Παγία Προκαταβολή
I. Σύσταση
II. Κοινότητες
III. Ιδρύματα, ΝΠΔΔ, Σύνδεσμοι
IV. Δημοτικές Επιχειρήσεις.
V. Διαδικασία απόδοσης παγίας προκαταβολής
VII. Κρατήσεις για ποσά κάτω των 150€
VIII. Προϊσχύον καθεστώς Δημοτικών - Τοπικών Διαμερισμάτων
Χρηματικό ένταλμα παγίας προκαταβολής εκδίδεται κατά τας διατάξεις του άρθρου 173 του Ν.3463/06 και σύμφωνα με τα άρθρα 35 και 37 του Β.Δ. 17-5/15-6-59.
Απαραίτητη προϋπόθεση πληρωμής κάποιας δαπάνης από την παγία προκαταβολή είναι η ύπαρξη σχετικής πίστωσης αναγραφόμενης στον προϋπολογισμό. (παρ.2 άρθρο 35 Β.Δ. 17-5/15-6-59)
Με απόφαση της δημαρχιακής επιτροπής ή του κοινοτικού συμβουλίου παρέχεται πάγια προκαταβολή σε βάρος του σχετικού κωδικού αριθμού του προϋπολογισμού.
Με την απόφαση αυτήν ορίζονται:
α) Οι δαπάνες που θα αντιμετωπισθούν από την πάγια προκαταβολή και το ύψος τους, στα όριατων πιστώσεων που έχουν εγγραφεί στους οικείους κωδικούς αριθμούς του προϋπολογισμού.
β) Το ποσό της προκαταβολής, που δεν μπορεί να υπερβαίνει για τις Κοινότητες πληθυσμούμέχρι δύο χιλιάδες (2.000) κατοίκους το ποσό των χιλίων ευρώ (1.000 Ε), ενώ για τιςυπόλοιπες Κοινότητες και τους Δήμους με πληθυσμό μέχρι δέκα χιλιάδες (10.000) κατοίκουςτο ποσό των δύο χιλιάδων ευρώ (2.000 Ε).
Για Δήμους με πληθυσμό από δέκα χιλιάδες έναν (10.001) μέχρι τριάντα χιλιάδες (30.000)κατοίκους το ποσό αυτό δεν μπορεί να υπερβαίνει τις τέσσερις χιλιάδες ευρώ (4.000 Ε) και για Δήμους άνω των τριάντα χιλιάδων και ενός (30.001) κατοίκων το ποσό των έξι χιλιάδων ευρώ (6.000 Ε).
γ) Ο δημοτικός υπάλληλος ή και ο αναπληρωτής του, στο όνομα του οποίου θα εκδοθεί το ένταλμα και ο οποίος θα ενεργεί τις πληρωμές σύμφωνα με έγγραφες εντολές του δημάρχου. (παρ.1 άρθρο 173 Ν.3463/06, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.1 του άρθρου 207 του Ν.4555/18)
Ο ΠΟΥ και οι υφιστάμενοί του που εμπλέκονται με την διαδικασία εκκαθάρισης-ενταλματοποίησης, αλλά και αυτοί που ασχολούνται με την πληρωμή των δαπανών δεν μπορούν να είναι διαχειριστές πάγιας προκαταβολής. (Υπ. Οικ. 165472 ΕΞ 2022/11.11.2022)
Τα ποσά της πάγιας προκαταβολής κατατίθενται σε πιστωτικά ιδρύματα που εποπτεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, σε λογαριασμούς ειδικού σκοπού, που ανήκουν στον οικείο δήμο, μετά από πρόταση των υπολόγων διαχειριστών και απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
Υπεύθυνοι κίνησης των λογαριασμών είναι οι δημοτικοί υπάλληλοι της ανωτέρω περίπτωσης γ'. (παρ.5 άρθρο 173 Ν.3463/06, όπως προστέθηκε από την παρ.2 του άρθρου 207 του Ν.4555/18)
Οι πιστώσεις για τη χορήγηση πάγιας προκαταβολής εγγράφονται στον κωδικό 8251 (ΚΥΑ 7028/03.02.2004 -ΦΕΚ 253/09.02.2004 τεύχος Β'). Στον ίδιο κωδικό εγγράφονται και οι πιστώσεις της πάγιας προκαταβολής προς τους προέδρους των κοινοτήτων (απόφαση ΥΠ.ΕΣ. 62038/05.09.2019 (ΦΕΚ 3440/11.09.2019 τεύχος B’)
Όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρονται δημοτικές ή τοπικές κοινότητες ή πρόεδροι και σύμβουλοι δημοτικών ή τοπικών κοινοτήτων, νοούνται οι κοινότητες και οι σύμβουλοι κοινοτήτων του άρθρου 3 του Ν.4555/18. Όπου αναφέρονται εκπρόσωποι τοπικής κοινότητας νοείται ο πρόεδρος της κοινότητας έως τριακοσίων (300) κατοίκων. (παρ.1 άρθρο 44 Ν.4555/18)
Από 05.06.2021: Όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρονται οι έννοιες «κοινότητες» και «κοινότητα» κατά το άρθρο 2 του ν. 3852/2010 (Α’ 87), περί της συγκρότησης των δήμων, όπως τροποποιείται με το άρθρο 85 του παρόντος νοούνται πλέον «δημοτικές κοινότητες» και «δημοτική κοινότητα», αντίστοιχα. (άρθρο 86 παρ.1 Ν.4804/21)
Όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρονται οι όροι «εκπρόσωπος τοπικής κοινότητας» και «πρόεδρος κοινότητας» νοείται ο «πρόεδρος της δημοτικής κοινότητας» και όπου στην κείμενη νομοθεσία αναφέρεται ο όρος «συμβούλιο κοινότητας» νοείται το «συμβούλιο δημοτικής κοινότητας». (άρθρο 86 παρ.2 Ν.4804/21)
Στις τοπικές και δημοτικές κοινότητες συνιστάται πάγια προκαταβολή σε βάρος του σχετικού κωδικού αριθμού του προϋπολογισμού του οικείου δήμου. Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, μετά από γνώμη της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, καθορίζονται ανά δημοτική και τοπική κοινότητα, οι δαπάνες που καλύπτονται από την πάγια προκαταβολή, καθώς και το ύψος αυτής με βάση τον πληθυσμό. Τα ποσά της πάγιας προκαταβολής κατατίθενται σε πιστωτικά ιδρύματα που εποπτεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, σε λογαριασμούς ειδικού σκοπού που ανήκουν στον οικείο δήμο για κάθε τοπική ή δημοτική ενότητα ξεχωριστά, μετά από πρόταση των υπόλογων διαχειριστών και απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Υπεύθυνοι κίνησης των λογαριασμών είναι ο υπόλογος πρόεδρος της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας ή ο εκπρόσωπος της τοπικής κοινότητας ή οι αναπληρωτές αυτών που είναι υπάλληλος ή υπάλληλοι του οικείου δήμου. Οι ανωτέρω ορίζονται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. (παρ.8 του άρθρου 266 του Ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 39 του Ν.4483/17)
Με το άρθρο 37 του β.δ. 17/5/15.6.1959 (Α΄ 114) προβλέπεται ότι τα χρηματικά εντάλματα της πάγιας προκαταβολής, εφόσον δεν χρησιμοποιούνται αμέσως, κατατίθενται από τον υπόλογο στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ή στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο.
Εντούτοις, από την εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων, καθώς και από τις πρόσφατες νομοθετικές διατάξεις για τις τραπεζικές συναλλαγές προέκυψαν προβλήματα στη διαχείριση της πάγιας προκαταβολής από τους κατά νόμο υπολόγους. Τα προβλήματα αυτά συνίστανται κυρίως στο ότι:
α) Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο έχει περιέλθει στην EUROBANK, η οποία δεν έχει υποκαταστήματα σε όλες τις έδρες των δήμων.
β) Η κατάθεση του ποσού της πάγιας προκαταβολής γίνεται σε προσωπικό τραπεζικό λογαριασμό του υπολόγου και, για το λόγο αυτό, δεν εμπίπτει στους ακατάσχετους λογαριασμούς, με αποτέλεσμα, σε περίπτωση προσωπικής οφειλής, να κατάσχεται μέρος ή όλο το ποσό της πάγιας προκαταβολής που παρέχεται για συγκεκριμένες δαπάνες, που σχετίζονται με τις αρμοδιότητες των υπολόγων προέδρων - εκπροσώπων για την αντιμετώπιση ειδικά προσδιορισμένων αναγκών των τοπικών και δημοτικών κοινοτήτων.
γ) Σε περίπτωση θανάτου του υπολόγου διαχειριστή ο οικείος δήμος δεν μπορεί να αναζητήσει τα ποσά που έχει καταβάλλει, με αποτέλεσμα τη δικαστική διεκδίκηση τους από τους κληρονόμους του θανόντος ή άλλους δικαιούχους όπως ελληνικό δημόσιο, τράπεζες, κ.λπ..
Με την αντικατάσταση του τελευταίου εδαφίου της παρ.8 του άρθρου 266 του Ν.3852/10 από το άρθρο 39 του Ν.4483/17 αίρεται ο περιορισμός ως προς τα πιστωτικά ιδρύματα στα οποία μπορεί να γίνει η κατάθεση της πάγιας προκαταβολής και παρέχεται η δυνατότητα να κατατίθεται αυτή σε οποιοδήποτε τραπεζικό ίδρυμα εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος. Με τον τρόπο αυτό εξυπηρετούνται καλύτερα οι τοπικές κοινότητες που επιλέγουν τραπεζικό ίδρυμα με βάση τη δυνατότητα πρόσβασης σε αυτά.
Η κατάθεση γίνεται σε λογαριασμούς ειδικού σκοπού, των οποίων δεν είναι δικαιούχος ο υπόλογος, αλλά ο οικείος Δήμος ο οποίος δύναται να έχει ξεχωριστό λογαριασμό για κάθε τοπική ή δημοτική κοινότητα. Η επιλογή του πιστωτικού ιδρύματος γίνεται μετά από πρόταση των υπολόγων διαχειριστών και απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
Τέλος προβλέπονται οι υπεύθυνοι κίνησης των λογαριασμών αυτών οι οποίοι δύναται να είναι και άλλα πρόσωπα πλην του προέδρου της δημοτικής ή τοπικής κοινότητας και καθορίζονται με απόφαση του οικείου δημοτικού συμβουλίου. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4483/17)
Κατ' εξουσιοδότηση της παρ.8 του άρθρου 266 του Ν.3852/10 εκδόθηκε η απόφαση ΥΠ.ΕΣ. 62038/05.09.2019 (ΦΕΚ 3440/11.09.2019 τεύχος B’) στην οποία ορίζονται τα εξής:
"1. Το ύψος της πάγιας προκαταβολής για κάθε κοινότητα, ανάλογα με τον πληθυσμό της, ανέρχεται στο ποσό των:
α) Χιλίων (1.000) ευρώ για τις κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό έως και τριακόσιους (300) κατοίκους.
β) Δυο χιλιάδων (2.000) ευρώ για τις κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από τριακόσιους έναν έως και δυο χιλιάδες (301-2.000) κατοίκους.
γ) Τεσσάρων χιλιάδων (4.000) ευρώ για τις κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από δυο χιλιάδες έναν έως και δέκα χιλιάδες (2.001-10.000) κατοίκους.
δ) Έξι χιλιάδων (6.000) ευρώ για τις κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό από δέκα χιλιάδες έναν έως και πενήντα χιλιάδες (10.001-50.000) κατοίκους.
ε) Οκτώ χιλιάδων (8.000) ευρώ για τις κοινότητες με μόνιμο πληθυσμό άνω των πενήντα χιλιάδων (50.000) κατοίκων.
2. Υπόλογος για τη διαχείριση της πάγιας προκαταβολής, στο όνομα του οποίου θα εκδοθεί το σχετικό χρηματικό ένταλμα και ο οποίος θα ενεργεί τις πληρωμές σε βάρος αυτής, είναι ο πρόεδρος της κοινότητας (αρθ. 82 παρ. 2 περ. ια΄ ν. 3852/2010), όταν αυτή έχει μόνιμο πληθυσμό έως και τριακόσιους (300) κατοίκους και ο πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας όταν αυτή έχει μόνιμο πληθυσμό από τριακόσιους έναν (301) κατοίκους και άνω (αρθ. 81 περ. δ΄ ν. 3852/2010). Ο υπόλογος διενεργεί τις πληρωμές, χωρίς να απαιτούνται έγγραφες εντολές του δημάρχου.
3. Τα ποσά της πάγιας προκαταβολής κατατίθενται σε πιστωτικά ιδρύματα που εποπτεύει η Τράπεζα της Ελλάδος, σε λογαριασμούς ειδικού σκοπού που ανήκουν στον οικείο δήμο για κάθε κοινότητα ξεχωριστά, μετά από πρόταση των υπόλογων διαχειριστών και απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Υπεύθυνοι κίνησης των λογαριασμών είναι ο υπόλογος πρόεδρος της κοινότητας ή ο πρόεδρος του συμβουλίου της κοινότητας ή οι αναπληρωτές αυτών που είναι υπάλληλος ή υπάλληλοι του οικείου δήμου. Οι ανωτέρω ορίζονται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
4. Από την πάγια προκαταβολή μπορεί να πληρώνεται οποιαδήποτε δαπάνη σχετίζεται με τις αρμοδιότητες που απονέμει ο νόμος στις κοινότητες ή μεταβιβάζει σε αυτές το δημοτικό συμβούλιο, όπως:
α) Η δαπάνη για την άμεση αποκατάσταση των ζημιών επείγοντος χαρακτήρα στο δίκτυο ύδρευσης και αποχέτευσης (ν. 3852/2010, άρθρο 82 περίπτ. γ΄).
β) Η δαπάνη για την επείγουσα αποκατάσταση βλαβών στο δημοτικό δίκτυο ηλεκτροφωτισμού (ως άνω περίπτ. δ΄).
γ) Η δαπάνη για επείγουσες εργασίες επισκευής των οργάνων και γενικά των εγκαταστάσεων των παιδικών χαρών, όταν πρόκειται για βλάβες που μπορούν να θέ- σουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των παιδιών (ως άνω περίπτ. ε΄).
δ) Η δαπάνη για επείγουσες εργασίες καθαρισμού οδών, πλατειών, αλσών και κοινόχρηστων γενικά δημοτικών χώρων (ν. 3852/2010, άρθρο 83 παρ. 2 περίπτ. δ΄).
5. Κατά τα λοιπά, για τη διαχείριση της πάγιας προκαταβολής, τη διαδικασία αποκατάστασης και απόδοσης (επιστροφής) του ποσού, τις υποχρεώσεις και τις ευθύνες των υπολόγων, εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 173 του ν. 3463/2006, 35 του β.δ. της 17.5 - 15.6.1959, 152 του ν. 4270/2014, καθώς και αυτές του ν. 4129/2013."
Σημειωτέον ότι η σύσταση πάγιας προκαταβολής στις κοινότητες αποτελεί απευθείας εκ του νόμου υποχρέωση για τους δήμους της χώρας (παρ. 8 του αρ. 266 του ν. 3852/2010, όπου παρέχεται και η εξουσιοδότηση για την έκδοση της ως άνω υπουργικής απόφασης): «Στις … κοινότητες συνιστάται πάγια προκαταβολή σε βάρος του σχετικού κωδικού αριθμού του προϋπολογισμού του οικείου δήμου». Ως εκ τούτου, η σύστασή της δεν εναπόκειται στη διακριτική ευχέρεια οργάνου του δήμου, όπως λ.χ. η οικονομική επιτροπή.
Η μνεία που γίνεται στην παρ. 5 της υπ’ αριθμ. 62038/5-9-2019 απόφασης ότι «Κατά τα λοιπά, … εφαρμόζονται οι διατάξεις των άρθρων 173 του ν. 3463/2006 …» σε συνδυασμό με τα οριζόμενα στο αρ. 173 «Πάγια προκαταβολή» του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων (ν. 3463/2006) ότι «Με απόφαση της δημαρχιακής (πλέον οικονομικής) επιτροπής … παρέχεται πάγια προκαταβολή σε βάρος του σχετικού κωδικού αριθμού του προϋπολογισμού (παρ. 1)» και «Το συνολικό ποσό της πάγιας προκαταβολής … κατανέμεται σε κάθε δημοτικό διαμέρισμα (και ήδη κοινότητα) με απόφαση της δημαρχιακής (οικονομικής, ό.π.) επιτροπής (παρ. 4)», προφανώς δεν αποσκοπεί στο να απονείμει στην οικονομική επιτροπή διακριτική ευχέρεια για την εφαρμογή ή μη των διατάξεων του ν. 3852/2010 που ήδη μνημονεύσαμε. Αντίθετα, η απόφαση αυτή είναι ουσιαστικά εφαρμοστική των εν λόγω διατάξεων και δεν τίθεται ζήτημα άρνησης της δημοτικής αρχής να συστήσει πάγια προκαταβολή στις κοινότητες. (ΥΠ.ΕΣ. 64503/17.09.2019)
Παλαιότερα ίσχυε η υπ' αριθ. 74449/29.12.2010 (ΦΕΚ 2044/30.12.2010 τεύχος Β') Απόφαση ΥΠ.ΕΣ.Α&Η.Δ.
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι για την Πάγια Προκαταβολή των Κοινοτήτων, τηρείται η ίδια διαδικασία σύστασης, διαχείρισης, εκκαθάρισης και απόδοσης, με την Πάγια Προκαταβολή των Δήμων.
Απαιτείται η ύπαρξη πίστωσης στον προϋπολογισμό του Δήμου, με περαιτέρω ανάπτυξη του ΚΑ 8251 διακριτά και ονομαστικά για την κάθε Κοινότητα.
Ο Πρόεδρος της Κοινότητας ή του Συμβουλίου της Κοινότητας ως προς τη διαχείριση της Πάγιας Προκαταβολής αποκτά την ιδιότητα του υπολόγου και έχει τις ευθύνες του δημόσιου υπολόγου.
Σε αντίθεση με την Πάγια Προκαταβολή των Δήμων, δεν απαιτούνται για τις πληρωμές οι έγγραφες εντολές του Δημάρχου.
Δεν απαιτείται επίσης να καθοριστούν με απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής οι δαπάνες (ΚΑ) που θα πληρώνονται από την Πάγια Προκαταβολή, καθόσον αυτές αναφέρονται ρητά και περιοριστικά στην ανωτέρω ΥΑ-ΥΠΕΣ.
Συνάγεται ότι από την Πάγια Προκαταβολή των Κοινοτήτων μπορούν να πληρώνονται δαπάνες μόνο για την θεραπεία επειγουσών και έκτακτων αναγκών, ενώ αν πρόκειται για πάγιες ανάγκες, αυτές εκτελούνται με την προβλεπόμενη διαδικασία από τις υπηρεσίες του Δήμου και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αυτές η Πάγια Προκαταβολή.
Για την επιστροφή της Πάγιας Προκαταβολής αναπτύσσεται περαιτέρω ο ΚΑ 4212 διακριτά και ονομαστικά για κάθε Κοινότητα.
-Απόφαση Δημοτικού Συμβουλίου για επιλογή πιστωτικών ιδρυμάτων κατάθεσης πάγιας προκαταβολής δημοτικών κοινοτήτων και ορισμό υπεύθυνων κίνησης λογαριασμών
III. Ιδρύματα, ΝΠΔΔ, Σύνδεσμοι
Οι διατάξεις που αφορούν στη σύσταση πάγιας προκαταβολής από δήμους και κοινότητες εφαρμόζονται και στα ιδρύματα, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και συνδέσμους των ΟΤΑ. Αυτό προκύπτει από τις διατάξεις των αντίστοιχων κεφαλαίων κατ' άρθρο του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων:
Των παρ. 1 και 2 του άρθρου 236 όπως συμπληρώθηκε από την παρ.2 του άρθρου 44 του Ν.4483/17 «Οι διατάξεις που ισχύουν για τους Δήμους και αφορούν τον οργανισμό της εσωτερικής υπηρεσίας, τον προϋπολογισμό, το οικονομικό έτος, τον απολογισμό, τις ετήσιες οικονομικές καταστάσεις, την ταμιακή υπηρεσία, τη διαχείριση, τα δάνεια και την περιουσία, εφαρμόζονται και στα ιδρύματα» με την εξαίρεση των ιδρυμάτων που διέπονται από τους νόμους «περί εκκαθαρίσεως και διοικήσεως των εις το κράτος και υπέρ κοινωφελών σκοπών καταλειπομένων κληρονομιών, κληροδοσιών και δωρεών»,
Της παρ. 2 του άρθρου 240 «Οι διατάξεις - των παρ. 1 και 3 του άρθρου 236 εφαρμόζονται και στα νομικά πρόσωπα αυτά».
Της παρ. 1 του άρθρου 245 «Οι σύνδεσμοι - αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου των ΟΤΑ α΄ βαθμού». Σημειωτέον ότι αυτό ορίζεται για πρώτη φορά ρητά,αποτρέποντας έτσι παρερμηνείες ή νομικές αμφισβητήσεις που διατυπώνονταν υπό το καθεστώς της προϊσχύουσας διάταξης, αν και είχε γίνει δεκτό από αποφάσεις του ΣτΕ ότι οι σύνδεσμοι έχουν τη συγκεκριμένη νομική μορφή. (ΥΠΕΣΔΔΑ εγκ.32/22168/20.04.2007)
Για τα ΝΠΠΔ δεν ορίζεται διαφορετική διαδικασία ή ρύθμιση. Συνεπώς κατά τη γνώμη μας θα ακολουθηθούν τα πληθυσμιακά κριτήρια που ισχύουν για τον αντίστοιχο ΟΤΑ στον οποίο ανήκει το ΝΠΔΔ.
IV. Δημοτικές Επιχειρήσεις.
Οι διατάξεις που αφορούν στη σύσταση πάγιας προκαταβολής από δήμους εφαρμόζονται και στις δημοτικές επιχειρήσεις, σύμφωνα με το άρθρο 257 του Ν.3463/2007.
Προμήθεια καρτών απεριορίστων διαδρομών υπαλλήλων της Δημοτικής Επιχείρησης, για υπηρεσιακές ανάγκες εντός έδρας και, συγκεκριμένα, για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» μέσω λογαριασμού παγίας προκαταβολής, από τη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση. Νόμιμες, καθόσον προκύπτουν σαφώς τα ονόματα και η ιδιότητα των δικαιούχων, που θα κάνουν χρήση των καρτών απεριορίστων διαδρομών, τα οποία, άλλωστε, αναφέρονται και στην απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης. Νόμιμη δαπάνη.(Ελ. Συν. Τμ. 7 Πράξη 18/2012)
V. Διαδικασία απόδοσης παγίας προκαταβολής
1. Η Οικονομική Επιτροπή με απόφασή της συστήνει την παγία προκαταβολή και ορίζει τον υπόλογο, σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ.1 και 4 του άρθρου 173 του Ν.3463/06.
2. Ο Δήμαρχος εκδίδει την απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για τη σύσταση της πάγιας προκαταβολής με την οποία διαθέτει τις πιστώσεις σε βάρος του Κ.Α. 8251 του προϋπολογισμού του οικείου οικονομικού έτους. (περίπτ. ε παρ.1 άρθρο 58 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 203 του Ν.4555/18)
3. Οι πληρωμές από τη πάγια προκαταβολή διενεργούνται με βάση έγγραφες εντολές του δημάρχου. Κάθε έγγραφη εντολή συνοδεύεται από αντίστοιχη απόφαση ανάληψης υποχρέωσης. (παρ.1 άρθρο 173 Ν.3463/06, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.1 του άρθρου 207 του Ν.4555/18) (περίπτ.ε παρ.1 άρθρο 58 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 203 του Ν.4555/18) (Απάντηση ΥΠ.ΕΣ. Νο 11)
4. Ο διαχειριζόμενος την παγία προκαταβολή υπάλληλος παραδίδει με αποδείξεις προσωπικώς στον δημοτικό ταμία τα σχετικά δικαιολογητικά των γενομένων από αυτόν πληρωμών, τα οποία πρέπει να είναι πλήρη από άποψη νομιμότητας σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Π.Δ. 80/2016, το άρθρο 203 του Ν.4555/18 και το άρθρο 26 του Β.Δ. 17-5/15-6-59. (παρ.3 άρθρο 35 Β.Δ. 17-5/15-6-59)
5. Ο δημοτικός ταμίας μετά τον έλεγχο των υποβληθέντων δικαιολογητικών καταβάλλει σε αυτόν που διαχειρίζεται την παγία προκαταβολή ίσο χρηματικό ποσό για την ανανέωσή της, ούτως ώστε να παραμένει στα χέρια του πάντοτε το χορηγηθέν με την απόφαση της οικονομικής επιτροπής ποσό και πάντα μέσα στα όρια του ΚΑ του οικείου κωδικού. (παρ.4 άρθρο 35 Β.Δ. 17-5/15-6-59). Το ποσό που ορίζεται στην παγία αφορά το ανώτατο ποσό που πρέπει να έχει στα χέρια του ο υπόλογος. Δεν σημαίνει ότι αυτό είναι το ανώτατο ποσό που πρέπει να πάρει μέσα στο έτος ή μέσα σε ένα μήνα κλπ με αυτή τη διάταξη ορίζεται ότι πρέπει να έχει στο ταμείο του ο υπόλογος το ποσό που ορίζει η απόφαση της οικονομικής επιτροπής.
6. Τα δικαιολογητικά μετά τον έλεγχο από την αρμόδια λογιστική υπηρεσία υποβάλλονται στο Δήμαρχο ο οποίος εκδίδει εγκριτική απόφαση των δαπανών που έχουν γίνει από την πάγια προκαταβολή και διαθέτει τις ανάλογες πιστώσεις προκειμένου να εκδοθεί το ΧΕΠ. (παρ.5 άρθρο 35 Β.Δ. 17-5/15-6-59) (περίπτ.ε παρ.1 άρθρο 58 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 203 του Ν.4555/18)
7. Στη συνέχεια εκδίδονται ισόποσα χρηματικά εντάλματα σε βάρος των πιστώσεων του προϋπολογισμού για την αναπλήρωση του αναλωθέντος ποσού της πάγιας προκαταβολής για κάθε δαπάνη. Τα χρηματικά εντάλματα εκδίδονται στο όνομα του δικαιούχου και σημειώνεται σε αυτά ότι η πληρωμή έγινε από την πάγια προκαταβολή. (παρ.2 άρθρο 173 Ν.3463/06) (Απάντηση ΥΠ.ΕΣ. Νο 11)
8. Κατά την λήξη του οικονομικού έτους ο υπόλογος υπάλληλος καταθέτει το σύνολο του ποσού της παγίας προκαταβολής στο δημοτικό ταμείο και το διπλότυπο της εισπράξεως διαβιβάζεται στην οικονομική επιτροπή ώστε με Απόφασή της να τον απαλλάξει της ευθύνης της παγίας προκαταβολής. (παρ.6 άρθρο 35 Β.Δ. 17-5/15-6-59)
Για τις προμήθειες, τις εργασίες και τις μεταφορές, που πληρώνονται από την πάγια προκαταβολή, αξίας μέχρι τετρακοσίων ευρώ (400 Ε), δεν απαιτείται η τήρηση των διαδικασιών ανάθεσης που προβλέπει η ισχύουσα κατά περίπτωση νομοθεσία ούτε η σύνταξη μελέτης ή τεχνικών προδιαγραφών. (παρ.3 άρθρο 173 Ν.3463/06)
Κατά τα λοιπά για τη διαχείριση και απόδοση της παγίας προκαταβολής στον υπόλογο, ισχύουν τα οριζόμενα στα άρθρα 32,33,34 και 37 του Β.Δ. 17-5/15-6-59. (παρ.7 άρθρο 35 Β.Δ. 17-5/15-6-59)
Οι υπόλογοι οφείλουν ως προς την φύλαξη και την εν γένει εξασφάλιση των διαχειριζομένων από αυτούς χρημάτων να καταβάλλουν την ήν και τοις ιδίοις επιμέλεια, ευθυνόμενοι για κάθε τυχόν επερχόμενη απώλεια ή μείωση των χρημάτων αυτών. Εάν τα ποσά των ενταλμάτων δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν αμέσως από τους υπολόγους άμα τη εξοφλήσει τους θα γίνεται κατάθεση τους ή των μη χρησιμοποιηθέντων υπολοίπων στην Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος ή στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, εφ' όσον λειτουργούν αυτά στην έδρα του δήμου. Οι υπόλογοι οφείλουν κατά την απόδοση του λογαριασμού να επισυνάψουν με τα δικαιολογητικά και το βιβλιάριο της καταθέσεως και αναλήψεως Τραπέζης ή του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου στο οποίο θα αναγράφονται ξεχωριστά όλες οι καταθέσεις και αναλήψεις που έχουν γίνει. (παρ.1 άρθρο 37 Β.Δ. 17-5/15-6-59)
Για τις Δημοτικές-Τοπικές Κοινότητες δείτε παραπάνω την υποενότητα: Δημοτικές- Τοπικές Κοινότητες
Οι υπόλογοι διαχειριστές πάγιων προκαταβολών των Ο.Τ.Α. ευθύνονται για τη νόμιμη διαχείριση των χρημάτων που έλαβαν, καθώς και για την ασφαλή φύλαξη των παραστατικών πληρωμής και των δικαιολογητικών που στηρίζουν τις εκάστοτε διενεργούμενες δαπάνες, βάσει των οποίων ελέγχεται η νομιμότητα και κανονικότητα αυτών. Ειδικότερα, στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται απώλεια, έλλειψη ή φθορά χρημάτων, δικαιολογητικών ή παραστατικών στοιχείων οιασδήποτε πληρωμής στη διαχείριση υπολόγου, που λογοδοτεί ενώπιον του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στους οποίους περιλαμβάνονται και οι διαχειριστές πάγιων προκαταβολών, η οποία απώλεια, έλλειψη ή φθορά επήλθε συνεπεία εξωγενών παραγόντων με ιδία υλική υπόσταση - σε αντιδιαστολή με την έλλειψη που επέρχεται συνεπεία της διαχειριστικής τους δράσης - το Ελεγκτικό Συνέδριο (δια του αρμοδίου Κλιμακίου) είναι αρμόδιο να αποφαίνεται, με πράξη του, για την απαλλαγή ή μη από την ευθύνη, αυτεπαγγέλτως ή ύστερα από αίτηση του εκάστοτε υπολόγου. Στην περίπτωση δε αυτή, ο υπόλογος πρέπει να επικαλεστεί και να αποδείξει ότι συμμορφώθηκε πλήρως με τους κανονισμούς της υπηρεσίας του και επέδειξε την επιμέλεια που συνήθως επιδεικνύει στις προσωπικές του υποθέσεις (ευθύνη για συγκεκριμένη ελαφρά αμέλεια, βλ. άρθρο 333 Α.Κ.). Το κριτήριο, όμως, της συγκεκριμένης ελαφράς αμέλειας έχει εφαρμογή, μόνον όταν ο υπόλογος είναι αμελέστερος από το μέσο συνετό άνθρωπο του κύκλου του και, επομένως, αν ο υπόλογος δεν αποδείξει το γεγονός αυτό, ευθύνεται με μέτρο την αφηρημένη ελαφρά αμέλεια. Δηλαδή, στην περίπτωση αυτή, ευθύνεται για την απώλεια, αν δεν επέδειξε, ως προς τη φύλαξη των απολεσθέντων (χρημάτων, υλικού ή παραστατικών), την επιμέλεια του μέσου συνετού ανθρώπου που κινείται εντός του οικείου κύκλου επαγγελματικής δραστηριότητας. Εφόσον, λοιπόν, η ευθύνη του υπολόγου για ελαφρά συγκεκριμένη αμέλεια συνιστά ευνοϊκή γι' αυτόν ρύθμιση, αν διαπιστωθεί ότι η συμπεριφορά που επέδειξε ως προς τη φύλαξη των απολεσθέντων δεν αποκλίνει από εκείνη του μέσου συνετού ανθρώπου του επαγγελματικού κύκλου του, αυτός απαλλάσσεται από την ευθύνη για την απώλεια και δεν ερευνάται αν η εν λόγω συμπεριφορά αποκλίνει από τη δική του ατομική συνήθη συμπεριφορά. (Ελ.Συν. Κλιμ.Β Πράξη 5/2016)
VII. Κρατήσεις για ποσά κάτω των 150€
Στο άρθρο 55 παρ.1 περίπτ. Στ του Ν. 2238/94 οι Δημόσιες υπηρεσίες, οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης, κοινωφελή ιδρύματα και νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου γενικά, κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή παροχής υπηρεσιών από επιχειρήσεις, υποχρεούνται όπως, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, παρακρατούν φόρο εισοδήματος 1%, ή 4% ή 8% κατά περίπτωση.
Εξαιρούνται όμως από την παρακράτηση φόρου όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες και δεν απαιτείται σύμβαση, εφόσον η καθαρή αξία αυτών, κατά συναλλαγή, δεν υπερβαίνει το ποσό των «εκατόν πενήντα (150) ευρώ ». (περίπτωση αα)
Για πληρωμές των οποίων η διαδικασία αρχίζει από 1/1/2014 και μετά ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 72 του Ν.4172/2013 όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 4 του άρθρου 26 του Ν. 4223/13, το άρθρο 64 του Ν.4172/2013 όπως τροποποιήθηκε με την περίπτ. 16 της υποπαρ. Δ1 του άρθρου πρώτου του Ν. 4254/14, σύμφωνα με την παρ.2 του οποίου:
Οι φορείς γενικής κυβέρνησης εκτός από τις κεφαλαιουχικές εταιρείες, κατά την προμήθεια κάθε είδους αγαθών ή υπηρεσιών από φυσικά ή νομικά πρόσωπα, υποχρεούνται, κατά την καταβολή ή την έκδοση της σχετικής εντολής πληρωμής της αξίας αυτών, να παρακρατούν φόρο εισοδήματος, ο οποίος υπολογίζεται στο καθαρό ποσό της αξίας των αγαθών ή υπηρεσιών με συντελεστή 1%, ή 4% ή 8% κατά περίπτωση.
Εξαιρούνται από την παρακράτηση φόρου όταν προμηθεύονται αγαθά ή τους παρέχονται υπηρεσίες και δεν απαιτείται σύμβαση, εφόσον η καθαρή αξία αυτών, κατά συναλλαγή, δεν υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα (150) ευρώ. (όταν υπάρχει σύμβαση για την προμήθεια αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών διενεργείται παρακράτηση φόρου εισοδήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 64 του ν. 4172/2013, ακόμα και αν το ποσό της συναλλαγής δεν υπερβαίνει τα εκατόν πενήντα (150) ευρώ- ΠΟΛ 1120/25.04.2014)
Επιπλέον σύμφωνα με την παρ 3 του άρθρου 173 του ΔΚΚ «Για τις προμήθειες, τις εργασίες και τις μεταφορές, που πληρώνονται από την πάγια προκαταβολή, αξίας μέχρι τετρακοσίων ευρώ (400 Ε), δεν απαιτείται η τήρηση των διαδικασιών ανάθεσης που προβλέπει η ισχύουσα κατά περίπτωση νομοθεσία ούτεη σύνταξη μελέτης ή τεχνικών προδιαγραφών». Συνεπώς δεν απαιτείται και η σύνταξη συμφωνητικού.
Με βάση τα παραπάνω συνάγεται ότι δεν διενεργούνται κρατήσεις στα ποσά που αφορούν τιμολόγια αξίας κάτω των 150€.
VIII. Προϊσχύον καθεστώς Δημοτικών - Τοπικών Διαμερισμάτων
Με την παρ. 4 του άρθρου 173 του Ν.3463/06, ρυθμίζονται τα ζητήματα κατανομής της πάγιας προκαταβολής μεταξύ των δημοτικών και τοπικών διαμερισμάτων. Ειδικότερα:
-Για όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, το συνολικό ποσό της πάγιας προκαταβολής δεν μπορεί να υπερβαίνει το ανώτατο όριο που ορίζεται, κατά περίπτωση, για τον οικείο δήμο. Η κατανομή του συνολικού αυτού ποσού ανά διαμέρισμα, ανήκει στην αποφασιστική αρμοδιότητα της δημαρχιακής επιτροπής.
Επί παραδείγματι, σε δήμο με πληθυσμό εκατόν δέκα χιλιάδων κατοίκων που διαιρείται σε τέσσερα διαμερίσματα, έστω ότι η δημαρχιακή επιτροπή αποφασίζει να συστήσει πάγια προκαταβολή πέντε χιλιάδων ευρώ (μικρότερη των έξι χιλιάδων, που είναι το ανώτατο όριο για δήμο με τόσο πληθυσμό). Στην περίπτωση αυτή, το ίδιο όργανο θα συστήσει, επιπλέον της προηγούμενης, πάγια προκαταβολή μικρότερη ή ίση των πέντε χιλιάδων ευρώ, για το σύνολο των διαμερισμάτων, την οποία θα κατανείμει μεταξύ αυτών όχι απαραίτητα ισομερώς, αλλά εκτιμώντας τις πραγματικές ανάγκες του καθενός.
-Για τα τοπικά διαμερίσματα, αντίθετα, το ύψος της πάγιας προκαταβολής καθορίζεται, επακριβώς και όχι κατ' ανώτατο όριο, ανά διαμέρισμα και όχι για το σύνολο αυτών. Συγκεκριμένα ανέρχεται:
σε χίλια (1.000) ευρώ για κάθε διαμέρισμα με πληθυσμό μέχρι χιλίους (1.000) κατοίκους και
σε δύο χιλιάδες (2.000) ευρώ για κάθε διαμέρισμα με πληθυσμό από χιλίους (1.001) και άνω κατοίκους
Επί παραδείγματι, έστω δήμος με πληθυσμό εννέα χιλιάδες (9.000) κατοίκους, που αποτελείται από τρία τοπικά διαμερίσματα, καθενός εκ των οποίων ο πληθυσμός υπερβαίνει τους χιλίους κατοίκους και τέσσερα καθενός εκ των οποίων ο πληθυσμός είναι μικρότερος από χιλίους κατοίκους. Στον δήμο αυτόν, θα συσταθεί πάγια προκαταβολή:
- μικρότερη ή ίση των δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ για το σύνολό του,
- δύο χιλιάδων (2.000) ευρώ για κάθε διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των χιλίων κατοίκων και
- χιλίων (1.000) ευρώ για κάθε διαμέρισμα με πληθυσμό κάτω των χιλίων κατοίκων.
Σύμφωνα δε με την παρ. 5.γ του άρθρου 129 «Αρμοδιότητες του Τοπικού Συμβουλίου και του προέδρου του» του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, πληρωμές με την πάγια προκαταβολή ενεργεί ο πρόεδρος του συμβουλίου του τοπικού διαμερίσματος. (ΥΠΕΣΔΔΑ εγκ.32/22168/20.04.2007)