[post_tabs][post_tab title="Καθεστώς από 13.04.2023"]
Τέλος χρήσης κοινοχρήστων χώρων (Ύψος-Βεβαίωση-Υπόχρεοι)
V. Ποιοι δεν υπόκεινται στο τέλος
Επιτρέπεται η, υπέρ δήμου ή κοινότητος, επιβολή τέλους εις βάρος των χρησιμοποιούντων διαρκώς ή προσκαίρως πεζοδρόμια, οδούς, πλατείας και εν γένει κοινόχρηστους χώρους και το υπέδαφος αυτών . (άρθρο 13 παρ.1 του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 3 του Ν.1080/80)
Το τέλος ορίζεται ετήσιο δι' αποφάσεως του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου κατά τετραγωνικό μέτρο ανεξαρτήτως χρόνου χρήσεως και αναλόγως της περιοχής της πόλεως ή του χωριού εις την οποία κείται ο χρησιμοποιούμενος χώρος.
Ειδικά σε περιπτώσεις κατάληψης πεζοδρομίου ή οδού από αυτούς που εκτελούν οποιασδήποτε φύσεως τεχνικοοικοδομικές εργασίες, το τέλος ορίζεται μηνιαίο κατά ζώνες με απόφαση του συμβουλίου και κατά τετραγωνικό μέτρο. (άρθρο 13 περιπτ. α και β παρ.3 του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 4 του άρθρου 26 του Ν. 1828/1989 και την παρ. 2 του άρθρου 16 του Ν. 3254/2004)
Η επιβολή του τέλους γίνεται αδιαφόρως της διάρκειας χρήσης του κοινόχρηστου χώρου. (ΣτΕ 2666/1991 Τμ. Α')
Επί πάσης άλλης περιπτώσεως, το τέλος ορίζεται δι' αποφάσεως του οικείου συμβουλίου. (άρθρο 13 περιπτ. γ παρ.3 του Β.Δ 24-9/20-10-1958)
Ειδικά στις περιπτώσεις κατάληψης κοινόχρηστου χώρου για άσκηση υπαίθριου στάσιμου εμπορίου από παραγωγό το οφειλόμενο τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου υπολογίζεται ανάλογα με τις μέρες κατάληψης εντός του έτους σύμφωνα με την άδεια. (παρ.10 άρθρο 40 του Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
Το ύψος και ο τρόπος είσπραξης του καταβαλλόμενου τέλους ανά θέση καθορίζονται από το δήμο. (παρ.2 άρθρο 6 Ν.4497/17)
Από 1.2.2022:
Για τη δραστηριοποίηση στο στάσιμο εμπόριο (παραγωγών και επαγγελματιών πωλητών) το ύψος του τέλους κατάληψης κοινόχρηστου χώρου, ο τρόπος πληρωμής και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα καθορίζονται με απόφαση του οικείου Δήμου. (άρθρο 23 παρ.3 Ν.4849/21)
Στις περιπτώσεις χρήσεως κοινοχρήστων χώρων πέραν των προβλεπομένων στα ανωτέρω εδάφια α και β της παρ. 3 του άρθρου 13, δηλαδή στις περιπτώσεις που δεν χρησιμοποιείται μόνη η επιφάνεια των κοινοχρήστων χώρων, επιβάλλεται τέλος χρήσεως κοινοχρήστων χώρων καθοριζόμενο κατά το εδάφιο γ' (ΣτΕ 1092/96)
Η πράξη επιβολής τελών χρήσης κοινόχρηστων χώρων είναι κανονιστική. Πότε απαιτείται ύπαρξη αιτιολογίας στις κανονιστικές πράξεις. Καθορισμός ύψους ποσού τελών από το Δήμο. Υπερβολική αύξηση τελών από το Δήμο υπέρβαση άκρων ορίων διακριτικής εξουσίας του Δήμου. Το βάρος απόδειξης των προϋποθέσεων της αύξησης φέρει ο Δήμος. (Διοικ. Εφετείο Αθηνών 2587/2007)
Η αρμοδιότητα των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων προς καθορισμό του ύψους του τέλους αυτού δεν είναι απεριόριστη, αλλά καθορίζεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Μη νόμιμη η επίδικη αύξηση του τέλους. (ΣτΕ 2631/2008)
Η παραχώρηση από το Δήμο των κοινόχρηστων χώρων έναντι δημοτικού τέλους για τη χρήση τραπεζοκαθισμάτων δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί αυτοτελώς ως οικονομική δραστηριότητα κατά την έννοια του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Ένας δήμος που διαθέτει την αποκλειστική κυριότητα, νομή και κατοχή ενός κοινοχρήστου χώρου, καθώς και το δικαίωμα παραχώρησης αυτού υπό προϋποθέσεις οριζόμενες εκ του νόμου, έχοντας συνακόλουθα επιφορτισθεί με την αξιοποίηση και διαχείριση του, δεν συνιστά "επιχείρηση" κατά την έννοια του δικαίου του ανταγωνισμού. Οι κοινόχρηστοι χώροι ανήκουν στη δημόσια περιουσία ως πράγματα εκτός συναλλαγής, στη δε δημόσια περιουσία των δήμων περιλαμβάνονται πράγματα που συμβάλλουν άμεσα στην εκπλήρωση των δημόσιων σκοπών τους.
Η παραχώρηση κοινόχρηστων χώρων από το Δήμο, και ειδικότερα ο προσδιορισμός του επιβαλλόμενου τέλους, πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και να μην στρεβλώνει τις συνθήκες ανταγωνισμού στις όποιες τυχόν επηρεαζόμενες από τη ρύθμιση αγορές, ιδίως μέσω:
- της εισαγωγής αδικαιολόγητων διακρίσεων έναντι των χρηστών, τόσο κατά τον καθορισμό του ύψους του επιβαλλόμενου τέλους, όσο και κατά τη χωροθέτηση των προς παραχώρηση κοινόχρηστων χώρων,
- της υιοθέτησης αδιαφανών κριτηρίων καθορισμού του σχετικού τέλους ανά περιοχή και οδό,
- της υιοθέτησης αυθαίρετων κριτηρίων για τον καθορισμό της εμπορικότητας και επισκεψιμότητας της εκάστοτε περιοχής και οδού προς παραχώρηση,
- της θέσης μιας επιχείρησης σε κατάσταση κατά την οποία η άσκηση και μόνο τυχόν χορηγηθέντων σε αυτή αποκλειστικών δικαιωμάτων οδηγεί στην κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της. (Επιτροπή Ανταγωνισμού Ολομέλεια οικ.624/10.09.2010 (ΦΕΚ 1581/29.09.2010 τεύχος Β')
Στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες χρησιμοποιείται, όχι μόνη η επιφάνεια των κοινοχρήστων χώρων αλλά και το υπέδαφος αυτών, οπότε και αναιρείται πλέον η κατά τον προορισμό του καταλαμβανομένου χώρου κοινή χρήση, έχει εφαρμογή το άρθρο 13 παρ. 3 εδ γ του από 24.9/20.10.1958 Β.Δ., με το οποίο δεν τίθενται περιορισμοί για τον καθορισμό του τέλους από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο, δυνάμενο να υπολογίσει το εν λόγω τέλος ελευθέρως / τούτο συνάγεται προεχόντως από τη διατύπωση της διατάξεως αυτής, η οποία δεν περιέχει κριτήρια υπολογισμού του ύψους του τέλους, σε αντίθεση με την προϊσχύσασα αντίθετη διάταξη, η οποία έτασσε τέτοια κριτήρια (ΣτΕ 1360/2002 Τμ. ΣΤ')
Ούτε από την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ούτε από άλλα στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως, προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του αιτούντος Δήμου καθόρισε τον συντελεστή του τέλους εν όψει του ύψους της αξίας του παραχωρουμένου δικαιώματος της αυξημένης χρήσεωςκοινοχρήστων χώρων και ότι, συνεπώς, εξέδωσε την απόφαση του εντός των ορίων της παρεχομένης προς τούτο εξουσιοδοτήσεως. Και ναι μεν λόγω της μη αναπροσαρμογής του τέλους κατά την τελευταία οκταετία, όπως προβάλλει ο αιτών, είναι εύλογη, κατά κοινή πείρα, η αύξησή του με την ως άνω απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, εξ αυτού, όμως, και μόνου του λόγου δεν καθίσταται εύλογο, κατά κοινή πείρα, και το ποσοστό της αυξήσεως κατά 12%. Συνεπώς, ορθώς, αν και με άλλη αιτιολογία, ακυρώθηκε η εν λόγω απόφαση με την συμπροσβαλλόμενη πράξη της Επιτροπής του άρθρου 18 Ν. 2218/1994 και νομίμως απορρίφθηκε η κατ' αυτής προσφυγή, ο δε περί του αντιθέτου λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος καθώς και η υπό κρίση αίτηση στο σύνολο της. (ΣτΕ 2632/03)
Σε κάθε περίπτωση το αναλογούν τέλος καταβάλλεται είτε μετρητοίς είτε με ισόποση εγγυητική επιστολή, της οποίας ο τύπος θα καθορίζεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στο οικείο δημοτικό ταμείο προ της παράδοσης της άδειας χρήσης αναγραφομένου επ' αυτής του αριθμού του γραμματίου είσπραξης ή της εγγυητικής επιστολής. Στην περίπτωση κατάθεσης εγγυητικής επιστολής, η είσπραξη του αναλογούντος τέλους γίνεται σε δόσεις, οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους. Εάν διαπιστωθεί καθυστέρηση καταβολής των κατά τα ανωτέρω δόσεων ο δήμος ή η κοινότητα προβαίνει άμεσα στις ενέργειες κατάπτωσης της εγγυητικής επιστολής.
Σε κάθε περίπτωση το αναλογούν τέλος καταβάλλεται εξ ολοκλήρου προ της παραδόσεως της αδείας χρήσεως, στο οικείο δημοτικό ταμείο, αναγραφομένου επ’ αυτής του αριθμού του γραμματίου εισπράξεως. Η είσπραξη ενεργείται κατόπιν σχετικού σημειώματος του δικαιούχου δήμου.
Με όμοια απόφαση του δημοτικού συμβουλίου μπορεί:
α) να προβλέπεται η καταβολή του αναλογούντος τέλους εντός του έτους σε ισόποσες δόσεις, χωρίς να απαιτείται η κατάθεση εγγυητικής επιστολής, εφόσον καταβληθεί από τον υπόχρεο, προ της παράδοσης της άδειας, μέρος του τέλους. Με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καθορίζονται το ποσοστό του ετήσιου τέλους που καταβάλλεται προ της χορήγησης της άδειας, το οποίο δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το τριάντα τοις εκατό (30%) της οφειλής και ο αριθμός των δόσεων για την εξόφληση του υπολειπόμενου ποσού. Η άδεια χορηγείται υπό την αίρεση εξόφλησης όλων των δόσεων εντός των τασσόμενων προθεσμιών, αναγραφομένης επ’ αυτής του αριθμού του γραμματίου είσπραξης που αντιστοιχεί στο ποσό που καταβλήθηκε προ της χορήγησής της, του αριθμού των δόσεων που απομένουν προς εξόφληση και των προθεσμιών καταβολής τους. Η εκπρόθεσμη καταβολή ή μη καταβολή έστω και μίας εκ των δόσεων συνεπάγεται αυτοδίκαια ανάκληση της άδειας και αυθαίρετη χρήση του κοινόχρηστου χώρου εκ μέρους του υπόχρεου. Ήδη καταβληθείσες δόσεις δεν επιστρέφονται. Για την πιστοποίηση της καταβολής των δόσεων ως ανωτέρω, η άδεια θεωρείται από τον δήμο, αναγραφομένων επί αυτής των αριθμών των σχετικών γραμματίων είσπραξης, ή
β) να προβλέπονται η προκαταβολή ποσοστού είκοσι τοις εκατό (20%) επί της οφειλής έως την 31η Μαρτίου και η εξόφληση του υπόλοιπου ποσού έως την 31η Οκτωβρίου του έτους χρήσης.
Για την πιστοποίηση της καταβολής του είκοσι τοις εκατό (20%) και του υπόλοιπου ογδόντα τοις εκατό (80%), σημειώνονται από τον δήμο επί της άδειας οι αριθμοί των σχετικών γραμματίων είσπραξης. Από την κατάθεση είτε της προκαταβολής της υποπερ. γα) τριάντα τοις εκατό (30%) είτε της προκαταβολής της παρούσας είκοσι τοις εκατό (20%) και έως την 31η Δεκεμβρίου του έτους χρήσης η χρήση του κοινόχρηστου χώρου θεωρείται νόμιμη. (άρθρο 13 παρ.3γ του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 3 του Ν.1080/80 και τροποποιήθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 16 του Ν. 3254/04, ΦΕΚ 137/04 τεύχος Α' και την παρ. 1 του άρθρου 50 του Ν. 4257/14 και την παρ.1 του άρθρου 3 του ν.5043/23)
Οφειλές από τέλη χρήσης κοινόχρηστων χώρων του άρθρου 3 του Ν. 1080/1980 (ΦΕΚ 246 Α΄), τα οποία έχουν βεβαιωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν.3074/02, μπορεί να ρυθμιστούν και να καταβληθούν, σε είκοσι τέσσερις (24) μηνιαίες δόσεις, μειωμένα σε ποσοστό 70% και χωρίς προσαυξήσεις εκπρόθεσμου καταβολής, ύστερα από απόφαση του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται μέσα σε τρεις (3) μήνες από την έναρξη ισχύος του Ν.3074/02. (ημερ.έναρξης ισχύος 04.12.2002) (παρ. 4 του άρθρου 12 του Ν. 3074/02, ΦΕΚ 296 Α' )
Πρόστιμα του άρθρου 5 του ν. 2323/1995 (ΦΕΚ 145 Α), καθώς και οφειλές από τέλη κοινόχρηστων χώρων του άρθρου 3 του ν. 1080/1980 (ΦΕΚ 246 Α'), τα οποία έχουν βεβαιωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν.3801/2009 (ημερ. έναρξης ισχύος 04.09.2009), μπορεί να ρυθμισθούν και να καταβληθούν σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου μειωμένα κατά 70% και χωρίς προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής.
Ποσά που έχουν καταβληθεί για τις υπό ρύθμιση διαφορές δεν συμψηφίζονται ούτε δημιουργούν απαίτηση επιστροφής. (περίπτ.β και γ παρ.2 άρθρο 63 Ν.3801/09)
Ειδικά στις περιπτώσεις κατάληψης κοινόχρηστου χώρου για άσκηση υπαίθριου στάσιμου εμπορίου από παραγωγό το οφειλόμενο τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου καταβάλλεται τμηματικά ανά μήνα και μέχρι το τέλος του προηγούμενου μήνα αυτού που αφορά. (παρ.10 άρθρο 40 του Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
Οι δήμοι υποχρεούνται να καθορίζουν και να εισπράττουν το τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου με βάση το χρόνο που καθορίζεται στην άδεια, ανεξάρτητα από την παρουσία του παραγωγού ή όχι. (παρ. 2 άρθρο 41 Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
IV. Βεβαίωση τέλους
Οι δήμοι βεβαιώνουν ταμειακά τα κάθε είδους οφειλόμενα ποσά, από οποιαδήποτε πηγή, που καθίστανται εισπρακτέα έσοδα, εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει το επόμενο έτος από τη γένεση της οφειλής, εκτός αν με ειδικές διατάξεις ορίζονται μικρότερες προθεσμίες. (παρ. 1 άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23) (ΥΠ.ΕΣ. εγκ. 534/38880/04.05.2023)
[embed_object_post post_id="617018" post_title="Βεβαίωση οφειλών λόγω μη υποβολής δήλωσης (παρ. 2 άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23)"]embed_object_post[/embed_object_post]
Για τον ακριβή καθορισμό των υπόχρεων και του οφειλόμενου ποσού, οι δήμοι, πέραν της χρήσης των μητρώων τους, δύνανται να ζητούν το ονοματεπώνυμο του φυσικού προσώπου ή την επωνυμία του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, την ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας, τον αριθμό φορολογικού μητρώου και τη διεύθυνση κατοικίας ή έδρας, από κάθε αρχή της Γενικής Κυβέρνησης κατά την έννοια της περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), η οποία υποχρεούται να προσκομίσει τα αιτούμενα στοιχεία εντός ενός (1) μηνός, με κάθε πρόσφορο τρόπο. Η μη εμπρόθεσμη ανταπόκριση στο αίτημα του δήμου, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο, συνιστά λόγο πειθαρχικού ελέγχου των αρμόδιων οργάνων της Γενικής Κυβέρνησης. (παρ. 1 άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ » ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ » Αποσβεστική προθεσμία - Παραγραφή
V. Ποιοι δεν υπόκεινται στο τέλος
α) Δεν υπόκεινται στο τέλος του παρόντος άρθρου, όσοι χρησιμοποιούν κοινοχρήστους χώρους δήμων και κοινοτήτων ή το υπέδαφος αυτών δυνάμει ειδικής διατάξεως νόμου ή συμβάσεως μετά του δημοσίου που έχει κυρωθεί με νόμο, σε εκτέλεση των οποίων γίνεται χρήση των άνω δημοτικών και κοινοτικών χώρων, εφ' όσον από τις διατάξεις αυτών προβλέπεται απαλλαγή από το τέλος αυτό. (άρθρο 13 παρ.9του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικατ. από το άρθρο 3 του Ν.1080/80.)
Σε συνέχεια του υπ' αριθμ. πρωτ. 3374/2012 εγγράφου της ΚΕΔΕ προς τους Δήμους της χώρας και ειδικότερα αναφορικώς προς το ζήτημα σχετικά με τη δυνατότητα των Δήμων της Χώρας να επιβάλλουν τέλους κοινοχρήστων χώρων (ά. 3 Ν. 1080/80) στον ΟΤΕ, κατόπιν περαιτέρω ενδελεχούς έρευνας κοινοποιήθηκε από την ΚΕΔΕ η από 06.08.2013 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου της, Παν. Ζυγούρη, σύμφωνα με την οποία ο ΟΤΕ, από της δημοσιεύσεως του κανονισμού της ΕΕΤΤ στις 10.7.2009, με τον οποίο καθορίστηκε το ύφος των εφάπαξ τελών διέλευσης και των ετήσιων τελών χρήσεως δικαιωμάτων διέλευσης, καταβάλλει για νέα δίκτυα τα προαναφερθέντα τέλη διέλευσης και τα τέλη χρήσεως δικαιωμάτων διέλευσης ενώ πέραν αυτών ουδεμία υποχρέωση έχει καταβολής άλλου σχετικού με τα ανωτέρω τέλους, σύμφωνα με τη ρητή νομοθετική πρόβλεψη του άρθρου 28 παρ. 11 (ήδη παρ.13) Ν. 4070/12 (ήδη παρ.13 άρθρο 151 Ν.4727/20). Επίσης, ο ΟΤΕ απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση "αποζημιώσεως", ως τέτοιας νοούμενης και της υποχρέωσης καταβολής τελών κοινοχρήστων χώρων για ενέργειες απαιτούμενες για τη συντήρηση, επισκευή, αντικατάσταση, εκμετάλλευση και επιτήρηση των γραμμών και καλωδίων, όπως είναι η τοποθέτηση κατανεμητών.
Εκτός από την υποχρέωση καταβολής τελών διέλευσης και τελών χρήσης δικαιωμάτων διέλευσης, ο πάροχος δημόσιου δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών δεν έχει υποχρέωση καταβολής άλλου, σχετικού με τα ανωτέρω, τέλους. Για την εγκατάσταση, εκμετάλλευση, συντήρηση, επισκευή και αντικατάσταση δικτύου επικοινωνιών και κάθε είδους συναφών ευκολιών, ιδίως, κοινόχρηστων τηλεφώνων, στύλων, υπαίθριων μονάδων δικτύου, οικίσκων, φρεατίων, καμπινών, αγωγών, καλωδιώσεων, κυτίων σύνδεση, σωληνώσεων, οι πάροχοι δημόσιων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών δεν έχουν υποχρέωση καταβολής στους Ο.Τ.Α. οποιουδήποτε άλλου τέλους, φόρου, εισφοράς και εν γένει αποζημίωσης, πέραν των τελών διέλευσης που ορίζονται στο παρόν άρθρο. Ειδικά, όσον αφορά τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α΄ 248). (παρ.13 άρθρο 151 Ν.4727/20)
Επιπλέον, η ΔΕΗ απαλλάσσεται από τέλη κοινοχρήστων χώρων για στύλους και υποσταθμούς, δεδομένου ότι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του δικτύου διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας, και η τοποθέτησή τους αποβλέπει στην ομαλή και ασφαλή μεταφορά και διανομή της ενέργειας στους καταναλωτές, και συνιστά λειτουργία δημοσίας ωφέλειας. Η απαλλαγή της ΔΕΗ εξακολουθεί να ισχύει και μετά τη μετατροπή της σε ΑΕ με το π.δ. 333/00, σύμφωνα με τη ρητή διάταξη της §8 του άρθ. 9 του ν. 2941/01. (ΔΕΦΧΑΝ 456/2014)
Κατόπιν των ανωτέρω καταλήγουμε στο ότι τόσο η ΔΕΗ όσο και ο ΟΤΕ απαλλάσσονται από την επιβολή τελών χρήσεως κοινοχρήστων χώρων.
Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 12 του Ν 679/1977, 15 παρ. 8 του Ν 1561/1985 και 5 του Ν 2744/1999 συνάγεται ότι υπέρ της ΕΥΔΑΠ θεσπίστηκε ρητή απαλλαγή αυτής από την υποχρέωση καταβολής τελών χρήσης διέλευσης υπεδάφους για την εκτέλεση υπόγειων εργασιών ή όσων έργων έχουν ήδη εκτελεστεί προς κατασκευή αγωγών και πάσης φύσεων έργων ύδρευσης και αποχέτευσης αρμοδιότητας αυτής επί δημοτικών ή κοινοτικών ακινήτων και κοινόχρηστων χώρων των ΟΤΑ. Εξάλλου, εφ'όσον η κατά τα ανωτέρω απαλλαγή της ΕΥΔΑΠ χωρεί δυνάμει της παρ. 9 του άρθρου 13 του ΒΔ της 24.9/20.10.1958, δεν ασκεί επιρροή η παρ. 4 του άρθρου 82 του ΒΔ της 24.9/20.10.1958, που καταργεί τις ειδικές διατάξεις που θεσπίζουν απαλλαγές από δημοτικούς κ.λπ. φόρους, όχι όμως και εκείνη της εν λόγω παρ. 9 του άρθρου 13 του ίδιου ΒΔ, η οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί ειδική, εφόσον δεν ορίζει ότι η ΕΥΔΑΠ απαλλάσσεται των ατελειών από δημοτικούς φόρους, τέλη κ.λπ.. Τούτο επιρρωνύεται και από το γεγονός ότι ο νομοθέτης με την νεώτερη και ειδικότερη (σε σχέση προς την διάταξη του άρθρου 82 του ΒΔ της 24.9/20.10.1958) διάταξη του άρθρου 5 του Ν 2744/99, υπό τον τίτλο «προνόμια» θέσπισε ρητά την απαλλαγή της ΕΥΔΑΠ από την καταβολή οποιουδήποτε τέλους σε βάρος της και υπέρ των ΟΤΑ για υπόγειες ή επίγειες εργασίες προς κατασκευή αγωγών και πάσης φύσεως έργων ύδρευσης ή αποχέτευσης. (ΔΕφΠειρ 1961/2013)
β) Του τέλους του παρόντος άρθρου απαλλάσσονται οι ανάπηροι και θύματα πολέμου, στους οποίους χορηγήθηκε ή ήθελε χορηγηθεί άδεια ιδρύσεως περιπτέρου, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του Ν. Δ. 1044/1971 -περί τροποποιήσεως, συμπληρώσεως και αντικαταστάσεως διατάξεων του Α.Ν. 1324/1949 -περί προστασίας και αποκαταστάσεως των Αναπήρων Πολέμου Οπλιτών και Θυμάτων Πολέμου-, κυρωθέντος δια του Ν. 1487/1950, ως ισχύει. (άρθρο 13 παρ.17του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικατ. από το άρθρο 3 του Ν.1080/80.)- καταργήθηκε με την υποπαρ.ΣΤ.2 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/12 , συνεπώς και τα περίπτερα υπόκεινται πλέον στο τέλος χρήσης κοινόχρηστων χώρων. Οι δικαιούχοι των ήδη υφιστάμενων αδειών υπόκεινται σε υποχρέωση καταβολής τέλους για τον κοινόχρηστο χώρο που καταλαμβάνει η κατασκευή του περιπτέρου από 1.1.2014. Για περισσότερα δείτε την ενότητα: Αδειες Καταστημάτων ΥΕ και λοιπές άδειες » 34. Αδεια περιπτέρου- Καπνοβιομηχανικών προϊόντων » Α. Γενικά για το δικαίωμα χορήγησης άδειας περιπτέρου.
Για τη φορολογική μεταχείριση των τελών χρήσης κοινοχρήστου χώρου από την παραχώρηση θέσεων περιπτέρων δείτε την ενότητα ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ » ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ-ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ »Φορολόγηση μισθωμάτων αιγιαλού, περιπτέρων, μερισμάτων, τόκων κ.λπ.
γ) Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού καθορίζουν με απόφασή τους, που εκδίδεται μέσα σε ένα (1) μήνα από τον, κατά την παρ. 1 του άρθρου 3 του Ν. 2946/2001 (ΦΕΚ 224 Α΄), καθορισμό χώρων για υπαίθρια διαφήμιση, ειδικότερους χώρους για την προβολή μηνυμάτων από τα πολιτικά κόμματα, τις μαθητικές, φοιτητικές, συνδικαλιστικές και συνεταιριστικές οργανώσεις, καθώς και τις ενώσεις προσώπων που δεν επιδιώκουν κερδοσκοπικούς σκοπούς, και σε ποσοστό που δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το δέκα τοις εκατό (10%) της συνολικής επιφάνειας των χώρων, που έχουν καθοριστεί, νομίμως, για προβολή υπαίθριας διαφήμισης στον οικείο Ο.Τ.Α.. Με όμοια απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου καθορίζεται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις χρήσεως των ανωτέρω χώρων. Η διάθεση των χώρων αυτών γίνεται αναλογικά και επί ίσοις όροις. Για τη χρήση τους δεν απαιτείται άδεια από οποιαδήποτε αρχή και δεν καταβάλλεται στον οικείο Ο.Τ.Α. τέλος διαφήμισης ή αποζημίωση χρήσης. (άρθρο 9 παρ.1 κ 2 Ν.3023/02 όπως κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 14 του Π.Δ. 15/01.03.2022) Για περισσότερα δείτε ΚΑ 0115 (διαφήμιση σε υπαίθριους χώρους )
Δεν υπόκειται σε άδεια χρήσης κοινοχρήστου χώρου κατά την παρ.11 του άρθρου 13 του του Β.Δ/τος 24.9/20.10.1958 (φ. 171), η δραστηριότητα για την διακήρυξη των θρησκευτικών πεποιθήσεων παροδικώς και όχι σε συγκεκριμένη και εκ των προτέρων γνωστή πάντοτε θέση, είτε διά της διανομής φυλλαδίων είτε διά της παροχής πληροφοριών σε κάθε ενδιαφερόμενο, διά της ταυτοχρόνου χρήσεως κινητών ξυλίνων πλαισίων, επί των οποίων εκτίθενται εικόνες του Ιησού Χριστού και τις οποίες προδήλως συναποκομίζουν με την αναχώρησή τους. Η εν λόγω δραστηριότητα τελείται υπό συνθήκες όλως περιστασιακές και προσωρινές και, δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα. Και ναι μεν κατά την παρ. 1 του ως άνω άρθρου 13 το προβλεπόμενον τέλος χρήσεως πεζοδρομίων, πλατειών καιλοιπών κοινοχρήστων χώρων επιβάλλεται και εις βάρος των προσκαίρωςχρησιμοποιούντων τους χώρους τούτους, πληνόμως ο όρος "προσκαίρως" έχει τηνέννοιαν του χρονικού απλώς περιορισμού ως προς την χρήσιν συγκεκριμένου καιπάντως γνωστού εκ των προτέρων χώρου προς άσκηση ορισμένης δραστηριότητος. (ΣτΕ 2214/2000 Τμ. ΣΤ)
δ) Για την εκτέλεση των εργασιών ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων στο πλαίσιο των προγραμμάτων που προκηρύσσονται με βάση την υπουργική απόφαση της παραγράφου 2 του άρθρου 10Α του ν. 3661/2008 , δεν απαιτείται άδεια και δεν οφείλονται τέλη στον οικείο Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) για την προσωρινή κατάληψη τμήματος του πεζοδρομίου μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών. (παρ 5 του άρθρου 10Α του ν. 3661/2008 όπως προστέθηκε με την παρ 9 του άρθρου 10 του ν. 3851/10- καταργήθηκε με την περίπτ. β' της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν. 4122/13 (ΦΕΚ 42/19.02.2013 τεύχος Α'))
ε) Απαλλάσσονται από κάθε δημοτικό ή κοινοτικό φόρο, τέλος, δικαίωμα και εισφορά:
α) το ελληνικό δημόσιο και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης,
β) οι ιεροί ναοί και
γ) εκείνοι οι οποίοι έχουν φορολογικές απαλλαγές από συμβάσεις που έχουν συνάψει με το δημόσιο, εφόσον οι συμβάσεις αυτές κυρώθηκαν με νόμο και αναφέρουν ρητά την απαλλαγή από δημοτικούς και κοινοτικούς φόρους, τέλη , δικαιώματα και εισφορές (παρ.1 άρθρο 82 Β.Δ.24.9/20.10.58 (ΦΕΚ 171/58 τεύχος Α)
Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο απαλλάσσεται από κάθε δημοτικό τέλος εκτός από το τέλος υδρεύσεως καθώς δεν αποτελεί ίδιο νομικό πρόσωπο διάφορο του Δημοσίου αλλά αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία. (ΣτΕ 849/1991)
στ) Για την επιβολή τέλους κοινοχρήστων χώρων ή και προστίμου, απαιτείται από τη χρησιμοποίηση του χώρου αυτού ν΄ αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του ή να περιορίζεται η πάσης φύσεως ακώλυτη χρήση τούτου από το κοινό, όπως τούτο συμβαίνει στην περίπτωση τοποθέτησης διαφόρων αντικειμένων (π.χ. υλικά οικοδομών κ.λ.π.) Αντίθετα, όταν η χρησιμοποίηση του κοινόχρηστου χώρου γίνεται ευκαιριακά, στη περίπτωση αυτή δεν αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας ούτε περιορίζεται η ακώλυτη χρήση του από το κοινό. Δεν αποδίδεται στον προσφεύγοντα η αυθαίρετη χρήση κοινόχρηστου χώρου (πεζοδρομίου) μπροστά από το πρατήριο υγρών καυσίμων που διατηρεί, με την τοποθέτηση επ' αυτού (πεζοδρομίου) συγκεκριμένων αντικειμένων (εμπορευμάτων, αυτοκινήτων ή οτιδήποτε άλλο), αλλά η χρησιμοποίηση του προκειμένου να εισέρχονται και εξέρχονται τα αυτοκίνητα προς ανεφοδιασμό καυσίμων από το πρατήριο του , συνεπώς δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την επιβολή του ένδικου τέλους και προστίμου. (Διοικ. Πρωτ. Πειραιώς 657/1998)
ζ) δεν υπόκεινται σε τέλος χρήσης κοινοχρήστων χώρων οι εταιρείες που εκτελούν εργασίες εγκατάστασης, τακτικής και έκτακτης συντήρησης των υπογείων δικτύων διανομής και παροχετεύσεων φυσικού αερίου , συμπεριλαμβανομένων των εργασιών εγκατάστασης, τακτικής και έκτακτης συντήρησης των μετρητικών και των ρυθμιστικών διατάξεων φυσικού αερίου, καθώς και οι εταιρείες παραγωγής και διανομής θερμικής ενέργειας για την εγκατάσταση υπογείων δικτύων διανομής θερμότητας, για τις οποίες εφαρμόζονται οι σχετικές προβλέψεις του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 2364/1995. (παρ.19 άρθρο 13 του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως συμπληρώθηκε με την παρ.2 του άρθρου 15 του Ν.4203/13)
η) Τα ακίνητα και το υπέδαφος αυτών, που ανήκουν στην Εθνική Σιδηροδρομική Υποδομή , όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 16 του άρθρου 2 του Π.Δ. 41/2005, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των εδαφίων α', γ' ,δ', ε', η', θ', ιβ', ιγ', ιδ', της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του Ν.3891/2010, δεν υπόκεινται στο τέλος. Τα μέχρι της δημοσίευσης του Ν.4254/14 (ημερ.δημοσ.07.04.2014) βεβαιωθέντα από τους ΟΤΑ, σε εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων, τέλη , πρόστιμα και προσαυξήσεις που αφορούν στα παραπάνω ακίνητα, διαγράφονται και δεν αναζητούνται, εκτός από αυτά που έχουν κριθεί δικαστικώς αμετάκλητα. Τυχόν καταβληθέντα από το Διαχειριστή της Υποδομής, ποσά που αφορούν στις ανωτέρω περιπτώσεις τελών, δεν αναζητούνται. (παρ.15 άρθρο 6 Ν.3891/10, όπως τροποποιήθηκε με την περίπτ. 6 της υποπαρ. ΙΒ. 2 του άρθρου πρώτου του Ν. 4254/14)
θ) Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του β.δ. 24-9/20.10.1958 ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (παρ. 3 άρθρο 36 Ν.4497/17)
Από 01.02.2022:
Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος υπέρ δήμων του άρθρου 21 του από 24.9/20.10.1958 βασιλικού διατάγματος (Α’ 171) για την καθαριότητα και αποκομιδή των απορριμμάτων των χώρων που χρησιμοποιούνται από τις λαϊκές αγορές και από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του ιδίου βασιλικού διατάγματος ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους Δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (άρθρο 23 παρ.1 Ν.4849/21)
ι) Οι αδειούχοι υπαίθριου πλανόδιου εμπορίου με αντικείμενο εκμετάλλευσης κινητή καντίνα και φορητών εγκαταστάσεων έψησης, για την παρασκευή και παροχή τροφίμων και ποτών σε διερχομένους καταναλωτές, οι οποίοι παραμένουν στάσιμοι για μια μόνο φορά μέσα στην ίδια ημέρα και το πολύ για δύο (2) ώρες απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης άδειας για την κατάληψη του κοινόχρηστου χώρου από το δήμο, στα όρια του οποίου παραμένουν στάσιμοι, καθώς και από τα τέλη χρήσης για τη δίωρη παραμονή τους. (παρ.4 άρθρο 46 Ν.4497/17)-καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
Τα αναφερόμενα στην παράγραφο 4 σχετικά με τη δίωρη παραμονή ισχύουν αναλογικά και για τους κατόχους αδειών πλανόδιου εμπορίου με αντικείμενο εκμετάλλευσης την πώληση πτηνών (ζώντων οικόσιτων). (παρ.5 άρθρο 46 Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
ια) Οι συμμετέχοντες πωλητές στις αγορές καταναλωτών απαλλάσσονται από τα τέλη κατάληψης κοινόχρηστου χώρου. (παρ.8 άρθρο 37 Ν.4497/17)-καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
ιβ) το ΝΠΔΔ "Ελληνικό Κτηματολόγιο" (παρ.6 άρθρο 27 Ν.4512/18, όπως τροποποιήθηκε από την περίπτ. γ΄της παρ. 24 του άρθρου 58 του Ν.4602/19)
ιγ) Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, επιχειρήσεις που διακόπτουν ή περιορίζουν υποχρεωτικά τη λειτουργία τους, λόγω των μέτρων αποτροπής της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 και δεν κάνουν χρήση παραχωρημένου κοινόχρηστου χώρου, σύμφωνα με το άρθρο 13 του από 24-9/20-10-1958 β.δ. (Α΄ 171), μπορεί να απαλλάσσονται από τα αναλογούντα τέλη για το χρονικό διάστημα που ισχύουν οι περιορισμοί. Με την απόφαση αυτή μπορεί να ρυθμίζονται και θέματα συμψηφισμού με μελλοντικές απαιτήσεις τελών, σε περίπτωση που έχουν ήδη καταβληθεί ποσά εντός του διαστήματος απαλλαγής. (παρ.8 άρθρο τριακοστό έβδομο ΠΝΠ (ΦΕΚ 68/20.03.2020 τεύχος Α', η οποία κυρώθηκε νομοθετικά με το άρθρο 1 του Ν.4683/20)
[/post_tab][post_tab title="Καθεστώς έως 13.04.2023"]
[post_tabs]
Τέλος χρήσης κοινοχρήστων χώρων (Ύψος-Βεβαίωση-Υπόχρεοι)
V. Ποιοι δεν υπόκεινται στο τέλος
Επιτρέπεται η, υπέρ δήμου ή κοινότητος, επιβολή τέλους εις βάρος των χρησιμοποιούντων διαρκώς ή προσκαίρως πεζοδρόμια, οδούς, πλατείας και εν γένει κοινόχρηστους χώρους και το υπέδαφος αυτών . (άρθρο 13 παρ.1 του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 3 του Ν.1080/80)
Το τέλος ορίζεται ετήσιο δι' αποφάσεως του Δημοτικού ή Κοινοτικού Συμβουλίου κατά τετραγωνικό μέτρο ανεξαρτήτως χρόνου χρήσεως και αναλόγως της περιοχής της πόλεως ή του χωριού εις την οποία κείται ο χρησιμοποιούμενος χώρος.
Ειδικά σε περιπτώσεις κατάληψης πεζοδρομίου ή οδού από αυτούς που εκτελούν οποιασδήποτε φύσεως τεχνικοοικοδομικές εργασίες, το τέλος ορίζεται μηνιαίο κατά ζώνες με απόφαση του συμβουλίου και κατά τετραγωνικό μέτρο. (άρθρο 13 περιπτ. α και β παρ.3 του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ. 4 του άρθρου 26 του Ν. 1828/1989 και την παρ. 2 του άρθρου 16 του Ν. 3254/2004)
Η επιβολή του τέλους γίνεται αδιαφόρως της διάρκειας χρήσης του κοινόχρηστου χώρου. (ΣτΕ 2666/1991 Τμ. Α')
Επί πάσης άλλης περιπτώσεως, το τέλος ορίζεται δι' αποφάσεως του οικείου συμβουλίου. (άρθρο 13 περιπτ. γ παρ.3 του Β.Δ 24-9/20-10-1958)
Ειδικά στις περιπτώσεις κατάληψης κοινόχρηστου χώρου για άσκηση υπαίθριου στάσιμου εμπορίου από παραγωγό το οφειλόμενο τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου υπολογίζεται ανάλογα με τις μέρες κατάληψης εντός του έτους σύμφωνα με την άδεια. (παρ.10 άρθρο 40 του Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
Το ύψος και ο τρόπος είσπραξης του καταβαλλόμενου τέλους ανά θέση καθορίζονται από το δήμο. (παρ.2 άρθρο 6 Ν.4497/17)
Από 1.2.2022:
Για τη δραστηριοποίηση στο στάσιμο εμπόριο (παραγωγών και επαγγελματιών πωλητών) το ύψος του τέλους κατάληψης κοινόχρηστου χώρου, ο τρόπος πληρωμής και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα καθορίζονται με απόφαση του οικείου Δήμου. (άρθρο 23 παρ.3 Ν.4849/21)
Στις περιπτώσεις χρήσεως κοινοχρήστων χώρων πέραν των προβλεπομένων στα ανωτέρω εδάφια α και β της παρ. 3 του άρθρου 13, δηλαδή στις περιπτώσεις που δεν χρησιμοποιείται μόνη η επιφάνεια των κοινοχρήστων χώρων, επιβάλλεται τέλος χρήσεως κοινοχρήστων χώρων καθοριζόμενο κατά το εδάφιο γ' (ΣτΕ 1092/96)
Η πράξη επιβολής τελών χρήσης κοινόχρηστων χώρων είναι κανονιστική. Πότε απαιτείται ύπαρξη αιτιολογίας στις κανονιστικές πράξεις. Καθορισμός ύψους ποσού τελών από το Δήμο. Υπερβολική αύξηση τελών από το Δήμο υπέρβαση άκρων ορίων διακριτικής εξουσίας του Δήμου. Το βάρος απόδειξης των προϋποθέσεων της αύξησης φέρει ο Δήμος. (Διοικ. Εφετείο Αθηνών 2587/2007)
Η αρμοδιότητα των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων προς καθορισμό του ύψους του τέλους αυτού δεν είναι απεριόριστη, αλλά καθορίζεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων. Μη νόμιμη η επίδικη αύξηση του τέλους. (ΣτΕ 2631/2008)
Η παραχώρηση από το Δήμο των κοινόχρηστων χώρων έναντι δημοτικού τέλους για τη χρήση τραπεζοκαθισμάτων δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί αυτοτελώς ως οικονομική δραστηριότητα κατά την έννοια του δικαίου του ελεύθερου ανταγωνισμού.
Ένας δήμος που διαθέτει την αποκλειστική κυριότητα, νομή και κατοχή ενός κοινοχρήστου χώρου, καθώς και το δικαίωμα παραχώρησης αυτού υπό προϋποθέσεις οριζόμενες εκ του νόμου, έχοντας συνακόλουθα επιφορτισθεί με την αξιοποίηση και διαχείριση του, δεν συνιστά "επιχείρηση" κατά την έννοια του δικαίου του ανταγωνισμού. Οι κοινόχρηστοι χώροι ανήκουν στη δημόσια περιουσία ως πράγματα εκτός συναλλαγής, στη δε δημόσια περιουσία των δήμων περιλαμβάνονται πράγματα που συμβάλλουν άμεσα στην εκπλήρωση των δημόσιων σκοπών τους.
Η παραχώρηση κοινόχρηστων χώρων από το Δήμο, και ειδικότερα ο προσδιορισμός του επιβαλλόμενου τέλους, πρέπει να βασίζεται σε αντικειμενικά κριτήρια και να μην στρεβλώνει τις συνθήκες ανταγωνισμού στις όποιες τυχόν επηρεαζόμενες από τη ρύθμιση αγορές, ιδίως μέσω:
- της εισαγωγής αδικαιολόγητων διακρίσεων έναντι των χρηστών, τόσο κατά τον καθορισμό του ύψους του επιβαλλόμενου τέλους, όσο και κατά τη χωροθέτηση των προς παραχώρηση κοινόχρηστων χώρων,
- της υιοθέτησης αδιαφανών κριτηρίων καθορισμού του σχετικού τέλους ανά περιοχή και οδό,
- της υιοθέτησης αυθαίρετων κριτηρίων για τον καθορισμό της εμπορικότητας και επισκεψιμότητας της εκάστοτε περιοχής και οδού προς παραχώρηση,
- της θέσης μιας επιχείρησης σε κατάσταση κατά την οποία η άσκηση και μόνο τυχόν χορηγηθέντων σε αυτή αποκλειστικών δικαιωμάτων οδηγεί στην κατάχρηση της δεσπόζουσας θέσης της. (Επιτροπή Ανταγωνισμού Ολομέλεια οικ.624/10.09.2010 (ΦΕΚ 1581/29.09.2010 τεύχος Β')
Στις περιπτώσεις, κατά τις οποίες χρησιμοποιείται, όχι μόνη η επιφάνεια των κοινοχρήστων χώρων αλλά και το υπέδαφος αυτών, οπότε και αναιρείται πλέον η κατά τον προορισμό του καταλαμβανομένου χώρου κοινή χρήση, έχει εφαρμογή το άρθρο 13 παρ. 3 εδ γ του από 24.9/20.10.1958 Β.Δ., με το οποίο δεν τίθενται περιορισμοί για τον καθορισμό του τέλους από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο, δυνάμενο να υπολογίσει το εν λόγω τέλος ελευθέρως / τούτο συνάγεται προεχόντως από τη διατύπωση της διατάξεως αυτής, η οποία δεν περιέχει κριτήρια υπολογισμού του ύψους του τέλους, σε αντίθεση με την προϊσχύσασα αντίθετη διάταξη, η οποία έτασσε τέτοια κριτήρια (ΣτΕ 1360/2002 Τμ. ΣΤ')
Ούτε από την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ούτε από άλλα στοιχεία του φακέλου της υποθέσεως, προκύπτει ότι το Δημοτικό Συμβούλιο του αιτούντος Δήμου καθόρισε τον συντελεστή του τέλους εν όψει του ύψους της αξίας του παραχωρουμένου δικαιώματος της αυξημένης χρήσεωςκοινοχρήστων χώρων και ότι, συνεπώς, εξέδωσε την απόφαση του εντός των ορίων της παρεχομένης προς τούτο εξουσιοδοτήσεως. Και ναι μεν λόγω της μη αναπροσαρμογής του τέλους κατά την τελευταία οκταετία, όπως προβάλλει ο αιτών, είναι εύλογη, κατά κοινή πείρα, η αύξησή του με την ως άνω απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, εξ αυτού, όμως, και μόνου του λόγου δεν καθίσταται εύλογο, κατά κοινή πείρα, και το ποσοστό της αυξήσεως κατά 12%. Συνεπώς, ορθώς, αν και με άλλη αιτιολογία, ακυρώθηκε η εν λόγω απόφαση με την συμπροσβαλλόμενη πράξη της Επιτροπής του άρθρου 18 Ν. 2218/1994 και νομίμως απορρίφθηκε η κατ' αυτής προσφυγή, ο δε περί του αντιθέτου λόγος ακυρώσεως πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος καθώς και η υπό κρίση αίτηση στο σύνολο της. (ΣτΕ 2632/03)
Σε κάθε περίπτωση το αναλογούν τέλος καταβάλλεται είτε μετρητοίς είτε με ισόποση εγγυητική επιστολή, της οποίας ο τύπος θα καθορίζεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, στο οικείο δημοτικό ή κοινοτικό ταμείο προ της παράδοσης της άδειας χρήσης αναγραφομένου επ' αυτής του αριθμού του γραμματίου είσπραξης ή της εγγυητικής επιστολής. Στην περίπτωση κατάθεσης εγγυητικής επιστολής, η είσπραξη του αναλογούντος τέλους γίνεται σε δόσεις, οι οποίες καθορίζονται με απόφαση του οικείου Δημοτικού Συμβουλίου μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του προηγούμενου έτους. Εάν διαπιστωθεί καθυστέρηση καταβολής των κατά τα ανωτέρω δόσεων ο δήμος ή η κοινότητα προβαίνει άμεσα στις ενέργειες κατάπτωσης της εγγυητικής επιστολής.
Με όμοια απόφαση του δημοτικού συμβουλίου μπορεί να προβλέπεται η καταβολή του αναλογούντος τέλους εντός του έτους σε ισόποσες δόσεις χωρίς να απαιτείται η κατάθεση εγγυητικής επιστολής, εφόσον καταβληθεί από τον υπόχρεο, προ της παράδοσης της άδειας μέρος του τέλους. Με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου καθορίζεται το ποσοστό του ετήσιου τέλους που πρέπει να καταβληθεί προ της χορήγησης της άδειας, το οποίο σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το τριάντα τοις εκατό (30%) της οφειλής και ο αριθμός των δόσεων για την εξόφληση του υπολειπόμενου ποσού.
Η άδεια χορηγείται υπό την αίρεση εξόφλησης όλων των δόσεων εντός των τασσόμενων προθεσμιών, αναγραφομένης επί αυτής του αριθμού του γραμματίου είσπραξης που αντιστοιχεί στο ποσό που καταβλήθηκε προ της χορήγησής της, του αριθμού των δόσεων που απομένουν προς εξόφληση και των προθεσμιών καταβολής τους. Η εκπρόθεσμη καταβολή ή μη καταβολή έστω και μίας εκ των δόσεων συνεπάγεται αυτοδίκαια και χωρίς να απαιτείται άλλη διατύπωση ανάκληση της άδειας και αυθαίρετη χρήση του κοινόχρηστου χώρου εκ μέρους του υπόχρεου. Τυχόν ήδη καταβληθείσες δόσεις δεν επιστρέφονται. Για την πιστοποίηση της καταβολής των δόσεων ως ανωτέρω, η άδεια θεωρείται από το δήμο, αναγραφομένων επί αυτής των αριθμών των σχετικών γραμματίων είσπραξης. (άρθρο 13 παρ.3γ του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 3 του Ν.1080/80 και τροποποιήθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 16 του Ν. 3254/04, ΦΕΚ 137/04 τεύχος Α' και την παρ. 1 του άρθρου 50 του Ν. 4257/14 (ΦΕΚ 93/14.04.2014 τεύχος Α')
Οφειλές από τέλη χρήσης κοινόχρηστων χώρων του άρθρου 3 του Ν. 1080/1980 (ΦΕΚ 246 Α΄), τα οποία έχουν βεβαιωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν.3074/02, μπορεί να ρυθμιστούν και να καταβληθούν, σε είκοσι τέσσερις (24) μηνιαίες δόσεις, μειωμένα σε ποσοστό 70% και χωρίς προσαυξήσεις εκπρόθεσμου καταβολής, ύστερα από απόφαση του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται μέσα σε τρεις (3) μήνες από την έναρξη ισχύος του Ν.3074/02. (ημερ.έναρξης ισχύος 04.12.2002) (παρ. 4 του άρθρου 12 του Ν. 3074/02, ΦΕΚ 296 Α' )
Πρόστιμα του άρθρου 5 του ν. 2323/1995 (ΦΕΚ 145 Α), καθώς και οφειλές από τέλη κοινόχρηστων χώρων του άρθρου 3 του ν. 1080/1980 (ΦΕΚ 246 Α'), τα οποία έχουν βεβαιωθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν.3801/2009 (ημερ. έναρξης ισχύος 04.09.2009), μπορεί να ρυθμισθούν και να καταβληθούν σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου μειωμένα κατά 70% και χωρίς προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής.
Ποσά που έχουν καταβληθεί για τις υπό ρύθμιση διαφορές δεν συμψηφίζονται ούτε δημιουργούν απαίτηση επιστροφής. (περίπτ.β και γ παρ.2 άρθρο 63 Ν.3801/09)
Ειδικά στις περιπτώσεις κατάληψης κοινόχρηστου χώρου για άσκηση υπαίθριου στάσιμου εμπορίου από παραγωγό το οφειλόμενο τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου καταβάλλεται τμηματικά ανά μήνα και μέχρι το τέλος του προηγούμενου μήνα αυτού που αφορά. (παρ.10 άρθρο 40 του Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
Οι δήμοι υποχρεούνται να καθορίζουν και να εισπράττουν το τέλος κατάληψης κοινόχρηστου χώρου με βάση το χρόνο που καθορίζεται στην άδεια, ανεξάρτητα από την παρουσία του παραγωγού ή όχι. (παρ. 2 άρθρο 41 Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
IV. Βεβαίωση τέλους
Οι δήμοι βεβαιώνουν ταμειακά τα κάθε είδους οφειλόμενα ποσά, από οποιαδήποτε πηγή, που καθίστανται εισπρακτέα έσοδα, εντός αποσβεστικής προθεσμίας πέντε (5) ετών, που αρχίζει το επόμενο έτος από τη γένεση της οφειλής, εκτός αν με ειδικές διατάξεις ορίζονται μικρότερες προθεσμίες. (παρ. 1 άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23)
[embed_object_post post_id="617018" post_title="Βεβαίωση οφειλών λόγω μη υποβολής δήλωσης (παρ. 2 άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23)"]embed_object_post[/embed_object_post]
Για τον ακριβή καθορισμό των υπόχρεων και του οφειλόμενου ποσού, οι δήμοι, πέραν της χρήσης των μητρώων τους, δύνανται να ζητούν το ονοματεπώνυμο του φυσικού προσώπου ή την επωνυμία του νομικού προσώπου ή της νομικής οντότητας, την ηλεκτρονική διεύθυνση επικοινωνίας, τον αριθμό φορολογικού μητρώου και τη διεύθυνση κατοικίας ή έδρας, από κάθε αρχή της Γενικής Κυβέρνησης κατά την έννοια της περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 (Α’ 143), η οποία υποχρεούται να προσκομίσει τα αιτούμενα στοιχεία εντός ενός (1) μηνός, με κάθε πρόσφορο τρόπο. Η μη εμπρόθεσμη ανταπόκριση στο αίτημα του δήμου, σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο, συνιστά λόγο πειθαρχικού ελέγχου των αρμόδιων οργάνων της Γενικής Κυβέρνησης. (παρ. 1 άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ » ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ » Αποσβεστική προθεσμία - Παραγραφή
V. Ποιοι δεν υπόκεινται στο τέλος
α) Δεν υπόκεινται στο τέλος του παρόντος άρθρου, όσοι χρησιμοποιούν κοινοχρήστους χώρους δήμων και κοινοτήτων ή το υπέδαφος αυτών δυνάμει ειδικής διατάξεως νόμου ή συμβάσεως μετά του δημοσίου που έχει κυρωθεί με νόμο, σε εκτέλεση των οποίων γίνεται χρήση των άνω δημοτικών και κοινοτικών χώρων, εφ' όσον από τις διατάξεις αυτών προβλέπεται απαλλαγή από το τέλος αυτό. (άρθρο 13 παρ.9του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικατ. από το άρθρο 3 του Ν.1080/80.)
Σε συνέχεια του υπ' αριθμ. πρωτ. 3374/2012 εγγράφου της ΚΕΔΕ προς τους Δήμους της χώρας και ειδικότερα αναφορικώς προς το ζήτημα σχετικά με τη δυνατότητα των Δήμων της Χώρας να επιβάλλουν τέλους κοινοχρήστων χώρων (ά. 3 Ν. 1080/80) στον ΟΤΕ, κατόπιν περαιτέρω ενδελεχούς έρευνας κοινοποιήθηκε από την ΚΕΔΕ η από 06.08.2013 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου της, Παν. Ζυγούρη, σύμφωνα με την οποία ο ΟΤΕ, από της δημοσιεύσεως του κανονισμού της ΕΕΤΤ στις 10.7.2009, με τον οποίο καθορίστηκε το ύφος των εφάπαξ τελών διέλευσης και των ετήσιων τελών χρήσεως δικαιωμάτων διέλευσης, καταβάλλει για νέα δίκτυα τα προαναφερθέντα τέλη διέλευσης και τα τέλη χρήσεως δικαιωμάτων διέλευσης ενώ πέραν αυτών ουδεμία υποχρέωση έχει καταβολής άλλου σχετικού με τα ανωτέρω τέλους, σύμφωνα με τη ρητή νομοθετική πρόβλεψη του άρθρου 28 παρ. 11 (ήδη παρ.13) Ν. 4070/12 (ήδη παρ.13 άρθρο 151 Ν.4727/20). Επίσης, ο ΟΤΕ απαλλάσσεται από κάθε υποχρέωση "αποζημιώσεως", ως τέτοιας νοούμενης και της υποχρέωσης καταβολής τελών κοινοχρήστων χώρων για ενέργειες απαιτούμενες για τη συντήρηση, επισκευή, αντικατάσταση, εκμετάλλευση και επιτήρηση των γραμμών και καλωδίων, όπως είναι η τοποθέτηση κατανεμητών.
Εκτός από την υποχρέωση καταβολής τελών διέλευσης και τελών χρήσης δικαιωμάτων διέλευσης, ο πάροχος δημόσιου δικτύου ηλεκτρονικών επικοινωνιών δεν έχει υποχρέωση καταβολής άλλου, σχετικού με τα ανωτέρω, τέλους. Για την εγκατάσταση, εκμετάλλευση, συντήρηση, επισκευή και αντικατάσταση δικτύου επικοινωνιών και κάθε είδους συναφών ευκολιών, ιδίως, κοινόχρηστων τηλεφώνων, στύλων, υπαίθριων μονάδων δικτύου, οικίσκων, φρεατίων, καμπινών, αγωγών, καλωδιώσεων, κυτίων σύνδεση, σωληνώσεων, οι πάροχοι δημόσιων δικτύων ηλεκτρονικών επικοινωνιών δεν έχουν υποχρέωση καταβολής στους Ο.Τ.Α. οποιουδήποτε άλλου τέλους, φόρου, εισφοράς και εν γένει αποζημίωσης, πέραν των τελών διέλευσης που ορίζονται στο παρόν άρθρο. Ειδικά, όσον αφορά τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Φ.Π.Α. (ν. 2859/2000, Α΄ 248). (παρ.13 άρθρο 151 Ν.4727/20)
Επιπλέον, η ΔΕΗ απαλλάσσεται από τέλη κοινοχρήστων χώρων για στύλους και υποσταθμούς, δεδομένου ότι αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα του δικτύου διανομής της ηλεκτρικής ενέργειας, και η τοποθέτησή τους αποβλέπει στην ομαλή και ασφαλή μεταφορά και διανομή της ενέργειας στους καταναλωτές, και συνιστά λειτουργία δημοσίας ωφέλειας. Η απαλλαγή της ΔΕΗ εξακολουθεί να ισχύει και μετά τη μετατροπή της σε ΑΕ με το π.δ. 333/00, σύμφωνα με τη ρητή διάταξη της §8 του άρθ. 9 του ν. 2941/01. (ΔΕΦΧΑΝ 456/2014)
Κατόπιν των ανωτέρω καταλήγουμε στο ότι τόσο η ΔΕΗ όσο και ο ΟΤΕ απαλλάσσονται από την επιβολή τελών χρήσεως κοινοχρήστων χώρων.
Από τον συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 12 του Ν 679/1977, 15 παρ. 8 του Ν 1561/1985 και 5 του Ν 2744/1999 συνάγεται ότι υπέρ της ΕΥΔΑΠ θεσπίστηκε ρητή απαλλαγή αυτής από την υποχρέωση καταβολής τελών χρήσης διέλευσης υπεδάφους για την εκτέλεση υπόγειων εργασιών ή όσων έργων έχουν ήδη εκτελεστεί προς κατασκευή αγωγών και πάσης φύσεων έργων ύδρευσης και αποχέτευσης αρμοδιότητας αυτής επί δημοτικών ή κοινοτικών ακινήτων και κοινόχρηστων χώρων των ΟΤΑ. Εξάλλου, εφ'όσον η κατά τα ανωτέρω απαλλαγή της ΕΥΔΑΠ χωρεί δυνάμει της παρ. 9 του άρθρου 13 του ΒΔ της 24.9/20.10.1958, δεν ασκεί επιρροή η παρ. 4 του άρθρου 82 του ΒΔ της 24.9/20.10.1958, που καταργεί τις ειδικές διατάξεις που θεσπίζουν απαλλαγές από δημοτικούς κ.λπ. φόρους, όχι όμως και εκείνη της εν λόγω παρ. 9 του άρθρου 13 του ίδιου ΒΔ, η οποία δεν μπορεί να θεωρηθεί ειδική, εφόσον δεν ορίζει ότι η ΕΥΔΑΠ απαλλάσσεται των ατελειών από δημοτικούς φόρους, τέλη κ.λπ.. Τούτο επιρρωνύεται και από το γεγονός ότι ο νομοθέτης με την νεώτερη και ειδικότερη (σε σχέση προς την διάταξη του άρθρου 82 του ΒΔ της 24.9/20.10.1958) διάταξη του άρθρου 5 του Ν 2744/99, υπό τον τίτλο «προνόμια» θέσπισε ρητά την απαλλαγή της ΕΥΔΑΠ από την καταβολή οποιουδήποτε τέλους σε βάρος της και υπέρ των ΟΤΑ για υπόγειες ή επίγειες εργασίες προς κατασκευή αγωγών και πάσης φύσεως έργων ύδρευσης ή αποχέτευσης. (ΔΕφΠειρ 1961/2013)
β) Του τέλους του παρόντος άρθρου απαλλάσσονται οι ανάπηροι και θύματα πολέμου, στους οποίους χορηγήθηκε ή ήθελε χορηγηθεί άδεια ιδρύσεως περιπτέρου, κατ' εφαρμογή των διατάξεων του Ν. Δ. 1044/1971 -περί τροποποιήσεως, συμπληρώσεως και αντικαταστάσεως διατάξεων του Α.Ν. 1324/1949 -περί προστασίας και αποκαταστάσεως των Αναπήρων Πολέμου Οπλιτών και Θυμάτων Πολέμου-, κυρωθέντος δια του Ν. 1487/1950, ως ισχύει. (άρθρο 13 παρ.17του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως αντικατ. από το άρθρο 3 του Ν.1080/80.)- καταργήθηκε με την υποπαρ.ΣΤ.2 του άρθρου πρώτου του Ν.4093/12 , συνεπώς και τα περίπτερα υπόκεινται πλέον στο τέλος χρήσης κοινόχρηστων χώρων. Οι δικαιούχοι των ήδη υφιστάμενων αδειών υπόκεινται σε υποχρέωση καταβολής τέλους για τον κοινόχρηστο χώρο που καταλαμβάνει η κατασκευή του περιπτέρου από 1.1.2014. Για περισσότερα δείτε την ενότητα: Αδειες Καταστημάτων ΥΕ και λοιπές άδειες » 34. Αδεια περιπτέρου- Καπνοβιομηχανικών προϊόντων » Α. Γενικά για το δικαίωμα χορήγησης άδειας περιπτέρου.
Για τη φορολογική μεταχείριση των τελών χρήσης κοινοχρήστου χώρου από την παραχώρηση θέσεων περιπτέρων δείτε την ενότητα ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ » ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ-ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ »Φορολόγηση μισθωμάτων αιγιαλού, περιπτέρων, μερισμάτων, τόκων κ.λπ.
γ) Οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης α΄ βαθμού καθορίζουν με απόφασή τους, που εκδίδεται μέσα σε ένα (1) μήνα από τον, κατά την παρ. 1 του άρθρου 3 του Ν. 2946/2001 (ΦΕΚ 224 Α΄), καθορισμό χώρων για υπαίθρια διαφήμιση, ειδικότερους χώρους για την προβολή μηνυμάτων από τα πολιτικά κόμματα, τις μαθητικές, φοιτητικές, συνδικαλιστικές και συνεταιριστικές οργανώσεις, καθώς και τις ενώσεις προσώπων που δεν επιδιώκουν κερδοσκοπικούς σκοπούς, και σε ποσοστό που δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το δέκα τοις εκατό (10%) της συνολικής επιφάνειας των χώρων, που έχουν καθοριστεί, νομίμως, για προβολή υπαίθριας διαφήμισης στον οικείο Ο.Τ.Α.. Με όμοια απόφαση του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου καθορίζεται η διαδικασία και οι προϋποθέσεις χρήσεως των ανωτέρω χώρων. Η διάθεση των χώρων αυτών γίνεται αναλογικά και επί ίσοις όροις. Για τη χρήση τους δεν απαιτείται άδεια από οποιαδήποτε αρχή και δεν καταβάλλεται στον οικείο Ο.Τ.Α. τέλος διαφήμισης ή αποζημίωση χρήσης. (άρθρο 9 παρ.1 κ 2 Ν.3023/02 όπως κωδικοποιήθηκε με το άρθρο 14 του Π.Δ. 15/01.03.2022) Για περισσότερα δείτε ΚΑ 0115 (διαφήμιση σε υπαίθριους χώρους )
Δεν υπόκειται σε άδεια χρήσης κοινοχρήστου χώρου κατά την παρ.11 του άρθρου 13 του του Β.Δ/τος 24.9/20.10.1958 (φ. 171), η δραστηριότητα για την διακήρυξη των θρησκευτικών πεποιθήσεων παροδικώς και όχι σε συγκεκριμένη και εκ των προτέρων γνωστή πάντοτε θέση, είτε διά της διανομής φυλλαδίων είτε διά της παροχής πληροφοριών σε κάθε ενδιαφερόμενο, διά της ταυτοχρόνου χρήσεως κινητών ξυλίνων πλαισίων, επί των οποίων εκτίθενται εικόνες του Ιησού Χριστού και τις οποίες προδήλως συναποκομίζουν με την αναχώρησή τους. Η εν λόγω δραστηριότητα τελείται υπό συνθήκες όλως περιστασιακές και προσωρινές και, δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα. Και ναι μεν κατά την παρ. 1 του ως άνω άρθρου 13 το προβλεπόμενον τέλος χρήσεως πεζοδρομίων, πλατειών καιλοιπών κοινοχρήστων χώρων επιβάλλεται και εις βάρος των προσκαίρωςχρησιμοποιούντων τους χώρους τούτους, πληνόμως ο όρος "προσκαίρως" έχει τηνέννοιαν του χρονικού απλώς περιορισμού ως προς την χρήσιν συγκεκριμένου καιπάντως γνωστού εκ των προτέρων χώρου προς άσκηση ορισμένης δραστηριότητος. (ΣτΕ 2214/2000 Τμ. ΣΤ)
δ) Για την εκτέλεση των εργασιών ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων στο πλαίσιο των προγραμμάτων που προκηρύσσονται με βάση την υπουργική απόφαση της παραγράφου 2 του άρθρου 10Α του ν. 3661/2008 , δεν απαιτείται άδεια και δεν οφείλονται τέλη στον οικείο Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) για την προσωρινή κατάληψη τμήματος του πεζοδρομίου μέχρι την ολοκλήρωση των εργασιών. (παρ 5 του άρθρου 10Α του ν. 3661/2008 όπως προστέθηκε με την παρ 9 του άρθρου 10 του ν. 3851/10- καταργήθηκε με την περίπτ. β' της παρ. 1 του άρθρου 22 του Ν. 4122/13 (ΦΕΚ 42/19.02.2013 τεύχος Α'))
ε) Απαλλάσσονται από κάθε δημοτικό ή κοινοτικό φόρο, τέλος, δικαίωμα και εισφορά:
α) το ελληνικό δημόσιο και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης,
β) οι ιεροί ναοί και
γ) εκείνοι οι οποίοι έχουν φορολογικές απαλλαγές από συμβάσεις που έχουν συνάψει με το δημόσιο, εφόσον οι συμβάσεις αυτές κυρώθηκαν με νόμο και αναφέρουν ρητά την απαλλαγή από δημοτικούς και κοινοτικούς φόρους, τέλη , δικαιώματα και εισφορές (παρ.1 άρθρο 82 Β.Δ.24.9/20.10.58 (ΦΕΚ 171/58 τεύχος Α)
Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο απαλλάσσεται από κάθε δημοτικό τέλος εκτός από το τέλος υδρεύσεως καθώς δεν αποτελεί ίδιο νομικό πρόσωπο διάφορο του Δημοσίου αλλά αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία. (ΣτΕ 849/1991)
στ) Για την επιβολή τέλους κοινοχρήστων χώρων ή και προστίμου, απαιτείται από τη χρησιμοποίηση του χώρου αυτού ν΄ αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας του ή να περιορίζεται η πάσης φύσεως ακώλυτη χρήση τούτου από το κοινό, όπως τούτο συμβαίνει στην περίπτωση τοποθέτησης διαφόρων αντικειμένων (π.χ. υλικά οικοδομών κ.λ.π.) Αντίθετα, όταν η χρησιμοποίηση του κοινόχρηστου χώρου γίνεται ευκαιριακά, στη περίπτωση αυτή δεν αναιρείται ο κοινόχρηστος χαρακτήρας ούτε περιορίζεται η ακώλυτη χρήση του από το κοινό. Δεν αποδίδεται στον προσφεύγοντα η αυθαίρετη χρήση κοινόχρηστου χώρου (πεζοδρομίου) μπροστά από το πρατήριο υγρών καυσίμων που διατηρεί, με την τοποθέτηση επ' αυτού (πεζοδρομίου) συγκεκριμένων αντικειμένων (εμπορευμάτων, αυτοκινήτων ή οτιδήποτε άλλο), αλλά η χρησιμοποίηση του προκειμένου να εισέρχονται και εξέρχονται τα αυτοκίνητα προς ανεφοδιασμό καυσίμων από το πρατήριο του , συνεπώς δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την επιβολή του ένδικου τέλους και προστίμου. (Διοικ. Πρωτ. Πειραιώς 657/1998)
ζ) δεν υπόκεινται σε τέλος χρήσης κοινοχρήστων χώρων οι εταιρείες που εκτελούν εργασίες εγκατάστασης, τακτικής και έκτακτης συντήρησης των υπογείων δικτύων διανομής και παροχετεύσεων φυσικού αερίου , συμπεριλαμβανομένων των εργασιών εγκατάστασης, τακτικής και έκτακτης συντήρησης των μετρητικών και των ρυθμιστικών διατάξεων φυσικού αερίου, καθώς και οι εταιρείες παραγωγής και διανομής θερμικής ενέργειας για την εγκατάσταση υπογείων δικτύων διανομής θερμότητας, για τις οποίες εφαρμόζονται οι σχετικές προβλέψεις του άρθρου 7 παρ. 3 του ν. 2364/1995. (παρ.19 άρθρο 13 του Β.Δ 24-9/20-10-1958, όπως συμπληρώθηκε με την παρ.2 του άρθρου 15 του Ν.4203/13)
η) Τα ακίνητα και το υπέδαφος αυτών, που ανήκουν στην Εθνική Σιδηροδρομική Υποδομή , όπως αυτή ορίζεται στην παράγραφο 16 του άρθρου 2 του Π.Δ. 41/2005, σε συνδυασμό με τις διατάξεις των εδαφίων α', γ' ,δ', ε', η', θ', ιβ', ιγ', ιδ', της παραγράφου 4 του άρθρου 6 του Ν.3891/2010, δεν υπόκεινται στο τέλος. Τα μέχρι της δημοσίευσης του Ν.4254/14 (ημερ.δημοσ.07.04.2014) βεβαιωθέντα από τους ΟΤΑ, σε εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων, τέλη , πρόστιμα και προσαυξήσεις που αφορούν στα παραπάνω ακίνητα, διαγράφονται και δεν αναζητούνται, εκτός από αυτά που έχουν κριθεί δικαστικώς αμετάκλητα. Τυχόν καταβληθέντα από το Διαχειριστή της Υποδομής, ποσά που αφορούν στις ανωτέρω περιπτώσεις τελών, δεν αναζητούνται. (παρ.15 άρθρο 6 Ν.3891/10, όπως τροποποιήθηκε με την περίπτ. 6 της υποπαρ. ΙΒ. 2 του άρθρου πρώτου του Ν. 4254/14)
θ) Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του β.δ. 24-9/20.10.1958 ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (παρ. 3 άρθρο 36 Ν.4497/17)
Από 01.02.2022:
Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος υπέρ δήμων του άρθρου 21 του από 24.9/20.10.1958 βασιλικού διατάγματος (Α’ 171) για την καθαριότητα και αποκομιδή των απορριμμάτων των χώρων που χρησιμοποιούνται από τις λαϊκές αγορές και από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του ιδίου βασιλικού διατάγματος ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους Δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (άρθρο 23 παρ.1 Ν.4849/21)
ι) Οι αδειούχοι υπαίθριου πλανόδιου εμπορίου με αντικείμενο εκμετάλλευσης κινητή καντίνα και φορητών εγκαταστάσεων έψησης, για την παρασκευή και παροχή τροφίμων και ποτών σε διερχομένους καταναλωτές, οι οποίοι παραμένουν στάσιμοι για μια μόνο φορά μέσα στην ίδια ημέρα και το πολύ για δύο (2) ώρες απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης άδειας για την κατάληψη του κοινόχρηστου χώρου από το δήμο, στα όρια του οποίου παραμένουν στάσιμοι, καθώς και από τα τέλη χρήσης για τη δίωρη παραμονή τους. (παρ.4 άρθρο 46 Ν.4497/17)-καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
Τα αναφερόμενα στην παράγραφο 4 σχετικά με τη δίωρη παραμονή ισχύουν αναλογικά και για τους κατόχους αδειών πλανόδιου εμπορίου με αντικείμενο εκμετάλλευσης την πώληση πτηνών (ζώντων οικόσιτων). (παρ.5 άρθρο 46 Ν.4497/17) -καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
ια) Οι συμμετέχοντες πωλητές στις αγορές καταναλωτών απαλλάσσονται από τα τέλη κατάληψης κοινόχρηστου χώρου. (παρ.8 άρθρο 37 Ν.4497/17)-καταργείται από 1.2.2022 από την παρ.4 του άρθρου 68 του Ν.4849/21 σε συνδυασμό με την παρ.1 του άρθρου 112
ιβ) το ΝΠΔΔ "Ελληνικό Κτηματολόγιο" (παρ.6 άρθρο 27 Ν.4512/18, όπως τροποποιήθηκε από την περίπτ. γ΄της παρ. 24 του άρθρου 58 του Ν.4602/19)
ιγ) Με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, επιχειρήσεις που διακόπτουν ή περιορίζουν υποχρεωτικά τη λειτουργία τους, λόγω των μέτρων αποτροπής της διασποράς του κορωνοϊού COVID-19 και δεν κάνουν χρήση παραχωρημένου κοινόχρηστου χώρου, σύμφωνα με το άρθρο 13 του από 24-9/20-10-1958 β.δ. (Α΄ 171), μπορεί να απαλλάσσονται από τα αναλογούντα τέλη για το χρονικό διάστημα που ισχύουν οι περιορισμοί. Με την απόφαση αυτή μπορεί να ρυθμίζονται και θέματα συμψηφισμού με μελλοντικές απαιτήσεις τελών, σε περίπτωση που έχουν ήδη καταβληθεί ποσά εντός του διαστήματος απαλλαγής. (παρ.8 άρθρο τριακοστό έβδομο ΠΝΠ (ΦΕΚ 68/20.03.2020 τεύχος Α', η οποία κυρώθηκε νομοθετικά με το άρθρο 1 του Ν.4683/20)
[/post_tab][/post_tabs]