 της Σύμβασης μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου και της εταιρείας ΠΕΤΡΟΛΑ ΕΛΛΑΣ Α.Ε., για την ίδρυση διϋλιστηρίου πετρελαίου, συμπεριλαμβάνει και τους δημοτικούς φόρους ηλεκτροδοτούμενων χώρων, που επιβάλλεται επί περιουσιακού της στοιχείου. (ΣτΕ 1588/2015)