Ακίνητα στα οποία επιβάλλεται-Υπόχρεοι πληρωμής

 

Ι. Ακίνητα στα οποία επιβάλλεται

ΙΙ. Υπόχρεοι πληρωμής

ΙΙΙ. Γραφεία Κτηματογράφησης

 


Ι. Ακίνητα στα οποία επιβάλλεται

 

Από 1ης Ιανουαρίου 1993 επιβάλλεται υπέρ των δήμων και κοινοτήτων τέλος, το οποίο υπολογίζεται επί της αξίας της ακίνητης περιουσίας που βρίσκεται εντός της διοικητικής τους περιφέρειας κατά τις ακόλουθες διακρίσεις:

α) Στα πάσης φύσεως ακίνητα που βρίσκονται εντός εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως ή εντός των ορίων οικισμών υφιστάμενων προ του έτους 1923 ή εντός ορίων οικισμών πληθυσμού κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων,
εφόσον τα τελευταία πληρούν τις, υπό των πολεοδομικών διατάξεων, προβλεπόμενες προϋποθέσεις. (Αποφ. ΥΠΕΣΔΔΑ 8752/94)

 

Στα εντός σχεδίου ακίνητα που περιλαμβάνουν, σύμφωνα με τη διατύπωση της ΥΑ 8752/94, κτίσμα ''που δεν εξαντλεί το τμήμα που τους αναλογεί'' επιβάλλεται ΤΑΠ στο υπόλοιπο του οικοπέδου. Η συγκεκριμένη διατύπωση, όμως, «περί εξάντλησης του τμήματος που τους αναλογεί» δημιουργεί ερμηνευτικό ζήτημα, διότι γίνεται αντιληπτή με δύο τρόπους.
Κατά την πρώτη ερμηνεία, το ΤΑΠ για το υπόλοιπο του οικοπέδου, επιβάλλεται μόνο στις περιπτώσεις που το εμβαδόν του κτίσματος υπολείπεται του μέγιστου επιτρεπόμενου εμβαδού που ορίζει ο συντελεστής δόμησης,  ενώ όταν έχει εξαντληθεί ο συντελεστής δόμησης του οικοπέδου, δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής ΤΑΠ για το υπόλοιπο (αδόμητο) οικόπεδο.
Κατά τη δεύτερη άποψη, την οποία έχουν υιοθετήσει οι δήμοι, το ΤΑΠ υπολογίζεται επί της αξίας του κτίσματος πλέον αυτής που αναλογεί στο υπόλοιπο (αδόμητο) οικόπεδο, ανεξάρτητα της εξάντλησης ή μη του μέγιστου επιτρεπόμενου εμβαδού βάσει του συγκεκριμένου συντελεστή δόμησης.
Παρά το γεγονός, ωστόσο, ότι πρόκειται περί ασαφών διατάξεων, οι δήμοι συχνά επιβάλλουν κυρώσεις για παράλειψη δήλωσης του υπολοίπου οικοπέδου, με τρόπο που δημιουργεί τριβές με τους πολίτες. (Ειδική Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη, Ιούλιος 2014)

β) Στα κάθε είδους κτίσματα που βρίσκονται εκτός του εγκεκριμένου σχεδίου πόλεως (νόμιμα ή αυθαίρετα) ή εκτός ορίων οικισμών υφιστάμενων προ του έτους 1923 ή εκτός ορίων οικισμών πλη0υσμού κάτω των δύο χιλιάδων (2.000) κατοίκων. Σε αυτήν την περίπτωση για τον υπολογισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη, από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο, η αξία των κτισμάτων και η αξία της διπλάσιας έκτασης από εκείνη που καταλαμβάνουν τα κτίσματα, εφ' όσον υφίσταται, ή άλλως η τυχόν υπάρχουσα. (άρθρο 24 παρ.1 Ν.2130/93)

 

Π.χ. κτίσμα που καταλαμβάνει επιφάνεια επί του εδάφους 120 Μ2 (ανεξάρτητα του συνόλου των Μ2 του κτίσματος σε περίπτωση που αυτό είναι διώροφο κλπ., υπολογίζεται η αξία του κτίσματος και η αξία της διπλάσιας ακάλυπτης έκτασης 240 Μ2 (ήτοι 120 Χ 2 = 240 Μ2). Η αξία κτίσματος και ακάλυπτης έκτασης προσδιορίζεται από το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο, αφού για τα εκτός σχεδίου κτίσματα δεν ισχύει ο αντικειμενικός προσδιορισμός. (Αποφ. ΥΠΕΣΔΔΑ 8752/94)

Δήμος επέβαλε αναδρομικά δημοτικά τέλη, δημοτικό φόρο και ΤΑΠ σε κλειστό, μη ηλεκτροδοτούμενο άνω της πενταετίας ακίνητο, υπολογίζοντάς τα με συντελεστή επαγγελματικής στέγης, καθώς το ακίνητο κατά την τελευταία ηλεκτροδότηση χρησιμοποιείτο ως τέτοια. Οι αναφερόμενοι προσκόμισαν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία από τα οποία προέκυπτε ότι το συγκεκριμένο ακίνητο ήταν και είναι οικία και ως τέτοια δηλώνεται στην αρμόδια ΔΟΥ, έτυχε δε για ένα χρονικό διάστημα να εκμισθωθεί ως επαγγελματική στέγη, ενώ τα τελευταία χρόνια, για τα οποία και καταλογίστηκαν τα επίμαχα ποσά, παρέμενε κλειστό και μη ηλεκτροδοτούμενο. Η παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη προς τον δήμο, για τον επανυπολογισμό των οφειλόμενων ποσών με βάση τον συντελεστή που αντιστοιχεί στις κατοικίες, έγινε δεκτή (υπόθεση 200723/2015). (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2015)

 


ΙΙ. Υπόχρεοι πληρωμής

 

Το τέλος βαρύνει τον κατά την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους κύριο του ακινήτου και σε περίπτωση επικαρπίας ή νομής τον επικαρπωτή ή νομέα. (άρθρο 24 παρ.3 Ν.2130/93)

Τα δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού κατά τα προβλεπόμενα στις διατάξεις του ν. 25/1975, ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων του άρθρου 10 του ν. 1080/1980 και το τέλος ακίνητης περιουσίας του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, βαρύνουν τον υπόχρεο σε πληρωμή του λογαριασμού καταναλισκόμενου ηλεκτρικού ρεύματος και συνεισπράττονται από τη ΔΕΗ ή από τον εναλλακτικό προμηθευτή ηλεκτρικού ρεύματος, σε δόσεις ίσες με τον αριθμό των ετήσιων λογαριασμών. Για το σκοπό αυτόν εκδίδεται ενιαίος λογαριασμός για κάθε υπόχρεο. (άρθρο 43 παρ.1β του Ν.3979/2011)

 

Σε περίπτωση που ο λογαριασμός της Δ.Ε.Η. εκδίδεται στο όνομα του μισθωτή του ακινήτου, το τέλος καταβάλλεται απ' αυτόν μαζί με το λογαριασμό κατανάλωσης ηλεκτρικού ρεύματος και αφαιρείται από το καταβαλλόμενο μίσθωμα. (άρθρο 24 παρ.14 Ν.2130/93)


Δήμος κάλεσε τον ιδιοκτήτη μισθωμένου ακινήτου να καταβάλει δημοτικά τέλη, δημοτικούς φόρους και ΤΑΠ που δεν είχε καταβάλει ο μισθωτής του ακινήτου και καταναλωτής της ΔΕΗ. Ο Συνήγορος του Πολίτη επισήμανε ότι, σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία και νομολογία, υπόχρεος για την καταβολή των δημοτικών τελών και φόρων, που εισπράττονται μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ, είναι καταρχήν ο μισθωτής-καταναλωτής του ηλεκτρικού ρεύματος. Η δυνατότητα επιδίωξης της πληρωμής τυχόν οφειλών από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου υπάρχει επιπρόσθετα μόνο σε περίπτωση που αποδεδειγμένα η είσπραξη από τον μισθωτή-καταναλωτή είναι δυσχερής. Ο δήμος ανταποκρίθηκε θετικά, απάλλαξε τον ιδιοκτήτη από την υποχρέωση και στη συνέχεια στράφηκε κατά του μισθωτή για την εξόφληση της οφειλής (υπόθεση 196664/2014). (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2015)

 

∆ήµος αναζήτησε από µισθωτή ακινήτου ανείσπρακτα δηµοτικά τέλη, για χρονικό διάστηµα ενός έτους µετά τη λήξη της µίσθωσής του.
Ο πολίτης υπέβαλε αίτηµα απαλλαγής από την οφειλή των δηµοτικών τελών για το χρονικό διάστηµα µετά τη λήξη της µίσθωσής του, το οποίο απορρίφθηκε εγγράφως µε το επιχείρηµα ότι δεν είχε γίνει διακοπή της σύµβασης µε την ∆ΕΗ σε έγκαιρο χρόνο, προκειµένου ο ∆ήµος να αναζητήσει τους πραγµατικούς χρήστες.
Ο Συνήγορος του Πολίτη επισήµανε στον ∆ήµο ότι, εφόσον δεν αµφισβητείται η λήξη της µίσθωσης, θα ήταν σκόπιµο να εξαντληθούν οι δυνατότητες καταλογισµού των ανεξόφλητων δηµοτικών τελών στον πραγµατικό χρήστη και νέο µισθωτή του ακινήτου.
Η ανταπόκριση του ∆ήµου ήταν άµεση και διαβεβαίωσε τον Συνήγορο ότι «υπάρχει αναστολή οποιουδήποτε εισπρακτικού µέτρου», µέχρι να προσκοµίσει ο ενδιαφερόµενος συµπληρωµατικά έγγραφα για τον επόµενο µισθωτή του ακινήτου.
Αφότου ο ενδιαφερόµενος προσκόµισε τα νεώτερα στοιχεία, ο ∆ήµος αποφάσισε να κάνει δεκτό το αίτηµα διαγραφής από την οφειλή του ποσού που αφορά το διάστηµα µετά τη λήξη της µίσθωσής του ενδιαφερόµενου, το οποίο χρεώθηκε στον πραγµατικό χρήστη και επόµενο µισθωτή του ακινήτου. (Συνήγορος του Πολίτη Σύνοψη Διαμεσολάβησης 19.12.2018)

 

Αναφορικά με την επιβολή του Τ.Α.Π στους δικαιούχους ακινήτων του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας (Ο.Ε.Κ.) που τους έχουν παρασχεθεί προσωρινά παραχωρητήρια, το Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης προς παροχή γνωμοδότησης σχετικά με τη νομική ιδιότητα των ανωτέρω δικαιούχων  με το υπ' αριθμ. 16975/22-6-12 έγγραφο, γνωστοποίησε στο Υπ.ΕΣ. ότι οι ανωτέρω δικαιούχοι έχουν την ιδιότητα του «νομέα» των ακινήτων και ως εκ τούτου, σύμφωνα με το ν.2130/1993, υπόκεινται σε υποχρέωση καταβολής ΤΑΠ για τα ακίνητα αυτά. (ΥΠ.ΕΣ. οικ. 40644/24.10.2012)

Για τον υπολογισμό του τέλους λαμβάνεται υπόψη το σύνολο των ακινήτων της παρ. 1 του παρόντος άρθρου που ανήκουν στον αυτόν υπόχρεο και βρίσκονται μέσα στη διοικητική περιφέρεια του δήμου ή της κοινότητας κατά τις διακρίσεις των διατάξεων των παρ. 8 και 15 του παρόντος άρθρου.  
Σε περίπτωση συνιδιοκτησίας το ποσό του τέλους υπολογίζεται κατά το λόγο της μερίδας κάθε συνιδιοκτήτη. (άρθρο 24 παρ.4 Ν.2130/93)

 


ΙΙΙ. Γραφεία Κτηματογράφησης

 

Οι δήμοι και οι κοινότητες ή οι σύνδεσμοι αυτών δύνανται με απόφαση του συμβουλίου τους, να συνιστούν γραφεία κτηματογράφησης για τις ανάγκες του Τ.Α.Π., σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 1512/1985 και του Π.Δ. 49/16.3.1987.

Η σύνθεση του προσωπικού οι αρμοδιότητες και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την οργάνωση και λειτουργία των γραφείων καθορίζεται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται ύστερα από πρόταση των Υπουργών Εσωτερικών και ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. και τη γνώμη της Κ.Ε.Δ.Κ.Ε.

Με αποφάσεις των δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων μπορεί να ανατίθενται οι εργασίες κτηματογράφησης περιοχής δήμου ή κοινότητας σε γραφείο κτηματογράφησης άλλου δήμου, κοινότητας ή συνδέσμου αυτών.

Το τέλος και το παράβολο της παρ.3 του άρθρου 100 του Ν. 1892/1990 εισπράττεται υπέρ του οικείου Ο.Τ.Α., που ιδρύει το γραφείο κτηματογράφησης. (άρθρο 24 παρ.22 Ν.2130/93)

Με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων που αφορούν τα γραφεία κτηματογράφησης. (άρθρο 24 παρ.23 Ν.2130/93)