Παρατηρήσεις για την επιλεγόμενη διαδικασία |
I. Γενικά
Για την επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών απαιτείται κατάσταση πληρωμής ή επιστροφής που αναγράφει κατά στήλες
-ονοματεπώνυμο του πληρωτή
-αιτία επιστροφής
-αριθμό διπλοτύπου ή γραμματίου είσπραξης
-εισπραχθέν ποσό
-επιστρεφόμενο ποσό
Η ανωτέρω κατάσταση υπογράφεται από:
α. τον προϊστάμενο της αρμοδίας υπηρεσίας του δήμου που εισηγείται την επιστροφή και
β. του ταμία του δήμου, που βεβαιώνει την εισαγωγή του ανοίκεια ή χωρίς χρέος ποσού που εισπράχθηκε στο δημοτικό ταμείο. (παρ 13 άρθρο 26 του Β.Δ. 17-5/15-6-59 - ΦΕΚ 114/1959 τεύχος Α')
Τα σχετικά διπλότυπα είσπραξης ή σε περίπτωση απώλειας αυτών, ενόρκως μόνο βεβαιούμενα αντίγραφα αυτών νόμιμα εκδιδόμενα. Όταν πρόκειται όμως για επιστροφή φόρου που συνεισπράχθηκε μαζί με το δημόσιο, δεν απαιτείται επισύναψη τέτοιου διπλοτύπου. (παρ 13 άρθρο 26 του Β.Δ. 17-5/15-6-59 - ΦΕΚ 114/1959 τεύχος Α')
Η επιστροφή των ποσών διενεργείται έπειτα από απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου και της διοικητικής αρχής σχετικά με την έγκριση της επιστροφής. (παρ 13 άρθρο 26 του Β.Δ. 17-5/15-6-59 - ΦΕΚ 114/1959 τεύχος Α')
Από 19.07.2018 δεν απαιτείται απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για την επιστροφή χρηματικών ποσών αχρεωστήτως εισπραχθέντων από δήμους. (περίπτ.β παρ.5 άρθρο 206 Ν.4555/18)
Διεύθυνση Δημοτικών Προσόδων Δήμου αρνήθηκε να επιστρέψει, ως αχρεωστήτως καταβληθέν, ποσό που προήλθε από τον υπολογισμό, με επαγγελματικό συντελεστή, των δημοτικών τελών και του φόρου για τους κοινόχρηστους χώρους πολυκατοικίας. Η αρμόδια υπηρεσία υποστηρίζει ότι το λάθος οφείλεται σε υπαιτιότητα του πολίτη. Επικαλούμενος σχετικό έγγραφο της Διεύθυνσης Οικονομικών ΟΤΑ του Υπουργείου Εσωτερικών, ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε ότι ο νομοθέτης δεν συνδέει την αξίωση επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων και τελών με την ύπαρξη υπαιτιότητας. Επιπλέον, επισήμανε ότι η εφαρμογή της αρχής της επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων αντανακλά στο δημόσιο δίκαιο την αρχή του αδικαιολόγητου πλουτισμού του ιδιωτικού δικαίου, ο δε δήμος κατέστη αδικαιολογήτως πλουσιότερος εισπράττοντας τέλη με αυξημένο συντελεστή επαγγελματικής χρήσης αντί της οικιακής και ΤΑΠ σε κοινόχρηστο χώρο. Ο δήμος εμμένει στις απόψεις του και δεν ικανοποίησε το αίτημα, οπότε ο Συνήγορος προτίθεται να θέσει το θέμα στο αρμόδιο υπουργείο (υπόθεση 186387/2014). (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2015)
Δείτε εδώ Παρέμβαση του Συνηγόρου για επιστροφή ποσών, λόγω τακτοποίησης αυθαιρέτων κατασκευών.
II. Επιστροφή αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών ΤΑΠ, πολεοδομικών προστίμων και εισφοράς σε χρήμα έπειτα από την εφαρμογή των νέων αντικειμενικών αξιών
Με την αριθμ. ΠΟΛ 1009/18-1-2016 (ΦΕΚ 48/20-1-2016 τεύχος Β') αναπροσαρμόστηκαν οι τιμές ζώνης και οι συντελεστές εμπορικότητας για τον υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων. Η αναπροσαρμογή των τιμών ισχύει βάσει της ανωτέρω ΠΟΛ. αναδρομικά από 21/5/2015, δημιουργώντας εκ των πραγμάτων, δικαιώματα για απαιτήσεις επιστροφής αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών εκ μέρους των υπόχρεων ή συμψηφισμού αυτών με άλλες απαιτήσεις οι οποίες υφίστανται.
Με την εγκύκλιο 5673/23.02.2016 του ΥΠ.ΕΣ.Δ.Α. δίνονται οδηγίες για την επιστροφή των αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών ή τον συμψηφισμό αυτών που προκύπτουν από οφειλές από την εφαρμογή της πολεοδομικής νομοθεσίας (πολεοδομικά πρόστιμα, εισφορά σε χρήμα) καθώς και από το Τέλος Ακίνητης Περιουσίας.
Ειδικότερα:
Α. Τέλος Ακίνησης Περιουσίας
i. Τέλος Ακίνητης Περιουσίας που συνεισπράτεται από τη ∆ΕΗ ή εναλλακτικούς προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας
Οι υπηρεσίες των ∆ήμων θα πρέπει να προβούν στις εξής ενέργειες:
α. κατ' αρχήν να μεριμνήσουν ώστε να αποσταλούν άμεσα προς το αρμόδιο πρακτορείο του ∆ιαχειριστή του ∆ικτύου Ηλεκτρικής Ενέργειας (∆Ε∆∆ΗΕ Α.Ε.), σύμφωνα με την έως τώρα ακολουθούμενη διαδικασία, οι μεταβολές στις τιμές ζώνης εντός των ορίων της διοικητικής τους αρμοδιότητας που επέρχονται κατ' εφαρμογή της ανωτέρω ΠΟΛ ώστε να μειωθεί το χρονικό διάστημα για το οποίο θα οφείλονται αναδρομικά τυχόν καταβληθέντα ποσά.
β. Εν συνεχεία, οι ∆ήμοι θα πρέπει να προχωρήσουν στον υπολογισμό , ανά ενεργή παροχή, του ποσού της πίστωσης που τυχόν προκύπτει και την αποστολή του σχετικού αρχείου στην ∆Ε∆∆ΗΕ Α.Ε. προκειμένου αυτή να προχωρήσει στην ενημέρωση των παρόχων ηλεκτρικής ενέργειας ούτως ώστε να καταχωρηθούν οι αρμόζουσες εκπτώσεις στους επόμενους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας.
ii. Βεβαίωση και είσπραξη του ΤΑΠ από τους Δήμους
Στις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες η βεβαίωση και είσπραξη του ΤΑΠ γίνεται από τους ∆ήμους θα ακολουθηθούν, κατόπιν υπολογισμού του ποσού της πίστωσης (εφόσον αυτό υπάρχει), οι προβλεπόμενες διαδικασίες διόρθωσης των σχετικών βεβαιωτικών καταλόγων και κατόπιν του αυτεπάγγελτου συμψηφισμού τυχόν χρηματικών απαιτήσεων ή της επιστροφής αχρεωστήτως καταβληθέντων ποσών (αρ. 26 παρ. 13 του β.δ. της 17/5-15/6/1959)
Β. Πολεοδομικά πρόστιμα
Σε ότι αφορά τα πρόστιμα που προβλέπονται και επιβάλλονται κατά την εφαρμογή διατάξεων της πολεοδομικής νομοθεσίας και υπολογίζονται βάσει της τιμής ζώνης στην περιοχή του ακινήτου, σύμφωνα με το σύστημα αντικειμενικών αξιών κατά το χρόνο διαπίστωσης της παράβασης, θα πρέπει να τροποποιηθούν οι όποιες πράξεις επιβολής προστίμου. Εφόσον, η είσπραξη των ανωτέρω προστίμων γίνεται από τις ∆ημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες θα πρέπει να αποσταλούν, από τους ΟΤΑ, τα αντίστοιχα ατομικά φύλλα έκπτωσης.
Γ. Εισφορά σε χρήμα
Για τις οφειλές που προκύπτουν από την εισφορά σε χρήμα, η οποία υπολογίζεται βάσει της τιμής ζώνης κατά το χρόνο κύρωσης της πράξης εφαρμογής, θα πρέπει:
-να τροποποιηθούν οι πράξεις επιβολής και
-να προσαρμοστούν οι υπολειπόμενες δόσεις
ενώ στην περίπτωση εφάπαξ καταβολής να ακολουθήσει η διαδικασία επιστροφής των αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών, κατόπιν των σχετικών αποφάσεων των δημοτικών συμβουλίων.
III. Εξέταση της δυνατότητας καταβληθέντος παραβόλου δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 1Α του ν. 3838/2010
Για την υποβολή των προβλεπόμενων δηλώσεων και αιτήσεων εγγραφής σε δημοτολόγιο αλλοδαπών, λόγω των διαδικασιών για την απόκτηση ελληνικής ιθαγένειας, καταβάλλεται παράβολο ύψους 100 ευρώ, που εισπράττεται από τον οικείο δήμο και διατίθεται αποκλειστικά για την λειτουργία των υπηρεσιών που είναι αρμόδιες για τη διεκπεραίωση των δηλώσεων και αιτήσεων και τη διενέργεια των σχετικών εγγραφών.» (άρθρο 1 του Κώδικα Ελληνικής Ιθαγένειας, όπως αυτός κυρώθηκε με το ν. 3284/2004 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 1 του N. 3838/10)
Οι πιστώσεις για επιστροφές αχρεωστήτως εισπραχθέντων ποσών εγγράφονται στην υποκατηγορία 826 «Λοιπές επιστροφές» της κατηγορίας 82 «Λοιπές αποδόσεις» της ομάδας 8 « Πληρωμές Π.Ο.Ε. & λοιπές αποδόσεις και προβλέψεις» του σκέλους των εξόδων του προϋπολογισμού του δήμου.
Προφανώς ο χαρακτηρισμός συγκεκριμένου χρηματικού ποσού ως αχρεωστήτως εισπραχθέντος, εκ μέρους του εκάστοτε φορέα, γίνεται κατά περίπτωση και ανάλογα με τα νομικά ή πραγματικά περιστατικά βάσει των οποίων προκύπτει ότι εισπράχθηκε αχρεωστήτως, όπως επί παραδείγματι η μη εφαρμογή, για οποιονδήποτε λόγο, διάταξης νόμου και η οριστικά μη εξέταση αίτησης που σχετίζεται με αυτήν. (εγγ. ΥΠ.ΕΣ.Δ.Α. 10920/31.03.2015)
ΠΡΟΣΟΧΗ: Έπειτα από την τροποποίηση του άρθρου 1Α του Ν.3284/04 από το άρθρο 1 του Ν.4332/15 το παράβολο πλέον εισπράττεται υπέρ του Δημοσίου.
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΕΣΟΔΑ ΟΤΑ » 0718.10 Παράβολο εγγραφής αλλοδαπών στο δημοτολόγιο (Προτεινόμενη Ανάπτυξη Συναφούς Κωδικού ΔήμοςΝΕΤ)
IV. Επιστροφή βεβαιωμένων ταμειακά ποσών από ανταποδοτικά τέλη
Σε περίπτωση που καταβλήθηκαν στο δήμο ή υπήχθησαν στη ρύθμιση του ν. 4321/2015, βεβαιωμένα ταμειακώς ποσά από ανταποδοτικά τέλη, είναι δυνατή η επιστροφή τους, κατόπιν αιτήσεων όσων έχουν έννομο συμφέρον, εφόσον ανακληθούν οι σχετικές πράξεις βεβαιώσεως και υπό την προϋπόθεση ότι η αξίωση των ανωτέρω έναντι του δήμου δεν έχει υποκύψει στην προβλεπόμενη στην τριετή παραγραφή που προβλέπεται στο άρθρο 26 παρ. 1 του π.δ. 318/1969 ( πλειοψ). (ΓνΝΣΚ 118/2017)
V. Αχρεωστήτως ή παρανόμως καταβληθέντα ποσά από πόρους για την υλοποίηση προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση
Για ποσά από πόρους του κρατικού προϋπολογισμού ή του προϋπολογισμού της Ένωσης, ή και του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ - ΕΟΧ), για την υλοποίηση προγραμμάτων συγχρηματοδοτούμενων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο του Στόχου «Επενδύσεις για την Ανάπτυξη και την Απασχόληση», καθώς και για την υλοποίηση συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ), του Ταμείου Επισιτιστικής Βοήθειας Απόρων (ΤΕΒΑ) του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση (ΕΤΠΠ), του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΧΜ - ΕΟΧ) και των Χρηματοδοτικών Μέσων (ΧΜ), δείτε την απόφαση Υπ. Οικ. 55490 ΕΞ 2022/21.04.2022 (ΦΕΚ 2108/28.04.2022 τεύχος Β').
|
Σχετική νομολογία |
Ελ.Συν. Κλιμ. Τμ. 7 Πράξη 239/2019
Πράξη εισφοράς σε χρήμα. Αχρεωστήτως εισπραχθέν από τον Δήμο, κατόπιν μετατροπής της, επιβληθείσας σε βάρος της, εισφοράς από χρήμα σε γη. Εφόσον η έκδοση της πράξης εισφοράς σε χρήμα θεωρείται συντελεσθείσα μετά την ολοκλήρωση των απαιτούμενων διορθώσεων, η αίτηση για καταβολή έχει υποβληθεί εντός της νόμιμης εξάμηνης προθεσμίας. Μετά δε την διορθωτική πράξη εφαρμογής περί μετατροπής της εισφοράς από χρήμα σε γη, το ποσό καθίσταται αχρεωστήτως εισπραχθέν εκ μέρους του Δήμου και μπορεί να επιστραφεί χωρίς προηγούμενη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, σύμφωνα με το άρθρο 206 παρ. 5 του ν. 4555/2018. Νόμιμη η δαπάνη.
Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 7 Πράξη 143/2018
Επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων τελών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού προς εταιρεία. Με τελεσίδικη απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου (άρθρο 6 παρ. 2, περ. β,΄ εδάφ. γ΄ Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας) κρίθηκε ότι, κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, υπόχρεη για την καταβολή του επίδικου τέλους ήταν η εν λόγω εταιρεία, το ζήτημα δε αυτό τελεί σε άμεση και αναγκαία συνάρτηση με το διατακτικό περί απόρριψης της προσφυγής και, ως εκ τούτου, καλύπτεται από το δεδικασμένο, δεσμεύοντας τόσο την εταιρεία αυτή όσο και το Δήμο. Συνεπώς, ο τελευταίος μη νομίμως έκρινε εκ νέου το ζήτημα του υπόχρεου προς καταβολή των τελών, λόγω μεταβίβασης της κυριότητας του ακινήτου που αφορούν και αποφάσισε την επιστροφή μέρους αυτών ως αχρεωστήτως καταβληθέντων. Περαιτέρω, αφού η πληρωμή του τέλους βαρύνει κατ’ αρχήν τον υπόχρεο σε πληρωμή του λογαριασμού καταναλισκομένου ηλεκτρικού ρεύματος, μόνη η μεταβολή της κυριότητας του ακινήτου δεν συνεπάγεται τη μεταβολή του υπόχρεου, αλλά θα έπρεπε να συνοδεύεται από στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι, κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα, ο λογαριασμός δεν εκδιδόταν στο όνομα της εταιρείας αυτής, αλλά της «ΧΧΧ ΕΛΛΑΣ και Σία Ο.Ε». Μη νόμιμη δαπάνη.
Ελ.Συν. Κλιμ.Τμ.7 Πράξη 301/2015
Επιστροφή προστίμων ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτου κτίσματος. Αχρεωστήτως καταβληθέντα ποσά είναι όχι μόνον εκείνα τα οποία εξ αρχής, κατά την καταβολή, δεν οφείλονταν, αλλά και εκείνα που οφείλονταν μεν κατά το χρονικό σημείο που κατεβλήθησαν, επιγενομένως όμως κατέστησαν αχρεώστητα, διότι έπαυσε από οποιοδήποτε λόγο να υφίσταται η σχετική υποχρέωση. Από το συνδυασμό, εξ άλλου, των διατάξεων των άρθρων 90 παρ. 2 και 91 του ν. 2362/1995, συνάγεται ότι ως αφετηρία του χρόνου παραγραφής της αξίωσης για απόδοση του αχρεωστήτως καταβληθέντος ορίζεται η πληρωμή αυτού ως αχρεωστήτου, ημεροχρονολογία από την οποία γεννάται η σχετική αξίωση. Όταν, όμως, η ως άνω πληρωμή είναι νόμιμη κατά το χρόνο που λαμβάνει χώρα, η δε υποχρέωση για απόδοση των καταβληθέντων προκύπτει από επιγενόμενους λόγους, εξυπακούεται ότι ο χρόνος της παραγραφής αρχίζει όχι από την πληρωμή, αλλά από τη γένεση της αξίωσης για αναζήτηση των καταβληθέντων. Νόμιμη δαπάνη.
Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 7 Πράξη 186/2014
Δεν υφίσταται δυνατότητα ανάκλησης της πράξης εφαρμογής και διαγραφής των βεβαιωμένων εισφορών ή επιστροφής των τυχόν καταβληθέντων σε εκτέλεση της ανακαλούμενης πράξης, οι οποίες δύναται μόνο να συμψηφιστούν με εκείνες που βεβαιώνονται σε εκτέλεση της διορθωτικής πράξης εφαρμογής. Εξάλλου, έρεισμα για την επιστροφή των τυχόν εισπραχθεισών εισφορών με βάση την αρχικώς κυρωθείσα πράξη εφαρμογής, η οποία, εν συνεχεία, ανακλήθηκε μερικώς ή ολικώς, χωρίς να επακολουθήσει η σύνταξη και κύρωση όμοιας διορθωτικής πράξης, ως αχρεωστήτως καταβληθέντων, δεν δύναται να αποτελέσουν οι διατάξεις του άρθρου 235 του π.δ. 410/1995 και εκείνες του άρθρου 174 του ν. 3463/2006, που αφορούν στην διαγραφή οφειλών, οι οποίες δεν έχουν εξοφληθεί και όχι στην δυνατότητα επιστροφής ποσών που έχουν ήδη αποπληρωθεί και επομένως, έχει παύσει να υφίσταται το σχετικό χρέος. Μη νόμιμη δαπάνη.
Ελ.Συν.Τμ.7 Απόφαση 3739/2014
Τα έξοδα των ο.τ.α. αναγνωρίζονται και εκκαθαρίζονται με βάση τα νόμιμα δικαιολογητικά, τα οποία πρέπει να είναι πρωτότυπα, με σκοπό να αποτρέπεται η πληρωμή χρέους που έχει ήδη εξοφληθεί. Σε περίπτωση δε απώλειας των πρωτότυπων νόμιμων δικαιολογητικών εκ μέρους των Ο.Τ.Α. πριν από την ενταλματοποίηση δαπάνης είναι δυνατή η αναγνώριση και εκκαθάριση αυτής με βάση φωτοτυπημένα αντίγραφα αυτών θεωρημένα από τον Ο.Τ.Α., αφού προηγηθεί ένορκη διοικητική εξέταση από τον αρμόδιο Επιθεωρητή, για τη διερεύνηση των συνθηκών απώλειας. Σημειωτέον ότι, απαιτείται υπεύθυνη δήλωση εκ μέρους του εκδότη τους που θα επιβεβαιώνει το ακριβές του περιεχομένου τους. Περαιτέρω, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 25, 26 και 54 του β.δ. 17.5/15.6.1959 συνάγεται ότι κατά την επιστροφή χρηματικού ποσού από ο.τ.α. ως αχρεωστήτως καταβληθέντος εκδίδεται χρηματικό ένταλμα, στο οποίο πρέπει να επισυνάπτονται ως δικαιολογητικά το ή τα πρωτότυπα διπλότυπα (αν εισπράχθηκε τμηματικά) είσπραξης που εκδόθηκαν κατά την είσπραξή του, σε περίπτωση δε απώλειάς τους που βεβαιώνεται ενόρκως, νόμιμα αντίγραφα των διπλοτύπων αυτών, καθώς και η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με την οποία εγκρίνεται η επιστροφή.
Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 254/2011
Νόμιμη η επιστροφή των ασφαλιστικών εισφορών που είχαν παρακρατηθεί αχρεωστήτως, οι οποίες δεν είχαν υποπέσει σε παραγραφή σε δικαιούχους τακτικούς υπαλλήλους της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. της κατηγορίας ΠΕ Μηχανικών, που υπήχθησαν στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα μετά την 1.1.1993 (νέοι ασφαλισμένοι), ασφαλίστηκαν υποχρεωτικά, λόγω της ιδιότητάς τους, στο ΤΣΜΕΔΕ για κύρια σύνταξη, επικουρική σύνταξη και εφάπαξ παροχή. Περαιτέρω, με βάση τις διατάξεις του άρθρου 3 του Καταστατικού του Ταμείου Πρόνοιας Προσωπικού Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε., υπήχθησαν από την ημερομηνία διορισμού τους και στην ασφάλιση του εν λόγω φορέα για τη λήψη εφάπαξ παροχής, χωρίς όμως οι ίδιοι να έχουν υποβάλει οποτεδήποτε σχετική αίτηση - δήλωση, με την οποία να εκδηλώνουν τη βούληση υπαγωγής τους στην κατά νόμο (άρθρο 39 ν.2084/1992) προαιρετική ασφάλιση του φορέα αυτού. Ενόψει αυτών, με την 240/2011 απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου Πρόνοιας Ιδιωτικού Τομέα (ΤΑΠΙΤ), στο οποίο υπάγεται ο Τομέας Πρόνοιας Προσωπικού της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. (πρώην Ο.Υ.Θ.), που εκδόθηκε κατόπιν σχετικής αίτησης των φερόμενων ως δικαιούχων, εγκρίθηκε η διακοπή της ασφάλισής τους στο Ταμείο Πρόνοιας Προσωπικού της Ε.Υ.Α.Θ. Α.Ε. (διαγραφή) και η επιστροφή σε αυτούς των ασφαλιστικών εισφορών που είχαν παρακρατηθεί αχρεωστήτως.
ΕΛ.ΣΥΝ. 86/2009 Τμ.VII
Νομίμως, το Δημοτικό Συμβούλιο ενέκρινε την επιστροφή ποσών, ως αχρεωστήτως καταβληθέντων, αφού αυτά, όπως προκύπτει από τα επισυναπτόμενα στα υπό κρίση χρηματικά εντάλματα δικαιολογητικά, μη νομίμως εισπράχθηκαν δύο φορές από το Δήμο (άρθρα 93 παρ.1 και 174 παρ.1 του ν.3463/2006 και άρθρο 26 του β.δ/τος 17.5/15.6.1959).
ΕΛ.ΣΥΝ. 80/2007 Τμ.I
Επιστροφή ποσού σε δημότη, το οποίο είχε καταβάλει ως εισφορά σε χρήμα, λόγω ένταξης στο σχέδιο πόλης περιοχής Δήμου, της οποίας η πράξη εφαρμογής ακυρώθηκε με απόφαση του οικείου Νομάρχη, με συνέπεια την ακύρωση και του σχετικού βεβαιωτικού καταλόγου των εισφορών από το Δημοτικό Συμβούλιο. Μη νόμιμη, γιατί από καμιά διάταξη του Π.Δ. 410/1995 δεν προβλέπεται η δυνατότητα επιστροφής, με απόφαση των οργάνων του Δήμου, σε δημότες ποσών που εισπράχθησαν από αυτόν αχρεώστητα, λόγω της ένταξης στο σχέδιο πόλης μιας περιοχής. Μη εφαρμογή της ρύθμισης του άρθρου 235 του Π.Δ. 410/1995. Προϋποθέσεις ανάκλησης της πράξης εφαρμογής
|
Γνωμοδοτήσεις του ΝΣΚ |
ΓνΝΣΚ 52/2019- έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικό ΥΠ.ΕΣ. 2576/14.01.2021
Τα καταβληθέντα και εισπραχθέντα ποσά τέλους ακίνητης περιουσίας από τους ιδιοκτήτες, επικαρπωτές ή νομείς οριζόντιων ιδιοκτησιών οικοδομής για το ασκούμενο απ’ αυτούς δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης ανοικτής θέσης στάθμευσης σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή της οικοδομής αυτής, με νόμιμους τίτλους βεβαίωσης, τα οποία εκδόθηκαν πριν την εφαρμογή από τους δήμους της άποψης που διατυπώθηκε με την με αριθμό 135/2017 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, δεν θεωρούνται αχρεώστητα καταβληθέντα, εφόσον διατηρήθηκε εν ισχύ ο νόμιμος τίτλος καταβολής τους και δεν ακυρώθηκε ή τροποποιήθηκε κατόπιν ασκήσεως προσφυγής, είτε με απόφαση δημοτικού συμβουλίου κατ’ εφαρμογή του άρθρου 32 του ν. 1080/1980 στα πλαίσια συμβιβαστικής επιλύσεως της διαφοράς ή με δικαστική απόφαση που εκδόθηκε επί της προσφυγής. Τα εν λόγω τέλη τα οποία βεβαιώθηκαν ταμειακά πριν την εφαρμογή από τους δήμους της άποψης, η οποία διατυπώθηκε με την με αριθμό 135/2017 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, δεν δύναται να διαγραφούν, εφόσον οι εν λόγω ταμειακές βεβαιώσεις στηρίζονται σε εκδοθέντες βεβαιωτικούς καταλόγους εν ισχύ, οι οποίες δεν ακυρώθηκαν ή τροποποιήθηκαν κατόπιν ασκήσεως προσφυγής κατά τα ανωτέρω. Εάν, όμως, εκκρεμεί αίτημα συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς κατ’ άρθρο 32 του ν. 1080/1980 κατά το μέρος, που στην προσβαλλόμενη με την προσφυγή κατάσταση ή βεβαιωτικό κατάλογο βεβαιώνεται παράνομα το τέλος ακίνητης περιουσίας σε βάρος του προσφεύγοντα για το ασκούμενο απ’ αυτόν δικαίωμα αποκλειστικής χρήσης ανοικτής θέσης στάθμευσης σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή οικοδομής, ενόψει των αρχών του κράτους δικαίου, της νομιμότητας της διοικητικής δράσεως και της χρηστής διοικήσεως, επιβάλλεται όπως η Επιτροπή του άρθρου 32 του ν. 1080/1980, κατ’ αποδοχή της άποψης που διατυπώθηκε με την με αριθμό 135/2017 γνωμοδότηση του ΝΣΚ, συντάξει σχετικό πρακτικό περί αποδοχής της προσφυγής και ακυρώσεως της καταστάσεως ή του βεβαιωτικού καταλόγου, κατά το μέρος που βεβαιώνεται τέλος ακίνητης περιουσίας για την αιτία αυτή και, μετά την υπογραφή του πρακτικού από τον προσφεύγοντα, να γίνει αυτό δεκτό από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου προς ακύρωση του νόμιμου τίτλου και αντίστοιχη διαγραφή του βεβαιωθέντος τέλους και επιστροφή του ως αχρεώστητου καταβληθέντος (ομόφ.).
ΓνΝΣΚ 293/2017
Δυνατότητα επιστροφής των αχρεωστήτως καταβληθεισών εισφορών για την απόληψη συμπληρωματικού εφάπαξ βοηθήματος, σε συνταξιούχους και εν ενεργεία υπαλλήλους του τέως Ταμείου Υγείας Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ΤΥΔΚΥ), μετά τη κατάργηση του π.δ/τος 674/1979.
Α) Οι εν ενεργεία υπάλληλοι του τέως Ταμείου Υγείας Δημοτικών και Κοινοτικών Υπαλλήλων (ΤΥΔΚΥ), στους οποίους έγιναν κρατήσεις μέχρι τη κατάργηση του π.δ. 674/1979, για τη λήψη συμπληρωματικού εφάπαξ, δεν δικαιούνται να αξιώσουν την επιστροφή των εισφορών που κατέβαλαν, μέχρι τον χρόνο αποχώρησής τους από την υπηρεσία, δεδομένου ότι, κατά τα άρθρα 38 παρ.2 και 56 παρ.2 ν. 2084/1992, η απαίτηση γεννάται κατά τον χρόνο αυτό. Β) Συνταξιούχοι υπάλληλοι του ΤΥΔΚΥ, οι οποίοι εξήλθαν από την υπηρεσία τόσο πριν όσο και μετά τη κατάργηση του π.δ. 674/1979, δικαιούνται να αξιώσουν την επιστροφή των ποσών που κατέβαλαν, η αξίωσή τους δε ερείδεται στο γεγονός της εξίσωσης του εφάπαξ ποσού, που χορηγείται από το ν. 103/1975 με εκείνο που εχορηγείτο από το ΤΠΔΥ, ενώ δεν είναι κρίσιμο γεγονός η κατάργηση του εν λόγω π.δ/τος. Γ) Όσοι εξήλθαν από την υπηρεσία τους μέχρι την 12-5-2016, δικαιούνται έντοκης επιστροφής των εισφορών που κατέβαλαν, ενώ όσοι εξήλθαν ή εξέρχονται μετά την ημερομηνία αυτή λαμβάνουν τα σχετικά ποσά ατόκως. Οίκοθεν νοείται ότι η αξίωση μπορεί να ασκηθεί εάν συντρέχουν αθροιστικά, σε ένα έκαστο των δικαιούχων, όλες οι προϋποθέσεις εφαρμογής των κρίσιμων διατάξεων (ομόφ.).
ΓνΝΣΚ 118/2017
Η οικεία δημοτική αρχή δεν δύναται να προβεί (αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήσεως) σε επανεξέταση και, εφόσον συντρέχει περίπτωση, σε ανάκληση πράξεων επιβολής φόρου ή οικονομικού βάρους που έχει το χαρακτήρα φόρου, οι οποίες εκδόθηκαν μετά τη συμπλήρωση της αποσβεστικής προθεσμίας του άρθρου 2 παρ. 1 του α.ν. 344/1968, ούτε δύναται να προβεί στη διαγραφή των χρεών αυτών, δυνάμει του άρθρου 174 του ΚΔΚ. Αντίθετα, η ανωτέρω αρχή δύναται, κατά διακριτική ευχέρεια και εντός ευλόγου χρόνου, να προβεί σε επανεξέταση και ανάκληση, κατόπιν σχετικής αιτήσεως του ενδιαφερομένου, των πράξεων βεβαιώσεως ανταποδοτικών τελών, τα οποία βεβαιώθηκαν παρά το νόμο, ήτοι μετά τη συμπλήρωση της τασσομένης από το νόμο αποκλειστικής προθεσμίας. Περαιτέρω, σε περίπτωση που καταβλήθηκαν στο δήμο ή υπήχθησαν στη ρύθμιση του ν. 4321/2015, βεβαιωμένα ταμειακώς ποσά από ανταποδοτικά τέλη, είναι δυνατή η επιστροφή τους, κατόπιν αιτήσεων όσων έχουν έννομο συμφέρον, εφόσον ανακληθούν οι σχετικές πράξεις βεβαιώσεως και υπό την προϋπόθεση ότι η αξίωση των ανωτέρω έναντι του δήμου δεν έχει υποκύψει στην προβλεπόμενη στην τριετή παραγραφή που προβλέπεται στο άρθρο 26 παρ. 1 του π.δ. 318/1969 ( πλειοψ).
|