Μετεγκατάσταση ή μεταφορά οικισμού σε νέα θέση λόγω εκτελέσεως έργων μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών ισχύος άνω των 100 MW
Μετεγκατάσταση ή μεταφορά οικισμού σε νέα θέση λόγω εκτελέσεως έργων μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών ισχύος άνω των εκατόν (100) MW, που χαρακτηρίζονται ως εθνικής σημασίας, κατά τη διαδικασία της παρ. 1 του άρθρου 7Α του Κώδικα Αναγκαστικών Απαλλοτριώσεων Ακινήτων (ν. 2882/2001, Α’ 17) μπορεί να γίνει σε δημόσια ή ιδιωτική έκταση ή έκταση Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή του οικείου φορέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Για τη χωροθέτηση της νέας θέσεως εκδίδεται προέγκριση με απόφαση του αρμοδίου οργάνου του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Πολεοδομικών Θεμάτων και Αμφισβητήσεων, μετά από εισήγηση του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος. Η απόκτηση των απαιτούμενων εκτάσεων για τη μεταφορά ή μετεγκατάσταση οικισμού διενεργείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή τον οικείο φορέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, αν υφίσταται σχετική προγραμματική σύμβαση, είτε με αναγκαστική απαλλοτρίωση είτε με απευθείας απόκτηση είτε με παραχώρηση και διάθεση αυτών. (άρθρο 162 παρ.1 ν.5037/23)
Με την προγραμματική σύμβαση δύναται να ορίζεται ως αρμόδιος για την κίνηση της διαδικασίας χωροθέτησης της μετεγκατάστασης και πολεοδομικής μελέτης του άρθρου 6 του ν. 1337/1983 (Α’ 33), ο οικείος φορέας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Στην περίπτωση αυτή, το κόστος εκπόνησης των πολεοδομικών και των συνοδών αυτών μελετών βαρύνει τον φορέα, η δε έγκριση αυτών πραγματοποιείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. (άρθρο 162 παρ.2 ν.5037/23)
Στην περίπτωση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ιδιωτικών εκτάσεων για τους σκοπούς της παρ. 3, αυτή κηρύσσεται υπέρ του ελληνικού δημοσίου, με μέριμνα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εκτός αν έχει συναφθεί προγραμματική σύμβαση, οπότε κηρύσσεται υπέρ του οικείου φορέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. (άρθρο 162 παρ.3 ν.5037/23)
Οι κοινωφελείς και κοινόχρηστοι χώροι στην περιοχή μετεγκατάστασης περιέρχονται στον οικείο Δήμο άνευ ανταλλάγματος με οριστικό τίτλο, όπου αναγράφονται τα στοιχεία του δικαιούχου και προσδιορίζεται το παραχωρούμενο ακίνητο κατά χρήση, εμβαδόν και θέση, ο οποίος εκδίδεται με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, άλλως πρόκειται για μονομερή χαριστική δικαιοπραξία (αυτοσύμβαση) του οικείου φορέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία μεταγράφεται στα οικεία βιβλία μεταγραφών ή καταχωρίζεται στα βιβλία κτηματολογικών εγγραφών. Στην τελευταία περίπτωση η πληρεξουσιότητα, συναίνεση και αποδοχή του οικείου Δήμου τεκμαίρονται. Με την ίδια διαδικασία αποδίδονται τα οικόπεδα που προκύπτουν στο πλαίσιο της πολεοδόμησης στους δικαιούχους μετεγκατάστασης λόγω του έργου. (άρθρο 162 παρ.4 ν.5037/23)
Με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν εισήγησης της Διεύθυνσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, καθορίζονται οι λεπτομέρειες για τη διαδικασία μετεγκατάστασης και τον ακριβή προσδιορισμό των δικαιούχων. (άρθρο 162 παρ.5 ν.5037/23)
Στις περιπτώσεις που η απαλλοτρίωση πραγματοποιείται υπέρ του οικείου φορέα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, οι βασικές υποδομές και οι υποδομές κοινής ωφελείας υλοποιούνται, στη νέα θέση μετεγκατάστασης, με πόρους του ιδίου. (άρθρο 162 παρ.6 ν.5037/23)
Για τις τροποποιήσεις Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων ή Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτών Πόλεων για τις ανάγκες έργων υδροηλεκτρικών σταθμών γενικότερης σημασίας για την οικονομία της χώρας εφαρμόζεται η διαδικασία σημειακής τροποποίησης των άρθρων 4 και 5 αντιστοίχως του ν. 2508/1997 (Α’ 124). (άρθρο 162 παρ.7 ν.5037/23)