[post_tabs][post_tab title="Ισχύον καθεστώς"]
Φορολογική Ενημερότητα
A. Νομοθετικό καθεστώς
Β. Πότε απαιτείται φορολογική ενημερότητα
1. Περιπτώσεις και φορείς προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας
2. Απαλλαγές - Εξαιρέσεις
3. Υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ή φορολογικής ενημερότητας για την πληρωμή ΝΠΔΔ του Δήμου
Γ. Προϋποθέσεις χορήγησης
1. Προϋποθέσεις για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας
2. Ειδικές περιπτώσεις μη χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας
3. Βεβαίωση οφειλής προς το Δημόσιο
Δ. Τρόπος χορήγησης
Ε. Αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας από τους φορείς
1. Αυτεπάγγελτη αναζήτηση βεβαίωσης φορολογικής ενημερότητας (από 16.05.2009)
2. Υποχρεωτική Αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας μέσω πληροφοριακών συστημάτων
3. Έκδοση φορολογικής ενημερότητας μέσω των ΚΕΠ
4. Πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό ενημερότητας ηλεκτρονικά
5. Μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση»
ΣΤ. Παρακρατήσεις ποσών
1. Ποσοστό παρακράτησης επί αποδεικτικού ενημερότητας
2. Προτεραιότητα - ικανοποίηση δικαιούχων
3. Απόδοση παρακρατούμενων ποσών
Ζ. Περιεχόμενο και χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ενημερότητας
1. Τύπος και περιεχόμενο
2. Χρόνος ισχύος
3. Θεώρηση αντιγράφων φορολογικής ενημερότητας
Θ. Χορήγηση αποδεικτικού για ενημερότητα σε παρελθόντα χρόνο
I. Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας
Α. Νομοθετικό καθεστώς
Οι πράξεις και συναλλαγές για τις οποίες προσκομίζεται αποδεικτικό ενημερότητας, οι προϋποθέσεις χορήγησής του, οι τυχόν εξαιρέσεις από την υποχρέωση προσκόμισής του, οι οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή του, οι φορολογικές δηλώσεις που απαιτείται να έχουν υποβληθεί για την έκδοση του αποδεικτικού, ο τύπος του, το περιεχόμενο, η διάρκεια ισχύος, τα ποσοστά παρακράτησης όταν το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων, ειδικότερα θέματα για την εφαρμογή των ποσοστών παρακράτησης της παρ. 4, τα τυχόν άλλα πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό, τα όργανα έκδοσής του και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής ορίζονται με κοινή απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και του Διοικητή. (άρθρο 12 παρ.5 ν.4987/22, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.2 του άρθρου 14 του ν.5036/23)
Κανονιστικές αποφάσεις ή άλλες διοικητικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση διατάξεων του ν. 4174/2013 ή του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (Κ.Φ.Δ.), όπως ισχύει μέχρι τη δημοσίευση του νέου Κώδικα (ν.4987/22) (ημερ. δημοσ. 04.11.2022), εξακολουθούν να ισχύουν. (άρθρο 71 παρ.2 ν.4987/22)
Συνεπώς η ΠΟΛ 1274/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398/31.12.2013 τεύχος Β'), όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 (ΦΕΚ 642/14.03.2014 τεύχος Β'), η οποία εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρο 12 του ν.4174/2013, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του ν. 4223/2013) συνεχίζει να ισχύει.
Β. Πότε απαιτείται φορολογική ενημερότητα
1. Περιπτώσεις και φορείς προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας
Καθίσταται υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας στις εξής περιπτώσεις:
α. Για την είσπραξη χρημάτων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται στην κείμενη νομοθεσία από Δημοσίους Υπολόγους και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότηση των ανωτέρω, εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει τα χίλια πεντακόσια ευρώ (1.500), ανά δικαιούχο. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον εισπράττοντα στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου, κατά την πληρωμή ή την εξόφληση αυτού. Τίτλοι πληρωμής που εξοφλούνται με ποσό κάτω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές των δικαιούχων, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), όπως ισχύει. (άρθρο 1 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας σε οφειλέτες του Δημοσίου για είσπραξη χρημάτων στο πλαίσιο της διαδικασίας του ν. 3869/2010 δείτε την ΠΟΛ 1112/07.06.2018.
Έννοια του τίτλου πληρωμής
Τίτλος πληρωμής είναι το ένταλμα πληρωμής (βλ. και πράξη Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 146/2012).
Συνεπώς η φορολογική ενημερότητα αφορά το κάθε ξεχωριστό ένταλμα πληρωμής.
Δημιουργείται εύλογο ερώτημα τι γίνεται στις περιπτώσεις όπου υπάρχει μία ενιαία σύμβαση η οποία υπερβαίνει το ποσό για το οποίο απαιτείται η προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας, αλλά εξοφλείται τμηματικά ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών και έτσι τα εισπραττόμενα ποσά είναι μικρότερα του ορίου για το οποίο απαιτείται η προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας. Η άποψή μας είναι ότι αν ήθελε ο νομοθέτης να λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό μίας σύμβασης στις περιπτώσεις για τις οποίες απαιτείται προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας, θα το όριζε ρητά. Γίνεται αναφορά μόνο στον τίτλο πληρωμής. Όμως εδώ πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές οι υπηρεσίες πληρωμών, διότι δεν πρέπει να γίνεται καταστρατήγηση των σχετικών διατάξεων με τυχόν τεχνητή κατάτμηση του ποσού του τίτλου που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο παραδοτέο. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανάθεση, τα παραδοτέα, η σύμβαση και ο τρόπος πληρωμής του αναδόχου κλπ.
Σχετική είναι η απάντηση στο helpdesk του υπουργείου ανάπτυξης σχετικά με το ανωτέρω ερώτημα:
«Ερώτηση: Σε έργο αυτεπιστασίας αρχαιολογίας η Υπηρεσία προχώρησε σε πρόχειρο διαγωνισμό και σύμβαση με ανάδοχο ποσού 18.390,00 ευρώ. Ο ανάδοχος προσκόμισε φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.
Πρώτη πληρωμή του αναδόχου έγινε το Δεκέμβριο 2012 κάνοντας χρήση της εγκυκλίου για πληρωμή των αναδόχων χωρίς φορολογική ενημερότητα ποσού 9.856,00 , διότι πλέον δεν διέθετε φορολογική ενημερότητα και εξακολουθεί να μην έχει. Τον Φεβρουάριο πλήρωσε ο Φορέας ποσό 1.447,06 ευρώ. Τον Μάρτιο προχώρησε ο Φορέας σε πληρωμή αυτού του αναδόχου ποσού 1428,00 ευρώ και (864 ευρώ για άλλη σύμβαση στο ίδιο έργο). Ο Φορέας κάνει χρήση του νόμου φεκ 2134/8-12-1999 (σύμφωνα με τον οποίο μπορεί να πληρωθεί εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής δεν υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ ανά δικαιούχο. Ο φορέας πιστεύει ότι βάσει αυτού του νόμου, ο ανάδοχος θα κόβει τιμολόγια μέχρι 1500 ευρώ και θα πληρώνεται κανονικά. Ο ίδιος φορέας έχει την ίδια περίπτωση και με άλλον ανάδοχο. Παρακαλούμε για τις οδηγίες σας
Απάντηση: Η κατά παρέκκλιση πληρωμή αναδόχων συγχρηματοδοτούμενων δημοσίων συμβάσεων και δικαιούχων συγχρηματοδοτούμενων έργων, πλην έργων κρατικών ενισχύσεων, χωρίς υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής, ίσχυσε μόνο για το χρονικό διάστημα από 18.12.2012 (ημέρα δημοσίευσης στο ΦΕΚ Α' 246 της σχετικής ΠΝΠ που κυρώθηκε με το ν. 4128/2013, ΦΕΚ Α΄51) μέχρι 31.12.2012. Μετά την παύση ισχύος αυτής της διάταξης, εξακολουθούν να ισχύουν οι προηγούμενες γενικές διατάξεις με τους όρους και προϋποθέσεις που προβλέπουν.
Ως προς το ζήτημα περαιτέρω που έχει ανακύψει, εκτιμούμε ότι το πληρωτέο ποσό θα πρέπει να αντιστοιχεί στην αξία του κάθε παραδοτέου όπως προβλέπεται στη σχετική σύμβαση, η οποία συνήθως ορίζει όλη τη διαδικασία και το χρόνο καταβολής αυτού. Ωστόσο, κατά την άποψη της υπηρεσίας μας, η τυχόν τεχνητή κατάτμηση του ποσού του τίτλου που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο παραδοτέο, έτσι ώστε να μην υπερβαίνει τα 1.500 Ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι η αξία αυτού είναι μεγαλύτερη, θα συνιστούσε καταχρηστική εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Σε κάθε περίπτωση η αρμόδια αναθέτουσα αρχή που έχει κατά τεκμήριο καλύτερη γνώση του αντικειμένου αλλά και όλου του πλαισίου της δημοπρατούμενης σύμβασης, είναι εκείνη που λαμβάνοντας υπόψη το κανονιστικό πλαίσιο του συγκεκριμένου διαγωνισμού, θα εξετάσει το είδος των παραδοτέων, την ποσότητα, την αξία και τον χρόνο παραλαβής αυτών, ώστε να εκτιμήσει ποιο είναι κάθε φορά το ακαθάριστο ποσό που βάσει των συγκεκριμένων παραδοτέων θα πρέπει να αναγράφεται στον αντίστοιχο τίτλο πληρωμής και κατά συνέπεια θα κρίνει αν για την εξόφληση αυτού απαιτείται ή δεν απαιτείται η προσκόμιση ενημερότητας (ή βεβαίωσης οφειλής)» (κατεβάστε τη σχετική εκτύπωση από το helpdesk)
β. Για τη σύναψη και ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων γενικά με τις αναγνωρισμένες στην Ελλάδα τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον χορηγούνται με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, εκτός από εκείνες που χορηγούνται για αποκατάσταση ζημιών που προέρχονται από έκτακτα γεγονότα. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον αντισυμβαλλόμενο στην Τράπεζα ή στο Πιστωτικό Ίδρυμα κατά τη σύναψη ή ανανέωση της σύμβασης και κατά την εκτέλεση αυτής από τον εισπράττοντα.
γ. Για τη μεταβίβαση ακινήτου εξ' επαχθούς αιτίας, γονικής παροχής, δωρεάς ή δια εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για την εκούσια σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων, τη διανομή κοινών ακινήτων, την εκούσια ανταλλαγή ακινήτων και τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, εφόσον στην τελευταία περίπτωση η σύμβαση καταρτίζεται μεταξύ των συγκυρίων του ακινήτου ή και τρίτων, ανεξαρτήτως εάν τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της ανεγέρσεως. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται, αντίστοιχα, από τον μεταβιβάζοντα το ακίνητο ή τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα, τους συγκύριους ή και τον αγοραστή για λογαριασμό του πωλητή στην περίπτωση αυτοσύμβασης, στο συμβολαιογράφο που συντάσσει τη σχετική πράξη, ο οποίος υποχρεούται να μνημονεύει στο κείμενο της πράξης την υπηρεσία έκδοσης του αποδεικτικού, τον αριθμό και την ημερομηνία αυτού.
δ. Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή παροχής υπηρεσιών ή προμηθειών από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται στην κείμενη νομοθεσία. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον υποβάλλοντα την προσφορά στην υπηρεσία που υποβάλλεται η προσφορά.
ε. Για την καταβολή των εκχωρημένων χρηματικών απαιτήσεων κατά των φορέων της περίπτωσης α. του άρθρου 1 παρ. 1 ΠΟΛ 1274/2013. Το αποδεικτικό προσκομίζεται στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου, κατά την πληρωμή ή την εξόφληση αυτού, τόσο από τον εκχωρητή ή ενεχυράσαντα όσο και από τον εκδοχέα ή ενεχυρούχο δανειστή. Η έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας του εκχωρητή ή ενεχυράσαντα ζητείται είτε από τον εκδοχέα είτε από τον ενεχυρούχο δανειστή. Αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησής του, λόγω οφειλών, τα προς είσπραξη χρήματα αποδίδονται στο Δημόσιο μέχρι του ύψους των βεβαιωμένων χρεών κατά το χρόνο της απόδοσης αυτών. (άρθρο 1 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Οι εκχωρήσεις απαιτήσεων κατά του Δημοσίου προς τρίτους, δεν δεσμεύουν το Δημόσιο, εφόσον ο εκχωρητής έχει φορολογικές υποχρεώσεις, οι οποίες κατέστησαν ληξιπρόθεσμες πριν την αναγγελία της εκχώρησης. Στις περιπτώσεις αυτές τα οφειλόμενα ποσά παρακρατούνται από τις εκχωρηθείσες απαιτήσεις και αποδίδονται στο Δημόσιο. (ΣτΕ 3765/2013)
στ. Για κάθε άλλη πράξη, συναλλαγή ή ενέργεια για την οποία απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας από τις εκάστοτε εν ισχύ διατάξεις. (άρθρο 1 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και με την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β'))
ζ. Οι επιχορηγήσεις που λαμβάνουν οι Δήμοι, οι Περιφέρειες και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αυτών, οι επιχειρήσεις του άρθρου 252 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, όπως ισχύει και οι επιχειρήσεις Περιφερειών του άρθρου 194 του ν. 3852/2010 από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, για την επίτευξη κοινωφελούς σκοπού, κατά τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 4182/2013 (Α'185), δεν κατάσχονται και δεν συμψηφίζονται. Για την είσπραξη των επιχορηγήσεων του προηγούμενου εδαφίου χορηγείται αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί έκδοσης βεβαίωσης μη οφειλής από τις δημόσιες οικονομικές Υπηρεσίες και τα ασφαλιστικά ταμεία. (άρθρο πέμπτο παρ.1 του Ν.4380/2016)
Στην έννοια του όρου «επιχορήγηση» της παραγράφου 1 του άρθρου πέμπτου του Ν 4380/2016 εμπεριέχεται και η έννοια της «χρηματοδότησης», οπότε οι ευεργετικές διατάξεις της ως άνω παραγράφου εφαρμόζονται και επί των χρηματοδοτήσεων κοινωφελών έργων. Η εκτέλεση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας (δίκτυο αγωγών και απορροής ομβρίων) εμπίπτει στην έννοια του κοινωφελούς σκοπού του άρθρου 1§3 του ν. 4182/2013. (ΓνΝΣΚ 215/2016)
η. Οι ιδιώτες πάροχοι και ανάδοχοιπρογραμμάτωνστο πλαίσιο της Δράσης «Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», και όσοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα κοινωφελούς χαρακτήρα «Βοήθεια στο Σπίτι» και «Κέντρα Πρόληψης του άρθρου 61 του ν. 3459/2006 (Α' 103)», στο πλαίσιο σχετικών προγραμματικών συμβάσεων υποχρεούνται να προσκομίζουν ανά τέσσερις μήνες Φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα σε ισχύ. (παρ.2 άρθρο 128 Ν.4483/17)
Για κάθε τίτλο πληρωμής και για κάθε πράξη, για την οποία απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας εκδίδεται ένα και μόνο αποδεικτικό ενημερότητας. (άρθρο 1 παρ.2 ΠΟΛ. 1274/2013)
2. Απαλλαγές - Εξαιρέσεις
Κατ' εξαίρεση, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας:
α. Από το Ελληνικό Δημόσιο, το Δημόσιο άλλων Κρατών, τους Διεθνείς Οργανισμούς, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Ν.Π.Δ.Δ. καθώς και τα ιδρύματα που είχαν συσταθεί με το ν. 2039/1939 και συνιστώνται με τις διατάξεις του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών - Σχολαζουσών Περιουσιών (ν. 4182/2013). Βλ. όμως παραπάνω περιπτ. ζ για την είσπραξη επιχορηγήσεων κοινωφελούς σκοπού
β. Από το σύνδικο της πτώχευσης φυσικού ή νομικού προσώπου για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν στην πτωχευτική περιουσία, τον εκκαθαριστή επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης, τον κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, όταν ενεργεί αποδεδειγμένα για πράξεις εκκαθάρισης της σχολάζουσας κληρονομιάς, καθώς και τον εκκαθαριστή κληρονομιάς για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν στην κληρονομιά.
Η διάταξη της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 2 της απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ.1274/2013, όπως ισχύει, στην οποία προβλέπεται εξαίρεση από την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας του εκκαθαριστή επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης έχει εφαρμογή σε κάθε επιχείρηση, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή της, επομένως εφαρμόζεται και στην εκκαθάριση των ανωνύμων και των ομορρύθμων εμπορικών εταιριών, κατά τις οικείες διατάξεις του εταιρικού δικαίου, μετά τη λύση τους για οποιονδήποτε προβλεπόμενο στο νόμο λόγο, πλην της κήρυξής τους σε πτώχευση (οπότε εφαρμόζονται οι περί πτωχεύσεως διατάξεις) (ομόφ.). (ΓνΝΣΚ 146/2019)
γ. Από μόνιμους κατοίκους εξωτερικού, είτε αλλοδαπούς είτε ομογενείς, που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και διατηρούν την ελληνική υπηκοότητα, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
δ. Από τους δικαιούχους είσπραξης αμοιβών ή πάγιας αντιμισθίας γενικά από παροχή εξαρτημένης εργασίας, συντάξεων, διατροφής, εξόδων παράστασης δημοσίων λειτουργών, εξόδων νοσηλείας και κηδείας, εφόσον η πληρωμή γίνεται απευθείας στον δικαιούχο μισθωτό, συνταξιούχο ή στην οικογένειά του ή σε πρόσωπο νόμιμα εξουσιοδοτημένο.
ε. Από τους δικαιούχους ασφαλιστικών αποζημιώσεων και αποζημιώσεων από αδικοπραξία, που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση.
στ. Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου.
ζ. Για δικαιούχους των κατά τις κείμενες διατάξεις λοιπών ακατάσχετων χρηματικών απαιτήσεων, όπως αυτές προσδιορίζονται από την υπηρεσία που διενεργεί την εκκαθάριση.
η. Δεν απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας εάν πρόκειται για διανομή ή ανταλλαγή κοινών ακινήτων, σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας ή τροποποίηση αυτών, εφόσον τουλάχιστον ένας από τους συμβαλλόμενους στις ως άνω πράξεις είναι το Ελληνικό Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α., υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης- χωρίς τίμημα, από τον οφειλέτη που θα αποκτήσει εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον ίσης ή μεγαλύτερης της αξίας του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή φόρου μεταβίβασης ακινήτου, και, στην περίπτωση που την υπερβαίνει, όχι μεγαλύτερης κατά ποσοστό 10% της αξίας του εμπράγματου δικαιώματος που είχε. (άρθρο 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως συμπληρώθηκε από την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) και αντικαταστάθηκε από την Απόφαση Υπ. Οικ. Α.1020/23.02.2023 (ΦΕΚ 1022/23.02.2023 τεύχος Β')
θ. Όλοι οι πάροχοι, ανάδοχοι και φορείς των προγραμμάτων στο πλαίσιο της Δράσης «Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», καθώς και οι φορείς που συμμετέχουν στα προγράμματα κοινωφελούς χαρακτήρα «Βοήθεια στο Σπίτι» και «Κέντρα Πρόληψης του άρθρου 61 του ν. 3459/2006 (Α' 103)», στο πλαίσιο σχετικών προγραμματικών συμβάσεων απαλλάσσονται από την υποχρέωση προσκομιδής φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας κατά την πληρωμή τους για αυτές τις δράσεις και προγράμματα. (παρ.2 άρθρο 128 Ν.4483/17)
Πληρωμές αναδόχων συγχρηματοδοτούμενων δημοσίων συμβάσεων και δικαιούχων συγχρηματοδοτούμενων έργων: Δείτε πότε απαλλάσσονται στο άρθρο 32 του Ν.4314/2014, στο άρθρο. 1, παρ. 8 της από 18.12.2012 Π.Ν.Π., στο άρθρο 14 παρ. 3 του Ν.3614/2007, όπως αντικαταστάθηκε από την περίπτ. α' της παρ. 4 του άρθρου 242 του Ν. 4072/12, στο άρθρο 242 παρ. 4 περ. β΄ του Ν. 4072/2012.
ι. Σε περίπτωση προσυμφώνου μεταβίβασης ποσοστών εξ αδιαιρέτου οικοπέδου, στο πλαίσιο εργολαβικής σύμβασης με την οποία αναλαμβάνεται η ανέγερση πολυκατοικίας με αντιπαροχή, απαλλάσσεται ο οικοπεδούχος από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας κατά τη μεταβίβαση ποσοστών επί του οικοπέδου σε τρίτο, εφόσον κατά τη μεταβιβαστική δικαιοπραξία συμβάλλεται και ο εργολάβος. Στην περίπτωση αυτή, το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον εργολάβο. Με απόφαση του Διοικητή ορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας. (άρθρο 12 παρ.9 ν.4987/22)
ια. Οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης του ν. 1069/1980 (Α΄ 191) εξαιρούνται έως τις 30.6.2021 από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας και βεβαίωσης οφειλής του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (Α΄ 170), καθώς και αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας του άρθρου 23 του ν. 4611/2019 (Α΄ 73) για τις πράξεις ή συναλλαγές με τους οικείους Δήμους, τα νομικά τους πρόσωπα και τις δημοτικές τους επιχειρήσεις. (άρθρο 176 Ν.4764/20)
ιβ. Το Φιλανθρωπικό Σωματείο με την επωνυμία «Ελεήμων Εταιρεία Αθηνών Γηροκομείο-Πτωχοκομείο» απαλλάσσεται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για την είσπραξη ποσών που προέρχονται από δωρεές - επιχορηγήσεις κρατικών φορέων, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, από κληρονομίες, καθώς και για τη σύσταση και τροποποίηση σύστασης οριζοντίων ιδιοκτησιών ακινήτων που προέρχονται από αποδοχή κληρονομιών, για χρονικό διάστημα εννέα (9) μηνών από τη δημοσίευση του Ν.4876/21 (ημερ. δημοσ. 23.12.2021). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δύναται να παραταθεί το παραπάνω χρονικό διάστημα για έξι (6) μήνες, εφόσον εν τω μεταξύ έχει υποβληθεί από το Σωματείο Σχέδιο Εξυγίανσης του άρθρου 55 του ν. 4262/2014 (Α' 114) προς έγκριση στο Παρατηρητήριο Φορέων Κοινωνικής Φροντίδας και Αλληλεγγύης του άρθρου 56 του ν. 4262/2014 και εκκρεμεί η έγκρισή του. (άρθρο 97 παρ.1 Ν.4876/21) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1000076 ΕΞ 2022/31.12.2021)
3. Υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ή φορολογικής ενημερότητας για την πληρωμή ΝΠΔΔ του Δήμου
5.Οι πράξεις και συναλλαγές για τις οποίες προσκομίζεται αποδεικτικό ενημερότητας, οι προϋποθέσεις χορήγησής του, οι τυχόν εξαιρέσεις από την υποχρέωση προσκόμισής του, οι οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή του, οι φορολογικές δηλώσεις που απαιτείται να έχουν υποβληθεί για την έκδοση του αποδεικτικού, ο τύπος του, το περιεχόμενο, η διάρκεια ισχύος, τα ποσοστά παρακράτησης, τα τυχόν άλλα πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό, τα όργανα έκδοσής του και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής ορίζονται με απόφαση του Διοικητή. (άρθρο 12 παρ.9 ν.4987/22).
Κατ' εξουσιοδότηση της προϊσχύουσας παρ. 9 του άρθρου 12 του ν.4174/2013 είχε εκδοθεί η ΠΟΛ 1274/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398Β/31.12.2013), η οποία εν συνεχεία τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 (ΦΕΚ 642Β/14.03.2014).
Με τις διατάξεις του άρθρου πέμπτου παρ. 1 του Ν.4380/2016 ορίζεται ότι οι επιχορηγήσεις που λαμβάνουν οι Δήμοι, οι Περιφέρειες και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αυτών, από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, για την επίτευξη κοινωφελούς σκοπού, κατά τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 1 του Ν. 4182/2013, δεν κατάσχονται και δεν συμψηφίζονται. Για την είσπραξη των επιχορηγήσεων του προηγούμενου εδαφίου χορηγείται αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί έκδοσης βεβαίωσης μη οφειλής από τις δημόσιες οικονομικές Υπηρεσίες και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ομοίως με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 1α της ΠΟΛ 1274/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398Β/31.12.2013) επί του άρθρου 12 Ν. 4174/2013, ορίζεται ότι κατ' εξαίρεση, για τη διενέργεια των πράξεων ή συναλλαγών (για την είσπραξη χρημάτων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής) δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας μεταξύ των άλλων από το Ελληνικό Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Ν.Π.Δ.Δ. καθώς και τα ιδρύματα που είχαν συσταθεί με το Ν. 2039/1939 και συνιστώνται με τις διατάξεις του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών - Σχολαζουσών Περιουσιών (Ν. 4182/2013).
Σχετικές και οι διατάξεις του άρθρου 23 κ.ε. του Ν. 4611/19 για την προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας
Σύμφωνα με τα ανωτέρω για την χορήγηση επιχορήγησης σε δημοτικό ΝΠΔΔ από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης δεν απαιτείται η προσκόμιση ΑΦΕ & ΑσφΕ. Για την χορήγηση επιχορήγησης από τον Δήμο σε δημοτικό ΝΠΔΔ (ΚΑΕ 6715) ή την καταβολή εισφοράς υπέρ συνδέσμων ή ΦΟΔΣΑ (ΚΑΕ 6721) απαιτείται η προσκόμιση μόνο Ασφαλιστικής Ενημερότητας. Αντίθετα αν η εξόφληση τίτλου πληρωμής με δικαιούχο δημοτικό ΝΠΔΔ δεν αφορά την μεταβίβαση επιχορηγήσεων - εισφορών, αλλά την είσπραξη λοιπών δαπανών του Δήμου (παροχή υπηρεσιών προς αυτόν, κλπ στον οικείο ΚΑΕ π.χ. 6277), είναι απαραίτητη η προσκόμιση από το δικαιούχο (δημοτικό ΝΠΔΔ) φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας (σύμφωνα με τα ισχύοντα χρηματικά όρια, δηλαδή εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει τα 1.500,00 & 3.000,00 Ευρώ αντίστοιχα).
Γ. Προϋποθέσεις χορήγησης
1. Προϋποθέσεις για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας
Η Φορολογική Διοίκηση χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας, μόνο εφόσον ο φορολογούμενος δεν έχει οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση από οποιαδήποτε αιτία και έχει υποβάλει τις απαιτούμενες φορολογικές δηλώσεις των τελευταίων πέντε (5) ετών. (άρθρο 12 παρ.2 ν.4987/22)
Για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας ο αιτών πρέπει σωρευτικά:
α. να μην έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές άνω των τριάντα (30) ευρώ βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση. Εφόσον, υφίστανται συνολικές βασικές ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω του προαναφερόμενου ποσού βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση ο αιτών πρέπει να τις έχει τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο με αναστολή είσπραξης ή με ρύθμιση τμηματικής καταβολής, και
β. να έχει υποβάλει τις δηλώσεις της τελευταίας πενταετίας, ήτοι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, εκκαθαριστικές φόρου προστιθέμενης αξίας και τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ, που έπονται της τελευταίας εκκαθαριστικής και που η προθεσμία υποβολής τους έχει λήξει ένα μήνα πριν την ημερομηνία αίτησης έκδοσης του αποδεικτικού ενημερότητας.
γ. Στις περιπτώσεις που, στα πλαίσια ελέγχου, διαπιστωθεί ότι δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.), Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π.) και Στοιχείων Ακινήτων της τελευταίας πενταετίας, καταχωρείται εντολή δέσμευσης του αποδεικτικού ενημερότητας στο πληροφοριακό σύστημα TAXIS, η οποία αίρεται μετά την υποβολή των δηλώσεων ή όταν η σχετική υποχρέωση δεν υφίσταται πλέον. (άρθρο 3 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στις ως άνω ληξιπρόθεσμες οφειλές:
α. Για τα φυσικά πρόσωπα, λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές οφειλές, καθώς και οφειλές, για τις οποίες το φυσικό πρόσωπο έχει ευθύνη για την καταβολή τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Για τα φυσικά πρόσωπα που διατελούν σε γάμο λαμβάνονται υπόψη οι προσωπικές οφειλές κάθε συζύγου χωριστά και για τις συζύγους, επιπρόσθετα, οι οφειλές που είναι βεβαιωμένες στο όνομα του συζύγου τους, εφόσον σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις ευθύνονται οι ίδιες για την καταβολή αυτών.
β. Για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες λαμβάνονται υπόψη οι οφειλές τους καθώς και οι οφειλές που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος άλλων προσώπων και για τις οποίες έχουν ευθύνη για την καταβολή τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες φορολογικές και άλλες διατάξεις. (άρθρο 3 παρ.2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Για να χορηγηθεί αποδεικτικό ενημερότητας πρέπει να μην υπάρχει εντολή δέσμευσης χορήγησης από Τελωνείο ή άλλη Αρχή ή κατά τις διατάξεις των άρθρων 14 του ν. 2523/1997 και 46 του ν. 4174/2013. (άρθρο 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των παρ. 1, περ. β', και 3 του άρθρου 3 ΠΟΛ 1274/2013, στην περίπτωση που έχει κατατεθεί εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης στην Ελλάδα τράπεζας ή άλλου πιστωτικού ιδρύματος, διάρκειας μέχρι έξι (6) μηνών, η οποία διασφαλίζει την καταβολή της οφειλής για την οποία χορηγήθηκε μαζί με τις λοιπές επιβαρύνσεις. (άρθρο 3 παρ.4 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης εμπράγματου δικαιώματος επ΄ αυτού χωρίς τίμημα, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον η είσπραξη της οφειλής δεν είναι διασφαλισμένη. Κατ΄ εξαίρεση, στην περίπτωση που το αποδεικτικό ζητείται για διανομή ή ανταλλαγή κοινών ακινήτων, σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας ή τροποποίηση αυτών, δεν απαιτείται διασφάλιση, εάν ο οφειλέτης αποκτήσει εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον ίσης με την αξία του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Στις ως άνω περιπτώσεις θα αναγράφεται επί του αποδεικτικού η αντίστοιχη επισημείωση. (άρθρο 3 παρ.5 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και αντικαταστάθηκε με την απόφαση AAΔΕ Α.1464/12.12.2019 (ΦΕΚ 4820/24.12.2019 τεύχος Β’) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Επιπλέον, διασφάλιση της οφειλής απαιτείται ως προϋπόθεση χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ'αυτού, με οριζόμενο από το αρμόδιο όργανο, ποσοστό παρακράτησης από 50% έως 69,99% επί του τιμήματος, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής και στην περίπτωση που δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Οι οφειλές που αναφέρονται στο άρθρο 3 της Απόφασης ΠΟΛ 1274/2013, όπως ισχύει, αφορούν οφειλές βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση (Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες, Ελεγκτικά Κέντρα, Τελωνεία) -τόσο προς το Δημόσιο όσο και υπέρ τρίτων (Ν.Π.Δ.Δ., κλπ). (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Η ύπαρξη βεβαιωμένων μη ληξιπρόθεσμων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση δεν εμποδίζει τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για κάθε αιτία (είσπραξη -εκτός της περίπτωσης συμψηφισμού / νόμιμη χρήση / μεταβίβαση ακινήτου / σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού) εφόσον δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί συμψηφισμού, δεν υφίσταται δέσμευση αποδεικτικού ενημερότητας και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 12 του Κ.Φ.Δ. και των κατ' εξουσιοδότηση εκδοθεισών Αποφάσεων Γενικού Γραμματέα όπως ισχύουν. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Υπενθυμίζεται ότι σε κάθε περίπτωση χορήγησης αναστολής κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 200 έως 209, 227 και 228 του ν.2717/1999, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί να χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επ' αυτών, εφόσον συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας, και η εναπομείνασα καθαρή αξία της ακίνητης περιουσίας του υπόχρεου υπερκαλύπτει το σύνολο της αμφισβητούμενης οφειλής (παρ. 2 άρθρου 29 ν.3296/2004, ΦΕΚ 253Α', η οποία συμπλήρωσε την παρ. 12 του άρθρου 46 ν.3220/2004). Άλλως δεν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014)
Χορηγείται στον συναλλασσόμενο οφειλέτη αποδεικτικό ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, εφόσον το σύνολο των βεβαιωμένων και εκκαθαρισμένων χρεών του προς το Δημόσιο είναι μικρότερο από το σύνολο των βεβαιωμένων και εκκαθαρισμένων χρηματικών απαιτήσεών του κατά του Δημοσίου από οποιαδήποτε αιτία και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.) περί συμψηφισμού. Η ισχύς του αποδεικτικού στην περίπτωση αυτή ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 26 του Ν.1882/1990. (άρθρο 26 παρ. 10 Ν.1882/1990, όπως προστέθηκε με το άρθρο 4 παρ. 18 του Ν.4038/2012)
Για την υποστήριξη και την εφαρμογή των διατάξεων αυτών (περί συμψηφισμού) έγινε η διάκριση της αιτίας χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη από φορείς Κεντρικής Κυβέρνησης (Δημόσιο εν στενή εννοία, όπως Υπουργεία, Στρατιωτικά Νοσοκομεία) και από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Κυβέρνησης (Δημόσιο εν ευρεία εννοία, όπως Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., κλπ). Επομένως, εφόσον εισπράττονται ποσά, ανεξαρτήτως ύψους, από φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης πρέπει, κατ'αρχήν, να ελέγχεται η εφαρμογή των διατάξεων περί συμψηφισμού. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Η εντολή δέσμευσης αποδεικτικού ενημερότητας χρεών συνιστά εκτελεστή πράξη, παραδεκτά προσβαλλόμενη με αίτηση ακυρώσεως. Λαμβάνονται υπ' όψιν όχι μόνο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν βεβαιωθεί ατομικά σε βάρος του ενδιαφερομένου αλλά και σε βάρος του κατά συνυπεύθυνου, όπως είναι το μέλος της συμπλοιοκτησίας πλοίου για χρέη της κοινοπραξίας. (ΣτΕ 2512/2013)
2. Ειδικές περιπτώσεις μη χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας
Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να μη χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας, εάν ο φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε άλλη αρχή του δημόσιου τομέα. Με απόφαση του Διοικητή ορίζεται η διαδικασία που ακολουθούν οι ανωτέρω αρχές για να ενημερώνουν τη Φορολογική Διοίκηση, σχετικά με φορολογούμενους που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς αυτές, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας. (άρθρο 12 παρ.3 ν.4987/22)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ » 35. Ενημερότητες (φορολογική- ασφαλιστική- δημοτική) » Δημοτική Ενημερότητα.
Σε ειδικές περιπτώσεις διασφάλισης σοβαρών συμφερόντων του Δημοσίου ή σε περιπτώσεις οικονομικού εγκλήματος και μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγής, μπορεί με γραπτή συναίνεση του Διοικητή να μην χορηγηθεί αποδεικτικό ενημερότητας, ακόμη και αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησής του. Με απόφαση του Διοικητή ορίζονται περιπτώσεις διασφάλισης δημοσίου συμφέροντος και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παρούσας. (άρθρο 12 παρ.8 ν.4987/22)
Προϋποθέσεις για την εφαρμογή του άρθρου 12 παρ. 8 του ν. 4174/2013 (ήδη άρθρου 12 παρ.8 ν.4987/22), όπως ισχύει, συνιστούν ιδίως:
α. Η διαπίστωση οικονομικού εγκλήματος ή μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή, όπως αυτά ορίζονται από την κείμενη νομοθεσία.
β. Η ύπαρξη μη ληξιπρόθεσμων οφειλών μεγαλύτερων των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για φυσικά πρόσωπα και πενήντα χιλιάδων (50.000) για νομικά, η είσπραξη των οποίων δεν διασφαλίζεται, εφόσον το αποδεικτικό ζητείται για μεταβίβαση ακινήτου.
γ. Η ύπαρξη οφειλών σε αναστολή, μεγαλύτερων των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, εάν το αποδεικτικό ζητείται για είσπραξη χρημάτων, στην περίπτωση που το εισπραττόμενο ποσό υπερβαίνει το ύψος των οφειλών.
δ. Διαγραφή οφειλών, λόγω ακύρωσης για τυπικούς λόγους προηγούμενης βεβαίωσης, για το χρονικό διάστημα μέχρι τη νέα βεβαίωση.
ε. Στην περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις σοβαρής φοροδιαφυγής ή απάτης ή οικονομικού εγκλήματος πριν την έκδοση του νόμιμου τίτλου.
στ. Περιπτώσεις κατά τις οποίες κατόπιν χρήσης μεθόδων ανάλυσης κινδύνου πιθανολογείται κίνδυνος για την είσπραξη της οφειλής.
ζ. Λοιπές περιπτώσεις που πληροφορείται η φορολογική διοίκηση με οποιοδήποτε τρόπο την επικείμενη βεβαίωση μεγάλων οφειλών. (άρθρο 11 ΠΟΛ. 1274/2013)
3. Βεβαίωση οφειλής προς το Δημόσιο
Αν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου και δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 12 του ν.4987/22 για τη χορήγησή του, ούτε συντρέχουν οι προϋποθέσεις συμψηφισμού, εκδίδεται από την αρμόδια για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσία, βεβαίωση οφειλής προς το Δημόσιο, η οποία συμπεριλαμβάνει τις βεβαιωμένες, ληξιπρόθεσμες και μη ληξιπρόθεσμες (ρυθμισμένες και μη) οφειλές για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη καταβολής κατά τις κείμενες διατάξεις, ανεξαρτήτως τυχόν καταχωρημένης δέσμευσης αποδεικτικού ενημερότητας κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (όπως δέσμευση αποδεικτικού ενημερότητας από ΟΤΑ κτλ), και της τυχόν μη υποβολής των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων η οποία κατατίθεται αντί του αποδεικτικού ενημερότητας στην υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής ή κατατίθεται για τη μεταβίβαση ακινήτου. Με βάση τη βεβαίωση αυτή αποδίδεται το προς είσπραξη ποσό ή το προϊόν του τιμήματος και μέχρι του ύψους της οφειλής, στην εκδούσα τη βεβαίωση υπηρεσία. (άρθρο 12 παρ.6 ν.4987/22) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Σημειώνεται ότι οι οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης αναγράφονται μόνον, εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη στην αίτησή του. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής, οι οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή της, τα όργανα έκδοσης, ο τύπος, το περιεχόμενο, η διάρκεια ισχύος και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής ορίζονται με απόφαση του Διοικητή. (άρθρο 12 παρ.7 ν.4987/22)
Κατ' εξουσιοδότηση της προϊσχύουσας παρ.7 του άρθρου 12 του ν.4174/13 είχε εκδοθεί η ΠΟΛ 1275/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398/31.12.2013 τεύχος Β'), η οποία κατά την παρ.2 του άρθρου 71 του ν.4987/22 εξακολουθεί να ισχύει.
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 3 της απόφασης ΠΟΛ 1275/2013, όπως αυτή συμπληρώθηκε με την περ. β’ της παρ. 3 της απόφασης Α.1265/2020, η βεβαίωση οφειλής δύναται να χορηγείται στον φορολογούμενο ψηφιακά μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση» της προσωποποιημένης πληροφόρησης του TAXISnet, στην οποία ο φορολογούμενος έχει πρόσβαση με τους προσωπικούς του κωδικούς.
Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλής, όπως αυτή αναρτάται στην ανωτέρω εφαρμογή «Ψηφιακή Κοινοποίηση», επέχει θέση πρωτοτύπου. (Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021)
Η υπηρεσία ή οργανισμός που παραλαμβάνει τη βεβαίωση οφειλής αποδίδει στην υπηρεσία που εξέδωσε τη βεβαίωση, το προς είσπραξη ποσό και μέχρι του ύψους του συνόλου των βεβαιωμένων οφειλών, εντός δέκα (10) ημερών από τη μερική ή ολική εξόφληση του τίτλου πληρωμής και όχι πέραν των τριών (3) εργάσιμων ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας ισχύος της βεβαίωσης. Για την απόδοση τυχόν εναπομένοντος ποσού στο δικαιούχο από την υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας μόνον εφόσον συντρέχουν και άλλοι λόγοι μη έκδοσης του αποδεικτικού πέραν των ανωτέρω οφειλών. Επί της βεβαίωσης οφειλής σημειώνεται αντίστοιχη ένδειξη. (άρθρο 4 παρ. 1 ΠΟΛ 1275/2013, όπως τροποποιήθηκε από την ΠΟΛ 1222/28.12.2017 (ΦΕΚ 1/04.01.2018 τεύχος Β')) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Όταν εκδίδεται βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου, το αναγραφόμενο επί της βεβαίωσης προς παρακράτηση ποσό, αποδίδεται από το συμβολαιογράφο στην εκδούσα τη βεβαίωση υπηρεσία εντός τριών (3) εργασίμων ημερών από τη σύνταξη του συμβολαίου. Ειδικά, στην περίπτωση κατά την οποία αγοραστής είναι Αρχή του Δημοσίου ή το τίμημα προβλέπεται να καταβληθεί στον πωλητή με χορήγηση δανείου στον αγοραστή από αναγνωρισμένες στην Ελλάδα Τράπεζες και λοιπά Πιστωτικά Ιδρύματα, τότε ο όρος αυτός αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης, η δε Δημόσια Αρχή ή το Πιστωτικό Ίδρυμα αναλαμβάνει να αποδώσει το αναγραφόμενο επί της βεβαίωσης προς παρακράτηση ποσό μέσα σε τρεις ημέρες από την εκταμίευση του ποσού και όχι αργότερα από δύο μήνες από την ημερομηνία σύνταξης του συμβολαίου. Γενικώς, εάν για οιοδήποτε λόγο δεν εκπληρωθούν οι όροι παρακράτησης και απόδοσης του άρθρου 4 ΠΟΛ 1275/2013, και οι οποίοι έχουν αναγραφεί επί της βεβαίωσης, θεωρείται ότι το συμβόλαιο μεταβίβασης καταρτίσθηκε χωρίς την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. Ο τελευταίος αυτός όρος αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης. (άρθρο 4 παρ. 2 ΠΟΛ 1275/2013)
Βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού, δεν χορηγείται εάν συντρέχουν και άλλοι λόγοι μη έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας πέραν από τις βεβαιωμένες - μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο - οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, όπως ύπαρξη τυχόν εντολής δέσμευσης από ΟΤΑ ή τυχόν μη υποβολή των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων κτλ. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Τα αποδιδόμενα ποσά πιστώνονται στις οφειλές κατά τις διατάξεις του άρθρου 44 παρ. 2 του ν. 4174/2013 (ήδη άρθρο 44 ν.4987/22). (άρθρο 4 παρ. 3 ΠΟΛ 1275/2013)
Διασφάλιση της οφειλής απαιτείται ως προϋπόθεση χορήγησης βεβαίωσης οφειλής, μόνο στην περίπτωση έκδοσης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ'αυτού εξ επαχθούς αιτίας, όταν το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος δεν εξοφλεί το σύνολο του τιμήματος και υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται εξ' αυτού. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Για τη μεταβίβαση ακινήτου εξ επαχθούς αιτίας ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, στις περιπτώσεις που το τίμημα από τη μεταβίβαση ακινήτου καλύπτει την αντικειμενική αξία αυτού αλλά δεν επαρκεί για την ολοσχερή εξόφληση του αναγραφόμενου ποσού στις Βεβαιώσεις Οφειλής προς τη ΔΟΥ (παρ. 6 του άρθρου 12 του ν.4174/2013) και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δείτε την εγκύκλιο Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021.
Στην ανωτέρω εγκύκλιο περιλαμβάνεται και υπόδειγμα Βεβαίωσης Οφειλής.
Δ. Τρόπος χορήγησης
Το αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου στη διεύθυνση του διαδικτύου www.gsis.gr του Υπουργείου Οικονομικών και αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε χορηγείται από οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικό Κέντρο. (άρθρο 5 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013 όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Η αίτηση για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας περιέχει:
α. αν υποβάλλεται από φυσικό πρόσωπο, ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, διεύθυνση επαγγέλματος και κατοικίας, αριθμό δελτίου αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου, αν πρόκειται για αλλοδαπούς,
β. αν υποβάλλεται από νομικό πρόσωπο, επωνυμία, διεύθυνση και Αριθμό Φορολογικού Μητρώου,
γ. το σκοπό για τον οποίο ζητείται,
δ. το φορέα στον οποίο θα κατατεθεί,
ε. στην περίπτωση ύπαρξης συνολικών βεβαιωμένων οφειλών άνω των (30) ευρώ, και το ακίνητο το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα με τον αριθμό ταυτότητας ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ) εφόσον υφίσταται, εάν το αποδεικτικό ζητείται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού και τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε στοιχείο ταυτοποιεί τη συγκεκριμένη πληρωμή, εάν ζητείται για είσπραξη χρημάτων,
στ. τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ταυτοποιεί την συγκεκριμένη πληρωμή (αριθμός τιμολογίου ή άλλου παραστατικού, πράξη διατάκτη, αριθμός απόφασης, αριθμός λογαριασμού κτλ), εάν ζητείται για είσπραξη χρημάτων.(άρθρο 5 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013 όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Απαλλάσσεται ο συναλλασσόμενος της υποχρέωσης προσκόμισης του εντύπου αποδεικτικού ενημερότητας, σε όσες υπηρεσίες ή φορείς έχουν πιστοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών ότι υποχρεούνται να το ζητούν και να το λαμβάνουν ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, εκτός των περιπτώσεων που αυτό δεν υποστηρίζεται. Τα Γραφεία Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων (Γ.Ε.Φ.) του Υπουργείου Οικονομικών λαμβάνουν και παραδίδουν το αποδεικτικό ενημερότητας στον αιτούντα ή σε νόμιμα εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο του, ύστερα από σχετική αίτηση του, για να το χρησιμοποιήσει για τις πράξεις και τις συναλλαγές που αυτό απαιτείται. Στις περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η χορήγηση του ηλεκτρονικά, ή που απαιτείται υπογραφή του αποδεικτικού από Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικού Κέντρου, δύνανται να παραλαμβάνουν και να αποστέλλουν την αίτηση του ενδιαφερόμενου σε Δ.Ο.Υ., μέσω τηλεομοιοτυπίας. Το αποδεικτικό ή η βεβαίωση οφειλής κατά περίπτωση, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης του, αποστέλλονται ταχυδρομικά στο Γ.Ε.Φ. και παραδίδονται στον ενδιαφερόμενο (άρθρο 5 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013 όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Ε. Αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας
1. Αυτεπάγγελτη αναζήτηση βεβαίωσης φορολογικής ενημερότητας (από 16.05.2009)
Από 16.05.2009 καθορίζεται ως υποχρεωτική η αυτεπάγγελτη αναζήτηση της βεβαίωσης φορολογικής ενημερότητας από όλες τις υπηρεσίες του Δημοσίου, όταν αυτή απαιτείται ως δικαιολογητικό για την έκδοση της τελικής διοικητικής πράξης.
Οι αρμόδιες προς αναζήτηση του παραπάνω δικαιολογητικού υπηρεσίες οφείλουν να τροποποιήσουν τα σχετικά έντυπά τους, αναφέροντας την υποχρέωσή τους για αναζήτηση του εν λόγω δικαιολογητικού από μέρους τους.
Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών εξακολουθούν να αναζητούν και οι Δ.Ο.Υ. να εκδίδουν, το παραπάνω δικαιολογητικό, εφόσον ο πολίτης το αναζητά προκειμένου να το χρησιμοποιήσει σε φορείς που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.1.1/1/ 2407/ 26.01.2009 (ΦΕΚ 297/16.02.2009 τεύχος Β΄) ΚΥΑ.
Εντός 24ώρου από την υποβολή της αίτησης, οι υπηρεσίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης υποχρεούνται να αναζητήσουν αυτεπάγγελτα τη βεβαίωση φορολογικής ενημερότητας, στις περιπτώσεις εκείνες που απαιτείται για την ολοκλήρωση διοικητικών διαδικασιών της αρμοδιότητάς τους, με τη χρήση πιστοποιημένης συσκευής τηλεομοιοτυπίας.
Οι υπηρεσίες, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης, οφείλουν να ολοκληρώσουν, μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος της απόφασης (16.05.2009), τις απαιτούμενες ενέργειες πιστοποίησης συσκευών τηλεομοιοτυπίας για την αποστολή αιτημάτων και την παραλαβή βεβαιώσεων φορολογικής ενημερότητας, σύμφωνα με τα ισχύοντα στις διατάξεις της υπ' αριθμ. 1039904/2430/0016Α/25.4.2000 (ΦΕΚ 618/Β΄) απόφασης του Υπουργού Οικονομικών όπως τροποποιήθηκε με τις υπ' αριθμ. 1064332/3834-11/0016/26.7.2001 (ΦΕΚ 1034/Β΄/6.8.2001) και 2078/0030/12.8.2003 (ΦΕΚ 1171/ Β΄/14.8.2003) όμοιες αποφάσεις. (ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.1.1/1/ 2407/ 26.01.2009 (ΦΕΚ 297/16.02.2009 τεύχος Β΄) ΚΥΑ)
Σχετική και η εγκύκλιος ΥΠΕΣ ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.1.2/6754/12.03.2009 και η εγκύκλιος ΙΚΑ Εγκ.30/Ε99/7/13.04.2009.
2. Υποχρεωτική αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας μέσω πληροφοριακών συστημάτων
Η Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. προέβη σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες αρμοδιότητάς της, σε συνεργασία με την Α.Α.Δ.Ε., ως αρμόδια Αρχή για τη χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας, ώστε να καταστεί δυνατή η λήψη της φορολογικής ενημερότητας από τους δημόσιους φορείς με τη χρήση διαδικτυακής υπηρεσίας μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας.
Συγκεκριμένα, από 14/2/2020, έχει ξεκινήσει η παραγωγική λειτουργία της διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας». (Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης 8556/06.04.2020)
Για την διάθεση προς αξιοποίηση της συγκεκριμένης υπηρεσίας απαιτείται η υποβολή από κάθε ενδιαφερόμενο φορέα αντίστοιχου αιτήματος, ακολουθώντας τη διαδικασία που περιγράφεται στην υπ’αρ. 118944 ΕΞ 2019 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας για τον καθορισμό της λειτουργίας του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. (ΦΕΚ Β’ 3990). (Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης 8556/06.04.2020)
Κατόπιν τούτων οι δημόσιοι φορείς, των οποίων η διεκπεραίωση των διοικητικών υποθέσεων απαιτεί ως δικαιολογητικό τη φορολογική ενημερότητα του φυσικού ή νομικού προσώπου, καλούνται όπως μεριμνήσουν άμεσα για τη λήψη της διαδικτυακής υπηρεσίας “Χορήγηση Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας”, ώστε να μην απαιτείται η προσκόμιση της φορολογικής ενημερότητας από το ίδιο το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, προβαίνοντας στις ακόλουθες ενέργειες:
1) Να υποβάλουν αίτημα διαλειτουργικότητας στην Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. μέσω της Εφαρμογής Διαχείρισης Αιτημάτων (Ε.Δ.Α.) του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (https://gsis.gr/dimosia-dioikisi/ked/EDA), σύμφωνα με τις διαθέσιμες οδηγίες χρήσης και υπό την καθοδήγηση του αρμόδιου Τμήματος Β’ Διαλειτουργικότητας και Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Παραγωγικής Λειτουργίας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να αναφέρουν, κατ’ ελάχιστον, το πληροφοριακό σύστημα αξιοποίησης των στοιχείων φορολογικής ενημερότητας, αναλυτική περιγραφή του σκοπού και τη νομική βάση για τη χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας λήψης φορολογικής ενημερότητας από τον φορέα.
2) Να αναπτύξουν το απαραίτητο λογισμικό για την κατανάλωση-αξιοποίηση της διαδικτυακής υπηρεσίας “Χορήγηση Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας”, σύμφωνα με τις τεχνικές λεπτομέρειες, τις προδιαγραφές υλοποίησης την πολιτική ασφαλείας που τους διαθέτει η Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.
3) Να υποβάλουν έγγραφη ενημέρωση για την πλήρωση των προϋποθέσεων ένταξης της διαδικτυακής υπηρεσίας σε παραγωγική λειτουργία, με παράλληλη αποδοχή της Πολιτικής Ορθής Χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών. (Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης 8556/06.04.2020)
Με την απόφαση Υπ. Επικρ. 16658 ΕΞ 2020/22.06.2020 (ΦΕΚ 2643/30.06.2020 τεύχος Β') διατίθεται η διαδικτυακή υπηρεσία «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» στο Πληροφοριακό Σύστημα «Κόμβος Διαλειτουργικότητας Δήμων GOVHUB» της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.) μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ.) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης. Οι αναγκαίες πληροφορίες της φορολογικής ενημερότητας αντλούνται από τα πληροφοριακά συστήματα της Α.Α.Δ.Ε.
Σκοπός διάθεσης της διαδικτυακής υπηρεσίας είναι η πληροφόρηση των αρμόδιων υπηρεσιών των Δήμων για τη φορολογική ενημερότητα του φυσικού ή νομικού προσώπου, κατά τη διενέργεια πράξεων στις οποίες είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και την ΠΟΛ 1274/2013, όπως ισχύει, και, ειδικότερα, για την εξόφληση τίτλων πληρωμής από τους Δήμους, καθώς και για τη συμμετοχή οικονομικών φορέων σε διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (Α΄ 147).
Δικαίωμα πρόσβασης και χρήσης της ανωτέρω διαδικτυακής υπηρεσίας έχουν μόνον οι υπάλληλοι των Δήμων, οι οποίοι εξουσιοδοτούνται ειδικά για τον σκοπό αυτό μέσω της υπηρεσίας ταυτοποίησης που παρέχει ο Κόσμος Διαδικτυακών Υπηρεσιών govHUB.
Η πιστοποίηση της Κ.Ε.Δ.Ε. στο Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ., η εξουσιοδότηση των υπαλλήλων της Κ.Ε.Δ.Ε. για τη διαχείριση του αιτήματος διαλειτουργικότητας, η έκδοση διαπιστευτηρίων για τη χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας και κάθε τροποποίηση της εξουσιοδότησης των υπαλλήλων της πραγματοποιούνται μέσω της Εφαρμογής Αιτημάτων Διαλειτουργικότητας του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ.) της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. Για τον έλεγχο της πιστοποίησης του Φορέα, ειδικώς εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι της Α.Α.Δ.Ε. έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες του αιτήματος στην Ε.Δ.Α. και στα στοιχεία ιχνηλασιμότητας των κλήσεων διαλειτουργικότητας που αποστέλλει η Κ.Ε.Δ.Ε. για κάθε κλήση από τους Δήμους.
Η Κ.Ε.Δ.Ε. έχει την υποχρέωση λήψης και διαρκούς τήρησης των κατάλληλων και αναγκαίων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων ασφάλειας των λαμβανομένων πληροφοριών και, κατ΄ ελάχιστον, την καταγραφή και παρακολούθηση των προσβάσεων, τη διασφάλιση ιχνηλασιμότητας και την προστασία των διακινούμενων δεδομένων από κάθε παραβίαση, καθώς και από σκόπιμη ή τυχαία απειλή. Οι χρήστες του πληροφοριακού συστήματος της Κ.Ε.Δ.Ε. έχουν την υποχρέωση χρήσης των λαμβανομένων πληροφοριών αποκλειστικά και μόνον για την αιτία για την οποία εκδίδεται το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας. Επιπλέον, για τη διασφάλιση ορθής χρήσης της υπηρεσίας, η Κ.Ε.Δ.Ε. έχει την ευθύνη συμπλήρωσης μοναδικού αριθμού αναφοράς (π.χ. αρ. πρωτοκόλλου) για κάθε κλήση της διαδικτυακής υπηρεσίας από τους υπάλληλους των Δήμων.
Η διάθεση της διαδικτυακής υπηρεσίας διενεργείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ.) της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ., σύμφωνα με την πολιτική ορθής χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και με τις διατάξεις περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Από την 31η.10.2020 όλοι οι φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα υποχρεούνται να λαμβάνουν το αποδεικτικό ενημερότητας των παρ. 1 και 4 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (Α’ 170) (ήδη παρ.1 και 4 άρθρου 12 ν.4987/22) μέσω της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών τους συστημάτων με το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 47 του ν. 4623/2019 (Α’ 134). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. μπορεί να παραταθεί το χρονικό διάστημα του προηγούμενου εδαφίου και να ρυθμιστούν οι λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος. Με όμοια απόφαση μπορεί να επεκταθεί η υποχρέωση του πρώτου εδαφίου του παρόντος και για τη βεβαίωση οφειλής της παρ. 6 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (ήδη παρ.6 άρθρου 12 ν.4987/22). (άρθρο 19 Ν.4704/20)
Σχετικό και το από 24.11.2020 Δελτίο Τύπου Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Στην αιτιολογική έκθεση του Ν.4704/20, ως προς το άρθρο 19, αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Με το παρόν άρθρο απλοποιείται η διαδικασία υποβολής και λήψης του αποδεικτικού ενημερότητας των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013. Συγκεκριμένα, από την 31η.10.2020, όλοι οι φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα υποχρεούνται να λαμβάνουν το ανωτέρω αποδεικτικό ενημερότητας μέσω διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών τους συστημάτων με το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.
Μετά την πάροδο της ανωτέρω ημερομηνίας, δεν θα απαιτείται η προσκόμιση του ανωτέρω αποδεικτικού ενημερότητας από τους συναλλασσόμενους πολίτες και επιχειρήσεις.
Η ρύθμιση του παρόντος άρθρου εφαρμόζεται σε όλους τους φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα για όλες τις διαδικασίες στις οποίες απαιτείται από τον νόμο ο έλεγχος της φορολογικής ενημερότητας των συναλλασσόμενων πολιτών και επιχειρήσεων, όπως στη διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων κατά τα οριζόμενα στον ν. 4412/2016». (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
Σύμφωνα με τα ανωτέρω και, με την επιφύλαξη τυχόν έκδοσης της προβλεπόμενης Κοινής Απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., με την οποία δύναται να παραταθεί το χρονικό διάστημα υποχρεωτικής εφαρμογής του άρθρου 19, από τις 31-10-2020 και εφεξής οι αναθέτουσες αρχές/ αναθέτοντες φορείς υποχρεούνται να αντλούν ηλεκτρονικά τα σχετικά αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας κατά τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι για την υλοποίηση της ανωτέρω υποχρέωσης οι αναθέτουσες αρχές/ αναθέτοντες φορείς θα πρέπει να υποβάλουν αίτημα διασύνδεσης με το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣ) στη διαδρομή https://www.gsis.gr/dimosia-dioikisi/ked, προκειμένου να μπορούν, εν συνεχεία, να αντλούν αυτόματα τα σχετικά αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας.
Στην ανωτέρω διαδρομή υπάρχουν χρήσιμες οδηγίες και υλικό για την ηλεκτρονική υποβολή και υλοποίηση των αιτημάτων διαλειτουργικότητας που υποβάλλουν οι δημόσιοι φορείς. Για την υποβολή των σχετικών αιτημάτων, διευκρινίσεων και για τυχόν θέματα που μπορεί να προκύψουν, θα πρέπει να απευθύνονται στη ΓΓΠΣ. (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
Σχετικές αποφάσεις
Απόφαση Υπ. Επικρ. 20760 ΕΞ 2022/27.05.2022 (ΦΕΚ 2683/01.06.2022 τεύχος Β')
Διάθεση της διαδικτυακής υπηρεσίας «Πληροφορίες Φορολογικού Μητρώου» σε 22 Δήμους μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας» της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Απόφαση Υπ. Επικρ. 19306 ΕΞ 2022/19.05.2022 (ΦΕΚ 2607/26.05.2022 τεύχος Β')
Διάθεση διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» σε Φορείς του Δημοσίου μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Απόφαση Υπ. Επικρ. 7450 ΕΞ 2022/28.02.2022 (ΦΕΚ 1005/04.03.2022 τεύχος Β')
Διάθεση διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» σε Φορείς του Δημοσίου μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Απόφαση Υπ. Επικρ. 32672 ΕΞ 2020/19.11.2020 (ΦΕΚ 5162/23.11.2020 τεύχος Β’)
Διάθεση διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» σε φορείς του Δημοσίου μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
3. Έκδοση φορολογικής ενημερότητας μέσω των ΚΕΠ
Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, ως πιστοποιημένοι φορείς, χορηγούν αποδεικτικό ενημερότητας, κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερόμενου πολίτη ή νόμιμα εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου, σύμφωνα με τον τρόπο και τη διαδικασία που περιγράφεται στα άρθρα της ΚΥΑ ΔΟΛΚΕΠ/ ΦΙ5 /6/οικ/26.02.2014 (ΦΕΚ 486/27.02.2014 τεύχος Β'), στην υπ' αριθμ. ΠΟΛ 1274/2013 απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε.και την ΑΥΟ ΠΟΛ 1123/2012 (ΦΕΚ 1665 Β'/16.5.2012)
4. Πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό ενημερότητας ηλεκτρονικά
Οι Φορείς, οι Υπηρεσίες ή τα πρόσωπα, που δύνανται να ζητήσουν πιστοποίηση για να λαμβάνουν ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, το αποδεικτικό ενημερότητας των συναλλασσομένων με αυτούς, είναι αυτοί που ορίζονται στο άρθρο 1 της ΠΟΛ 1274/2013, καθώς και όσοι διενεργούν πράξεις, στις οποίες είναι υποχρεωτική η προσκόμιση Αποδεικτικού Ενημερότητας, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται, με την επιφύλαξη των διατάξεων της ΠΟΛ 1274/2013, τα αναφερόμενα στην Α.Υ.Ο. ΠΟΛ 1123/2012 . (άρθρο 9 ΠΟΛ. 1274/2013)
5. Μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση»
Το αποδεικτικό ενημερότητας δύναται να χορηγείται στο φορολογούμενο ψηφιακά μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση» της προσωποποιημένης πληροφόρησης του TAXISnet στην οποία ο φορολογούμενος έχει πρόσβαση με τους προσωπικούς του κωδικούς. Το αποδεικτικό, όπως αυτό αναρτάται στην ως άνω εφαρμογή, επέχει θέση πρωτοτύπου. (άρθρο 6 παρ. 7 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως συμπληρώθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Κατ’ επέκταση μπορεί να υποβάλλεται από τους συμμετέχοντες στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
ΣΤ. Παρακρατήσεις ποσών
1. Ποσοστό παρακράτησης επί αποδεικτικού ενημερότητας
Η Φορολογική Διοίκηση και μετά τη συμμόρφωση του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης ορίζει υποχρεωτικά όρο παρακράτησης στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία. Το παρακρατούμενο ποσό λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων, σύμφωνα με το πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών. Ειδικά για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία, το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με ποσό παρακράτησης ποσοστού εβδομήντα τοις εκατό (70%) επί του τιμήματος, εφόσον το τίμημα δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, και έως το ύψος των ληξιπρόθεσμων ρυθμισμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση. Εάν υφίστανται ληξιπρόθεσμες οφειλές σε αναστολή άνω των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, ορίζεται ποσοστό παρακράτησης πενήντα τοις εκατό (50%) επί του τιμήματος, εφόσον αυτό δεν υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας, και έως το ύψος των συνολικών οφειλών σε αναστολή. Εάν το τίμημα υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας και το ποσό της παρακράτησης, υπολογιζόμενο επί του τιμήματος, είναι μικρότερο των οφειλών, εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας με υπολογισμό του ποσού της παρακράτησης επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου και υπό την προϋπόθεση ότι το ποσό της παρακράτησης που προκύπτει από τον υπολογισμό αυτό δεν υπερβαίνει το τίμημα. (άρθρο 12 παρ.4 ν.4987/22, όπως συμπληρώθηκε από την παρ.1 του άρθρου 14 του ν.5036/23)
Με απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. δύνανται να τροποποιούνται τα ποσοστά παρακράτησης της παρ. 4 και να ορίζονται ποσοστά παρακράτησης όταν υφίστανται μη ληξιπρόθεσμες οφειλές που βεβαιώνονται από φόρο κληρονομιών, γονικών παροχών και δωρεών και από φορολογικό και τελωνειακό έλεγχο και το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού από επαχθή αιτία. (άρθρο 12 παρ.5 ν.4987/22, όπως συμπληρώθηκε από την παρ.2 του άρθρου 14 του ν.5036/23)
Όταν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού εξ επαχθούς αιτίας και ο φορολογούμενος έχει οφειλές που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, πέραν της προϋπόθεσης ενημερότητας του οφειλέτη σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, τίθεται υποχρεωτικά και όρος παρακράτησης μέρους της εισπραττόμενης απαίτησης, ο οποίος αναγράφεται επί του αποδεικτικού, με την επιφύλαξη τυχόν ειδικών διατάξεων που ορίζουν διαφορετικά (π.χ. παρ. 4 άρθ. 242 Ν. 4072/2012 & παρ. 1 άρθ. 32 ν.4314/2014 κατόπιν βεβαίωσης διατάκτη πληρωμής για προκαταβολή - ενδιάμεσες πληρωμές ΕΣΠΑ όπου χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των διατάξεων άρ. 12 ΚΦΔ και της Απόφασης ΓΓΔΕ ΠΟΛ 1274/13, όπως ισχύουν, χωρίς τον όρο της παρακράτησης). Όρος παρακράτησης δεν τίθεται, εάν το αποδεικτικό χορηγείται λόγω προσκόμισης εγγυητικής επιστολής, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 3 παρ. 4 της ΠΟΛ 1274/2013. (άρθρο 7 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Επισημαίνεται ότι η παρακράτηση επί αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής κατά τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν.4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), όπως ισχύουν, αλλά και ο συμψηφισμός κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), όπως ισχύουν, δεν εξομοιώνονται με καταβολή πρώτης δόσης ρύθμισης καθώς τούτο δεν προβλέπεται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο περί ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, αλλά τα ως άνω αποδιδόμενα ποσά καλύπτουν δόση ή δόσεις της ήδη υφιστάμενης ρύθμισης, με τα τυχόν ευεργετήματα της πρόωρης εξόφλησης αυτής, εφόσον δεν πιστώνονται διαφορετικά κατά τις κείμενες διατάξεις. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Το ποσοστό της παρακράτησης ορίζεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης των οφειλών υπηρεσίας εντός των ακόλουθων κατά περίπτωση ορίων:
α.i. δέκα τοις εκατό (10%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό μεγαλύτερο του εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ρυθμισμένης οφειλής,
ii. τριάντα τοις εκατό (30%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) έως και εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ρυθμισμένης οφειλής,
iii. πενήντα τοις εκατό (50%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του τριάντα τοις εκατό (30%) έως και πενήντα τοις εκατό (50%) της ρυθμισμένης οφειλής,
iν. εβδομήντα τοις εκατό (70%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό έως και τριάντα τοις εκατό (30%) της ρυθμισμένης οφειλής.
Το αρμόδιο όργανο δύναται, κατόπιν ειδικής αιτιολογίας, να αυξήσει έως και είκοσι (20) ποσοστιαίες μονάδες τα ανωτέρω ποσοστά παρακράτησης αξιολογώντας τη συνολική φορολογική εικόνα του οφειλέτη για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου. Ειδικότερα, λαμβάνονται ιδίως υπόψη η συμπεριφορά του αιτούντα το αποδεικτικό ως προς την τήρηση των φορολογικών του υποχρεώσεων, το ύψος της ρυθμισμένης ληξιπρόθεσμης οφειλής και η εν γένει συμπεριφορά και συνέπεια του σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής οφειλών του.
Τα ως άνω ποσοστά παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχούν στην κάλυψη τουλάχιστον δύο (2) δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης / ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού εφόσον οι εναπομένουσες δόσεις είναι έως και δώδεκα (12). Εάν οι εναπομένουσες δόσεις της τηρούμενης ρύθμισης/ ρυθμίσεων είναι περισσότερες από δώδεκα (12) το ποσοστό παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη τουλάχιστον τεσσάρων (4) δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης / ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού.
ν. Κατ’ εξαίρεση, στις περιπτώσεις ύπαρξης στοιχείων για περιοδικές απαιτήσεις για την είσπραξη των οποίων είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας, το ποσοστό παρακράτησης ορίζεται στο δέκα τοις εκατό (10%) επί του εισπραττόμενου ποσού για συνολική εναπομένουσα ρυθμισμένη οφειλή έως είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ. Εάν η συνολική εναπομένουσα ρυθμισμένη οφειλή είναι άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ, το ποσοστό παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη μίας (1) δόσης της τηρούμενης ρύθμισης/ ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας και να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%) του εισπραττόμενου ποσού, αλλά να μην υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) αυτού.
β. εβδομήντα (70%) έως εκατό (100%) τοις εκατό, όταν αιτία χορήγησης είναι η μεταβίβαση ακινήτου ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού. Εφόσον η είσπραξη της οφειλής είναι διασφαλισμένη, το κατώτατο όριο παρακράτησης του προηγούμενου εδαφίου ορίζεται στο πενήντα τοις εκατό (50%). (άρθρο 7 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και την ΠΟΛ 1265/18.12.2015 (ΦΕΚ 2862/28.12.2015 τεύχος Β) και την ΠΟΛ 1222/28.12.2017 (ΦΕΚ 1/04.01.2018 τεύχος Β') και την απόφαση Α.Α.Δ.Ε. Α.1103/29.07.2022 (ΦΕΚ 4207/08.08.2022 τεύχος Β')
Ειδικά στην περίπτωση που το αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται για τη μεταβίβαση ακινήτου ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού από επαχθή αιτία και δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, ορίζεται ποσοστό παρακράτησης επί του τιμήματος, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερη από την αντικειμενική. (άρθρο 7 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Σε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου όπου σύμφωνα με τις προϋποθέσεις έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας παρακρατείται ποσό, ορίζεται ποσοστό παρακράτησης επί του τιμήματος (και μέχρι του ύψους της οφειλής) το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερη από την αντικειμενική ακόμη και εάν το αναγραφόμενο στο συμβόλαιο τίμημα είναι μικρότερο της αντικειμενικής αξίας. Κατ' εξαίρεση το τίμημα επί του οποίου ορίζεται ποσοστό παρακράτησης μπορεί να είναι μικρότερο της αντικειμενικής εάν αυτό έχει οριστεί με τελεσίδικη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου.
Σημειώνεται ότι εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου το αποδιδόμενο ποσό (δηλαδή το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος μέχρι του ύψους της οφειλής) δεν μπορεί να υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ' αυτού, (με εξαίρεση την περίπτωση που αυτό έχει οριστεί με τελεσίδικη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου) εκτός εάν οι εναπομένουσες οφειλές διασφαλίζονται από εγγυήσεις ή εμπράγματες ασφάλειες, οπότε σημειώνεται επί της βεβαίωσης αντίστοιχη ένδειξη. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014)
Το συνολικό ποσό της παρακράτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το σύνολο των ληξιπροθέσμων οφειλών του φορολογούμενου, για τις οποίες εκδίδεται το αποδεικτικό ενημερότητας. Συνεπώς, τυχόν μη ληξιπρόθεσμη οφειλή που τελεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής δεν συμπεριλαμβάνεται σε τυχόν παρακράτηση επί του αποδεικτικού. Οι βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες βρίσκονται σε αναστολή είσπραξης δύναται να παρακρατηθούν, μόνο εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη. (άρθρο 7 παρ. 4 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Για ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές βεβαιωμένες σε περισσότερες από μία υπηρεσίες εκδίδεται από αυτήν στην οποία έχει κατατεθεί η αίτηση, ένα αποδεικτικό για όλες συνολικά τις οφειλές, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης, κατόπιν συνεννοήσεως των αρμόδιων για την επιδίωξη της είσπραξης υπηρεσιών. (άρθρο 7 παρ. 5 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας ζητείται για είσπραξη χρημάτων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και συντρέχουν οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού (άρθ. 83 Κ.Ε.Δ.Ε., κτλ), το συνολικό ποσοστό παρακράτησης είναι υποχρεωτικά 100% επί της είσπραξης και μέχρι του ύψους των βεβαιωμένων προς στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών του δικαιούχου των απαιτήσεων κατά του Δημοσίου (ληξιπροθέσμων και μη, καθώς και σε καθεστώς αναστολής είσπραξης). (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Για την εξεύρεση του ελάχιστου ποσοστού παρακράτησης, υπολογίζεται το ελάχιστο ποσοστό επί της εισπραττόμενης απαίτησης (10%, 30%, 70%, κατά περίπτωση) και ταυτόχρονα υπολογίζεται το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης), προκειμένου να γίνει σύγκριση αυτών. Μετά τον ανωτέρω υπολογισμό, το ελάχιστο, δυνητικά, ποσοστό/ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας, είναι αυτό που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο ποσό εκ των δύο. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Επισημαίνεται ότι το κατώτατο ποσοστό παρακράτησης (30%, 70%) που τίθεται υποχρεωτικά επί του αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων δύναται να περιορισθεί στο 10% του εισπραττόμενου ποσού, εφόσον:
i) ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει περιοδικές αποδεδειγμένες απαιτήσεις ή τουλάχιστον μία ακόμα απαίτηση κατά φορέων όπου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας (όπως ΕΟΠΠΥ, νοσοκομεία κλπ), είναι ενήμερος σε ρύθμιση, και ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, αξιολογήσει τα ποσά είσπραξης της απαίτησης / απαιτήσεων αυτών ως αξιόλογα σε σχέση με την οφειλή. Προς απόδειξη των ανωτέρω, ο αϊτών προσκομίζει οποιοδήποτε διαθέσιμο στοιχείο, όπως δημόσια έγγραφα, συμβάσεις κτλ. ή / και
ii) ο αιτών έχει υπόλοιπο συνολικής βασικής βεβαιωμένης ρυθμισμένης οφειλής μικρότερο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ συνυπολογίζονται τυχόν ρυθμισμένες οφειλές συνυπευθυνότητας και συνυποχρέωσης, για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη για την καταβολή τους.
Οι παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συντρέχουν είτε σωρευτικά είτε διαζευκτικά.
Επισημαίνεται ότι το ποσοστό 10% επί της εισπραττόμενης απαίτησης, (σε συνδυασμό με το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης - 3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης - κατά τα ως άνω) ορίζεται ως το κατώτατο όριο παρακράτησης και όχι το υποχρεωτικά οριζόμενο και συνεπώς ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης (σύμφωνα με τα ανώτατα όρια, κατά περίπτωση), κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Σε περίπτωση τήρησης άνω της μίας ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής, το ελάχιστο προς παρακράτηση ποσό πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη τουλάχιστον των αντίστοιχων δόσεων κάθε μίας ρύθμισης, (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Παρατίθενται παραδείγματα υπολογισμού του ποσοστού παρακράτησης του άρθρου 7 της Απόφασης ΠΟΑ. 1274/2013, όπως ισχύει, όταν η αιτία χορήγησης είναι για είσπραξη από το Δημόσιο εκτός φορέων της Κεντρικής Κυβέρνησης ή από φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης, χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού (όπως της αμοιβαιότητας) και ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει περιοδικές απαιτήσεις ή τουλάχιστον μία ακόμα, είναι ενήμερος σε ρύθμιση και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του αποδεικτικού ενημερότητας ή ο αιτών έχει συνολική βασική βεβαιωμένη ρυθμισμένη οφειλή μικρότερη των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Επισημαίνεται ότι οι παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συντρέχουν είτε σωρευτικά είτε διαζευκτικά.
Α) Ο αιτών το αποδεικτικό έχει περιοδικές απαιτήσεις κατά Ο.Τ.Α. (π.χ. από σύμβαση έργου), με ποσό είσπραξης ύψους 7.000 ευρώ τον μήνα Μάρτιο. Οι βεβαιωμένες στη Δ.Ο.Υ. ανοικτές ληξιπρόθεσμες οφειλές του δικαιούχου ύψους 14.000 ευρώ, έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής στην οποία είναι ενήμερος, με εναπομένουσες από την ημερομηνία αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού 7 δόσεις. Το κατώτατο όριο στην περίπτωση αυτή είναι 10 % επί της είσπραξης, ήτοι 700 ευρώ, τα οποία πρέπει να καλύψουν τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης που έπονται της ημερομηνίας αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού (ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης, κατά περίπτωση, κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων). Δηλαδή αν ο αιτών το αποδεικτικό κατέθεσε την αίτηση στις 18.03.2014 τότε με το ποσοστό παρακράτησης θα υπολογιστούν τουλάχιστον, οι δόσεις του Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Εάν το κατώτατο όριο του 10% (ήτοι 700 ευρώ) το οποίο αποφάσισε να εγκρίνει ο αρμόδιος Προϊστάμενος δεν κάλυπτε τις δόσεις αυτές, τότε το ποσοστό θα αυξανόταν μέχρι τουλάχιστον την κάλυψη του ποσού που αντιστοιχεί στις δόσεις αυτές.
Την επόμενη φορά π.χ. τον άλλο μήνα στις 23.04.2014, που θα αιτηθεί ο οφειλέτης αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων για να το προσκομίσει στον ίδιο ή σε άλλο φορέα, τότε το κατώτατο δυνητικά όριο παρακράτησης είναι το 10% και με την προϋπόθεση να καλύπτεται τουλάχιστον η δόση του Ιουνίου (εφόσον το ποσό των δύο από τις τρεις δόσεις που τουλάχιστον πρέπει να καλυφθούν από την ημερομηνία της αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού (δηλ. στις 23.04.2014), έχει ήδη αποδοθεί από την παρακράτηση του αποδεικτικού ενημερότητας του προηγούμενου μήνα), αλλά και να στοιχειοθετείται η ύπαρξη τουλάχιστον μίας ακόμη απαίτησης για την οποία απαιτείται η ύπαρξη αποδεικτικού ενημερότητας.
Επισημαίνουμε ότι για να περιορισθεί το κατώτατο όριο παρακράτησης από 30% ή 70%) (παρ. 2 α. άρθρου 7 της ανωτέρω απόφασης) σε 10%, θα πρέπει αφενός ο αιτών το αποδεικτικό να αποδείξει ότι έχει επιπλέον απαιτήσεις κατά φορέων όπου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας και αφετέρου ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, να αξιολογήσει τα ποσά είσπραξης της απαίτησης / απαιτήσεων αυτών ως αξιόλογα σε σχέση με την οφειλή.
Β) Στην περίπτωση που ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει συνολική βασική βεβαιωμένη ρυθμισμένη οφειλή μικρότερη των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ τότε ομοίως το κατώτατο όριο παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται στο 10% (ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης, κατά περίπτωση, κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων). Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ συνυπολογίζονται τυχόν ρυθμισμένες οφειλές συνυπευθυνότητας και συνυποχρέωσης για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη για την καταβολή τους.
Για παράδειγμα, στις 18.03.2014 όταν ο οφειλέτης αιτείται αποδεικτικό ενημερότητας η εναπομείνασα συνολική βασική ρυθμισμένη οφειλή είναι 4.500 ευρώ και είναι ενήμερος σε ρύθμιση με εναπομείναντα αριθμό δόσεων 9, ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής μπορεί να ορίσει ποσοστό παρακράτησης επί του εισπραττόμενου ποσού το 10% εφόσον με αυτό καλύπτονται τουλάχιστον οι δόσεις του Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Όταν ο ίδιος οφειλέτης αιτηθεί στις 23.04.2014 νέο αποδεικτικό ενημερότητας τότε το κατώτατο όριο επί του αποδεικτικού παραμένει στο 10% εφόσον με το ποσό της παρακράτησης καλύπτεται τουλάχιστον και η δόση του Ιουνίου (για τους λόγους που αναφέρθηκαν στο προηγούμενο παράδειγμα).
Γ) Σε κάθε περίπτωση για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας, πρέπει να ελέγχεται η συνδρομή του συνόλου των προϋποθέσεων χορήγησης αυτού. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014)
Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής και είναι ενήμεροι σ'αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Ο αιτών το αποδεικτικό έχει απαίτηση είσπραξης ύψους 7.000 ευρώ από φορείς Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης και βεβαιωμένες εναπομείνασες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 3.000 ευρώ με εναπομένουσες 10 δόσεις ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης.
• Ο αιτών έχει περιοδικές απαιτήσεις από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης.
• Το κατώτατο όριο παρακράτησης είναι 10% επί του εισπραττόμενου ποσού, το οποίο πρέπει να καλύψει τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, δηλαδή στην ανωτέρω περίπτωση, το κατώτατο ποσό παρακράτησης αναπροσαρμόζεται από 700 ευρώ σε 900 ευρώ.
• Τον επόμενο μήνα που θα αιτηθεί ο οφειλέτης αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων από φορέα του ευρύτερου Δημοσίου, το κατώτατο δυνητικά όριο παρακράτησης είναι το 10%, με την προϋπόθεση ότι καλύπτεται τουλάχιστον μία επιπλέον δόση ρύθμισης εφόσον οι υπόλοιπες δύο από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης έχουν ήδη αποδοθεί/πιστωθεί από την προηγούμενη παρακράτηση και επιπλέον στοιχειοθετείται η ύπαρξη μίας ακόμη απαίτησης (αξιόλογης σε σχέση με την οφειλή) για την οποία απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για μεταβίβαση ακίνητου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού, που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής, είναι ενήμεροι σ' αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Ο αιτών έχει βεβαιωμένες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 13.000
ευρώ.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου είναι 12.000 ευρώ και το τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 10.000 ευρώ. Το 70% του τιμήματος είναι 7.000 ευρώ και το 70% της αντικειμενικής αξίας είναι 8.400 ευρώ. Συνεπώς, εν προκειμένω, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 70% έως 100%) επί του τιμήματος, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 8.400 ευρώ έως 10.000 ευρώ.
• Στην περίπτωση που είναι διασφαλισμένη η είσπραξη της οφειλής, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 50% έως 100%) επί του τιμήματος όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 6.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
2. Προτεραιότητα - ικανοποίηση δικαιούχων
H σειρά προτεραιότητας - ικανοποίησης των δικαιούχων ληπτών του προϊόντος Χ.Ε. είναι: ελληνικό δημόσιο, ασφαλιστικοί οργανισμοί, κατασχόντες / εκδοχείς (κατά χρονολογική σειρά πρωτοκόλλου της Υ.Δ.Ε.). (Υπ. Οικ. Αρ.Πρωτ.: 2/113934α/ 0026/2013)
3. Απόδοση παρακρατούμενων ποσών
Το ποσό της παρακράτησης πρέπει να αποδίδεται στο Δημόσιο από την Υπηρεσία ή τον φορέα που παραλαμβάνει το αποδεικτικό ενημερότητας το αργότερο εντός δέκα (10) ημερών από την πληρωμή του τίτλου, δηλώνοντας τον κατά περίπτωση κωδικό (ΤΟΠ, ΤΒΟ) που αναγράφεται στο αποδεικτικό ενημερότητας/βεβαίωση οφειλής. (άρθρο 8 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Όταν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου με τον όρο της παρακράτησης, το παρακρατούμενο ποσό θα πρέπει να αποδοθεί στο Δημόσιο από τον συμβολαιογράφο εντός τρων (3) ημερών από την κατάρτιση του συμβολαίου. Ειδικά,
α) στην περίπτωση κατά την οποία ο αγοραστής είναι αρχή του Δημοσίου Τομέα ή το τίμημα προβλέπεται να καταβληθεί με χορήγηση δανείου από αναγνωρισμένη στην Ελλάδα τράπεζα ή άλλο πιστωτικό ίδρυμα, τότε ο όρος αυτός αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης, και η Αρχή ή το Πιστωτικό Ίδρυμα υποχρεούται να αποδώσει το παρακρατούμενο ποσό μέσα σε τρεις ημέρες από την πρώτη εκταμίευση του ποσού και όχι αργότερα από δύο μήνες από την ημερομηνία σύνταξης του συμβολαίου,
β) στην περίπτωση τμηματικής εξόφλησης του τιμήματος αναγράφεται στο συμβόλαιο ο όρος εκχώρησης του συνόλου του τιμήματος και έως το ύψος του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο καθώς και η παρακράτηση της κυριότητας του ακινήτου στον πωλητή μέχρι τη συνολική απόδοση του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο. Το ποσό της παρακράτησης αποδίδεται στο Δημόσιο από τον Συμβολαιογράφο εντός τριών ημερών από την ημερομηνία καταβολής της εκάστοτε δόσης, το δε σύνολο του παρακρατούμενου ποσού όχι πέραν του έτους από την κατάρτιση του συμβολαίου.
Γενικώς, εάν για οιοδήποτε λόγο δεν εκπληρωθούν οι όροι παρακράτησης και απόδοσης του άρθρου 8 ΠΟΛ 1274/2013, και οι οποίοι έχουν αναγραφεί επί του αποδεικτικού, θεωρείται ότι το συμβόλαιο μεταβίβασης καταρτίσθηκε χωρίς την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. Ο τελευταίος αυτός όρος αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης.(άρθρο 8 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Το παρακρατούμενο ποσό λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης, με τα τυχόν ευεργετήματα της πρόωρης εξόφλησης αυτής, εφόσον δεν πιστώνεται σε άλλες οφειλές σύμφωνα με το άρθρο 44 του ν. 4174/2013 (ήδη άρθρο 44 ν.4987/22). (άρθρο 8 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Σε κάθε περίπτωση που τίθεται ποσό προς παρακράτηση και απόδοση στη Φορολογική Διοίκηση, πρέπει να ενημερώνεται/παρακολουθείται σχετικό βιβλίο παρακρατήσεων, προκειμένου να ελέγχεται η απόδοση των ποσών. Για την αποτελεσματική παρακολούθηση του εν λόγω βιβλίου παρακρατήσεων, σε περίπτωση που για τον οποιοδήποτε λόγο δεν χρησιμοποιείται το χορηγηθέν αποδεικτικό ενημερότητας με όρο παρακράτησης, προτείνεται η επιστροφή του στην εκδούσα Υπηρεσία. Άλλως ενδείκνυται επικοινωνία με την Υπηρεσία ή φορέα, προς τους οποίους προσκομίζεται (ή επρόκειτο να προσκομιστεί) το αποδεικτικό με όρο παρακράτησης, προκειμένου να διαπιστωθούν τα πραγματικά περιστατικά. Η ίδια αντιμετώπιση ακολουθείται και για τη βεβαίωση οφειλής που έχει χορηγηθεί. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Ζ. Περιεχόμενο και χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ενημερότητας
1. Τύπος και περιεχόμενο
Το αποδεικτικό ενημερότητας αποτελεί δημόσιο έγγραφο, φέρει τον τίτλο «ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΧΡΕΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ» και περιέχει υποχρεωτικά τον τίτλο της εκδούσας υπηρεσίας και της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. του φορολογούμενου, το ονοματεπώνυμο του φυσικού ή την επωνυμία του νομικού προσώπου στο οποίο χορηγείται, τη διεύθυνση αυτών, τον αριθμό δελτίου ταυτότητας του φυσικού προσώπου, τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, την ημερομηνία έκδοσης του αποδεικτικού ολογράφως, τον αύξοντα αριθμό του αποδεικτικού, το σκοπό για τον οποίο αυτό εκδίδεται, καθώς και την ημερομηνία έκδοσης και διάρκειας ισχύος του ολογράφως. (άρθρο 6 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στο αποδεικτικό ενημερότητας αναγράφεται και:
α. η αιτία χορήγησής του, ως ακολούθως:
i) Για είσπραξη χρημάτων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης
ii) Για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου τομέα (πλην Κεντρικής Διοίκησης).
iii) Για μεταβίβαση ακινήτου.
iv) Για κάθε νόμιμη χρήση (εκτός είσπραξης χρημάτων και μεταβίβασης ακινήτων).
β. Στα αποδεικτικά μηνιαίας ισχύος που εκδίδονται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού, το ακίνητο το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα με τον αριθμό ταυτότητας ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ) εφόσον υφίσταται.
Στις περιπτώσεις ύπαρξης
α) συνολικών βεβαιωμένων μη ληξιπρόθεσμων οφειλών έως και πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ και εφόσον δεν εκκρεμεί εντολή ελέγχου για τον αιτούντα ή και για το νομικό πρόσωπο για οφειλές του οποίου ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη καταβολής σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και
β) συνολικών βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών έως και τριάντα (30) ευρώ, δεν απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου. Στις περιπτώσεις αυτές, η αναγραφή του ακινήτου δεν απαιτείται και στη σχετική αίτηση που υποβάλλεται σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο.
γ. Στα αποδεικτικά μηνιαίας ισχύος που εκδίδονται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων, τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε στοιχείο ταυτοποιεί τη συγκεκριμένη πληρωμή.
δ. η επισήμανση “Η εγκυρότητα ελέγχεται στο διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ στη διεύθυνση https://www.aade.gr/polites/egkyrotita/egkyrotita-apodeiktikoy-enimerotitas”.
(άρθρο 6 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και την Απόφαση Υπ. Οικ. 1038/28.03.2016 (ΦΕΚ 874/01.04.2016 τεύχος Β')) και από 01.09.2019 με την ΑΑΔΕ Α. 1277/12.07.2019 (ΦΕΚ 2985/19.07.2019 τεύχος B’) και με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Στο αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται με όρο παρακράτησης αναγράφεται ο κατά περίπτωση κωδικός, σύμφωνα με τον οποίο ο υπόχρεος θα αποδώσει το ποσό της παρακράτησης στους φορείς είσπραξης για λογαριασμό της Φορολογικής Διοίκησης κατά την κείμενη νομοθεσία. (άρθρο 6 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων, το στοιχείο του τίτλου πληρωμής/ ταυτοποίησης αυτού, αναγράφεται επί του αποδεικτικού ενημερότητας. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Τα έντυπα του αποδεικτικού ενημερότητας φέρουν ενιαία και συνεχή αρίθμηση. (άρθρο 6 παρ. 4 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’))
Αν κατά την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας γίνει κάποιο λάθος, δεν επιτρέπεται η διόρθωσή του, αλλά αυτό ακυρώνεται με πράξη του εκδότη και παραμένουν στην εκδούσα υπηρεσία, τόσο το πρωτότυπο όσο και το αντίγραφο.(άρθρο 6 παρ. 5 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Τα αποδεικτικά ενημερότητας εκδίδονται σε δύο αντίγραφα. Το πρωτότυπο χορηγείται ή αποστέλλεται στην υπηρεσία ή στον οργανισμό πληρωμής ή στον συμβολαιογράφο, όταν πρόκειται για μεταβίβαση ακινήτου, και το αντίγραφο επισυνάπτεται στη σχετική αίτηση και αρχειοθετείται ως στέλεχος. Το αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται με όρο παρακράτησης καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο, προκειμένου να ελέγχεται η απόδοση των ποσών.(άρθρο 6 παρ. 6 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Το αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται ηλεκτρονικά φέρει ηλεκτρονική αποτύπωση της υπογραφής του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ή του εξουσιοδοτούμενου από αυτόν οργάνου. Αυτό που χορηγείται από τις Δ.Ο.Υ., αν είναι δίμηνης ισχύος, ή μηνιαίας που χορηγείται για κάθε νόμιμη χρήση, πλην είσπραξης χρημάτων και πλην μεταβίβασης ακινήτων, εκδίδεται κατ' εξουσιοδότηση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων από οποιοδήποτε υπάλληλο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ., και. αν είναι μηνιαίας ισχύος και χορηγείται για είσπραξη χρημάτων ή για μεταβίβαση ακινήτου, από τον Προϊστάμενο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ.. Αν υφίστανται οφειλές σε αναστολή ή το αποδεικτικό εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων ή το αποδεικτικό εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου και υφίστανται ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές, απαιτείται έγκριση από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας, ο οποίος ορίζει και το ποσοστό παρακράτησης επί του αποδεικτικού, όπου απαιτείται.(άρθρο 6 παρ. 7 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Ο Προϊστάμενος της αρμόδιας για τη χορήγηση του αποδεικτικού υπηρεσίας, υποχρεούται να ελέγχει τουλάχιστον δειγματοληπτικά τα εκδοθέντα αποδεικτικά, σε ό,τι αφορά τη νομιμότητα της χορήγησής τους.(άρθρο 6 παρ. 8 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Η Οικονομική Επιθεώρηση υποχρεούται να εκδίδει εντολές δειγματοληπτικού ελέγχου γνησιότητας των αποδεικτικών ενημερότητας, που προσκομίζονται στις διάφορες υπηρεσίες, διασταυρώνοντας τα σχετικά στοιχεία με αυτά των αρμόδιων υπηρεσιών καθώς και την έγκαιρη απόδοση των παρακρατούμενων ποσών. (άρθρο 6 παρ. 9 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
2. Χρόνος ισχύος
Ο φορολογούμενος δύναται να ζητήσει αποδεικτικό ενημερότητας ισχύος μέχρι και δύο (2) μηνών για την πραγματοποίηση πράξεων και συναλλαγών που ρητά ορίζονται. (άρθρο 12 παρ.1 ν.4987/22)
Η ισχύς του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται σε δύο (2) μήνες, στην περίπτωση που δεν υφίστανται βεβαιωμένες οφειλές, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται. (άρθρο 4 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Ο χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ορίζεται σε ένα (1) μήνα, σε περίπτωση ύπαρξης μη ληξιπρόθεσμων οφειλών, οφειλών που τελούν σε αναστολή ή έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής. (άρθρο 4 παρ.2 ΠΟΛ. 1274/2013) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Κατά παρέκκλιση των οριζόμενων στις παρ. 2 και 3 του άρθρου 12 του ν.4987/22, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών ή έχει οφειλές μη ληξιπρόθεσμες ή σε αναστολή, δύναται να εκδοθεί αποδεικτικό ενημερότητας περιορισμένης ισχύος, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τον έναν (1) μήνα. (άρθρο 12 παρ.4 ν.4987/22)
3. Θεώρηση αντιγράφων φορολογικής ενημερότητας
Δεν επιτρέπεται θεώρηση φωτοαντιγράφων ή αντιγράφων του αποδεικτικού ενημερότητας. (άρθρο 6 παρ. 10 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Δεν επιτρέπεται θεώρηση φωτοαντιγράφων ή αντιγράφων του Αποδεικτικού Ενημερότητας που χορηγείται από το Κ.Ε.Π. ούτε η διόρθωση του για οποιοδήποτε λόγο. (άρθρο 5 παρ. 4 ΚΥΑ ΔΟΛΚΕΠ/ ΦΙ5 /6/οικ/26.02.2014 (ΦΕΚ 486/27.02.2014 τεύχος Β')
Το αποδεικτικό ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο μέσω διαδικτύου αποτελεί διοικητικό έγγραφο, είναι ακριβές αντίγραφο, φέρει ηλεκτρονική αποτύπωση της σφραγίδας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και ηλεκτρονική αποτύπωση της υπογραφής του Γενικού Γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων ή υπαλλήλου της Υπηρεσίας αυτής που ορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων, προς τον οποίο παρέχεται με την παρούσα η σχετική εξουσιοδότηση. (άρθρο 3 παρ. 2 ΠΟΛ 1123/16.05.2012)
Δεν επιτρέπεται στους πιστοποιημένους Φορείς, Υπηρεσίες και πρόσωπα η θεώρηση φωτοαντιγράφων των αποδεικτικών ενημερότητας ή της πληροφόρησης φορολογικής ενημερότητας μέσω διαδικτύου, ούτε η διόρθωσή τους για οποιοδήποτε λόγο. (άρθρο 2 παρ. 7 ΠΟΛ 1123/16.05.2012)
Οι φορείς στους οποίους προσκομίζεται το αποδεικτικό ενημερότητας υποχρεούνται να ελέγξουν την εγκυρότητα αυτού μέσω του διαδικτυακού τόπου της ΑΑΔΕ στη διεύθυνση https://www.aade.gr/polites/egkyrotita/egkyrotita-apodeiktikoy-enimerotitas. (άρθρο 9 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως συμπληρώθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Θ. Χορήγηση αποδεικτικού για ενημερότητα σε παρελθόντα χρόνο
Ειδικά, εφόσον το αποδεικτικό χορηγείται μόνο για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή παροχής υπηρεσιών ή προμηθειών από το Δημόσιο Τομέα, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου, η φορολογική διοίκηση δύναται να εκδίδει αποδεικτικό που βεβαιώνει ότι σε ορισμένο χρονικό σημείο στο παρελθόν και όχι πέραν των τριών (3) μηνών από τον χρόνο της έκδοσής του, πληρούνταν οι όροι των παραγράφων 1,2,3 και 4 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (Α’ 170) (ήδη παρ.1, 2, 3 και 4 του άρθρου 12 του ν.4987/22) και της ΠΟΛ. 1274/2013. (άρθρο 3Α ΠΟΛ. 1274/2013, όπως προστέθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) και τροποποιήθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας σε παρελθόντα χρόνο (και όχι πέραν των τριών (3) μηνών πριν από το χρόνο έκδοσής αυτού), πέραν του ελέγχου πλήρωσης των προϋποθέσεων χορήγησής του κατά το χρονικό σημείο στο παρελθόν, πρέπει να ελέγχεται η συνδρομή του συνόλου των προϋποθέσεων χορήγησης αυτού κατά το χρόνο έκδοσής του. Δηλαδή, αν ο αιτών το αποδεικτικό δεν πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησής του σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ. 1, 2, 3 και 4 του άρθρου 12 του Κ.Υ.Δ. και στην Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ 1274/2013 κατά την ημερομηνία έκδοσής του, δεν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας σε παρελθόντα χρόνο, ακόμα και αν ο αιτών ήταν φορολογικά ενήμερος κατά το χρονικό αυτό σημείο στο παρελθόν. (Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021)
Η ημερομηνία έναρξης ισχύος και η ημερομηνία λήξης ισχύος αυτού θα είναι ταυτόσημη με την ημερομηνία έκδοσής του. (άρθρο 3Α ΠΟΛ. 1274/2013, όπως προστέθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) και τροποποιήθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Συνεπώς ισχύει μόνο κατά την ημερομηνία έκδοσής του. (Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021)
Το αποδεικτικό εκδίδεται εφόσον ο ενδιαφερόμενος είναι ενήμερος κατά τον χρόνο έκδοσης του αποδεικτικού. (άρθρο 3Α ΠΟΛ. 1274/2013, όπως προστέθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) και τροποποιήθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Η ανωτέρω διάταξη ισχύει από 11/1/2021 (παρ.4 απόφαση ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Η ενημερότητα χορηγείται από τη ΔΟΥ, μετά από σχετικό αίτημα, το οποίο μπορεί να υποβληθεί ταχυδρομικά ή με mail.
Κοινοποιείται στη θυρίδα της επιχείρισης στο myTAXISnet και επέχει θέση πρωτοτύπου.
Η εγκυρότητα ελέγχεται στον διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
Τέλος, επισημαίνεται ότι στην ως άνω απόφαση προβλέπεται ρητά ότι τα αποδεικτικά ενημερότητας, που κοινοποιούνται ψηφιακά, μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση» της προσωποποιημένης πληροφόρησης, στη θυρίδα του φορολογούμενου στο TAXISnet, επέχουν θέση πρωτοτύπου και κατ’ επέκταση μπορούν να υποβάλλονται από τους συμμετέχοντες στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
Τι συμβαίνει σήμερα
Η ενημερότητα χορηγείται μόνο για την ημέρα υποβολής της αίτησης, με ισχύ για το μέλλον. Αυτό δημιουργεί προβλήματα στην πράξη, όταν - για λόγους ανωτέρας βίας - δεν ήταν εφικτό να ζητηθεί αλλά ούτε και να χορηγηθεί ενημερότητα για τη συγκεκριμένη ημέρα, που χρειάζεται για τη συμμετοχή σε ένα διαγωνισμό. Τα προβλήματα επιτάθηκαν με την πανδημία, με αποτέλεσμα αρκετές επιχειρήσεις να έχουν αδυναμία συμμετοχής σε διαγωνισμούς. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
Τι αλλάζει
Πλέον, οι επιχειρήσεις δεν θα χάνουν το δικαίωμα συμμετοχής σε διαγωνισμούς για το λόγο αυτό, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται και το δημόσιο συμφέρον, καθώς, για να χορηγηθεί η ενημερότητα αυτή, η επιχείρηση, εκτός από την ημέρα για την οποία ζητά αποδεικτικό ενημερότητας (σε προγενέστερο χρόνο και μέχρι 3 μήνες), πρέπει επίσης να είναι ενήμερη και κατά την ημέρα που υποβάλλει την αίτηση, όπως ισχύει για τις υπόλοιπες ενημερότητες. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
Να σημειωθεί ότι στην ίδια απόφαση προβλέπεται ρητά ότι όλες οι ενημερότητες, που κοινοποιούνται στη θυρίδα του πολίτη στο myTAXISnet, επέχουν θέση πρωτοτύπου. Λύνεται έτσι ένα σημαντικό πρόβλημα άρνησης παραλαβής των αντιγράφων των ενημεροτήτων, παρά το γεγονός ότι έφεραν ψηφιακή υπογραφή. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
-Υπόδειγμα αποδεικτικού ενημερότητας
για την υπηρεσία (περιλαμβάνεται στην απόφαση ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’), όπως αντικαταστάθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Ι. Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας
Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα δύναται να αιτηθεί, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ), την έκδοση ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας. Το πιστοποιητικό περιλαμβάνει τα στοιχεία του αποδεικτικού ενημερότητας των παρ. 1 και 4 του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας [ν. 4174/2013, (Α' 170)] (ήδη παρ.1 και 4 του άρθρου 12 του ν.4987/22) και του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας του άρθρου 24 του ν. 4611/2019 (Α' 73) και φέρει τα χαρακτηριστικά της παρ. 3 του άρθρου 27 του ν. 4727/2020 (Α' 184) ως έγγραφο που εκδίδεται μέσω της ΕΨΠ. (άρθρο 22 παρ.1 Ν.4934/22)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΠΛΗΡΩΜΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ / ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΕΣ / Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας
[/post_tab][post_tab title="Προϊσχύον καθεστώς"]
[post_tabs]
Φορολογική Ενημερότητα
Οι κωδικοποιούμενες διατάξεις του Μέρους Α’ και το Παράρτημα του ν. 4174/2013 καταργούνται. (άρθρο 71 παρ.4 ν.4987/22)
A. Νομοθετικό καθεστώς
Β. Πότε απαιτείται φορολογική ενημερότητα
1. Περιπτώσεις και φορείς προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας
2. Απαλλαγές - Εξαιρέσεις
3. Υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ή φορολογικής ενημερότητας για την πληρωμή ΝΠΔΔ του Δήμου
Γ. Προϋποθέσεις χορήγησης
1. Προϋποθέσεις για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας
2. Ειδικές περιπτώσεις μη χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας
3. Βεβαίωση οφειλής προς το Δημόσιο
Δ. Τρόπος χορήγησης
Ε. Αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας από τους φορείς
1. Αυτεπάγγελτη αναζήτηση βεβαίωσης φορολογικής ενημερότητας (από 16.05.2009)
2. Υποχρεωτική Αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας μέσω πληροφοριακών συστημάτων
3. Έκδοση φορολογικής ενημερότητας μέσω των ΚΕΠ
4. Πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό ενημερότητας ηλεκτρονικά
5. Μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση»
ΣΤ. Παρακρατήσεις ποσών
1. Ποσοστό παρακράτησης επί αποδεικτικού ενημερότητας
2. Προτεραιότητα - ικανοποίηση δικαιούχων
3. Απόδοση παρακρατούμενων ποσών
Ζ. Περιεχόμενο και χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ενημερότητας
1. Τύπος και περιεχόμενο
2. Χρόνος ισχύος
3. Θεώρηση αντιγράφων φορολογικής ενημερότητας
Θ. Χορήγηση αποδεικτικού για ενημερότητα σε παρελθόντα χρόνο
I. Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας
Α. Νομοθετικό καθεστώς
Οι πράξεις και συναλλαγές για τις οποίες προσκομίζεται αποδεικτικό ενημερότητας, οι προϋποθέσεις χορήγησής του, οι τυχόν εξαιρέσεις από την υποχρέωση προσκόμισής του, οι οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή του, οι φορολογικές δηλώσεις που απαιτείται να έχουν υποβληθεί για την έκδοση του αποδεικτικού, ο τύπος του, το περιεχόμενο, η διάρκεια ισχύος, τα ποσοστά παρακράτησης, τα τυχόν άλλα πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό, τα όργανα έκδοσής του και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής ορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα. (άρθρο 12 παρ. 5 Ν.4174/2013, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/2013)
Κατ' εξουσιοδότηση της παραπάνω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1274/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398/31.12.2013 τεύχος Β'), η οποία εν συνεχεία τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 (ΦΕΚ 642/14.03.2014 τεύχος Β').
Β. Πότε απαιτείται φορολογική ενημερότητα
1. Περιπτώσεις και φορείς προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας
Καθίσταται υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας στις εξής περιπτώσεις:
α. Για την είσπραξη χρημάτων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται στην κείμενη νομοθεσία από Δημοσίους Υπολόγους και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότηση των ανωτέρω, εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει τα χίλια πεντακόσια ευρώ (1.500), ανά δικαιούχο. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον εισπράττοντα στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου, κατά την πληρωμή ή την εξόφληση αυτού. Τίτλοι πληρωμής που εξοφλούνται με ποσό κάτω των χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές των δικαιούχων, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), όπως ισχύει. (άρθρο 1 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας σε οφειλέτες του Δημοσίου για είσπραξη χρημάτων στο πλαίσιο της διαδικασίας του ν. 3869/2010 δείτε την ΠΟΛ 1112/07.06.2018.
Έννοια του τίτλου πληρωμής
Τίτλος πληρωμής είναι το ένταλμα πληρωμής (βλ. και πράξη Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 146/2012).
Συνεπώς η φορολογική ενημερότητα αφορά το κάθε ξεχωριστό ένταλμα πληρωμής.
Δημιουργείται εύλογο ερώτημα τι γίνεται στις περιπτώσεις όπου υπάρχει μία ενιαία σύμβαση η οποία υπερβαίνει το ποσό για το οποίο απαιτείται η προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας, αλλά εξοφλείται τμηματικά ανάλογα με την πρόοδο των εργασιών και έτσι τα εισπραττόμενα ποσά είναι μικρότερα του ορίου για το οποίο απαιτείται η προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας. Η άποψή μας είναι ότι αν ήθελε ο νομοθέτης να λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ποσό μίας σύμβασης στις περιπτώσεις για τις οποίες απαιτείται προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας, θα το όριζε ρητά. Γίνεται αναφορά μόνο στον τίτλο πληρωμής. Όμως εδώ πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικές οι υπηρεσίες πληρωμών, διότι δεν πρέπει να γίνεται καταστρατήγηση των σχετικών διατάξεων με τυχόν τεχνητή κατάτμηση του ποσού του τίτλου που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο παραδοτέο. Πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η ανάθεση, τα παραδοτέα, η σύμβαση και ο τρόπος πληρωμής του αναδόχου κλπ.
Σχετική είναι η απάντηση στο helpdesk του υπουργείου ανάπτυξης σχετικά με το ανωτέρω ερώτημα:
«Ερώτηση: Σε έργο αυτεπιστασίας αρχαιολογίας η Υπηρεσία προχώρησε σε πρόχειρο διαγωνισμό και σύμβαση με ανάδοχο ποσού 18.390,00 ευρώ. Ο ανάδοχος προσκόμισε φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα.
Πρώτη πληρωμή του αναδόχου έγινε το Δεκέμβριο 2012 κάνοντας χρήση της εγκυκλίου για πληρωμή των αναδόχων χωρίς φορολογική ενημερότητα ποσού 9.856,00 , διότι πλέον δεν διέθετε φορολογική ενημερότητα και εξακολουθεί να μην έχει. Τον Φεβρουάριο πλήρωσε ο Φορέας ποσό 1.447,06 ευρώ. Τον Μάρτιο προχώρησε ο Φορέας σε πληρωμή αυτού του αναδόχου ποσού 1428,00 ευρώ και (864 ευρώ για άλλη σύμβαση στο ίδιο έργο). Ο Φορέας κάνει χρήση του νόμου φεκ 2134/8-12-1999 (σύμφωνα με τον οποίο μπορεί να πληρωθεί εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής δεν υπερβαίνει τα 1.500 ευρώ ανά δικαιούχο. Ο φορέας πιστεύει ότι βάσει αυτού του νόμου, ο ανάδοχος θα κόβει τιμολόγια μέχρι 1500 ευρώ και θα πληρώνεται κανονικά. Ο ίδιος φορέας έχει την ίδια περίπτωση και με άλλον ανάδοχο. Παρακαλούμε για τις οδηγίες σας
Απάντηση: Η κατά παρέκκλιση πληρωμή αναδόχων συγχρηματοδοτούμενων δημοσίων συμβάσεων και δικαιούχων συγχρηματοδοτούμενων έργων, πλην έργων κρατικών ενισχύσεων, χωρίς υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής, ίσχυσε μόνο για το χρονικό διάστημα από 18.12.2012 (ημέρα δημοσίευσης στο ΦΕΚ Α' 246 της σχετικής ΠΝΠ που κυρώθηκε με το ν. 4128/2013, ΦΕΚ Α΄51) μέχρι 31.12.2012. Μετά την παύση ισχύος αυτής της διάταξης, εξακολουθούν να ισχύουν οι προηγούμενες γενικές διατάξεις με τους όρους και προϋποθέσεις που προβλέπουν.
Ως προς το ζήτημα περαιτέρω που έχει ανακύψει, εκτιμούμε ότι το πληρωτέο ποσό θα πρέπει να αντιστοιχεί στην αξία του κάθε παραδοτέου όπως προβλέπεται στη σχετική σύμβαση, η οποία συνήθως ορίζει όλη τη διαδικασία και το χρόνο καταβολής αυτού. Ωστόσο, κατά την άποψη της υπηρεσίας μας, η τυχόν τεχνητή κατάτμηση του ποσού του τίτλου που αντιστοιχεί σε συγκεκριμένο παραδοτέο, έτσι ώστε να μην υπερβαίνει τα 1.500 Ευρώ, υπό την προϋπόθεση ότι η αξία αυτού είναι μεγαλύτερη, θα συνιστούσε καταχρηστική εφαρμογή των σχετικών διατάξεων. Σε κάθε περίπτωση η αρμόδια αναθέτουσα αρχή που έχει κατά τεκμήριο καλύτερη γνώση του αντικειμένου αλλά και όλου του πλαισίου της δημοπρατούμενης σύμβασης, είναι εκείνη που λαμβάνοντας υπόψη το κανονιστικό πλαίσιο του συγκεκριμένου διαγωνισμού, θα εξετάσει το είδος των παραδοτέων, την ποσότητα, την αξία και τον χρόνο παραλαβής αυτών, ώστε να εκτιμήσει ποιο είναι κάθε φορά το ακαθάριστο ποσό που βάσει των συγκεκριμένων παραδοτέων θα πρέπει να αναγράφεται στον αντίστοιχο τίτλο πληρωμής και κατά συνέπεια θα κρίνει αν για την εξόφληση αυτού απαιτείται ή δεν απαιτείται η προσκόμιση ενημερότητας (ή βεβαίωσης οφειλής)» (κατεβάστε τη σχετική εκτύπωση από το helpdesk)
β. Για τη σύναψη και ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων γενικά με τις αναγνωρισμένες στην Ελλάδα τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον χορηγούνται με την εγγύηση του ελληνικού Δημοσίου, εκτός από εκείνες που χορηγούνται για αποκατάσταση ζημιών που προέρχονται από έκτακτα γεγονότα. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον αντισυμβαλλόμενο στην Τράπεζα ή στο Πιστωτικό Ίδρυμα κατά τη σύναψη ή ανανέωση της σύμβασης και κατά την εκτέλεση αυτής από τον εισπράττοντα.
γ. Για τη μεταβίβαση ακινήτου εξ' επαχθούς αιτίας, γονικής παροχής, δωρεάς ή δια εκούσιου πλειστηριασμού, καθώς και για την εκούσια σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων, τη διανομή κοινών ακινήτων, την εκούσια ανταλλαγή ακινήτων και τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας, εφόσον στην τελευταία περίπτωση η σύμβαση καταρτίζεται μεταξύ των συγκυρίων του ακινήτου ή και τρίτων, ανεξαρτήτως εάν τελεί υπό την αναβλητική αίρεση της ανεγέρσεως. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται, αντίστοιχα, από τον μεταβιβάζοντα το ακίνητο ή τον παρέχοντα τη γονική παροχή ή δωρεά, τον παρέχοντα το εμπράγματο δικαίωμα, τους συγκύριους ή και τον αγοραστή για λογαριασμό του πωλητή στην περίπτωση αυτοσύμβασης, στο συμβολαιογράφο που συντάσσει τη σχετική πράξη, ο οποίος υποχρεούται να μνημονεύει στο κείμενο της πράξης την υπηρεσία έκδοσης του αποδεικτικού, τον αριθμό και την ημερομηνία αυτού.
δ. Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή παροχής υπηρεσιών ή προμηθειών από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται στην κείμενη νομοθεσία. Το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον υποβάλλοντα την προσφορά στην υπηρεσία που υποβάλλεται η προσφορά.
ε. Για την καταβολή των εκχωρημένων χρηματικών απαιτήσεων κατά των φορέων της περίπτωσης α. του άρθρου 1 παρ. 1 ΠΟΛ 1274/2013. Το αποδεικτικό προσκομίζεται στους διενεργούντες την πληρωμή ή την εξόφληση του τίτλου, κατά την πληρωμή ή την εξόφληση αυτού, τόσο από τον εκχωρητή ή ενεχυράσαντα όσο και από τον εκδοχέα ή ενεχυρούχο δανειστή. Η έκδοση αποδεικτικού ενημερότητας του εκχωρητή ή ενεχυράσαντα ζητείται είτε από τον εκδοχέα είτε από τον ενεχυρούχο δανειστή. Αν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησής του, λόγω οφειλών, τα προς είσπραξη χρήματα αποδίδονται στο Δημόσιο μέχρι του ύψους των βεβαιωμένων χρεών κατά το χρόνο της απόδοσης αυτών. (άρθρο 1 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Οι εκχωρήσεις απαιτήσεων κατά του Δημοσίου προς τρίτους, δεν δεσμεύουν το Δημόσιο, εφόσον ο εκχωρητής έχει φορολογικές υποχρεώσεις, οι οποίες κατέστησαν ληξιπρόθεσμες πριν την αναγγελία της εκχώρησης. Στις περιπτώσεις αυτές τα οφειλόμενα ποσά παρακρατούνται από τις εκχωρηθείσες απαιτήσεις και αποδίδονται στο Δημόσιο. (ΣτΕ 3765/2013)
στ. Για κάθε άλλη πράξη, συναλλαγή ή ενέργεια για την οποία απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας από τις εκάστοτε εν ισχύ διατάξεις. (άρθρο 1 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και με την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β'))
ζ. Οι επιχορηγήσεις που λαμβάνουν οι Δήμοι, οι Περιφέρειες και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αυτών, οι επιχειρήσεις του άρθρου 252 του Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, όπως ισχύει και οι επιχειρήσεις Περιφερειών του άρθρου 194 του ν. 3852/2010 από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, για την επίτευξη κοινωφελούς σκοπού, κατά τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 4182/2013 (Α'185), δεν κατάσχονται και δεν συμψηφίζονται. Για την είσπραξη των επιχορηγήσεων του προηγούμενου εδαφίου χορηγείται αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί έκδοσης βεβαίωσης μη οφειλής από τις δημόσιες οικονομικές Υπηρεσίες και τα ασφαλιστικά ταμεία. (άρθρο πέμπτο παρ.1 του Ν.4380/2016)
Στην έννοια του όρου «επιχορήγηση» της παραγράφου 1 του άρθρου πέμπτου του Ν 4380/2016 εμπεριέχεται και η έννοια της «χρηματοδότησης», οπότε οι ευεργετικές διατάξεις της ως άνω παραγράφου εφαρμόζονται και επί των χρηματοδοτήσεων κοινωφελών έργων. Η εκτέλεση έργων αντιπλημμυρικής προστασίας (δίκτυο αγωγών και απορροής ομβρίων) εμπίπτει στην έννοια του κοινωφελούς σκοπού του άρθρου 1§3 του ν. 4182/2013. (ΓνΝΣΚ 215/2016)
η. Οι ιδιώτες πάροχοι και ανάδοχοιπρογραμμάτωνστο πλαίσιο της Δράσης «Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», και όσοι συμμετέχουν στο πρόγραμμα κοινωφελούς χαρακτήρα «Βοήθεια στο Σπίτι» και «Κέντρα Πρόληψης του άρθρου 61 του ν. 3459/2006 (Α' 103)», στο πλαίσιο σχετικών προγραμματικών συμβάσεων υποχρεούνται να προσκομίζουν ανά τέσσερις μήνες Φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα σε ισχύ. (παρ.2 άρθρο 128 Ν.4483/17)
Για κάθε τίτλο πληρωμής και για κάθε πράξη, για την οποία απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας εκδίδεται ένα και μόνο αποδεικτικό ενημερότητας. (άρθρο 1 παρ.2 ΠΟΛ. 1274/2013)
2. Απαλλαγές - Εξαιρέσεις
Κατ' εξαίρεση, δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας:
α. Από το Ελληνικό Δημόσιο, το Δημόσιο άλλων Κρατών, τους Διεθνείς Οργανισμούς, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Ν.Π.Δ.Δ. καθώς και τα ιδρύματα που είχαν συσταθεί με το ν. 2039/1939 και συνιστώνται με τις διατάξεις του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών - Σχολαζουσών Περιουσιών (ν. 4182/2013). Βλ. όμως παραπάνω περιπτ. ζ για την είσπραξη επιχορηγήσεων κοινωφελούς σκοπού
β. Από το σύνδικο της πτώχευσης φυσικού ή νομικού προσώπου για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν στην πτωχευτική περιουσία, τον εκκαθαριστή επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης, τον κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομιάς, όταν ενεργεί αποδεδειγμένα για πράξεις εκκαθάρισης της σχολάζουσας κληρονομιάς, καθώς και τον εκκαθαριστή κληρονομιάς για πράξεις ή συναλλαγές που αφορούν στην κληρονομιά.
Η διάταξη της περίπτωσης β΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 2 της απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ΠΟΛ.1274/2013, όπως ισχύει, στην οποία προβλέπεται εξαίρεση από την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας του εκκαθαριστή επιχείρησης για τις πράξεις της εκκαθάρισης έχει εφαρμογή σε κάθε επιχείρηση, ανεξάρτητα από τη νομική μορφή της, επομένως εφαρμόζεται και στην εκκαθάριση των ανωνύμων και των ομορρύθμων εμπορικών εταιριών, κατά τις οικείες διατάξεις του εταιρικού δικαίου, μετά τη λύση τους για οποιονδήποτε προβλεπόμενο στο νόμο λόγο, πλην της κήρυξής τους σε πτώχευση (οπότε εφαρμόζονται οι περί πτωχεύσεως διατάξεις) (ομόφ.). (ΓνΝΣΚ 146/2019)
γ. Από μόνιμους κατοίκους εξωτερικού, είτε αλλοδαπούς είτε ομογενείς, που έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό και διατηρούν την ελληνική υπηκοότητα, εφόσον δεν αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα.
δ. Από τους δικαιούχους είσπραξης αμοιβών ή πάγιας αντιμισθίας γενικά από παροχή εξαρτημένης εργασίας, συντάξεων, διατροφής, εξόδων παράστασης δημοσίων λειτουργών, εξόδων νοσηλείας και κηδείας, εφόσον η πληρωμή γίνεται απευθείας στον δικαιούχο μισθωτό, συνταξιούχο ή στην οικογένειά του ή σε πρόσωπο νόμιμα εξουσιοδοτημένο.
ε. Από τους δικαιούχους ασφαλιστικών αποζημιώσεων και αποζημιώσεων από αδικοπραξία, που επιδικάζονται με δικαστική απόφαση.
στ. Για τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου.
ζ. Για δικαιούχους των κατά τις κείμενες διατάξεις λοιπών ακατάσχετων χρηματικών απαιτήσεων, όπως αυτές προσδιορίζονται από την υπηρεσία που διενεργεί την εκκαθάριση.
η. Δεν απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας εάν πρόκειται για διανομή ή ανταλλαγή κοινών ακινήτων, σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας ή τροποποίηση αυτών, εφόσον τουλάχιστον ένας από τους συμβαλλόμενους στις ως άνω πράξεις είναι το Ελληνικό Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ. ή Ο.Τ.Α., υπό την προϋπόθεση ότι ο οφειλέτης- θα αποκτήσει εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον με την αξία του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή φόρου μεταβίβασης ακινήτου, και, στην περίπτωση που την υπερβαίνει, όχι μεγαλύτερης κατά ποσοστό 10% της αξίας του εμπράγματου δικαιώματος που είχε. (άρθρο 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως συμπληρώθηκε από την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) (Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021)
θ. Όλοι οι πάροχοι, ανάδοχοι και φορείς των προγραμμάτων στο πλαίσιο της Δράσης «Εναρμόνιση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής», καθώς και οι φορείς που συμμετέχουν στα προγράμματα κοινωφελούς χαρακτήρα «Βοήθεια στο Σπίτι» και «Κέντρα Πρόληψης του άρθρου 61 του ν. 3459/2006 (Α' 103)», στο πλαίσιο σχετικών προγραμματικών συμβάσεων απαλλάσσονται από την υποχρέωση προσκομιδής φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας κατά την πληρωμή τους για αυτές τις δράσεις και προγράμματα. (παρ.2 άρθρο 128 Ν.4483/17)
Πληρωμές αναδόχων συγχρηματοδοτούμενων δημοσίων συμβάσεων και δικαιούχων συγχρηματοδοτούμενων έργων: Δείτε πότε απαλλάσσονται στο άρθρο 32 του Ν.4314/2014, στο άρθρο. 1, παρ. 8 της από 18.12.2012 Π.Ν.Π., στο άρθρο 14 παρ. 3 του Ν.3614/2007, όπως αντικαταστάθηκε από την περίπτ. α' της παρ. 4 του άρθρου 242 του Ν. 4072/12, στο άρθρο 242 παρ. 4 περ. β΄ του Ν. 4072/2012.
ι. Σε περίπτωση προσυμφώνου μεταβίβασης ποσοστών εξ αδιαιρέτου οικοπέδου στο πλαίσιο εργολαβικής σύμβασης με την οποία αναλαμβάνεται η ανέγερση πολυκατοικίας με αντιπαροχή, απαλλάσσεται ο οικοπεδούχος από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας κατά την μεταβίβαση ποσοστών επί του οικοπέδου σε τρίτον, εφόσον κατά τη μεταβιβαστική δικαιοπραξία συμβάλλεται και ο εργολάβος. Στην περίπτωση αυτή το αποδεικτικό ενημερότητας προσκομίζεται από τον εργολάβο. Με απόφαση του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) ορίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής. (άρθρο 12 παρ. 9 Ν.4174/2013, όπως συμπληρώθηκε από το άρθρο 51 του Ν.4583/18)
ια. Οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης Αποχέτευσης του ν. 1069/1980 (Α΄ 191) εξαιρούνται έως τις 30.6.2021 από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας και βεβαίωσης οφειλής του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (Α΄ 170), καθώς και αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας του άρθρου 23 του ν. 4611/2019 (Α΄ 73) για τις πράξεις ή συναλλαγές με τους οικείους Δήμους, τα νομικά τους πρόσωπα και τις δημοτικές τους επιχειρήσεις. (άρθρο 176 Ν.4764/20)
ιβ. Το Φιλανθρωπικό Σωματείο με την επωνυμία «Ελεήμων Εταιρεία Αθηνών Γηροκομείο-Πτωχοκομείο» απαλλάσσεται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας για την είσπραξη ποσών που προέρχονται από δωρεές - επιχορηγήσεις κρατικών φορέων, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, από κληρονομίες, καθώς και για τη σύσταση και τροποποίηση σύστασης οριζοντίων ιδιοκτησιών ακινήτων που προέρχονται από αποδοχή κληρονομιών, για χρονικό διάστημα εννέα (9) μηνών από τη δημοσίευση του Ν.4876/21 (ημερ. δημοσ. 23.12.2021). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δύναται να παραταθεί το παραπάνω χρονικό διάστημα για έξι (6) μήνες, εφόσον εν τω μεταξύ έχει υποβληθεί από το Σωματείο Σχέδιο Εξυγίανσης του άρθρου 55 του ν. 4262/2014 (Α' 114) προς έγκριση στο Παρατηρητήριο Φορέων Κοινωνικής Φροντίδας και Αλληλεγγύης του άρθρου 56 του ν. 4262/2014 και εκκρεμεί η έγκρισή του. (άρθρο 97 παρ.1 Ν.4876/21) (Α.Α.Δ.Ε. Ο. ΔΕΑΥ 1000076 ΕΞ 2022/31.12.2021)
3. Υποχρέωση προσκόμισης ασφαλιστικής ή φορολογικής ενημερότητας για την πληρωμή ΝΠΔΔ του Δήμου
Οι πράξεις και συναλλαγές για τις οποίες προσκομίζεται αποδεικτικό ενημερότητας, οι προϋποθέσεις χορήγησής του, οι τυχόν εξαιρέσεις από την υποχρέωση προσκόμισής του, οι οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή του, οι φορολογικές δηλώσεις που απαιτείται να έχουν υποβληθεί για την έκδοση του αποδεικτικού, ο τύπος του, το περιεχόμενο, η διάρκεια ισχύος, τα ποσοστά παρακράτησης, τα τυχόν άλλα πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό, τα όργανα έκδοσής του και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής ορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα. (άρθρο 12 παρ. 5 Ν.4174/2013, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/2013). Κατ' εξουσιοδότηση της παραπάνω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1274/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398Β/31.12.2013), η οποία εν συνεχεία τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 (ΦΕΚ 642Β/14.03.2014).
Με τις διατάξεις του άρθρου πέμπτου παρ. 1 του Ν.4380/2016 ορίζεται ότι οι επιχορηγήσεις που λαμβάνουν οι Δήμοι, οι Περιφέρειες και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου αυτών, από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης, για την επίτευξη κοινωφελούς σκοπού, κατά τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 1 του Ν. 4182/2013, δεν κατάσχονται και δεν συμψηφίζονται. Για την είσπραξη των επιχορηγήσεων του προηγούμενου εδαφίου χορηγείται αποδεικτικό φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί έκδοσης βεβαίωσης μη οφειλής από τις δημόσιες οικονομικές Υπηρεσίες και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Ομοίως με τις διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 1α της ΠΟΛ 1274/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398Β/31.12.2013) επί του άρθρου 12 Ν. 4174/2013, ορίζεται ότι κατ' εξαίρεση, για τη διενέργεια των πράξεων ή συναλλαγών (για την είσπραξη χρημάτων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής) δεν απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας μεταξύ των άλλων από το Ελληνικό Δημόσιο, τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, τα Ν.Π.Δ.Δ. καθώς και τα ιδρύματα που είχαν συσταθεί με το Ν. 2039/1939 και συνιστώνται με τις διατάξεις του Κώδικα Κοινωφελών Περιουσιών - Σχολαζουσών Περιουσιών (Ν. 4182/2013).
Σχετικές και οι διατάξεις του άρθρου 23 κ.ε. του Ν. 4611/19 για την προσκόμιση αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας
Σύμφωνα με τα ανωτέρω για την χορήγηση επιχορήγησης σε δημοτικό ΝΠΔΔ από εθνικούς πόρους ή συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα της Ευρωπαϊκής 'Ένωσης δεν απαιτείται η προσκόμιση ΑΦΕ & ΑσφΕ. Για την χορήγηση επιχορήγησης από τον Δήμο σε δημοτικό ΝΠΔΔ (ΚΑΕ 6715) ή την καταβολή εισφοράς υπέρ συνδέσμων ή ΦΟΔΣΑ (ΚΑΕ 6721) απαιτείται η προσκόμιση μόνο Ασφαλιστικής Ενημερότητας. Αντίθετα αν η εξόφληση τίτλου πληρωμής με δικαιούχο δημοτικό ΝΠΔΔ δεν αφορά την μεταβίβαση επιχορηγήσεων - εισφορών, αλλά την είσπραξη λοιπών δαπανών του Δήμου (παροχή υπηρεσιών προς αυτόν, κλπ στον οικείο ΚΑΕ π.χ. 6277), είναι απαραίτητη η προσκόμιση από το δικαιούχο (δημοτικό ΝΠΔΔ) φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας (σύμφωνα με τα ισχύοντα χρηματικά όρια, δηλαδή εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει τα 1.500,00 & 3.000,00 Ευρώ αντίστοιχα).
Γ. Προϋποθέσεις χορήγησης
1. Προϋποθέσεις για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας
Η Φορολογική Διοίκηση χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας, μόνο εφόσον ο φορολογούμενος δεν έχει οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση από οποιαδήποτε αιτία και έχει υποβάλει τις απαιτούμενες φορολογικές δηλώσεις των τελευταίων πέντε ετών. (άρθρο 12 παρ. 2 Ν.4174/2013, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/13)
Για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας ο αιτών πρέπει σωρευτικά:
α. να μην έχει συνολικές ληξιπρόθεσμες βασικές οφειλές άνω των τριάντα (30) ευρώ βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση. Εφόσον, υφίστανται συνολικές βασικές ληξιπρόθεσμες οφειλές άνω του προαναφερόμενου ποσού βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση ο αιτών πρέπει να τις έχει τακτοποιήσει κατά νόμιμο τρόπο με αναστολή είσπραξης ή με ρύθμιση τμηματικής καταβολής, και
β. να έχει υποβάλει τις δηλώσεις της τελευταίας πενταετίας, ήτοι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, εκκαθαριστικές φόρου προστιθέμενης αξίας και τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ, που έπονται της τελευταίας εκκαθαριστικής και που η προθεσμία υποβολής τους έχει λήξει ένα μήνα πριν την ημερομηνία αίτησης έκδοσης του αποδεικτικού ενημερότητας.
γ. Στις περιπτώσεις που, στα πλαίσια ελέγχου, διαπιστωθεί ότι δεν έχουν υποβληθεί δηλώσεις Φόρου Μισθωτών Υπηρεσιών (Φ.Μ.Υ.), Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.), Φόρου Ακίνητης Περιουσίας (Φ.Α.Π.) και Στοιχείων Ακινήτων της τελευταίας πενταετίας, καταχωρείται εντολή δέσμευσης του αποδεικτικού ενημερότητας στο πληροφοριακό σύστημα TAXIS, η οποία αίρεται μετά την υποβολή των δηλώσεων ή όταν η σχετική υποχρέωση δεν υφίσταται πλέον. (άρθρο 3 παρ.1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά στις ως άνω ληξιπρόθεσμες οφειλές:
α. Για τα φυσικά πρόσωπα, λαμβάνονται υπόψη οι ατομικές οφειλές, καθώς και οφειλές, για τις οποίες το φυσικό πρόσωπο έχει ευθύνη για την καταβολή τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Για τα φυσικά πρόσωπα που διατελούν σε γάμο λαμβάνονται υπόψη οι προσωπικές οφειλές κάθε συζύγου χωριστά και για τις συζύγους, επιπρόσθετα, οι οφειλές που είναι βεβαιωμένες στο όνομα του συζύγου τους, εφόσον σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις ευθύνονται οι ίδιες για την καταβολή αυτών.
β. Για τα νομικά πρόσωπα και τις νομικές οντότητες λαμβάνονται υπόψη οι οφειλές τους καθώς και οι οφειλές που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος άλλων προσώπων και για τις οποίες έχουν ευθύνη για την καταβολή τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες φορολογικές και άλλες διατάξεις. (άρθρο 3 παρ.2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Για να χορηγηθεί αποδεικτικό ενημερότητας πρέπει να μην υπάρχει εντολή δέσμευσης χορήγησης από Τελωνείο ή άλλη Αρχή ή κατά τις διατάξεις των άρθρων 14 του ν. 2523/1997 και 46 του ν. 4174/2013. (άρθρο 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των παρ. 1, περ. β', και 3 του άρθρου 3 ΠΟΛ 1274/2013, στην περίπτωση που έχει κατατεθεί εγγυητική επιστολή αναγνωρισμένης στην Ελλάδα τράπεζας ή άλλου πιστωτικού ιδρύματος, διάρκειας μέχρι έξι (6) μηνών, η οποία διασφαλίζει την καταβολή της οφειλής για την οποία χορηγήθηκε μαζί με τις λοιπές επιβαρύνσεις. (άρθρο 3 παρ.4 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στην περίπτωση της μεταβίβασης ακινήτου ή της σύστασης εμπράγματου δικαιώματος επ΄ αυτού χωρίς τίμημα, δεν χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον η είσπραξη της οφειλής δεν είναι διασφαλισμένη. Κατ΄ εξαίρεση, στην περίπτωση που το αποδεικτικό ζητείται για διανομή ή ανταλλαγή κοινών ακινήτων, σύσταση οριζόντιας ή κάθετης ιδιοκτησίας ή τροποποίηση αυτών, δεν απαιτείται διασφάλιση, εάν ο οφειλέτης αποκτήσει εμπράγματο δικαίωμα επί ακινήτου αξίας τουλάχιστον ίσης με την αξία του εμπράγματου δικαιώματος που είχε, όπως αυτή προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Στις ως άνω περιπτώσεις θα αναγράφεται επί του αποδεικτικού η αντίστοιχη επισημείωση. (άρθρο 3 παρ.5 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και αντικαταστάθηκε με την απόφαση AAΔΕ Α.1464/12.12.2019 (ΦΕΚ 4820/24.12.2019 τεύχος Β’) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Επιπλέον, διασφάλιση της οφειλής απαιτείται ως προϋπόθεση χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ'αυτού, με οριζόμενο από το αρμόδιο όργανο, ποσοστό παρακράτησης από 50% έως 69,99% επί του τιμήματος, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής και στην περίπτωση που δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Οι οφειλές που αναφέρονται στο άρθρο 3 της Απόφασης ΠΟΛ 1274/2013, όπως ισχύει, αφορούν οφειλές βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση (Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες, Ελεγκτικά Κέντρα, Τελωνεία) -τόσο προς το Δημόσιο όσο και υπέρ τρίτων (Ν.Π.Δ.Δ., κλπ). (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Η ύπαρξη βεβαιωμένων μη ληξιπρόθεσμων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση δεν εμποδίζει τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας για κάθε αιτία (είσπραξη -εκτός της περίπτωσης συμψηφισμού / νόμιμη χρήση / μεταβίβαση ακινήτου / σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού) εφόσον δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί συμψηφισμού, δεν υφίσταται δέσμευση αποδεικτικού ενημερότητας και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του άρθρου 12 του Κ.Φ.Δ. και των κατ' εξουσιοδότηση εκδοθεισών Αποφάσεων Γενικού Γραμματέα όπως ισχύουν. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Υπενθυμίζεται ότι σε κάθε περίπτωση χορήγησης αναστολής κατ' εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 200 έως 209, 227 και 228 του ν.2717/1999, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί να χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση περιουσιακών στοιχείων ή σύσταση εμπραγμάτων δικαιωμάτων επ' αυτών, εφόσον συντρέχουν οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας, και η εναπομείνασα καθαρή αξία της ακίνητης περιουσίας του υπόχρεου υπερκαλύπτει το σύνολο της αμφισβητούμενης οφειλής (παρ. 2 άρθρου 29 ν.3296/2004, ΦΕΚ 253Α', η οποία συμπλήρωσε την παρ. 12 του άρθρου 46 ν.3220/2004). Άλλως δεν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014)
Χορηγείται στον συναλλασσόμενο οφειλέτη αποδεικτικό ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, εφόσον το σύνολο των βεβαιωμένων και εκκαθαρισμένων χρεών του προς το Δημόσιο είναι μικρότερο από το σύνολο των βεβαιωμένων και εκκαθαρισμένων χρηματικών απαιτήσεών του κατά του Δημοσίου από οποιαδήποτε αιτία και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.) περί συμψηφισμού. Η ισχύς του αποδεικτικού στην περίπτωση αυτή ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 26 του Ν.1882/1990. (άρθρο 26 παρ. 10 Ν.1882/1990, όπως προστέθηκε με το άρθρο 4 παρ. 18 του Ν.4038/2012)
Για την υποστήριξη και την εφαρμογή των διατάξεων αυτών (περί συμψηφισμού) έγινε η διάκριση της αιτίας χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη από φορείς Κεντρικής Κυβέρνησης (Δημόσιο εν στενή εννοία, όπως Υπουργεία, Στρατιωτικά Νοσοκομεία) και από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Κυβέρνησης (Δημόσιο εν ευρεία εννοία, όπως Ν.Π.Δ.Δ., Ο.Τ.Α., κλπ). Επομένως, εφόσον εισπράττονται ποσά, ανεξαρτήτως ύψους, από φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης πρέπει, κατ'αρχήν, να ελέγχεται η εφαρμογή των διατάξεων περί συμψηφισμού. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Η εντολή δέσμευσης αποδεικτικού ενημερότητας χρεών συνιστά εκτελεστή πράξη, παραδεκτά προσβαλλόμενη με αίτηση ακυρώσεως. Λαμβάνονται υπ' όψιν όχι μόνο οι ληξιπρόθεσμες οφειλές που έχουν βεβαιωθεί ατομικά σε βάρος του ενδιαφερομένου αλλά και σε βάρος του κατά συνυπεύθυνου, όπως είναι το μέλος της συμπλοιοκτησίας πλοίου για χρέη της κοινοπραξίας. (ΣτΕ 2512/2013)
2. Ειδικές περιπτώσεις μη χορήγησης αποδεικτικού ενημερότητας
Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να μη χορηγεί αποδεικτικό ενημερότητας εάν ο φορολογούμενος έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές σε άλλη αρχή του δημόσιου τομέα. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα ορίζεται η διαδικασία που ακολουθούν οι ανωτέρω αρχές για να ενημερώνουν τη Φορολογική Διοίκηση σχετικά με φορολογουμένους που έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές προς αυτές, καθώς και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των ανωτέρω. (άρθρο 12 παρ. 3 Ν.4174/2013 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/13)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ » 35. Ενημερότητες (φορολογική- ασφαλιστική- δημοτική) » Δημοτική Ενημερότητα.
Σε ειδικές περιπτώσεις διασφάλισης σοβαρών συμφερόντων του Δημοσίου ή περιπτώσεις οικονομικού εγκλήματος και μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγής, μπορεί με γραπτή συναίνεση του Γενικού Γραμματέα να μην χορηγηθεί αποδεικτικό ενημερότητας, ακόμη και αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης αυτού. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα ορίζονται περιπτώσεις διασφάλισης δημοσίου συμφέροντος και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή της παραγράφου αυτής. (άρθρο 12 παρ. 8 Ν.4174/2013 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/2013)
Προϋποθέσεις για την εφαρμογή του άρθρου 12 παρ. 8 του ν. 4174/2013, όπως ισχύει, συνιστούν ιδίως:
α. Η διαπίστωση οικονομικού εγκλήματος ή μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή, όπως αυτά ορίζονται από την κείμενη νομοθεσία.
β. Η ύπαρξη μη ληξιπρόθεσμων οφειλών μεγαλύτερων των δέκα χιλιάδων (10.000) ευρώ για φυσικά πρόσωπα και πενήντα χιλιάδων (50.000) για νομικά, η είσπραξη των οποίων δεν διασφαλίζεται, εφόσον το αποδεικτικό ζητείται για μεταβίβαση ακινήτου.
γ. Η ύπαρξη οφειλών σε αναστολή, μεγαλύτερων των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, εάν το αποδεικτικό ζητείται για είσπραξη χρημάτων, στην περίπτωση που το εισπραττόμενο ποσό υπερβαίνει το ύψος των οφειλών.
δ. Διαγραφή οφειλών, λόγω ακύρωσης για τυπικούς λόγους προηγούμενης βεβαίωσης, για το χρονικό διάστημα μέχρι τη νέα βεβαίωση.
ε. Στην περίπτωση που υπάρχουν ενδείξεις σοβαρής φοροδιαφυγής ή απάτης ή οικονομικού εγκλήματος πριν την έκδοση του νόμιμου τίτλου.
στ. Περιπτώσεις κατά τις οποίες κατόπιν χρήσης μεθόδων ανάλυσης κινδύνου πιθανολογείται κίνδυνος για την είσπραξη της οφειλής.
ζ. Λοιπές περιπτώσεις που πληροφορείται η φορολογική διοίκηση με οποιοδήποτε τρόπο την επικείμενη βεβαίωση μεγάλων οφειλών. (άρθρο 11 ΠΟΛ. 1274/2013)
3. Βεβαίωση οφειλής προς το Δημόσιο
Αν ζητείται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου και δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις των παραγράφων 2, 3 και 4 του άρθρου 12 του Ν.4174/13 για τη χορήγησή του, ούτε συντρέχουν οι προϋποθέσεις συμψηφισμού, εκδίδεται από την αρμόδια για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσία, βεβαίωση οφειλής προς το Δημόσιο, η οποία συμπεριλαμβάνει τις βεβαιωμένες, ληξιπρόθεσμες και μη ληξιπρόθεσμες (ρυθμισμένες και μη) οφειλές για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη καταβολής κατά τις κείμενες διατάξεις, ανεξαρτήτως τυχόν καταχωρημένης δέσμευσης αποδεικτικού ενημερότητας κατά το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (όπως δέσμευση αποδεικτικού ενημερότητας από ΟΤΑ κτλ), και της τυχόν μη υποβολής των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων η οποία κατατίθεται αντί του αποδεικτικού ενημερότητας στην υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής ή κατατίθεται για τη μεταβίβαση ακινήτου. Με βάση τη βεβαίωση αυτή αποδίδεται το προς είσπραξη ποσό ή το προϊόν του τιμήματος και μέχρι του ύψους της οφειλής, στην εκδούσα τη βεβαίωση υπηρεσία. (άρθρο 12 παρ. 6 Ν.4174/2013 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/2013) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Σημειώνεται ότι οι οφειλές σε καθεστώς αναστολής είσπραξης αναγράφονται μόνον, εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη στην αίτησή του. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής, οι οφειλές που λαμβάνονται υπόψη για τη χορήγησή της, τα όργανα έκδοσης, ο τύπος, το περιεχόμενο, η διάρκεια ισχύος και κάθε αναγκαία λεπτομέρεια εφαρμογής ορίζονται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα. (άρθρο 12 παρ. 7 Ν.4174/2013 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/2013)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΠΟΛ 1275/27.12.2013 (ΦΕΚ 3398/31.12.2013 τεύχος Β').
Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 3 της απόφασης ΠΟΛ 1275/2013, όπως αυτή συμπληρώθηκε με την περ. β’ της παρ. 3 της απόφασης Α.1265/2020, η βεβαίωση οφειλής δύναται να χορηγείται στον φορολογούμενο ψηφιακά μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση» της προσωποποιημένης πληροφόρησης του TAXISnet, στην οποία ο φορολογούμενος έχει πρόσβαση με τους προσωπικούς του κωδικούς.
Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλής, όπως αυτή αναρτάται στην ανωτέρω εφαρμογή «Ψηφιακή Κοινοποίηση», επέχει θέση πρωτοτύπου. (Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021)
Η υπηρεσία ή οργανισμός που παραλαμβάνει τη βεβαίωση οφειλής αποδίδει στην υπηρεσία που εξέδωσε τη βεβαίωση, το προς είσπραξη ποσό και μέχρι του ύψους του συνόλου των βεβαιωμένων οφειλών, εντός δέκα (10) ημερών από τη μερική ή ολική εξόφληση του τίτλου πληρωμής και όχι πέραν των τριών (3) εργάσιμων ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας ισχύος της βεβαίωσης. Για την απόδοση τυχόν εναπομένοντος ποσού στο δικαιούχο από την υπηρεσία ή τον οργανισμό πληρωμής απαιτείται αποδεικτικό ενημερότητας μόνον εφόσον συντρέχουν και άλλοι λόγοι μη έκδοσης του αποδεικτικού πέραν των ανωτέρω οφειλών. Επί της βεβαίωσης οφειλής σημειώνεται αντίστοιχη ένδειξη. (άρθρο 4 παρ. 1 ΠΟΛ 1275/2013, όπως τροποποιήθηκε από την ΠΟΛ 1222/28.12.2017 (ΦΕΚ 1/04.01.2018 τεύχος Β')) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Όταν εκδίδεται βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου, το αναγραφόμενο επί της βεβαίωσης προς παρακράτηση ποσό, αποδίδεται από το συμβολαιογράφο στην εκδούσα τη βεβαίωση υπηρεσία εντός τριών (3) εργασίμων ημερών από τη σύνταξη του συμβολαίου. Ειδικά, στην περίπτωση κατά την οποία αγοραστής είναι Αρχή του Δημοσίου ή το τίμημα προβλέπεται να καταβληθεί στον πωλητή με χορήγηση δανείου στον αγοραστή από αναγνωρισμένες στην Ελλάδα Τράπεζες και λοιπά Πιστωτικά Ιδρύματα, τότε ο όρος αυτός αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης, η δε Δημόσια Αρχή ή το Πιστωτικό Ίδρυμα αναλαμβάνει να αποδώσει το αναγραφόμενο επί της βεβαίωσης προς παρακράτηση ποσό μέσα σε τρεις ημέρες από την εκταμίευση του ποσού και όχι αργότερα από δύο μήνες από την ημερομηνία σύνταξης του συμβολαίου. Γενικώς, εάν για οιοδήποτε λόγο δεν εκπληρωθούν οι όροι παρακράτησης και απόδοσης του άρθρου 4 ΠΟΛ 1275/2013, και οι οποίοι έχουν αναγραφεί επί της βεβαίωσης, θεωρείται ότι το συμβόλαιο μεταβίβασης καταρτίσθηκε χωρίς την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. Ο τελευταίος αυτός όρος αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης. (άρθρο 4 παρ. 2 ΠΟΛ 1275/2013)
Βεβαίωση οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού, δεν χορηγείται εάν συντρέχουν και άλλοι λόγοι μη έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας πέραν από τις βεβαιωμένες - μη τακτοποιημένες κατά νόμιμο τρόπο - οφειλές στη Φορολογική Διοίκηση, όπως ύπαρξη τυχόν εντολής δέσμευσης από ΟΤΑ ή τυχόν μη υποβολή των εκ του νόμου οριζομένων δηλώσεων κτλ. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Τα αποδιδόμενα ποσά πιστώνονται στις οφειλές κατά τις διατάξεις του άρθρου 44 παρ. 2 του ν. 4174/2013. (άρθρο 4 παρ. 3 ΠΟΛ 1275/2013)
Διασφάλιση της οφειλής απαιτείται ως προϋπόθεση χορήγησης βεβαίωσης οφειλής, μόνο στην περίπτωση έκδοσης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ'αυτού εξ επαχθούς αιτίας, όταν το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος δεν εξοφλεί το σύνολο του τιμήματος και υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται εξ' αυτού. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Για τη μεταβίβαση ακινήτου εξ επαχθούς αιτίας ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ’ αυτού, στις περιπτώσεις που το τίμημα από τη μεταβίβαση ακινήτου καλύπτει την αντικειμενική αξία αυτού αλλά δεν επαρκεί για την ολοσχερή εξόφληση του αναγραφόμενου ποσού στις Βεβαιώσεις Οφειλής προς τη ΔΟΥ (παρ. 6 του άρθρου 12 του ν.4174/2013) και τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης δείτε την εγκύκλιο Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021.
Στην ανωτέρω εγκύκλιο περιλαμβάνεται και υπόδειγμα Βεβαίωσης Οφειλής.
Δ. Τρόπος χορήγησης
Το αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου στη διεύθυνση του διαδικτύου www.gsis.gr του Υπουργείου Οικονομικών και αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε χορηγείται από οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικό Κέντρο. (άρθρο 5 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013 όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Η αίτηση για τη χορήγηση αποδεικτικού ενημερότητας περιέχει:
α. αν υποβάλλεται από φυσικό πρόσωπο, ονοματεπώνυμο, πατρώνυμο, Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, διεύθυνση επαγγέλματος και κατοικίας, αριθμό δελτίου αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου, αν πρόκειται για αλλοδαπούς,
β. αν υποβάλλεται από νομικό πρόσωπο, επωνυμία, διεύθυνση και Αριθμό Φορολογικού Μητρώου,
γ. το σκοπό για τον οποίο ζητείται,
δ. το φορέα στον οποίο θα κατατεθεί,
ε. στην περίπτωση ύπαρξης συνολικών βεβαιωμένων οφειλών άνω των (30) ευρώ, και το ακίνητο το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα με τον αριθμό ταυτότητας ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ) εφόσον υφίσταται, εάν το αποδεικτικό ζητείται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού και τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε στοιχείο ταυτοποιεί τη συγκεκριμένη πληρωμή, εάν ζητείται για είσπραξη χρημάτων,
στ. τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε άλλο στοιχείο ταυτοποιεί την συγκεκριμένη πληρωμή (αριθμός τιμολογίου ή άλλου παραστατικού, πράξη διατάκτη, αριθμός απόφασης, αριθμός λογαριασμού κτλ), εάν ζητείται για είσπραξη χρημάτων.(άρθρο 5 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013 όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Απαλλάσσεται ο συναλλασσόμενος της υποχρέωσης προσκόμισης του εντύπου αποδεικτικού ενημερότητας, σε όσες υπηρεσίες ή φορείς έχουν πιστοποιηθεί από το Υπουργείο Οικονομικών ότι υποχρεούνται να το ζητούν και να το λαμβάνουν ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, εκτός των περιπτώσεων που αυτό δεν υποστηρίζεται. Τα Γραφεία Εξυπηρέτησης Φορολογουμένων (Γ.Ε.Φ.) του Υπουργείου Οικονομικών λαμβάνουν και παραδίδουν το αποδεικτικό ενημερότητας στον αιτούντα ή σε νόμιμα εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο του, ύστερα από σχετική αίτηση του, για να το χρησιμοποιήσει για τις πράξεις και τις συναλλαγές που αυτό απαιτείται. Στις περιπτώσεις που δεν είναι δυνατή η χορήγηση του ηλεκτρονικά, ή που απαιτείται υπογραφή του αποδεικτικού από Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικού Κέντρου, δύνανται να παραλαμβάνουν και να αποστέλλουν την αίτηση του ενδιαφερόμενου σε Δ.Ο.Υ., μέσω τηλεομοιοτυπίας. Το αποδεικτικό ή η βεβαίωση οφειλής κατά περίπτωση, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης του, αποστέλλονται ταχυδρομικά στο Γ.Ε.Φ. και παραδίδονται στον ενδιαφερόμενο (άρθρο 5 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013 όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Ε. Αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας
1. Αυτεπάγγελτη αναζήτηση βεβαίωσης φορολογικής ενημερότητας (από 16.05.2009)
Από 16.05.2009 καθορίζεται ως υποχρεωτική η αυτεπάγγελτη αναζήτηση της βεβαίωσης φορολογικής ενημερότητας από όλες τις υπηρεσίες του Δημοσίου, όταν αυτή απαιτείται ως δικαιολογητικό για την έκδοση της τελικής διοικητικής πράξης.
Οι αρμόδιες προς αναζήτηση του παραπάνω δικαιολογητικού υπηρεσίες οφείλουν να τροποποιήσουν τα σχετικά έντυπά τους, αναφέροντας την υποχρέωσή τους για αναζήτηση του εν λόγω δικαιολογητικού από μέρους τους.
Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών εξακολουθούν να αναζητούν και οι Δ.Ο.Υ. να εκδίδουν, το παραπάνω δικαιολογητικό, εφόσον ο πολίτης το αναζητά προκειμένου να το χρησιμοποιήσει σε φορείς που δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.1.1/1/ 2407/ 26.01.2009 (ΦΕΚ 297/16.02.2009 τεύχος Β΄) ΚΥΑ.
Εντός 24ώρου από την υποβολή της αίτησης, οι υπηρεσίες που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης υποχρεούνται να αναζητήσουν αυτεπάγγελτα τη βεβαίωση φορολογικής ενημερότητας, στις περιπτώσεις εκείνες που απαιτείται για την ολοκλήρωση διοικητικών διαδικασιών της αρμοδιότητάς τους, με τη χρήση πιστοποιημένης συσκευής τηλεομοιοτυπίας.
Οι υπηρεσίες, οι οποίες εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της απόφασης, οφείλουν να ολοκληρώσουν, μέχρι την ημερομηνία έναρξης ισχύος της απόφασης (16.05.2009), τις απαιτούμενες ενέργειες πιστοποίησης συσκευών τηλεομοιοτυπίας για την αποστολή αιτημάτων και την παραλαβή βεβαιώσεων φορολογικής ενημερότητας, σύμφωνα με τα ισχύοντα στις διατάξεις της υπ' αριθμ. 1039904/2430/0016Α/25.4.2000 (ΦΕΚ 618/Β΄) απόφασης του Υπουργού Οικονομικών όπως τροποποιήθηκε με τις υπ' αριθμ. 1064332/3834-11/0016/26.7.2001 (ΦΕΚ 1034/Β΄/6.8.2001) και 2078/0030/12.8.2003 (ΦΕΚ 1171/ Β΄/14.8.2003) όμοιες αποφάσεις. (ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.1.1/1/ 2407/ 26.01.2009 (ΦΕΚ 297/16.02.2009 τεύχος Β΄) ΚΥΑ)
Σχετική και η εγκύκλιος ΥΠΕΣ ΔΙΑΔΠ/Φ.Α.1.2/6754/12.03.2009 και η εγκύκλιος ΙΚΑ Εγκ.30/Ε99/7/13.04.2009.
2. Υποχρεωτική αναζήτηση φορολογικής ενημερότητας μέσω πληροφοριακών συστημάτων
Η Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. προέβη σε όλες τις αναγκαίες ενέργειες αρμοδιότητάς της, σε συνεργασία με την Α.Α.Δ.Ε., ως αρμόδια Αρχή για τη χορήγηση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας, ώστε να καταστεί δυνατή η λήψη της φορολογικής ενημερότητας από τους δημόσιους φορείς με τη χρήση διαδικτυακής υπηρεσίας μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας.
Συγκεκριμένα, από 14/2/2020, έχει ξεκινήσει η παραγωγική λειτουργία της διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας». (Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης 8556/06.04.2020)
Για την διάθεση προς αξιοποίηση της συγκεκριμένης υπηρεσίας απαιτείται η υποβολή από κάθε ενδιαφερόμενο φορέα αντίστοιχου αιτήματος, ακολουθώντας τη διαδικασία που περιγράφεται στην υπ’αρ. 118944 ΕΞ 2019 απόφαση του Υπουργού Επικρατείας για τον καθορισμό της λειτουργίας του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. (ΦΕΚ Β’ 3990). (Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης 8556/06.04.2020)
Κατόπιν τούτων οι δημόσιοι φορείς, των οποίων η διεκπεραίωση των διοικητικών υποθέσεων απαιτεί ως δικαιολογητικό τη φορολογική ενημερότητα του φυσικού ή νομικού προσώπου, καλούνται όπως μεριμνήσουν άμεσα για τη λήψη της διαδικτυακής υπηρεσίας “Χορήγηση Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας”, ώστε να μην απαιτείται η προσκόμιση της φορολογικής ενημερότητας από το ίδιο το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, προβαίνοντας στις ακόλουθες ενέργειες:
1) Να υποβάλουν αίτημα διαλειτουργικότητας στην Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. μέσω της Εφαρμογής Διαχείρισης Αιτημάτων (Ε.Δ.Α.) του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (https://gsis.gr/dimosia-dioikisi/ked/EDA), σύμφωνα με τις διαθέσιμες οδηγίες χρήσης και υπό την καθοδήγηση του αρμόδιου Τμήματος Β’ Διαλειτουργικότητας και Ηλεκτρονικών Υπηρεσιών της Γενικής Διεύθυνσης Ανάπτυξης και Παραγωγικής Λειτουργίας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς θα πρέπει να αναφέρουν, κατ’ ελάχιστον, το πληροφοριακό σύστημα αξιοποίησης των στοιχείων φορολογικής ενημερότητας, αναλυτική περιγραφή του σκοπού και τη νομική βάση για τη χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας λήψης φορολογικής ενημερότητας από τον φορέα.
2) Να αναπτύξουν το απαραίτητο λογισμικό για την κατανάλωση-αξιοποίηση της διαδικτυακής υπηρεσίας “Χορήγηση Αποδεικτικού Φορολογικής Ενημερότητας”, σύμφωνα με τις τεχνικές λεπτομέρειες, τις προδιαγραφές υλοποίησης την πολιτική ασφαλείας που τους διαθέτει η Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.
3) Να υποβάλουν έγγραφη ενημέρωση για την πλήρωση των προϋποθέσεων ένταξης της διαδικτυακής υπηρεσίας σε παραγωγική λειτουργία, με παράλληλη αποδοχή της Πολιτικής Ορθής Χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών. (Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης 8556/06.04.2020)
Με την απόφαση Υπ. Επικρ. 16658 ΕΞ 2020/22.06.2020 (ΦΕΚ 2643/30.06.2020 τεύχος Β') διατίθεται η διαδικτυακή υπηρεσία «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» στο Πληροφοριακό Σύστημα «Κόμβος Διαλειτουργικότητας Δήμων GOVHUB» της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος (Κ.Ε.Δ.Ε.) μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ.) της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης. Οι αναγκαίες πληροφορίες της φορολογικής ενημερότητας αντλούνται από τα πληροφοριακά συστήματα της Α.Α.Δ.Ε.
Σκοπός διάθεσης της διαδικτυακής υπηρεσίας είναι η πληροφόρηση των αρμόδιων υπηρεσιών των Δήμων για τη φορολογική ενημερότητα του φυσικού ή νομικού προσώπου, κατά τη διενέργεια πράξεων στις οποίες είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού φορολογικής ενημερότητας, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις και την ΠΟΛ 1274/2013, όπως ισχύει, και, ειδικότερα, για την εξόφληση τίτλων πληρωμής από τους Δήμους, καθώς και για τη συμμετοχή οικονομικών φορέων σε διαδικασίες ανάθεσης και εκτέλεσης δημοσίων συμβάσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4412/2016 (Α΄ 147).
Δικαίωμα πρόσβασης και χρήσης της ανωτέρω διαδικτυακής υπηρεσίας έχουν μόνον οι υπάλληλοι των Δήμων, οι οποίοι εξουσιοδοτούνται ειδικά για τον σκοπό αυτό μέσω της υπηρεσίας ταυτοποίησης που παρέχει ο Κόσμος Διαδικτυακών Υπηρεσιών govHUB.
Η πιστοποίηση της Κ.Ε.Δ.Ε. στο Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ., η εξουσιοδότηση των υπαλλήλων της Κ.Ε.Δ.Ε. για τη διαχείριση του αιτήματος διαλειτουργικότητας, η έκδοση διαπιστευτηρίων για τη χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας και κάθε τροποποίηση της εξουσιοδότησης των υπαλλήλων της πραγματοποιούνται μέσω της Εφαρμογής Αιτημάτων Διαλειτουργικότητας του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ.) της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. Για τον έλεγχο της πιστοποίησης του Φορέα, ειδικώς εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι της Α.Α.Δ.Ε. έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες του αιτήματος στην Ε.Δ.Α. και στα στοιχεία ιχνηλασιμότητας των κλήσεων διαλειτουργικότητας που αποστέλλει η Κ.Ε.Δ.Ε. για κάθε κλήση από τους Δήμους.
Η Κ.Ε.Δ.Ε. έχει την υποχρέωση λήψης και διαρκούς τήρησης των κατάλληλων και αναγκαίων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων ασφάλειας των λαμβανομένων πληροφοριών και, κατ΄ ελάχιστον, την καταγραφή και παρακολούθηση των προσβάσεων, τη διασφάλιση ιχνηλασιμότητας και την προστασία των διακινούμενων δεδομένων από κάθε παραβίαση, καθώς και από σκόπιμη ή τυχαία απειλή. Οι χρήστες του πληροφοριακού συστήματος της Κ.Ε.Δ.Ε. έχουν την υποχρέωση χρήσης των λαμβανομένων πληροφοριών αποκλειστικά και μόνον για την αιτία για την οποία εκδίδεται το αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας. Επιπλέον, για τη διασφάλιση ορθής χρήσης της υπηρεσίας, η Κ.Ε.Δ.Ε. έχει την ευθύνη συμπλήρωσης μοναδικού αριθμού αναφοράς (π.χ. αρ. πρωτοκόλλου) για κάθε κλήση της διαδικτυακής υπηρεσίας από τους υπάλληλους των Δήμων.
Η διάθεση της διαδικτυακής υπηρεσίας διενεργείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας (ΚΕ.Δ.) της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ., σύμφωνα με την πολιτική ορθής χρήσης διαδικτυακών υπηρεσιών της Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και με τις διατάξεις περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.
Από την 31η.10.2020 όλοι οι φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα υποχρεούνται να λαμβάνουν το αποδεικτικό ενημερότητας των παρ. 1 και 4 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (Α’ 170) μέσω της διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών τους συστημάτων με το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο δεύτερο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 47 του ν. 4623/2019 (Α’ 134). Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε. μπορεί να παραταθεί το χρονικό διάστημα του προηγούμενου εδαφίου και να ρυθμιστούν οι λεπτομέρειες εφαρμογής του παρόντος. Με όμοια απόφαση μπορεί να επεκταθεί η υποχρέωση του πρώτου εδαφίου του παρόντος και για τη βεβαίωση οφειλής της παρ. 6 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013. (άρθρο 19 Ν.4704/20)
Σχετικό και το από 24.11.2020 Δελτίο Τύπου Υπ. Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Στην αιτιολογική έκθεση του Ν.4704/20, ως προς το άρθρο 19, αναφέρονται τα ακόλουθα:
«Με το παρόν άρθρο απλοποιείται η διαδικασία υποβολής και λήψης του αποδεικτικού ενημερότητας των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013. Συγκεκριμένα, από την 31η.10.2020, όλοι οι φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα υποχρεούνται να λαμβάνουν το ανωτέρω αποδεικτικό ενημερότητας μέσω διαλειτουργικότητας των πληροφοριακών τους συστημάτων με το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης.
Μετά την πάροδο της ανωτέρω ημερομηνίας, δεν θα απαιτείται η προσκόμιση του ανωτέρω αποδεικτικού ενημερότητας από τους συναλλασσόμενους πολίτες και επιχειρήσεις.
Η ρύθμιση του παρόντος άρθρου εφαρμόζεται σε όλους τους φορείς του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα για όλες τις διαδικασίες στις οποίες απαιτείται από τον νόμο ο έλεγχος της φορολογικής ενημερότητας των συναλλασσόμενων πολιτών και επιχειρήσεων, όπως στη διαδικασία σύναψης δημόσιων συμβάσεων κατά τα οριζόμενα στον ν. 4412/2016». (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
Σύμφωνα με τα ανωτέρω και, με την επιφύλαξη τυχόν έκδοσης της προβλεπόμενης Κοινής Απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Ψηφιακής Διακυβέρνησης και του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., με την οποία δύναται να παραταθεί το χρονικό διάστημα υποχρεωτικής εφαρμογής του άρθρου 19, από τις 31-10-2020 και εφεξής οι αναθέτουσες αρχές/ αναθέτοντες φορείς υποχρεούνται να αντλούν ηλεκτρονικά τα σχετικά αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας κατά τις διαδικασίες σύναψης δημοσίων συμβάσεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ν. 4412/2016. (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνεται ότι για την υλοποίηση της ανωτέρω υποχρέωσης οι αναθέτουσες αρχές/ αναθέτοντες φορείς θα πρέπει να υποβάλουν αίτημα διασύνδεσης με το Κέντρο Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣ) στη διαδρομή https://www.gsis.gr/dimosia-dioikisi/ked, προκειμένου να μπορούν, εν συνεχεία, να αντλούν αυτόματα τα σχετικά αποδεικτικά φορολογικής ενημερότητας.
Στην ανωτέρω διαδρομή υπάρχουν χρήσιμες οδηγίες και υλικό για την ηλεκτρονική υποβολή και υλοποίηση των αιτημάτων διαλειτουργικότητας που υποβάλλουν οι δημόσιοι φορείς. Για την υποβολή των σχετικών αιτημάτων, διευκρινίσεων και για τυχόν θέματα που μπορεί να προκύψουν, θα πρέπει να απευθύνονται στη ΓΓΠΣ. (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
Σχετικές αποφάσεις
Απόφαση Υπ. Επικρ. 20760 ΕΞ 2022/27.05.2022 (ΦΕΚ 2683/01.06.2022 τεύχος Β')
Διάθεση της διαδικτυακής υπηρεσίας «Πληροφορίες Φορολογικού Μητρώου» σε 22 Δήμους μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας» της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης
Απόφαση Υπ. Επικρ. 19306 ΕΞ 2022/19.05.2022 (ΦΕΚ 2607/26.05.2022 τεύχος Β')
Διάθεση διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» σε Φορείς του Δημοσίου μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Απόφαση Υπ. Επικρ. 7450 ΕΞ 2022/28.02.2022 (ΦΕΚ 1005/04.03.2022 τεύχος Β')
Διάθεση διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» σε Φορείς του Δημοσίου μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
Απόφαση Υπ. Επικρ. 32672 ΕΞ 2020/19.11.2020 (ΦΕΚ 5162/23.11.2020 τεύχος Β’)
Διάθεση διαδικτυακής υπηρεσίας «Αποδεικτικό Φορολογικής Ενημερότητας» σε φορείς του Δημοσίου μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης.
3. Έκδοση φορολογικής ενημερότητας μέσω των ΚΕΠ
Τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών, ως πιστοποιημένοι φορείς, χορηγούν αποδεικτικό ενημερότητας, κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερόμενου πολίτη ή νόμιμα εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου, σύμφωνα με τον τρόπο και τη διαδικασία που περιγράφεται στα άρθρα της ΚΥΑ ΔΟΛΚΕΠ/ ΦΙ5 /6/οικ/26.02.2014 (ΦΕΚ 486/27.02.2014 τεύχος Β'), στην υπ' αριθμ. ΠΟΛ 1274/2013 απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε.και την ΑΥΟ ΠΟΛ 1123/2012 (ΦΕΚ 1665 Β'/16.5.2012)
4. Πρόσωπα τα οποία δύνανται να ζητούν και να λαμβάνουν το αποδεικτικό ενημερότητας ηλεκτρονικά
Οι Φορείς, οι Υπηρεσίες ή τα πρόσωπα, που δύνανται να ζητήσουν πιστοποίηση για να λαμβάνουν ηλεκτρονικά, μέσω διαδικτύου, το αποδεικτικό ενημερότητας των συναλλασσομένων με αυτούς, είναι αυτοί που ορίζονται στο άρθρο 1 της ΠΟΛ 1274/2013, καθώς και όσοι διενεργούν πράξεις, στις οποίες είναι υποχρεωτική η προσκόμιση Αποδεικτικού Ενημερότητας, σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται, με την επιφύλαξη των διατάξεων της ΠΟΛ 1274/2013, τα αναφερόμενα στην Α.Υ.Ο. ΠΟΛ 1123/2012 . (άρθρο 9 ΠΟΛ. 1274/2013)
5. Μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση»
Το αποδεικτικό ενημερότητας δύναται να χορηγείται στο φορολογούμενο ψηφιακά μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση» της προσωποποιημένης πληροφόρησης του TAXISnet στην οποία ο φορολογούμενος έχει πρόσβαση με τους προσωπικούς του κωδικούς. Το αποδεικτικό, όπως αυτό αναρτάται στην ως άνω εφαρμογή, επέχει θέση πρωτοτύπου. (άρθρο 6 παρ. 7 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως συμπληρώθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Κατ’ επέκταση μπορεί να υποβάλλεται από τους συμμετέχοντες στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων. (Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. 1081/18.02.2021)
ΣΤ. Παρακρατήσεις ποσών
1. Ποσοστό παρακράτησης επί αποδεικτικού ενημερότητας
Η Φορολογική Διοίκηση και μετά τη συμμόρφωση του οφειλέτη σε πρόγραμμα ρύθμισης ορίζει υποχρεωτικά όρο παρακράτησης στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ' αυτού από επαχθή αιτία. Το παρακρατούμενο ποσό λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων σύμφωνα με το πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών. (άρθρο 12 παρ. 4 Ν.4174/2013 όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/2013)
Όταν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων ή μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού εξ επαχθούς αιτίας και ο φορολογούμενος έχει οφειλές που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση, πέραν της προϋπόθεσης ενημερότητας του οφειλέτη σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, τίθεται υποχρεωτικά και όρος παρακράτησης μέρους της εισπραττόμενης απαίτησης, ο οποίος αναγράφεται επί του αποδεικτικού, με την επιφύλαξη τυχόν ειδικών διατάξεων που ορίζουν διαφορετικά (π.χ. παρ. 4 άρθ. 242 Ν. 4072/2012 & παρ. 1 άρθ. 32 ν.4314/2014 κατόπιν βεβαίωσης διατάκτη πληρωμής για προκαταβολή - ενδιάμεσες πληρωμές ΕΣΠΑ όπου χορηγείται αποδεικτικό ενημερότητας, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις των διατάξεων άρ. 12 ΚΦΔ και της Απόφασης ΓΓΔΕ ΠΟΛ 1274/13, όπως ισχύουν, χωρίς τον όρο της παρακράτησης). Όρος παρακράτησης δεν τίθεται, εάν το αποδεικτικό χορηγείται λόγω προσκόμισης εγγυητικής επιστολής, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 3 παρ. 4 της ΠΟΛ 1274/2013. (άρθρο 7 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Επισημαίνεται ότι η παρακράτηση επί αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής κατά τις διατάξεις του άρθρου 12 του ν.4174/2013 (Κ.Φ.Δ.), όπως ισχύουν, αλλά και ο συμψηφισμός κατά τις διατάξεις του άρθρου 83 του ν.δ. 356/1974 (Κ.Ε.Δ.Ε.), όπως ισχύουν, δεν εξομοιώνονται με καταβολή πρώτης δόσης ρύθμισης καθώς τούτο δεν προβλέπεται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο περί ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής βεβαιωμένων οφειλών στη Φορολογική Διοίκηση, αλλά τα ως άνω αποδιδόμενα ποσά καλύπτουν δόση ή δόσεις της ήδη υφιστάμενης ρύθμισης, με τα τυχόν ευεργετήματα της πρόωρης εξόφλησης αυτής, εφόσον δεν πιστώνονται διαφορετικά κατά τις κείμενες διατάξεις. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Το ποσοστό της παρακράτησης ορίζεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας για την επιδίωξη της είσπραξης των οφειλών υπηρεσίας εντός των ακόλουθων κατά περίπτωση ορίων:
α.i. δέκα τοις εκατό (10%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό μεγαλύτερο του εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ρυθμισμένης οφειλής,
ii. τριάντα τοις εκατό (30%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του πενήντα τοις εκατό (50%) έως και εβδομήντα τοις εκατό (70%) της ρυθμισμένης οφειλής,
iii. πενήντα τοις εκατό (50%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό άνω του τριάντα τοις εκατό (30%) έως και πενήντα τοις εκατό (50%) της ρυθμισμένης οφειλής,
iν. εβδομήντα τοις εκατό (70%) επί του εισπραττόμενου ποσού όταν η αιτία χορήγησης του αποδεικτικού είναι η είσπραξη χρημάτων και έχει καταβληθεί μέσω της ρύθμισης συνολικό ποσό έως και τριάντα τοις εκατό (30%) της ρυθμισμένης οφειλής.
Το αρμόδιο όργανο δύναται, κατόπιν ειδικής αιτιολογίας, να αυξήσει έως και είκοσι (20) ποσοστιαίες μονάδες τα ανωτέρω ποσοστά παρακράτησης αξιολογώντας τη συνολική φορολογική εικόνα του οφειλέτη για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Δημοσίου. Ειδικότερα, λαμβάνονται ιδίως υπόψη η συμπεριφορά του αιτούντα το αποδεικτικό ως προς την τήρηση των φορολογικών του υποχρεώσεων, το ύψος της ρυθμισμένης ληξιπρόθεσμης οφειλής και η εν γένει συμπεριφορά και συνέπεια του σε ρυθμίσεις τμηματικής καταβολής οφειλών του.
Τα ως άνω ποσοστά παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχούν στην κάλυψη τουλάχιστον δύο (2) δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης / ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού εφόσον οι εναπομένουσες δόσεις είναι έως και δώδεκα (12). Εάν οι εναπομένουσες δόσεις της τηρούμενης ρύθμισης/ ρυθμίσεων είναι περισσότερες από δώδεκα (12) το ποσοστό παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη τουλάχιστον τεσσάρων (4) δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης / ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού.
ν. Κατ’ εξαίρεση, στις περιπτώσεις ύπαρξης στοιχείων για περιοδικές απαιτήσεις για την είσπραξη των οποίων είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας, το ποσοστό παρακράτησης ορίζεται στο δέκα τοις εκατό (10%) επί του εισπραττόμενου ποσού για συνολική εναπομένουσα ρυθμισμένη οφειλή έως είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ. Εάν η συνολική εναπομένουσα ρυθμισμένη οφειλή είναι άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ, το ποσοστό παρακράτησης πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη μίας (1) δόσης της τηρούμενης ρύθμισης/ ρυθμίσεων που έπονται της ημερομηνίας κατάθεσης του αιτήματος χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας και να ανέρχεται σε ποσοστό τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%) του εισπραττόμενου ποσού, αλλά να μην υπερβαίνει το τριάντα τοις εκατό (30%) αυτού.
β. εβδομήντα (70%) έως εκατό (100%) τοις εκατό, όταν αιτία χορήγησης είναι η μεταβίβαση ακινήτου ή η σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού. Εφόσον η είσπραξη της οφειλής είναι διασφαλισμένη, το κατώτατο όριο παρακράτησης του προηγούμενου εδαφίου ορίζεται στο πενήντα τοις εκατό (50%). (άρθρο 7 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και την ΠΟΛ 1265/18.12.2015 (ΦΕΚ 2862/28.12.2015 τεύχος Β) και την ΠΟΛ 1222/28.12.2017 (ΦΕΚ 1/04.01.2018 τεύχος Β') και την απόφαση Α.Α.Δ.Ε. Α.1103/29.07.2022 (ΦΕΚ 4207/08.08.2022 τεύχος Β')
Ειδικά στην περίπτωση που το αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται για τη μεταβίβαση ακινήτου ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού από επαχθή αιτία και δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές, ορίζεται ποσοστό παρακράτησης επί του τιμήματος, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερη από την αντικειμενική. (άρθρο 7 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Σε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτου όπου σύμφωνα με τις προϋποθέσεις έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας παρακρατείται ποσό, ορίζεται ποσοστό παρακράτησης επί του τιμήματος (και μέχρι του ύψους της οφειλής) το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερη από την αντικειμενική ακόμη και εάν το αναγραφόμενο στο συμβόλαιο τίμημα είναι μικρότερο της αντικειμενικής αξίας. Κατ' εξαίρεση το τίμημα επί του οποίου ορίζεται ποσοστό παρακράτησης μπορεί να είναι μικρότερο της αντικειμενικής εάν αυτό έχει οριστεί με τελεσίδικη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου.
Σημειώνεται ότι εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις χορήγησης βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου το αποδιδόμενο ποσό (δηλαδή το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος μέχρι του ύψους της οφειλής) δεν μπορεί να υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ' αυτού, (με εξαίρεση την περίπτωση που αυτό έχει οριστεί με τελεσίδικη απόφαση διοικητικού δικαστηρίου) εκτός εάν οι εναπομένουσες οφειλές διασφαλίζονται από εγγυήσεις ή εμπράγματες ασφάλειες, οπότε σημειώνεται επί της βεβαίωσης αντίστοιχη ένδειξη. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014)
Το συνολικό ποσό της παρακράτησης δεν μπορεί να υπερβαίνει το σύνολο των ληξιπροθέσμων οφειλών του φορολογούμενου, για τις οποίες εκδίδεται το αποδεικτικό ενημερότητας. Συνεπώς, τυχόν μη ληξιπρόθεσμη οφειλή που τελεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής δεν συμπεριλαμβάνεται σε τυχόν παρακράτηση επί του αποδεικτικού. Οι βεβαιωμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές οι οποίες βρίσκονται σε αναστολή είσπραξης δύναται να παρακρατηθούν, μόνο εάν ζητηθεί από τον οφειλέτη. (άρθρο 7 παρ. 4 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Για ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές βεβαιωμένες σε περισσότερες από μία υπηρεσίες εκδίδεται από αυτήν στην οποία έχει κατατεθεί η αίτηση, ένα αποδεικτικό για όλες συνολικά τις οφειλές, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης, κατόπιν συνεννοήσεως των αρμόδιων για την επιδίωξη της είσπραξης υπηρεσιών. (άρθρο 7 παρ. 5 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας ζητείται για είσπραξη χρημάτων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης και συντρέχουν οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού (άρθ. 83 Κ.Ε.Δ.Ε., κτλ), το συνολικό ποσοστό παρακράτησης είναι υποχρεωτικά 100% επί της είσπραξης και μέχρι του ύψους των βεβαιωμένων προς στη Φορολογική Διοίκηση οφειλών του δικαιούχου των απαιτήσεων κατά του Δημοσίου (ληξιπροθέσμων και μη, καθώς και σε καθεστώς αναστολής είσπραξης). (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Για την εξεύρεση του ελάχιστου ποσοστού παρακράτησης, υπολογίζεται το ελάχιστο ποσοστό επί της εισπραττόμενης απαίτησης (10%, 30%, 70%, κατά περίπτωση) και ταυτόχρονα υπολογίζεται το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης), προκειμένου να γίνει σύγκριση αυτών. Μετά τον ανωτέρω υπολογισμό, το ελάχιστο, δυνητικά, ποσοστό/ποσό παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας, είναι αυτό που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο ποσό εκ των δύο. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Επισημαίνεται ότι το κατώτατο ποσοστό παρακράτησης (30%, 70%) που τίθεται υποχρεωτικά επί του αποδεικτικού ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων δύναται να περιορισθεί στο 10% του εισπραττόμενου ποσού, εφόσον:
i) ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει περιοδικές αποδεδειγμένες απαιτήσεις ή τουλάχιστον μία ακόμα απαίτηση κατά φορέων όπου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας (όπως ΕΟΠΠΥ, νοσοκομεία κλπ), είναι ενήμερος σε ρύθμιση, και ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, αξιολογήσει τα ποσά είσπραξης της απαίτησης / απαιτήσεων αυτών ως αξιόλογα σε σχέση με την οφειλή. Προς απόδειξη των ανωτέρω, ο αϊτών προσκομίζει οποιοδήποτε διαθέσιμο στοιχείο, όπως δημόσια έγγραφα, συμβάσεις κτλ. ή / και
ii) ο αιτών έχει υπόλοιπο συνολικής βασικής βεβαιωμένης ρυθμισμένης οφειλής μικρότερο των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ συνυπολογίζονται τυχόν ρυθμισμένες οφειλές συνυπευθυνότητας και συνυποχρέωσης, για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη για την καταβολή τους.
Οι παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συντρέχουν είτε σωρευτικά είτε διαζευκτικά.
Επισημαίνεται ότι το ποσοστό 10% επί της εισπραττόμενης απαίτησης, (σε συνδυασμό με το ελάχιστο ποσό που αντιστοιχεί σε δόσεις ρύθμισης - 3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης - κατά τα ως άνω) ορίζεται ως το κατώτατο όριο παρακράτησης και όχι το υποχρεωτικά οριζόμενο και συνεπώς ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης (σύμφωνα με τα ανώτατα όρια, κατά περίπτωση), κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Σε περίπτωση τήρησης άνω της μίας ρυθμίσεων τμηματικής καταβολής, το ελάχιστο προς παρακράτηση ποσό πρέπει να αντιστοιχεί στην κάλυψη τουλάχιστον των αντίστοιχων δόσεων κάθε μίας ρύθμισης, (3 ή 5 δόσεις ρύθμισης από την ημ/νία κατάθεσης της αίτησης) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Παρατίθενται παραδείγματα υπολογισμού του ποσοστού παρακράτησης του άρθρου 7 της Απόφασης ΠΟΑ. 1274/2013, όπως ισχύει, όταν η αιτία χορήγησης είναι για είσπραξη από το Δημόσιο εκτός φορέων της Κεντρικής Κυβέρνησης ή από φορείς της Κεντρικής Κυβέρνησης, χωρίς να πληρούνται οι προϋποθέσεις του συμψηφισμού (όπως της αμοιβαιότητας) και ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει περιοδικές απαιτήσεις ή τουλάχιστον μία ακόμα, είναι ενήμερος σε ρύθμιση και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις του αποδεικτικού ενημερότητας ή ο αιτών έχει συνολική βασική βεβαιωμένη ρυθμισμένη οφειλή μικρότερη των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ. Επισημαίνεται ότι οι παραπάνω προϋποθέσεις μπορούν να συντρέχουν είτε σωρευτικά είτε διαζευκτικά.
Α) Ο αιτών το αποδεικτικό έχει περιοδικές απαιτήσεις κατά Ο.Τ.Α. (π.χ. από σύμβαση έργου), με ποσό είσπραξης ύψους 7.000 ευρώ τον μήνα Μάρτιο. Οι βεβαιωμένες στη Δ.Ο.Υ. ανοικτές ληξιπρόθεσμες οφειλές του δικαιούχου ύψους 14.000 ευρώ, έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση τμηματικής καταβολής στην οποία είναι ενήμερος, με εναπομένουσες από την ημερομηνία αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού 7 δόσεις. Το κατώτατο όριο στην περίπτωση αυτή είναι 10 % επί της είσπραξης, ήτοι 700 ευρώ, τα οποία πρέπει να καλύψουν τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης που έπονται της ημερομηνίας αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού (ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης, κατά περίπτωση, κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων). Δηλαδή αν ο αιτών το αποδεικτικό κατέθεσε την αίτηση στις 18.03.2014 τότε με το ποσοστό παρακράτησης θα υπολογιστούν τουλάχιστον, οι δόσεις του Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Εάν το κατώτατο όριο του 10% (ήτοι 700 ευρώ) το οποίο αποφάσισε να εγκρίνει ο αρμόδιος Προϊστάμενος δεν κάλυπτε τις δόσεις αυτές, τότε το ποσοστό θα αυξανόταν μέχρι τουλάχιστον την κάλυψη του ποσού που αντιστοιχεί στις δόσεις αυτές.
Την επόμενη φορά π.χ. τον άλλο μήνα στις 23.04.2014, που θα αιτηθεί ο οφειλέτης αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων για να το προσκομίσει στον ίδιο ή σε άλλο φορέα, τότε το κατώτατο δυνητικά όριο παρακράτησης είναι το 10% και με την προϋπόθεση να καλύπτεται τουλάχιστον η δόση του Ιουνίου (εφόσον το ποσό των δύο από τις τρεις δόσεις που τουλάχιστον πρέπει να καλυφθούν από την ημερομηνία της αίτησης χορήγησης του αποδεικτικού (δηλ. στις 23.04.2014), έχει ήδη αποδοθεί από την παρακράτηση του αποδεικτικού ενημερότητας του προηγούμενου μήνα), αλλά και να στοιχειοθετείται η ύπαρξη τουλάχιστον μίας ακόμη απαίτησης για την οποία απαιτείται η ύπαρξη αποδεικτικού ενημερότητας.
Επισημαίνουμε ότι για να περιορισθεί το κατώτατο όριο παρακράτησης από 30% ή 70%) (παρ. 2 α. άρθρου 7 της ανωτέρω απόφασης) σε 10%, θα πρέπει αφενός ο αιτών το αποδεικτικό να αποδείξει ότι έχει επιπλέον απαιτήσεις κατά φορέων όπου είναι υποχρεωτική η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας και αφετέρου ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής, να αξιολογήσει τα ποσά είσπραξης της απαίτησης / απαιτήσεων αυτών ως αξιόλογα σε σχέση με την οφειλή.
Β) Στην περίπτωση που ο αιτών το αποδεικτικό ενημερότητας έχει συνολική βασική βεβαιωμένη ρυθμισμένη οφειλή μικρότερη των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ τότε ομοίως το κατώτατο όριο παρακράτησης επί του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται στο 10% (ο αρμόδιος προϊστάμενος δύναται να ορίσει και μεγαλύτερο ποσοστό παρακράτησης, κατά περίπτωση, κατόπιν αξιολόγησης των πραγματικών δεδομένων). Για τον προσδιορισμό του ορίου των 5.000 ευρώ συνυπολογίζονται τυχόν ρυθμισμένες οφειλές συνυπευθυνότητας και συνυποχρέωσης για τις οποίες ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη για την καταβολή τους.
Για παράδειγμα, στις 18.03.2014 όταν ο οφειλέτης αιτείται αποδεικτικό ενημερότητας η εναπομείνασα συνολική βασική ρυθμισμένη οφειλή είναι 4.500 ευρώ και είναι ενήμερος σε ρύθμιση με εναπομείναντα αριθμό δόσεων 9, ο αρμόδιος Προϊστάμενος για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής μπορεί να ορίσει ποσοστό παρακράτησης επί του εισπραττόμενου ποσού το 10% εφόσον με αυτό καλύπτονται τουλάχιστον οι δόσεις του Μαρτίου, Απριλίου και Μαΐου. Όταν ο ίδιος οφειλέτης αιτηθεί στις 23.04.2014 νέο αποδεικτικό ενημερότητας τότε το κατώτατο όριο επί του αποδεικτικού παραμένει στο 10% εφόσον με το ποσό της παρακράτησης καλύπτεται τουλάχιστον και η δόση του Ιουνίου (για τους λόγους που αναφέρθηκαν στο προηγούμενο παράδειγμα).
Γ) Σε κάθε περίπτωση για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας, πρέπει να ελέγχεται η συνδρομή του συνόλου των προϋποθέσεων χορήγησης αυτού. (ΠΟΛ 1124/29.04.2014)
Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής και είναι ενήμεροι σ'αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Ο αιτών το αποδεικτικό έχει απαίτηση είσπραξης ύψους 7.000 ευρώ από φορείς Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης και βεβαιωμένες εναπομείνασες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 3.000 ευρώ με εναπομένουσες 10 δόσεις ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης.
• Ο αιτών έχει περιοδικές απαιτήσεις από φορείς του Δημοσίου πλην Κεντρικής Διοίκησης.
• Το κατώτατο όριο παρακράτησης είναι 10% επί του εισπραττόμενου ποσού, το οποίο πρέπει να καλύψει τουλάχιστον τρεις δόσεις της ρύθμισης που έπονται από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης, δηλαδή στην ανωτέρω περίπτωση, το κατώτατο ποσό παρακράτησης αναπροσαρμόζεται από 700 ευρώ σε 900 ευρώ.
• Τον επόμενο μήνα που θα αιτηθεί ο οφειλέτης αποδεικτικό ενημερότητας για είσπραξη χρημάτων από φορέα του ευρύτερου Δημοσίου, το κατώτατο δυνητικά όριο παρακράτησης είναι το 10%, με την προϋπόθεση ότι καλύπτεται τουλάχιστον μία επιπλέον δόση ρύθμισης εφόσον οι υπόλοιπες δύο από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης έχουν ήδη αποδοθεί/πιστωθεί από την προηγούμενη παρακράτηση και επιπλέον στοιχειοθετείται η ύπαρξη μίας ακόμη απαίτησης (αξιόλογης σε σχέση με την οφειλή) για την οποία απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Παράδειγμα ποσοστού παρακράτησης κατά την έκδοση αποδεικτικού για μεταβίβαση ακίνητου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού, που αφορά σε οφειλέτες που τηρούν ρύθμιση τμηματικής καταβολής, είναι ενήμεροι σ' αυτή και πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις χορήγησης αυτού.
• Ο αιτών έχει βεβαιωμένες ρυθμισμένες ληξιπρόθεσμες οφειλές ύψους 13.000
ευρώ.
• Η αντικειμενική αξία του ακινήτου είναι 12.000 ευρώ και το τίμημα ανέρχεται στο ποσό των 10.000 ευρώ. Το 70% του τιμήματος είναι 7.000 ευρώ και το 70% της αντικειμενικής αξίας είναι 8.400 ευρώ. Συνεπώς, εν προκειμένω, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 70% έως 100%) επί του τιμήματος, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 8.400 ευρώ έως 10.000 ευρώ.
• Στην περίπτωση που είναι διασφαλισμένη η είσπραξη της οφειλής, τα όρια των ποσοστών παρακράτησης (ήτοι από 50% έως 100%) επί του τιμήματος όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής, υπολογίζονται από 6.000 ευρώ έως 10.000 ευρώ. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
2. Προτεραιότητα - ικανοποίηση δικαιούχων
H σειρά προτεραιότητας - ικανοποίησης των δικαιούχων ληπτών του προϊόντος Χ.Ε. είναι: ελληνικό δημόσιο, ασφαλιστικοί οργανισμοί, κατασχόντες / εκδοχείς (κατά χρονολογική σειρά πρωτοκόλλου της Υ.Δ.Ε.). (Υπ. Οικ. Αρ.Πρωτ.: 2/113934α/ 0026/2013)
3. Απόδοση παρακρατούμενων ποσών
Το ποσό της παρακράτησης πρέπει να αποδίδεται στο Δημόσιο από την Υπηρεσία ή τον φορέα που παραλαμβάνει το αποδεικτικό ενημερότητας το αργότερο εντός δέκα (10) ημερών από την πληρωμή του τίτλου, δηλώνοντας τον κατά περίπτωση κωδικό (ΤΟΠ, ΤΒΟ) που αναγράφεται στο αποδεικτικό ενημερότητας/βεβαίωση οφειλής. (άρθρο 8 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Όταν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου με τον όρο της παρακράτησης, το παρακρατούμενο ποσό θα πρέπει να αποδοθεί στο Δημόσιο από τον συμβολαιογράφο εντός τρων (3) ημερών από την κατάρτιση του συμβολαίου. Ειδικά,
α) στην περίπτωση κατά την οποία ο αγοραστής είναι αρχή του Δημοσίου Τομέα ή το τίμημα προβλέπεται να καταβληθεί με χορήγηση δανείου από αναγνωρισμένη στην Ελλάδα τράπεζα ή άλλο πιστωτικό ίδρυμα, τότε ο όρος αυτός αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης, και η Αρχή ή το Πιστωτικό Ίδρυμα υποχρεούται να αποδώσει το παρακρατούμενο ποσό μέσα σε τρεις ημέρες από την πρώτη εκταμίευση του ποσού και όχι αργότερα από δύο μήνες από την ημερομηνία σύνταξης του συμβολαίου,
β) στην περίπτωση τμηματικής εξόφλησης του τιμήματος αναγράφεται στο συμβόλαιο ο όρος εκχώρησης του συνόλου του τιμήματος και έως το ύψος του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο καθώς και η παρακράτηση της κυριότητας του ακινήτου στον πωλητή μέχρι τη συνολική απόδοση του παρακρατούμενου ποσού στο Δημόσιο. Το ποσό της παρακράτησης αποδίδεται στο Δημόσιο από τον Συμβολαιογράφο εντός τριών ημερών από την ημερομηνία καταβολής της εκάστοτε δόσης, το δε σύνολο του παρακρατούμενου ποσού όχι πέραν του έτους από την κατάρτιση του συμβολαίου.
Γενικώς, εάν για οιοδήποτε λόγο δεν εκπληρωθούν οι όροι παρακράτησης και απόδοσης του άρθρου 8 ΠΟΛ 1274/2013, και οι οποίοι έχουν αναγραφεί επί του αποδεικτικού, θεωρείται ότι το συμβόλαιο μεταβίβασης καταρτίσθηκε χωρίς την προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας. Ο τελευταίος αυτός όρος αναγράφεται υποχρεωτικά στο συμβόλαιο μεταβίβασης.(άρθρο 8 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Το παρακρατούμενο ποσό λαμβάνεται υπόψη για την κάλυψη δόσης ή δόσεων της τηρούμενης ρύθμισης, με τα τυχόν ευεργετήματα της πρόωρης εξόφλησης αυτής, εφόσον δεν πιστώνεται σε άλλες οφειλές σύμφωνα με το άρθρο 44 του ν. 4174/2013. (άρθρο 8 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Σε κάθε περίπτωση που τίθεται ποσό προς παρακράτηση και απόδοση στη Φορολογική Διοίκηση, πρέπει να ενημερώνεται/παρακολουθείται σχετικό βιβλίο παρακρατήσεων, προκειμένου να ελέγχεται η απόδοση των ποσών. Για την αποτελεσματική παρακολούθηση του εν λόγω βιβλίου παρακρατήσεων, σε περίπτωση που για τον οποιοδήποτε λόγο δεν χρησιμοποιείται το χορηγηθέν αποδεικτικό ενημερότητας με όρο παρακράτησης, προτείνεται η επιστροφή του στην εκδούσα Υπηρεσία. Άλλως ενδείκνυται επικοινωνία με την Υπηρεσία ή φορέα, προς τους οποίους προσκομίζεται (ή επρόκειτο να προσκομιστεί) το αποδεικτικό με όρο παρακράτησης, προκειμένου να διαπιστωθούν τα πραγματικά περιστατικά. Η ίδια αντιμετώπιση ακολουθείται και για τη βεβαίωση οφειλής που έχει χορηγηθεί. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Ζ. Περιεχόμενο και χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ενημερότητας
1. Τύπος και περιεχόμενο
Το αποδεικτικό ενημερότητας αποτελεί δημόσιο έγγραφο, φέρει τον τίτλο «ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟ ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΑΣ ΓΙΑ ΧΡΕΗ ΠΡΟΣ ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟ» και περιέχει υποχρεωτικά τον τίτλο της εκδούσας υπηρεσίας και της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. του φορολογούμενου, το ονοματεπώνυμο του φυσικού ή την επωνυμία του νομικού προσώπου στο οποίο χορηγείται, τη διεύθυνση αυτών, τον αριθμό δελτίου ταυτότητας του φυσικού προσώπου, τον Αριθμό Φορολογικού Μητρώου, την ημερομηνία έκδοσης του αποδεικτικού ολογράφως, τον αύξοντα αριθμό του αποδεικτικού, το σκοπό για τον οποίο αυτό εκδίδεται, καθώς και την ημερομηνία έκδοσης και διάρκειας ισχύος του ολογράφως. (άρθρο 6 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στο αποδεικτικό ενημερότητας αναγράφεται και:
α. η αιτία χορήγησής του, ως ακολούθως:
i) Για είσπραξη χρημάτων από φορείς της Κεντρικής Διοίκησης
ii) Για είσπραξη χρημάτων από φορείς του Δημοσίου τομέα (πλην Κεντρικής Διοίκησης).
iii) Για μεταβίβαση ακινήτου.
iv) Για κάθε νόμιμη χρήση (εκτός είσπραξης χρημάτων και μεταβίβασης ακινήτων).
β. Στα αποδεικτικά μηνιαίας ισχύος που εκδίδονται για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ' αυτού, το ακίνητο το οποίο θα μεταβιβαστεί ή επί του οποίου θα συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα με τον αριθμό ταυτότητας ακινήτου (Α.Τ.ΑΚ) εφόσον υφίσταται.
Στις περιπτώσεις ύπαρξης
α) συνολικών βεβαιωμένων μη ληξιπρόθεσμων οφειλών έως και πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ και εφόσον δεν εκκρεμεί εντολή ελέγχου για τον αιτούντα ή και για το νομικό πρόσωπο για οφειλές του οποίου ο αιτών το αποδεικτικό έχει ευθύνη καταβολής σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και
β) συνολικών βεβαιωμένων και ληξιπρόθεσμων οφειλών έως και τριάντα (30) ευρώ, δεν απαιτείται η αναγραφή του ακινήτου. Στις περιπτώσεις αυτές, η αναγραφή του ακινήτου δεν απαιτείται και στη σχετική αίτηση που υποβάλλεται σύμφωνα με το προηγούμενο άρθρο.
γ. Στα αποδεικτικά μηνιαίας ισχύος που εκδίδονται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων, τα στοιχεία του τίτλου πληρωμής ή οποιοδήποτε στοιχείο ταυτοποιεί τη συγκεκριμένη πληρωμή.
δ. η επισήμανση “Η εγκυρότητα ελέγχεται στο διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ στη διεύθυνση https://www.aade.gr/polites/egkyrotita/egkyrotita-apodeiktikoy-enimerotitas”.
(άρθρο 6 παρ. 2 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και την Απόφαση Υπ. Οικ. 1038/28.03.2016 (ΦΕΚ 874/01.04.2016 τεύχος Β')) και από 01.09.2019 με την ΑΑΔΕ Α. 1277/12.07.2019 (ΦΕΚ 2985/19.07.2019 τεύχος B’) και με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Στο αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται με όρο παρακράτησης αναγράφεται ο κατά περίπτωση κωδικός, σύμφωνα με τον οποίο ο υπόχρεος θα αποδώσει το ποσό της παρακράτησης στους φορείς είσπραξης για λογαριασμό της Φορολογικής Διοίκησης κατά την κείμενη νομοθεσία. (άρθρο 6 παρ. 3 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Στις περιπτώσεις που το αποδεικτικό ενημερότητας εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων, το στοιχείο του τίτλου πληρωμής/ ταυτοποίησης αυτού, αναγράφεται επί του αποδεικτικού ενημερότητας. (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Τα έντυπα του αποδεικτικού ενημερότητας φέρουν ενιαία και συνεχή αρίθμηση. (άρθρο 6 παρ. 4 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014 και με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’))
Αν κατά την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας γίνει κάποιο λάθος, δεν επιτρέπεται η διόρθωσή του, αλλά αυτό ακυρώνεται με πράξη του εκδότη και παραμένουν στην εκδούσα υπηρεσία, τόσο το πρωτότυπο όσο και το αντίγραφο.(άρθρο 6 παρ. 5 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Τα αποδεικτικά ενημερότητας εκδίδονται σε δύο αντίγραφα. Το πρωτότυπο χορηγείται ή αποστέλλεται στην υπηρεσία ή στον οργανισμό πληρωμής ή στον συμβολαιογράφο, όταν πρόκειται για μεταβίβαση ακινήτου, και το αντίγραφο επισυνάπτεται στη σχετική αίτηση και αρχειοθετείται ως στέλεχος. Το αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται με όρο παρακράτησης καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο, προκειμένου να ελέγχεται η απόδοση των ποσών.(άρθρο 6 παρ. 6 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Το αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται ηλεκτρονικά φέρει ηλεκτρονική αποτύπωση της υπογραφής του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ή του εξουσιοδοτούμενου από αυτόν οργάνου. Αυτό που χορηγείται από τις Δ.Ο.Υ., αν είναι δίμηνης ισχύος, ή μηνιαίας που χορηγείται για κάθε νόμιμη χρήση, πλην είσπραξης χρημάτων και πλην μεταβίβασης ακινήτων, εκδίδεται κατ' εξουσιοδότηση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων από οποιοδήποτε υπάλληλο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ., και. αν είναι μηνιαίας ισχύος και χορηγείται για είσπραξη χρημάτων ή για μεταβίβαση ακινήτου, από τον Προϊστάμενο οποιασδήποτε Δ.Ο.Υ.. Αν υφίστανται οφειλές σε αναστολή ή το αποδεικτικό εκδίδεται με τον όρο της παρακράτησης για είσπραξη χρημάτων ή το αποδεικτικό εκδίδεται για μεταβίβαση ακινήτου και υφίστανται ληξιπρόθεσμες ρυθμισμένες οφειλές, απαιτείται έγκριση από τον αρμόδιο Προϊστάμενο για την επιδίωξη της είσπραξης της οφειλής υπηρεσίας, ο οποίος ορίζει και το ποσοστό παρακράτησης επί του αποδεικτικού, όπου απαιτείται.(άρθρο 6 παρ. 7 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014) (ΠΟΛ 1141/16.09.2016)
Ο Προϊστάμενος της αρμόδιας για τη χορήγηση του αποδεικτικού υπηρεσίας, υποχρεούται να ελέγχει τουλάχιστον δειγματοληπτικά τα εκδοθέντα αποδεικτικά, σε ό,τι αφορά τη νομιμότητα της χορήγησής τους.(άρθρο 6 παρ. 8 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Η Οικονομική Επιθεώρηση υποχρεούται να εκδίδει εντολές δειγματοληπτικού ελέγχου γνησιότητας των αποδεικτικών ενημερότητας, που προσκομίζονται στις διάφορες υπηρεσίες, διασταυρώνοντας τα σχετικά στοιχεία με αυτά των αρμόδιων υπηρεσιών καθώς και την έγκαιρη απόδοση των παρακρατούμενων ποσών. (άρθρο 6 παρ. 9 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
2. Χρόνος ισχύος
Ο φορολογούμενος δύναται να ζητήσει αποδεικτικό ενημερότητας ισχύος μέχρι και δύο μηνών για την πραγματοποίηση πράξεων και συναλλαγών που ρητά ορίζονται. (άρθρο 12 παρ. 1 Ν.4174/2013, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 41 του Ν. 4223/13)
Η ισχύς του αποδεικτικού ενημερότητας ορίζεται σε δύο (2) μήνες, στην περίπτωση που δεν υφίστανται βεβαιωμένες οφειλές, ανεξαρτήτως της πράξης ή συναλλαγής για την οποία ζητείται. (άρθρο 4 παρ. 1 ΠΟΛ. 1274/2013) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Ο χρόνος ισχύος του αποδεικτικού ορίζεται σε ένα (1) μήνα, σε περίπτωση ύπαρξης μη ληξιπρόθεσμων οφειλών, οφειλών που τελούν σε αναστολή ή έχουν υπαχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης τμηματικής καταβολής. (άρθρο 4 παρ.2 ΠΟΛ. 1274/2013) (Εγχειρίδιο Γ.Γ. Δημοσίων Εσόδων 26.09.2016)
Κατά παρέκκλιση των οριζόμενων στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 12 του Ν.4174/13, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα ρύθμισης οφειλών ή έχει οφειλές μη ληξιπρόθεσμες ή σε αναστολή, δύναται να εκδοθεί αποδεικτικό ενημερότητας περιορισμένης ισχύος, η οποία δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ένα μήνα. (παρ.4 άρθρο 12 Ν.4174/2013)
3. Θεώρηση αντιγράφων φορολογικής ενημερότητας
Δεν επιτρέπεται θεώρηση φωτοαντιγράφων ή αντιγράφων του αποδεικτικού ενημερότητας. (άρθρο 6 παρ. 10 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως τροποποιήθηκε με την ΠΟΛ 1065/26.02.2014)
Δεν επιτρέπεται θεώρηση φωτοαντιγράφων ή αντιγράφων του Αποδεικτικού Ενημερότητας που χορηγείται από το Κ.Ε.Π. ούτε η διόρθωση του για οποιοδήποτε λόγο. (άρθρο 5 παρ. 4 ΚΥΑ ΔΟΛΚΕΠ/ ΦΙ5 /6/οικ/26.02.2014 (ΦΕΚ 486/27.02.2014 τεύχος Β')
Το αποδεικτικό ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο μέσω διαδικτύου αποτελεί διοικητικό έγγραφο, είναι ακριβές αντίγραφο, φέρει ηλεκτρονική αποτύπωση της σφραγίδας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, καθώς και ηλεκτρονική αποτύπωση της υπογραφής του Γενικού Γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων ή υπαλλήλου της Υπηρεσίας αυτής που ορίζεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Πληροφοριακών Συστημάτων, προς τον οποίο παρέχεται με την παρούσα η σχετική εξουσιοδότηση. (άρθρο 3 παρ. 2 ΠΟΛ 1123/16.05.2012)
Δεν επιτρέπεται στους πιστοποιημένους Φορείς, Υπηρεσίες και πρόσωπα η θεώρηση φωτοαντιγράφων των αποδεικτικών ενημερότητας ή της πληροφόρησης φορολογικής ενημερότητας μέσω διαδικτύου, ούτε η διόρθωσή τους για οποιοδήποτε λόγο. (άρθρο 2 παρ. 7 ΠΟΛ 1123/16.05.2012)
Οι φορείς στους οποίους προσκομίζεται το αποδεικτικό ενημερότητας υποχρεούνται να ελέγξουν την εγκυρότητα αυτού μέσω του διαδικτυακού τόπου της ΑΑΔΕ στη διεύθυνση https://www.aade.gr/polites/egkyrotita/egkyrotita-apodeiktikoy-enimerotitas. (άρθρο 9 ΠΟΛ. 1274/2013, όπως συμπληρώθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Θ. Χορήγηση αποδεικτικού για ενημερότητα σε παρελθόντα χρόνο
Ειδικά, εφόσον το αποδεικτικό χορηγείται μόνο για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή παροχής υπηρεσιών ή προμηθειών από το Δημόσιο Τομέα, κατόπιν αίτησης του ενδιαφερόμενου, η φορολογική διοίκηση δύναται να εκδίδει αποδεικτικό που βεβαιώνει ότι σε ορισμένο χρονικό σημείο στο παρελθόν και όχι πέραν των τριών (3) μηνών από τον χρόνο της έκδοσής του, πληρούνταν οι όροι των παραγράφων 1,2,3 και 4 του άρθρου 12 του ν. 4174/2013 (Α’ 170) και της ΠΟΛ. 1274/2013. (άρθρο 3Α ΠΟΛ. 1274/2013, όπως προστέθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) και τροποποιήθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Επισημαίνεται ότι σε κάθε περίπτωση για την έκδοση του αποδεικτικού ενημερότητας σε παρελθόντα χρόνο (και όχι πέραν των τριών (3) μηνών πριν από το χρόνο έκδοσής αυτού), πέραν του ελέγχου πλήρωσης των προϋποθέσεων χορήγησής του κατά το χρονικό σημείο στο παρελθόν, πρέπει να ελέγχεται η συνδρομή του συνόλου των προϋποθέσεων χορήγησης αυτού κατά το χρόνο έκδοσής του. Δηλαδή, αν ο αιτών το αποδεικτικό δεν πληροί τις προϋποθέσεις χορήγησής του σύμφωνα με τα οριζόμενα στις παρ. 1, 2, 3 και 4 του άρθρου 12 του Κ.Υ.Δ. και στην Απόφαση Γ.Γ.Δ.Ε. ΠΟΛ 1274/2013 κατά την ημερομηνία έκδοσής του, δεν εκδίδεται αποδεικτικό ενημερότητας σε παρελθόντα χρόνο, ακόμα και αν ο αιτών ήταν φορολογικά ενήμερος κατά το χρονικό αυτό σημείο στο παρελθόν. (Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021)
Η ημερομηνία έναρξης ισχύος και η ημερομηνία λήξης ισχύος αυτού θα είναι ταυτόσημη με την ημερομηνία έκδοσής του. (άρθρο 3Α ΠΟΛ. 1274/2013, όπως προστέθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) και τροποποιήθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Συνεπώς ισχύει μόνο κατά την ημερομηνία έκδοσής του. (Α.Α.Δ.Ε. E.2205/03.11.2021)
Το αποδεικτικό εκδίδεται εφόσον ο ενδιαφερόμενος είναι ενήμερος κατά τον χρόνο έκδοσης του αποδεικτικού. (άρθρο 3Α ΠΟΛ. 1274/2013, όπως προστέθηκε με την ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’) και τροποποιήθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Η ανωτέρω διάταξη ισχύει από 11/1/2021 (παρ.4 απόφαση ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’)
Η ενημερότητα χορηγείται από τη ΔΟΥ, μετά από σχετικό αίτημα, το οποίο μπορεί να υποβληθεί ταχυδρομικά ή με mail.
Κοινοποιείται στη θυρίδα της επιχείρισης στο myTAXISnet και επέχει θέση πρωτοτύπου.
Η εγκυρότητα ελέγχεται στον διαδικτυακό τόπο της ΑΑΔΕ. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
Τέλος, επισημαίνεται ότι στην ως άνω απόφαση προβλέπεται ρητά ότι τα αποδεικτικά ενημερότητας, που κοινοποιούνται ψηφιακά, μέσω της εφαρμογής «Ψηφιακή Κοινοποίηση» της προσωποποιημένης πληροφόρησης, στη θυρίδα του φορολογούμενου στο TAXISnet, επέχουν θέση πρωτοτύπου και κατ’ επέκταση μπορούν να υποβάλλονται από τους συμμετέχοντες στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
Τι συμβαίνει σήμερα
Η ενημερότητα χορηγείται μόνο για την ημέρα υποβολής της αίτησης, με ισχύ για το μέλλον. Αυτό δημιουργεί προβλήματα στην πράξη, όταν - για λόγους ανωτέρας βίας - δεν ήταν εφικτό να ζητηθεί αλλά ούτε και να χορηγηθεί ενημερότητα για τη συγκεκριμένη ημέρα, που χρειάζεται για τη συμμετοχή σε ένα διαγωνισμό. Τα προβλήματα επιτάθηκαν με την πανδημία, με αποτέλεσμα αρκετές επιχειρήσεις να έχουν αδυναμία συμμετοχής σε διαγωνισμούς. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
Τι αλλάζει
Πλέον, οι επιχειρήσεις δεν θα χάνουν το δικαίωμα συμμετοχής σε διαγωνισμούς για το λόγο αυτό, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζεται και το δημόσιο συμφέρον, καθώς, για να χορηγηθεί η ενημερότητα αυτή, η επιχείρηση, εκτός από την ημέρα για την οποία ζητά αποδεικτικό ενημερότητας (σε προγενέστερο χρόνο και μέχρι 3 μήνες), πρέπει επίσης να είναι ενήμερη και κατά την ημέρα που υποβάλλει την αίτηση, όπως ισχύει για τις υπόλοιπες ενημερότητες. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
Να σημειωθεί ότι στην ίδια απόφαση προβλέπεται ρητά ότι όλες οι ενημερότητες, που κοινοποιούνται στη θυρίδα του πολίτη στο myTAXISnet, επέχουν θέση πρωτοτύπου. Λύνεται έτσι ένα σημαντικό πρόβλημα άρνησης παραλαβής των αντιγράφων των ενημεροτήτων, παρά το γεγονός ότι έφεραν ψηφιακή υπογραφή. (Δελτίο Τύπου Α.Α.Δ.Ε. 08.12.2020)
-Υπόδειγμα αποδεικτικού ενημερότητας
για την υπηρεσία (περιλαμβάνεται στην απόφαση ΑΑΔΕ Α.1265/03.12.2020 (ΦΕΚ 5346/04.12.2020 τεύχος B’), όπως αντικαταστάθηκε από την Α.Α.Δ.Ε. Α. 1033/19.02.2021 (ΦΕΚ 703/23.02.2021 τεύχος Β')
Ι. Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας
Κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα δύναται να αιτηθεί, μέσω ειδικής πλατφόρμας προσβάσιμης μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ), την έκδοση ενιαίου πιστοποιητικού οικονομικής ενημερότητας. Το πιστοποιητικό περιλαμβάνει τα στοιχεία του αποδεικτικού ενημερότητας των παρ. 1 και 4 του άρθρου 12 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας [ν. 4174/2013, (Α' 170)] και του αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας του άρθρου 24 του ν. 4611/2019 (Α' 73) και φέρει τα χαρακτηριστικά της παρ. 3 του άρθρου 27 του ν. 4727/2020 (Α' 184) ως έγγραφο που εκδίδεται μέσω της ΕΨΠ. (άρθρο 22 παρ.1 Ν.4934/22)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΠΛΗΡΩΜΗ ΕΝΤΑΛΜΑΤΩΝ / ΕΝΗΜΕΡΟΤΗΤΕΣ / Ενιαίο πιστοποιητικό οικονομικής ενημερότητας
[/post_tab][/post_tabs]