Σύστημα «πληρώνω όσο πετάω»

 

Ως σύστημα «πληρώνω όσο πετάω» νοείται το σύστημα με το οποίο οι παραγωγοί αποβλήτων χρεώνονται με βάση την πραγματική ποσότητα των παραγόμενων από αυτούς αποβλήτων.
Σε εφαρμογή του συστήματος αυτού, ο υπολογισμός του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού του άρθρου 1 του ν. 25/1975 (Α’ 74) μπορεί να γίνεται και στη βάση της παραγωγής αποβλήτων ανά νοικοκυριό ή κτιριακό συγκρότημα, επαγγελματική δραστηριότητα, πολεοδομική ή δημοτική ενότητα, υπό την προϋπόθεση ότι ο οικείος Ο.Τ.Α. α’ βαθμού διαθέτει σύστημα μέτρησης των παραγομένων αποβλήτων ή για κάποιο από τα ρεύματα των παραγόμενων αποβλήτων. (άρθρο 37 παρ.1 Ν.4819/21)

 

Προς τον σκοπό αυτόν, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, επιλέγεται η εφαρμογή του συστήματος της παρούσας και καθορίζονται, πέραν των συντελεστών του άρθρου 1 του ν. 25/1975 τα εξής:

α) τα ρεύματα των αποβλήτων για τα οποία εφαρμόζεται το σύστημα της παρούσας,
β) ο καθορισμός των υποχρέων προς απόδοση του τέλους,
γ) οι μονάδες μέτρησης (βάρος ή όγκος) και η αντίστοιχη τιμή μονάδος, η οποία μπορεί να διαφοροποιείται ανά κατηγορίες αποβλήτων,
δ) η αναλογία των ανταποδοτικών τελών που υπολογίζονται κατά το άρθρο 1 σε σχέση με αυτά που εντάσσονται στο παρόν,
ε) οι τρόποι υπολογισμού, είσπραξης ή επιστροφής του μέρους του τέλους που υπολογίζεται βάσει των παραγόμενων αποβλήτων και
στ) κάθε θέμα σχετικό με την εφαρμογή του συστήματος της παρούσας. (άρθρο 37 παρ.1 Ν.4819/21)


Από την 1η Ιανουαρίου 2023 οι Ο.Τ.Α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκωνυπό την προϋπόθεση ότι βρίσκεται σε λειτουργία Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) ή ιδιωτική ΜΕΒΑ που εξυπηρετεί τον οικείο Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα της παρ. 1 για τα βιολογικά απόβλητα που παράγονται από τους φορείς της παρ. 2 του άρθρου 50 του Ν.4819/21, σύμφωνα με την παρ. 1.

Για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, οι Ο.Τ.Α. α’ βαθμού:
α) υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα μέτρησης των παραγομένων βιολογικών αποβλήτων από τους φορείς της παρ. 2 του άρθρου 50 και
β) καθορίζουν, με την απόφαση της παρ. 1, τα προβλεπόμενα στις περ. γ’, δ’, ε’ και στ’ της παρ. 1. (άρθρο 37 παρ.2 Ν.4819/21)


Από την 1η Ιανουαρίου 2023 οι Ο.Τ.Α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των δέκα χιλιάδων (10.000) κατοίκων, υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα της παρ. 1 για τα αστικά απόβλητα που παράγονται από τα κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα άνω των εκατό (100) κλινών της περ. α’ της παρ. 2 του άρθρου 1 του ν. 4276/2014 (Α’ 155), καθώς και από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις που λειτουργούν εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους, οι φορείς λειτουργίας των οποίων καθίστανται υπόχρεοι για την απόδοση του τέλους, σύμφωνα με την παρ. 1.Στις βιομηχανικές εγκαταστάσεις συμπεριλαμβάνονται και οι πτηνοκτηνοτροφικές εγκαταστάσεις.

Για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος, οι Ο.Τ.Α. α’ βαθμού:
α) υποχρεούνται να διαθέτουν σύστημα μέτρησης των παραγομένων αστικών αποβλήτων από τους φορείς της παρούσας και
β) καθορίζουν, με την απόφαση της παρ. 1, τα προβλεπόμενα στις περ. α’, γ’, δ’, ε’ και στ’ της παρ. 1. (άρθρο 37 παρ.3 Ν.4819/21)


Από την 1η Ιανουαρίου 2023 οι Ο.Τ.Α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των εκατό χιλιάδων (100.000) κατοίκων υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα της παρ. 1. (άρθρο 37 παρ.4 Ν.4819/21)


Από την 1η Ιανουαρίου 2028 οι Ο.Τ.Α. α’ βαθμού με πληθυσμό άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων υποχρεούνται να εφαρμόσουν το σύστημα της παρ. 1. (άρθρο 37 παρ.5 Ν.4819/21)

 

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (Ρ.Α.Α.Ε.Υ.),  στο πλαίσιο της εποπτείας και παρακολούθησης της διαχείρισης αστικών αποβλήτων από τους εμπλεκόμενους φορείς, με σκοπό την αποτελεσματική και οικονομικά συμφέρουσα διαχείριση των αστικών αποβλήτων από τους ΦΟ.Δ.Σ.Α.:

[...] ιβ) παρακολουθεί την εφαρμογή από τους Ο.Τ.Α. του συστήματος «πληρώνω όσο πετάω», του άρθρου 37 του ν. 4819/2021 (Α’ 129),
ιγ) αξιολογεί τους Ο.Τ.Α. Α’ βαθμού ως προς την επίτευξη του στόχου των περ. α), γ), δ) και ε) της παρ. 2 του άρθρου 25 του ν. 4819/2021. (άρθρο 12Α παρ.5 ν.4001/11, όπως προστέθηκε από το άρθρο 11 του ν.5037/23)

 

Με απόφαση της Ρ.Α.Α.Ε.Υ. εξειδικεύονται τα πρόστιμα προς τους Ο.Τ.Α. α’ βαθμού για τη μη εφαρμογή της αρχής «πληρώνω όσο πετάω» του άρθρου 37 του ν. 4819/2021.  (άρθρο 36 παρ.11 περίπτ.β' ν.4001/11, όπως προστέθηκε από το άρθρο 18 του ν.5037/23)

 

Η ισχύς των άρθρων 7 και 11 έως 20 του ν.5037/23, περί των νέων αρμοδιοτήτων της Ρ.Α.Α.Ε.Υ., άρχεται μετά την έγκριση του νέου Οργανισμού και του Κανονισμού Εσωτερικής Λειτουργίας και Διαχείρισής της, ο οποίος συντάσσεται και εγκρίνεται από την Ολομέλεια της Αρχής εντός τριμήνου από την έναρξη ισχύος του ν.5037/23, καθώς και με τη συμπλήρωση της αναγκαίας στελέχωσης της Αρχής σε μέλη και προσωπικό, η οποία διαπιστώνεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, κατόπιν γνώμης της Ολομέλειας της Αρχής. (άρθρο 23 παρ.5 ν.5037/23, όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 2 του άρθρου 121 του ν.5043/23)

 

 

Εκδόθηκε η απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων 119/2023/01.09.2023 (ΦΕΚ 5408/11.09.2023 τεύχος Β’), με την οποία εγκρίνεται νέος Οργανισμός της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων».