Επιβολή και ποσοστά τέλους - Υπόχρεες επιχειρήσεις

 

Ι. Υποχρεωτική επιβολή του τέλους

Α. Ποσοστό τέλους 0,5%

Β. Ποσοστό τέλους 2%

Γ. Ποσοστό τέλους 5%

ΙΙ. Προαιρετική επιβολή του τέλους

Α. Για Δήμους στην περιοχή των οποίων δεν ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων

Β. Λοιπές κατηγορίες καταστημάτων

ΙII. Σε ποια έσοδα επιβάλλεται το τέλος

IV. Χαρακτηριστικά του τέλους

V. Χρόνος λήψης απόφασης

VI. Καταστήματα που λειτουργούν εντός της χερσαίας ζώνης λιμένα ή όμορα αυτής

VII. Βήματα- Υποδείγματα

 


Ι. Υποχρεωτική επιβολή του τέλους

Για Δήμους στην περιφέρεια των οποίων ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων:

Α. Ποσοστό τέλους 0,5%
Επιβάλλεται υπέρ των δήμων, στην περιφέρεια των οποίων ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων τέλος σε ποσοστό μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό (0,5%) στα ακαθάριστα έσοδα των:
α) κάθε είδους, μορφής και ονομασίας καταστημάτων, στα οποία πωλούνται για κατανάλωση εντός των χώρων δραστηριοποίησης του καταστήματος ή σε πακέτο, φαγητά, ποτά, καφές, αναψυκτικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και γλυκίσματα, εφόσον διαθέτουν πάγκους ή τραπεζοκαθίσματα,
β) ζυθοπωλείων και μπαρ, ανεξαρτήτως ιδιαίτερης ονομασίας και κατηγορίας και
γ) καντινών.

δ) νυχτερινών κέντρων, αιθουσών χορού και άλλων καταστημάτων με ποτά και θέαμα, καφωδείων, κέντρων διασκέδασης και χορευτικών κέντρων με μουσική, με την επιφύλαξη ότι στα κέντρα και τα καταστήματα της περ. δ) το τέλος σε ποσοστό μηδέν κόμμα πέντε τοις εκατό (0,5%) στα ακαθάριστα έσοδα αυτών εφαρμόζεται για τα έτη 2021 και 2022, το δε επιβαλλόμενο ετήσιο τέλος για κάθε ένα από τα προαναφερόμενα έτη δεν δύναται να είναι κατώτερο του ποσού των τριών (3.000) χιλιάδων ευρώ.
ε) κέντρων διασκέδασης και των καταστημάτων των πιο πάνω περιπτώσεων που λειτουργούν μέσα σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, κάθε λειτουργικής μορφής και κατηγορίας, των καταστημάτων των πιο πάνω περιπτώσεων που λειτουργούν μέσα σε εμπορικά κέντρα, καθώς και των οργανωμένων τμημάτων των SUPERMARKETS και των πολυκαταστημάτων, στα οποία πωλούνται έτοιμα φαγητά. (περίπτ.β παρ.1 άρθρο 1 Ν.339/76, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 62 του Ν.4483/17 και από το άρθρο 245 του Ν.4798/21)

 

Η ανωτέρω τροποποίηση από το άρθρο 62 του Ν.4483/17 καθίσταται αναγκαία δεδομένης της τροποποίησης που επήλθε στα αναφερόμενα επί των αδειών των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος στοιχεία βάσει της νέας Υγειονομικής Διάταξης Υ1Γ/Γ.Π./οικ.96967/2012 (β΄ 2718) αλλά και του νέου πλαισίου λειτουργίας των καταστημάτων αυτών, κατ' εφαρμογή του ν. 4442/2016 (Α΄ 230).
Στο πλαίσιο αυτό, η διάταξη αποσκοπεί στην προσαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας στη διαμορφωθείσα πραγματική συνθήκη λειτουργίας των επιχειρήσεων που υπόκεινται στο εν λόγω τέλος. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4483/17)

 

Επιβολή τέλους επί των ακαθάριστων εσόδων κέντρων διασκέδασης. Δεν υπόκεινται στο τέλος τα προϊόντα που δεν καταναλώνονται στο κατάστημα. Βάρος απόδειξης σχετικών ισχυρισμών. (Διοικ. Εφετείο Αθηνών 4225/2006)


Στα ακαθάριστα έσοδα των επιχειρήσεων του άρθρου 1 του ν. 339/1976 (Α'136), όπως ισχύει, που λειτουργούν στα Ολυμπιακά Συγκροτήματα επιβάλλεται κατά τα οριζόμενα στο ν. 339/1976 τέλος 0,5% υπέρ των οικείων ΟΤΑ Α' βαθμού, στα διοικητικά όρια των οποίων ευρίσκεται κάθε εγκατάσταση. Τα Ολυμπιακά συγκροτήματα, όπως περιγράφονται στην παρ. 1 του άρθρου 9 του Ν.3342/2005 απαλλάσσονται από την καταβολή κάθε άλλου δημοτικού φόρου ή τέλους, εκτός όσων προβλέπονται από τις διατάξεις του ν. 2946/2001 (ΦΕΚ 224 Α΄). (παρ.1 άρθρο 7 Ν.3342/2005, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 32 του Ν. 4179/13 (ΦΕΚ 175/08.08.2013 τεύχος Α')

 

Διευκρινίσεις για την επιβολή του τέλους πριν την τροποποίηση από το άρθρο 62 του Ν.4483/17
Απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβολή του τέλους 0,5% στα κάθε είδους, μορφής και ονομασίας καταστήματα που πωλούν για κατανάλωση εντός αυτών ή σε πακέτο φαγητά, ποτά, καφέδες, αναψυκτικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και γλυκίσματα αποτελεί η ρητή αναφορά στην άδεια λειτουργίας ότι διαθέτουν πάγκους ή τραπεζοκαθίσματαχωρίς να ερευνάται το πραγματικό γεγονός της ύπαρξης ή μη αυτών. (ΥΠ.ΕΣ. 21636/27.05.2014)

Σύμφωνα με το άρθρο 14, παρ. 1 του Ν.3526/07, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την υποπαράγραφο ΣΤ6 παρ. 2α του ν. 4254/2014 «η διάθεση προϊόντων αρτοποιίας, δηλαδή η πώληση και διανομή άρτου και αρτοπαρασκευασμάτων, επιτρέπεται από όλα τα καταστήματα τροφίμων και ποτών υπό την επιφύλαξη της παραγράφου 1 του άρθρου 4, τηρουμένων των υγειονομικών διατάξεων και των όρων και προϋποθέσεων που αφορούν την ασφάλεια των τροφίμων και την προστασία των καταναλωτών, εφόσον χορηγηθεί για τα καταστήματα αυτά άδεια ίδρυσης και λειτουργίας του πρατηρίου άρτου»
Επιπλέον, όπως αναφέρεται στο αριθμ. Υ1γ/Γ.Π./29994/16-4-2014 έγγραφο του Υπουργείου Υγείας, στις επιχειρήσεις που εμπίπτουν στις διατάξεις του Ν. 3526/2007 και ανήκουν ,σύμφωνα με το άρθρο 15 της αριθμ. Υ1γ/Γ.Π/οικ. 96967 Απόφασης του Υπουργού Υγείας «Υγειονομικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίμων και ποτών και άλλες διατάξεις», στην κατηγορία « Επιχειρήσεις Αρτοποιητικής Νομοθεσίας» δεν απαγορεύεται από την κείμενη νομοθεσία η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων εφόσον ικανοποιούνται οι προϋποθέσεις της τροποποιητικής αδειοδοτικής νομοθεσίας (ελάχιστη επιφάνεια) και έτσι εάν υφίσταται επιπλέον διαθέσιμος χώρος δύναται να χρησιμοποιηθεί για άλλες δραστηριότητες αφού ληφθούν οι προβλεπόμενες άδειες από τις καθ' ύλην αρμόδιες υπηρεσίες.
Εν όψει των ανωτέρω, εφόσον στην άδεια των προαναφερόμενων επιχειρήσεων προβλέπεται η ύπαρξη τραπεζοκαθισμάτων ή η δυνατότητα ανάπτυξης αυτών, το σύνολο των προϊόντων που αυτές διαθέτουν προς κατανάλωση υπόκειται στην επιβολή του εν λόγω τέλους, ανεξάρτητα αν αυτά καταναλώνονται εντός ή εκτός του καταστήματος. (ΥΠ.ΕΣ. 21636/27.05.2014)


Β. Ποσοστό τέλους 2%
Επί των εσόδων των επιχειρήσεων Καζίνο και των επιχειρήσεων που λειτουργούν εντός Καζίνο το ανωτέρω τέλος επιβάλλεται σε ποσοστό δύο τοις εκατό (2%) (άρθρο 20 Ν.4456/17) (περίπτ.β παρ.1 άρθρο 1 Ν.339/76, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 62 του Ν.4483/17) (παρ.3 άρθρο 372 Ν.4512/18)

 

Κατά την αληθή έννοια της παρ. 3 του άρθρου 372 του ν. 4512/2018 (Α' 5), ως δικαιούχοι δήμοι, υπέρ των οποίων επιβάλλονται τα αναφερόμενα σε αυτή τέλη σε ποσοστό δύο τοις εκατό (2%) επί των ακαθαρίστων εσόδων των Επιχειρήσεων Καζίνο (Ε.Κ.Α.Ζ.) και των επιχειρήσεων που λειτουργούν εντός αυτών, θεωρούνται εκείνοι που συμμετέχουν με τμήμα γης, που εμπίπτει στα υφιστάμενα διοικητικά τους όρια, επί της συνολικής εδαφικής έκτασης που λήφθηκε υπόψη για την αδειοδότηση της Ε.Κ.Α.Ζ. Σε περίπτωση συμμετοχής, κατά την έννοια του πρώτου εδαφίου, περισσοτέρων του ενός δήμων, το ως άνω ποσοστό επιβαλλομένων τελών κατανέμεται υπέρ των δήμων που συμμετέχουν, ανάλογα με το εμβαδό της συμμετοχής τους σε γη στη συνολική έκταση, βάσει της οποίας αδειοδοτήθηκε η οικεία Ε.Κ.Α.Ζ. Τα κριτήρια του πρώτου και του δεύτερου εδαφίου ισχύουν και για τους φόρους, τέλη, βάρη και λοιπές προσόδους υπέρ δήμων και σε βάρος των πάσης φύσεως επιχειρήσεων που λειτουργούν εντός της Ζώνης Εκμετάλλευσης Α-Α1.2, η οποία εμπίπτει εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού - Αγίου Κοσμά, όπως αυτή καθορίζεται στην υπό στοιχεία 93620 ΕΞ 2009-28/8/2019 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Πολιτισμού και Αθλητισμού (Β' 3347). Κείμενη νομοθεσία που ορίζει αντίθετα προς το τρίτο εδάφιο δεν θίγεται. (άρθρο 129 ν.4972/22)


Γ. Ποσοστό τέλους 5%
Προκειμένου για νυχτερινά κέντρα, αίθουσες χορού και άλλα καταστήματα με ποτά και θέαμα, καφωδεία, κέντρα διασκέδασης και χορευτικά κέντρα με μουσική, για το έτος 2023 και εφεξής, το ανωτέρω τέλος ανέρχεται σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%), χωρίς ελάχιστο ετήσιο κατ’ αποκοπή ποσό. (περίπτ.β παρ.1 άρθρο 1 Ν.339/76, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 62 του Ν.4483/17 και από το άρθρο 245 του Ν.4798/21)

 


ΙΙ. Προαιρετική επιβολή του τέλους
Α. 
Για Δήμους στην περιοχή των οποίων δεν ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας ακινήτων

Στους δήμους και στις περιοχές - τμήματα δήμων όπου δεν ισχύει το σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, το ανωτέρω τέλος μπορεί (προαιρετικά) να επιβάλλεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. (περίπτ.β παρ.1 άρθρο 1 Ν.339/76, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 62 του Ν.4483/17 και από το άρθρο 245 του Ν.4798/21)


Η απόφαση αυτή του Δημοτικού και Κοινοτικού Συμβουλίου για την επιβολή του τέλους, δημοσιεύεται εντός 5 ημερών από της ημέρας λήψεως αυτής, προκειμένου περί Δήμων παρά της εισόδου του Δημαρχιακού Καταστήματος και εν περιλήψει δια μιας των εν τω Δήμω εκδιδομένων ημερησίων εφημερίδων προκειμένου δε περί Κοινοτήτων παρά την είσοδο του Κοινοτικού Καταστήματος και των εκκλησιών της Κοινότητος και των συνοικισμών αυτής. (άρθρο 66 του Β.Δ 24-9/20-10-1958)

 

Στο οικείο από 12.2.1999 αποδεικτικό τοιχοκόλλησης του κλητήρα του Δήμου ΧΧΧ, βεβαιώνεται μεν ότι ο κλητήρας αυτός τοιχοκόλλησε κατά την πιο πάνω ημερομηνία «στην θύρα του Δημοτικού Καταστήματος μετά από εντολή του κ. Δημάρχου την με αρ. .../99 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου ΧΧΧ» αλλά στο ίδιο αποδεικτικό κάτω από τις λέξεις «οι μάρτυρες» έχουν τεθεί δύο δυσανάγνωστες κατά την κρίση του Δικαστηρίου, υπογραφές, ενώ τα κύρια ονόματα και τα επώνυμα των εν λόγω μαρτύρων ούτε στο κείμενο του αποδεικτικού αυτού ούτε παραπλεύρως των υπογραφών αναγράφονται. Υπό τα δεδομένα αυτά, η προσβαλλόμενη κανονιστική πράξη, που δεν έχει δημοσιευθεί προσηκόντως είναι ανυπόστατη, για το λόγο, δε, αυτό, ο οποίος λαμβάνεται υπόψη αυτεπαγγέλτως θα έπρεπε να ακυρωθεί (ΣτΕ Ολ 87/2011,633,3720/2011), χωρίς λόγω του ανυποστάτου αυτής να τίθεται θέμα προθεσμίας άσκησης της κρινόμενης αίτησης όπως αβασίμως προβάλλει ο καθ' ου δήμος (ΣιΕ 1152/1999, 2759/2003, 2103/2006, 1627/2010, 1219/2011 κ.ά.). (ΣτΕ Τμ Β 1808/2012)



Β. Λοιπές κατηγορίες καταστημάτων
Τα ανωτέρω τέλος μπορεί να επιβάλλεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου και στις παρακάτω κατηγορίες καταστημάτων:

α) ειδών λαϊκής τέχνης,

β) ενθυμίων και δώρων,

γ) ενοικιάσεως σκαφών αναψυχής τοπικού χαρακτήρα, θαλάσσιων ποδηλάτων, ιστιοσανίδων, ειδών χρησιμοποιούμενων στην παραλία, σχολών εκμάθησης θαλάσσιων σπορ και εκμάθησης καταδύσεων, γενικότερα ειδών που χρησιμοποιούνται στη θάλασσα από τους λουόμενους,
δ) ειδών χειμερινών σπορ, σκι και ορειβασίας, σχολών εκμάθησης χειμερινών σπορ,

ε) ενοικιάσεων αυτοκινήτων, μοτοποδηλάτων ποδηλάτων και ελαφρών προσωπικών ηλεκτρικών οχημάτων (Ε.Π.Η.Ο.) και παρόχων Ε.Π.Η.Ο. προς κοινή χρήση και

στ) τουριστικών προϊόντων-αναμνηστικών κάθε είδους. (περίπτ.β παρ.1 άρθρο 1 Ν.339/76, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 62 του Ν.4483/17 και από το άρθρο 245 του Ν.4798/21)

 


Η σχετική κανονιστική απόφαση, που επιβάλλει το τέλος επί των καταστημάτων, πρέπει να αιτιολογείται, είτε στο σώμα της είτε από τα στοιχεία του φακέλου, ως προς την σκοπιμότητα της επιβολής του φόρου αυτού, κατόπιν εκτιμήσεως των ειδικών τοπικών συνθηκών(ΣτΕ 2817/00)

Από τα παραπάνω διαλαμβανόμενα και τη γενική διατύπωση της σχετικής διάταξης του νόμου, δηλαδή του μη διαχωρισμού απλών και εξειδικευμένων ειδών που χρησιμοποιούνται για διάφορα σπορ, δεν προκύπτει η απαλλαγή, από το εν λόγω δημοτικό τέλος, των καταστημάτων που το κύριο αντικείμενο πώλησης αυτών αποτελούν τα «αθλητικά είδη» και συγκεκριμένα των καταστημάτων ένδυσης και υπόδησης των σχετικών ειδών, δεδομένου ότι τα αθλητικά είδη εντάσσονται στη γενικότερη κατηγορία «σπορ» λαμβανομένου, επιπλέον, υπόψη και τους κωδικούς έναρξης επιτηδεύματος στη Δ.Ο.Υ. (ΥΠΕΣ 31409/05.06.2008)

Δεν είναι νόμιμη η επιβολή του τέλους 2% (ήδη 0,5 %) επί των εξοφλουμένων, από τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, λογαριασμών, που αφορούν στην υπηρεσία δωρεάν σίτισης των φοιτητών, η οποία παρέχεται από αυτά αναγκαστικά, δυνάμει διατάξεως νόμου (άρθρο 29, παρ.5 του Ν. 1268/1982). Στη συγκεκριμένη περίπτωση τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δε βαρύνονται με το τέλος 2% του άρθρου 20 του Ν.2539/1997 (ήδη 0,5 %), ανεξαρτήτως σε ποιο όνομα λειτουργεί το εστιατόριο, όπου παρέχεται η ανωτέρω υπηρεσία (στο όνομα του αναδόχου ή του ιδρύματος) ή αν για το σκοπό αυτό παρέχονται υπηρεσίες catering.
Αντίθετα, νομίμως επιβάλλεται το τέλος 2% (ήδη 0,5 %) επί των λογαριασμών που δε σχετίζονται με τη παροχή της ανωτέρω υπηρεσίας (δωρεάν σίτιση φοιτητών), εξοφλούνται από το υπαλληλικό - διδακτικό προσωπικό των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, τους φοιτητές ή τρίτους και αφορούν υπηρεσίες εστιατορίου, καφετέριας ή κυλικείου, που στο χώρο λειτουργίας τους αναπτύσσονται πάγκοι ή τραπεζοκαθίσματα.
To τέλος 2% (ήδη 0,5 %) νομίμως επιβάλλεται επί των ακαθαρίστων εσόδων επιχειρήσεων που παρέχουν υπηρεσίες catering, σε λοιπές, πλην εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεις, για υπηρεσίες σίτισης που παρέχουν δωρεάν στους υπαλλήλους ή πελάτες τους, δεδομένου ότι η δαπάνη για τη δραστηριότητα αυτή δεν επιβάλλεται από το νόμο. (Γνωμ. ΝΣΚ 29/2007 η οποία έγινε αποδεκτή από τον υφυπουργό ΥΠΕΣΔΔΑ έγγραφο  οικ.18136/28.03.2007) - Σημείωση Η παρ.5 του άρθρου 29 του Ν.1268/82 καταργήθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 81 του Ν. 4009/11 (ΦΕΚ 195/06.09.2011 τεύχος Α') 

 


III. Σε ποια έσοδα επιβάλλεται το τέλος 

Το υπό των διατάξεων του άρθρου 1 παρ. 1 εδάφ. β` του Ν. 339/1976, ως αντικατεστάθησαν υπό των διατάξεων του άρθρου 3 του Ν. 658/1977, προβλεπόμενον τέλος υπέρ δήμων και κοινοτήτων υπολογίζεται από 1ης Ιανουαρίου 1981 επί των ακαθαρίστων εσόδων των εν αυταίς αναφερομένων επιχειρήσεων. Στα ακαθάριστα έσοδα περιλαμβάνονται γενικά όλα τα έσοδα της επιχείρησης από τις πωλήσεις, με οποιοδήποτε τρόπο, των ειδών που διαθέτουν. (παρ.1 άρθρο 7 Ν.1080/80, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.1 του άρθρου 54 του Ν. 1416/1984)

Σε περίπτωση διάθεσης προϊόντων και υπηρεσιών στο πλαίσιο άσκησης πολλαπλών οικονομικών δραστηριοτήτων από τα ανωτέρω καταστήματα, για τον προσδιορισμό του οφειλόμενου τέλους λαμβάνονται υπ' όψη τα ακαθάριστα έσοδα ,τα οποία προέρχονται μόνο από τη λιανική πώληση των προϊόντων και των υπηρεσιών που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος , όπως αυτά προκύπτουν από την δήλωση της παρ. 4 του άρθρου 6 του ν. 1080/1980 και τα εκκαθαριστικά σημειώματα του Φ.Π.Α.. (περίπτ.β παρ.1 άρθρο 1 Ν.339/76, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 62 του Ν.4483/17)


Σε ερωτήματα Δήμου για την επιβολή τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων σχετικά με το
-αν στα ακαθάριστα έσοδα υπολογίζονται και αυτά που προέρχονται από υπηρεσίες πέραν αυτών που προέρχονται από πωλήσεις προϊόντων
-αν στα ακαθάριστα έσοδα υπολογίζονται και αυτά που προέρχονται από είδη που δεν μπορούν να καταναλωθούν, εντός ή και εκτός του καταστήματος και
-αν υπολογίζονται εκτός από τα έτοιμα προς κατανάλωση προϊόντα και τα προϊόντα που χρήζουν περαιτέρω επεξεργασίας για κατανάλωση,
η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής με το υπ' αριθ. 58853/32675/31.08.2015 έγγραφό της παραπέμπει προς απάντηση των ανωτέρω ερωτημάτων στις ανωτέρω διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 1 ν. 1080/1980, επισημαίνοντας παράλληλα ότι σύμφωνα πάντοτε με το γράμμα της εν λόγω διάταξης άποψη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης  είναι αφενός ότι στα ακαθάριστα έσοδα περιλαμβάνονται τα έσοδα από πωλήσεις ειδών, αφετέρου ότι περιλαμβάνει όλα τα έσοδα από πωλήσεις ειδών δίχως να λαμβάνει χώρα διαχωρισμός ανάμεσα στα παρεχόμενα είδη ανάλογα με τον σκοπό τους (λ.χ. προς κατανάλωση ή μη) ούτε και διάκριση σε κατηγορίες ειδών (λ.χ., προς άμεση κατανάλωση ή προς κατανάλωση ύστερα από επεξεργασία)

Η υπαγωγή εσόδων στο τέλος δεν σχετίζεται με τον φορέα που είναι αρμόδιος προς έκδοση της άδειας ιδρύσεως και λειτουργίας, αναλόγως προς τις ειδικότερες οργανικές διατάξεις (δηλαδή Δήμο ή Περιφέρεια), ούτε με την πραγματική διαμόρφωση του καταστήματος, του νόμου αρκούμενου στις δυνατότητες που παρέχονται από την ληφθείσα άδεια.

 

Επίσης, η υπαγωγή στο τέλος, αφορά, ευθέως εκ του νόμου, μόνον σε είδη, δύνανται όμως, υπό προϋποθέσεις, να αφορά και σε υπηρεσίες.
Tα ακαθάριστα έσοδα που προέρχονται από τις πωλήσεις ειδών, τα οποία προσφέρονται προς κατανάλωση εντός καταστήματος ή σε πακέτο, εφόσον κατά την άδεια που έχει εκδοθεί διατίθενται πάγκοι ή τραπεζοκαθίσματα εντός ή και εκτός καταστήματος, κάθε είδους, μορφής και ονομασίας, εκ των αναφερόμενων στα εδ. β' παρ. 1 άρθρου 1 ν. 339/1976, εδ. β' άρθρου 20 του ν. 2539/1997 και, περαιτέρω, τα έσοδα των ζυθοπωλείων και μπαρ ανεξαρτήτως ιδιαίτερης ονομασίας και κατηγορίας και των καντινών και, εν όψει της μη διακρίσεως στον νόμο, ασχέτως του φορέα που χορήγησε την άδεια ιδρύσεως και λειτουργίαςκαθώς και της διαμορφώσεως του καταστήματος, αποτελούν αντικείμενο διακεκριμένης εξετάσεως από την αρμόδια υπηρεσία του δήμου, εντός των ορίων του οποίου ασκείται η δραστηριότητα και ο οποίος έχει και το βάρος αποδείξεως, προκειμένου να επιβληθεί το επίμαχο τέλος.
Σε κάθε ειδικότερη περίπτωση, πρέπει να εφαρμόζεται η κατάλληλη, τεχνικώς δυνατή και νομικώς επιτρεπόμενη, λύση, η οποία να διασφαλίζει την εξεύρεση και απόδειξη-τεκμηρίωση της φορολογητέας ύλης, προς επιβολή του επίμαχου τέλους, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα κριτήρια του νόμου. (ΓνΝΣΚ 99/2016- αποδεκτή βλ. σχετικά το έγγραφο ΥΠ.ΕΣ.Δ.Α. οικ. 33482/31.10.2016)

 

Το τέλος 5% επιβάλλεται επί των ακαθαρίστων εσόδων των επιχειρήσεων που αναφέρονται στο άρθρο 7 παρ. 1 του Ν. 1080/1980 / εάν όμως μία επιχείρηση πραγματοποιεί έσοδα και από άλλο, ξεχωριστό κλάδο, το αντικείμενο του οποίου, αντιθέτως, δεν εμπίπτει στις ανωτέρω διατάξεις, τα ακαθάριστα έσοδα που πραγματοποιούνται από τη δραστηριότητα του ξεχωριστού αυτού κλάδου, δεν υπόκεινται στο ως είρηται δημοτικό τέλος / το δε άρθρο 54 παρ. 1 του Ν. 1416/1984, ανεξαρτήτως του αν είναι ερμηνευτικό ή μη των προγενεστέρων διατάξεων, πάντως δεν αφορά την περίπτωση που τα ακαθάριστα έσοδα πραγματοποιούνται από άλλο, με διάφορο αντικείμενο, κλάδο της αυτής επιχειρήσεως . (ΣτΕ  2491/1999 Τμ.ΣΤ')

 


IVΧαρακτηριστικά του τέλους

Κατά πάγια νομολογία το ανωτέρω τέλος, παρά το χαρακτηρισμό του, συνιστά στην πραγματικότητα φόρο που επιβάλλεται υπέρ του οικείου δήμου για την αντιμετώπιση των δαπανών λειτουργίας του και την αύξηση των εσόδων του προς επίτευξη του σκοπού και του προορισμού του. Δε συναρτάται συνεπώς με την υποχρέωση παροχής ειδικής ωφέλειας προς τους βαρυνόμενους με την επιβολή του, όπως ισχύει για τα ανταποδοτικά τέλη (ΣτΕ 2817/2000).

 

Όπως προκύπτει δε από το περιεχόμενο των ανωτέρω διατάξεων, η υποχρέωση ή ευχέρεια του δήμου να επιβάλλει το συγκεκριμένο τέλος συναρτάται άμεσα με την εδαφική του περιφέρεια, καθόσον συνδέεται με το σύστημα που ισχύει για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων στα επιμέρους τμήματα αυτής. Κατά τα οριζόμενα δε στο άρθρο 10 του ν.3463/2006 (ΚΔΚ), κάθε δήμος έχει ενιαία εδαφική περιφέρεια και κάθε τμήμα της Χώρας ανήκει στην περιφέρεια εινς δήμου. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ. 51/39704/06.12.2012)

 


V. Χρόνος λήψης απόφασης
Η περί επιβολής του τέλους απόφασις του δημοτικού ή κοινοτικού συμβουλίου των δήμων και κοινοτήτων τούτων, λαμβάνεται προ της ενάρξεως του οικονομικού έτους. (παρ.4 άρθρο 7 Ν.1080/80)

Δείτε εδώ απάντηση του ΥΠ.ΕΣ. σε ερώτηση για το χρονικό περιθώριο, εντός του οποίου δύνανται οι δήμοι να λαμβάνουν απόφαση επιβολής/αναπροσαρμογής τελών, προκειμένου αυτή να ληφθεί υπόψη κατά την κατάρτιση ή/και αναμόρφωση του προϋπολογισμού

 


VI. Καταστήματα που λειτουργούν εντός της χερσαίας ζώνης λιμένα ή όμορα αυτής
Τα καταστήματα που βρίσκονται εντός της χερσαίας ζώνης των λιμένων καθώς και πλησίον ή όμορα αυτής υπόκεινται σε υποχρέωση καταβολής του ανωτέρω τέλους σύμφωνα με τα οριζόμενα στις προαναφερθείσες διατάξεις και όπως ισχύει για όλα τα αντίστοιχα καταστήματα της Χώρας.

Τονίζεται δε ότι για την επιβολή του συγκεκριμένου «φόρου», το ειδικό νομικό καθεστώς που διέπει τις χερσαίες ζώνες λιμένων (Β.Δ. 14/19-01-1939 ΦΕΚ Α' 24, ν. 3153/2003, 2971/2001, 2575/1998) είναι εν προκειμένω αδιάφορο, καθόσον αυτός αποτελεί θεσμοθετημένο έσοδο των ΟΤΑ α' βαθμού και η βάση επιβολής του (φορολογική βάση) είναι τα ακαθάριστα έσοδα που προκύπτουν από την οικονομική δραστηριότητα συγκεκριμένων νομικών και φυσικών προσώπων, ανεξαρτήτως της περιοχής που αυτά εδρεύουν ή δραστηριοποιούνται.

Αλλωστε κατά πάγια αρχή οι φορολογικές διατάξεις ερμηνεύονται στενά και ως εκ τούτου κάθε ερμηνεία περί απαλλαγής των εν θέματι καταστημάτων από το συγκεκριμένο τέλος, καθόσον δεν προβλέπεται ρητά από τη σχετική νομοθεσία, αφενός αντίκειται στις διατάξεις του ν.2539/1997, αφετέρου συνεπάγεται άνιση φορολογική μεταχείριση μεταξύ ομοειδών καταστημάτων, με γνώμονα τη θέση τους, εντός ή εκτός ζώνης λιμένα (δηλαδή βάσει «γεωγραφικού κριτηρίου», μη προβλεπόμενου από τις σχετικές διατάξεις (ΥΠ.ΕΣ. εγκ. 51/39704/06.12.2012)

 


VII. Βήματα- Υποδείγματα

01.α. Απόφαση  οικονομικής επιτροπής με την οποία εισηγείται την επιβολή των τελών

01.β. Κατάθεση εναλλακτικών προτάσεων λοιπών παρατάξεων, για την επιβολή του τέλους, συνοδευόμενων από εισήγηση της οικονομικής υπηρεσίας του δήμου. (άρθρο 11 Ν.4623/19)

02. Απόφαση δημοτικού συμβουλίου για επιβολή του τέλους σε περιοχές όπου δεν ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. (περίπτ.β παρ.1 άρθρο 1 Ν.339/76, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 62 του Ν.4483/17)

03. Αποδεικτικό δημοσίευσης και τοιχοκόλλησης της απόφασης στο δημοτικό κατάστημα (άρθρο 66 του Β.Δ 24-9/20-10-1958)