[post_tabs][post_tab title="Ισχύον καθεστώς"]
[post_tabs]
Αναγκαστικά μέτρα είσπραξης οφειλών
Ι. Γενικά
1. Νομοθετικό καθεστώς
2. Απαρίθμηση αναγκαστικών μέτρων
3. Ποσά για τα οποία δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα
4. Οδηγίες για την επιτάχυνση είσπραξης των εσόδων
5. Αναγκαστικά μέτρα επί φορολογικών διαφορών
6. Αναστολή πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης για πληγέντες από θεομηνία και πυρκαγιές
II. Βασικά θέματα - βήματα
1. Αρμόδια όργανα
2. Ατομική ειδοποίηση υπερημερίας
3. Πρώτες ενέργειες
ΙΙΙ. Κατάσχεση κινητών και ακινήτων
1. Κατάσχεση κινητών εις χείρας του οφειλέτη
2. Κατάσχεση ακινήτων
IV. Κατάσχεση κινητών εις χείρας τρίτου
1. Τρόπος κατάσχεσης
2. Πότε δεν επιβάλλεται κατάσχεση στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
3. Συνέπειες κατάσχεσης
4. Ακατάσχετα
5. Δήλωση Τρίτου
6. Ηλεκτρονική διαδικασία κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
7. Θάνατος οφειλέτη
Ι. Γενικά
1. Νομοθετικό καθεστώς
Με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων του παρόντος, για την είσπραξη των εσόδων των Δήμων και των Κοινοτήτων εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Eισπράξεως Δημοσίων Εσόδων, όπως αυτές κάθε φορά ισχύουν. (άρθρο 167 παρ.1 Ν.3463/2006)
2. Απαρίθμηση αναγκαστικών μέτρων
Τα αναγκαστικά μέτρα που εφαρμόζονται για την είσπραξη των δημοσίων εσόδων είναι τα εξής:
α) κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη είτε κινητών και απαιτήσεών του εν γένει στα χέρια τρίτου,
β) κατάσχεση ακινήτων. (άρθρο 9 παρ.1 ν.4978/22)
Η χρήση των αναγκαστικών αυτών μέτρων, καθώς και των μέτρων του άρθρου 8 (για μη ληξιπρόθεσμα χρέη), εναπόκειται στην κρίση του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία], ο οποίος μπορεί να τα λαμβάνει, είτε αθροιστικά είτε καθένα χωριστά κατά την ελεύθερη κρίση του, για έναν ή περισσότερους οφειλέτες. (άρθρο 9 παρ.1 ν.4978/22)
H προσωπική κράτηση για χρέη στο δημόσιο καταργήθηκε με την παρ.6γ του άρθρου 67 του Ν.3842/2010. (ΥΠ.ΕΣ. 37823/06.11.2013)
Για την άσκηση ποινικής δίωξης, δείτε την ενότητα ΕΣΟΔΑ ΟΤΑ » 9 ΔΙΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΣΟΔΩΝ » 912 Ποινικές Κυρώσεις για μη καταβολή ληξιπρόθεσμων χρεών.
3. Ποσά για τα οποία δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται τα όρια των οφειλών προς τους Ο.Τ.Α., μέχρι τα οποία αμελείται η ταμειακή βεβαίωσή τους και η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. (άρθρο 167 παρ.3 Ν.3463/2006)
Η απόφαση αυτή δεν έχει ακόμη εκδοθεί.
Ωστόσο, στην παρ.4 του άρθρου 9 του ν.4978/22 ορίζεται ότι δεν επιβάλλεται κατάσχεση ακινήτων, καθώς και κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη, εφόσον το συνολικό ύψος του χρέους υπολείπεται των πεντακοσίων (500) ευρώ.
Επιβάλλεται όμως κατάσχεση στα χέρια τρίτου. (ΠΟΛ 1109/14.04.2014)
Διευκρινίζεται ότι για την εφαρμογή της διάταξης αυτής, λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των ληξιπροθέσμων χρεών του οφειλέτη από κάθε αιτία (για την καταβολή των οποίων ευθύνεται ως πρωτοφειλέτης, συνυπόχρεος, εγγυητής κλπ.) και όχι μεμονωμένες οφειλές αυτού. Στο ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ (ήδη άρθρο 6 ν.4978/22), καθώς και των άρθρων 53 και 57 ν. 4174/2013 (ήδη άρθρο 53 ν.4987/22) . (ΠΟΛ 1109/14.04.2014)
4. Οδηγίες για την επιτάχυνση είσπραξης των εσόδων
Με την ΠΟΛ 1143/06.06.2012 παρέχονται οδηγίες προς τις Δ.Ο.Υ για την επιτάχυνση είσπραξης των δημοσίων εσόδων. Ορισμένες από αυτές τις οδηγίες είναι χρήσιμες και για την είσπραξη των δημοτικών εσόδων, καθώς και στις δυο περιπτώσεις εφαρμόζονται κοινές διατάξεις (Κ.Ε.Δ.Ε), οπότε μπορούν να εφαρμοστούν αναλογικά. Επισημαίνουμε κυρίως τις κάτωθι οδηγίες:
α) Για μικρού ύψους οφειλές επιλέγεται η κατάσχεση στα χέρια τρίτων αντί της κατάσχεσης ακινήτων.
β) Επί πολλών ακινήτων, παραγγελία κατάσχεσης εκδίδεται σε βάρος ακινήτου ελεύθερου βαρών, του οποίου η αξία είναι μεν μεγαλύτερη της οφειλής, όχι όμως πολλαπλάσια αυτής, ενέργεια που εδράζεται στην αρχή της αναλογικότητας.
γ) Επειδή η κατάσχεση πρέπει να γίνεται με στόχο, όχι μόνο τη διακοπή της παραγραφής αλλά κυρίως, για να επιφέρει άμεση είσπραξη, το προς κατάσχεση ακίνητο πρέπει να επιλέγεται ώστε, σε περίπτωση που ο οφειλέτης εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται, να υπάρχει δυνατότητα άμεσης έκδοσης προγράμματος πλειστηριασμού (εντός των υποχρεωτικών προθεσμιών που ορίζονται από τις σχετικές διατάξεις Βλ ΠΟΛ 1055/2010).
δ) Επί κατάσχεσης ακινήτων τα οποία αποφέρουν εισόδημα από μισθώματα γίνεται ταυτόχρονα και κατάσχεση των μισθωμάτων στα χέρια του ενοικιαστή (στο σύνολο τους ή κατά ποσοστό αυτών), ώστε να υπάρχει άμεση είσπραξη της οφειλής.
ε) Επί οφειλετών επιτηδευματιών (φυσικών ή νομικών προσώπων) να επιλέγεται η κατάσχεση απαιτήσεών τους στα χέρια τρίτων, όπως κατάσχεση των απαιτήσεων στα χέρια πελατών της επιχείρησης, εφόσον αυτές αποδεικνύονται από τα βιβλία της επιχείρησης ή από άλλη αιτία (συμβάσεις, εκχωρήσεις κ.λπ.). Για τον εντοπισμό των απαιτήσεων αυτών θα πρέπει να διεξάγεται ενδελεχής έρευνα και να παρέχεται, όπου αυτό είναι απαραίτητο, η βοήθεια του φορολογικού ελέγχου για τον εντοπισμό τους.
Για περισσότερες οδηγίες δείτε την ανωτέρω ΠΟΛ 1143/06.06.2012.
5. Αναγκαστικά μέτρα επί φορολογικών διαφορών
Ειδικώς επί φορολογικών, τελωνειακών και διαφορών με χρηματικό αντικείμενο, το δικαστήριο μπορεί, με την απόφασή του, να ορίσει ότι το ανασταλτικό αποτέλεσμα δεν καταλαμβάνει τη λήψη ενός ή περισσότερων αναγκαστικών μέτρων είσπραξης ή διοικητικών μέτρων, για τον εξαναγκασμό ή τη διασφάλιση της είσπραξης της οφειλής, επί συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων του αιτούντος, τα οποία αναφέρονται στην απόφαση. (παρ.2 άρθρο 202 Ν.2717/99, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 27 του Ν. 4446/16)
6. Αναστολή πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης για πληγέντες από θεομηνία και πυρκαγιές
Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, για φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και νομικές οντότητες, που έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από θεομηνίες, μπορεί να αναστέλλεται για έξι (6) μήνες, με δυνατότητα παράτασης για άλλους έξι (6) μήνες από την επέλευση της θεομηνίας, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εξαιρουμένων των απαιτήσεων για διατροφή. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου εδαφίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται η διαδικασία, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. (άρθρο 53 Ν.4797/21) (Α.Α.Δ.Ε. Ε.2113/21.05.2021)
Αναστέλλεται σε βάρος φυσικών ή νομικών προσώπων που περιέρχονται ή περιήλθαν, προσωρινά ή μόνιμα, σε κατάσταση απρόβλεπτης έκτακτης ανάγκης εξαιτίας των πυρκαγιών που έπληξαν περιοχές της Περιφέρειας Αττικής στις 23 και 24 Ιουλίου 2018, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης κινητών και ακινήτων, ιδίως η διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών (εξώσεων) και προσωπικών κρατήσεων, καθώς και οι προθεσμίες άσκησης ανακοπών και αιτήσεων που αφορούν τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης, για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος του Ν.4916/22 (ημερ. έναρξης ισχύος 28.03.2022) έως την 31η.12.2023. (άρθρο 84 Ν.4916/22, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 67 του ν.5036/23)
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, αναστέλλεται από τη δημοσίευση της Πράξης Νομοθ. Περιεχομένου (ΦΕΚ 150/10.09.2023 τεύχος Α’) έως και τη 10η Νοεμβρίου 2023, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας φυσικών ή νομικών προσώπων, καθώς και νομικών οντοτήτων. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών, προσωπικών κρατήσεων, καθώς και κάθε διαδικασία που διενεργείται μέσω των ηλεκτρονικών συστημάτων πλειστηριασμών (ΗΛ.ΣΥ.ΠΛΕΙΣ.) [e-auction]. Πράξεις των προηγούμενων εδαφίων, που έχουν διενεργηθεί κατά το χρονικό διάστημα από την 6η Σεπτεμβρίου 2023 έως και τη δημοσίευση της Πράξης Νομοθ. Περιεχομένου (ΦΕΚ 150/10.09.2023 τεύχος Α’), λογίζονται ως μη γενόμενες και επαναλαμβάνονται μετά την πάροδο της ως άνω προθεσμίας αναστολής. [άρθρο πρώτο παρ.1 Πράξη Νομοθ. Περιεχομένου (ΦΕΚ 150/10.09.2023 τεύχος Α’)]
Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, κατά το χρονικό διάστημα από την 6η Σεπτεμβρίου 2023 έως και τη 10η Νοεμβρίου 2023, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων, βοηθημάτων και αντιρρήσεων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. [άρθρο πρώτο παρ.2 Πράξη Νομοθ. Περιεχομένου (ΦΕΚ 150/10.09.2023 τεύχος Α’)]
Αναστέλλεται για χρονικό διάστημα έξι (6) μηνών η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εξαιρουμένων των απαιτήσεων για διατροφή, σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και νομικές οντότητες, που έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από τις πυρκαγιές του θέρους 2023. Η αναστολή του πρώτου εδαφίου εκκινεί για κάθε Περιφερειακή Ενότητα ως εξής:
α) την 23η Ιουλίου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Αχαΐας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α2780/02.08.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
β) την 26η Ιουλίου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Φθιώτιδας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α2762/02.08.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
γ) την 19η Αυγούστου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α3121/19.08.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
δ) την 21η Αυγούστου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α3372/25.08.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας, καθώς και στις Δημοτικές Κοινότητες Δαδιάς, Προβατώνα, Λύρας, Λευκίμης που είναι ήδη κηρυγμένες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας έως τις 23 Ιανουαρίου 2024 με τις υπό στοιχεία Α936/25.7.2022 και Α2267/13.7.2023 αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας και στις Δημοτικές Κοινότητες Λαγυνών, Λυκόφωτος και Φυλακτού που είναι ήδη κηρυγμένες σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας έως τις 24 Ιανουαρίου 2024 με τις υπό στοιχεία Α917/24.7.2022 και Α2238/13.7.2023 αποφάσεις του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
ε) την 21η Αυγούστου 2023, στις περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Καβάλας και Ροδόπης της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Εύβοιας και Βοιωτίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει των υπό στοιχεία Α3154/22.8.2023, Α3318/24.08.2023, Α3329/24.8.2023, Α3131/21.8.2023, Α3333/24.08.2023, Α3234/23.08.2023,
Α3416/28.08.2023 και Α3471/30.08.2023 αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
στ) την 22α Αυγούστου 2023, στις περιοχές των Περιφερειακών Ενοτήτων Ροδόπης και Καβάλας της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Δυτικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει των υπό στοιχεία Α3365/25.08.2023, Α3235/23.8.2023 και Α3320/24.08.2023 αποφάσεων του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
ζ) την 23η Αυγούστου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Βοιωτίας της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α3499/31.08.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
η) την 26η Αυγούστου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Άνδρου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α3581/04.09.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
θ) την 31η Αυγούστου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας της Περιφέρειας Πελοποννήσου, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α3686/08.09.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας,
ι) την 4η Σεπτεμβρίου 2023, στις περιοχές της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που οριοθετήθηκαν ως πληγείσες δυνάμει της υπό στοιχεία Α3724/11.09.2023 απόφασης του Γενικού Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας. [Απόφαση Υπ. Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών 135936 ΕΞ 2023/19.09.2023 (ΦΕΚ 5532/19.09.2023 τεύχος Β')]
II. Βασικά θέματα - βήματα
1. Αρμόδια όργανα
Τα ταμειακά όργανα των Ο.Τ.Α. ασκούν αντιστοίχως όλες τις αρμοδιότητες που προβλέπουν οι διατάξεις αυτές. (άρθρο 167 παρ.1 Ν.3463/2006)
Υπεύθυνος για την επιβολή των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης είναι ο προϊστάμενος της ταμειακής υπηρεσίας είτε ο δημοτικός ταμίας και έχει προσωπική ευθύνη για τη μη έγκαιρη διαδικασία είσπραξης. (Είσπραξη εσόδων από τους ΟΤΑ - Π.Ζυγούρης, ΚΕΔΕ 2008, σελ. 40)
Στους ΟΤΑ που δεν έχουν δική τους ταμειακή υπηρεσία τα αναγκαστικά μέτρα λαμβάνει ο προϊστάμενος της οικείας ΔΟΥ. (Είσπραξη εσόδων από τους ΟΤΑ - Π.Ζυγούρης, ΚΕΔΕ 2008, σελ. 40)
Ανάθεση εντοπισμού περιουσιακών στοιχείων
Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί, προκειμένου να εντοπιστούν περιουσιακά στοιχεία των υπόχρεων ή συνυπόχρεων προσώπων και να διασφαλιστεί η είσπραξη των δημοσίων εσόδων, να ανατίθεται η έρευνα σε ελεγκτικές εταιρείες ή δικηγόρους ή δικηγορικά γραφεία ή κοινοπραξίες αυτών. Με όμοια απόφαση καθορίζονται η ειδική διαδικασία ανάθεσης, η οποία εφαρμόζεται κατ’ αποκλειστικότητα στις αναθέσεις αυτές, ο τρόπος της αμοιβής του αναδόχου, που μπορεί να συνδέεται και με το τελικό αποτέλεσμα της έρευνας ή της είσπραξης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου. (άρθρο 9 παρ.2 ν.4978/22)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε υπό τον προηγούμενο ΚΕΔΕ (ν.δ.356/74) η ΠΟΛ 1195/14.09/2011.
Κανονιστικές αποφάσεις ή άλλες διοικητικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση διατάξεων του ν.δ. 356/1974 ή του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει μέχρι τη δημοσίευση του νέου Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.4978/22), εξακολουθούν να ισχύουν. (άρθρο 85 παρ.2 ν.4978/22) (Κ.Ε.Α.Ο. εγκ.35/282586/Σ.714/07.06.2023)
2. Ατομική ειδοποίηση υπερημερίας
α. Προϋπόθεση λήψης αναγκαστικών μέτρων
Αναγκαστικά μέτρα δεν λαμβάνονται πριν παρέλθουν τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση, σύμφωνα με το άρθρο 5 του Κ.Φ.Δ., στον υπόχρεο, οφειλέτη ή συνυπόχρεο πρόσωπο, ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας. (άρθρο 7 παρ.1 ν.4978/22)
Αναλυτικά για την διαδικασία ηλεκτρονικής κοινοποίησης δείτε την ΠΟΛ 1125/16.04.2014 (ΦΕΚ 1171/07.05.2014 τεύχος Β').
ΟΜΩΣ δεν απαιτείται η κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας για την επιβολή κατάσχεσης στις περιπτώσεις κατάσχεσης χρημάτων ή χρηματικών απαιτήσεων στα χέρια του υποχρέου ή τρίτου. (άρθρο 7 παρ.2 ν.4978/22)
Η κατά το παρόν άρθρο κοινοποιούμενη ατομική ειδοποίηση δεν εξομοιώνεται με επιταγή προς πληρωμή. (άρθρο 7 παρ.3 ν.4978/22) (ΠΟΛ 1249/01.12.2014)
β. Στοιχεία ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας
Στην ατομική ειδοποίηση υπερημερίας πρέπει να αναφέρονται:
α) το ονοματεπώνυμο του υπόχρεου και εφόσον πρόκειται για νομικό πρόσωπο η επωνυμία του,
β) ο Α.Φ.Μ. του υπόχρεου, εφόσον υπάρχει,
γ) η ημερομηνία έκδοσης της ειδοποίησης, καθώς και παραπομπές στον αντίστοιχο αριθμό και χρονολογία βεβαίωσης ή καταχώρισης του χρέους ως δημοσίου εσόδου ή στον αριθμό του νόμιμου τίτλου, συμπεριλαμβανομένων σχετικών προθεσμιών, ημερομηνιών καταβολής και αριθμού δόσεων,
δ) το είδος και το ποσό της οφειλής,
ε) η εντολή καταβολής του ποσού της οφειλής,
στ) ο τρόπος πληρωμής του ποσού της οφειλής,
ζ) μνεία ότι οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής ή οι τόκοι του άρθρου 6 του ν.4978/22 υπολογίζονται μέχρι την ολοσχερή εξόφληση αυτής,
η) μνεία ότι, εφόσον ο υπόχρεος δεν προβεί σε εξόφληση εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της ειδοποίησης, η ΑΑΔΕ μπορεί να προβεί στη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη των ποσών που αναφέρονται σε αυτή, εκτός εάν η οφειλή υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης, εντός της ανωτέρω προθεσμίας. (άρθρο 7 παρ.1 ν.4978/22)
Δείτε υπόδειγμα για αναλογική εφαρμογή στην ΠΟΛ 1280/31.12.2013 - ΦΕΚ 3399/31.12.2013 τεύχος Β')
3. Πρώτες ενέργειες
Κατάσχεση κινητών - ακινήτων
1. Αποστολή Ατομικής Ειδοποίησης Υπερημερίας από τον [προϊσταμένο της ταμειακής υπηρεσίας ή το δημοτικό ταμία]. (άρθρο 7 ν.4978/22)
2. Παρέλευση 30 ημερών από την κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης. (άρθρο 7 ν.4978/22)
3. Επιλογή του αναγκαστικού μέτρου (κατάσχεση κινητών ή κατάσχεση ακινήτων) που θα εφαρμοστεί για την είσπραξη της οφειλής.
4. Έγγραφη παραγγελία κατάσχεσης του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία] προς το Δικαστικό Επιμελητή.
5. Μετά την παρέλευση της προβλεπόμενης προθεσμίας (ανάλογα με το εάν πρόκειται για κατάσχεση ακινήτων ή κινητών) ο Προϊστάμενος της ταμειακής υπηρεσίας ή ο δικαστικός επιμελητής εκδίδει Πρόγραμμα Πλειστηριασμού. (άρθρο 19 ν.4978/22)
6. Δημοσιότητα του Προγράμματος Πλειστηριασμού, ανάλογα με την περίπτωση. (άρθρο 20 ν.4978/22) (Σχετική και η Κ.Ε.Α.Ο. εγκ.35/282586/Σ.714/07.06.2023)
7. Διενέργεια Πλειστηριασμού από τον υπάλληλο του πλειστηριασμού (συμβολαιογράφος)
Κατάσχεση εις χείρας πιστωτικού ιδρύματος
1. Σύνταξη κατασχετηρίου από τον [προϊστάμενο της ταμειακής υπηρεσίας ή το δημοτικό ταμία] με επισυναπτόμενο πίνακα για τον κάθε οφειλέτη
2. Κοινοποίηση του κατασχετηρίου στο κεντρικό κατάστημα ή σε οποιοδήποτε υποκατάστημα του πιστωτικού ιδρύματος
3. Δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος εντός οκτώ εργασίμων ημερών από την επίδοση του κατασχετηρίου, που συνοδεύεται απαραίτητα από παραστατικό κίνησης του τραπεζικού λογαριασμού του κάθε οφειλέτη
4. Απόδοση των ποσών στην υπηρεσία εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος.
ΙΙI. Κατάσχεση κινητών
1. Κατάσχεση κινητών εις χείρας του οφειλέτη
Η κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη ενεργείται από δικαστικό επιμελητή ή υπάλληλο της ΑΑΔΕ με την παρουσία ενός ενήλικα μάρτυρα, μετά από έγγραφη παραγγελία του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία], που περιέχει το ονοματεπώνυμο του οφειλέτη, και αν πρόκειται για νομικό πρόσωπο την επωνυμία του, καθώς και τον Α.Φ.Μ. του, εφόσον υπάρχει, το είδος και το ποσό της οφειλής. (άρθρο 10 παρ. 1 ν.4978/22)
Για περισσότερα σχετικά με:
- τη διαδικασία κατάσχεσης δείτε το άρθρο 10 του ν.4978/22. Σχετική και η Κ.Ε.Α.Ο. εγκ.35/282586/Σ.714/07.06.2023.
- τις εξουσίες του ενεργούντος την κατάσχεση δείτε το άρθρο 11 του ν.4978/22.
- τις πολλαπλές κατασχέσεις δείτε το άρθρο 12 του ν.4978/22.
- τις συνέπειες της κατάσχεσης δείτε το άρθρο 13 του ν.4978/22.
- τη διαδικασία κατάσχεσης νομισμάτων και χρεογράφων δείτε το άρθρο 14 του ν.4978/22.
- τη μεσεγγύηση των κατασχεθέντων κινητών και τη φύλαξη δείτε το άρθρο 15 του ν.4978/22.
- τους ασυγκόμιστους καρπούς δείτε το άρθρο 16 του ν.4978/22.
- τα ακατάσχετα δείτε το άρθρο 17 του ν.4978/22. Δείτε σχετικά με το ακατάσχετο κινητών πραγμάτων της προσωπικής χρήσης των οφειλετών την Υπ. Οικ. 1117330/ΕΞ/0016/4.12.2009.
- τους περιορισμούς κατά την κατάσχεση δείτε το άρθρο 18 του ν.4978/22.
Για τον πλειστηριασμό των κατασχεθέντων δείτε τα άρθρα 19 έως 29 του ν.4978/22.
Δείτε και την ΠΟΛ 1041/20.03.2017 Κοινοποίηση των διατάξεων του ογδόου άρθρου του άρθρου 1 του ν. 4335/2015 (ΦΕΚ. 87Α'/23-07-2015), με το οποίο τροποποιήθηκε το όγδοο βιβλίο (Αναγκαστική Εκτέλεση, άρθρα 904 έως 1054) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985).
Για τη διαδικασία απόδοσης των παρακρατηθέντων ποσών από κατασχέσεις σε βάρος υπαλλήλων ή συνταξιούχων του Δημοσίου, στα χέρια του Δημοσίου ως τρίτου δείτε την Απόφαση Υπ. Οικ. ΕΑΠ2002217ΕΞ2015/08.12.2015 (ΦΕΚ 2922/31.12.2015 τεύχος Β').
Για την κατάσχεση κινητών εις χείρας τρίτου, δείτε παρακάτω.
2. Κατάσχεση ακινήτων
Η κατάσχεση ακινήτων ενεργείται μετά από έγγραφη παραγγελία του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία] από δικαστικό επιμελητή ή υπάλληλο της ΑΑΔΕ, με την παρουσία ενός ενήλικα μάρτυρα. (άρθρο 39 παρ.1 ν.4978/22)
Με το άρθρο 2 του Ν.4224/13 από 1.1.2014 και μέχρι 31.12.2014 απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί ακινήτων οφειλετών, που χρησιμεύουν ως κύρια κατοικία τους δηλωθείσα ως τέτοια στην τελευταία δήλωση φόρου εισοδήματος τους, εφόσον η αντικειμενική αξία του ακινήτου δεν υπερβαίνει τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της υποπαραγράφου 1β. Η διάταξη αυτή δεν καταλαμβάνει τις οφειλές που προέκυψαν μεταξύ άλλων από διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού, τέλη προς νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και εισφορές προς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.
Για περισσότερα σχετικά με:
-τα αντικειμενικά όρια της κατάσχεσης δείτε το άρθρο 38 του ν.4978/22.
-τη διαδικασία επιβολής κατάσχεσης δείτε το άρθρο 39 του ν.4978/22.
-την υποβολή και κοινοποίηση της έκθεσης κατάσχεσης δείτε το άρθρο 40 του ν.4978/22. Σχετική και η Κ.Ε.Α.Ο. εγκ.35/282586/Σ.714/07.06.2023
-τις συνέπειες της κατάσχεσης δείτε το άρθρο 41 του ν.4978/22. Σχετική και η Κ.Ε.Α.Ο. εγκ.35/282586/Σ.714/07.06.2023
-τον μεσεγγυούχο δείτε το άρθρο 42 του ν.4978/22.
-το πρόγραμμα πλειστηριασμού δείτε το άρθρο 43 του ν.4978/22.
-τον τόπο πλειστηριασμού δείτε το άρθρο 44 του ν.4978/22.
-τον πλειστηριασμό δείτε το άρθρο 45 του ν.4978/22.
-την κατακύρωση στο Δημόσιο δείτε το άρθρο 46 του ν.4978/22.
-την κατάθεση πλειστηριάσματος δείτε το άρθρο 47 του ν.4978/22.
-την ευθύνη υπερθεματιστών και τον αναπλειστηριασμό δείτε το άρθρο 48 του ν.4978/22.
-την αίρεση ως προς την κατακύρωση δείτε το άρθρο 49 του ν.4978/22.
Δείτε και την ΠΟΛ 1041/20.03.2017 Κοινοποίηση των διατάξεων του ογδόου άρθρου του άρθρου 1 του ν. 4335/2015 (ΦΕΚ. 87Α'/23-07-2015), με το οποίο τροποποιήθηκε το όγδοο βιβλίο (Αναγκαστική Εκτέλεση, άρθρα 904 έως 1054) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985).
Η προθεσμία αναγγελίας απαιτήσεων του Δημοσίου σε πλειστηριασμούς που επισπεύδονται κατά τον ΚΕΔΕ είναι πενθήμερη από την ημερομηνία διενέργειας του πλειστηριασμού. Για λόγους διασφάλισης και προστασίας των συμφερόντων του Δημοσίου, κρίνεται σκόπιμη η σαφής νομοθέτηση της σχετικής για το Δημόσιο ρύθμισης, υπό το φως της ισχύος των διατάξεων του ΚΠολΔ, λαμβάνοντας υπόψη και την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος (πλειοψ). (ΓνΝΣΚ 182/2016)
Δεν αποκλείεται, ανάλογα με τις περιστάσεις της κάθε περίπτωσης, να επέλθει απώλεια της κυριότητας κατασχεμένου ακινήτου με την κτήση αυτής από τρίτο πρόσωπο με τα προσόντα της χρησικτησίας, εφόσον συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις της και, ειδικότερα, προκειμένου περί έκτακτης χρησικτησίας, όταν ασκήθηκε από τον χρησιδεσπόζοντα η νομή του ακινήτου επί συνεχή εικοσαετία, στην οποία μπορεί να προσμετρηθεί ο χρόνος του δικαιοπαρόχου του. Η κατάσχεση δεν διακόπτει τη χρησικτησία, που έχει ήδη ξεκινήσει πριν από την επιβολή της κατάσχεσης, παρά μόνον εάν αυτή είχε ως υλική συνέπεια την αποβολή του χρησιδεσπόζοντος από το ακίνητο είτε την παρεμπόδισή του κατά την άσκηση της φυσικής εξουσίασης του πράγματος, πράγμα που κρίνεται με βάση το πραγματικό της κάθε περίπτωσης. Περαιτέρω, δεν απαγορεύεται η απόκτηση με χρησικτησία από τρίτο, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της, πράγματος που ανήκει στην πτωχευτική περιουσία προσώπου που κηρύχθηκε σε κατάσταση πτώχευσης. Το Δημόσιο, που έχει επιβάλει κατάσχεση σε ακίνητο οφειλέτη του, δεν δεσμεύεται από το δεδικασμένο που απορρέει από τελεσίδικη απόφαση επί αγωγής τρίτου κατά του οφειλέτη του Δημοσίου και φερόμενου, κατά την κατασχετήρια έκθεση, ιδιοκτήτη του κατασχεμένου ακινήτου, με αντικείμενο την αναγνώριση της κυριότητας του τρίτου επί του ακινήτου αυτού. Στο πλαίσιο των γενικών αρχών της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης, αλλά και προς αποφυγή έγερσης αποζημιωτικών αξιώσεων σε βάρος του Δημοσίου, συντρέχει περίπτωση άρσης της κατάσχεσης που αυτό επέβαλε επί ακινήτου του οφειλέτη του, εφόσον γίνει δεκτό ότι τούτο περιήλθε στην κυριότητα τρίτου προσώπου με χρησικτησία. Στην περίπτωση του ερωτήματος και σύμφωνα με το διδόμενο πραγματικό, ενδείκνυται να γίνει δεκτό από τη Διοίκηση το αίτημα που υποβλήθηκε για την άρση από το Δημόσιο κατάσχεσης του αναφερομένου στη σχετική αίτηση ακινήτου (ομόφ.). (ΓνΝΣΚ 240/2019)
Σε περιοχές που κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, εξαιτίας των φυσικών καταστροφών που προκλήθηκαν από την πορεία του μεσογειακού κυκλώνα «Ιανός», αναστέλλεται, από τη δημοσίευση του Ν.4728/20 (ημερ. δημοσ. 29.09.2020) και έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας φυσικών ή νομικών προσώπων. Η αναστολή καταλαμβάνει ιδίως, αλλά όχι περιοριστικά, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου εδαφίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. (άρθρο 3 Ν.4728/20)
Δείτε και την :
Α.Α.Δ.Ε. Ε. 2212/29.12.2020: Κοινοποίηση διατάξεων του άρθρου 3 μέρους Α΄ του ν. 4728/2020 περί αναστολής μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης σε πληγείσες περιοχές λόγω της πορείας του μεσογειακού κυκλώνα «Ιανός», των άρθρων 2 και 5 μέρους Α΄ περί αφορολογήτου και ακατάσχετου των πάσης φύσεως ενισχύσεων που καταβάλλονται στα πληγέντα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή πληγείσες νομικές οντότητες.
Σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και νομικές οντότητες, που έχουν κατοικία ή εγκατάσταση εντός των οριοθετημένων, δυνάμει των υπό στοιχεία Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε./26169/Α325/2020 (Β΄ 5293) και Δ.Α.Ε.Φ.Κ.- Κ.Ε./25594/Α325/2020 (Β΄ 5297) κοινών υπουργικών αποφάσεων, περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Σάμου, που έχουν πληγεί από τον σεισμό και τις συνεπακόλουθες πλημμύρες της 30ής Οκτωβρίου 2020, αναστέλλεται, από τις 18.11.2020 και έως τις 30.11.2021, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους. Η αναστολή καταλαμβάνει ιδίως, αλλά όχι περιοριστικά, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου εδαφίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. (άρθρο 43 Ν.4753/20, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 45 του N. 4772/21) (Α.Α.Δ.Ε. Ε. 2059/10.03.2021)
ΙV. Κατάσχεση κινητών εις χείρας τρίτου
1. α. Τρόπος κατάσχεσης
Η κατάσχεση στα χέρια τρίτου των χρημάτων, καρπών και άλλων κινητών πραγμάτων του οφειλέτη του Δημοσίου που βρίσκονται στα χέρια του τρίτου ή όσων αυτός οφείλει προς τον οφειλέτη ενεργείται από τον [προϊστάμενο της ταμειακής υπηρεσίας ή τον δημοτικό ταμία] με κατασχετήριο, μη κοινοποιούμενο στον οφειλέτη. (άρθρο 30 παρ.1 ν.4978/22)
Η κατάσχεση απαιτήσεων από τίτλους σε διαταγή ενεργείται σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 983 και την παρ. 1 του άρθρου 954 του Κ.Πολ.Δ. (άρθρο 30 παρ.6 ν.4978/22)
β. Περιεχόμενο κατασχετηρίου
Το κατασχετήριο πρέπει να περιέχει:
α) το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία καθώς και τον Α.Φ.Μ., εφόσον υπάρχει, του οφειλέτη και του τρίτου στα χέρια του οποίου επιβάλλεται η κατάσχεση,
β) το ποσό για το οποίο επιβάλλεται η κατάσχεση,
γ) πίνακα χρεών του οφειλέτη ή ταυτότητα οφειλής του κατασχετηρίου, η οποία συνιστά τον μοναδικό κωδικό αριθμό ανά κατασχετήριο αίτημα και συνδέεται μονοσήμαντα με τον πίνακα,
δ) χρονολογία και υπογραφή του κατασχόντος. (άρθρο 30 παρ.1 ν.4978/22)
Με το κατασχετήριο ο τρίτος καλείται εντός οκτώ (8) ημερών να καταθέσει στην υπηρεσία του Δήμου που επέβαλε την κατάσχεση ή σε τραπεζικό λογαριασμό του Δημοσίου τα χρήματα που οφείλει στον οφειλέτη του Δημοσίου, και, εάν πρόκειται για κινητά πράγματα, να παραδώσει αυτά στον συμβολαιογράφο ή τον φύλακα που ορίζεται στο κατασχετήριο, οπότε εφαρμόζονται όσα ορίζονται στα άρθρα 14 έως 19 και επόμενα. (άρθρο 30 παρ.2 ν.4978/22)
Στην περίπτωση κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος:
Το κατασχετήριο μπορεί να περιέχει πολλούς οφειλέτες του Δημοσίου. (άρθρο 31 παρ.1 ν.4978/22)
Στο κατασχετήριο επισυνάπτεται για κάθε οφειλέτη πίνακας στον οποίο αναφέρονται το είδος και το ποσό κάθε οφειλής, καθώς και ο αριθμός και η χρονολογία βεβαίωσης ή τα στοιχεία της καταχώρισης του νόμιμου - εκτελεστού τίτλου στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της ΑΑΔΕ. (άρθρο 31 παρ.1 ν.4978/22)
Ο πίνακας χρεών μπορεί να αντικαθίσταται από την ταυτότητα οφειλής του κατασχετηρίου, η οποία συνιστά το μοναδικό κωδικό αριθμό ανά κατασχετήριο αίτημα και συνδέεται μονοσήμαντα με τον πίνακα. (άρθρο 31 παρ.1 ν.4978/22)
Η απόδοση των ποσών στην υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση γίνεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος. Για την ανωτέρω διαδικασία δεν καταβάλλονται έξοδα. (άρθρο 31 παρ.3 ν.4978/22)
Σε περίπτωση κατά την οποία επιβλήθηκε κατάσχεση (σε πιστωτικό ίδρυμα) για συνολικό ποσό το οποίο υπερβαίνει τα πενήντα (50) ευρώ και το προς απόδοση ποσό υπολείπεται των πενήντα (50) ευρώ, αυτό δεν αποδίδεται εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο παρόν άρθρο αλλά σε χρόνο κατά τον οποίο θα υπερβεί το παραπάνω όριο. (άρθρο 31 παρ.4 ν.4978/22)
Η κατ’ άρθρο 48 του ν. 3691/2008 απαγόρευση της κίνησης λογαριασμών, «επέχει θέση κατάσχεσης», με την έννοια, ότι ακριβώς όπως και η κατάσχεση, στοχεύει στην απαγόρευση οποιασδήποτε διάθεσης του εκάστοτε περιουσιακού στοιχείου, ισχύει δε μέχρι το πέρας της ποινικής δίκης, αποσκοπούσα στην μέχρι τότε διατήρηση των περιουσιακών στοιχείων του κατηγορουμένου (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 155/2021)
γ. Κοινοποίηση κατασχετηρίου
Το κατασχετήριο δεν κοινοποιείται στον οφειλέτη. (άρθρο 30 παρ.1 ν.4978/22) Το άρθρο 30 του ν.δ/τος 356/1974 (ήδη άρθρο 30 ν.4978/22), κατά το μέρος που ορίζει ότι δεν απαιτείται κοινοποίηση της έκθεσης κατάσχεσης και στον καθ' ού η εκτέλεση, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα. (ΣτΕ 2080/2014)
Η πρόβλεψη αυτή της νομοθεσίας, η οποία κρίθηκε από το ΣτΕ ως συνταγματικά ανεκτή, δημιουργεί, όπως είναι εμφανές, αβεβαιότητα στους πολίτες, οι οποίοι αιφνιδιάζονται, καθώς χωρίς ειδοποίηση βλέπουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς δεσμευμένους. Εξάλλου, κι αν ακόμη προβούν εκ των υστέρων σε ρύθμιση των οφειλών τους προς το δημόσιο, τα αναγκαστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί σε βάρος τους συνήθως δεν αίρονται. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2017)
Ειδικά για κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων, το κατασχετήριο κοινοποιείται στο κεντρικό κατάστημα ή σε οποιοδήποτε υποκατάστημα τους . (άρθρο 31 παρ.1 ν.4978/22)
δ. Περιορισμός κατάσχεσης
Η κατάσχεση μπορεί να περιοριστεί σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό, μετά από αιτιολογημένη απόφαση εκείνου που την επέβαλε. (άρθρο 30 παρ.4 ν.4978/22) Δείτε σχετικά και την ΠΟΛ 1092/03.04.2014 (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016) και την ΠΟΛ 1146/21.09.2017 για τα προνοιακά επιδόματα.
2. Πότε δεν επιβάλλεται κατάσχεση στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
Δεν επιβάλλεται, με τη διαδικασία αυτή κατάσχεση για απαιτήσεις που υπολείπονται του συνολικού ποσού ύψους πενήντα (50) ευρώ, και, εφόσον επιβληθεί, δεν υποβάλλεται η δήλωση του άρθρου 34, τυχόν δε υφιστάμενο ποσό δεν αποδίδεται. (άρθρο 31 παρ.4 ν.4978/22)
3. Συνέπειες κατάσχεσης
Η κοινοποίηση του κατασχετηρίου στον τρίτο επιφέρει αυτοδικαίως από την ημέρα που διενεργείται τα αποτελέσματα της αναγκαστικής εκχώρησης και αυτός δεν μπορεί να αποδώσει στον οφειλέτη του Δημοσίου τα κατασχεμένα χρήματα ή πράγματα ούτε να συμψηφίσει ανταπαιτήσεις του μεταγενέστερες της κατάσχεσης. (άρθρο 30 παρ.3 ν.4978/22)
Η αναστολή εκτελέσεως της αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου απαιτήσεων, με δικαστική απόφαση ή προσωρινή διαταγή εκδοθείσα μετά την κατάσχεση, δεν αίρει την απαγόρευση καταβολής από τον τρίτο προς τον καθ' ου η εκτέλεση, ανεξαρτήτως του λόγου για τον οποίο χορηγήθηκε η αναστολή. Σε περίπτωση που, παρά την ανωτέρω απαγόρευση, ο τρίτος προβεί στην απόδοση των κατασχεθέντων προς τον καθ' ου η κατάσχεση, η διάθεση αυτή είναι άκυρη έναντι του Δημοσίου και το Δημόσιο μετά την παύση ισχύος της αναστολής (λόγω απορρίψεως της ανακοπής ή παραιτήσεως από αυτή), δύναται να προβεί σε επίσπευση περαιτέρω πράξεων εκτέλεσης τόσο κατά του οφειλέτη του όσο και κατά του τρίτου για την είσπραξη της απαίτησής του για την οποία έχει επιβάλει την κατάσχεση. (ΓνΝΣΚ 341/2014, ΠΟΛ 1175/07.08.2015)
Η εκ του νόμου επερχόμενη, κατ’ άρθρο 30 παρ.3 ΚΕΔΕ, αναγκαστική εκχώρηση της κατασχεθείσας απαίτησης στο Δημόσιο δεν επάγεται τα αποτελέσματα της καταβολής, δηλαδή απόσβεση της ενοχής, δεδομένου ότι η δια της ως άνω εκχώρησης μεταβίβαση της απαίτησης δεν επιφέρει και απόσβεση της απαίτησης έναντι του καθ’ ού η κατάσχεση, αφού η εν λόγω εκχώρηση δεν γίνεται «αντί καταβολής» αλλά «χάριν» (επί σκοπώ) καταβολής», και συνεπώς δεν απαλλάσσει τον καθ’ ου η κατάσχεση οφειλέτη του Δημοσίου από την υποχρέωση να καταβάλει προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 155/2021)
Εάν η αξία των κατασχεμένων κινητών πραγμάτων δεν υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, κάθε άλλη μεταγενέστερη κατάσχεση, εκτός από τις κατασχέσεις που επιβάλλονται από το Δημόσιο και για ποσά που οφείλονται σε αυτό, είναι αυτοδικαίως άκυρη. (άρθρο 30 παρ.5 ν.4978/22)
Η αναστολή εκτελέσεως της αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου απαιτήσεων, με δικαστική απόφαση ή προσωρινή διαταγή εκδοθείσα μετά την κατάσχεση, δεν αίρει την απαγόρευση καταβολής από τον τρίτο προς τον καθ' ου η εκτέλεση, ανεξαρτήτως του λόγου για τον οποίο χορηγήθηκε η αναστολή. (ΓνΝΣΚ 341/2014)
α) Η προβλεπόμενη στην παρ.1 του άρθρου 72 του ν. 4307/2014 αυτοδίκαιη, από τη δημοσίευση απόφασης περί υπαγωγής της επιχείρησης στην ειδική διαχείριση του άρθρου 68 του ν. 4307/2014, αναστολή μέτρων διοικητικής εκτέλεσης, δεν έχει ως έννομη συνέπεια την άρση της κατάσχεσης που επιβλήθηκε εις βάρος της εταιρείας, σε χρόνο πριν από τη δημοσίευση της παραπάνω απόφασης, και βέβαια ούτε σε χρόνο πριν από την κατάθεση της αίτησης περί υπαγωγής της επιχείρησης σε ειδική διαχείριση (ομόφ.). β) Η δημοσίευση της οριστικής απόφασης υπαγωγής δεν συνεπάγεται την αναστολή των κατασχέσεων εις χείρας τρίτου, που επιβλήθηκαν, κατ’ άρθρο 30 παρ.3 του ΚΕΔΕ, σε χρόνο πριν από τη δημοσίευση της απόφασης αυτής, ούτε και εκείνων που το αντικείμενό τους είναι μελλοντικές χρηματικές απαιτήσεις από την ίδια έννομη σχέση (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Α΄ Τακτική Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθ. 206/2018 γνωμοδότησης του Β΄ Τμήματος ΝΣΚ. (ΓνΝΣΚ 220/2019)
4. Ακατάσχετα
Εξαιρούνται της κατάσχεσης στα χέρια τρίτων:
α) τα κινητά πράγματα που αναφέρονται στο άρθρο 17 του ν.4978/22,
β) τα ακατάσχετα που προβλέπονται από ειδικούς νόμους και έχουν διατηρηθεί σε ισχύ με το άρθρο 52 του Εισαγωγικού Νόμου του Κ.Πολ.Δ.,
γ) η εταιρική μερίδα σε προσωπικές εταιρείες,
δ) οι απαιτήσεις διατροφής από τον νόμο ή από διάταξη τελευταίας βούλησης,
ε) οι απαιτήσεις από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαία είναι μικρότερο από χίλια (1.000) ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του 1/2 του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ,
στ) τα 4/5 των ημερομισθίων, ενώ επιτρέπεται κατάσχεση επί του 1/5 αυτών για χρέη προς το Δημόσιο των δικαιούχων αυτών,
ζ) το 1/2 των εφάπαξ καταβαλλόμενων από οποιονδήποτε ασφαλιστικό φορέα βοηθημάτων κατά την αποχώρηση από την υπηρεσία ή το επάγγελμα, ενώ επιτρέπεται κατάσχεση επί του 1/2 αυτών για τα χρέη προς το Δημόσιο των δικαιούχων αυτών. (άρθρο 33 παρ.1 ν.4978/22)
Ως προς τους μισθούς, συντάξεις, προνοιακά και ασφαλιστικά βοηθήματα
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που ο οφειλέτης του Δημοσίου λαμβάνει σύνταξη, μισθό ή ασφαλιστικό βοήθημα από δύο ή περισσότερους φορείς, για την επιβολή της κατάσχεσης κατά τα ρητώς αναφερόμενα στην ως άνω διάταξη νόμου λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό αυτών. Για τις κατασχέσεις που θα επιβληθούν μετά την έναρξη ισχύος της παραπάνω διάταξης, θα πρέπει στο κατασχετήριο να προσδιορίζεται το ακριβές ποσό που κατάσχεται (όχι ποσοστό), ώστε να εφαρμόζονται οι περιορισμοί που τίθενται στον νόμο, δηλαδή το συνολικό ποσό που απομένει στον οφειλέτη να μην είναι μικρότερο από τα ανωτέρω ρητά καθορισθέντα όρια. (ΠΟΛ 1222/06.10.2015, ΠΟΛ 1109/14.04.2014, ΙΚΑ εγκ.41/Ε33/511/26.05.2014)
Διευκρινίζεται ότι στην έννοια των υποχρεωτικών εισφορών εμπίπτουν οι υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές και τυχόν υποχρεωτικές κρατήσεις που επιβάλλονται με νόμο, όπως είναι οι υποχρεωτικές κρατήσεις του άρθρου 38 του ν. 3986/2011, ενώ δεν εμπίπτουν ο παρακρατούμενος Φ.Μ.Υ., το παρακρατούμενο ποσό έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 καθώς και τυχόν παρακρατήσεις από δάνεια. (ΠΟΛ 1222/06.10.2015)
Η διάταξη της παρ.8α της υποπαρ.Δ.1 του άρθρου 2 του Ν.4336/2015 (με την οποία μειώθηκε το ακατάσχετο στα 1.000 ευρώ από τα 1.500) εφαρμόζεται τόσο στις κατασχέσεις που επιβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος της (δηλ. από 19-08-2015), ανεξάρτητα από το χρόνο γένεσης των απαιτήσεων του Δημοσίου καθώς και στις ήδη επιβληθείσες ενεργείς κατασχέσεις για τις απαιτήσεις (από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα) του οφειλέτη έναντι του τρίτου που γεννώνται από την έναρξη ισχύος της (δηλαδή κατασχέσεις για τις οποίες ο τρίτος έχει προβεί σε θετική δήλωση και υφίστανται αποδοτέα από αυτόν ποσά στο Δημόσιο με βάση τις προγενέστερες διατάξεις). (ΠΟΛ 1222/06.10.2015)
Τα χρηματικά βοηθήματα που χορηγούνται από το Δήμο σε οικονομικά αδύνατους κατοίκους, τρίτεκνους και πολύτεκνους δεν κατάσχονται. (παρ.2 άρθρο 202 Ν.3463/06, όπως συμπληρώθηκε από το άρθρο 51 του Ν.4483/17 και από την παρ. 2 του άρθρου 58 του N.4795/21)
Η οικονομική ενίσχυση που παρέχεται στους ανάδοχους που έχουν οριστεί με δικαστική απόφαση ή με σύμβαση σύμφωνα με τα άρθρα 10 και 11 του Ν.4538/18 ή με εισαγγελική διάταξη ή, σύμφωνα με το άρθρο 18 του Ν.4538/18, γονείς, από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών του ανηλίκου δεν κατάσχεται στα χέρια οποιουδήποτε τρίτου, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (παρ.5 άρθρο 12 Ν.4538/18)
Χορηγείται έκτακτη εφάπαξ ενίσχυση με τη μορφή επιδόματος στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που διέμεναν σε ακίνητα ή χρησιμοποιούσαν ως επαγγελματική στέγη ακίνητα που επλήγησαν από τον σεισμό της 26ης Οκτωβρίου 2018 στην Περιφερειακή Ενότητα Ζακύνθου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως προσωρινά ακατάλληλα ή επικίνδυνα για χρήση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. (παρ.1 άρθρο 96 Ν.4605/19)
Η έκτακτη ενίσχυση της παραγράφου 1 δεν υπόκειται σε φορολογία και δεν κατάσχεται στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων κατά παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ο.Κ.Α.), τους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα, με την επιφύλαξη της παρ. 1 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013 (Α΄167). (παρ.2 άρθρο 96 Ν.4605/19)
Το Επίδομα Στέγασης της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 4472/2017 δεν εμπίπτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος, απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, συμπεριλαμβανομένης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 (Α΄ 167), δεν κατάσχεται εις χείρας του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (παρ.4 άρθρο 3 Ν.4472/17 όπως προστέθηκε με το άρθρο 78 του Ν.4611/19) (ΑΑΔΕ Ε.2105/10.06.2019)
Η καταβαλλόμενη έκτακτη και τακτική οικονομική ενίσχυση στις οικογένειες όσων έχασαν τη ζωή τους από σεισμό ή άλλα φυσικά φαινόμενα και εξαιτίας τους δεν εμπίπτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος, ορίζεται ως αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη εις χείρας του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης. (παρ.3 άρθρο 18 Ν.2768/99, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 80 του Ν.4611/19 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 73 του ν.5043/23) (ΑΑΔΕ Ε.2105/10.06.2019)
Το ποσό των προνοιακών παροχών σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία που καταβάλλεται από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ), δεν κατάσχεται εις χείρας του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (άρθρο 81 Ν.4611/19) (ΑΑΔΕ Ε.2105/10.06.2019)
Δείτε και το από 24.06.2019 δελτίο τύπου του Συνηγόρου του Πολίτη.
Η μηνιαία σύνταξη ανασφαλίστων υπερηλίκων, η οποία χορηγείται σύμφωνα με τον ν. 1296/1982 (Α΄ 128) και την περ. 5 της υποπαρ. ΙΑ6 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α΄ 222), το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερήλικων του άρθρου 93 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85) και το μηνιαίο χρηματικό βοήθημα (Επίδομα Ομογενών Προσφύγων) του Κεφαλαίου Γ΄ της υπό στοιχεία Γ1α/οικ. 842/19.4.1988 υπουργικής απόφασης (Β΄ 242). (άρθρο 18 Ν.4756/20) (Α.Α.Δ.Ε. Ε.2203/23.12.2020)
Ανάλογες διατάξεις υπάρχουν στο άρθρο 27 του Ν.4756/20 αναφορικά με το επίδομα στεγαστικής συνδρομής ανασφάλιστων υπερηλίκων, στο άρθρο 64 του Ν.4756/20 για το επίδομα εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης, καθώς και το επίδομα αναζήτησης εργασίας, στο πλαίσιο δράσεων συμβουλευτικής, που καταβάλλονται σε ανέργους και στο άρθρο 67 του Ν.4756/20 για τις κοινωνικοασφαλιστικές παροχές του ΟΑΕΔ.
Η 13η σύνταξη που χορηγείται στους δικαιούχους κύριας σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου, στους δικαιούχους προσυνταξιοδοτικής παροχής και στους δικαιούχους επιδομάτων σύνταξης με αιτία την αναπηρία, από το έτος 2019 και για κάθε επόμενο έτος, δεν κατάσχεται στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (παρ.3 άρθρο 120 Ν.4611/19, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 47 του Ν.4670/2020)
Ο Συνήγορος του Πολίτη μεσολάβησε για την επιστροφή κατασχεμένου προνοιακού επιδόματος σε ανάπηρο υπό δικαστική συμπαράσταση. Συγκεκριμένα, ο Δήμος κατέθετε το επίδομα αυτό σε τραπεζικό λογαριασμό, ο οποίος όμως δεν είχε δηλωθεί ως ακατάσχετος. Άλλος Δήμος, στον οποίο ο πατέρας και δικαστικός συμπαραστάτης του αναπήρου είχε οφειλή από λογαριασμό ύδρευσης, έδωσε εντολή να δεσμευθεί από τον τραπεζικό λογαριασμό του αναπήρου το ποσό της οφειλής του πατέρα του. Η Ανεξάρτητη Αρχή ζήτησε να επιστραφεί το κατασχεθέν ποσό, εφόσον τα χρήματα αυτά αφορούν αποκλειστικά το επίδομα. Τελικά ο Δήμος αποφάσισε ομόφωνα την επιστροφή του ποσού στον λογαριασμό του προνοιακού επιδόματος, με επαναβεβαίωση της οφειλής στο όνομα του οφειλέτη πατέρα. Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει, ότι παρόμοια ζητήματα ανακύπτουν σε πολλές περιπτώσεις κοινών λογαριασμών με συνδικαιούχους οι οποίοι δεν σχετίζονται με χρήματα που κατατίθενται στους λογαριασμούς αυτούς και προέρχονται από μισθούς, συντάξεις, προνοιακά και ασφαλιστικά βοηθήματα, αλλά απλά εξυπηρετούν τους πραγματικούς δικαιούχους που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή δυσκολίες μετακίνησης.
Ωστόσο, τα άτομα αυτά αντιμετωπίζονται από τον νόμο ως ισότιμοι συνδικαιούχοι των χρημάτων και, εάν είναι οφειλέτες, οι λογαριασμοί αυτοί υπόκεινται σε κατασχέσεις ως προς το μέρος των χρημάτων που τους αναλογεί. (Συνήγορος του Πολίτη Σύνοψη Διαμεσολάβησης 17.01.2017)
Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει το πρόβλημα που υπάρχει με κατασχέσεις μισθών, συντάξεων και επιδομάτων τραπεζικών λογαριασμών, στους οποίους είχαν οριστεί συνδικαιούχοι. Σύμφωνα με το άρθρο 4 Ν.5638/1932 η κατάσχεση των καταθέσεων επιτρέπεται, ωστόσο το ποσό που περιλαμβάνεται στον λογαριασμό τεκμαίρεται αμαχήτως ότι ανήκει σε όλους τους δικαιούχους κατά ίσα μέρη. Έτσι, ένα ποσοστό εισοδημάτων που θα χαρακτηριζόταν ως ακατάσχετο στα χέρια του εργοδότη ή των ασφαλιστικών φορέων δεν προστατεύεται μετά την κατάθεσή του στο πιστωτικό ίδρυμα ανάλογα με τον αριθμό των συνδικαιούχων του λογαριασμού. Συχνότατα δε, οι αναφερόμενοι στον Συνήγορο αντιμετώπιζαν κινητικά προβλήματα ή άλλα ζητήματα υγείας που δεν τους επέτρεπαν την πραγματοποίηση τραπεζικών συναλλαγών. Όρισαν, λοιπόν, συνδικαιούχους, προκειμένου αυτοί να ενεργούν ως εκπρόσωποί τους στα πιστωτικά ιδρύματα, χωρίς ενδεχομένως να γνωρίζουν ότι τα πρόσωπα αυτά όφειλαν στο Δημόσιο. Ενδεικτικό παράδειγμα, η κατάσχεση τμήματος προνοιακού επιδόματος αναπηρίας ατόμου με βαριά νοητική υστέρηση για οφειλή του γονέα του προς δήμο. Η κατάσχεση διενεργήθηκε διότι ο γονέας, ο οποίος είχε οριστεί ως δικαστικός συμπαραστάτης, ήταν συνδικαιούχος του λογαριασμού στον οποίο κατατίθετο το επίδομα και αυτός δεν είχε δηλωθεί ως ακατάσχετος στο ηλεκτρονικό σύστημα Taxis. Ο Συνήγορος επισήμανε στη διοίκηση ότι τα κεφάλαια που αποδίδονται στους δήμους από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους και αποβλέπουν, μεταξύ άλλων, στην καταβολή των προνοιακών επιδομάτων εξαιρούνται από την κατάσχεση όταν οφειλέτης είναι ο δήμος. Μετά την παρέμβαση του Συνηγόρου, το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα την επιστροφή του ποσού στον λογαριασμό στον οποίο κατατίθεται το προνοιακό επίδομα. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2016)
Δείτε σχετικά την από 29.07.2019 Σύνοψη Διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με επιστροφή ποσού εξωιδρυματικού επιδόματος ΑμεΑ που είχε κατασχεθεί από Δήμο για οφειλές συνδικαιούχου του τραπεζικού λογαριασμού.
Δείτε την από 07.08.2017 Σύνοψη Διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με απελευθέρωση της χρήσης ακατάσχετων ποσών δεσμευμένων λογαριασμών.
Ως προς τις καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα
Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό ή τοποθετήσεις σε λογαριασμό πληρωμών στα εγκαταστημένα στη χώρα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και ιδρύματα πληρωμών είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο ίδρυμα.
Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου απαιτείται γνωστοποίηση από το φυσικό πρόσωπο ενός μοναδικού λογαριασμού, με υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ. Εφόσον υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, γνωστοποιείται, αποκλειστικά και μόνο, ο λογαριασμός αυτός.
Με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ ορίζονται ο τρόπος υποβολής και πιστοποίησης του χρόνου της παραλαβής και τα στοιχεία της υποβαλλόμενης δήλωσης, ο τρόπος ενημέρωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων από την ΑΑΔΕ για την υποβαλλόμενη δήλωση και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου. (άρθρο 33 παρ.2 ν.4978/22)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1182/25.07.2014 (ΦΕΚ 2025/25.07.2014 τεύχος Β').
Κάθε άλλη διάταξη, που ρυθμίζει αντίθετα προς τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου, δεν εφαρμόζεται στις κατασχέσεις που επιβάλλονται στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όπως η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 982 ΚΠολΔ, η οποία δεν μπορεί να έχει εφαρμογή στις κατά ΚΕΔΕ κατασχέσεις στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων, αφού αφενός μεν η παρούσα ρύθμιση είναι ειδικότερη εκείνης και την αποκλείει, αφετέρου δε διότι η παρούσα ρύθμιση παρέχει μεγαλύτερη και διαρκή προστασία στον οφειλέτη, μέχρι του πιο πάνω ορίου, και όχι χρονικά περιορισμένη, όπως στην περίπτωση του άρθρου 982 ΚΠολΔ. (άρθρο 33 παρ.2 ν.4978/22), ΠΟΛ 1109/14.04.2014) (ΠΟΛ 1222/06.10.2015) (Υπ. Εργασίας, Κοιν. Ασφ. & Κοιν. Αλλ. οικ.39759/1983/27.10.2015)
Δεν θεσπίζεται αυτοδίκαιη προστασία μισθού, σύνταξης ή περιοδικά καταβαλλόμενου ασφαλιστικού βοηθήματος που κατατίθεται σε πιστωτικό ίδρυμα, αλλά προστατεύονται, ως ακατάσχετες, μόνο οι καταθέσεις του ενός και μοναδικού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα δηλωθέντος ως ακατάσχετου λογαριασμού και μέχρι του ύψους των 1250 Ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως προέλευσης αυτών. (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Στην περίπτωση, κατά την οποία για οποιονδήποτε λόγο, καθυστερήσει ο εργοδότης, ή ο συνταξιοδοτικός ή ασφαλιστικός οργανισμός, να καταβάλει τον μισθό ή τη σύνταξη στον ενδιαφερόμενο, πράγμα το οποίο, τουλάχιστον όσον αφορά τη σύνταξη, είναι σύνηθες φαινόμενο, τότε [και υπό την προϋπόθεση ότι έχει τηρηθεί η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης, εκ μέρους του δικαιούχου, για την γνωστοποίηση του συγκεκριμένου λογαριασμού ως μοναδικού και αποκλειστικού (λογαριασμού) περιοδικής πίστωσης μισθών και συντάξεων], η Τράπεζα οφείλει να αναγάγει το σύνολο του καταβληθέντος ποσού σε μηνιαία καταβολή, ανάλογα με το εκάστοτε ισχύον όριο του ακατάσχετου, προκειμένου να εφαρμοστεί η προστατευτική ρήτρα της ανά μήνα καταβαλλόμενης σύνταξης (ή μισθού) σε ό,τι αφορά το ακατάσχετο αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 31 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει. Η τυχόν αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές αφενός της χρηστής διοίκησης και του κράτους δικαίου, καθόσον ο διοικούμενος τιμωρείται για την, χωρίς δική του υπαιτιότητα, καθυστέρηση του εργοδότη του ή του οικείου ασφαλιστικού οργανισμού να καταβάλει αναδρομικά οφειλόμενους μισθούς και συντάξεις, πέραν του γεγονότος ότι, εν αναμονή είσπραξης κατά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, υπέστη αντίστοιχη ταλαιπωρία, και αφετέρου της ισότητας, δεδομένου ότι τίθεται προφανώς σε δυσμενέστερη θέση και αντιμετωπίζεται αυστηρότερα, χωρίς δική του υπαιτιότητα, εκείνος, του οποίου ο εργοδότης ή ο ασφαλιστικός ή συνταξιοδοτικός οργανισμός καθυστέρησε την καταβολή του μισθού ή της σύνταξης, σε σχέση με άλλον, για τον οποίο δεν υπήρξε καθυστέρηση και εισέπραξε τα χρήματα εγκαίρως. Δεν προκύπτει εκ του νόμου χρονικός περιορισμός εντός του οποίου να πρέπει να αναληφθούν από τον καταθέτη και οφειλέτη του Δημοσίου οι ως άνω απαιτήσεις του, οι οποίες καταλαμβάνονται από το ακατάσχετο. (ΓνΝΣΚ 179/2017)
Δείτε την από 25.01.2019 Σύνοψη Διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη για κατάσχεση λογαριασµών που είχαν ανοιχτεί από ενήλικα για λογαριασµό ανηλίκων, για οφειλές προς τον οικείο ∆ήµο του ενήλικα, ο οποίος παρέµεινε ως συνδικαιούχος στο λογαριασµό.
Οφειλέτες υπό εκκαθάριση
Συντρέχει νόμιμος λόγος ώστε το Δημόσιο α) να προβεί στην άρση της κατάσχεσης που επέβαλε εις χείρας τρίτου, ήτοι της τραπεζικής εταιρείας υπό την επωνυμία «ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» και εις βάρος της οφειλέτριας εταιρείας «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ», παρά την ρητή απαγόρευση της λήψης αναγκαστικών μέτρων, ενόσω η οφειλέτρια τελεί υπό εκκαθάριση κατά το Ν. 1806/1988 και το Ν. 3606/2007 και β) να αποδώσει ατόκως τα εκ μέρους της ως άνω τραπεζικής εταιρείας καταβληθέντα. (ΓνΝΣΚ 191/2014)
Το Δημόσιο οφείλει να προβεί σε άρση κατασχέσεων εις χείρας πιστωτικού ιδρύματος, ως τρίτου, χρηματικών απαιτήσεων προβληματικών επιχειρήσεων -υπαγομένων στο καθεστώς της ειδικής εκκαθαρίσεως των άρθρων 46 και 46α του ν. 1892/1990- για τις οποίες χρηματικές απαιτήσεις υπεβλήθησαν από το πιστωτικό ίδρυμα θετικές δηλώσεις και εν συνεχεία ανεκλήθησαν, διότι οι κατασχέσεις αυτές επεβλήθησαν κατά παράβαση της διατάξεως της παρ.4 του άρθρου 46 του ν. 1892/1990, η οποία απαγορεύει την αναγκαστική εκτέλεση. (ΓνΝΣΚ 185/2014)
Χρηματοδοτήσεις-πληρωμές από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: άρθρο πέμπτο παρ.1 του Ν.4380/2016, παρ.1 άρθρο 128 Ν.4483/17, άρθρο 32 παρ.1α του Ν.4314/2014, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.2 του άρθρου 63 του Ν.4712/20, Α.Α.Δ.Ε. Ε.2149/21.09.2020
Οικονομικές ενισχύσεις κοινωνικής προστασίας: άρθρο 38 του Ν.4315/2014, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 49 του Ν. 4447/16 και το το άρθρο 271 του Ν.4555/18
Χρηματοδοτήσεις για εκλογικές αποζημιώσεις:.άρθρο πρώτο της ΠΝΠ ΦΕΚ τ.Α 6/14.01.2015
Δαπάνες οργάνωσης και λειτουργίας Παιδικών Εξοχών - Κατασκηνώσεων: άρθρο 49 παρ.6 Ν.4351/2015
Χρηματικά έπαθλα: παρ.1 άρθρο 70 Ν.4446/16, όπως προστέθηκε με το άρθρο 18 του Ν. 4491/17
Ενισχύσεις αγροτών:. (παρ.5 άρθρο 32 Ν.4314/14, όπως προστέθηκε από το άρθρο 12 του Ν.4587/18 και συμπληρώθηκε από το άρθρο 105 του Ν. 4583/18)
Σχετική και η ΑΑΔΕ Ε.2007/10.01.2019: Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 12, 33, 44, 45, 72 και 78 του ν. 4587/2018 (ΦΕΚ Α΄218/24-12-2018) «Επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και άλλες διατάξεις».
Ενισχύσεις που καταβάλλονται στο πλαίσιο δράσεων αντιµετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID-19 στον πρωτογενή τοµέα: άρθρο 146 Ν.4764/20
Καταβολές χρηματοδοτήσεων από επενδυτικά δάνεια και ειδικά προγράμματα ενίσχυσης δήμων του ν. 4509/2017: άρθρο 183 Ν.4635/19
Επίδομα γέννησης παιδιού: άρθρο 10 Ν.4659/20, παρ. 12 άρθρο 214 Ν. 4512/18, όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 15 του Ν. 4659/20
Επίδομα νοικοκυριών ορεινών και µειονεκτικών περιοχών µε χαµηλά εισοδήµατα: παρ.3 άρθρο 27 Ν. 3016/02, όπως προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 20 του Ν. 4659/20 και αντικαταστάθηκε από το άρθρο 61 του Ν.4701/20
Επιχορηγήσεις για ζημιές από πλημμύρες και λοιπές θεομηνίες σε επιχειρήσεις: (παρ.6 άρθρο 36 Ν. 2459/97, όπως προστέθηκε με το άρθρο 9 του Ν.4664/20)
Σχετική η εγκύκλιος Α.Α.Δ.Ε. Ε.2042/27.03.2020.
Πληγέντες του κυκλώνα Ιανός: άρθρο 3 Ν.4728/20
Πληγέντες από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020 στη Σάμο: άρθρο 43 Ν.4753/20
Έκτακτη αποζημίωση εποχικά εργαζομένων χωρίς δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης: παρ.6 άρθρο 33 Ν.4690/20
Ποσά αποπληρωμής παρόχων προγράμματος του Υπουργείου Τουρισμού «Τουρισμός για όλους»: άρθρο 80 Ν.4722/20
Επιχορήγηση µεταφορικού κόστους εκδοτικών επιχειρήσεων: άρθρο 90 Ν.4764/20
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ε. 2149/19.07.2021
Αποζημίωση καλλιτεχνών, δηµιουργών και επαγγελµατιών της τέχνης και του πολιτισµού: άρθρο 121 Ν.4764/20
Οικονομική ενίσχυση που καταβάλλονται σύµφωνα µε την υπ’ αριθµ. 11677/2020 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών και Τουρισµού (Β΄ 3073), στα τουριστικά καταλύµατα συνεχούς λειτουργίας: άρθρο 190 Ν.4764/20
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «Επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε επιχειρήσεις εστίασης για προμήθεια πρώτων υλών»: άρθρο 76 Ν.4796/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ε.2137/02.07.2021
Εκτέλεση υποχρεώσεων Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού προς την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης : άρθρο 50 Ν.4811/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ε.2143/08.07.2021
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «e-λιανικό - Επιχορήγηση υφιστάμενων ΜμΕ επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, για την ανάπτυξη/αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος»: άρθρο 222 Ν. 4782/21, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 72 Ν.4864/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΦ 1110885 ΕΞ 2021/10.12.2021
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «Επιχορήγηση επιχειρήσεων παροχής λογιστικών και φοροτεχνικών υπηρεσιών»: άρθρο 73 Ν.4864/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΦ 1110885 ΕΞ 2021/10.12.2021
Έξοδα κηδείας που καταβάλλονται από την 1η Οκτωβρίου 2021: άρθρο 55 Ν.4876/21, Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1000076 ΕΞ 2022/31.12.2021
Έξοδα κηδείας των προσώπων που κηδεύονται δημοσία δαπάνη: άρθρο 40 ν.5028/23, Α.Α.Δ.Ε. Ο.3016/14.03.2023
Επιχορήγηση Φιλανθρωπικού Σωματείου «Ελεήμων Εταιρεία Αθηνών Γηροκομείο-Πτωχοκομείο»: άρθρο 97 παρ.2 Ν.4876/21, Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1000076 ΕΞ 2022/31.12.2021
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο των δράσεων «Έκτακτη επιχορήγηση των περισσότερο πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων ψυχαγωγίας, διοργάνωσης εκδηλώσεων και εκθέσεων, τροφοδοσίας εκδηλώσεων, παροχής υπηρεσιών γυμναστηρίου και σχολής χορού» και «Επιχορήγηση υφιστάμενων επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία, σε περιοχές που υπέστησαν μεγάλες φυσικές καταστροφές»: άρθρο 9 Ν. 4890/22 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 94 του Ν.4914/22 και το άρθρο 84 του ν.4982/22. (Α.Α.Δ.Ε. Ο.ΔΕΑΦ 1108406 ΕΞ 2022/25.10.2022)
Ποσά που καταβάλλονται στο πλαίσιο των δράσεων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης: άρθρο 92 του Ν.4915/22
Έκτακτη ενίσχυση της κτηνοτροφικής παραγωγής στη νησιωτική Ελλάδα που πλήττεται λόγω των σημαντικών αυξήσεων του κόστους εισροών: άρθρο 113 του Ν.4926/22
Έκτακτη οικονομική ενίσχυση λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών: άρθρο 36 του Ν. 4936/22
Αποζημίωση που λαμβάνει ο Προσωπικός Βοηθός για άτομα με αναπηρία (παρ. 3 άρθρο 37 του ν. 4837/2021, όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 1 άρθρο 58 του Ν. 4940/22)
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ο Δ.Ε.Ε. Α 1054917 ΕΞ 2022/20.06.2022
Οικονομική ενίσχυση, με τη μορφή άμεσης επιχορήγησης στην εταιρεία «Ellinair A.E.». (άρθρο 93 Ν. 4941/22)
Οικονομική ενίσχυση μέσω της δράσης «North Evia- Samos Pass» για την στήριξη του εγχώριου τουρισμού στη Σάμο και τη Βόρεια Εύβοια (ΚΥΑ 3603/28.06.2022 (ΦΕΚ 3347/28.06.2022 τεύχος Β'))
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «Έκτακτη επιχορήγηση σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν» (άρθρο 68 Ν.4949/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο ΔΕΕΦ Α 1063211 ΕΞ 2022/13.07.2022)
Αποζημίωση ειδικού σκοπού εργαζομένων σε επιχειρήσεις επεξεργασίας και εμπορίου γούνας (παρ. 4 άρθρο 79 Ν.4949/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο ΔΕΕΦ Α 1063211 ΕΞ 2022/13.07.2022)
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της χρηματοδοτούμενης από το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025 δράσης «2ος κύκλος: Έκτακτη Επιχορήγηση σε επιχειρήσεις του κλάδου γούνας που έχουν πληγεί από την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν» (άρθρο 122 ν.5043/23) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. 3036/25.04.2023)
Οικονομική ενίσχυση του προγράμματος «Τουρισμός για όλους» (παρ. 3 άρθρο 45 Ν. 4933/22, όπως προστέθηκε από το άρθρο 56 του Ν. 4955/22) (παρ.2 άρθρο 1 ΚΥΑ 13958/11.07.2022 (ΦΕΚ 3652/12.07.2022 τεύχος Β'), όπως τροποποιήθηκε από την ΚΥΑ 14803/22.07.2022 (ΦΕΚ 3949/26.07.2022 τεύχος Β'))
Ποσό επιστροφής Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης πετρελαίου εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία (άρθρο 183 Ν.4964/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1071691 ΕΞ 2022/05.08.2022)
Ποσοστό των εσόδων που χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση αθλητικών ομάδων και την επιχορήγηση των Ειδικών Επιτροπών του άρθρου 53 του ν. 2725/1999 (Α΄ 121), από τα φορολογικά έσοδα τυχερών παιγνίων για τα έτη 2021, 2022 και 2023 (παρ. 2 άρθρο δέκατο έκτο ν. 4787/21, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 20 του ν.5000/22 και από την παρ.2 του άρθρου 44 του ν.5013/23)
Οικονομική ενίσχυση από τον κρατικό προϋπολογισμό με σκοπό την κάλυψη μέρους του αυξημένου κόστους των νοικοκυριών λόγω της σημαντικής αύξησης του δείκτη τιμών καταναλωτή (άρθρο 115 παρ.4 ν.5007/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. 3268/30.12.2022) [ΚΥΑ 1170/19.01.2023 (ΦΕΚ 242/20.01.2023 τεύχος Β’)] (Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης 6147 ΕΞ 2023/09.02.2023)
Αποζημιώσεις δικηγόρων νομικής βοήθειας που προκύπτουν από ειδικά γραμμάτια που έχουν εκδοθεί από 1.1.2019 έως 31.12.2022 (παρ.4 άρθρο 69 ν.5016/23)
Έκτακτη προσωρινή στήριξη σε γεωργούς και ΜΜΕ που πλήττονται ιδιαίτερα από τις επιπτώσεις της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία (άρθρο 72 ν.5016/23)
Επίδομα εορτών Πάσχα 2023 των εργαζομένων στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον κλάδο της γουνοποιΐας και πλήττονται από τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, για το χρονικό διάστημα αναστολής της σύμβασης εργασίας (παρ.2 άρθρο 92 ν.5018/23)
Ενισχύσεις που λαμβάνουν οι δικαιούχοι:
α) ως αποζημιώσεις που προκύπτουν από την επιβολή κτηνιατρικών μέτρων εξυγίανσης του ζωικού κεφαλαίου,
β) βάσει του Μέτρου 3.4.3 «Χρηματική αποζημίωση των φορέων εκμετάλλευσης του τομέα αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας για το διαφυγόν εισόδημά τους και για το πρόσθετο κόστος που προέκυψε λόγω της διατάραξης της αγοράς η οποία προκλήθηκε από τον επι- θετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις επιπτώσεις της στην εφοδιαστική αλυσίδα της αλιείας και της υδατοκαλλιέργειας» και
γ) βάσει της ανακοίνωσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (2022/C 426/01) «Προσωρινό πλαίσιο για τη λήψη μέτρων κρατικής ενίσχυσης με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας μετά την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας» (άρθρο 47 ν.5035/23)
Έκτακτη εφάπαξ οικονομική ενίσχυση σε συνταξιούχους του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-Ε.Φ.Κ.Α.), στους οποίους καταβλήθηκε κύρια σύνταξη γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου μηνός Δεκεμβρίου 2022 (παρ.3 άρθρο 80 ν.5036/23)
5. Δήλωση Τρίτου
α. Προθεσμία - τρόπος υποβολής
Εάν ο τρίτος δεν οφείλει καθόλου ή δεν οφείλει όλα τα αναφερόμενα στο κατασχετήριο της ΑΑΔΕ χρήματα, καθώς και άλλα πράγματα ή δεν υποχρεούται στην άμεση απόδοση αυτών, εξαιτίας υφιστάμενων μεταξύ αυτού και του οφειλέτη συμφωνιών ή για άλλον νόμιμο λόγο, ο τρίτος οφείλει να το δηλώσει εντός οκτώ (8) ημερών από την επίδοση του κατασχετηρίου. Η προθεσμία δεν παρατείνεται λόγω απόστασης. (άρθρο 34 παρ.1 ν.4978/22)
Η θετική δήλωση του τρίτου ως εξώδικη διαδικαστική πράξη, δεν υπόκειται σε ανάκληση και ο κατασχών δικαιούται να εναντιωθεί σε μεταγενέστερη δήλωση του τρίτου, επέχουσας θέση ολικής ή μερικής ανάκλησης της αρχικής θετικής δήλωσής του. (ΓνΝΣΚ 254/2016, η οποία κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ 1066/13.04.2017)
Η δήλωση του τρίτου γίνεται είτε με έγγραφο που επιδίδεται με δικαστικό επιμελητή στον κατασχόντα είτε προφορικά ή με ηλεκτρονικά μέσα στον γραμματέα του Ειρηνοδικείου της κατοικίας ή διαμονής του και συντάσσεται έγγραφη ή ηλεκτρονική έκθεση, μη υποκείμενη σε χαρτοσήμανση, η οποία αποστέλλεται εντός είκοσι τεσσάρων (24) ωρών στον κατασχόντα. (άρθρο 34 παρ.1 ν.4978/22)
Η δήλωση μισθωτών ή υπομισθωτών ως τρίτων περί προκαταβολικής εξόφλησης ή εκχώρησης μισθωμάτων, ισχύει για το Δημόσιο όταν επιβάλλει κατάσχεση, μόνο εφόσον τα πρόσωπα αυτά είχαν υποβάλει δήλωση στη ΔΟΥ φορολογίας εισοδήματός τους ή στο πληροφοριακό σύστημα της ΑΑΔΕ, πριν από την επιβολή της κατάσχεσης και επισυνάπτουν αντίγραφο της υποβληθείσας δήλωσης. (άρθρο 34 παρ.2 ν.4978/22)
Εφόσον ο τρίτος, στα χέρια του οποίου το Δημόσιο κατέσχεσε απαιτήσεις του οφειλέτη του από μισθώματα, προέβη σε θετική δήλωση, στην οποία δεν ανέφερε οτιδήποτε περί προϋπάρχουσας (της κατάσχεσης) σύμβασης ενεχυρίασης απαιτήσεων, η οποία δεν επέτρεπε την καταβολή των μισθωμάτων προς το δημόσιο, επήλθε εκ του νόμου εκχώρηση της απαίτησης και δεν ασκεί επιρροή η καθυστερημένη (μετά την υποβολή της θετικής δήλωσης) γνωστοποίηση περί της προϋπάρχουσας σύμβασης ενεχυρίασης απαιτήσεων η οποία είχε συναφθεί, πριν την κατάσχεση, μεταξύ του τρίτου και πιστωτικού ιδρύματος. Εφόσον ο τρίτος δεν αποδίδει, παρά ταύτα, στο δημόσιο τα οφειλόμενα προς τον οφειλέτη του (και καθού η κατάσχεση) μισθώματα, μπορούν να ληφθούν σε βάρος του μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Η δήλωση του τρίτου ότι θα καταθέτει τα μισθώματα στο ΤΠΔ δεν υποχρεώνει το δημόσιο να προβεί σε δικαστική αναγνώρισή του ως δικαιούχου της απαίτησης. (ΓνΝΣΚ 125/2017)
Στην περίπτωση κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος
Ειδικά για κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων η δήλωση του προηγούμενου εδαφίου γίνεται εντός οκτώ εργασίμων ημερών από την επίδοση του κατασχετηρίου. (άρθρο 34 παρ.1 ν.4978/22)
Η δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος, σύμφωνα με το άρθρο 34, γίνεται κοινή για όλους τους οφειλέτες του κατασχετηρίου εγγράφου και συνοδεύεται απαραίτητα από παραστατικό κίνησης του τραπεζικού λογαριασμού του κάθε οφειλέτη για διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ημερών πριν από την ημερομηνία επίδοσης του κατασχετηρίου και μιας ημέρας μετά από αυτήν, διαφορετικά θεωρείται ότι δεν υποβλήθηκε ποτέ δήλωση. (άρθρο 31 παρ.2 ν.4978/22)
Εφ' όσον διενεργείται νόμιμη κατάσχεση στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος, ως τρίτου, επακολουθήσει εμπρόθεσμη θετική δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος καθώς και η απόδοση του κατασχεθέντος ποσού, δεν «νομιμοποιείται» η κατασχούσα Δ.Ο.Υ. να επιστρέψει στο τρίτο πιστωτικό ίδρυμα το αποδοθέν σε αυτή ποσό, όταν αυτό, μετά την παρέλευση της σχετικής νόμιμης προθεσμίας, προβεί σε αρνητική δήλωση, επικαλούμενο ότι η προηγούμενη θετική δήλωσή του οφείλεται σε πλάνη του, ως προς το πρόσωπο του καθ ού η κατάσχεση προσώπου. (ΓνΝΣΚ 254/2016, η οποία κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ 1066/13.04.2017)
β. Συνέπειες μη υποβολής δήλωσης
Εάν ο τρίτος δεν προβεί σε δήλωση ή προβεί σε δήλωση εκπρόθεσμα ή χωρίς την τήρηση του τύπου που προβλέπεται από τα άρθρα 31, 32 και 34, καθίσταται οφειλέτης του Δημοσίου για ό,τι οφείλει ή μέλλεται να οφείλει στον καθ’ ου η κατάσχεση, εφόσον αυτό προκύπτει από τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα της ΑΑΔΕ, άλλως για το σύνολο της απαίτησης για την οποία επιβλήθηκε η κατάσχεση. Σε κάθε περίπτωση ο τρίτος μπορεί να αποδείξει και ενώπιον της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας ότι δεν οφείλει στον καθ’ ου η κατάσχεση ή ότι η οφειλή του είναι μικρότερη από την απαίτηση του Δημοσίου, οπότε απαλλάσσεται ή ευθύνεται μέχρι το ύψος της οφειλής του κατά περίπτωση. (άρθρο 35 παρ.1 ν.4978/22)
Με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ καθορίζονται η διαδικασία, τα αρμόδια όργανα και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου. (άρθρο 35 παρ.2 ν.4978/22)
Η υποβολή δήλωσης μετά την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας, θεωρείται κατά τον νόμο ανύπαρκτη ως εκπρόθεσμη και ανίσχυρη. (ΓνΝΣΚ 254/2016, η οποία κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ 1066/13.04.2017)
Για την ανακοπή κατά της δήλωση τρίτου, δείτε το άρθρο 37 του ν.4978/22.
6. Ηλεκτρονική διαδικασία κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
Η διαδικασία αυτή περιγράφεται στο άρθρο 32 του ν.4978/22.
Με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ καθορίζονται οι ανωτέρω, κατά περίπτωση, μοναδικοί διαμετακομιστικοί κόμβοι και η διαδικασία της γνωστοποίησής τους από τα μέρη, το υποχρεωτικό περιεχόμενο των κοινοποιούμενων κατασχετηρίων, της άρσης και του περιορισμού αυτών και των υποβαλλόμενων δηλώσεων, ως και οι όροι ταυτοποίησής τους, τα χρονικά περιθώρια αποστολής και παραλαβής τους, οι όροι και προϋποθέσεις ασφαλείας και κάθε άλλη απαραίτητη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου. (άρθρο 32 παρ.1 ν.4978/22)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1257/04.12.2013 (ΦΕΚ 3099/06.12.2013 τεύχος Β').
Ο Διοικητής της ΑΑΔΕ μπορεί να αποστέλλει ηλεκτρονικά στα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας τα στοιχεία των οφειλετών του Δημοσίου, με συνολική ληξιπρόθεσμη οφειλή πάνω από εβδομήντα χιλιάδες (70.000) ευρώ. Τα ανωτέρω ιδρύματα υποχρεούνται να προβαίνουν αυθημερόν στις ενέργειες που απαιτούνται για τη δέσμευση των χρημάτων, που βρίσκονται ή κατατίθενται στους λογαριασμούς των οφειλετών, μέχρι του ύψους της συνολικής οφειλής. Μετά τη δέσμευση και εντός δύο (2)ημερών, ενημερώνεται για το ύψος του δεσμευθέντος ποσού η ΑΑΔΕ, η οποία οφείλει να επιβάλει κατάσχεση, κατά την παρ. 1, το αργότερο σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες από την ηλεκτρονική παραλαβή της ενημερωτικής απάντησης, άλλως το πιστωτικό ίδρυμα προβαίνει οίκοθεν στην άμεση άρση της επιβληθείσας δέσμευσης. Με απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ καθορίζεται η αρμόδια υπηρεσία για τη συλλογή και αποστολή των στοιχείων, κατά το πρώτο εδάφιο, ως και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου. Με όμοια απόφαση μπορεί να μεταβάλλεται το ύψος της οφειλής του πρώτου εδαφίου. (άρθρο 32 παρ.5 ν.4978/22)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η Απόφαση Υπ. Οικ. Δ.ΕΙΣΠΡ. Β 1156479 ΕΞ 2015/02.12.2015 (ΦΕΚ 2745/17.12.2015 τεύχος Β').
Κανονιστικές αποφάσεις ή άλλες διοικητικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση διατάξεων του ν.δ. 356/1974 ή του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει μέχρι τη δημοσίευση του νέου Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν.4978/22), εξακολουθούν να ισχύουν. (άρθρο 85 παρ.2 ν.4978/22) (Κ.Ε.Α.Ο. εγκ.35/282586/Σ.714/07.06.2023)
Ο καθορισμός της διαδικασίας και των μοναδικών διαμετακομιστικών κόμβων για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 30Β του ΚΕΔΕ, θα γίνει με απόφαση του Διοικητή του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. (ομοφ.) (ΓνΝΣΚ 35/2015)
7. Θάνατος οφειλέτη
Σε περίπτωση επιβολής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου πιστωτικού ιδρύματος, εκ μέρους της Διοίκησης και υποβολής αρχικής εμπρόθεσμης και αρνητικής δηλώσεως εκ μέρους αυτού και ενημερώσεως της φορολογικής αρχής περί του θανάτου της υπόχρεου προ της επιβολής τη κατασχέσεως, αυτή καθίσταται ανυπόστατη και ενδείκνυται η Διοίκηση να αναμορφώσει, με τις απαραίτητες ενέργειες, τις νομικές και πραγματικές καταστάσεις που διαμορφώθηκαν εξ αιτίας της κατασχέσεως αυτής, ήτοι να επιστρέψει στο Τραπεζικό Ίδρυμα και στους τραπεζικούς λογαριασμούς από τους οποίους εκταμιεύθηκαν, ενόσω υφίστατο αναστολή εισπράξεως, τα ήδη καταβληθέντα από την Τράπεζα χρηματικά ποσά. Η Δ.Ο.Υ., ειδικότερα, οφείλει να εκκαθαρίσει το Ατομικό Φύλλο Εκπτώσεως (ΑΦΕΚ), που της απέστειλε η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου , χωρίς να κωλύεται από τη διάταξη του άρθρου 24 του Ν.4178/2013, στην οποία ορίζεται ότι τα καταβληθέντα ποσά, ανεξαρτήτως της αιτίας καταβολής δεν αναζητούνται, διότι η διάταξη προϋποθέτει έγκυρη καταβολή, βασιζόμενη σε υποστατή κατάσχεση. Τα ως άνω χρηματικά ποσά θα επιστραφούν στην Τράπεζα, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, καθόσον δεν έχει επέλθει παραγραφή της απαιτήσεως προς επιστροφή, σύμφωνα με το άρθρο 140 του Ν. 4270/2014, χωρίς πάντως να οφείλονται τόκοι υπερημερίας, διότι δεν συντρέχει η προϋπόθεση του άρθρου 21 του ΚΝΔΔ (ομοφ.). (ΓνΝΣΚ 253/2016)
[/post_tab][post_tab title="Προϊσχύον καθεστώς"]
Αναγκαστικά μέτρα είσπραξης οφειλών
Ι. Γενικά
1. Νομοθετικό καθεστώς
2. Απαρίθμηση αναγκαστικών μέτρων
3. Ποσά για τα οποία δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα
4. Οδηγίες για την επιτάχυνση είσπραξης των εσόδων
5. Αναγκαστικά μέτρα επί φορολογικών διαφορών
6. Αναστολή πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης για πληγέντες από θεομηνία και πυρκαγιές
II. Βασικά θέματα - βήματα
1. Αρμόδια όργανα
2. Ατομική ειδοποίηση υπερημερίας
3. Πρώτες ενέργειες
ΙΙΙ. Κατάσχεση κινητών και ακινήτων
1. Κατάσχεση κινητών εις χείρας του οφειλέτη
2. Κατάσχεση ακινήτων
IV. Κατάσχεση κινητών εις χείρας τρίτου
1. Τρόπος κατάσχεσης
2. Πότε δεν επιβάλλεται κατάσχεση στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
3. Συνέπειες κατάσχεσης
4. Ακατάσχετα
5. Δήλωση Τρίτου
6. Ηλεκτρονική διαδικασία κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
7. Θάνατος οφειλέτη
Ι. Γενικά
1. Νομοθετικό καθεστώς
Με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων του παρόντος, για την είσπραξη των εσόδων των Δήμων και των Κοινοτήτων εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Eισπράξεως Δημοσίων Εσόδων, όπως αυτές κάθε φορά ισχύουν. (άρθρο 167 παρ.1 Ν.3463/2006)
2. Απαρίθμηση αναγκαστικών μέτρων
Τα προς είσπραξη των δημοσίων εσόδων εφαρμοζόμενα αναγκαστικά μέτρα είναι τα εξής:
1. Κατάσχεση κινητών, είτε στα χέρια του οφειλέτη είτε κινητών και απαιτήσεων εν γένει αυτού στα χέρια τρίτου
2. Κατάσχεση ακινήτων (άρθρο 9 ΚΕΔΕ)
Η χρήση των αναγκαστικών αυτών μέτρων εναπόκειται στην κρίση του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία] που είναι βεβαιωμένο το έσοδο, ο οποίος μπορεί να τα λάβει, είτε αθροιστικά είτε καθένα χωριστά κατά την ελεύθερη κρίση του. (άρθρο 9 ΚΕΔΕ)
H προσωπική κράτηση για χρέη στο δημόσιο καταργήθηκε με την παρ.6γ του άρθρου 67 του Ν.3842/2010. (ΥΠ.ΕΣ. 37823/06.11.2013)
Για την άσκηση ποινικής δίωξης, δείτε την ενότητα ΕΣΟΔΑ ΟΤΑ » 9 ΔΙΑΦΟΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΣΟΔΩΝ » 912 Ποινικές Κυρώσεις για μη καταβολή ληξιπρόθεσμων χρεών.
3. Ποσά για τα οποία δεν λαμβάνονται αναγκαστικά μέτρα
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης και Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται τα όρια των οφειλών προς τους Ο.Τ.Α., μέχρι τα οποία αμελείται η ταμειακή βεβαίωσή τους και η λήψη αναγκαστικών μέτρων είσπραξης. (άρθρο 167 παρ.3 Ν.3463/2006)
Η απόφαση αυτή δεν έχει ακόμη εκδοθεί.
Ωστόσο, στο άρθρο 9 Κ.Ε.Δ.Ε., όπως συμπληρώθηκε με την περίπτ. 1 της παρ. Α' του άρθρου τρίτου του Ν. 4254/2014, ορίζεται ότι αμελείται:
- η κατάσχεση ακινήτων καθώς και
- η κατάσχεση κινητών στα χέρια του οφειλέτη,
εφόσον το συνολικό ύψος του χρέους υπολείπεται των πεντακοσίων (500) ευρώ.
Επιβάλλεται όμως κατάσχεση στα χέρια τρίτου. (ΠΟΛ 1109/14.04.2014)
Διευκρινίζεται ότι για την εφαρμογή της διάταξης αυτής, λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των ληξιπροθέσμων χρεών του οφειλέτη από κάθε αιτία (για την καταβολή των οποίων ευθύνεται ως πρωτοφειλέτης, συνυπόχρεος, εγγυητής κλπ.) και όχι μεμονωμένες οφειλές αυτού. Στο ανωτέρω ποσό δεν περιλαμβάνονται οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, οι τόκοι εκπρόθεσμης καταβολής ή και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του άρθρου 6 του ΚΕΔΕ, καθώς και των άρθρων 53 και 57 ν. 4174/2013. (ΠΟΛ 1109/14.04.2014)
4. Οδηγίες για την επιτάχυνση είσπραξης των εσόδων
Με την ΠΟΛ 1143/06.06.2012 παρέχονται οδηγίες προς τις Δ.Ο.Υ για την επιτάχυνση είσπραξης των δημοσίων εσόδων. Ορισμένες από αυτές τις οδηγίες είναι χρήσιμες και για την είσπραξη των δημοτικών εσόδων, καθώς και στις δυο περιπτώσεις εφαρμόζονται κοινές διατάξεις (Κ.Ε.Δ.Ε), οπότε μπορούν να εφαρμοστούν αναλογικά. Επισημαίνουμε κυρίως τις κάτωθι οδηγίες:
α) Για μικρού ύψους οφειλές επιλέγεται η κατάσχεση στα χέρια τρίτων αντί της κατάσχεσης ακινήτων.
β) Επί πολλών ακινήτων, παραγγελία κατάσχεσης εκδίδεται σε βάρος ακινήτου ελεύθερου βαρών, του οποίου η αξία είναι μεν μεγαλύτερη της οφειλής, όχι όμως πολλαπλάσια αυτής, ενέργεια που εδράζεται στην αρχή της αναλογικότητας.
γ) Επειδή η κατάσχεση πρέπει να γίνεται με στόχο, όχι μόνο τη διακοπή της παραγραφής αλλά κυρίως, για να επιφέρει άμεση είσπραξη, το προς κατάσχεση ακίνητο πρέπει να επιλέγεται ώστε, σε περίπτωση που ο οφειλέτης εξακολουθεί να μη συμμορφώνεται, να υπάρχει δυνατότητα άμεσης έκδοσης προγράμματος πλειστηριασμού (εντός των υποχρεωτικών προθεσμιών που ορίζονται από τις σχετικές διατάξεις Βλ ΠΟΛ 1055/2010).
δ) Επί κατάσχεσης ακινήτων τα οποία αποφέρουν εισόδημα από μισθώματα γίνεται ταυτόχρονα και κατάσχεση των μισθωμάτων στα χέρια του ενοικιαστή (στο σύνολο τους ή κατά ποσοστό αυτών), ώστε να υπάρχει άμεση είσπραξη της οφειλής.
ε) Επί οφειλετών επιτηδευματιών (φυσικών ή νομικών προσώπων) να επιλέγεται η κατάσχεση απαιτήσεών τους στα χέρια τρίτων, όπως κατάσχεση των απαιτήσεων στα χέρια πελατών της επιχείρησης, εφόσον αυτές αποδεικνύονται από τα βιβλία της επιχείρησης ή από άλλη αιτία (συμβάσεις, εκχωρήσεις κ.λπ.). Για τον εντοπισμό των απαιτήσεων αυτών θα πρέπει να διεξάγεται ενδελεχής έρευνα και να παρέχεται, όπου αυτό είναι απαραίτητο, η βοήθεια του φορολογικού ελέγχου για τον εντοπισμό τους.
Για περισσότερες οδηγίες δείτε την ανωτέρω ΠΟΛ 1143/06.06.2012.
5. Αναγκαστικά μέτρα επί φορολογικών διαφορών
Ειδικώς επί φορολογικών, τελωνειακών και διαφορών με χρηματικό αντικείμενο, το δικαστήριο μπορεί, με την απόφασή του, να ορίσει ότι το ανασταλτικό αποτέλεσμα δεν καταλαμβάνει τη λήψη ενός ή περισσότερων αναγκαστικών μέτρων είσπραξης ή διοικητικών μέτρων, για τον εξαναγκασμό ή τη διασφάλιση της είσπραξης της οφειλής, επί συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων του αιτούντος, τα οποία αναφέρονται στην απόφαση. (παρ.2 άρθρο 202 Ν.2717/99, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 27 του Ν. 4446/16)
6. Αναστολή πράξεων αναγκαστικής εκτέλεσης για πληγέντες από θεομηνία και πυρκαγιές
Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, για φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και νομικές οντότητες, που έχουν αποδεδειγμένα πληγεί από θεομηνίες, μπορεί να αναστέλλεται για έξι (6) μήνες, με δυνατότητα παράτασης για άλλους έξι (6) μήνες από την επέλευση της θεομηνίας, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εξαιρουμένων των απαιτήσεων για διατροφή. Η αναστολή καταλαμβάνει, ιδίως, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου εδαφίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται η διαδικασία, τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. (άρθρο 53 Ν.4797/21) (Α.Α.Δ.Ε. Ε.2113/21.05.2021)
Αναστέλλεται σε βάρος φυσικών ή νομικών προσώπων που περιέρχονται ή περιήλθαν, προσωρινά ή μόνιμα, σε κατάσταση απρόβλεπτης έκτακτης ανάγκης εξαιτίας των πυρκαγιών που έπληξαν περιοχές της Περιφέρειας Αττικής στις 23 και 24 Ιουλίου 2018, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης κινητών και ακινήτων, ιδίως η διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών (εξώσεων) και προσωπικών κρατήσεων, καθώς και οι προθεσμίες άσκησης ανακοπών και αιτήσεων που αφορούν τη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης, για χρονικό διάστημα ενός (1) έτους από την έναρξη ισχύος του Ν.4916/22 (ημερ. έναρξης ισχύος 28.03.2022). (άρθρο 84 Ν.4916/22)
II. Βασικά θέματα - βήματα
1. Αρμόδια όργανα
Τα ταμειακά όργανα των Ο.Τ.Α. ασκούν αντιστοίχως όλες τις αρμοδιότητες που προβλέπουν οι διατάξεις αυτές. (άρθρο 167 παρ.1 Ν.3463/2006)
Υπεύθυνος για την επιβολή των αναγκαστικών μέτρων είσπραξης είναι ο προϊστάμενος της ταμειακής υπηρεσίας είτε ο δημοτικός ταμίας και έχει προσωπική ευθύνη για τη μη έγκαιρη διαδικασία είσπραξης. (Είσπραξη εσόδων από τους ΟΤΑ - Π.Ζυγούρης, ΚΕΔΕ 2008, σελ. 40)
Στους ΟΤΑ που δεν έχουν δική τους ταμειακή υπηρεσία τα αναγκαστικά μέτρα λαμβάνει ο προϊστάμενος της οικείας ΔΟΥ. (Είσπραξη εσόδων από τους ΟΤΑ - Π.Ζυγούρης, ΚΕΔΕ 2008, σελ. 40)
Ανάθεση εντοπισμού περιουσιακών στοιχείων
Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί, προκειμένου να εντοπιστούν περιουσιακά στοιχεία των υπόχρεων ή συνυπόχρεων προσώπων και να διασφαλιστεί η είσπραξη των δημοσίων εσόδων, να ανατίθεται η έρευνα σε ελεγκτικές εταιρείες ή δικηγόρους ή δικηγορικά γραφεία ή κοινοπραξίες αυτών. Με όμοια απόφαση καθορίζεται η ειδική διαδικασία ανάθεσης η οποία εφαρμόζεται κατ`αποκλειστικότητα στις αναθέσεις αυτές, ο τρόπος της αμοιβής του αναδόχου, που μπορεί να συνδέεται κα με το τελικό αποτέλεσμα της έρευνας ή της είσπραξης, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου. (άρθρο 9 ΚΕΔΕ)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1195/14.09/2011.
2. Ατομική ειδοποίηση υπερημερίας
α. Προϋπόθεση λήψης αναγκαστικών μέτρων
Αναγκαστικά μέτρα δεν λαμβάνονται πριν παρέλθουν τριάντα (30) ημέρες από την κοινοποίηση, σύμφωνα με το άρθρο 5 του ν. 4174/2013, στον υπόχρεο, οφειλέτη ή συνυπόχρεο πρόσωπο, ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας. (άρθρο 7 παρ.1 Κ.Ε.Δ.Ε, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 7 του άρθρου 7 του Ν. 4224/2013)
Αναλυτικά για την διαδικασία ηλεκτρονικής κοινοποίησης δείτε την ΠΟΛ 1125/16.04.2014 (ΦΕΚ 1171/07.05.2014 τεύχος Β').
ΟΜΩΣ δεν απαιτείται η κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας για την επιβολή κατάσχεσης στις περιπτώσεις κατάσχεσης χρημάτων ή χρηματικών απαιτήσεων στα χέρια του υποχρέου ή τρίτου. (άρθρο 7 παρ.2 Κ.Ε.Δ.Ε, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 7 του άρθρου 7 του Ν. 4224/2013)
Η κατά το παρόν άρθρο κοινοποιούμενη ατομική ειδοποίηση δεν εξομοιώνεται με επιταγή προς πληρωμή.(άρθρο 7 παρ.3 του Κ.Ε.Δ.Ε, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 7 του άρθρου 7 του Ν. 4224/13) (ΠΟΛ 1249/01.12.2014)
β. Στοιχεία ατομικής ειδοποίησης υπερημερίας
Στην ατομική ειδοποίηση υπερημερίας πρέπει να αναφέρονται:
α) το ονοματεπώνυμο ή η επωνυμία και τα στοιχεία του υπόχρεου,
β) ο Α.Φ.Μ. του υπόχρεου, εφόσον έχει εκδοθεί,
γ) η ημερομηνία έκδοσης της ειδοποίησης, καθώς και παραπομπές στον αντίστοιχο αριθμό και χρονολογία καταχώρισης του χρέους ως δημοσίου εσόδου ή στον αριθμό του νόμιμου τίτλου, συμπεριλαμβανομένων σχετικών προθεσμιών, ημερομηνιών καταβολής και αριθμού δόσεων,
δ) το είδος και το ποσό των οφειλόμενων φόρων, των τόκων, των προστίμων, και η φορολογική περίοδος ή περίοδοι ή οι φορολογικές υποθέσεις που αφορούν αυτά, με εξαίρεση αυτά για τα οποία ισχύει νόμιμη ή δικαστική αναστολή πληρωμής,
ε) η εντολή καταβολής του ποσού της οφειλής,
στ) ο τρόπος πληρωμής του ποσού της οφειλής,
ζ) μνεία ότι οι προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής ή οι τόκοι του άρθρου 6 του παρόντος υπολογίζονται μέχρι την ολοσχερή εξόφληση αυτής,
η) μνεία ότι, εφόσον ο υπόχρεος δεν προβεί σε εξόφληση εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση της ειδοποίησης, η Φορολογική Διοίκηση μπορεί να προβεί στη λήψη μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη των ποσών που αναφέρονται σε αυτή, εκτός εάν ο υπόχρεος υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης των οφειλών του, εντός της ανωτέρω προθεσμίας. (άρθρο 7 παρ.1 Κ.Ε.Δ.Ε, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 7 του άρθρου 7 του Ν. 4224/2013)
Δείτε υπόδειγμα για αναλογική εφαρμογή στην ΠΟΛ 1280/31.12.2013 - ΦΕΚ 3399/31.12.2013 τεύχος Β')
3. Πρώτες ενέργειες
Κατάσχεση κινητών - ακινήτων
1. Αποστολή Ατομικής Ειδοποίησης Υπερημερίας από τον [προϊσταμένο της ταμειακής υπηρεσίας ή το δημοτικό ταμία]. (άρθρο 7 ΚΕΔΕ, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 7 του άρθρου 7 του Ν. 4224/2013)
2. Παρέλευση 30 ημερών από την κοινοποίηση της ατομικής ειδοποίησης. (άρθρο 7 ΚΕΔΕ, όπως αντικαταστάθηκε με τηνπαρ.7 του άρθρου 7 του Ν.4224/2013)
3. Επιλογή του αναγκαστικού μέτρου (κατάσχεση κινητών ή κατάσχεση ακινήτων) που θα εφαρμοστεί για την είσπραξη της οφειλής.
4. Έγγραφη παραγγελία κατάσχεσης του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία] προς το Δικαστικό Επιμελητή.
5. Μετά την παρέλευση της προβλεπόμενης προθεσμίας (ανάλογα με το εάν πρόκειται για κατάσχεση ακινήτων ή κινητών) ο Προϊστάμενος της ταμειακής υπηρεσίας ή ο δικαστικός επιμελητής εκδίδει Πρόγραμμα Πλειστηριασμού. (άρθρο 19 ΚΕΔΕ).- Δείτε σχετικά Υποδείγματα:http://www.odee.gr/-pgtp=1&cId=1129103980
6. Δημοσιότητα του Προγράμματος Πλειστηριασμού, ανάλογα με την περίπτωση. (άρθρο 20 ΚΕΔΕ)
7. Διενέργεια Πλειστηριασμού από τον υπάλληλο του πλειστηριασμού (συμβολαιογράφος)
Κατάσχεση εις χείρας πιστωτικού ιδρύματος
1. Σύνταξη κατασχετηρίου από τον [προϊστάμενο της ταμειακής υπηρεσίας ή το δημοτικό ταμία] με επισυναπτόμενο πίνακα για τον κάθε οφειλέτη
2. Κοινοποίηση του κατασχετηρίου στο κεντρικό κατάστημα ή σε οποιοδήποτε υποκατάστημα του πιστωτικού ιδρύματος
3. Δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος εντός οκτώ εργασίμων ημερών από την επίδοση του κατασχετηρίου, που συνοδεύεται απαραίτητα από παραστατικό κίνησης του τραπεζικού λογαριασμού του κάθε οφειλέτη
4. Απόδοση των ποσών στην υπηρεσία εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος.
ΙΙI. Κατάσχεση κινητών
1. Κατάσχεση κινητών εις χείρας του οφειλέτη
Η κατάσχεσις κινητών εις χείρας του οφειλέτου ενεργείται δια της εγγράφου παραγγελίας του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία], περιεχούσης τα στοιχεία του οφειλέτου, το είδος και το ποσόν της οφειλής, υπό δικαστικού επιμελητού ή υπαλλήλου του Δημοσίου Ταμείου, επί παρουσία ενός ενηλίκου μάρτυρος. (άρθρο 10 παρ.1 ΚΕΔΕ)
Για περισσότερα σχετικά με:
- τη διαδικασία κατάσχεσης δείτε το άρθρο 10 ΚΕΔΕ.
- τις εξουσίες του ενεργούντος την κατάσχεση δείτε το άρθρο 11 ΚΕΔΕ.
- τις πλείονες κατασχέσεις δείτε το άρθρο 12 ΚΕΔΕ.
- τις συνέπειες της κατάσχεσης δείτε το άρθρο 13 ΚΕΔΕ.
- τη διαδικασία κατάσχεσης νομισμάτων και χρεωγράφων δείτε το άρθρο 14 ΚΕΔΕ.
- τη μεσεγγύησση των κατασχεθέντων κινητών και τη φύλαξη δείτε το άρθρο 15 ΚΕΔΕ.
- τους ασυγκόμιστους καρπούς δείτε το άρθρο 16 ΚΕΔΕ.
- τα ακατάσχετα δείτε το άρθρο 17 ΚΕΔΕ. Δείτε σχετικά με το ακατάσχετο κινητών πραγμάτων της προσωπικής χρήσης των οφειλετών την Υπ. Οικ. 1117330/ΕΞ/0016/4.12.2009.
- τους περιορισμούς κατά την κατάσχεση δείτε το άρθρο 18 ΚΕΔΕ.
Για τον πλειστηριασμό των κατασχεθέντων δείτε τα άρθρα 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29 ΚΕΔΕ.
Δείτε και την ΠΟΛ 1041/20.03.2017 Κοινοποίηση των διατάξεων του ογδόου άρθρου του άρθρου 1 του ν. 4335/2015 (ΦΕΚ. 87Α'/23-07-2015), με το οποίο τροποποιήθηκε το όγδοο βιβλίο (Αναγκαστική Εκτέλεση, άρθρα 904 έως 1054) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985).
Για τη διαδικασία απόδοσης των παρακρατηθέντων ποσών από κατασχέσεις σε βάρος υπαλλήλων ή συνταξιούχων του Δημοσίου, στα χέρια του Δημοσίου ως τρίτου δείτε την Απόφαση Υπ. Οικ. ΕΑΠ2002217ΕΞ2015/08.12.2015 (ΦΕΚ 2922/31.12.2015 τεύχος Β').
Για την κατάσχεση κινητών εις χείρας τρίτου, δείτε παρακάτω.
2. Κατάσχεση ακινήτων
Η κατάσχεσις ακινήτων ενεργείται μετά από έγγραφη παραγγελία του [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία] υπό δικαστικού κλητήρος, ή υπαλλήλου του Δημοσίου Ταμείου, επί παρουσία ενός ενηλίκου μάρτυρος. (άρθρο 36 παρ.1 ΚΕΔΕ)
Με το άρθρο 2 του Ν.4224/13 από 1.1.2014 και μέχρι 31.12.2014 απαγορεύονται οι πλειστηριασμοί ακινήτων οφειλετών, που χρησιμεύουν ως κύρια κατοικία τους δηλωθείσα ως τέτοια στην τελευταία δήλωση φόρου εισοδήματος τους, εφόσον η αντικειμενική αξία του ακινήτου δεν υπερβαίνει τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ και εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της υποπαραγράφου 1β. Η διάταξη αυτή δεν καταλαμβάνει τις οφειλές που προέκυψαν μεταξύ άλλων από διοικητικά πρόστιμα, χρηματικές ποινές, φόρους και τέλη προς το Δημόσιο και τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δευτέρου βαθμού, τέλη προς νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και εισφορές προς οργανισμούς κοινωνικής ασφάλισης.
Για περισσότερα σχετικά με:
-την ενέργεια κατασχέσεως δείτε το άρθρο 35 ΚΕΔΕ.
-την επιβολή κατασχέσεως δείτε το άρθρο 36 ΚΕΔΕ, όπως συμπληρώθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 78 του Ν. 4472/17.
-την υποβολή και κοινοποίηση εκθέσεως κατασχέσεως δείτε το άρθρο 37 ΚΕΔΕ.
-τις συνέπειες κατασχέσεως δείτε το άρθρο 38 ΚΕΔΕ.
-την πρώτη προσφορά δείτε το άρθρο 39 ΚΕΔΕ, όπως συμπληρώθηκε από την παρ. 2 του άρθρου 78 του Ν. 4472/17 και την παρ. 6 του άρθρου 404 του Ν. 4512/18.
-τον μεσεγγυούχο δείτε το άρθρο 40 ΚΕΔΕ.
-το πρόγραμμα πλειστηριασμού δείτε το άρθρο 41 ΚΕΔΕ.
-τον τόπο πλειστηριασμού δείτε το άρθρο 42 ΚΕΔΕ.
-τον πλειστηριασμό δείτε το άρθρο 43 ΚΕΔΕ.
-την κατακύρωση στο Δημόσιο δείτε το άρθρο 44 ΚΕΔΕ.
-την κατάθεση πλειστηριάσματος δείτε το άρθρο 45 ΚΕΔΕ.
-την δίωξη υπερθεματιστών και τον αναπλειστηριασμό δείτε το άρθρο 46 ΚΕΔΕ.
-την αίρεση περί της κατακύρωσης δείτε το άρθρο 47 ΚΕΔΕ.
Δείτε και την ΠΟΛ 1041/20.03.2017 Κοινοποίηση των διατάξεων του ογδόου άρθρου του άρθρου 1 του ν. 4335/2015 (ΦΕΚ. 87Α'/23-07-2015), με το οποίο τροποποιήθηκε το όγδοο βιβλίο (Αναγκαστική Εκτέλεση, άρθρα 904 έως 1054) του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (π.δ. 503/1985).
Η προθεσμία αναγγελίας απαιτήσεων του Δημοσίου σε πλειστηριασμούς που επισπεύδονται κατά τον ΚΕΔΕ είναι πενθήμερη από την ημερομηνία διενέργειας του πλειστηριασμού. Για λόγους διασφάλισης και προστασίας των συμφερόντων του Δημοσίου, κρίνεται σκόπιμη η σαφής νομοθέτηση της σχετικής για το Δημόσιο ρύθμισης, υπό το φως της ισχύος των διατάξεων του ΚΠολΔ, λαμβάνοντας υπόψη και την εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος (πλειοψ). (ΓνΝΣΚ 182/2016)
Δεν αποκλείεται, ανάλογα με τις περιστάσεις της κάθε περίπτωσης, να επέλθει απώλεια της κυριότητας κατασχεμένου ακινήτου με την κτήση αυτής από τρίτο πρόσωπο με τα προσόντα της χρησικτησίας, εφόσον συνέτρεξαν οι προϋποθέσεις της και, ειδικότερα, προκειμένου περί έκτακτης χρησικτησίας, όταν ασκήθηκε από τον χρησιδεσπόζοντα η νομή του ακινήτου επί συνεχή εικοσαετία, στην οποία μπορεί να προσμετρηθεί ο χρόνος του δικαιοπαρόχου του. Η κατάσχεση δεν διακόπτει τη χρησικτησία, που έχει ήδη ξεκινήσει πριν από την επιβολή της κατάσχεσης, παρά μόνον εάν αυτή είχε ως υλική συνέπεια την αποβολή του χρησιδεσπόζοντος από το ακίνητο είτε την παρεμπόδισή του κατά την άσκηση της φυσικής εξουσίασης του πράγματος, πράγμα που κρίνεται με βάση το πραγματικό της κάθε περίπτωσης. Περαιτέρω, δεν απαγορεύεται η απόκτηση με χρησικτησία από τρίτο, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της, πράγματος που ανήκει στην πτωχευτική περιουσία προσώπου που κηρύχθηκε σε κατάσταση πτώχευσης. Το Δημόσιο, που έχει επιβάλει κατάσχεση σε ακίνητο οφειλέτη του, δεν δεσμεύεται από το δεδικασμένο που απορρέει από τελεσίδικη απόφαση επί αγωγής τρίτου κατά του οφειλέτη του Δημοσίου και φερόμενου, κατά την κατασχετήρια έκθεση, ιδιοκτήτη του κατασχεμένου ακινήτου, με αντικείμενο την αναγνώριση της κυριότητας του τρίτου επί του ακινήτου αυτού. Στο πλαίσιο των γενικών αρχών της νομιμότητας και της χρηστής διοίκησης, αλλά και προς αποφυγή έγερσης αποζημιωτικών αξιώσεων σε βάρος του Δημοσίου, συντρέχει περίπτωση άρσης της κατάσχεσης που αυτό επέβαλε επί ακινήτου του οφειλέτη του, εφόσον γίνει δεκτό ότι τούτο περιήλθε στην κυριότητα τρίτου προσώπου με χρησικτησία. Στην περίπτωση του ερωτήματος και σύμφωνα με το διδόμενο πραγματικό, ενδείκνυται να γίνει δεκτό από τη Διοίκηση το αίτημα που υποβλήθηκε για την άρση από το Δημόσιο κατάσχεσης του αναφερομένου στη σχετική αίτηση ακινήτου (ομόφ.). (ΓνΝΣΚ 240/2019)
Σε περιοχές που κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης με απόφαση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, εξαιτίας των φυσικών καταστροφών που προκλήθηκαν από την πορεία του μεσογειακού κυκλώνα «Ιανός», αναστέλλεται, από τη δημοσίευση του Ν.4728/20 (ημερ. δημοσ. 29.09.2020) και έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2021, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας φυσικών ή νομικών προσώπων. Η αναστολή καταλαμβάνει ιδίως, αλλά όχι περιοριστικά, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου εδαφίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. (άρθρο 3 Ν.4728/20)
Δείτε και την :
Α.Α.Δ.Ε. Ε. 2212/29.12.2020: Κοινοποίηση διατάξεων του άρθρου 3 μέρους Α΄ του ν. 4728/2020 περί αναστολής μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης σε πληγείσες περιοχές λόγω της πορείας του μεσογειακού κυκλώνα «Ιανός», των άρθρων 2 και 5 μέρους Α΄ περί αφορολογήτου και ακατάσχετου των πάσης φύσεως ενισχύσεων που καταβάλλονται στα πληγέντα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή πληγείσες νομικές οντότητες.
Σε φυσικά και νομικά πρόσωπα, καθώς και νομικές οντότητες, που έχουν κατοικία ή εγκατάσταση εντός των οριοθετημένων, δυνάμει των υπό στοιχεία Δ.Α.Ε.Φ.Κ.-Κ.Ε./26169/Α325/2020 (Β΄ 5293) και Δ.Α.Ε.Φ.Κ.- Κ.Ε./25594/Α325/2020 (Β΄ 5297) κοινών υπουργικών αποφάσεων, περιοχών της Περιφερειακής Ενότητας Σάμου, που έχουν πληγεί από τον σεισμό και τις συνεπακόλουθες πλημμύρες της 30ής Οκτωβρίου 2020, αναστέλλεται, από τις 18.11.2020 και έως τις 30.11.2021, η διενέργεια κάθε πράξης αναγκαστικής εκτέλεσης επί της κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους. Η αναστολή καταλαμβάνει ιδίως, αλλά όχι περιοριστικά, τη διενέργεια πλειστηριασμών, κατασχέσεων, αποβολών και προσωπικών κρατήσεων. Κατά το χρονικό διάστημα του πρώτου εδαφίου, αναστέλλονται οι προθεσμίες άσκησης ενδίκων μέσων και βοηθημάτων που αφορούν σε εκκρεμείς διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης. (άρθρο 43 Ν.4753/20, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 45 του N. 4772/21) (Α.Α.Δ.Ε. Ε. 2059/10.03.2021)
ΙV. Κατάσχεση κινητών εις χείρας τρίτου
1. α. Τρόπος κατάσχεσης
Η κατάσχεσις εις χείρας τρίτων των εις χείρας αυτών ευρισκομένων χρημάτων, καρπών και άλλων κινητών πραγμάτων του οφειλέτου του Δημοσίου ή των οφειλομένων εν γένει προς
αυτό, ενεργείται υπό [προϊσταμένου της ταμειακής υπηρεσίας ή του δημοτικού ταμία] δια κατασχετηρίου εγγράφου μη κοινοποιουμένου εις τον οφειλέτην. (άρθρο 30 παρ.1 ΚΕΔΕ)
Η κατάσχεσις απαιτήσεων εκ τίτλων εις διαταγήν ενεργείται κατά τας διατάξεις των άρθρων 983 παρ. 3 και 954 παρ. 1 του Κώδικος Πολιτικής Δικονομίας. (άρθρο 30 παρ.6 ΚΕΔΕ)
β. Περιεχόμενο κατασχετηρίου
Το κατασχετήριο πρέπει να περιέχει:
α) το όνομα, επώνυμον, όνομα πατρός του οφειλέτου
β) το ονοματεπώνυμον του τρίτου εις χείρας του οποίου επιβάλλεται η κατάσχεσις
γ) το ποσόν δια το οποίον επιβάλεται η κατάσχεσις,
δ) πίνακα χρεών του οφειλέτου και
ε) χρονολογίαν και υπογραφήν του Διευθυντού του Δημοσίου Ταμείου. (άρθρο 30 παρ.1 ΚΕΔΕ)
Δια του κατασχετηρίου εγγράφου προσκαλείται ο τρίτος όπως:
- τα μεν υπ' αυτού εις τον οφειλέτην του Δημοσίου οφειλόμενα χρήματα, καταθέσει εντός οκτώ ημερών εις το Δημόσιον Ταμείον,
- τα δε παρ' αυτώ ευρισκόμενα κινητά πράγματα παραδώση εις τον εν τω κατασχετηρίω οριζόμενον συμβολαιογράφον ή φύλακα, εφαρμοζομένων περαιτέρω των εν άρθροις 14-19 και επόμενα του ΚΕΔΕ οριζόμενα. (άρθρο 30 παρ.2 ΚΕΔΕ)
Στην περίπτωση κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος:
Το κατασχετήριο μπορεί να περιέχει πολλούς οφειλέτες του Δημοσίου. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ)
Στο κατασχετήριο αυτό έγγραφο επισυνάπτεται για τον κάθε οφειλέτη πίνακας στον οποίο αναφέρεται:
- το είδος και
- το ποσό κάθε οφειλής, ως και
- ο αριθμός και
- η χρονολογία βεβαίωσής της. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ)
Ο πίνακας χρεών μπορεί να αντικαθίσταται από την ταυτότητα οφειλής του κατασχετηρίου, η οποία συνιστά το μοναδικό κωδικό αριθμό ανά κατασχετήριο αίτημα και συνδέεται μονοσήμαντα με τον πίνακα. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ, όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 11 του N. 4484/17)
Η απόδοση των ποσών στην υπηρεσία που επέβαλε την κατάσχεση γίνεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από την υποβολή της δήλωσης του πιστωτικού ιδρύματος. Οι διατάξεις των άρθρων 87 και 88 του ν.δ. 17.7/13.8.1923 (ΦΕΚ 224 Α΄) δεν εφαρμόζονται.
Σε περίπτωση κατά την οποία επιβλήθηκε κατάσχεση (σε πιστωτικό ίδρυμα) για συνολικό ποσό το οποίο υπερβαίνει τα πενήντα (50) ευρώ και το προς απόδοση ποσό υπολείπεται των πενήντα (50) ευρώ, αυτό δεν αποδίδεται εντός της προθεσμίας που ορίζεται στο παρόν άρθρο αλλά σε χρόνο κατά τον οποίο θα υπερβεί το παραπάνω όριο. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ)
Για την ανωτέρω διαδικασία δεν καταβάλλονται έξοδα. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ)
Η κατ’ άρθρο 48 του ν. 3691/2008 απαγόρευση της κίνησης λογαριασμών, «επέχει θέση κατάσχεσης», με την έννοια, ότι ακριβώς όπως και η κατάσχεση, στοχεύει στην απαγόρευση οποιασδήποτε διάθεσης του εκάστοτε περιουσιακού στοιχείου, ισχύει δε μέχρι το πέρας της ποινικής δίκης, αποσκοπούσα στην μέχρι τότε διατήρηση των περιουσιακών στοιχείων του κατηγορουμένου (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 155/2021)
γ. Κοινοποίηση κατασχετηρίου
Το κατασχετήριο δεν κοινοποιείται στον οφειλέτη. (άρθρο 30 παρ.1 ΚΕΔΕ) Το άρθρο 30 του ν.δ/τος 356/1974, κατά το μέρος που ορίζει ότι δεν απαιτείται κοινοποίηση της έκθεσης κατάσχεσης και στον καθ' ού η εκτέλεση, δεν αντίκειται στο Σύνταγμα. (ΣτΕ 2080/2014)
Η πρόβλεψη αυτή της νομοθεσίας, η οποία κρίθηκε από το ΣτΕ ως συνταγματικά ανεκτή, δημιουργεί, όπως είναι εμφανές, αβεβαιότητα στους πολίτες, οι οποίοι αιφνιδιάζονται, καθώς χωρίς ειδοποίηση βλέπουν τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς δεσμευμένους. Εξάλλου, κι αν ακόμη προβούν εκ των υστέρων σε ρύθμιση των οφειλών τους προς το δημόσιο, τα αναγκαστικά μέτρα που έχουν επιβληθεί σε βάρος τους συνήθως δεν αίρονται. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2017)
Ειδικά για κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων, το κατασχετήριο έγγραφο κοινοποιείται στο κεντρικό κατάστημα ή σε οποιοδήποτε υποκατάστημα αυτών. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ)
δ. Περιορισμός κατάσχεσης
Η κατάσχεση μπορεί να περιοριστεί σε μικρότερο ποσό ή ποσοστό, μετά από αιτιολογημένη απόφαση εκείνου που την επέβαλε. (άρθρο 30 παρ.4 ΚΕΔΕ) Δείτε σχετικά και την ΠΟΛ 1092/03.04.2014 (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016) και την ΠΟΛ 1146/21.09.2017 για τα προνοιακά επιδόματα.
2. Πότε δεν επιβάλλεται κατάσχεση στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
Δεν επιβάλλεται, με τη διαδικασία αυτή κατάσχεση για απαιτήσεις που υπολείπονται του συνολικού ποσού ύψους πενήντα (50) ευρώ, και, εφόσον επιβληθεί, δεν υποβάλλεται η δήλωση του άρθρου 32, τυχόν δε υφιστάμενο ποσό δεν αποδίδεται. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ)
3. Συνέπειες κατάσχεσης
Από της ημέρας κοινοποιήσεως του κατασχετηρίου εις τον τρίτον δεν δύναται ούτος να αποδώση προς τον οφειλέτην του Δημοσίου τα κατασχεθέντα χρήματα ή πράγματα ουδέ δύναται να συμψηφίση προς ανταιτήσεις του μεταγενεστέρας της κατασχέσεως, της κατασχέσεως επιφερούσης τα αποτελέσματα αυτοδικαίως χωρούσης αναγκαστικής εκχωρήσεως. (άρθρο 30 παρ.3 ΚΕΔΕ)
Η αναστολή εκτελέσεως της αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου απαιτήσεων, με δικαστική απόφαση ή προσωρινή διαταγή εκδοθείσα μετά την κατάσχεση, δεν αίρει την απαγόρευση καταβολής από τον τρίτο προς τον καθ' ου η εκτέλεση, ανεξαρτήτως του λόγου για τον οποίο χορηγήθηκε η αναστολή. Σε περίπτωση που, παρά την ανωτέρω απαγόρευση, ο τρίτος προβεί στην απόδοση των κατασχεθέντων προς τον καθ' ου η κατάσχεση, η διάθεση αυτή είναι άκυρη έναντι του Δημοσίου και το Δημόσιο μετά την παύση ισχύος της αναστολής (λόγω απορρίψεως της ανακοπής ή παραιτήσεως από αυτή), δύναται να προβεί σε επίσπευση περαιτέρω πράξεων εκτέλεσης τόσο κατά του οφειλέτη του όσο και κατά του τρίτου για την είσπραξη της απαίτησής του για την οποία έχει επιβάλει την κατάσχεση. (ΓνΝΣΚ 341/2014, ΠΟΛ 1175/07.08.2015)
Η εκ του νόμου επερχόμενη, κατ’ άρθρο 30 παρ.3 ΚΕΔΕ, αναγκαστική εκχώρηση της κατασχεθείσας απαίτησης στο Δημόσιο δεν επάγεται τα αποτελέσματα της καταβολής, δηλαδή απόσβεση της ενοχής, δεδομένου ότι η δια της ως άνω εκχώρησης μεταβίβαση της απαίτησης δεν επιφέρει και απόσβεση της απαίτησης έναντι του καθ’ ού η κατάσχεση, αφού η εν λόγω εκχώρηση δεν γίνεται «αντί καταβολής» αλλά «χάριν» (επί σκοπώ) καταβολής», και συνεπώς δεν απαλλάσσει τον καθ’ ου η κατάσχεση οφειλέτη του Δημοσίου από την υποχρέωση να καταβάλει προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 155/2021)
Εάν η αξία των κατασχεθέντων κινητών πραγμάτων δεν υπερβαίνη το ποσόν των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, πάσα άλλη μεταγενεστέρα κατάσχεσις, πλην των υπό του Δημοσίου και δια τα προς αυτό οφειλόμενα ποσά επιβαλλομένων, είναι αυτοδικαίως άκυρος (άρθρο 30 παρ.5 ΚΕΔΕ)
Η αναστολή εκτελέσεως της αναγκαστικής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου απαιτήσεων, με δικαστική απόφαση ή προσωρινή διαταγή εκδοθείσα μετά την κατάσχεση, δεν αίρει την απαγόρευση καταβολής από τον τρίτο προς τον καθ' ου η εκτέλεση, ανεξαρτήτως του λόγου για τον οποίο χορηγήθηκε η αναστολή. (ΓνΝΣΚ 341/2014)
α) Η προβλεπόμενη στην παρ.1 του άρθρου 72 του ν. 4307/2014 αυτοδίκαιη, από τη δημοσίευση απόφασης περί υπαγωγής της επιχείρησης στην ειδική διαχείριση του άρθρου 68 του ν. 4307/2014, αναστολή μέτρων διοικητικής εκτέλεσης, δεν έχει ως έννομη συνέπεια την άρση της κατάσχεσης που επιβλήθηκε εις βάρος της εταιρείας, σε χρόνο πριν από τη δημοσίευση της παραπάνω απόφασης, και βέβαια ούτε σε χρόνο πριν από την κατάθεση της αίτησης περί υπαγωγής της επιχείρησης σε ειδική διαχείριση (ομόφ.). β) Η δημοσίευση της οριστικής απόφασης υπαγωγής δεν συνεπάγεται την αναστολή των κατασχέσεων εις χείρας τρίτου, που επιβλήθηκαν, κατ’ άρθρο 30 παρ.3 του ΚΕΔΕ, σε χρόνο πριν από τη δημοσίευση της απόφασης αυτής, ούτε και εκείνων που το αντικείμενό τους είναι μελλοντικές χρηματικές απαιτήσεις από την ίδια έννομη σχέση (πλειοψ.). Παραπέμφθηκε στην Α΄ Τακτική Ολομέλεια, κατόπιν της υπ’ αριθ. 206/2018 γνωμοδότησης του Β΄ Τμήματος ΝΣΚ. (ΓνΝΣΚ 220/2019)
4. Ακατάσχετα
Εξαιρούνται της κατασχέσεως εις χείρας τρίτων:
α) τα εν άρθρω 17 του παρόντος Ν.Διατάγματος κινητά πράγματα,
β) τα υπό ειδικών νόμων διατηρηθέντων εν ισχύι δια του άρθρου 52 του Εισαγ. Νόμου Κώδικος Πολιτικής Δικονομίας προβλεπόμενα ακατάσχετα,
γ) η εταιρική μερίς επί προσωπικών εταιρειών,
δ) οι απαιτήσεις διατροφής εκ του νόμου ή εκ της διατάξεως τελευταίας βουλήσεως
ε) Οι απαιτήσεις από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα που καταβάλλονται περιοδικά, εφόσον το ποσό αυτών μηνιαίως είναι μικρότερο από χίλια (1.000) ευρώ, στις περιπτώσεις δε που υπερβαίνει το ποσό αυτό επιτρέπεται η κατάσχεση για τα χρέη προς το Δημόσιο επί του 1/2 του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων (1.000) ευρώ και μέχρι του ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ, καθώς και επί του συνόλου του υπερβάλλοντος ποσού των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ,
στ) τα 4/5 των ημερομισθίων, επιτρεπομένης της κατασχέσεως επί του 1/5 αυτών δια τα προς το Δημόσιον χρέη των δικαιούχων τούτων και
ζ) το 1/2 των εφ' άπαξ καταβαλλομένων, υπό οιουδήποτε ασφαλιστικού φορέως, βοηθημάτων επί τη εξόδω εκ της Υπηρεσίας ή του επαγγέλματος, επιτρεπομένης της κατασχέσεως επί του 1/2 αυτών δια τα προς το Δημόσιον χρέη των δικαιούχων τούτων. (άρθρο 31 παρ.1 ΚΕΔΕ, όπως τροποποιήθηκε με την παρ.8α της υποπαρ.Δ.1 του άρθρου 2 του Ν.4336/2015)
Ως προς τους μισθούς, συντάξεις, προνοιακά και ασφαλιστικά βοηθήματα
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που ο οφειλέτης του Δημοσίου λαμβάνει σύνταξη, μισθό ή ασφαλιστικό βοήθημα από δύο ή περισσότερους φορείς, για την επιβολή της κατάσχεσης κατά τα ρητώς αναφερόμενα στην ως άνω διάταξη νόμου λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό αυτών. Για τις κατασχέσεις που θα επιβληθούν μετά την έναρξη ισχύος της παραπάνω διάταξης, θα πρέπει στο κατασχετήριο να προσδιορίζεται το ακριβές ποσό που κατάσχεται (όχι ποσοστό), ώστε να εφαρμόζονται οι περιορισμοί που τίθενται στον νόμο, δηλαδή το συνολικό ποσό που απομένει στον οφειλέτη να μην είναι μικρότερο από τα ανωτέρω ρητά καθορισθέντα όρια. (ΠΟΛ 1222/06.10.2015, ΠΟΛ 1109/14.04.2014, ΙΚΑ εγκ.41/Ε33/511/26.05.2014)
Διευκρινίζεται ότι στην έννοια των υποχρεωτικών εισφορών εμπίπτουν οι υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές και τυχόν υποχρεωτικές κρατήσεις που επιβάλλονται με νόμο, όπως είναι οι υποχρεωτικές κρατήσεις του άρθρου 38 του ν. 3986/2011, ενώ δεν εμπίπτουν ο παρακρατούμενος Φ.Μ.Υ., το παρακρατούμενο ποσό έναντι της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 καθώς και τυχόν παρακρατήσεις από δάνεια. (ΠΟΛ 1222/06.10.2015)
Η διάταξη της παρ.8α της υποπαρ.Δ.1 του άρθρου 2 του Ν.4336/2015 (με την οποία μειώθηκε το ακατάσχετο στα 1.000 ευρώ από τα 1.500) εφαρμόζεται τόσο στις κατασχέσεις που επιβάλλονται μετά την έναρξη ισχύος της (δηλ. από 19-08-2015), ανεξάρτητα από το χρόνο γένεσης των απαιτήσεων του Δημοσίου καθώς και στις ήδη επιβληθείσες ενεργείς κατασχέσεις για τις απαιτήσεις (από μισθούς, συντάξεις και κάθε είδους ασφαλιστικά βοηθήματα) του οφειλέτη έναντι του τρίτου που γεννώνται από την έναρξη ισχύος της (δηλαδή κατασχέσεις για τις οποίες ο τρίτος έχει προβεί σε θετική δήλωση και υφίστανται αποδοτέα από αυτόν ποσά στο Δημόσιο με βάση τις προγενέστερες διατάξεις). (ΠΟΛ 1222/06.10.2015)
Τα χρηματικά βοηθήματα που χορηγούνται από το Δήμο σε οικονομικά αδύνατους κατοίκους, τρίτεκνους και πολύτεκνους δεν κατάσχονται. (παρ.2 άρθρο 202 Ν.3463/06, όπως συμπληρώθηκε από το άρθρο 51 του Ν.4483/17 και από την παρ. 2 του άρθρου 58 του N.4795/21)
Η οικονομική ενίσχυση που παρέχεται στους ανάδοχους που έχουν οριστεί με δικαστική απόφαση ή με σύμβαση σύμφωνα με τα άρθρα 10 και 11 του Ν.4538/18 ή με εισαγγελική διάταξη ή, σύμφωνα με το άρθρο 18 του Ν.4538/18, γονείς, από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Ο.Π.Ε.Κ.Α.) για την κάλυψη των τρεχουσών αναγκών του ανηλίκου δεν κατάσχεται στα χέρια οποιουδήποτε τρίτου, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (παρ.5 άρθρο 12 Ν.4538/18)
Χορηγείται έκτακτη εφάπαξ ενίσχυση με τη μορφή επιδόματος στα φυσικά ή νομικά πρόσωπα ή νομικές οντότητες που διέμεναν σε ακίνητα ή χρησιμοποιούσαν ως επαγγελματική στέγη ακίνητα που επλήγησαν από τον σεισμό της 26ης Οκτωβρίου 2018 στην Περιφερειακή Ενότητα Ζακύνθου της Περιφέρειας Ιονίων Νήσων και τα οποία έχουν χαρακτηριστεί ως προσωρινά ακατάλληλα ή επικίνδυνα για χρήση από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. (παρ.1 άρθρο 96 Ν.4605/19)
Η έκτακτη ενίσχυση της παραγράφου 1 δεν υπόκειται σε φορολογία και δεν κατάσχεται στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων κατά παρέκκλιση κάθε άλλης αντίθετης διάταξης, δεν υπόκειται σε οποιαδήποτε κράτηση ή εισφορά, δεν δεσμεύεται και δεν συμψηφίζεται με βεβαιωμένα χρέη προς τη φορολογική διοίκηση και το Δημόσιο εν γένει, συμπεριλαμβανομένων των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) και των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης (Ο.Κ.Α.), τους Οργανισμούς Κοινής Ωφέλειας και τα πιστωτικά ιδρύματα και δεν υπολογίζεται στα εισοδηματικά όρια για την καταβολή οποιασδήποτε παροχής κοινωνικού ή προνοιακού χαρακτήρα, με την επιφύλαξη της παρ. 1 του άρθρου 47 του ν. 4172/2013 (Α΄167). (παρ.2 άρθρο 96 Ν.4605/19)
Το Επίδομα Στέγασης της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 4472/2017 δεν εμπίπτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος, απαλλάσσεται από κάθε φόρο, τέλος, εισφορά ή κράτηση υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, συμπεριλαμβανομένης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 (Α΄ 167), δεν κατάσχεται εις χείρας του Δημοσίου ή οποιουδήποτε τρίτου, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (παρ.4 άρθρο 3 Ν.4472/17 όπως προστέθηκε με το άρθρο 78 του Ν.4611/19) (ΑΑΔΕ Ε.2105/10.06.2019)
Η καταβαλλόμενη έκτακτη οικονομική βοήθεια στις οικογένειες όσων έχασαν τη ζωή τους από σεισμό ή άλλα φυσικά φαινόμενα και εξαιτίας τους δεν εμπίπτει σε καμία κατηγορία εισοδήματος, ορίζεται ως αφορολόγητη, ανεκχώρητη και ακατάσχετη εις χείρας του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής και ειδικής διάταξης. (παρ.3 άρθρο 18 Ν.2768/99, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 80 του Ν.4611/19) (ΑΑΔΕ Ε.2105/10.06.2019)
Το ποσό των προνοιακών παροχών σε χρήμα σε άτομα με αναπηρία που καταβάλλεται από τον Οργανισμό Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ), δεν κατάσχεται εις χείρας του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (άρθρο 81 Ν.4611/19) (ΑΑΔΕ Ε.2105/10.06.2019)
Δείτε και το από 24.06.2019 δελτίο τύπου του Συνηγόρου του Πολίτη.
Η μηνιαία σύνταξη ανασφαλίστων υπερηλίκων, η οποία χορηγείται σύμφωνα με τον ν. 1296/1982 (Α΄ 128) και την περ. 5 της υποπαρ. ΙΑ6 του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α΄ 222), το Επίδομα Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ανασφαλίστων Υπερήλικων του άρθρου 93 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85) και το μηνιαίο χρηματικό βοήθημα (Επίδομα Ομογενών Προσφύγων) του Κεφαλαίου Γ΄ της υπό στοιχεία Γ1α/οικ. 842/19.4.1988 υπουργικής απόφασης (Β΄ 242). (άρθρο 18 Ν.4756/20) (Α.Α.Δ.Ε. Ε.2203/23.12.2020)
Ανάλογες διατάξεις υπάρχουν στο άρθρο 27 του Ν.4756/20 αναφορικά με το επίδομα στεγαστικής συνδρομής ανασφάλιστων υπερηλίκων, στο άρθρο 64 του Ν.4756/20 για το επίδομα εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης, καθώς και το επίδομα αναζήτησης εργασίας, στο πλαίσιο δράσεων συμβουλευτικής, που καταβάλλονται σε ανέργους και στο άρθρο 67 του Ν.4756/20 για τις κοινωνικοασφαλιστικές παροχές του ΟΑΕΔ.
Η 13η σύνταξη που χορηγείται στους δικαιούχους κύριας σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου, στους δικαιούχους προσυνταξιοδοτικής παροχής και στους δικαιούχους επιδομάτων σύνταξης με αιτία την αναπηρία, από το έτος 2019 και για κάθε επόμενο έτος, δεν κατάσχεται στα χέρια του Δημοσίου ή τρίτων, κατά παρέκκλιση κάθε γενικής ή ειδικής διάταξης. (παρ.3 άρθρο 120 Ν.4611/19, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 47 του Ν.4670/2020)
Ο Συνήγορος του Πολίτη μεσολάβησε για την επιστροφή κατασχεμένου προνοιακού επιδόματος σε ανάπηρο υπό δικαστική συμπαράσταση. Συγκεκριμένα, ο Δήμος κατέθετε το επίδομα αυτό σε τραπεζικό λογαριασμό, ο οποίος όμως δεν είχε δηλωθεί ως ακατάσχετος. Άλλος Δήμος, στον οποίο ο πατέρας και δικαστικός συμπαραστάτης του αναπήρου είχε οφειλή από λογαριασμό ύδρευσης, έδωσε εντολή να δεσμευθεί από τον τραπεζικό λογαριασμό του αναπήρου το ποσό της οφειλής του πατέρα του. Η Ανεξάρτητη Αρχή ζήτησε να επιστραφεί το κατασχεθέν ποσό, εφόσον τα χρήματα αυτά αφορούν αποκλειστικά το επίδομα. Τελικά ο Δήμος αποφάσισε ομόφωνα την επιστροφή του ποσού στον λογαριασμό του προνοιακού επιδόματος, με επαναβεβαίωση της οφειλής στο όνομα του οφειλέτη πατέρα. Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει, ότι παρόμοια ζητήματα ανακύπτουν σε πολλές περιπτώσεις κοινών λογαριασμών με συνδικαιούχους οι οποίοι δεν σχετίζονται με χρήματα που κατατίθενται στους λογαριασμούς αυτούς και προέρχονται από μισθούς, συντάξεις, προνοιακά και ασφαλιστικά βοηθήματα, αλλά απλά εξυπηρετούν τους πραγματικούς δικαιούχους που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας ή δυσκολίες μετακίνησης.
Ωστόσο, τα άτομα αυτά αντιμετωπίζονται από τον νόμο ως ισότιμοι συνδικαιούχοι των χρημάτων και, εάν είναι οφειλέτες, οι λογαριασμοί αυτοί υπόκεινται σε κατασχέσεις ως προς το μέρος των χρημάτων που τους αναλογεί. (Συνήγορος του Πολίτη Σύνοψη Διαμεσολάβησης 17.01.2017)
Ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνει το πρόβλημα που υπάρχει με κατασχέσεις μισθών, συντάξεων και επιδομάτων τραπεζικών λογαριασμών, στους οποίους είχαν οριστεί συνδικαιούχοι. Σύμφωνα με το άρθρο 4 Ν.5638/1932 η κατάσχεση των καταθέσεων επιτρέπεται, ωστόσο το ποσό που περιλαμβάνεται στον λογαριασμό τεκμαίρεται αμαχήτως ότι ανήκει σε όλους τους δικαιούχους κατά ίσα μέρη. Έτσι, ένα ποσοστό εισοδημάτων που θα χαρακτηριζόταν ως ακατάσχετο στα χέρια του εργοδότη ή των ασφαλιστικών φορέων δεν προστατεύεται μετά την κατάθεσή του στο πιστωτικό ίδρυμα ανάλογα με τον αριθμό των συνδικαιούχων του λογαριασμού. Συχνότατα δε, οι αναφερόμενοι στον Συνήγορο αντιμετώπιζαν κινητικά προβλήματα ή άλλα ζητήματα υγείας που δεν τους επέτρεπαν την πραγματοποίηση τραπεζικών συναλλαγών. Όρισαν, λοιπόν, συνδικαιούχους, προκειμένου αυτοί να ενεργούν ως εκπρόσωποί τους στα πιστωτικά ιδρύματα, χωρίς ενδεχομένως να γνωρίζουν ότι τα πρόσωπα αυτά όφειλαν στο Δημόσιο. Ενδεικτικό παράδειγμα, η κατάσχεση τμήματος προνοιακού επιδόματος αναπηρίας ατόμου με βαριά νοητική υστέρηση για οφειλή του γονέα του προς δήμο. Η κατάσχεση διενεργήθηκε διότι ο γονέας, ο οποίος είχε οριστεί ως δικαστικός συμπαραστάτης, ήταν συνδικαιούχος του λογαριασμού στον οποίο κατατίθετο το επίδομα και αυτός δεν είχε δηλωθεί ως ακατάσχετος στο ηλεκτρονικό σύστημα Taxis. Ο Συνήγορος επισήμανε στη διοίκηση ότι τα κεφάλαια που αποδίδονται στους δήμους από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους και αποβλέπουν, μεταξύ άλλων, στην καταβολή των προνοιακών επιδομάτων εξαιρούνται από την κατάσχεση όταν οφειλέτης είναι ο δήμος. Μετά την παρέμβαση του Συνηγόρου, το δημοτικό συμβούλιο αποφάσισε ομόφωνα την επιστροφή του ποσού στον λογαριασμό στον οποίο κατατίθεται το προνοιακό επίδομα. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2016)
Δείτε σχετικά την από 29.07.2019 Σύνοψη Διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με επιστροφή ποσού εξωιδρυματικού επιδόματος ΑμεΑ που είχε κατασχεθεί από Δήμο για οφειλές συνδικαιούχου του τραπεζικού λογαριασμού.
Δείτε την από 07.08.2017 Σύνοψη Διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη σχετικά με απελευθέρωση της χρήσης ακατάσχετων ποσών δεσμευμένων λογαριασμών.
Ως προς τις καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα
Καταθέσεις σε πιστωτικά ιδρύματα σε ατομικό ή κοινό λογαριασμό ή τοποθετήσεις σε λογαριασμό πληρωμών στα εγκαταστημένα στη χώρα ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος και ιδρύματα πληρωμών είναι ακατάσχετες μέχρι του ποσού των χιλίων διακοσίων πενήντα (1.250) ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο ίδρυμα.
Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου απαιτείται γνωστοποίηση από το φυσικό πρόσωπο ενός μοναδικού λογαριασμού, με υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης. Εφόσον υπάρχει λογαριασμός περιοδικής πίστωσης μισθών, συντάξεων και ασφαλιστικών βοηθημάτων, γνωστοποιείται, αποκλειστικά και μόνο, ο λογαριασμός αυτός.
Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ορίζονται ο τρόπος υποβολής και πιστοποίησης του χρόνου της παραλαβής και τα στοιχεία της υποβαλλόμενης δήλωσης, ο τρόπος ενημέρωσης των πιστωτικών ιδρυμάτων από τη Φορολογική Διοίκηση για την υποβαλλόμενη δήλωση και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου.
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1182/25.07.2014 (ΦΕΚ 2025/25.07.2014 τεύχος Β').
Δεν θεσπίζεται αυτοδίκαιη προστασία μισθού, σύνταξης ή περιοδικά καταβαλλόμενου ασφαλιστικού βοηθήματος που κατατίθεται σε πιστωτικό ίδρυμα, αλλά προστατεύονται, ως ακατάσχετες, μόνο οι καταθέσεις του ενός και μοναδικού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα δηλωθέντος ως ακατάσχετου λογαριασμού και μέχρι του ύψους των 1250 Ευρώ μηνιαίως, ανεξαρτήτως προέλευσης αυτών. (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Κάθε άλλη διάταξη, που ρυθμίζει αντίθετα προς τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου, δεν εφαρμόζεται στις κατασχέσεις που επιβάλλονται στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων κατά τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όπως η διάταξη του τελευταίου εδαφίου της παραγράφου 3 του άρθρου 982 ΚΠολΔ, η οποία δεν μπορεί να έχει εφαρμογή στις κατά ΚΕΔΕ κατασχέσεις στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων, αφού αφενός μεν η παρούσα ρύθμιση είναι ειδικότερη εκείνης και την αποκλείει, αφετέρου δε διότι η παρούσα ρύθμιση παρέχει μεγαλύτερη και διαρκή προστασία στον οφειλέτη, μέχρι του πιο πάνω ορίου, και όχι χρονικά περιορισμένη, όπως στην περίπτωση του άρθρου 982 ΚΠολΔ. (άρθρο 31 παρ.2 του ΚΕΔΕ, όπως προστέθηκε από την περίπτ. 4 της παρ. Α' του άρθρου τρίτου του Ν. 4254/14 και τροποποιήθηκε από την περίπτ. β΄ της παρ. 8 της υποπαρ. Δ.1 του άρθρου 2 του Ν. 4336/2015 και την παρ. 6 του άρθρου 11 του N. 4484/17 (ΦΕΚ 110/01.08.2017 τεύχος Α'), ΠΟΛ 1109/14.04.2014) (ΠΟΛ 1222/06.10.2015) (Υπ. Εργασίας, Κοιν. Ασφ. & Κοιν. Αλλ. οικ.39759/1983/27.10.2015)
Στην περίπτωση, κατά την οποία για οποιονδήποτε λόγο, καθυστερήσει ο εργοδότης, ή ο συνταξιοδοτικός ή ασφαλιστικός οργανισμός, να καταβάλει τον μισθό ή τη σύνταξη στον ενδιαφερόμενο, πράγμα το οποίο, τουλάχιστον όσον αφορά τη σύνταξη, είναι σύνηθες φαινόμενο, τότε [και υπό την προϋπόθεση ότι έχει τηρηθεί η υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης, εκ μέρους του δικαιούχου, για την γνωστοποίηση του συγκεκριμένου λογαριασμού ως μοναδικού και αποκλειστικού (λογαριασμού) περιοδικής πίστωσης μισθών και συντάξεων], η Τράπεζα οφείλει να αναγάγει το σύνολο του καταβληθέντος ποσού σε μηνιαία καταβολή, ανάλογα με το εκάστοτε ισχύον όριο του ακατάσχετου, προκειμένου να εφαρμοστεί η προστατευτική ρήτρα της ανά μήνα καταβαλλόμενης σύνταξης (ή μισθού) σε ό,τι αφορά το ακατάσχετο αυτής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 2 του άρθρου 31 του ΚΕΔΕ, όπως ισχύει. Η τυχόν αντίθετη ερμηνευτική εκδοχή παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές αφενός της χρηστής διοίκησης και του κράτους δικαίου, καθόσον ο διοικούμενος τιμωρείται για την, χωρίς δική του υπαιτιότητα, καθυστέρηση του εργοδότη του ή του οικείου ασφαλιστικού οργανισμού να καταβάλει αναδρομικά οφειλόμενους μισθούς και συντάξεις, πέραν του γεγονότος ότι, εν αναμονή είσπραξης κατά το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, υπέστη αντίστοιχη ταλαιπωρία, και αφετέρου της ισότητας, δεδομένου ότι τίθεται προφανώς σε δυσμενέστερη θέση και αντιμετωπίζεται αυστηρότερα, χωρίς δική του υπαιτιότητα, εκείνος, του οποίου ο εργοδότης ή ο ασφαλιστικός ή συνταξιοδοτικός οργανισμός καθυστέρησε την καταβολή του μισθού ή της σύνταξης, σε σχέση με άλλον, για τον οποίο δεν υπήρξε καθυστέρηση και εισέπραξε τα χρήματα εγκαίρως. Δεν προκύπτει εκ του νόμου χρονικός περιορισμός εντός του οποίου να πρέπει να αναληφθούν από τον καταθέτη και οφειλέτη του Δημοσίου οι ως άνω απαιτήσεις του, οι οποίες καταλαμβάνονται από το ακατάσχετο. (ΓνΝΣΚ 179/2017)
Δείτε την από 25.01.2019 Σύνοψη Διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη για κατάσχεση λογαριασµών που είχαν ανοιχτεί από ενήλικα για λογαριασµό ανηλίκων, για οφειλές προς τον οικείο ∆ήµο του ενήλικα, ο οποίος παρέµεινε ως συνδικαιούχος στο λογαριασµό.
Οφειλέτες υπό εκκαθάριση
Συντρέχει νόμιμος λόγος ώστε το Δημόσιο α) να προβεί στην άρση της κατάσχεσης που επέβαλε εις χείρας τρίτου, ήτοι της τραπεζικής εταιρείας υπό την επωνυμία «ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε.» και εις βάρος της οφειλέτριας εταιρείας «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΕΠΕΥ», παρά την ρητή απαγόρευση της λήψης αναγκαστικών μέτρων, ενόσω η οφειλέτρια τελεί υπό εκκαθάριση κατά το Ν. 1806/1988 και το Ν. 3606/2007 και β) να αποδώσει ατόκως τα εκ μέρους της ως άνω τραπεζικής εταιρείας καταβληθέντα. (ΓνΝΣΚ 191/2014)
Το Δημόσιο οφείλει να προβεί σε άρση κατασχέσεων εις χείρας πιστωτικού ιδρύματος, ως τρίτου, χρηματικών απαιτήσεων προβληματικών επιχειρήσεων -υπαγομένων στο καθεστώς της ειδικής εκκαθαρίσεως των άρθρων 46 και 46α του ν. 1892/1990- για τις οποίες χρηματικές απαιτήσεις υπεβλήθησαν από το πιστωτικό ίδρυμα θετικές δηλώσεις και εν συνεχεία ανεκλήθησαν, διότι οι κατασχέσεις αυτές επεβλήθησαν κατά παράβαση της διατάξεως της παρ.4 του άρθρου 46 του ν. 1892/1990, η οποία απαγορεύει την αναγκαστική εκτέλεση. (ΓνΝΣΚ 185/2014)
Χρηματοδοτήσεις-πληρωμές από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: άρθρο πέμπτο παρ.1 του Ν.4380/2016, παρ.1 άρθρο 128 Ν.4483/17, άρθρο 32 παρ.1α του Ν.4314/2014, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.2 του άρθρου 63 του Ν.4712/20, Α.Α.Δ.Ε. Ε.2149/21.09.2020
Οικονομικές ενισχύσεις κοινωνικής προστασίας: άρθρο 38 του Ν.4315/2014, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 49 του Ν. 4447/16 και το το άρθρο 271 του Ν.4555/18
Χρηματοδοτήσεις για εκλογικές αποζημιώσεις:.άρθρο πρώτο της ΠΝΠ ΦΕΚ τ.Α 6/14.01.2015
Δαπάνες οργάνωσης και λειτουργίας Παιδικών Εξοχών - Κατασκηνώσεων: άρθρο 49 παρ.6 Ν.4351/2015
Χρηματικά έπαθλα: παρ.1 άρθρο 70 Ν.4446/16, όπως προστέθηκε με το άρθρο 18 του Ν. 4491/17
Ενισχύσεις αγροτών:. (παρ.5 άρθρο 32 Ν.4314/14, όπως προστέθηκε από το άρθρο 12 του Ν.4587/18 και συμπληρώθηκε από το άρθρο 105 του Ν. 4583/18)
Σχετική και η ΑΑΔΕ Ε.2007/10.01.2019: Κοινοποίηση των διατάξεων των άρθρων 12, 33, 44, 45, 72 και 78 του ν. 4587/2018 (ΦΕΚ Α΄218/24-12-2018) «Επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και άλλες διατάξεις».
Ενισχύσεις που καταβάλλονται στο πλαίσιο δράσεων αντιµετώπισης των επιπτώσεων του κορωνοϊού COVID-19 στον πρωτογενή τοµέα: άρθρο 146 Ν.4764/20
Καταβολές χρηματοδοτήσεων από επενδυτικά δάνεια και ειδικά προγράμματα ενίσχυσης δήμων του ν. 4509/2017: άρθρο 183 Ν.4635/19
Επίδομα γέννησης παιδιού: άρθρο 10 Ν.4659/20, παρ. 12 άρθρο 214 Ν. 4512/18, όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 15 του Ν. 4659/20
Επίδομα νοικοκυριών ορεινών και µειονεκτικών περιοχών µε χαµηλά εισοδήµατα: παρ.3 άρθρο 27 Ν. 3016/02, όπως προστέθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 20 του Ν. 4659/20 και αντικαταστάθηκε από το άρθρο 61 του Ν.4701/20
Επιχορηγήσεις για ζημιές από πλημμύρες και λοιπές θεομηνίες σε επιχειρήσεις: (παρ.6 άρθρο 36 Ν. 2459/97, όπως προστέθηκε με το άρθρο 9 του Ν.4664/20)
Σχετική η εγκύκλιος Α.Α.Δ.Ε. Ε.2042/27.03.2020.
Πληγέντες του κυκλώνα Ιανός: άρθρο 3 Ν.4728/20
Πληγέντες από τον σεισμό της 30ής Οκτωβρίου 2020 στη Σάμο: άρθρο 43 Ν.4753/20
Έκτακτη αποζημίωση εποχικά εργαζομένων χωρίς δικαίωμα υποχρεωτικής επαναπρόσληψης: παρ.6 άρθρο 33 Ν.4690/20
Ποσά αποπληρωμής παρόχων προγράμματος του Υπουργείου Τουρισμού «Τουρισμός για όλους»: άρθρο 80 Ν.4722/20
Επιχορήγηση µεταφορικού κόστους εκδοτικών επιχειρήσεων: άρθρο 90 Ν.4764/20
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ε. 2149/19.07.2021
Αποζημίωση καλλιτεχνών, δηµιουργών και επαγγελµατιών της τέχνης και του πολιτισµού: άρθρο 121 Ν.4764/20
Οικονομική ενίσχυση που καταβάλλονται σύµφωνα µε την υπ’ αριθµ. 11677/2020 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονοµικών και Τουρισµού (Β΄ 3073), στα τουριστικά καταλύµατα συνεχούς λειτουργίας: άρθρο 190 Ν.4764/20
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «Επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε επιχειρήσεις εστίασης για προμήθεια πρώτων υλών»: άρθρο 76 Ν.4796/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ε.2137/02.07.2021
Εκτέλεση υποχρεώσεων Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού προς την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης : άρθρο 50 Ν.4811/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ε.2143/08.07.2021
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «e-λιανικό - Επιχορήγηση υφιστάμενων ΜμΕ επιχειρήσεων του κλάδου του λιανεμπορίου, για την ανάπτυξη/αναβάθμιση και διαχείριση ηλεκτρονικού καταστήματος»: άρθρο 222 Ν. 4782/21, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 72 Ν.4864/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΦ 1110885 ΕΞ 2021/10.12.2021
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «Επιχορήγηση επιχειρήσεων παροχής λογιστικών και φοροτεχνικών υπηρεσιών»: άρθρο 73 Ν.4864/21
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΦ 1110885 ΕΞ 2021/10.12.2021
Έξοδα κηδείας που καταβάλλονται από την 1η Οκτωβρίου 2021: άρθρο 55 Ν.4876/21, Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1000076 ΕΞ 2022/31.12.2021
Επιχορήγηση Φιλανθρωπικού Σωματείου «Ελεήμων Εταιρεία Αθηνών Γηροκομείο-Πτωχοκομείο»: άρθρο 97 παρ.2 Ν.4876/21, Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1000076 ΕΞ 2022/31.12.2021
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο των δράσεων «Έκτακτη επιχορήγηση των περισσότερο πληττόμενων από την πανδημία επιχειρήσεων ψυχαγωγίας, διοργάνωσης εκδηλώσεων και εκθέσεων, τροφοδοσίας εκδηλώσεων, παροχής υπηρεσιών γυμναστηρίου και σχολής χορού» και «Επιχορήγηση υφιστάμενων επιχειρήσεων που έχουν πληγεί από την πανδημία, σε περιοχές που υπέστησαν μεγάλες φυσικές καταστροφές»: άρθρο 9 Ν. 4890/22 όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 94 του Ν.4914/22 και το άρθρο 84 του ν.4982/22.
Ποσά που καταβάλλονται στο πλαίσιο των δράσεων για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης: άρθρο 92 του Ν.4915/22
Έκτακτη ενίσχυση της κτηνοτροφικής παραγωγής στη νησιωτική Ελλάδα που πλήττεται λόγω των σημαντικών αυξήσεων του κόστους εισροών: άρθρο 113 του Ν.4926/22
Έκτακτη οικονομική ενίσχυση λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος οικιακών καταναλωτών: άρθρο 36 του Ν. 4936/22
Αποζημίωση που λαμβάνει ο Προσωπικός Βοηθός για άτομα με αναπηρία (παρ. 3 άρθρο 37 του ν. 4837/2021, όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 1 άρθρο 58 του Ν. 4940/22)
Σχετική και η Α.Α.Δ.Ε. Ο Δ.Ε.Ε. Α 1054917 ΕΞ 2022/20.06.2022
Οικονομική ενίσχυση, με τη μορφή άμεσης επιχορήγησης στην εταιρεία «Ellinair A.E.». (άρθρο 93 Ν. 4941/22)
Οικονομική ενίσχυση μέσω της δράσης «North Evia- Samos Pass» για την στήριξη του εγχώριου τουρισμού στη Σάμο και τη Βόρεια Εύβοια (ΚΥΑ 3603/28.06.2022 (ΦΕΚ 3347/28.06.2022 τεύχος Β'))
Ενίσχυση που καταβάλλεται στο πλαίσιο της δράσης «Έκτακτη επιχορήγηση σε επιχειρήσεις που έχουν πληγεί από την επίθεση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας και τις διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν» (άρθρο 68 Ν.4949/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο ΔΕΕΦ Α 1063211 ΕΞ 2022/13.07.2022)
Αποζημίωση ειδικού σκοπού εργαζομένων σε επιχειρήσεις επεξεργασίας και εμπορίου γούνας (παρ. 4 άρθρο 79 Ν.4949/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο ΔΕΕΦ Α 1063211 ΕΞ 2022/13.07.2022)
Οικονομική ενίσχυση του προγράμματος «Τουρισμός για όλους» (παρ. 3 άρθρο 45 Ν. 4933/22, όπως προστέθηκε από το άρθρο 56 του Ν. 4955/22) (παρ.2 άρθρο 1 ΚΥΑ 13958/11.07.2022 (ΦΕΚ 3652/12.07.2022 τεύχος Β'), όπως τροποποιήθηκε από την ΚΥΑ 14803/22.07.2022 (ΦΕΚ 3949/26.07.2022 τεύχος Β'))
Ποσό επιστροφής Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης πετρελαίου εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία (άρθρο 183 Ν.4964/22) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1071691 ΕΞ 2022/05.08.2022)
5. Δήλωση Τρίτου
α. Προθεσμία - τρόπος υποβολής
Εάν ο τρίτος ουδέν οφείλει ή δεν οφείλει όλα τα αναφερόμενα εις το κατασχετήριον έγγραφον του Δημοσίου Ταμείου χρήματα ως και άλλα πράγματα ή δεν υποχρεούται εις την άμεσον απόδοσιν αυτών ένεκα των υφισταμένων μεταξύ αυτού και του οφειλέτου συμφωνιών ή εξ άλλου νομίμου λόγου, ο τρίτος οφείλει να δηλώση τούτο εντός οκτώ ημερών από της επιδόσεως του κατασχετηρίου. Η προθεσμία δεν παρεκτείνεται λόγω αποστάσεως. (άρθρο 32 παρ.1 ΚΕΔΕ)
Η θετική δήλωση του τρίτου ως εξώδικη διαδικαστική πράξη, δεν υπόκειται σε ανάκληση και ο κατασχών δικαιούται να εναντιωθεί σε μεταγενέστερη δήλωση του τρίτου, επέχουσας θέση ολικής ή μερικής ανάκλησης της αρχικής θετικής δήλωσής του. (ΓνΝΣΚ 254/2016, η οποία κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ 1066/13.04.2017)
Η δήλωσις γίνεται εγγράφως δι' αναφοράς επιδιδομένης δια δικαστικού κλητήρος εις τον εκδόντα το κατασχετήριον έγγραφον Διευθυντήν του Δημοσίου Ταμείου ή προφορικώς ενώπιον του Ειρηνοδίκου της κατοικίας του ή διαμονής του, όστις συντάσσει έκθεσιν εφ' απλού χάρτου ήν αποστέλει εις τον Διευθυντήν του Δημοσίου Ταμείου εντός 24 ωρών. (άρθρο 32 παρ.1 ΚΕΔΕ)
Η γενομένη επί τη κατασχέσει του Δημοσίου δήλωσις εκ μέρους μισθωτών ή υπομισθωτών, περί προκαταβολικής εξοφλήσεως ή εκχωρήσεως μισθωμάτων, ισχύει δια το Δημόσιον μόνον εφ' όσον ούτοι είχον προβή εις δήλωσιν προς την Εφορίαν προ της επιβολής της κατασχέσεως και προσκομίζουν σχετικήν, περί τούτου, βεβαιώσιν.(άρθρο 32 παρ.2 ΚΕΔΕ)
Εφόσον ο τρίτος, στα χέρια του οποίου το Δημόσιο κατέσχεσε απαιτήσεις του οφειλέτη του από μισθώματα, προέβη σε θετική δήλωση, στην οποία δεν ανέφερε οτιδήποτε περί προϋπάρχουσας (της κατάσχεσης) σύμβασης ενεχυρίασης απαιτήσεων, η οποία δεν επέτρεπε την καταβολή των μισθωμάτων προς το δημόσιο, επήλθε εκ του νόμου εκχώρηση της απαίτησης και δεν ασκεί επιρροή η καθυστερημένη (μετά την υποβολή της θετικής δήλωσης) γνωστοποίηση περί της προϋπάρχουσας σύμβασης ενεχυρίασης απαιτήσεων η οποία είχε συναφθεί, πριν την κατάσχεση, μεταξύ του τρίτου και πιστωτικού ιδρύματος. Εφόσον ο τρίτος δεν αποδίδει, παρά ταύτα, στο δημόσιο τα οφειλόμενα προς τον οφειλέτη του (και καθού η κατάσχεση) μισθώματα, μπορούν να ληφθούν σε βάρος του μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Η δήλωση του τρίτου ότι θα καταθέτει τα μισθώματα στο ΤΠΔ δεν υποχρεώνει το δημόσιο να προβεί σε δικαστική αναγνώρισή του ως δικαιούχου της απαίτησης. (ΓνΝΣΚ 125/2017)
Στην περίπτωση κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος
Ειδικά για κατασχέσεις απαιτήσεων στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων η δήλωση του προηγούμενου εδαφίου γίνεται εντός οκτώ εργασίμων ημερών από την επίδοση του κατασχετηρίου.(άρθρο 32 παρ.1 ΚΕΔΕ)
Η δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 32, γίνεται κοινή για όλους τους οφειλέτες του κατασχετηρίου εγγράφου και συνοδεύεται απαραίτητα από παραστατικό κίνησης του τραπεζικού λογαριασμού του κάθε οφειλέτη για διάστημα τουλάχιστον πέντε (5) ημερών πριν την ημερομηνία επίδοσης του κατασχετηρίου εγγράφου και μιας ημέρας μετά από αυτήν, άλλως θεωρείται ότι δεν υποβλήθηκε ποτέ δήλωση. (άρθρο 30Α ΚΕΔΕ)
Εφ' όσον διενεργείται νόμιμη κατάσχεση στα χέρια πιστωτικού ιδρύματος, ως τρίτου, επακολουθήσει εμπρόθεσμη θετική δήλωση του πιστωτικού ιδρύματος καθώς και η απόδοση του κατασχεθέντος ποσού, δεν «νομιμοποιείται» η κατασχούσα Δ.Ο.Υ. να επιστρέψει στο τρίτο πιστωτικό ίδρυμα το αποδοθέν σε αυτή ποσό, όταν αυτό, μετά την παρέλευση της σχετικής νόμιμης προθεσμίας, προβεί σε αρνητική δήλωση, επικαλούμενο ότι η προηγούμενη θετική δήλωσή του οφείλεται σε πλάνη του, ως προς το πρόσωπο του καθ ού η κατάσχεση προσώπου. (ΓνΝΣΚ 254/2016, η οποία κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ 1066/13.04.2017)
β. Συνέπειες μη υποβολής δήλωσης
Εάν ο τρίτος δεν προβεί σε δήλωση ή προβεί εκπρόθεσμα ή χωρίς την τήρηση του τύπου που προβλέπεται από τα άρθρα 30A, 30Β και 32 του ΚΕΔΕ, καθίσταται οφειλέτης του Δημοσίου για ό,τι οφείλει ή μέλλεται να οφείλει στον καθ’ ού η κατάσχεση, εφόσον αυτό προκύπτει από τα εκάστοτε πρόσφορα διαθέσιμα ηλεκτρονικά μέσα της Φορολογικής Διοίκησης, άλλως για το σύνολο της απαίτησης για την οποία επιβλήθηκε η κατάσχεση. Σε κάθε περίπτωση ο τρίτος δύναται να αποδείξει και ενώπιον της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας ότι δεν οφείλει στον καθ’ ού η κατάσχεση ή ότι η οφειλή του είναι μικρότερη από την απαίτηση του Δημοσίου, οπότε απαλλάσσεται ή ευθύνεται μέχρι του ύψους της οφειλής του κατά περίπτωση. Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. καθορίζονται η διαδικασία, τα αρμόδια όργανα και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την απόδειξη από τον τρίτο προς τη Φορολογική Διοίκηση της ύπαρξης ή μη έννομης σχέσης με τον οφειλέτη του Δημοσίου κατά τον χρόνο επιβολής της κατάσχεσης, καθώς και του ύψους της οφειλής του. (άρθρο 33 ΚΕΔΕ, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 67 του Ν.3842/2010 και αντικαταστάθηκε εκ νέου από το άρθρο 76 του N. 4607/19)
Η υποβολή δήλωσης μετά την παρέλευση της νόμιμης προθεσμίας, θεωρείται κατά τον νόμο ανύπαρκτη ως εκπρόθεσμη και ανίσχυρη. (ΓνΝΣΚ 254/2016, η οποία κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ 1066/13.04.2017)
Για την ανακοπή κατά της δήλωση τρίτου, δείτε το άρθρο 34 ΚΕΔΕ.
6. Ηλεκτρονική διαδικασία κατάσχεσης στα χέρια πιστωτικών ιδρυμάτων
Η διαδικασία αυτή περιγράφεται στο άρθρο 30Β του ΚΕΔΕ.
Με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται οι ανωτέρω, κατά περίπτωση, μοναδικοί διαμετακομιστικοί κόμβοι και η διαδικασία της γνωστοποίησής τους από τα μέρη, το υποχρεωτικό περιεχόμενο των κοινοποιούμενων κατασχετηρίων, της άρσης και του περιορισμού αυτών και των υποβαλλόμενων δηλώσεων, ως και οι όροι ταυτοποίησής τους, τα χρονικά περιθώρια αποστολής και παραλαβής τους, οι όροι και προϋποθέσεις ασφαλείας και κάθε άλλη απαραίτητη λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας παραγράφου. (άρθρο 30Β παρ.1 ΚΕΔΕ, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 4 του άρθρου 11 του N. 4484/17)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1257/04.12.2013 (ΦΕΚ 3099/06.12.2013 τεύχος Β').
Ο Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων δύναται να αποστέλλει ηλεκτρονικά στα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας τα στοιχεία των οφειλετών του Δημοσίου, με συνολική ληξιπρόθεσμη οφειλή πάνω από εβδομήντα χιλιάδες ευρώ. Τα πιο πάνω ιδρύματα υποχρεούνται να προβαίνουν αυθημερόν στις ενέργειες που απαιτούνται για τη δέσμευση των χρημάτων, που ευρίσκονται ή κατατίθενται στους λογαριασμούς των οφειλετών, μέχρι του ύψους της συνολικής οφειλής. Μετά τη δέσμευση και εντός δύο ημερών, ενημερώνεται για το ύψος του δεσμευθέντος ποσού η Φορολογική Διοίκηση, η οποία οφείλει να επιβάλει κατάσχεση, κατά τις διατάξεις του πρώτου άρθρου του ΝΔ 356/74, το αργότερο σε πέντε εργάσιμες ημέρες από την ηλεκτρονική παραλαβή της ενημερωτικής απάντησης, άλλως το πιστωτικό ίδρυμα προβαίνει οίκοθεν στην άμεση άρση της επιβληθείσης δέσμευσης. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα καθορίζεται η αρμόδια υπηρεσία για τη συλλογή και αποστολή των στοιχείων, κατά το εδάφιο 1 ως και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων της παρούσης παραγράφου. Με όμοια απόφαση μπορεί να μεταβάλλεται το ύψος της οφειλής του εδαφίου 1. (άρθρο 30Β παρ.5 ΚΕΔΕ)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η Απόφαση Υπ. Οικ. Δ.ΕΙΣΠΡ. Β 1156479 ΕΞ 2015/02.12.2015 (ΦΕΚ 2745/17.12.2015 τεύχος Β').
Ο καθορισμός της διαδικασίας και των μοναδικών διαμετακομιστικών κόμβων για το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, κατ’ εφαρμογή του άρθρου 30Β του ΚΕΔΕ, θα γίνει με απόφαση του Διοικητή του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ. (ομοφ.) (ΓνΝΣΚ 35/2015)
7. Θάνατος οφειλέτη
Σε περίπτωση επιβολής κατασχέσεως εις χείρας τρίτου πιστωτικού ιδρύματος, εκ μέρους της Διοίκησης και υποβολής αρχικής εμπρόθεσμης και αρνητικής δηλώσεως εκ μέρους αυτού και ενημερώσεως της φορολογικής αρχής περί του θανάτου της υπόχρεου προ της επιβολής τη κατασχέσεως, αυτή καθίσταται ανυπόστατη και ενδείκνυται η Διοίκηση να αναμορφώσει, με τις απαραίτητες ενέργειες, τις νομικές και πραγματικές καταστάσεις που διαμορφώθηκαν εξ αιτίας της κατασχέσεως αυτής, ήτοι να επιστρέψει στο Τραπεζικό Ίδρυμα και στους τραπεζικούς λογαριασμούς από τους οποίους εκταμιεύθηκαν, ενόσω υφίστατο αναστολή εισπράξεως, τα ήδη καταβληθέντα από την Τράπεζα χρηματικά ποσά. Η Δ.Ο.Υ., ειδικότερα, οφείλει να εκκαθαρίσει το Ατομικό Φύλλο Εκπτώσεως (ΑΦΕΚ), που της απέστειλε η Υπηρεσία Δόμησης του Δήμου , χωρίς να κωλύεται από τη διάταξη του άρθρου 24 του Ν.4178/2013, στην οποία ορίζεται ότι τα καταβληθέντα ποσά, ανεξαρτήτως της αιτίας καταβολής δεν αναζητούνται, διότι η διάταξη προϋποθέτει έγκυρη καταβολή, βασιζόμενη σε υποστατή κατάσχεση. Τα ως άνω χρηματικά ποσά θα επιστραφούν στην Τράπεζα, ως αχρεωστήτως καταβληθέντα, καθόσον δεν έχει επέλθει παραγραφή της απαιτήσεως προς επιστροφή, σύμφωνα με το άρθρο 140 του Ν. 4270/2014, χωρίς πάντως να οφείλονται τόκοι υπερημερίας, διότι δεν συντρέχει η προϋπόθεση του άρθρου 21 του ΚΝΔΔ (ομοφ.). (ΓνΝΣΚ 253/2016)
[/post_tab][/post_tabs]