Τίτλος Δαπάνης ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΥΝΔΕΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΤΥΟ 
ΚΑ Προϋπολογισμού  0321
Τι εγγράφεται στο ΚΑ

Εγγράφονται τα έσοδα που προέρχονται από τη λειτουργία της υπηρεσίας ύδρευσης. Τέλη, δικαιώματα ή άλλα έσοδα που προβλέπονται από τον κανονισμό ύδρευσης και δεν εντάσσονται στους κωδικούς αριθμούς 0321 έως 0323, εγγράφονται στον ΚΑ 0324 συγκεντρωτικά ή αναλυτικά, κατά είδος εσόδου, με περαιτέρω ανάπτυξη του κωδικού αριθμού (0324.01, 0324.02 κ.ο.κ.).

Για τα πρόστιμα που προβλέπει ο κανονισμός ύδρευσης ισχύουν τα αναφερόμενα ανωτέρω για την υπηρεσία καθαριότητας.

[embed_object_post post_id="61" post_title="undefined"]embed_object_post[/embed_object_post]

Νομοθεσία - 
Νομολογία

Για Δήμους που ΔΕΝ έχουν συστήσει (Δ.Ε.Υ.Α)
Σε αυτούς που χρησιμοποιούν δημοτικά ή κοινοτικά κτήματα, έργα ή υπηρεσίες, ο δήμος ή η κοινότητα δικαιούται να επιβάλει τέλη ή δικαιώματα, που ορίζονται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. (άρθρο 19 παρ.1 του ΒΔ 24-9/20-10-1958)

 

Η απόφαση αυτή του Δημοτικού και Κοινοτικού Συμβουλίου για την επιβολή του τέλους, δημοσιεύεται εντός 5 ημερών από της ημέρας λήψεως αυτής, προκειμένου περί Δήμων παρά της εισόδου του Δημαρχιακού Καταστήματος και εν περιλήψει δια μιας των εν τω Δήμω εκδιδομένων ημερησίων εφημερίδων προκειμένου δε περί Κοινοτήτων παρά την είσοδο του Κοινοτικού Καταστήματος και των εκκλησιών της Κοινότητος και των συνοικισμών αυτής. (άρθρο 66 του Β.Δ 24-9/20-10-1958)

 

Για την υπηρεσία υδρεύσεως, στις περιπτώσεις που δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί υποχρεωτικής υδροληψίας, τα δικαιώματα επιβάλλονται υποχρεωτικώς. Δεν επιτρέπεται η επιβολή δικαιώματος στις περιπτώσεις που δεν προβλέπεται δαπάνη για την εξυπηρέτηση της υδρεύσεως σε προσωπικό ή έργα. (άρθρο 19 παρ.2 του ΒΔ 24-9/20-10-1958)

 

Οι Δήμοι και οι Κοινότητες έχουν αποκλειστική αρμοδιότητα για την κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων  αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισμού και την κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστημάτων ύδρευσης. (άρθρο 75 περ.Β4 και Γ1 του Ν.3463/06)

 

Οι δημοτικές και κοινοτικές αρχές ρυθμίζουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για τη χρήση και λειτουργία των συστημάτων ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης εκδίδοντας τοπικές κανονιστικές αποφάσεις.

Οι τοπικές κανονιστικές αποφάσεις δημοσιεύονται υποχρεωτικά, κατά το πλήρες κείμενό  τους, στο δημοτικό ή κοινοτικό κατάστημα του Δήμου ή της Κοινότητας, σύμφωνα με τη  διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 284 του Δ.Κ.Κ και περίληψη αυτών σε μια ημερήσια ή  εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα. Οι αποφάσεις αυτές παραμένουν συνεχώς εκτεθειμένες σε χώρο  του δημοτικού ή κοινοτικού καταστήματος, που είναι προσιτός στο κοινό. Οι ίδιες  αποφάσεις, με φροντίδα του προέδρου του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, μπορεί να  καταχωρούνται στην ιστοσελίδα του Δήμου ή της Κοινότητας.

 

Επομένως απαιτείται η έκδοση δύο διακριτών αποφάσεων:

- μιας τοπικής κανονιστικής απόφασης με βάση το 79 του Δ.Κ.Κ που θα αφορά τους όρους και τις προϋποθέσεις του υπό ρύθμιση θέματος και η οποία δημοσιεύεται σύμφωνα με τα όσα ορίζει η παρ.4 του άρθρου 79 του Δ.Κ.Κ

- μιας κανονιστικής απόφασης με βάση τις ειδικότερες διατάξεις που προβλέπουν την επιβολή του τέλους, με την οποία θα επιβάλλεται το αντίστοιχο τέλος (πχ. ύδρευσης) και η οποία δημοσιεύεται σύμφωνα με το άρθρο 66 του Β.Δ 24-9/20-10-1958(Για περισσότερα δείτε την ΥΠΕΣΔΔΑ εγκ.41/12243/14.06.2007)

 

Για περισσότερα σχετικά με τη διαδικασία λήψης της απόφασης δείτε και την ενότητα:

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ » ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ » Τοπικές κανονιστικές αποφάσεις του άρθρου 79 του ΔΚΚ & αποφάσεις αναφορικά με επιβολή φόρων, τελών και δικαιωμάτων


Ο Συνήγορος του Πολίτη παρενέβη σε περίπτωση επέκτασης σχεδίου πόλεως σε Δήμο (υπόθεση 161806/2013), διαπιστώνοντας πρόβλημα προσβασιμότητας, καθώς η προβλεπόμενη από το σχέδιο πόλεως δημοτική οδός δεν έχει καταστεί δυνατό να διανοιχθεί εξαιτίας μη ολοκλήρωσης της σύνταξης πράξης προσκύρωσης και αναλογισμού ιδιοκτησιών λόγω ρυμοτομίας και αντεγκλήσεων των παρόδιων ιδιοκτητών, αλλά και πρόβλημα έλλειψης σύνδεσης με το δίκτυο ύδρευσης, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να υδρεύονται από πρόχειρη επέκταση με εξωτερικό λάστιχο, το οποίο τον χειμώνα παγώνει. Η ένταξη στο σχέδιο πόλεως έγινε το έτος 1971 (αναθεώρηση 2002) σύμφωνα με τις διατάξεις του ΝΔ της 17.7.1923. Ο Δήμος συνεχίζει την παρελκυστική τακτική του, παρά το γεγονός ότι θα μπορούσε να ολοκληρώσει τη σύνταξη της πράξης ως επισπεύδων και παρά τις υποδείξεις του Συνηγόρου και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2015)

 

Ο Συνήγορος του Πολίτη παρενέβη έπειτα από αναφορές πολιτών, µε αίτηµα τη διαγραφή από την ΕΥ∆ΑΠ των τελών αποχέτευσης, λόγω της µη σύνδεσης των ιδιοκτησιών τους µε το αποχετευτικό δίκτυο από τους οικείους ∆ήµους. Στην περίπτωση του ενός ∆ήµου η σύνδεση µε το οριστικό δίκτυο, το οποίο τέθηκε σε λειτουργία το 2011, καθυστερούσε για πολλά έτη, ενώ σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις οι αναφερόµενοι είχαν υποβάλει στο ∆ήµο σχετικό αίτηµα σύνδεσης. Στην περίπτωση του άλλου ∆ήµου, είχε κατασκευαστεί το οριστικό δίκτυο και βρισκόταν ήδη από το 2011 σε εξέλιξη η κατασκευή µεγάλου αριθµού συνδέσεων, στις οποίες όµως, δεν περιλαµβάνονταν οι ιδιοκτησίες των αναφερόµενων. Όπως προέκυψε από τη διερεύνηση των αναφορών, η ΕΥ∆ΑΠ επέβαλλε τέλη αποχέτευσης µε βάση την προβλεπόµενη από τη νοµοθεσία υποχρέωση καταβολής του τέλους χρήσεως υπονόµων έξι µήνες µετά την ηµεροµηνία κατασκευής του δικτύου αποχέτευσης. Ο Συνήγορος απευθύνθηκε τόσο στους αρµόδιους ∆ήµους για την κατασκευή των αναγκαίων συνδέσεων όσο και στην ΕΥ∆ΑΠ για την απαλλαγή των ιδιοκτητών από τα τέλη αποχέτευσης έως την ηµεροµηνία σύνδεσής τους, επισηµαίνοντας την απορρέουσα από τον Κανονισµό Λειτουργίας ∆ικτύου Αποχέτευσης της ΕΥ∆ΑΠ υποχρέωση των ∆ήµων να γνωστοποιούν εντός µηνός από τη σύνδεση στην Εταιρεία τα κατασκευαστικά στοιχεία της εξωτερικής διακλάδωσης, ώστε εκείνη να αρχίσει να χρεώνει στον κύριο του ακινήτου το τέλος χρήσεως υπονόµου.

Μετά τη διαµεσολάβηση του Συνηγόρου του Πολίτη, αφενός µεν ο ένας ∆ήµος προέβη στη σύνδεση των οικιών των αναφεροµένων µε το αποχετευτικό δίκτυο, αφετέρου δε ο άλλος ∆ήµος, ο οποίος είχε προβεί στη µερική εκτέλεση των συνδέσεων, συνέταξε και νεότερη συµπληρωµατική µελέτη λόγω του εύρους του έργου, για την ολοκλήρωση αυτών. Περαιτέρω, το ∆ιοικητικό Συµβούλιο της ΕΥ∆ΑΠ ενέκρινε στις 26-07-17 την απαλλαγή από την καταβολή του τέλους χρήσης υπονόµων για τους ιδιοκτήτες των ανωτέρω ∆ήµων, από την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης στον ΟΤΑ µέχρι την ολοκλήρωση της κατασκευής της εξωτερικής διακλάδωσης. Ποσά που έχουν τυχόν καταβληθεί στην ΕΥ∆ΑΠ κατά την τελευταία πενταετία θα συµψηφιστούν µε µελλοντικές χρεώσεις. (Συνήγορος του Πολίτη 30.01.2018)
 

Για Δήμους που έχουν συστήσει Δ.Ε.Υ.Α σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.1069/80
Σε αυτήν την περίπτωση τα τέλη επιβάλλονται με απόφαση της Δ.Ε.Υ.Α η οποία εγκρίνεται από το Δημοτικό Συμβούλιο. (άρθρο 33 Ν.3274/04)

Το πρόσθετο ειδικό τέλος 80% για μελέτη, κατασκευή και επέκταση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης που προβλέπεται από το άρθρο 11 Ν.1069/80 ισχύει μόνο για τις ΔΕΥΑ και όχι για τους Δήμους που έχουν οι ίδιοι υπηρεσίες ύδρευσης.

Για τις υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης οι Δήμοι αντί για τιμολόγια μπορούν να εκδίδουν λογαριασμούς κατά το άρθρο 12 παρ.16β ΠΔ 186/92. άρθρο 6 παρ.16β Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών - υποπαρ.Ε1 περίπτ.1 άρθρο πρώτο Ν.4093/12.

 

Ρύθμιση οφειλών από τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης
Οφειλές υπέρ Ο.Τ.Α. από τέλη και δικαιώματα ύδρευσης και αποχέτευσης, που καθίστανται ληξιπρόθεσμες ως την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού,(23η Φεβρουαρίου 2007)μπορεί να ρυθμιστούν και να εξοφληθούν, χωρίς τα αναλογούντα πρόστιμα και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, ύστερα από κανονιστική απόφαση του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου, που εκδίδεται εντός δύο μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος.

Με την απόφαση μπορεί να ορισθεί η δυνατότητα τμηματικής καταβολής των βασικών οφειλών σε μηνιαίες δόσεις, που δεν μπορούν να υπερβαίνουν τις δώδεκα.

Η ρύθμιση γίνεται ύστερα από αίτηση που υποβάλλει ο οφειλέτης προς τον Δήμο ή την Κοινότητα, εντός εξήντα ημερών από την ημερομηνία έκδοσης της ανωτέρω απόφασης. Μαζί με την αίτηση, η οποία συνοδεύεται από βεβαίωση του Ο.Τ.Α. για το ποσό της οφειλής, καταβάλλεται και η πρώτη δόση, ενώ οι επόμενες καταβάλλονται ως την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων μηνών. Με δήλωση του οφειλέτη μπορεί να ζητηθεί η εξόφληση της οφειλής σε μικρότερο αριθμό δόσεων από τον ορισθέντα με την ανωτέρω απόφαση. Αν δεν καταβληθούν δύο συνεχείς μηνιαίες δόσεις, ο οφειλέτης χάνει το ευεργέτημα της ρύθμισης αυτής. Ποσά που έχουν καταβληθεί για τις συγκεκριμένες οφειλές πριν από την έναρξη ισχύος του νόμου αυτού δεν επιστρέφονται ούτε συμψηφίζονται. (άρθρο 23 παρ.2 του Ν.3536/07)

Για περισσότερα δείτε την ΥΠΕΣΔΔΑ Εγκύκλιος 28/2007 


Σχετικά με τον Καθορισμό τελών χρήσης υπονόμων σε καταναλωτές ΟΤΑ που δεν υδροδοτούνται άμεσα από την ΕΥΑΘ Α.Ε. κατεβάστε την

Κ.Υ.Α. Αριθμ. 5034/08.05.08 (ΦΕΚ 857/12.05.08 τεύχος Β'). Η ρύθμιση αφορά τους Δήμους Εχεδώρου, Ωραιοκάστρου, Ευκαρπίας, Πεύκων, Χορτιάτη, Πυλαίας, Θέρμης, Θερμαϊκού, Μηχανιώνας και άλλους που μελλοντικά θα ενταχτούν στο σύστημα αποχέτευσης της Ε.Υ.Α.Θ Α.Ε., και θα ισχύει μέχρις ότου οι κάτοικοι αυτών υδροδοτηθούν άμεσα από την Εταιρεία μας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 26 του Ν. 2937/2001, οπότε αυτόματα θα επεκταθεί και σε αυτούς η εφαρμοζόμενη κάθε φορά τιμολογιακή πολιτική της Ε.Υ.Α.Θ Α.Ε.

 

Χρονικό περιθώριο, εντός του οποίου δύνανται οι δήμοι να λαμβάνουν απόφαση επιβολής/αναπροσαρμογής τελών

Δείτε εδώ απάντηση του ΥΠ.ΕΣ. σε ερώτηση για το χρονικό περιθώριο, εντός του οποίου δύνανται οι δήμοι να λαμβάνουν απόφαση επιβολής/αναπροσαρμογής τελών, προκειμένου αυτή να ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση ή/και αναμόρφωση του προϋπολογισμού

 

ΒΕΒΑΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΤΕΛΩΝ ΎΔΡΕΥΣΗΣ

- Είσπραξη τελών υδρεύσεως σε δίκτυα άνω των πεντακοσίων παροχών.

-
Διαδικασία είσπραξης τελών υδρεύσεως.

-
Σύνταξη κατάστασης εξοφλημένων λογαριασμών.

 

- Μη εξοφλημένοι λογαριασμοί.

 

- Καθορισμός τύπου δίπτυχων μηχανογραφημένων λογαριασμών και ειδικού σήμαντρου.

 

- Υπολογισμός των χρεώσεων ύδρευσης.

- Απαλλαγές.

- Βεβαίωση τέλους χωρίς επιβολή προσαυξήσεων.

-
Μηνιαίο Πάγιο τέλος κάλυψης ελάχιστου κόστους λειτουργίας.

-
Φ.Π.Α.

 

-Πληρωμή λογαριασμών ύδρευσης μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣΔΠ)




Είσπραξη τελών υδρεύσεως σε δίκτυα άνω των πεντακοσίων παροχών

Σε δήμους και κοινότητες που έχουν υπηρεσία υδρεύσεως και εφ' όσον το δίκτυο υδρεύσεως του καθενός διαθέτει άνω των πεντακοσίων παροχών, που ελέγχονται από υδρομετρητές, μπορεί, κατόπιν αποφάσεως του οικείου δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου η οποία εγκρίνεται από το νομάρχη, η είσπραξη των τελών υδρεύσεως των βεβαιουμένων σύμφωνα με τις ενδείξεις των υδρομετρητών, καθώς επίσης και των συνεισπραττομένων μετά των λογαριασμών υδρεύσεως συναφών εσόδων τους, να ενεργείται με μηχανογραφημένες αποδείξεις σύμφωνα με την οριζόμενη στα επόμενα άρθρα διαδικασία. (άρθρο 1 Π.Δ. 923/1977 (ΦΕΚ 315/14.10.1977 τεύχος Α΄)

 

Διαδικασία είσπραξης τελών υδρεύσεως

1. Οι λογαριασμοί συντάσσονται κατά υδρομετρητή είναι δίπτυχοι, και ο καθένας περιλαμβάνει ειδοποίηση - απόδειξη και απόκομμα αυτής για το ταμείο.

2. Μετά την παραλαβή από το δήμο των μηχανογραφημένων βεβαιωτικών καταλόγων μαζί με τους δίπτυχους λογαριασμούς η αρμόδια για την βεβαίωση του εσόδου υπηρεσία μετά από προηγούμενο έλεγχο της πληρότητας και ακριβείας των εκτυπωθέντων στοιχείων προβαίνει στην επικύρωση των βεβαιωτικών καταλόγων και την αποστολή τους μαζί με τους οικείους λογαριασμούς των υδροληπτών στον δημοτικό ταμία.

3. Ο ταμίας μετά από προηγούμενο έλεγχο της συμφωνίας του αριθμού και του ποσού των λογαριασμών των υδροληπτών, προς τα στοιχεία του οικείου μηχανογραφημένου βεβαιωτικού καταλόγου εκδίδει το σχετικό τριπλότυπο παραλαβής εισπρακτέων.

4. Μετά την βεβαίωση ο ταμίας αποστέλλει ταχυδρομικώς ή μέσω εντεταλμένων οργάνων του τους δίπτυχους λογαριασμούς στους υπόχρεους υδρολήπτες σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις, για την κοινοποίηση των αποσπασμάτων των βεβαιωτικών καταλόγων.

5. Ο υδρολήπτης εντός της αναγραφομένης στον λογαριασμό προθεσμίας υποχρεούται να τον προσκομίσει στο ταμείο του δήμου και να καταβάλει το χρέος του.

6. Το εντεταλμένο εισπρακτορικό όργανο που κάνει την είσπραξη κόβει από το λογαριασμό και παραδίδει σ' αυτόν που πληρώνει την ειδοποίηση - απόδειξη, αφού τη σφραγίσει με ειδικό σήμαντρο και σε θέση κάτω από την υπογραφή του. Η απόδειξη αυτή επέχει θέση αποδεικτικού εισπράξεως. Η ίδια σήμανση και υπογραφή τίθεται και στο απόκομμα του εξοφλημένου λογαριασμού, το οποίο παραμένει στον εισπράκτορα. (άρθρο 2 Π.Δ. 923/1977 (ΦΕΚ 315/14.10.1977 τεύχος Α΄)

 





Σύνταξη κατάστασης εξοφλημένων λογαριασμών

Μετά το πέρας της ημερήσιας συναλλαγής, ο εισπράκτορας συντάσσει κατάσταση εις διπλούν των εξοφλημένων εντός της ημέρας λογαριασμών βάσει των αποκομμάτων που έχει στα χέρια του, στην οποία κατάσταση υπάρχουν ο αριθμός του τριπλότυπου βεβαιώσεως, το ονοματεπώνυμο του υδρολήπτη που πλήρωσε και ο κωδικός αριθμός του εσόδου. Ο εισπράκτορας εκδίδει τριπλότυπο εισπράξεως για το συνολικό ποσό της καταστάσεως, στο στέλεχος του οποίου επισυνάπτει το ένα αντίτυπο της κατάστασης. Το άλλο αντίτυπο της καταστάσεως μαζί με τα αποκόμματα των εξοφλημένων λογαριασμών επισυνάπτεται στο αντίγραφο του τριπλότυπου εισπράξεως και παραδίδεται στο ταμείο κατά την κατάθεση των εισπράξεων για την πίστωση των υδροληπτών στον οικείο κατάλογο. (παρ. 1 άρθρο 3 Π.Δ. 923/1977 (ΦΕΚ 315/14.10.1977 τεύχος Α΄)



Μη εξοφλημένοι λογαριασμοί

Για τους μη εξοφλημένους λογαριασμούς των εντός της επ' αυτών οριζομένης προθεσμίας ο ταμίας μετά από την πάροδο απράκτου και της οριζόμενης από τον οικείο κανονισμό προθεσμίας αναμονής εισηγείται την λήψη των προβλεπομένων μέτρων σύμφωνα με τον κανονισμό.

Μετά την πάροδο των παραπάνω προθεσμιών η είσπραξη ενεργείται με τριπλότυπα είσπραξης κατά τα καθιερωμένα. (παρ. 2 & 3 άρθρο 3 Π.Δ. 923/1977 (ΦΕΚ 315/14.10.1977 τεύχος Α΄)



 


Καθορισμός τύπου δίπτυχων μηχανογραφημένων λογαριασμών και ειδικού σήμαντρου

Ο εκάστοτε τύπος των δίπτυχων μηχανογραφημένων λογαριασμών, καθώς επίσης και ο τύπος και οι ενδείξεις του ειδικού σήμαντρου καθορίζονται από την αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών. (άρθρο 4 Π.Δ. 923/1977 (ΦΕΚ 315/14.10.1977 τεύχος Α΄)

 

Υπολογισμός των χρεώσεων ύδρευσης

 Στην εγκ.16/16898/19.08.2010 ΥΠ.ΕΣ.Α.&Η.Δ διευκρινίζονται τα εξής:
"1
. Τα τέλη και δικαιώματα ύδρευσης που επιβάλλονται από τους ΟΤΑ έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα, στοιχείο που θα πρέπει να προκύπτει από τις αποφάσεις των Δημοτικών / Κοινοτικών Συμβουλίων,ώστε η επιβάρυνση των υπόχρεων να είναι ανάλογη προς το κόστος των παρεχόμενων υπηρεσιών (σχετικές οι υπ΄ αριθμ. 2/2077-2005 και 1/605-2007 εγκύκλιοί μας για την επιβολή ανταποδοτικών τελών από τους ΟΤΑ α΄ και β΄ βαθμού). Τα εν λόγω τέλη και δικαιώματα επιβάλλονται για την κάλυψη πάσης φύσεως λειτουργικών και επενδυτικών δαπανών που απαιτούνται για την παροχή της υπηρεσίας ύδρευσης.

- Σύμφωνα με τη διάταξη της παρ. 2, του άρθρου 19 του από 24-9/20-10/1958 Β.Δ/τος σε συνδυασμό με το
άρθρο 17 του ν. 1080/1980, πέραν του τέλους ύδρευσης (δηλαδή της αξίας κατανάλωσης ύδατος), επιβάλλονται από τους ΟΤΑ και δικαιώματα στις περιπτώσεις που προβλέπεται δαπάνη για την εξυπηρέτηση της ύδρευσης σε προσωπικό ή έργα (π.χ δαπάνη κατασκευής, επέκτασης και συντήρησης δικτύου,αντικατάσταση υδρομέτρων). Το ύψος αυτών πρέπει να καθορίζεται με γνώμονα τη διασφάλιση της ανταποδοτικότητας, η οποία μεταξύ άλλων συνίσταται σε μια κατά προσέγγιση αναλογική σχέση μεταξύ των εσόδων και των εξόδων.
- Τα έσοδα εκ των τελών ύδρευσης και αποχέτευσης που επιβάλλονται από τις ΔΕΥΑ κατά τα οριζόμενα στο
άρθρο 10 του ν.1069/1980 (με εξαίρεση το πρόσθετο ειδικό τέλος της περ. α) πρέπει να καλύπτουν τις δαπάνες του προσωπικού, τις δαπάνες που σχετίζονται με τη λειτουργία και τη συντήρηση του δικτύου, τα τοκοχρεωλύσια σχετικών συναφθέντων δανείων και τις αποσβέσεις των παγίων εγκαταστάσεων και (άρθρο 25, παρ 2 του ν.1069/1980).
Αντίστοιχα τα έσοδα από το πρόσθετο ειδικό τέλος (περ.α. του άρθρου 10) που επιβάλλεται υπέρ των Δ.Ε.Υ.Α[1] για τη μελέτη και κατασκευή των έργων ύδρευσης και αποχέτευσης και επί επέκτασης της περιοχής αρμοδιότητας της επιχείρησης, διατίθενται αποκλειστικά για τη μελέτη, κατασκευή, ανακατασκευή ή επέκταση της ύδρευσης και αποχέτευσης για την απόκτηση πάγιου εξοπλισμού ή την εξόφληση τοκοχρεωλυσίων εκ δανείων συναφθέντων για την εκτέλεση έργων (
παρ. 1 και 2 του άρθρου 10 και παρ.1 του άρθρου 11 του ν. 1069/1980). Το ειδικό τέλος υπολογίζεται σε ποσοστό 80% επί της αξίας του καταναλισκομένου ύδατος, δηλαδή επί της πραγματικής κατανάλωσης νερού (και όχι επί πλασματικής, οριζόμενης ως ελάχιστης / πάγιας κατανάλωσης νερού).
-Η επιβολή παγίου τέλους κατανάλωσης ύδατος, το οποίο σε πολλές περιπτώσειςκαθορίζεται ως -τέλος ελάχιστης κατανάλωσης--δεν βρίσκει έρεισμα στις σχετικές, περί ύδρευσης, διατάξεις και στην αρχή της ανταποδοτικότητας, καθότι οι δημότες υποχρεούνται να καταβάλλουν ένα συγκεκριμένο ποσό ανεξάρτητα από την ποσότητα νερού που καταναλώθηκε από αυτούς. Το γεγονός αντίστοιχα ότι στις περιπτώσεις μηδενικής κατανάλωσης ύδατος δεν μπορεί να χρεωθείτο ειδικό τέλος 80%, το οποίο, όπως προαναφέρθηκε, υπολογίζεται, επί της αξίας της πραγματικής κατανάλωσης του νερού δεν συνιστά επιχείρημα για την επιβολή του, δεδομένου ότι περιορισμένη κατανάλωση ύδατος συσχετίζεται με αντίστοιχη περιορισμένη χρήση του δικτύου και κατά συνέπεια δικαιολογείται -μειωμένη συμμετοχή- στις αντίστοιχες δαπάνες.
2. Η καθιέρωση κλιμακωτού τιμολογίου ύδρευσης, δεν αντιβαίνει στην αρχή της ανταποδοτικότητας, αφού η διαβάθμιση του κόστους αναλόγως προς το βαθμό χρήσης της υπηρεσίας είναι στοιχείο της ανταποδοτικής φύσης της και μπορεί να εφαρμοσθεί υπό το πρίσμα και της παροχής κινήτρου για εξοικονόμηση και συνετή χρήση του νερού.
3. Η εγγραφή ή μη στο δημοτολόγιο των υπόχρεων δεν μπορεί να συνιστά κριτήριο ως προς τον τρόπο χρέωσης των τελών ύδρευσης από τις ΔΕΥΑ ή από τους Ο.Τ.Α (π.χ. δημότες αγρότες και μόνιμοι κάτοικοι ή μη, δημότες μόνιμοι κάτοικοι ή μη, δημότες πολύτεκνοι). Το είδος της κατοικίας (μόνιμη ή μη) ως κριτήριο χρέωσης δε συνάδει με τα προβλεπόμενα από τη νομοθεσία, δεδομένου ότι ο όγκος κατανάλωσης νερού προκύπτει από τις μετρήσεις του υδρομέτρου για κάθε είδος κατοικίας και κατά τα λοιπά το κριτήριο αυτό αντιβαίνει στην αρχή της ανταποδοτικότητας και της χρηστής διοίκησης καθότι συνιστά διακριτική μεταχείριση των πολιτών.
Ως προς την «ειδική τιμολόγηση», από τις ισχύουσες διατάξεις προκύπτουν τα εξής :
α) Οι ΟΤΑ, με απόφαση του οικείου Συμβουλίου που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του αριθμού των μελών του δύνανται να θεσπίσουν μειωμένο τιμολόγιο ή και απαλλαγή από τα τέλη για τους απόρους, τα άτομα με αναπηρίες, τους πολύτεκνους, τους τρίτεκνους, τις μονογονεϊκές οικογένειες και τους μακροχρόνια άνεργους, όπως η ιδιότητα των ανωτέρω οριοθετείται αντίστοιχα από την κείμενη νομοθεσία, καθώς και τους δικαιούχους του πρώτου Κεφαλαίου του ν. 4320/2015 (Α' 29), όπως εκάστοτε αυτοί ορίζονται με τις υπουργικές αποφάσεις του άρθρου 5 του ίδιου νόμου. (
άρθρο 202, παρ.3 του ν.3463/2006, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 13 του Ν. 4368/16
β) Ειδικά για τις πολύτεκνες οικογένειες, με τη διάταξη της παρ. 4, του
άρθρου 18 του ν. 2946/2001 (224 Α΄) παρέχεται η δυνατότητα στα Δ.Σ. των Δ.Ε.Υ.Α., με απόφασή τους, να καθορίσουν ειδικό μειωμένο τιμολόγιο ύδρευσης, χωρίς να τίθεται όριο ως προς τη μείωση.
γ) Στο πλαίσιο της αρχής της ανταποδοτικότητας, με τις διατάξεις των
άρθρου 25  του ν. 1069/80, όπως τροποποιήθηκαν με το άρθρο 6 του ν. 2307/1995 και αντικαταστάθηκαν από το άρθρο 10 του Ν.4483/17, προβλέπεται επίσης η δυνατότητα θέσπισης διαφοροποιημένης τιμολόγησης από τις ΔΕΥΑ, κατόπιν έκδοσης απόφασης από το οικείο Δ.Σ, εγκρινομένης από το οικείο δημοτικό / κοινοτικό συμβούλιο (από 11.03.2020 εγκρινόμενης από την Οικονομική Επιτροπή-παρ.5 άρθρο 11 Ν.4674/20), ως εξής:
- Ειδικό τιμολόγιο ύδρευσης και αποχέτευσης για τους κατοίκους των δήμων ή κοινοτήτων ή συνοικισμών αυτών που μετέχουν στην επιχείρηση, οι οποίοι
εξυπηρετούνται με δικό τους δίκτυο ανεξάρτητο από το ενιαίο δίκτυο της επιχείρησης
- Διαφορετικά τιμολόγια (ύψος τελών) κατά περιοχές, ανάλογα με τα εκτελούμενα έργα ή με το κόστος λειτουργίας των εγκαταστάσεων της περιοχής.
4. Επειδή σε πολλές περιπτώσεις σημειώνονται προβλήματα κατά την πρακτική που ακολουθείται ως προς τη συχνότητα καταμέτρησης, τη δυνατότητα πρόσβασης των υδρομετρητών, την αποστολή των λογαριασμών κλπ, επισημαίνεται ότι θα πρέπει να υπάρχει, στο μέτρο του δυνατού, εξέταση από κοινού με τους καταναλωτές των ειδικότερων ζητημάτων που ανακύπτουν, προς άμεση επίλυσή τους και αποφυγή ταλαιπωρίας των καταναλωτών (π.χ. μη δυνατότητα απρόσκοπτης πρόσβασης των αρμοδίων υπαλλήλων στους υδρομετρητές λόγω του σημείου τοποθέτησής τους και απουσίας των ιδιοκτητών για μεγάλο χρονικό διάστημα, διασφάλιση της έγκαιρης παραλαβής των λογαριασμών ύδρευσης και αποχέτευσης από τους καταναλωτές, μη τακτική καταμέτρηση της κατανάλωσης ύδατος κ.λ.π.)".

 

Με την από 20.03.2018 Σύνοψη Διαμεσολάβησης του Συνηγόρου του Πολίτη ο Συνήγορος επεσήµανε προς τις υπηρεσίες ∆ήµου, που εισήγαγε στον κανονισμό ύδρευσής του διαφορετική αντιµετώπιση αλλοδαπών καταναλωτών, ότι οι χρήστες των υπηρεσιών ύδρευσης πρέπει να αντιµετωπίζονται ως καταναλωτές επί ίσοις όροις και να µη διακρίνονται µε βάση την παλαιότητα της οικοδοµικής άδειας των ακινήτων που χρησιµοποιούν.
Επίσης υπενθύµισε ότι η επιβολή της ελάχιστης υποχρεωτικής κατανάλωσης δεν έχει νοµικό έρεισµα και δεν συµβάλλει στη συνετή χρήση και την εξοικονόµηση νερού, καθώς δηµιουργεί ψευδαίσθηση περί της επάρκειας νερού.


Με κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Οικονομικών και Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης καθορίζονται οι λεπτομέρειες για την υπαγωγή των καταστημάτων κράτησης της χωράς σε μειωμένο τιμολόγιο για την παροχή ύδρευσης και άρδευσης. (παρ.2 άρθρο εικοστό δεύτερο Ν.4411/16)

Η παρ. 2 του άρθρου εικοστού δεύτερου του ν. 4411/2016 (Α' 142) διατηρείται σε ισχύ. (παρ.6 άρθρο 10 Ν.1069/80, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 5 του Ν.4483/17)

Σχετικά με την απόφαση ψήφισης προϋπολογισμού για τις ανταποδοτικές υπηρεσίες δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ » 16. Προυπολογισμός »
Προϋπολογισμός- Βήματα.

 



Απαλλαγές
 
Απαλλάσσονται από κάθε δημοτικό ή κοινοτικό φόρο, τέλος, δικαίωμα και εισφορά:
α) το ελληνικό δημόσιο και οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης,   (παρ.1 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58 (ΦΕΚ 171/58 τεύχος Α), όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 60 του Ν. 1416/1984

β) οι ιεροί ναοί  (παρ.1 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58 (ΦΕΚ 171/58 τεύχος Α), όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 60 του Ν. 1416/1984

Εν προκειμένω η απαλλαγή αυτή, αφορά το εμβαδόν των Ιερών Ναών με τους υποστηρικτικούς χώρους εφόσον αυτοί αποτελούν ενιαίο αρχιτεκτονικό σύνολο με τον Ναό ανεξάρτητα της νομικής μορφής την οποία έχει το νομικό πρόσωπο στο οποίο ανήκει ο Ιερός Ναός.
Συνεπώς δεν υπόκεινται σε ανταποδοτικά τέλη: οι Ιεροί Ναοί των Ιερών Μητροπόλεων, οι Ιεροί Ναοί των Ενοριών στους οποίους συμπεριλαμβάνονται οι Ενοριακοί Ναοί, τα Παρεκκλήσια εντός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, τα Εξωκκλήσια και οι Ναοί εκτός σχεδίου πόλεως ή οικισμού, οι Ιεροί Ναοί των Ιερών Μονών, των Ιερών Ησυχαστηρίων, των Ιερών Προσκυνημάτων, των Εκκλησιαστικών Ιδρυμάτων και των Εκκλησιαστικών Μουσείων. (Υπ.Πολιτ.Παιδ.& Θρησκ. 96311/Θ1/17.06.2015) Στην ως άνω περίπτωση εμπίπτουν και οι ευκτήριοι οίκοι ανεξαρτήτως δόγματος και θρησκείας. (Υπ.Παιδ.& Θρησκ. 4104/Θ1/13.01.2015)
και

γ) εκείνοι οι οποίοι έχουν φορολογικές απαλλαγές από συμβάσεις που έχουν συνάψει με το δημόσιο, εφόσον οι συμβάσεις αυτές κυρώθηκαν με νόμο και αναφέρουν ρητά την απαλλαγή από δημοτικούς και κοινοτικούς φόρους, τέλη , δικαιώματα και εισφορές. (παρ.1 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58 (ΦΕΚ 171/58 τεύχος Α), όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 60 του Ν. 1416/1984

 

δ) Η Φιλεκπαιδευτική Εταιρία Αθηνών για το Αρσάκειο Μέγαρο που μισθώνει για τη στέγαση του ΣτΕ. (παρ.3 άρθρο 54 Ν.4509/17)

 

ε) Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (παρ.2 άρθρο 1 Ν.4521/18)

 

στ) το ΝΠΔΔ "Ελληνικό Κτηματολόγιο" (παρ.6 άρθρο 27 Ν.4512/18, όπως τροποποιήθηκε από την περίπτ. γ΄της παρ. 24 του άρθρου 58 του Ν.4602/19)

 

ζ) η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με την επωνυμία «Μάτι Ξανά» (παρ.9 άρθρο 2 Ν.4626/19) (ΑΑΔΕ Ε.2178/03.10.2019)

Από τα ανταποδοτικά τέλη, που επιβάλλουν οι δήμοι, δεν απαλλάσσονται εκείνοι οι οποίοι έχουν φορολογικές απαλλαγές από συμβάσεις που έχουν συνάψει με το δημόσιο, εφόσον οι συμβάσεις αυτές κυρώθηκαν με νόμο και αναφέρουν ρητά την απαλλαγή από δημοτικούς και κοινοτικούς φόρους, τέλη , δικαιώματα και εισφορές, καθώς και το ελληνικό δημόσιο από το τέλος ύδρευσης, το τέλος αποχέτευσης, το τέλος χρήσεως υπονόμου και το ειδικό τέλος κύκλου νερού. (παρ.2 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58 (ΦΕΚ 171/58 τεύχος Α), όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 2 του άρθρου 46 του Ν. 4301/14 και αντικαταστάθηκε από το άρθρο 135 του Ν.4483/17)

 

Από τη διάταξη του άρθρου 82 του β.δ. 24.9-20.10.1958 προκύπτει σαφής και αδιαπραγμάτευτη βούληση του νομοθέτη να απαλλάξει από κάθε δημοτικό ή κοινοτικό φόρο, τέλος, δικαίωμα και εισφορά το ελληνικό Δημόσιο και να καταβάλλει μόνο το τέλος ύδρευσης.
Η βούληση αυτή αποτυπώνεται και στην πάγια νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία γίνεται δεκτό ότι η απαλλαγή που θεσπίζεται με το άρθρο 82 του β.δ., όπως αυτό αντικαταστάθηκε από τη διάταξη του άρθρου 60 του ν. 1416/1984, υπέρ του ελληνικού Δημοσίου, αναφέρεται εν γένει στο νομικό πρόσωπο της Πολιτείας.
Ωστόσο, εν έτει 1958, όπου δημοσιεύθηκε το ανωτέρω βασιλικό διάταγμα, δεν υπήρχαν μονάδες επεξεργασίας αστικών και βιομηχανικών υγρών λυμάτων, παρά μόνο υπόνομοι και βόθροι, ενώ ήδη σήμερα με τη συνεχόμενη αύξηση του πληθυσμού και τη βιομηχανική ανάπτυξη που μεσολάβησε τις προηγούμενες δεκαετίες, οι μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων όχι μόνον δέχονται τεράστιο όγκο αποβλήτων που προέρχονται από αστικές και βιομηχανικές δραστηριότητες, αλλά και είναι υποχρεωτική η κατασκευή και λειτουργία τους, σύμφωνα με την εθνική και κοινοτική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος και της δημόσιας υγείας. Πρόσθετα, οι μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, που το μέγεθός τους και η δαπάνη κατασκευής και λειτουργίας τους εξαρτώνται και από τον όγκο των υγρών λυμάτων του αστικού συγκροτήματος που εξυπηρετούν, κρίνεται απαραίτητο να εκσυγχρονίζονται διαρκώς, όχι μόνον για την πληρέστερη προστασία του περιβάλλοντος αλλά και για λόγους εξοικονόμησης ενέργειας, με αποτέλεσμα την υποχρέωση εξασφάλισης των αναγκαίων, προς τούτο, πόρων. Για το λόγο αυτό, κρίνεται απαραίτητο το ελληνικό Δημόσιο να μην απαλλάσσεται ούτε από τα σχετιζόμενα με την αποχέτευση τέλη, ήτοι το ίδιο το τέλος αποχέτευσης, το τέλος χρήσεως υπονόμου και το ειδικό τέλος κύκλου νερού, δεδομένου ότι αυτά αφορούν στη λειτουργία και στον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων επεξεργασίας υγρών λυμάτων και όχι απλά στη χρήση των υπονόμων. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4483/17)

Στα τέλη και τις δαπάνες που προβλέπονται στο άρθρο 10 του Ν.1069/80 υπόκεινται όλα ανεξαιρέτως τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, συμπεριλαμβανομένου και του Ελληνικού Δημοσίου, καταργούμενης κάθε αντίθετης γενικής ή ειδικής διάταξης. (παρ.6 άρθρο 10 Ν.1069/80, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 5 του Ν.4483/17)

Δεδομένων των αμφισβητήσεων που έχουν κατά καιρούς παρατηρηθεί αναφορικά με την υποχρέωση και των φορέων του Δημοσίου να καταβάλουν το ειδικό τέλος 80 % για τη μελέτη, κατασκευή και επέκταση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης, η διάταξη ορίζει ρητά ότι οι φορείς αυτοί δεν απαλλάσσονται του τέλους αυτού. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4483/17)
 

Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο απαλλάσσεται από κάθε δημοτικό τέλος εκτός από το τέλος υδρεύσεως καθώς δεν αποτελεί ίδιο νομικό πρόσωπο διάφορο του Δημοσίου αλλά αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία. (ΣτΕ 849/1991)


Βεβαίωση τέλους

[embed_object_post post_id="617018" post_title="Βεβαίωση οφειλών λόγω μη υποβολής δήλωσης (παρ. 2 άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23)"]embed_object_post[/embed_object_post]

 

Ωστόσομε το υπ’ αριθμ. 64349/31.07.2023 έγγραφο του, το ΥΠ.ΕΣ. επισημαίνει: "Σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο του άρθρου 6 του α.ν. 344/1968 «... Κατ ́ εξαίρεσιν αι προερχόμεναι εκ φόρων εν γένει, τελών, δικαιωμάτων, εισφορών και αντιτίμου προσωπικής εργασίας παραγράφονται μετά πενταετίαν ως ανωτέρω».

Τα ανταποδοτικά τέλη ύδρευσης και αποχέτευσης, τα οποία σημειωτέον, διατηρούν την ιδιότητα αυτή (του ανταποδοτικού τέλους) και στην περίπτωση που τη σχετική υπηρεσία παρέχει ο οικείος δήμος και στην περίπτωση που αυτή παρέχεται από δημοτική επιχείρηση (ΔΕΥΑ), επιβάλλονται σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 19 του β.δ/τος 24-9/20-10/1958. Τα ως άνω τέλη συνεπώς εμπίπτουν στην πενταετή παραγραφή της προαναφερόμενης διάταξης του άρθρου 6 του α.ν. 344/1968 και όχι στην εικοσαετή παραγραφή απαιτήσεων του Δημοσίου της παρ. 3 του άρθρου 136 του ν.4270/2014, όπου ορίζονται ρητά οι εμπίπτουσες περιπτώσεις και στις οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται τα συγκεκριμένα τέλη. Επιπλέον, οι Ο.Τ.Α. δεν εντάσσονται στο “Δημόσιο”, όπως αυτό ορίζεται στο άρθρο 14 παρ. 1στ. του ν. 4270/2014. Ως εκ τούτου και αναφορικά με το ερώτημά σας, βεβαιωμένες οφειλές από τέλη ύδρευσης παραγράφονται μετά την παρέλευση πενταετίας από την ταμειακή τους βεβαίωση, με την επιφύλαξη τυχόν ενεργειών (διοικητικά μέτρα είσπραξης) για την επιδίωξη είσπραξής τους από τον δήμο, στο πλαίσιο του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.-ν.δ. 356/1974 που ίσχυε για το διάστημα αναφοράς, νέος Κ.Ε.Δ.Ε.-ν. 4978/2022)."


Για περισσότερα δείτε την ενότητα
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ » ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ » ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ »
Αποσβεστική προθεσμία - Παραγραφή

 


Μηνιαίο Πάγιο Τέλος κάλυψης ελάχιστου κόστους λειτουργίας.

Για την κάλυψη μέρους του ελάχιστου κόστους λειτουργίας του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης μπορεί να χρεώνεται από τις Δ.Ε.Υ.Α. και τους δήμους που παρέχουν τις υπηρεσίες αυτές, μηνιαίο πάγιο τέλος, μετά από απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου η οποία εγκρίνεται από το Δημοτικό Συμβούλιο. (άρθρο 10 παρ.11 του ν.4071/2012)

 

Σύμφωνα με την Αιτιολογική Έκθεση του Νόμου,  με την ανωτέρω ρύθμιση οι ΔΕΥΑ ή οι δήμοι που παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης μπορούν να ορίσουν σε νέα βάση τα πάγια τέλη τους και ειδικότερα να καθορίσουν μηνιαίο πάγιο τέλος το οποίο να βασίζεται στην κάλυψη των δαπανών για το ελάχιστο κόστος λειτουργίας του δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης. Το πάγιο τέλος αποφασίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο και εγκρίνεται από το δημοτικό συμβούλιο, στις περιπτώσεις των ΔΕΥΑ. Σκοπός της παρούσας διάταξης είναι η διασφάλιση όρων βιωσιμότητας στις ΔΕΥΑ και στις Υπηρεσίες Ύδρευσης και Αποχέτευσης των δήμων αλλά και ορθολογικής διαχείρισης των εσόδων τους προκειμένου να ενισχύσουν το επενδυτικό έργο τους στις κρίσιμες αυτές υποδομές για την ποιότητα ζωής.



Φ.Π.Α.

Με την περίπτωση γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα Φ.Π.Α., όπως κυρώθηκε με το ν. 2859/2000 απαλλάσσονται από το ΦΠΑ ... «γ)η παροχή νερού μη εμφιαλωμένου και η αποχέτευση που πραγματοποιούνται απευθείας από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή συνδέσμους αυτών, χωρίς τη μεσολάβηση δημοτικών επιχειρήσεων,καθώς και οι ανταποδοτικές εισφορές που επιβάλλουν οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων Ο.Ε.Β. (Ειδικοί Οργανισμοί, Γ.Ο.Ε.Β., Τ.Ο.Ε.Β.) στα μέλη τους για την παροχή αρδευτικού ύδατος και οι λοιπές παροχές που συνδέονται άμεσα με τις πράξεις αυτές».

Με την περίπτωση β της παρ 3 του άρθρου 18 του ν. 4002/2011 καταργείται η απαλλαγή της υπαγωγής σε ΦΠΑ της παροχή νερού μη εμφιαλωμένου και η αποχέτευση που πραγματοποιούνται απευθείας από τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή συνδέσμους αυτών, χωρίς τη μεσολάβηση δημοτικών επιχειρήσεων, με την απαλοιφή της σχετικής πρότασης.

Συγκεκριμένα η περίπτωση γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του Κώδικα Φ.Π.Α., όπως κυρώθηκε με το ν. 2859/2000 και ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής:«γ) Οι ανταποδοτικές εισφορές που επιβάλλουν οι Οργανισμοί Εγγείων Βελτιώσεων - Ο. Ε. Β. - (Ειδικοί Οργανισμοί, ΓΟΕΒ, ΤΟΕΒ) στα μέλη τους για την παροχή αρδευτικού ύδατος και οι λοιπές παροχές που συνδέονται άμεσα με τις πράξεις αυτές.»

 
Σχετικά με το καθεστώς ΦΠΑ από τις 22/8/2011 και έπειτα ισχύουν τα εξής:

Με την παρ 1 του άρθρου 21 του ν. 2859/2000 (ΦΕΚ 248/00 τεύχος Α') (κώδικας φόρου προστιθεμένης αξίας), όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1α του άρθρου 1 του Ν.4334/15 (η ισχύς της οποίας αρχίζει από 20 Ιουλίου 2015, σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν. 4334/2015, όπως προστέθηκε από την παρ. 2 του άρθρου τρίτου της ΠΝΠ ΦΕΚ 84/18.07.2015 τεύχος Α'), ο συντελεστής του φόρου προστιθέμενης αξίας ορίζεται σε είκοσι τρία τοις εκατό (23%) στη φορολογητέα αξία. Κατ' εξαίρεση, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ, ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε δεκατρία τοις εκατό (13%). Για τα αγαθά και τις υπηρεσίες για τα οποία υπάρχει ειδική πρόβλεψη στο Παράρτημα ΙΙΙ του Κώδικα ΦΠΑ, ο συντελεστής του φόρου ορίζεται σε έξι τοις εκατό (6%.). (ΠΟΛ 1160/17.07.2015)

Η περίπτωση 11 του παραρτήματος ΙΙΙ του ανωτέρω κώδικα όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1γ του άρθρου 1 του Ν.4334/15 έχει ως εξής: «11. Νερά, στα οποία περιλαμβάνονται και τα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών ούτε αρωματισμένα, μη αεριούχα (Δ.Κ. ΕΧ 2201)». (ΠΟΛ 1160/17.07.2015)

 

Από 20.05.2019 αντικαθίσταται το παράρτημα ΙΙΙ του ανωτέρω κώδικα από την παρ. 1 του άρθρου 121 του Ν. 4611/19 και πλέον η ανωτέρω περίπτωση είναι στην περίπτωση 29 και έχει ως εξής:

"29. Νερά, στα οποία περιλαμβάνονται και τα φυσικά ή τεχνητά μεταλλικά νερά, χωρίς προσθήκη ζάχαρης ή άλλων γλυκαντικών, ούτε αρωματισμένα, μη αεριούχα, πάγος και χιόνι (Δ.Κ. ΕΧ 2201)."

 

Συνεπώς το ποσοστό επιβάρυνσης του ΦΠΑ για την κατανάλωση νερού είναι 13%. Όμως μόνο η αξία του νερού υπάγεται στο χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ. Όλα τα υπόλοιπα έσοδα όπως χρήση αποχέτευσης, συντήρηση δικτύου ύδρευσης, ειδικό τέλος αποχέτευσης, πάγιο τέλος αποχέτευσης κλπ υπάγονται σε κανονικό καθεστώς ΦΠΑ. Δηλαδή ουσιαστικά ισχύει το καθεστώς ΦΠΑ που σήμερα έχουν οι ΔΕΥΑ. (για το καθεστώς ΦΠΑ των ΔΕΥΑ δείτε την ΠΟΛ.1141/15.5.1998). (βλ. και ΠΟΛ 1242/24.11.2011

Στο ποσό που καταβάλλεται ετησίως στο Σύνδεσμο ως «πάγια εισφορά» από τους Δήμους-μέλη του για την από μέρους του Συνδέσμου παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο της ανάληψης του έργου της ύδρευσης των μελών του δεν έχει από 22.08.2011 εφαρμογή η απαλλαγή του άρθρου 22, 1 - του Κώδικα ΦΠΑ και επομένως υπάγεται σε ΦΠΑ με συντελεστή 23%. (Υπ.Οικ. Δ14Β1051782ΕΞ2012/27.03.2012)


Από πότε επιβάλλεται ο ΦΠΑ
Σύμφωνα με τις συνδυασμένες διατάξεις των
άρθρων 2, 3 και 4 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως ισχύει, οι Ο.Τ.Α., οι σύνδεσμοι αυτών, το Δημόσιο και τα άλλα Ν.Π.Δ.Δ. για τη δραστηριότητά τους αυτή υπάγονται στο φόρο και οφείλουν να χρεώνουν ΦΠΑ στα φορολογικά στοιχεία που εκδίδουν από 22.08.2011, ανεξάρτητα από την περίοδο κατανάλωσης που αφορούν. Σημειώνεται ότι, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης α' της παραγράφου 2 του άρθρου 16 του Κώδικα ΦΠΑ, ο ΦΠΑ γίνεται απαιτητός κατά το χρόνο έκδοσης του τιμολογίου ή άλλου στοιχείου που επέχει θέση τιμολογίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του ΚΒΣ. (ΠΟΛ 1242/24.11.2011)
Συνεπώς αυτό που αφορά είναι η ημερομηνία έκδοσης του φορολογικού στοιχείου και όχι εάν η κατανάλωση αφορά π.χ. τους μήνες Ιανουάριο έως Ιούνιο του 2011!.
Στις περιπτώσεις όπου έχουν ήδη εκδοθεί λογαριασμοί μετά την 22η Αυγούστου 2011 και δεν επιβλήθηκε ΦΠΑ, πρέπει να εκδοθεί συμπληρωματικός λογαριασμός μόνο με το ΦΠΑ και τη σχετική υποσημείωση ότι είναι συμπληρωματικό στοιχείο στον αρχικό λογαριασμό.  (αυτό το έχουμε διασταυρώσει και με το υπουργείο οικονομικών 15η Δ/νση ΚΒΣ προϊστάμενος κος Αγκιναρασταχάκης) 
Από τις διατάξεις του ΚΦΣ δεν απαγορεύεται να εκδοθεί συμπληρωματικό τιμολόγιο για τη χρέωση του φόρου προστιθέμενης αξίας ή πιστωτικό σημείωμα για πίστωση του ίδιου φόρου, όταν για οποιοδήποτε λόγο υπολογίστηκε λανθασμένα το ποσό του φόρου που αναλογούσε στα πωληθέντα αγαθά, εφόσον αυτό εκδοθεί εντός της ίδιας διαχειριστικής περιόδου, που εκδόθηκε το αρχικό τιμολόγιο πώλησης των αγαθών.
Ειδικά όμως για το ΦΠΑ  συμπληρωματικό τιμολόγιο που εκδίδεται για χρέωση ΦΠΑ εκτός της διαχειριστικής περιόδου, στην οποία εκδόθηκε το αρχικό τιμολόγιο πώλησης των αγαθών, δεν έχει θέση τιμολογίου αλλά χρεωστικού σημειώματος. (
ΠΟΛ 1247/1990)
Από τα ανωτέρω συνάγεται ότι σε περίπτωση χρεωστικού σημειώματος στην επόμενη διαχειριστική χρήση για την είσπραξη του ΦΠΑ, αυτό θα περιληφθεί στην περιοδική δήλωση του ΦΠΑ της τρέχουσας περιόδου και όχι, με τροποποίηση, της περιόδου της  έκδοσης του κύριου τιμολογίου/ λογαριασμού.

 

Κατά παρέκκλιση των παρ. 1 και 2 του άρθρου 16 του Κώδικα ΦΠΑ στις περιπτώσεις που υποκείμενος στον φόρο θεωρείται ότι έχει λάβει και παραδώσει αγαθά σύμφωνα με το άρθρο 5β του Ν.2859/00 (μέσω ηλεκτρονικής διεπαφής), η φορολογική υποχρέωση γεννάται και ο φόρος γίνεται απαιτητός, τόσο για την παράδοση των αγαθών στον εν λόγω υποκείμενο στον φόρο, όσο και για την παράδοση των αγαθών από τον εν λόγω υποκείμενο στον φόρο, κατά τον χρόνο αποδοχής της πληρωμής. Ως χρόνος αποδοχής της πληρωμής νοείται ο χρόνος κατά τον οποίο η επιβεβαίωση πληρωμής, το μήνυμα για έγκριση πληρωμής ή η ανάληψη υποχρέωσης πληρωμής από τον λήπτη λαμβάνεται από τον προμηθευτή που παραδίδει αγαθά μέσω της ηλεκτρονικής διεπαφής ή για λογαριασμό του, ανεξαρτήτως του χρόνου που πραγματοποιήθηκε η πραγματική καταβολή των χρημάτων, ανάλογα με το ποιο είναι προγενέστερο. (άρθρο 16 παρ.3α Ν.2859/00, όπως προστέθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 4818/21)

Χρηματοδότηση του μη επιλέξιμου ΦΠΑ σε συγχρηματοδοτούμενα έργα των Ε.Π. του Ε.Σ.Π.Α.
Με το άρθρο 18 παρ. 3β του Ν. 4002/2011 (ΦΕΚ 180 /Α/ 22-8-2011), η παροχή νερού (πλην αρδευτικού ύδατος) και η υπηρεσία αποχέτευσης που πραγματοποιούνται απ' ευθείας από τους ΟΤΑ ή τους συνδέσμους αυτών, το Δημόσιο και τα ΝΠΔΔ έχουν υπαχθεί σε καθεστώς ΦΠΑ. Συνέπεια της διάταξης αυτής είναι ότι ο ΦΠΑ έργων ύδρευσης / αποχέτευσης που υλοποιούνται από τους φορείς αυτούς είναι πλέον ανακτήσιμος και επομένως μη επιλέξιμη δαπάνη για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα.

Σε συνέχεια των ανωτέρω και μετά την έκδοση της ΚΥΑ αρ. πρωτ: 26931/ ΕΥΘΥ 580/ 14.6.2012, με την υπ' αριθ.πρωτ. 38140/ΕΥΘΥ760/04.09.2012 Εγκύκλιο του Υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων παρέχονται οδηγίες προς τους αρμόδιους φορείς διαχείρισης για τις απαιτούμενες ενέργειες, σχετικά με τις συνέπειες της διάταξης αυτής στις συγχρηματοδοτούμενες πράξεις ύδρευσης / αποχέτευσης με δικαιούχους/κυρίους έργων ΔΕΥΑ, Δήμους, συνδέσμους ΟΤΑ, το Δημόσιο και τα ΝΠΔΔ, καθώς για τη χρηματοδότηση του μη επιλέξιμου ΦΠΑ πράξεων -πλην κρατικών ενισχύσεων- που υλοποιούν οι μη εισαγμένες στο χρηματιστήριο Ανώνυμες Εταιρίες του δημοσίου.

 

Υποχρεώσεις
Οι Ο.Τ.Α. και οι σύνδεσμοι αυτών, εντάσσονται για τις δραστηριότητές αυτές στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, υποχρεούνται να υποβάλλουν τις προβλεπόμενες από το άρθρο 36 του Κώδικα ΦΠΑ δηλώσεις (έναρξης, μεταβολής κ.λπ.). Επίσης, έχουν όλες τις υποχρεώσεις των υποκειμένων στο φόρο, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 36 και 38 του Κώδικα ΦΠΑ, όπως, να υποβάλλουν περιοδικές και εκκαθαριστικές δηλώσεις ΦΠΑ. (ΠΟΛ 1242/24.11.2011)

 

Η φορολογική περίοδος για το Δημόσιο όταν ασκεί δραστηριότητες για τις οποίες υπόκειται στο φόρο ορίζεται ως ένας ημερολογιακός μήνας (παρ.2 άρθρο 38 Ν.2859/00, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.2 του άρθρου 22 του Ν.4321/15)

Ειδικά η υποχρέωση υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ καταργείται για διαχειριστικές περιόδους που λήγουν μετά την 1 Ιανουαρίου 2014. (παρ. 8Β του άρθρου 1 του Ν. 4281/14)

 

Βιβλία και στοιχεία που πρέπει να τηρούνται
Με τις διατάξεις της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992) παρ.1 του άρθρου 3 του Κ.Φ.Α.Σ.- υποπαρ.Ε1 περίπτ. 1 άρθρο πρώτο Ν.4093/12, ορίζεται, μεταξύ άλλων, ότι, το Δημόσιο και το ημεδαπό νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, υποχρεούνται μόνο στη λήψη, έκδοση, υποβολή και διαφύλαξη των στοιχείων που ορίζονται ρητά από τον Κώδικα αυτόν. Τα πρόσωπα αυτά, εκτός από το Δημόσιο, όταν ενεργούν πράξεις παράδοσης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών που υπάγονται στο φόρο προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) ή στο φόρο εισοδήματος θεωρούνται υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών μόνο για τις δραστηριότητες αυτές και υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίων, έκδοση στοιχείων κ.λπ. του Κώδικα αυτού.

Από την 1η Ιανουαρίου 2015 καταργείται η υποπαράγραφος Ε1 της παραγράφου Ε' του ν. 4093/2012 (Κώδικας Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών), καθώς και κάθε διάταξη, ερμηνευτική εγκύκλιος ή Οδηγία έχει εκδοθεί δυνάμει εκείνης της διάταξης ή του προϊσχύοντος π.δ. 186/1992 με την παρ. 1 του άρθρου 38 του Ν. 4308/14.

Οι φορείς του δημόσιου τομέα του άρθρου 14 του ν. 4270/2014 οι οποίοι από άλλη διάταξη νόμου υποχρεώνονταν σε εφαρμογή του Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών της Υποπαραγράφου Ε1 της παρ. Ε' του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (Α' 222), όταν δεν εμπίπτουν στις περιπτώσεις της παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.4308/14, εφαρμόζουν μόνο τα άρθρα 3 έως και 15 του Ν.4308/14, πλην των διατάξεων των παραγράφων 8 έως 12 του άρθρου 3 και των διατάξεων που αφορούν την κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων. (παρ.7 άρθρο 1 Ν.4308/14, όπως αντικαταστάθηκε  με την περίπτ. ε' της παρ. 1 του άρθρου 41 του Ν.4410/16)
Συνεπώς και οι ΟΤΑ εφαρμόζουν από 01.01.2015 τα άρθρα 3 έως 15 πλην των παραγράφων 8 έως 12 του άρθρου 3 του Ν.4308/14
και των διατάξεων του Ν.4308/14 που αφορούν την κατάρτιση χρηματοοικονομικών καταστάσεων.


Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, οι Ο.Τ.Α., οι σύνδεσμοι αυτών και τα Ν.Π.Δ.Δ., για την παροχή νερού μη εμφιαλωμένου και τις υπηρεσίες αποχέτευσης, που υπάγονται πλέον σε Φ.Π.Α., θεωρούνται επιτηδευματίες  υπόχρεοι απεικόνισης συναλλαγών  για τις δραστηριότητες αυτές και υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίων, έκδοση στοιχείων κ.λπ. από τον Κ.Φ.Α.Σ. κατά τα άρθρα 3-15 του Ν.4308/14 από 01.01.2015. Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 4 του ΚΒΣ, παρ.3ε του άρθρου 4 του Κ.Φ.Α.Σ.- υποπαρ.Ε1 περίπτ.1 άρθρο πρώτο Ν.4093/12,του άρθρου 3 του Ν.4308/14 όταν η οντότητα συντάσσει ισολογισμό, χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο διπλογραφικό σύστημα για την παρακολούθηση των λογιστικών στοιχείων της ενώ όταν δεν συντάσσει ισολογισμό, δύναται, να χρησιμοποιεί ένα κατάλληλο απλογραφικό λογιστικό σύστημα (βιβλία εσόδων - εξόδων).
Τα βιβλία αυτά μπορεί να ενημερωθούν με τις πράξεις που πραγματοποιήθηκαν από τον Αύγουστο και μέχρι το Δεκέμβριο 2011 έως τη 15η Ιανουαρίου 2012.

Ειδικά, για την παροχή νερού μη εμφιαλωμένου, όπως προκύπτει από τις συνδυασμένες διατάξεις της περίπτωσης β' της παραγράφου 16 του άρθρου 12 και της παραγράφου 4 του άρθρου 13 του Κ.Β.Σ. παρ.16β του άρθρου 6 και παρ.5 άρθρου 7 Κ.Φ.Α.Σ.- υποπαρ.Ε1 περίπτ.1 άρθρο πρώτο Ν. 4093/12 του άρθρου 12 Ν.4308/14 και του άρθρου 2 της ΠΟΛ 1002/31.12.2014 (ΦΕΚ 03/05.01.2015 τεύχος Β') μπορεί:

α) αντί της έκδοσης τιμολογίων προς επιτηδευματίες να εκδίδονται άλλα έγγραφα (π.χ. λογαριασμοί) που περιλαμβάνουν τα στοιχεία του τιμολογίου, εκτός της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας του αντισυμβαλλομένου και αντίτυπο αυτών των εγγράφων παραδίδεται στον πελάτη.

β) αντί της έκδοσης αποδείξεων λιανικών συναλλαγών προς ιδιώτες να εκδίδονται άλλα παραστατικά (π.χ. λογαριασμοί) στα οποία αναγράφεται και το ονοματεπώνυμο του πελάτη, η διεύθυνσή του και ο αριθμός φορολογικού μητρώου ή ο αριθμός της αστυνομικής του ταυτότητας, αν στερείται αριθμού φορολογικού μητρώου.

Για τις αποδείξεις λιανικών συναλλαγών που εκδίδονται για πωλήσεις φυσικού αερίου μέσω δικτύου, ύδατος πόσιμου μέσω δικτύου, αεριόφωτος, ηλεκτρικού ρεύματος, θερμικής ενέργειας ή παροχής τηλεπικοινωνιακών, ταχυδρομικών, τραπεζικών, χρηματιστηριακών, χρηματοδοτικών εργασιών, καθώς και στις περιπτώσεις είσπραξης ανταποδοτικών τελών και λοιπών συναφών δικαιωμάτων από το Δημόσιο, Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., δημοτικές επιχειρήσεις και επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας παρέχεται απαλλαγή από την υποχρέωση έκδοσης των σχετικών αποδείξεων πώλησης μέσω φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού. (παρ.4α άρθρο 1 ΠΟΛ 1002/31.12.2014 (ΦΕΚ 03/05.01.2015 τεύχος Β')

 

Υποχρεώσεις Μητρώου
Οι Ο.Τ.Α., οι σύνδεσμοι αυτών και τα Ν.Π.Δ.Δ., προκειμένου να δηλώσουν, τις παραπάνω δραστηριότητες και την ένταξή τους στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. καθώς και την κατηγορία βιβλίων του Κ.Β.Σ., υποχρεούνται να υποβάλλουν, στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., δήλωση μεταβολής εργασιών (έντυπο Μ3). Η εν λόγω δήλωση, γίνεται δεκτό, ότι μπορεί να υποβληθεί μέχρι 31.12.2011, αναγράφοντας ως ημερομηνία μεταβολής την 22.08.2011, χωρίς την επιβολή προστίμου που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 4 του ν. 2523/97, όπως ισχύει.

 

Δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ
Κατά την ένταξη των προσώπων αυτών στο κανονικό καθεστώς (22.8.2011) παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους οι οποίες χρησιμοποιούνται για την πραγματοποίηση των εν λόγω πράξεων, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 30 του Κώδικα ΦΠΑ (2859/2000), όπως ισχύει.

Επίσης, έχουν δικαίωμα διακανονισμού του ΦΠΑ που έχει επιβαρύνει την αγορά ή κατασκευή αγαθών επένδυσης, με την προϋπόθεση ότι δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 33 του Κώδικα ΦΠΑ. Αυτό σημαίνει ότι, έχουν δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που αναλογεί στα εναπομένοντα έτη της πενταετίας κατά τα οποία εφαρμόζεται το κανονικό καθεστώς του φόρου. Προς το σκοπό αυτό πρέπει να υποβληθεί Δήλωση Αποθεμάτων Μετάταξης (έντυπο 012-ΦΠΑ) και συγκεκριμένα να συμπληρωθεί ο Πίνακας ΣΤ' αυτού, προκειμένου να προκύψει το προς έκπτωση ποσό ΦΠΑ, το οποίο μεταφέρεται στην πρώτη περιοδική δήλωση μετά την υποβολή της δήλωσης αποθεμάτων. Η εν λόγω δήλωση, γίνεται δεκτό ότι μπορεί να υποβληθεί μέχρι 31.12.2011, χωρίς κυρώσεις.

Για παράδειγμα, εάν Ο.Τ.Α αγόρασε το έτος 2009 αγαθά επένδυσης και κατέβαλε ΦΠΑ το ποσό των 5.000 ευρώ, δικαιούται εντός του έτους 2011 να εκπέσει 3.000 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στα 3/5 του φόρου που καταβλήθηκε. Σημειώνεται ότι για το έτος 2011 τα επενδυτικά αγαθά θεωρείται ότι χρησιμοποιούνται σε φορολογητέα δραστηριότητα. (ΠΟΛ 1242/24.11.2011)

 

Μη υποχρέωση απόδοσης ΦΠΑ για υπηρεσίες έως 31/12/2011
Σύμφωνα με την
παρ.2 του άρθρου 4 του Ν.4038/2012:
Το Δημόσιο, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης, δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις ή αμιγείς δημοτικές επιχειρήσεις που υπόκεινται στο Φόρο Προστιθέμενης Αξίας, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα ΦΠΑ (ν. 2859/2000, Α' 248) και εφόσον αποδεδειγμένα δεν επέβαλαν ΦΠΑ κατά την είσπραξη των αμοιβών τους από τους αντισυμβαλλόμενους, δεν υποχρεούνται να αποδώσουν το Φόρο Προστιθέμενης Αξίας που αναλογεί στις υπηρεσίες που παρασχέθηκαν μέχρι 31.12.2011.
Πράξεις επιβολής Φόρου Προστιθέμενης Αξίας ή προστίμων που αφορούν στις παραπάνω υπηρεσίες και έχουν εκδοθεί για την ανωτέρω χρονική περίοδο, εφόσον δεν έχουν καταστεί με οποιονδήποτε τρόπο οριστικές μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος, παύουν να ισχύουν.
Ποσά που έχουν βεβαιωθεί βάσει πράξεων, που σύμφωνα με τα ανωτέρω παύουν να ισχύουν, διαγράφονται. Ποσά που καταβλήθηκαν για την αιτία αυτή δεν επιστρέφονται ούτε συμψηφίζονται.
Mε τις διατάξεις της παραγράφου 2 ρυθμίζονται οι φορολογικές, ως προς το ΦΠΑ, υποχρεώσεις του Δημοσίου, των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοί¬κησης, των δημοτικών κοινωφελών επιχειρήσεων και των αμιγώς δημοτικών επιχειρήσεων, σε όσες περιπτώσεις, από μη ορθή ερμηνεία των υφιστάμενων διατάξεων, δεν επέβαλαν στο παρελθόν ΦΠΑ επί των υπηρεσιών που παρείχαν.


Έπειτα από επικοινωνία με το αρμόδιο τμήμα ΦΠΑ του Υπουργείου Οικονομικών, μας έγινε γνωστό ότι η διάταξη της παρ.2 του άρθρου 4 του Ν.4038/2012 δεν αφορά την επιβολή ΦΠΑ στους λογαριασμούς ύδρευσης των Δήμων, διότι η παροχή νερού θεωρείται αγαθό και όχι υπηρεσία (ο νόμος αναφέρεται σε υπηρεσίες και όχι αγαθά). Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες άλλες χρεώσεις που αφορούν υπηρεσίες και υπάγονται σε ΦΠΑ 23%, όπως η χρήση αποχέτευσης, η συντήρηση δικτύου ύδρευσης, το ειδικό τέλος αποχέτευσης, πάγιο τέλος αποχέτευσης κλπ, διότι αν και υπηρεσίες, σύμφωνα με το Υπουργείο Οικονομικών, «συνχρεώνονται» με την κατανάλωση νερού που θεωρείται αγαθό και ακολουθούν τα ισχύοντα για την κατανάλωση νερού.
Ο Δ/ντης του ΦΠΑ και οι αρμόδιοι υπάλληλοι γνωρίζουν το θέμα και εμφανίζονται κάθετοι ότι δεν πρόκειται να αλλάξει η ερμηνεία αυτή.

Ένα χρόνο αργότερα η ερμηνεία που έδιναν οι ίδιες υπηρεσίες άλλαξε'
Με την
ΠΟΛ 1021/06.02.2013 γίνεται δεκτό ότι η ανωτέρω ρύθμιση καλύπτει επίσης την παροχή αποχέτευσης που πραγματοποιείται απευθείας από το δημόσιο ή τους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, πράξεις οι οποίες έχουν υπαχθεί στο ΦΠΑ από 22.8.2011. Λαμβάνοντας υπόψη ότι, αφενός η αποχέτευση χρεώνεται στους ίδιους λογαριασμούς με την παροχή ύδρευσης και αφετέρου το γεγονός ότι λόγω τεχνικών δυσκολιών καθυστέρησε η προσαρμογή των μηχανογραφικών συστημάτων των ΟΤΑ για την επιβολή του ΦΠΑ στις πράξεις αυτές από 22.8.2011, γίνεται δεκτό ότι η ανωτέρω ρύθμιση καλύπτει και την παροχή ύδρευσης. Κατά συνέπεια στην περίπτωση που δεν έχει επιρριφθεί στους καταναλωτές ΦΠΑ για τις ανωτέρω πράξεις που πραγματοποιήθηκαν μέχρι 31.12.2011, ήτοι δεν έχει υπολογιστεί ΦΠΑ στα φορολογικά στοιχεία που έχουν εκδοθεί μέχρι την ημερομηνία αυτή, δεν αναζητείται ο φόρος αυτός από το δημόσιο. Αντίθετα για φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται από 1.1.2012 και εφεξής οφείλεται ΦΠΑ στο δημόσιο, ανεξάρτητα από το εάν έχει υπολογιστεί ή όχι ο φόρος αυτός.
Κατεβάστε την
ΠΟΛ 1021/06.02.2013 «Μη καταβολή ΦΠΑ από το Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ) και τις δημοτικές κοινωφελείς επιχειρήσεις ή τις αμιγείς δημοτικές επιχειρήσεις για παροχή υπηρεσιών»

 

Περιβαλλοντικό Τέλος

Σύμφωνα με την αριθ. οικ. 135275/19.5.2017 (ΦΕΚ 1751, τ. Β΄, 22.05.2017) απόφαση της Εθνικής Επιτροπής Υδάτων με θέμα « Έγκριση γενικών κανόνων κοστολόγησης και τιμολόγησης υπηρεσιών ύδατος. Μέθοδος και διαδικασίες για την ανάκτηση κόστους των υπηρεσιών ύδατος στις διάφορες χρήσεις του», οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος για τον προσδιορισμό των τιμολογίων προς τελικούς χρήστες λαμβάνουν υπόψη, πέραν του χρηματοοικονομικού κόστους και το περιβαλλοντικό κόστος καθώς και το κόστος πόρου. Στα τιμολόγιά τους αναγράφεται υποχρεωτικά με διακριτό, ευκρινή και εύληπτο τρόπο το «περιβαλλοντικό τέλος». Ως «περιβαλλοντικό τέλος» ορίζεται η οικονομική συνεισφορά του τελικού χρήστη ανά κυβικό μέτρο καταναλωθέντος ύδατος που αναλογεί στο περιβαλλοντικό κόστος και στο κόστος πόρου. Οι πάροχοι υπηρεσιών ύδατος προβαίνουν στην είσπραξη του «περιβαλλοντικού τέλους» από τους τελικούς χρήστες. Το ποσό των εισπραχθέντων «περιβαλλοντικών τελών» αποδίδεται από τους παρόχους υπέρ του Πράσινου Ταμείου σε Ειδικό Λογαριασμό που συστήνεται για την υλοποίηση ειδικά προβλεπόμενων μέτρων.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η τιμή του καταναλωθέντος ύδατος διαμορφώνεται και από το ποσό του «περιβαλλοντικού τέλους», δηλαδή το «περιβαλλοντικό τέλος» συνδέεται άμεσα με την παράδοση του νερού και επομένως προσαυξάνει τη φορολογητέα αξία των τιμολογίων παροχής ύδατος, αποτελεί δηλαδή μέρος της αντιπαροχής που λαμβάνεται από τους τελικούς χρήστες για την παράδοση νερού και συνεπώς υπάγεται σε ΦΠΑ με τον ίδιο συντελεστή, ήτοι 13%. (ΑΑΔΕ Ε.2151/02.08.2019)


Πληρωμή λογαριασμών ύδρευσης μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος (ΟΠΣΔΠ)

Σε ότι αφορά την πληρωμή των λογαριασμών της ΔΕΗ ΑΕ, επισημαίνουμε ότι κάθε μήνα παρατηρούνται πολλές απορρίψεις εντολών πληρωμής για την εξόφληση χρηματικών ενταλμάτων με δικαιούχο τη ΔΕΗ ΑΕ λόγω ελλιπούς ή μη καταχώρησης από τους χρήστες στο πληροφοριακό σύστημα του 25ψήφιου ηλεκτρονικού κωδικού πληρωμής με τα αρχικά RF και ενίοτε μη καταχώρισης του σωστού IBAN, που έχει σαν αποτέλεσμα αφενός την εκπρόθεσμη πληρωμή της ΔΕΗ ΑΕ, με ότι αυτό συνεπάγεται και αφετέρου τη χρονοβόρο απασχόληση των εμπλεκομένων υπηρεσιών (ΤτΕ και Δ/νση Λογαριασμών και Ταμειακού Προγραμματισμού του Γ.Λ.Κ.) για την τελική εξόφληση. Διευκρινίζεται ότι ο 25ψήφιος RF κωδικός πρέπει να καταχωρείται στο χρηματικό ένταλμα στο πεδίο «είδος πληρωμής» και στην ένδειξη «ΔΕΗ 25ψήφιος RF» επιλέγοντας το σωστό IBAN. (Υπ. Οικ. 2/141992/ΔΛΤΠ/09.08.2022)

 

Επίσης, παρατηρείται το ίδιο πρόβλημα και κατά την εξόφληση χρηματικών ενταλμάτων που αφορούν στην πληρωμή λογαριασμών ύδρευσης στους περιφερειακούς Δήμους της χώρας και επισημαίνεται ότι στο χρηματικό ένταλμα ο κωδικός πληρωμής θα πρέπει να καταχωρείται στο πεδίο «είδος πληρωμής» και στην ένδειξη «άλλος». Μετά από επαφές που είχε το ΥΠ.ΕΣ. με την ΔΙΑΣ ΑΕ ενημερώθηκαν πως ο κωδικός αυτός πληρωμής αν δεν είναι ο 25ψήφιος RF αλλά απλός κωδικός πληρωμής, θα πρέπει να είναι οπωσδήποτε 20ψήφιος και στην περίπτωση που είναι μικρότερος θα πρέπει να συμπληρώνονται αριστερά του κωδικού μηδενικά έως τη συμπλήρωση των 20 ψηφίων. (Υπ. Οικ. 2/141992/ΔΛΤΠ/09.08.2022)

 

Σημειώνεται ότι σε κάθε χρηματικό ένταλμα πρέπει να αναγράφεται μόνο ένας κωδικός παροχής ρεύματος ή ύδρευσης, ώστε να είναι δυνατή η καταχώρηση του στο προαναφερόμενο πεδίο, το οποίο είναι το μοναδικό που “διαβάζει” και αναγνωρίζει το ηλεκτρονικό σύστημα της ΔΙΑΣ ΑΕ, και στη συνέχεια η απόδοση του ποσού στο δικαιούχο. Στις περιπτώσεις που ο κωδικός καταχωρείται μόνο στα πεδία της αιτιολογίας του χρηματικού εντάλματος, οι σχετικές εντολές απορρίπτονται. Συνεπώς, κάθε χρηματικό ένταλμα που εκδίδεται θα πρέπει να αφορά σε έναν ή περισσότερους λογαριασμούς που φέρουν τον ίδιο κωδικό πληρωμής. (Υπ. Οικ. 2/141992/ΔΛΤΠ/09.08.2022)


 

ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

Δάνεια. Μη νομίμως προβλέπεται η υποχρέωση του Δήμου να καταβάλει «εξ ιδίων χρημάτων» στο Τ.Π.Δ. τις οφειλόμενες δόσεις του δανείου, στην περίπτωση που για οποιονδήποτε λόγο, κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του, τα εκχωρηθέντα έσοδά του δεν επαρκούν για την εξυπηρέτηση του τελευταίου, δεδομένου ότι στα χρήματα αυτά περιλαμβάνονται τα ανταποδοτικά τέλη φωτισμού και καθαριότητας, ύδρευσης, άρδευσης και αποχέτευσης, τα οποία πρέπει να διατίθενται για την κάλυψη των αντίστοιχων ανταποδοτικών δημοτικών υπηρεσιών, τα έσοδα από τη λειτουργία του κοιμητηρίου του Δήμου, τα οποία επιτρέπεται να διατίθενται μόνο για την κάλυψη των δαπανών της συντήρησης και εν γένει λειτουργίας του κοιμητηρίου του Δήμου, καθώς και τα αντίστοιχα έσοδα παρελθόντων οικονομικών ετών (Π.Ο.Ε.), η ξεχωριστή παρακολούθηση των οποίων επιβάλλεται λόγω του ανταποδοτικού ή εξειδικευμένου χαρακτήρα των εσόδων αυτών, το δε προϊόν της ελεγχόμενης δανειακής σύμβασης ουδόλως προβλέπεται ότι θα διατεθεί για την εξυπηρέτηση των προαναφερόμενων ανταποδοτικών υπηρεσιών ή για την κάλυψη των δαπανών του δημοτικού κοιμητηρίου. Εξάλλου, το γεγονός ότι ο ανωτέρω ουσιώδης όρος της δανειακής σύμβασης είναι παράνομος συνεπάγεται τη μη νομιμότητα του σχεδίου της δανειακής σύμβασης αναχρηματοδότησης, λαμβάνοντας περαιτέρω υπόψη ότι το ύψος των εσόδων από ανταποδοτικά τέλη και από τη λειτουργία του δημοτικού κοιμητηρίου, τα οποία μη νομίμως διατίθενται για την εξασφάλιση του δανείου σε περίπτωση ανεπάρκειας των δυνάμενων να εκχωρηθούν για το σκοπό αυτό εσόδων του Δήμου, ανέρχεται σε 1.142.885,60 ευρώ επί συνόλου διατιθέμενων για το σκοπό αυτό εσόδων του Δήμου ύψους 1.595.876,69 ευρώ. (Ελ.Συν.Κλιμ.Ζ Πράξη 38/2017)

Πληρωμή ταχυδρομικών τελών των λογαριασμών ύδρευσης των τοπικών διαμερισμάτων. H εντελλόμενη δαπάνη δεν είναι νόμιμη, διότι τόσο η απόφαση του Δημάρχου, με την οποία εγκρίθηκε η εν λόγω δαπάνη, όσο και η απόφαση του Αντιδημάρχου, με την οποία δεσμεύθηκε πίστωση, εκδόθηκαν σε χρόνο μεταγενέστερο της πραγματοποίησης της δαπάνης, χωρίς να αποδεικνύεται από τα υπάρχοντα στοιχεία του φακέλου ότι είχε προηγηθεί της εκτέλεσης της δαπάνης, απόφαση ανάληψης υποχρέωσης για ολόκληρο το ποσό της εγγεγραμμένης πίστωσης, κατά την έναρξη του οικονομικού έτους. Εφόσον η πληρωμή της συγκεκριμένης δαπάνης με τακτικό ένταλμα δεν ήταν δυνατή, θα μπορούσε επιτρεπτώς ο Δήμος να προβεί στην προκαταβολή, με την έκδοση χρηματικού εντάλματος προπληρωμής, της σχετικής δαπάνης Τυχόν αδυναμία ανάρτησης των οικείων χρηματικών ενταλμάτων στο πρόγραμμα Διαύγεια, δεν συνεπάγεται τη δυνατότητα των Ο.Τ.Α.  να εξοφλούν τις απαιτήσεις των πιστωτών τους χωρίς την έκδοση τακτικού χρηματικού εντάλματος. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ.Συν. Τμ. 7 Πράξη 3/2012)

Τα τέλη που προβλέπονται από το άρθρο 19 του β.δ. της 24-9/20.10.58 και επιβάλλονται στους χρησιμοποιούντες δημοτική ή κοινοτική υπηρεσία (όπως είναι η υπηρεσία υδρεύσεως) δεν ταυτίζονται με τα άσχετα προς αυτά τέλη υπέρ της δημοτικών ή κοινοτικών επιχειρήσεων υδρεύσεως και αποχετεύσεως του άρθρου 1 παρ. 1 του Ν. 1069/1980 που επιβάλλονται για την μελέτη και κατασκευή έργων υδρεύσεως και αποχετεύσεως - (ΣτΕ 2216/2003 Τμ. Β')

Από τα άρθρα 277-280 ΔΚΚ συνάγεται ότι τα δημοτικά ή κοινοτικά συμβούλια έχουν την ευχέρεια να αποφασίζουν τη σύσταση δημοτικών ή κοινοτικών επιχειρήσεων, με σκοπό, μεταξύ άλλων, την παροχή υπηρεσιών υδρεύσεως εντός της περιφερείας τους/οι επιχειρήσεις αυτές αποτελούν νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου και διέπονται από τους κανόνες της ιδιωτικής οικονομίας, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά στο νόμο/το διοικητικό συμβούλιο των εν λόγω επιχειρήσεων έχει τις αρμοδιότητες διοικήσεως και διαχειρίσεως των υποθέσεων που τις αφορούν, εκτός από τις περιπτώσεις που αρμόδιο είναι το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο/επομένως, το διοικητικό συμβούλιο των ανωτέρω επιχειρήσεων δεν έχει την αρμοδιότητα επιβολής τελών υδρεύσεως, η οποία ανήκει στο δήμο ή την κοινότητα' (ΣτΕ 1727/2003 Τμ. Β΄)

 

Υποδείγματα-Βήματα


01.α. Απόφαση Οικονομικής Επιτροπής με την οποία εισηγείται την επιβολή των τελών 

01.β. Κατάθεση εναλλακτικών προτάσεων λοιπών παρατάξεων, για την επιβολή του τέλους, συνοδευόμενων από εισήγηση της οικονομικής υπηρεσίας του δήμου. (άρθρο 11 Ν.4623/19)


02. 
Απόφαση Δημοτικού συμβουλίου για καθορισμό των τελών ύδρευσης και αποχέτευσης. (άρθρο 19 παρ.1 του ΒΔ 24-9/20-10-1958)