Πάγιο τέλος κτηματογράφησης
Με το άρθρο 1 παρ. 6 του ν. 3481/2006 τροποποιήθηκε η παράγραφος 10 του άρθρου 2 του ν. 2308/1995 για την κτηματογράφηση (Α' 114) και συγκεκριμένα προβλέφθηκε η καταβολή:
α) πάγιου ανταποδοτικού τέλους υπέρ του Οργανισμού Κτηματολογίου και Χαρτογραφήσεων Ελλάδος (Ο.Κ.Χ.Ε.) και ήδη μετά την κατάργησή του με το νόμο 4164/2013 (Α' 156) υπέρ της εταιρείας ΕΘΝΙΚΟ ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ Ανώνυμη Εταιρεία (ΕΚΧΑ Α.Ε.), για την επεξεργασία των δηλώσεων εγγραπτέων δικαιωμάτων που υποβάλλονται κατά τις διατάξεις του νόμου 2308/1995 στις περιοχές που κηρύσσονται υπό κτηματογράφηση και
β) αναλογικού ανταποδοτικού τέλους για την καταχώριση στις αρχικές κτηματολογικές εγγραφές των δικαιωμάτων κυριότητας και επικαρπίας. (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. 1318955/07.01.2014)
Στην περίπτωση ε' της παραγράφου 10 του άρθρου 2 του ν. 2308/1995, ως τροποποιήθηκε με το νόμο 3481/2006, προβλέφθηκε ότι: «Εξαιρείται από την εφαρμογή της παρούσας παραγράφου το Ελληνικό Δημόσιο, καθώς επίσης οι δηλώσεις ιδιοκτησίας και οι καταχωρίσεις στους τελικούς κτηματολογικούς πίνακες της κτηματογράφησης του δικαιώματος κυριότητας Ν.Π.Δ.Δ. επί κοινόχρηστων ακινήτων.»
Με τη ρύθμιση αυτή προβλέφθηκε ρητή απαλλαγή του Ελληνικού Δημοσίου από τη υποχρέωση καταβολής παγίου και αναλογικού ανταποδοτικού τέλους κτηματογράφησης για τα εγγραπτέα δικαιώματά του και ομοίως απαλλαγή από την ίδια υποχρέωση ορίστηκε για Ν.Π.Δ.Δ., όσον αφορά στο δικαίωμα κυριότητάς τους επί κοινόχρηστων ακινήτων. (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. 1318955/07.01.2014)
Με το άρθρο 10 παρ. 2 περ. α' του ν. 3481/2006 προβλέφθηκε η υποχρέωση καταβολής παγίου τέλους κτηματογράφησης από τους δικαιούχους εγγραπτέων δικαιωμάτων και στις περιοχές των παλαιών προγραμμάτων κτηματογράφησης, όπου είχαν ολοκληρωθεί οι σχετικές εργασίες πριν την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού. Στην περίπτωση δ' της ίδιας διάταξης προβλέφθηκε ρητά ότι:
«Το Ελληνικό Δημόσιο εξαιρείται από την υποχρέωση καταβολής του προβλεπομένου στην περίπτωση α' της παρούσας παραγράφου τέλους.» (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. 1318955/07.01.2014)
Με το άρθρο 6 του ν. 4164/2013 (Α' 156) ο νομοθέτης εισήγαγε εξαίρεση από την καταβολή του τέλους κτηματογράφησης, όπως αυτό ορίστηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 10 του ν. 3481/2006 και για τα Ν.Π.Δ.Δ., όταν πρόκειται για τα δικαιώματα κυριότητάς τους επί κοινοχρήστων ακινήτων. Τούτο κρίθηκε απαραίτητο για λόγους ίσης μεταχείρισης, λαμβανομένης υπόψη της ρύθμισης όμοιου περιεχομένου που είχε συμπεριληφθεί ήδη στο άρθρο 1 παρ. 6 του ν. 3481/2006, όπως αναλυτικά προεκτέθηκε υπό (1) της παρούσας. Συγκεκριμένα, η διάταξη του άρθρου 6 του ν. 4164/2013 όρισε ότι στο τέλος της περίπτωσης δ' της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν. 3481/2006 (Α' 62) προστίθεται εδάφιο ως ακολούθως : «Το ίδιο ισχύει και για τα Ν.Π.Δ.Δ., όταν πρόκειται για δικαίωμα κυριότητάς τους επί κοινόχρηστων ακινήτων.».
Κατόπιν τούτου η ισχύουσα μορφή ή της διάταξης της παρ. 2 του άρθρου 10 περ. δ' του ν. 3481/2006, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, έχει ως εξής:
«Το Ελληνικό Δημόσιο εξαιρείται από την υποχρέωση καταβολής του προβλεπομένου στην περίπτωση α' της παρούσας παραγράφου τέλους. Το ίδιο ισχύει και για τα Ν.Π.Δ.Δ., όταν πρόκειται για δικαίωμα κυριότητάς τους επί κοινόχρηστων ακινήτων.». (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. 1318955/07.01.2014)
Σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, πράγματα κοινής χρήσης (κοινόχρηστα) είναι, ιδίως, τα νερά με ελεύθερη και αέναη ροή, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι γιαλοί, τα λιμάνια και οι όρμοι, οι όχθες πλεύσιμων ποταμών, οι μεγάλες λίμνες και οι όχθες τους. Τα κοινόχρηστα πράγματα, εφόσον δεν ανήκουν σε δήμο ή κοινότητα, ή ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά, ανήκουν στο δημόσιο.
Ο νομοθέτης στις διατάξεις του 3481/2006 (άρθρα 1 παρ. 6 και 10 παρ.2) χρησιμοποίησε τον γενικό όρο «Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ)», για να αποδώσει εν ευρεία έννοια κα όχι περιοριστικά ονομαστικά, κάθε κατηγορία Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (δήμος, κοινότητα, νομαρχία, περιφέρεια) που, σύμφωνα με την εκάστοτε κείμενη νομοθεσία, όπως αυτή ισχύει, αναγνωρίζεται δικαιούχος κυριότητας επί κοινόχρηστων ακινήτων. Κριτήριο λοιπόν για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων, εξαιρουμένου του Ελληνικού Δημοσίου, αποτελεί αφενός το είδος της νομικής προσωπικότητας του προσώπου (Ν.Π.Δ.Δ.) και αφετέρου η, κατά την κείμενη νομοθεσία, αναγνώριση σε αυτό δικαιώματος κυριότητας επί κοινόχρηστων ακινήτων. (Εθνικό Κτηματολόγιο και Χαρτογράφηση Α.Ε. 1318955/07.01.2014)
Ως εκ τούτου, εξαιρούνται πλέον από την υποχρέωση καταβολής παγίου τέλους κτηματογράφησης,όπως αυτό ορίστηκε με την παράγραφο 2 του άρθρου 10 του ν.3481/2006 και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, για δικαίωμα κυριότητάς τους επί κοινοχρήστων ακινήτων. (ΥΠ.ΕΣ. 1406/07.02.2014)