Ρύθμιση οφειλών προς το Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία (Ν.4316/14)

I. Εφάπαξ καταβολή οφειλών Ο.Τ.Α και νομικών προσώπων τους
II. Συμψηφισμός οφειλών Δήμων με ΚΑΠ
α. Διαδικασία υπαγωγής στη ρύθμιση
β. Διαδικασία ενεργοποίησης ρύθμισης για οφειλές προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

γ. Υπαγόμενες οφειλές
δ. Ποσοστά απαλλαγής προσαυξήσεων και επιβαρύνσεων
ε. Ευεργετήματα
στ. Απόδοση- είσπραξη ποσών
ζ. Εξουσιοδοτικές διατάξεις
η. Εξαίρεση δημοσιοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης



I. Εφάπαξ καταβολή οφειλών Ο.Τ.Α και νομικών προσώπων τους

Οι βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές των Ο.Τ.Α. και των νομικών τους προσώπων, έως την 30ή Νοεμβρίου 2014, προς το Ελληνικό Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, εφόσον κατάβληθούν εφάπαξ εντός εξαμήνου από τη δημοσίευση του Ν.4316/14 ήτοι έως τις 24/06/2015, απαλλάσσονται από πρόσθετους φόρους, τόκους, πρόστιμα εκπρόθεσμης κατάβολής, καθώς και κάθε μορφής προσαυξήσεις και επιβαρύνσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προέκυψαν ή προκύπτουν από κάθε είδους φορολογικές παραβάσεις του πρώην Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και νυν Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και από παραβάσεις των διατάξεων περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας. (παρ.1 άρθρο 79 Ν.4316/14) (ΥΠ.ΕΣ. Εγκ. 6/οικ. 1333/13.01.2015)

Στις οφειλές συμπεριλαμβάνονται και όσες έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις ή διευκολύνσεις τμηματικής κατάβολής που είναι εν ισχύ, μετά των προβλεπόμενων ως άνω απαλλαγών, επί του εναπομείναντος ποσού. (παρ.1 άρθρο 79 Ν.4316/14) (ΥΠ.ΕΣ. Εγκ. 6/οικ. 1333/13.01.2015)

Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που δεν εξοφλούνται εφάπαξ μέχρι τις 24/6/2015 οι βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές των ΟΤΑ και των νομικών τους προσώπων στο πλαίσιο των οριζομένων της παρ. 1 του άρθρου 79 τότε δεν παρέχονται οι απαλλαγές της συγκεκριμένης διάταξης. Η πλήρης εξόφληση και η σχετική παροχή των ως άνω απαλλαγών αφορά στο σύνολο των ανεξόφλητων βεβαιωμένων οφειλών ανά ΟΤΑ και ανά νομικό τους πρόσωπο (ατομικές και συνυπευθυνότητας). (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)


II. Συμψηφισμός οφειλών Δήμων με ΚΑΠ

α. Διαδικασία υπαγωγής στη ρύθμιση
Με αποφάσεις των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές δήμων και περιφερειών στο Ελληνικό Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, δύναται να συμψηφίζονται με ποσά που αναλογούν σε ποσοστό τουλάχιστον πέντε τοις εκατό (5%) επί των εσόδων τους από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) που προορίζονται για κάλυψη των λειτουργικών και λοιπών γενικών δαπανών τους για τους δήμους και επί των εσόδων τους από τους ΚΑΠ που προορίζονται για κάλυψη αντίστοιχων δαπανών των περιφερειών.  (περίπτ.α παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

Οι κοινές υπουργικές αποφάσεις εκδίδονται με μέριμνα της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών και Διοικητικής Υποστήριξης του Υπουργείου Εσωτερικών, κατόπιν αίτησης του δήμου ή της περιφέρειας η οποία συνοδεύεται από:
α) σχετική απόφαση του οικείου δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του και στην οποία θα πρέπει να αναφέρεται το ύψος και του τυχόν επιπλέον του πέντε τοις εκατό (5%) ποσοστού επί των εσόδων των ΚΑΠ, που ο δήμος ή η περιφέρεια επιθυμεί να παρακρατείται καθώς και το ακριβές ποσό της οφειλής που τίθεται σε συμψηφισμό. (περίπτ.α παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14) (ΥΠ.ΕΣ. Εγκ. 6/οικ. 1333/13.01.2015)

β) βεβαίωση, ως προς το ύψος και το είδος των οφειλών, από το δικαιούχο φορέα, στην οποία θα εμφανίζονται με πλήρη ανάλυση συνολικά ποσά: κύριας οφειλής, βεβαιωμένων πρόσθετων φόρων, προστίμων, επιβαρύνσεων καθώς και προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής και (περίπτ.α παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14) (ΥΠ.ΕΣ. Εγκ. 6/οικ. 1333/13.01.2015) Επισημαίνεται ότι η ύπαρξη των σχετικών βεβαιωτικών εγγράφων είναι απαραίτητη προκειμένου να γίνει η ταυτοποίηση των υπαγόμενων στις ως άνω διατάξεις οφειλών.  (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

Για τη χορήγηση της ανωτέρω βεβαίωσης από το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ ακολουθείται η εξής διαδικασία:
i. Οι ενδιαφερόμενοι Δήμοι υποβάλλουν στο αρμόδιο Υποκατάστημα Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ. της έδρας τους αίτηση, η οποία πρωτοκολλείται αμέσως και τους χορηγείται αντίστοιχο αποδεικτικό, με την οποία αιτούνται τη χορήγηση σχετικών βεβαιώσεων με τις οφειλές των μητρώων που θα αναγράφονται σε αυτή (οφειλές των Δήμων προς το Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ., από καθυστερούμενες ασφαλιστικές εισφορές και των νομικών προσώπων αυτών, που έχουν αναληφθεί νομίμως από τους Δήμους), προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία του συμψηφισμού, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 2α του άρθρου 79 του ν. 4316/2014.
ii. Τα Τμήματα Εσόδων των μονάδων του Ιδρύματος θα πρέπει να διενεργούν άμεσα, έλεγχο και καταλογισμό των οφειλών των Δήμων, Δ.Ε.Υ.Α., Δημοτικών Επιχειρήσεων κ.λ.π.
iii. Μετά το πέρας του ελέγχου και τον προσδιορισμό του ύψους των οφειλών, οι αρμόδιες Ταμειακές Υπηρεσίες των Υποκαταστημάτων ή τα Περιφ/κα Κ.Ε.Α.Ο. , θα χορηγούν στους ανωτέρω: α) Βεβαίωση για κάθε μητρώο με το ποσό της κύριας οφειλής και β) πίνακα χρεών με το σύνολο των βεβαιωμένων μέχρι την ημερομηνία χορήγησης της βεβαίωσης οφειλών. (IKA εγκ.51/E33/943/03.12.2015)

Στην παρ. 5 της Κ.Υ.Α. οικ. 11484/03.04.2015 ΦΕΚ 565Β/2015 αναφέρεται μεταξύ άλλων, ότι εάν για οποιοδήποτε αιτία, το ποσό που παρακρατείται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και αποστέλλεται προς συμψηφισμό, διαφέρει από το ποσό που αρχικά αναφέρεται ως οφειλόμενο από το δικαιούχο φορέα (με βάση τα αντίστοιχα βεβαιωτικά έγγραφα περί οφειλών, ήτοι είναι μεγαλύτερο) η διαφορά κρατείται στην οικεία Δ.Ο.Υ. και συμψηφίζεται άμεσα με μέριμνα αυτής, με άλλη οφειλή ληξιπρόθεσμη ή μη του δήμου (που δεν εμπεριέχεται στη βεβαίωση οφειλών), άλλως επιστρέφεται στο Υπουργείο Εσωτερικών προκειμένου να αποδοθεί στον οικείο δήμο. Επισημαίνεται ότι, για την εφαρμογή των οριζομένων στη συγκεκριμένη παράγραφο, όσον αφορά στην επιστροφή τυχόν ποσών στο Υπουργείο Εσωτερικών και εφόσον δεν υφίστανται άλλες οφειλές που συμψηφίζονται/παρακρατούνται κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του ν.δ.356/74 ΦΕΚ 90Α'ΚΕΔΕ, ή του άρθρου 12 ν4174/2013 ΦΕΚ 170Α', όπως ισχύουν, κατά περίπτωση, απαιτείται αίτηση του Δήμου/της Περιφέρειας. (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

γ) βεβαίωση του προϊσταμένου της οικονομικής υπηρεσίας του οικείου ΟΤΑ αναφορικά με τη μη εκχώρηση ή/και ενεχυρίαση των ποσών που αντιστοιχούν στο ποσοστό των ΚΑΠ που πρόκειται να παρακρατηθούν. (περίπτ.α παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14) (ΥΠ.ΕΣ. Εγκ. 6/οικ. 1333/13.01.2015)

Σχετική και η ΠΟΛ 1176/11.08.2015.

β. Διαδικασία ενεργοποίησης ρύθμισης για οφειλές προς το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ
Προκειμένου να ενεργοποιηθεί η ρύθμιση των οφειλών των Δήμων και των Περιφερειών, με τη διαδικασία του συμψηφισμού, θα πρέπει οι ανωτέρω, να προσκομίζουν στις αρμόδιες ταμειακές υπηρεσίας του Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ., και στα αρμόδια Περιφερειακά Κ.Ε.Α.Ο., τα εξής :
- Απόφαση συμψηφισμού κοινής υπουργικής απόφασης των αρμοδίων υπουργείων, κατά τις διατάξεις του ν. 4316/2014, όπου αναφέρεται το εγκεκριμένο ποσό πίστωσης.
- Σχετική Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς και αποφάσεις Δημοτικού Συμβουλίου στις περιπτώσεις αναδοχής χρέους Δημοτικών Επιχειρήσεων.
- Αίτηση ρύθμισης η οποία υποβάλλεται στην Ταμειακή υπηρεσία του Υποκαταστήματος Ι.Κ.Α. - Ε.Τ.Α.Μ. ή την Περιφερειακή Υπηρεσία Κ.Ε.Α.Ο., της έδρας του Δήμου ή της Περιφέρειας. (IKA εγκ.51/E33/943/03.12.2015)

γ. Υπαγόμενες οφειλές
Στην ανωτέρω ρύθμιση υπάγονται
α) Οφειλές των Δήμων
β) Οφειλές των νομικών προσώπων των Δήμων, που έχουν αναληφθεί νομίμως από αυτούς με απόφαση των Δημοτικών Συμβουλίων τους. (IKA εγκ.51/E33/943/03.12.2015)

Με τη ΓνΝΣΚ 160/2016, η οποία έγινε δεκτή από τον ΥΠ.ΕΡΓ.ΚΟΙΝ.ΑΣΦ.&ΚΟΙΝ.ΑΛΛ., γίνεται δεκτό ότι οι ΟΤΑ μπορούν να συμπεριλάβουν στις ρυθμιζόμενες οφειλές του άρθρου 79 παρ. 2 ν. 4316/2014 και τις ασφαλιστικές οφειλές των δημοτικών επιχειρήσεων που λύθηκαν και τελούν υπό το καθεστώς εκκαθάρισης, βεβαιωμένες ταμειακά ή μη έως και τις 31.12.2010 και έχουν αναληφθεί σήμερα από τους ΟΤΑ όπως αυτό θεσπίστηκε από την παρ.1 του άρθρου 10 του Ν.4071/12 όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 77 του 4170/2013, διότι από τον συνδυασμό των διατάξεων των τριών ανωτέρω νόμων προκύπτει ότι οι οφειλές αυτές συγκεντρώνουν όλα τα υπό του ν.4316/2014 απαιτούμενα χαρακτηριστικά.
Ειδικότερα:
i)Οι οφειλές αυτές  είναι ληξιπρόθεσμες και βεβαιωμένες. Άλλη διάκριση ή ιδιότητα ή χαρακτηριστικό των οφειλών αυτών δεν απαιτεί ο νόμος.
ii)Οι οφειλές αυτές ανήκουν πλέον στους ΟΤΑ, αφού έχει διαμεσολαβήσει η ex lege στερητική αναδοχή χρέους βάσει της οποίας αυτοί έχουν υπεισέλθει στην ασφαλιστική και φορολογική ενοχή αντί για τις δημοτικές επιχειρήσεις που τους ανήκαν και έχουν ήδη λυθεί μέχρι την 31.12.2010, είναι δε οφειλές που περιλαμβάνουν μόνο την κύρια οφειλή και όχι άλλες επιβαρύνσεις πριν  ή  μετά την βεβαίωση  αυτής,  κατά  τη  ρητή απαλλακτική  ρήτρα των νόμων 4071/2012  και 4170/2013  που ουδέποτε καταργήθηκε.


δ. Ποσοστά απαλλαγής προσαυξήσεων και επιβαρύνσεων

Οι οφειλές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και όσες έχουν υπαχθεί σε ρυθμίσεις ή διευκολύνσεις τμηματικής κατάβολής που είναι εν ισχύ, επί του εναπομείναντος ποσού, καθώς και όσες τελούν σε αναστολή, απαλλάσσονται κατά ποσοστό από τους πρόσθετους φόρους, τόκους, πρόστιμα εκπρόθεσμης κατάβολής, καθώς και κάθε μορφής προσαυξήσεις και επιβαρύνσεις, συμπεριλαμβανομένων αυτών που προέκυψαν ή προκύπτουν από κάθε είδους φορολογικές παραβάσεις του πρώην Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και νυν Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών και από παραβάσεις των διατάξεων περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, ως ακολούθως:

i) Εάν ο συμψηφισμός ολοκληρώνεται εντός ενός έτους, από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης, με απαλλαγή κατά ποσοστό ενενήντα τοις εκατό (90%). (περίπτ.βi παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

ii) Εάν ο συμψηφισμός ολοκληρώνεται εντός δύο ετών, από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης, με απαλλαγή κατά ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%). (περίπτ.βii παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

iii) Εάν ο συμψηφισμός ολοκληρώνεται εντός τριών ετών, από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης, με απαλλαγή κατά ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%). (περίπτ.βiii παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

ίν) Εάν ο συμψηφισμός ολοκληρώνεται εντός τεσσάρων ετών, από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης, με απαλλαγή κατά ποσοστό εξήντα τοις εκατό (60%). (περίπτ.βiv παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

ν) Εάν ο συμψηφισμός ολοκληρώνεται εντός πέντε ετών, από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης, με απαλλαγή κατά ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%). (περίπτ.βv παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

νi) Εάν ο συμψηφισμός ολοκληρώνεται εντός έξι ετών, από τη δημοσίευση της κοινής υπουργικής απόφασης, με απαλλαγή κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%). (περίπτ.βvi παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

νii) Εάν ο συμψηφισμός ολοκληρώνεται μετά την πάροδο της εξαετίας δεν υπάρχουν απαλλαγές. (περίπτ.βvii παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

Σύμφωνα με το αρ. πρωτ. 40217/26.11.2015 έγγραφο του Υπουργείου Εσωτερικών, το οποίο κοινοποιήθηκε στις Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικά Κέντρα, κλπ με το ΔΕΙΣΠΡΑ 1164776ΕΞ21.12.2015 έγγραφο του ΥΠ.ΟΙΚ., οι Δήμοι και οι Περιφέρειες για τους οποίους έχει εκδοθεί η απαιτούμενη ΚΥΑ, ώστε να υπαχθούν βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες οφειλές τους στη ρύθμιση των ως άνω διατάξεων, δικαιούνται το ποσοστό απαλλαγής των επιβαρύνσεων που αντιστοιχεί στην προκαθορισμένη ρητά στην ΚΥΑ χρονική περίοδο, ενώ, στην περίπτωση που σύμφωνα με την οικεία ΚΥΑ δεν ορίζεται προκαθορισμένο χρονικό διάστημα - εντός εξαετίας από τη δημοσίευσή της - ολοκλήρωσης του συμψηφισμού, οι υπαγόμενες οφειλές δεν τυγχάνουν των απαλλαγών επί των επιβαρύνσεων.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ίδιο ως άνω έγγραφο του αρμόδιου για τις διατάξεις Υπουργείου Εσωτερικών, η ρητή αναφορά της χρονικής διάρκειας ολοκλήρωσης του συμψηφισμού είναι απαραίτητη, προκειμένου να καταστεί σαφές σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, ότι με την ολοκλήρωση των εν λόγω συμψηφισμών και «με την αποπληρωμή του συνόλου των ποσών τα οποία ανά ΚΥΑ ρυθμίζονται», προβλέπεται, το ευεργέτημα της απαλλαγής κατά ποσοστό από τους πρόσθετους φόρους, τόκους, πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής, κ.λπ.. Για τις περιπτώσεις συμψηφισμών, οι οποίοι διενεργούνται πέραν της εξαετίας και δεδομένης της μη πρόβλεψης οποιωνδήποτε απαλλαγών, η αναφορά του χρόνου ολοκλήρωσής τους δεν αποτελεί καίριο ζήτημα, δεδομένου ότι σε κάθε περίπτωση αυτή επέρχεται με την αποπληρωμή των συμψηφισθέντων οφειλών στο σύνολό τους. (ΠΟΛ 1099/05.07.2016) (ΠΟΛ 1148/03.10.2016) (ΠΟΛ 1063/12.04.2017)

Επισημαίνεται, ότι, οι απαλλαγές από τους πρόσθετους φόρους, τόκους, πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής, καθώς και κάθε μορφής προσαυξήσεις και επιβαρύνσεις θα παρέχονται μόνο κατά τους συμψηφισμούς με τα προερχόμενα ποσά από τους ΚΑΠ. (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

Στην περίπτωση που δήμος ή περιφέρεια επιλέξει, σε οποιοδήποτε στάδιο της ρύθμισης, να εκχωρήσει προς παρακράτηση και συμψηφισμό τέτοιο ποσοστό επί των εσόδων των ΚΑΠ του, ώστε με το ποσό που προκύπτει να εξοφληθεί εφάπαξ με τη νέα κοινή υπουργική απόφαση το υπόλοιπο ποσό της κύριας οφειλής, τυγχάνει όλων των απαλλαγών επί του εναπομείναντος αυτού ποσού με την πίστωση του σχετικού ποσού. (περίπτ.β παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14) (ΥΠ.ΕΣ. Εγκ. 6/οικ. 1333/13.01.2015) (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

Σημειώνεται ότι, η απαλλαγή δεν αφορά τα ίδια τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί για παραβάσεις του Κ.Β.Σ., του Κ.Φ.Α.Σ., και του Φ.Π.Α., οι οποίες δεν έχουν καταλογισθεί λόγω εκπρόθεσμης καταβολής, αλλά αποτελούν διοικ. κυρώσεις που επιβάλλονται στους φορολογούμενους για παραβάσεις των διατάξεων αναφορικά με την τήρηση βιβλίων ή έκδοση στοιχείων, καθώς και τη μη τήρηση των διατάξεων του Κώδικα Φ.Π.Α. (έκδοση ή λήψη εικονικών στοιχείων). (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

Επειδή στη διαδικασία του συμψηφισμού, κατά τα ανωτέρω εντάσσονται οι βεβαιωμένες κατά την ημερομηνία χορήγησης της σχετικής βεβαίωσης και του πίνακα χρεών από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Ιδρύματος οφειλές, σε περίπτωση που προκύψει νέα οφειλή από οποιαδήποτε αιτία, αναγόμενη σε μισθολογική περίοδο που έχει υπαχθεί στη διαδικασία του συμψηφισμού ή και σε μεταγενέστερη της ρύθμισης, θα καταβάλλεται με εφάπαξ εξόφληση, χωρίς απαλλαγές.
Σε περίπτωση που δήμος ή περιφέρεια επιλέξει σε οποιοδήποτε στάδιο της ρύθμισης, να εκχωρήσει προς παρακράτηση και συμψηφισμό τέτοιο ποσοστό επί των εσόδων των ΚΑΠ, ώστε με το ποσό που προκύπτει να εξοφληθεί εφάπαξ, με νέα κοινή υπουργική απόφαση το υπόλοιπο ποσό της κύριας οφειλής, τυγχάνει όλων των απαλλαγών επί του εναπομείναντος αυτού ποσού. (IKA εγκ.51/E33/943/03.12.2015)

Οι ανωτέρω βεβαιωμένες και ληξιπρόθεσμες στη Φορολογική Διοίκηση οφειλές δεν επιβαρύνονται από την ημερομηνία έκδοσης των σχετικών κοινών αποφάσεων του εδαφίου α' της παρ.2 του άρθρου 79 του Ν.4316/14 με προσαυξήσεις, τόκους και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής. Τα ανωτέρω ισχύουν από την έναρξη ισχύος του ν. 4316/2014. Τυχόν καταβληθέντα ποσά δεν αναζητούνται. (περίπτ.α παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14, όπως συμπληρώθηκε από το άρθρο 45 του Ν.4483/17)

 

Με τις ανωτέρω διατάξεις ορίζεται ότι οι οφειλές στο ελληνικό δημόσιο δήμων και περιφερειών, οι οποίες συμψηφίζονται, δυνάμει κοινών αποφάσεων των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, με ποσά προερχόμενα από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (Κ.Α.Π.), δεν επιβαρύνονται από την ημερομηνία έκδοσης των ως άνω Κ.Υ.Α. με προσαυξήσεις, τόκους και πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής. Τα ανωτέρω ισχύουν από την έναρξη ισχύος του ν. 4316/2014, ήτοι 24.12.2014. Ποσά που έχουν εντωμεταξύ καταβληθεί δεν επιστρέφονται, δεν συμψηφίζονται και εν γένει δεν αναζητούνται. Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναφερόμενα στην από 15.07.2015 εκδοθείσα εγκύκλιο ΠΟΛ 1157. (ΠΟΛ 1002/21.12.2017)

 

ε. Ευεργετήματα
Στους δήμους και τις περιφέρειες που υπάγονται στο συμψηφισμό, παρέχονται για τα ποσά που ρυθμίζονται τα ακόλουθα ευεργετήματα:

i) χορηγείται αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, (περίπτ.γi παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)
Το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας χορηγείται στην περίπτωση που δεν υπάρχουν και άλλα μη τακτοποιημένα με νόμιμο τρόπο χρέη στη Φορολογική Διοίκηση και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 12 του ν.4174/2013 και της ΠΟΛ 1274/2013 περί αποδεικτικού ενημερότητας. Στην περίπτωση όμως που υπάρχουν και άλλα χρέη ληξιπρόθεσμα μη τακτοποιημένα με νόμιμο τρόπο τα οποία δεν έχουν συμπεριληφθεί στη ρύθμιση ή/και δεν πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας κατά το ως άνω ισχύον νομικό πλαίσιο, τότε θα χορηγείται βεβαίωση οφειλής κατά τα οριζόμενα στην Απόφαση Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ 1275/2013 ΦΕΚ3398Β', όπως ισχύει. (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)
Στους εν λόγω Δήμους ή Περιφέρειες, θα χορηγούνται αποδεικτικά ασφαλιστικής ενημερότητας, χωρίς παρακράτηση, (Εγκ. 97/2011), για κάθε χρήση, κατά τα γνωστά, κατ' εφαρμογή των ως άνω διατάξεων, κατόπιν σχετικού αιτήματός. (IKA εγκ.51/E33/943/03.12.2015)

Λόγω του ότι έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο το ΙΚΑ- ΕΤΑΜ να μην συμμορφώνεται με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.4071/12, η ΚΕΔΕ με την υπ' αριθ. 2493/01.09.2016 επιστολή της καλεί το ΙΚΑ-ΕΤΑΜ να συμμορφωθεί και να χορηγεί στους Δήμους που έχουν αναλάβει τις οφειλές των δημοτικών επιχειρήσεων κατ' εφαρμογή του άρθρου 10 του Ν.4071/12, ασφαλιστική ενημερότητα καθώς επίσης να προβεί στη διαγραφή των οφειλών από τις δημοτικές επιχειρήσεις.

ii) αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε κατά τις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 1882/1990 ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, διακόπτεται. Αναστέλλεται η παραγραφή του αδικήματος κατά το χρονικό διάστημα της αναστολής της ποινικής δίωξης, κατά παρέκκλιση των χρονικών περιορισμών του άρθρου 113 του ΠΚ, και κατά ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ των παρ. 1 και 2 του άρθρου 1 του Α.Ν. 86/1967, οι οποίες συμπληρώθηκαν από τις διατάξεις του άρθρου 31 Ν.Δ. 1160/1972 και του άρθρου 21 παρ. 11 Ν. 1902/90 (περίπτ.γii παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14) (IKA εγκ.51/E33/943/03.12.2015)

 

iiiαναστέλλεται η λήψη αναγκαστικών μέτρων και η συνέχιση της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης. Οι κατασχέσεις που έχουν ήδη επιβληθεί στα χέρια τρίτων, αίρονται μετά από αίτηση του δήμου ή της περιφέρειας, σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας απόδοσης και αν βρίσκονται, μη εφαρμοζόμενης της παρ. 3 του άρθρου 30 του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, Α’ 190), περί αναγκαστικής εκχώρησης των απαιτήσεων. Ποσά που έχουν αποδοθεί δεν επιστρέφονται και η κατάσχεση ανατρέπεται μόνο ως προς τις υφιστάμενες ή μελλοντικές απαιτήσεις που δεν έχουν αποδοθεί. Η παρούσα υποπερίπτωση ισχύει από τη δημοσίευση του παρόντος. (περίπτ.γiii παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14, όπως τροποποιήθηκε από την περίπτ.α' της παρ.3 του άρθρου 90 του ν.5043/23) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. 3036/25.04.2023)

 

Η περίπτ.α' της παρ.3 του άρθρου 90 του ν.5043/23 καταλαμβάνει και περιπτώσεις που έχουν εκδοθεί δικαστικές αποφάσεις σχετικά με το κύρος των κατασχέσεων στα χέρια τρίτου ή των δηλώσεων των τρίτων, εφόσον κατά την έναρξη ισχύος του ν.5043/23 (ημερ. έναρξης ισχύος 13.04.2023) οι τρίτοι δεν έχουν αποδώσει τα χρήματα στον κατασχόντα. (περίπτ.β' παρ.3 άρθρο 90 ν.5043/23) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. 3036/25.04.2023)

 

iν) δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 14 του ν. 2523/1997 (Α' 179) και του άρθρου 20 του ν. 2648/1998 (Α' 238) πλην της παραγράφου 2, περί αναστολής του χρόνου παραγραφής των χρεών σε περίπτωση απόφασης παροχής διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 87 του Ν.2362/1995. (περίπτ.γiv παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14) (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

ν) αναστέλλεται η ποινική δίωξη σε βάρος των υπευθύνων κατά τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 1 του α.ν. 86/1967 (Α' 136), όπως ισχύει, και αναβάλλεται η εκτέλεση της ποινής που επιβλήθηκε ή, εφόσον άρχισε η εκτέλεσή της, διακόπτεται. (περίπτ.γv παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14, όπως προστέθηκε με το άρθρο 121 του Ν. 4488/17)

Για τις ασφαλιστικές οφειλές των δημοτικών επιχειρήσεων που λύθηκαν μέχρι 31.12.2010 και έχουν αναληφθεί σήμερα από τους ΟΤΑ σύμφωνα με την παρ.1 του άρθρου 10 του Ν.4071/12 όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 77 του 4170/2013, με τη ΓνΝΣΚ 160/2016, η οποία έγινε δεκτή από τον ΥΠ.ΕΡΓ.ΚΟΙΝ.ΑΣΦ.&ΚΟΙΝ.ΑΛΛ., γίνονται δεκτά τα εξής:
α) Για τις οφειλές αυτές ισχύει η απαλλαγή των διοικούντων τις δημοτικές επιχειρήσεις που λύθηκαν καθώς και των δημάρχων κατά τα αναφερόμενα στην ανωτέρω γνωμοδότηση του ΝΣΚ.
β) Περαιτέρω οι οφειλές αυτές απολαύουν και των ευεργετημάτων που παρέχονται με τον συμψηφισμό του ν. 4316/2014 περί χορήγησης ενημερότητας, αναστολής εκτελέσεως ποινών και ποινικών διώξεων και αναγκαστικών μέτρων. Στην αναστολή εκτελέσεως ποινών αλλά και ποινικών διώξεων περιλαμβάνονται και οι διατάξεις του ειδικού ποινικού νόμου α.ν.86/1967 περί αξιοποίνου της μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών, έστω κι αν αυτή ειδικώς δεν αναφέρεται.
γ) Κατά συνέπεια λόγου προς τα ανωτέρω οι εισπρακτικές υπηρεσίες των ασφαλιστικών ταμείων, κατά περίπτωση, οφείλουν να διαγράψουν τυχόν επιβαρύνσεις, προσαυξήσεις κλπ που τυχόν έχουν βεβαιωθεί για τα χρέη αυτά, (τα προερχόμενα από δημοτικές επιχειρήσεις που λύθηκαν πριν την 31.12.2010) στο όνομα των ίδιων των δημοτικών επιχειρήσεων που έχουν παύσει πια να υπάρχουν η οιουδήποτε φυσικού ή νομικού προσώπου κατά νόμο συνυπεύθυνο για τα χρέη αυτά. Ομοίως οφείλουν να παράσχουν ασφαλιστική ενημερότητα στα ανωτέρω φυσικά ή νομικά πρόσωπα που απαλλάσσονται και να αναστείλουν κάθε ποινική διαδικασία που άρχισε ή να απέχουν από τη συνέχιση αυτής, σε αυτήν δε την ποινική διαδικασία περιλαμβάνονται και οι ειδικές ποινικές ρυθμίσεις του α.ν.86/1967. 

Παρά την ανωτέρω γνωμοδότηση όπως επισημαίνεται στην από 01.06.2017 ανακοίνωση της ΚΕΔΕ, τα ποινικά δικαστήρια δεν την αποδέχονται με αποτέλεσμα να καταδικάζονται αιρετοί σε πολύμηνη φυλάκιση μολονότι οι οφειλές αυτές έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση (σχετικά πρόσφατη απόφαση 9595/5-12-2016 Α' Μονομελές Πλημμελειοδικείο Πειραιώς).
Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης δεν προκύπτει ευθέως από την διάταξη του άρθρου 79 παρ. 2 γ και η αναστολή άσκησης ποινικής δίωξης για το αδίκημα του ΑΝ 86/67.
Επομένως η ΚΕΔΕ με την ανωτέρω ανακοίνωση ζητά από τους Υπουργούς Οικονομικών, Εσωτερικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης να προβούν στη πρόταση νομοθετικής ρύθμισης έτσι ώστε .... Στο τέλος της παρ. 2 γ ΙΙ του άρθρου 79 του Ν.4316/2014 να προστεθεί η πρόταση «... και για το αδίκημα του ΑΝ 86/67»




στ. Απόδοση- είσπραξη ποσών
Τα συμψηφισθέντα ποσά αποδίδονται στους δικαιούχους φορείς με χρηματικές εντολές και όχι κατ' ανάγκη ισόποσες, από το λογαριασμό του Υπουργείου Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης που τηρείται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, «Κεντρικοί Αυτοτελείς Πόροι για κάλυψη λειτουργικών και λοιπών γενικών δαπανών». (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

Αναφορικά με τον τρόπο είσπραξης των ποσών που θα αποδίδονται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στην αρμόδια Υπηρεσία (Δ.Ο.Υ./Ελεγκτικά Κέντρα) (αφού προηγηθεί η έκδοση χρηματικών εντολών του Υπουργείου Εσωτερικών προς το Τ.Π.&Δ.), θα εφαρμόζονται κατά αναλογία, τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ 1159/02.06.2014 (η οποία αφορούσε στη διαδικασία είσπραξης των ποσών που αποδίδονται στα πλαίσια της ρύθμισης του ν.4079/2012, όπως ισχύει) (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

Υπενθυμίζεται, για την αποφυγή σύγχυσης των εν ισχύ εφαρμοζόμενων διατάξεων (ν.4079/2012 ΦΕΚ 180Α' και ν.4316/2014 ΦΕΚ 270Α' για τους ΟΤΑ) ότι στις εκδιδόμενες προς τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. επιταγές θα επισυνάπτεται και έγγραφο στο οποίο θα αναφέρεται ότι αυτές εκδίδονται κατ' εφαρμογή των εκάστοτε Κ.Υ.Α. Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, και ότι, (όπως έχει αναφερθεί και στην ΠΟΛ 1086/2013, η οποία αφορούσε τη ρύθμιση του ν.4079/2012, όπως ισχύει) κατά την τελευταία εκδοθείσα επιταγή που αφορά στη σχετική Κ.Υ.Α. και τον αντίστοιχο Δήμο/Περιφέρεια στο εν λόγω επισυναπτόμενο έγγραφο οφείλεται να γίνεται ειδική μνεία για τη μη ύπαρξη άλλης επιταγής. (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

 


ζ. Εξουσιοδοτικές διατάξεις

Με απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας, μπορεί να καθορίζονται επιπλέον στοιχεία ως προς τη διαδικασία του συμψηφισμού των οφειλών, μεταξύ του Ελληνικού Δημοσίου, των ασφαλιστικών ταμείων και των δήμων και περιφερειών, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια. (περίπτ.δ παρ.2 άρθρο 79 Ν.4316/14)

 

Στο πλαίσιο της ως άνω διάταξης εκδόθηκε η οικ. 11484/03.04.2015 ΦΕΚ 565B/2015 Κοινή Απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών & Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομικών, Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης περί συμψηφισμού οφειλών δήμων προς το Ελληνικό Δημόσιο και τα Ασφαλιστικά Ταμεία σύμφωνα με το άρθρο 79 του ν.4316/2014 (Α'270) . Στην ως άνω Κ.Υ.Α. μετά από απόφαση των αρμόδιων δημοτικών συμβουλίων, καθορίστηκε το ύψος του ποσοστού επί των εσόδων των ΚΑΠ που οι Δήμοι Αμαρουσίου, Πειραιώς και Φυλής Ν. Αττικής επιθυμούν να παρακρατείται προς απόδοση στους ως άνω φορείς, σε πέντε τοις εκατό (5%). (ΠΟΛ 1157/15.07.2015)

 

Δείτε και την ΚΥΑ 41322/25.11.2015 (ΦΕΚ 2604/03.12.2015 τεύχος Β'), η οποία κοινοποιείται με την ΠΟΛ 1018/03.02.2016 και με την οποία συμψηφίζονται οφειλές του Δήμου Δελφών Ν. Φωκίδας, του Δήμου Κερατσινίου - Δραπετσώνας Ν. Αττικής και του Δήμου Ορχομενού Ν. Βοιωτίας.

 

Δείτε και την ΚΥΑ 5555/23.02.2016 (ΦΕΚ 612/08.03.2016 τεύχος Β'), η οποία κοινοποιείται με την ΠΟΛ 1054/26.04.2016 με την οποία συμψηφίζονται οφειλές του Δήμου Ερέτριας.

 

Δείτε και την ΚΥΑ 5998/2016 (ΦΕΚ 1704/14.06.2016 τεύχος Β'), η οποία κοινοποιείται με την ΠΟΛ 1099/05.07.2016 και με την οποία συμψηφίζονται οφειλές του Δήμου Κορδελιού -Ευόσμου

αλλά και την ΚΥΑ 15148/05.05.2016 (ΦΕΚ 1311/10.05.2016 τεύχος Β'), η οποία κοινοποιείται με την ίδια ΠΟΛ, ως προς το υπαγόμενο ποσό οφειλών του Δήμου Κορυδαλλού Ν. Αττικής προς το ΙΚΑ - Δ/νση Ασφάλισης Παροχών ΟΠΑΔ-ΤΥΔΚΥ.

Δείτε και την ΚΥΑ οικ. αριθμ. 10982/11.07.2016 (ΦΕΚ 2340/28.07.2016 τεύχος Β'), η οποία κοινοποιείται με την ΠΟΛ 1148/03.10.2016 και με την οποία συμψηφίζονται οφειλές του Δήμου Σπάτων -Αρτέμιδας.

 

η. Εξαίρεση δημοσιοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το δημόσιο και τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης
Τα στοιχεία των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο από κάθε αιτία και των ασφαλιστικών οφειλών προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δημοσιοποιούνται υποχρεωτικά σε διαδικτυακό τόπο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, εφόσον η βασική ληξιπρόθεσμη οφειλή προς το Δημόσιο ή και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης υπερβαίνει ανά φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ και η καταβολή της καθυστερεί για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του έτους. (παρ.1 άρθρο 9 Ν.3943/11, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 42 του Ν.4410/16)

Με την ΠΟΛ 1158/28.09.2017 (ΦΕΚ 3634/13.10.2017 τεύχος Β'), όπως τροποποιήθηκε από την ΚΥΑ Α.1158/30.06.2020 (ΦΕΚ 2745/04.07.2020 τεύχος Β’) όπως αυτή διορθώθηκε με Διόρθωση Σφάλματος στο ΦΕΚ 3277/06.08.2020 τεύχος Β', την ΚΥΑ Α. 1237/26.10.2020 (ΦΕΚ 4795/30.10.2020 τεύχος Β’), την ΚΥΑ Α.1141/23.06.2021 (ΦΕΚ 2751/28.06.2021 τεύχος Β'), την ΚΥΑ  Α.1010/27.01.2022 (ΦΕΚ 304/31.01.2022 τεύχος Β') και από την ΚΥΑ Α.1097/13.07.2022 (ΦΕΚ 3793/18.07.2022 τεύχος Β') καθορίζονται οι προϋποθέσεις για τη δημοσιοποίηση των οφειλών.
Δείτε και την e-ΕΦΚΑ 252731/Σ.77069/30.05.2022: Κοινοποίηση των διατάξεων της ΠΟΛ Α.1010/2022 σχετικά με τον ανακαθορισμό του χρόνου επικαιροποίησης των δημοσιοποιημένων καταστάσεων ληξιπρόθεσμων οφειλών για τα έτη 2020, 2021 και 2022

 

Από τη ρύθμιση της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται οι οφειλές του Δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου. (παρ.2 άρθρο 9 Ν.3943/11, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 42 του Ν.4410/16)

 

Με την ΕΦΚΑ εγκ.40/Γ36/04/583/24.10.2017 δίνονται διευκρινίσεις για την εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων.