Απαλλαγές(άρθρο 24 παρ.7 Ν.2130/93, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.1 του άρθρου 60 του Ν.4483/17)

 

Στο δημοτικό ή κοινοτικό τέλος ακίνητης περιουσίας δεν υπόκεινται τα πάσης φύσεως ακίνητα που ανήκουν

α) Στο Ελληνικό Δημόσιο, στα Ν.Π.Δ.Δ., στους Ο.Τ.Α. και στις δημοτικές και κοινοτικές επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις.

β) Στους Ναούς, στις lερές Μονές, στο Ιερό Κοινό του Παναγίου Τάφου, στην Ιερά Μονή του Όρους Σινά, στο Αγιον Όρος, στην Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος και στα θρησκευτικά γενικά ιδρύματα.

γ) Στα αναγνωρισμένα ξένα θρησκεύματα και δόγματα, που τα χρησιμοποιούν αποκλειστικά για την άσκηση δημόσιας λατρείας και τη διεξαγωγή υπηρεσιών Θρησκευτικής φύσεως.

δ) Στα φιλανθρωπικά ιδρύματα δημόσιου χαρακτήρα.

ε) Στα ημεδαπά νομικά πρόσωπα που υπάρχουν ή Θα συσταθούν και δεν έχουν κερδοσκοπικό χαρακτήρα, καθώς και οι περιουσίες του άρθρου 96 του Α.Ν. 2039/11939 (ΦΕΚ 455 Α') "Περί τροποποιήσεως, συμπληρώσεως και κωδικοποιήσεως των εις το Κράτος και υπέρ κοινωφελών σκοπών καταλειπομένων κληρονομιών, κληροδοσιών και δωρεών", εφόσον επιδιώκονται από αυτά αποδεδειγμένα σκοποί εθνωφελείς ή Θρησκευτικοί ή σε ευρύτερο κύκλο φιλανθρωπικοί ή εκπαιδευτικοί ή καλλιτεχνικοί ή κοινωφελείς ή εκκλησιαστικοί, καθώς και ξένα που επιδιώκουν τους ίδιους σκοπούς, με τον όρο της αμοιβαιότητας.

στ) Στα αθλητικά σωματεία, ενώσεις, ομοσπονδίες που έχουν νόμιμα αναγνωρισθεί από τη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού και τα οποία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ως γήπεδα ή χώροι αθλητικών τους σκοπών.

ζ) Στα ξένα κράτη όταν αυτά χρησιμοποιούνται για την εγκατάσταση πρεσβειών και προξενείων αυτών με τον όρο της αμοιβαιότητας.

 

Σχετικά με ειδικές κατηγορίες το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους γνωμοδότησε τα εξής:

Επιβάλλεται τέλος ακίνητης περιουσίας δυνάμει του άρθρου 24 του Ν 2130/1993, στις ιδιοκτησίες μεταλλευτικής επιχειρήσεως, δηλαδή σε εγκαταστάσεις και έργα που εξυπηρετούν διαρκώς την μεταλλειοκτησία, σύμφωνα με τον μεταλλευτικό κώδικα και ιδίως το άρθρο 65 αυτού. (ΓνΝΣΚ (Τμ.Γ) 67/2002)

 

Υπόκειται σε τέλος ακίνητης περιουσίας του άρθρου 24 παρ.1 του Ν 2130/1993, η ΑΕ Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα για τα περιουσιακά στοιχεία τα οποία ανήκουν στην κυριότητά της, σύμφωνα με το νόμο 2837/2000, άρθρο 9 παρ.10, που τροποποιεί το άρθρο 16 του Ν 2636/1998, ως και σε τέλος διαμονής παρεπιδημούντων του άρθρου 6 του Ν 1080/1980 για τις καμπάνες - υπνοδωμάτια της πλαζ ΕΟΤ Βάρκιζας. (ΓνΝΣΚ Κ. Γρηγορίου, Παρέδρου (Ατομική) 524 / 2001)

 

Δεν παρέχεται δυνατότητα επιβολής τέλους ακίνητης περιουσίας, κατ' άρθρο 24 παρ.7 του Ν 2130/1993, στην ανώνυμη εταιρεία στην οποία έχει παραχωρηθεί, από το Δημόσιο, η εκμετάλλευση για 42 έτη, της γέφυρας Ρίου - Αντιρρίου(ΓνΝΣΚ (Τμ.Γ)430 / 2004)

 

Οι επιχειρήσεις ζωϊκής παραγωγής, συμπεριλαμβανομένων και των πτηνοτροφικών μονάδων, οι οποίες βρίσκονται εκτός οικισμών ή σε αγροτικές περιοχές, δεν απαλλάσσονται της καταβολής του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας, κατά την παράγραφο 7 εδάφιο δεύτερο περίπτωση δ του άρθρου 24 του Ν 2190/1993, εφόσον δεν εμπίπτουν στην έννοια των κτισμάτων, που χρησιμοποιούνται για τον σταυλισμό ζώων. (πλειοψ.). (ΓνΝΣΚ (Τμ.Γ) 418 / 1995)

 

Η γενική απαλλαγή από παντός τέλους της Τραπέζης της Ελλάδος, δυνάμει της παρ.1 του άρθρου 73 του καταστατικού της, έχοντος ισχύ νόμου (Ν.3424/27) με αυξημένη τυπική δύναμη έναντι των κοινών νόμων (άρθρο 28 παρ.1 Συντάγματος), περιλαμβάνει και την απαλλαγή εκ του τέλους ακινήτου περιουσίας, που έχει επιβληθεί υπέρ των δήμων και κοινοτήτων, δυνάμει του άρθρου 24 του Ν 2130/93. Επαλλήλως λόγω του διφυούς χαρακτήρα της Τραπέζης της Ελλάδος και ενόψη του γεγονότος, ότι η υποχρέωση καταβολής του τέλους ακινήτου περιουσίας δεν μπορεί βάσει γενικών ή αντικειμενικών κριτηρίων να διαχωρισθεί έναντι των δραστηριοτήτων της τραπέζης που συνεπάγονται άσκηση δημοσίας εξουσίας και της προσδίδουν το χαρακτήρα νπδδ, είναι δυνατόν να θεωρηθεί ότι εμπίπτει στην απαλλακτική ρήτρα της παραγράφου 7 του άρθρου 24 του Ν 2130/93. (πλειοψ.). (ΓνΝΣΚ (Τμ. Γ) 445/1994 )

 

Επίσης απαλλάσσονται του ανωτέρω τέλους:

α) Τα κτίσματα οικοδομής που ανεγείρεται, για μια επταετία από τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας ή μέχρι να εκμισθωθούν ή κατά οποιονδήποτε τρόπο χρησιμοποιηθούν αυτά πριν από την πάροδο της επταετίας.
Μετά την πάροδο της επταετίας από τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας ή από την εκμίσθωση ή τη χρησιμοποίησή τους με οποιονδήποτε τρόπο πριν από την πάροδο της επταετίας τα διαμερίσματα πολυκατοικίας που ανεγείρεται και δεν έχουν πωληθεί, τα οποία συμφωνήθηκε να μεταβιβασθούν στον εργολάβο ή σε τρίτα πρόσωπα πoυ αυτός Θα υποδείξει, για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, θεωρούνται, κατ' αμάχητο τεκμήριο, ότι έχουν μεταβιβασθεί στον εργολάβο μαζί με το ποσοστό του οικοπέδου που τους αναλογεί.

Στην περίπτωση (α) των απαλλασσομένων του τέλους ακινήτων, προκειμένου για κτίσματα οικοδομής που ανεγείρεται και η οποία δεν έχει αποπερατωθεί μετά την πάροδο της οριζόμενης 7 ετίας από τη χορήγηση της οικοδομικής αδείας, για τον προσδιορισμό θα λαμβάνεται υπόψη μόνο η αντικειμενική αξία του οικοπέδου.

Επίσης θα λαμβάνεται υπόψη μόνο η αξία του οικοπέδου και για τις οικοδομές που ανεγείρονται μέσα στην 7ετία από την έκδοσης της οικοδομικής άδειας και δεν έχουν αποπερατωθεί. (Αποφ. ΥΠΕΣΔΔΑ 8752/94)

Για τον προσδιορισμό του ΤΑΠ λαμβάνεται υπόψη, μόνον, η αξία του οικοπέδου και για τις οικοδομές που ανεγείρονται μέσα στην 7ετία από την έκδοσης της οικοδομικής άδειας και δεν έχουν αποπερατωθεί, συνεπώς δεν αποδίδεται διαφορετικά.
Συνεπώς, οι υπό ανέγερση οικοδομές απαλλάσσονται του ΤΑΠ για μια επταετία από τη χορήγηση της οικοδομικής άδειας ή μέχρι να εκμισθωθούν. (Γ.Γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αττικής 42592/16037/08.06.2016)

Στις περιπτώσεις μη αποπερατωμένων οικοδομών, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει υποστηρίξει ότι κρίσιμο στοιχείο για την επιβολή ΤΑΠ αποτελεί το αν η οικοδομή είναι ημιτελής ή όχι κατά την εκπνοή της προβλεπόμενης στον νόμο επταετίας από την έκδοση της σχετικής άδειας και ότι δεν επιβάλλεται ΤΑΠ πριν από το εν λόγω χρονικό διάστημα παρά μόνο εάν τα κτίσματα έχουν εκμισθωθεί ή χρησιμοποιούνται. Ωστόσο, δήμοι προσδίδουν διαφορετική ερμηνεία στη διάταξη.
Ενδεικτική η περίπτωση Δήμου που επέβαλε ΤΑΠ και το αναλογούν πρόστιμο σε μη αποπερατωμένη οικοδομή πριν από την παρέλευση της επταετίας, λόγω αποπεράτωσης μικρού τμήματος αυτή, υποστηρίζοντας ότι η οικοδομή βρίσκεται στο στάδιο των επιχρισμάτων, συνεπώς είναι ολοκληρωμένη. Αντίθετα, ο Συνήγορος εξέφρασε την άποψη ότι η λειτουργικότητα και η δυνατότητα χρήσης του κτιρίου αποτελούν τα κριτήρια για τον χαρακτηρισμό οικοδομής ως αποπερατωμένης. Η ολοκλήρωση και η χρήση μικρού τμήματος της οικοδομής δεν μπορεί να συμπαρασύρει το υπόλοιπο κτίσμα στην επιβολή ΤΑΠ. Ο δήμος, αποδεχόμενος τις θέσεις του Συνηγόρου, διέγραψε το επιβληθέν ΤΑΠ και το αντίστοιχο πρόστιμο. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2016

Σε περίπτωση που ο εργολάβος υποσχέθηκε με συμβολαιογραφικό προσύμφωνο τη μεταβίβαση διαμερίσματος σε τρίτο πρόσωπο, το διαμέρισμα αυτό, θεωρείται, κατ' αμάχητο τεκμήριο, ότι μεταβιβάσθηκε στον αγοραστή μαζί με το ποσοστό του οικοπέδου που αναλογεί από την παράδοσή του σ' αυτόν, η οποία αποδεικνύεται με συμβολαιογραφικό έγγραφο που καταρτίζεται μέσα σε ένα δίμηνο από την παράδοση.

β) Οι κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικιών και

γ) Τα ακίνητα που έχουν χαρακτηρισθεί:

- Ως δημόσιοι χώροι ταφής (νεκροταφεία).

- Ως διατηρητέα, με απόφαση του αρμόδιου υπουργού, και δεν ιδιοχρησιμοποιούνται ή δεν αποφέρουν εισόδημα.

- Ως χώροι ιστορικών ή αρχαιολογικών μνημείων.

Τα κτίρια που έχουν χαρακτηρισθεί με απόφαση του Υπουργού Πολιτισμού ως (ιστορικά διατηρητέα) Μνημεία απαλλάσσονται από το τέλος ακίνητης περιουσίας (Τ.Α.Π.).
Σημειώνεται ότι η διαδικασία κηρύξεως κτιρίων ως διατηρητέων με απόφαση του αρμόδιου Υπουργού, κατά το άρθρο 4 του Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού (Γ.Ο.Κ.), όπως ισχύει, είναι διακεκριμένη αυτής του χαρακτηρισμού ενός κτιρίου ως διατηρητέου μνημείου, καθότι στηρίζεται σε άλλα κριτήρια (Σ.τ.Ε. 4508/2009 κ.ά). (ΥΠ.ΕΣ.Δ.Α. 19828/13.07.2016)

δ) Τα κτίσματα που βρίσκονται εκτός οικισμού ή σε αγροτικές περιοχές και χρησιμοποιούνται για το σταυλισμό ολιγάριθμων οικόσιτων ζώων για οικιακές ανάγκες του υπόχρεου. (παρ. 7 άρθρου 11 Ν. 2503/1997,ΦΕΚ 107 Α').

ε) Τα ακίνητα για τα οποία υφίσταται απαγόρευση οποιασδήποτε χρήσης, σύμφωνα με τον ισχύοντα Πολεοδομικό Σχεδιασμό, ιδίως ρυμοτομικό βάρος, ρυμοτομική απαλλοτρίωση, δέσμευση ακινήτου για κοινωφελή ή κοινόχρηστο σκοπό ή για λόγους προστασίας μνημείων και αρχαιοτήτων, ιδίως αρχαιολογική δέσμευση για ανασκαφές, κήρυξη αρχαιολογικού χώρου, καθώς και για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, που έχει επιβληθεί από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, αποκλειστικά κατά το μέρος για το οποίο υφίσταται η ως άνω απαγόρευση.

Η ανωτέρω ρύθμιση βρίσκεται σε αναλογία με το άρθρο 3 του ν. 4223/2013 (Α΄ 287), το οποίο προβλέπει απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ αντίστοιχων δικαιωμάτων για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Με αυτόν τον τρόπο αυτό αίρεται η υφιστάμενη διαφορετική αντιμετώπιση των ίδιων δικαιωμάτων επί ακινήτων ως προς την υποχρέωση καταβολής ΕΝΦΙΑ και ως προς του υποχρέωση καταβολής του Τ.Α.Π.. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4483/17)

Βεβαιωμένες οφειλές από Τέλος Ακίνητης Περιουσίας που έχει επιβληθεί σε ακίνητα για τα οποία υφίσταται απαγόρευση οποιασδήποτε χρήσης, σύμφωνα με τον ισχύοντα Πολεοδομικό Σχεδιασμό, ιδίως ρυμοτομικό βάρος, ρυμοτομική απαλλοτρίωση, δέσμευση ακινήτου για κοινωφελή ή κοινόχρηστο σκοπό ή για λόγους προστασίας μνημείων και αρχαιοτήτων, ιδίως αρχαιολογική δέσμευση για ανασκαφές, κήρυξη αρχαιολογικού χώρου, καθώς και για λόγους προστασίας του περιβάλλοντος, που έχει επιβληθεί από φορείς της Γενικής Κυβέρνησης και συναφείς κυρώσεις διαγράφονται, κατά το μέρος στο οποίο υφίσταται η ως άνω απαγόρευση, κατόπιν διαπιστωτικής απόφασης του οικείου δημοτικού συμβουλίου. (παρ.4 άρθρο 60 Ν.4483/17)

στ) τα παραχωρηθέντα δικαιώματα αποκλειστικής χρήσεως ανοικτής θέσης σταθμεύσεως σε κοινόχρηστη και κοινόκτητη πιλοτή ή σε μέρος αυτής. (ΓνΝΣΚ 135/2017, η οποία έγινε αποδεκτή με την υπ' αριθ. 29727/05.09.2017 εγκύκλιο του ΥΠ.ΕΣ.)

 

ζ) το Αρσάκειο Μέγαρο που μισθώνεται από την Φιλεκπαιδευτική Εταιρία Αθηνών για τη στέγαση του ΣτΕ. (παρ.3 άρθρο 54 Ν.4509/17)


η) Το Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής (παρ.2 άρθρο 1 Ν.4521/18)

 

θ) Ακίνητα τα οποία βρίσκονται σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας λόγω σεισμού, πυρκαγιάς ή πλημμύρας και έχουν αποδεδειγμένα ολοσχερώς καταστραφεί ή υποστεί λειτουργικές ζημιές που τα καθιστούν μη κατοικήσιμα, απαλλάσσονται για όσο χρονικό διάστημα αυτά είναι μη κατοικήσιμα και ως εκ τούτου δεν χρησιμοποιούνται. (παρ.7 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58, όπως προστέθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 20 του N. 4566/18)

 

Είναι αυτονόητο, εν προκειμένω, ότι ο αποχαρακτηρισμός τους ,από τις αρμόδιες προς τούτο υπηρεσίες, ως «μη κατοικήσιμα» συνεπάγεται την άμεση παύση της υπαγωγής τους στις σχετικές ευεργετικές προβλέψεις. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.34/55699/11.10.2018)

 

Για το ίδιο χρονικό διάστημα, το έλλειμμα που εμφανίζεται στο ισοζύγιο της ανταποδοτικής υπηρεσίας, εξαιτίας της ανωτέρω απαλλαγής, δύναται να καλύπτεται από κάθε είδους, γενικά και μη προοριζόμενα για την κάλυψη συγκεκριμένης δαπάνης, έσοδα του προϋπολογισμού του οικείου δήμου.

Οι υπηρεσίες δόμησης των οικείων δήμων αναζητούν αυτεπαγγέλτως τις εκθέσεις αυτοψίας του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τα μη κατοικήσιμα ακίνητα, ενημερώνουν τις δημοτικές υπηρεσίες που είναι αρμόδιες για την επιβολή και είσπραξη των παραπάνω εσόδων και παρακολουθούν τυχόν μεταβολές σε ότι αφορά την κατάστασή τους. (παρ.7 άρθρο 82 Β.Δ. 24.9/20.10.58, όπως προστέθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 20 του N. 4566/18)

 

Δεδομένου ότι το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος εισπράττεται, εφόσον υπάρχει μετρητής παροχής ηλεκτρικού ρεύματος, μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας οι υπηρεσίες βεβαίωσης και είσπραξης των δήμων θα πρέπει να ενημερώσουν εγκαίρως τον Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε) σχετικά με την πλήρη απαλλαγή των παροχών που αντιστοιχούν στα απαλλασσόμενα ακίνητα από την υποχρέωση καταβολής των εν λόγω τελών. (ΥΠ.ΕΣ. εγκ.34/55699/11.10.2018)

 

Η ρύθμιση της προηγούμενης παραγράφου ισχύει από 23.7.2018. (παρ. 2 άρθρο 20 N. 4566/18)

 

ι) Το Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, με έδρα τη Λάρισα, καταργείται από την έναρξη ισχύος του Ν.4589/19 (ημερ. έναρξης 29.01.2019) ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις του Τ.Ε.Ι. Θεσσαλίας, ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτού, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.1 άρθρο 1 Ν.4589/19)

 

Το Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας καταργείται από την έναρξη ισχύος του Ν.4589/19 (ημερ. έναρξης 29.01.2019) ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και εντάσσεται στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις του Τ.Ε.Ι. Στερεάς Ελλάδας, ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτού, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.1 άρθρο 7 Ν.4589/19)

 

Το Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας καταργείται από την έναρξη ισχύος του Ν.4610/19 (ημερ. έναρξης 07.05.2019) ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Πατρών, το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα, με εξαίρεση τα ακίνητα του Τ.Ε.Ι., και σε όλες τις υποχρεώσεις του Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας, ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτού, με την επιφύλαξη της παραγράφου 7, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων. (παρ.1 άρθρο 38 Ν.4610/19)

 

Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων κατανέμονται στα Πανεπιστήμια Πατρών και Πελοποννήσου τα ακίνητα του Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας, τα οποία περιέρχονται σε ένα από τα δύο Ιδρύματα κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, σύμφωνα με την απόφαση, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας. (παρ.7α άρθρο 38 Ν.4610/19)

 

Κατ’ εξαίρεση των περ. α) και β) της παρ.7 του άρθρου 38 του Ν.4610/19, τα ακίνητα που απεικονίζονται ως «ΕΣΤΙΑ 2» (δύο κτίρια) και ως «ΕΣΤΙΑ 3» στο συνημμένο στην υπό στοιχεία 105875/Ζ1/1.7.2019 απόφαση του Υπουργού Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων (Β’ 2787) σχεδιάγραμμα, και περιγράφονται στην παρ. 4 της ίδιας απόφασης, περιέρχονται μετά των οικοπέδων τους κατά πλήρη κυριότητα, νομή και κατοχή, χωρίς την καταβολή φόρου, με την επιφύλαξη όσων ορίζονται στη σχετική με τον ΦΠΑ νομοθεσία, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας, στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα σχετικά με τα ανωτέρω ακίνητα. (παρ.7γ άρθρο 38 Ν.4610/19, όπως προστέθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 196 του Ν. 4823/21)

 

Το Τ.Ε.Ι. Πελοποννήσου, με έδρα την Καλαμάτα, καταργείται από την έναρξη ισχύος του Ν.4610/19 (ημερ. έναρξης 07.05.2019) ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις του Τ.Ε.Ι., ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτού, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.1 άρθρο 48 Ν.4610/19)

 

Η Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (Ε.Σ.Δ.Υ.) καταργείται από την έναρξη ισχύος του Ν.4610/19 (ημερ. έναρξης 07.05.2019) ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και εντάσσεται στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις της Ε.Σ.Δ.Υ., ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτής, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.1 άρθρο 58 Ν.4610/19)

 

ια) Για τις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης δείτε παραπάνω τη σχετική  υποενότητα.

 

ιβ) το ΝΠΔΔ "Ελληνικό Κτηματολόγιο" (παρ.6 άρθρο 27 Ν.4512/18, όπως τροποποιήθηκε από την περίπτ. γ΄της παρ. 24 του άρθρου 58 του Ν.4602/19)

 

ιγ) η Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία με την επωνυμία «Μάτι Ξανά» (παρ.9 άρθρο 2 Ν.4626/19) (ΑΑΔΕ Ε.2178/03.10.2019)

 

ιδ) Με εξαίρεση το Φ.Π.Α.. απαλλάσσεται από κάθε Φόρο, τέλος, εισφορά, δικαίωμα ή άλλη επιβάρυνση υπέρ του Δημοσίου. Ν.Π.Δ.Δ., δήμων και κοινοτήτων και τρίτων, κάθε δικαιοπραξία του φορέα Β.Ε.ΠΕ., που αφορά την ίδρυση του φορέα ή τρίτου φορέα Β.Ε.ΠΕ.. την κτήση από το φορέα αυτόν της κυριότητας των αναγκαίων για την ίδρυση της Β.Ε.ΠΕ. εδαφικών εκτάσεων και κτιρίων για την εγκατάσταση επιχειρήσεων και των άλλων συναφών εμπράγματων δικαιωμάτων, τη μεταβίβαση δικαιώματος κυριότητας προς τρίτους, τη σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων, την εκμίσθωση, την σύσταση ενοχικής σχέσης, καθώς και κάθε άλλη εμπράγματη ή ενοχική δικαιοπραξία που αφορά την έκταση, που προορίζεται για την ίδρυση και οργάνωση της Β.Ε.ΠΕ. και τα κτίρια που προορίζονται για την εγκατάσταση. (παρ.1 άρθρο 15 Ν.2545/97)

 

ιε) Το Α.Ε.Ι. που συγχωνεύεται με άλλο Α.Ε.Ι. ή απορροφά άλλο Α.Ε.Ι., υπεισέρχεται αυτοδικαίως σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και τις λοιπές υποχρεώσεις του υπό συγχώνευση ή υπό απορρόφηση Α.Ε.Ι., ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτού, κατά τον χρόνο που ορίζεται στο προεδρικό διάταγμα και χωρίς άλλη διατύπωση. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας απαιτείται η τήρηση των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα και δεν απαιτείται η καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή άλλων νομικών προσώπων. (παρ.4 άρθρο 5 Ν.4957/22)

 

ιστ) Το Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.) με την επωνυμία «Πανεπιστημιακή Λέσχη» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.)», με έδρα την Αθήνα, που ιδρύθηκε με τον ν. 5147/1931 (Α’ 211) καταργείται την 31η.12.2022 ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και συγχωνεύεται - απορροφάται από το Ε.Κ.Π.Α., το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις του, ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτού, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.1 άρθρο 296 Ν.4957/22)

 

ιζ) Το Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Πανεπιστημιακή Φοιτητική Λέσχη» του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.), με έδρα την Αθήνα, που ιδρύθηκε δυνάμει του άρθρου 1 του π.δ. 387/1983 (Α’ 141) καταργείται την 31η.12.2022 ως αυτοτελές νομικό πρόσωπο και συγχωνεύεται - απορροφάται από το Ε.Μ.Π., το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις του, ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτού, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Ο.Τ.Α. ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.2 άρθρο 296 Ν.4957/22)

 

ιη) Τα Ν.Π.Δ.Δ. με την επωνυμία «Πανεπιστημιακή Φοιτητική Λέσχη του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το οποίο ιδρύθηκε με την παρ. 4 του άρθρου 12 του ν.δ. 3974 της 4ης/7ης.9.1959 (Α’ 188) και διέπεται από το π.δ. 207/2005 (Α’ 251), το «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Αγροκτήματος Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το οποίο ιδρύθηκε με τον α.ν. της 25ης.1.1936 (Α’ 52) και το β.δ. της 6ης.6.1936 (Α’ 275) και το «Ταμείο Διοίκησης και Διαχείρισης Πανεπιστημιακών Δασών του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης», με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το οποίο ιδρύθηκε με τον ν. 1881/1951 (Α’ 210), καταργούνται την 30ή.6.2023 ως αυτοτελή νομικά πρόσωπα και συγχωνεύονται - απορροφώνται από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.), το οποίο υπεισέρχεται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις τους, ως οιονεί καθολικός διάδοχος αυτών, χωρίς την καταβολή φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.10 άρθρο 296 ν.4957/22, όπως προστέθηκε από την παρ.1 του άρθρου 82 του ν.5021/23) Η παρ.1 του άρθρου 82 του ν.5021/23 ισχύει από την έναρξη ισχύος του ν. 4957/2022. (παρ.2 άρθρο 82 ν.5021/23)

 

ιθ) Τα Α.Ε.Ι. που απορροφούν Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα (Π.Ε.Κ.) υπεισέρχονται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις τους, ως οιονεί καθολικοί διάδοχοί τους, χωρίς την υποχρέωση καταβολής φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα. (παρ.2 άρθρο 462 Ν.4957/22)

 

κ) Τα Α.Ε.Ι. που απορροφούν Ερευνητικά Πανεπιστημιακά Ινστιτούτα (Ε.Π.Ι.) υπεισέρχονται αυτοδικαίως και χωρίς άλλη διατύπωση σε όλα τα ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα και σε όλες τις υποχρεώσεις τους, ως οιονεί καθολικοί διάδοχοί τους, χωρίς την υποχρέωση καταβολής φόρου, τέλους ή άλλου δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή άλλων νομικών προσώπων, τηρουμένων των διατυπώσεων δημοσιότητας για τα ακίνητα.  (παρ.3 άρθρο 462 Ν.4957/22)

 

 

κα) Το νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία «Ογκολογικό Κέντρο Παίδων “Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη - ΕΛΠΙΔΑ”» (Κέντρο) απαλλάσσεται από κάθε δημόσιο, δημοτικό και δικαστικό τέλος ή άλλο άμεσο ή έμμεσο φόρο, πλην του φόρου προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.), του φόρου εισοδήματος, του φόρου δωρεών και κληρονομιών και του φόρου μεταβίβασης ακινήτου, καθώς και από κάθε εισφορά υπέρ τρίτων, δικαίωμα ή κράτηση και απολαύει όλων των δασμολογικών ατελειών και φορολογικών απαλλαγών και ευεργετημάτων που ισχύουν για τα δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα. (άρθρο 14 ν.5034/23)

 


Από τις διατάξεις των παραγράφων 1 και 4 του άρθρου 78 του Συντάγματος, με τις οποίες οριοθετείται η έννοια του φόρου, συνάγεται, μεταξύ άλλων, ότι οι αναφερόμενες σε φορολογικές απαλλαγές ή εξαιρέσεις διατάξεις είναι στενά ερμηνευταίες, με αποτέλεσμα η αρμόδια για την εφαρμογή του νόμου αρχή να υποχρεούται να προβαίνει σε στενή γραμματική ερμηνεία των εν γένει φοροαπαλλακτικών διατάξεων, αποκλεισμένης της διασταλτικής ή αναλογικής μεθόδου (ΣτΕ 2312/1992, 2052/1990, 103/1990 κ.ά.).
Υπό το πρίσμα αυτό, ακίνητα για τα οποία υφίσταται μεν ουσιαστικός περιορισμός στα εμπράγματα δικαιώματα του κυρίου αυτών, όπως ρυμοτομικό βάρος, δέσμευση για κοινωφελή χρήση ή αρχαιολογική δέσμευση, αλλά διατηρείται η κυριότητα, υπόκεινται σε Τ.Α.Π., χωρίς ακόμα και σε περίπτωση απαλλοτρίωσης να ερευνώνται τα αίτια της παράτασης του χρονικού διαστήματος για το οποίο εκκρεμεί η καταβολή αποζημίωσης, προς τη συντέλεση αυτής και της υποβολής της σχετικής πράξης σε μεταγραφή (άρθρο 9 Ν.2882/2001 «Κώδικας αναγκαστικών απαλλοτριώσεων ακινήτων», Α.Κ. 1033). Ως εκ τούτου, πράγματι απαιτείται νομοθετική ρύθμιση, προκειμένου να προβλεφτούν ρητά οι περιπτώσεις των ακινήτων που δεν θα υπόκεινται σε Τ.Α.Π., λόγω περιορισμού των ουσιαστικών δικαιωμάτων των προσώπων που έχουν την κυριότητά τους. (ΥΠ.ΕΣ. 3081/30.12.2016)

Στα τέλη, ειδικούς φόρους, δικαιώματα τρίτων που προβλέπονται στις διατάξεις των άρθρων 1, 2, 3, 7 και 10 του ν. 25/1975 (Α' 74), των άρθρων 1, 2 και 3 του ν. 429/ 1976 (Α' 235), της παρ. 1 του άρθρου 24 του ν. 2130/ 1993 (Α' 62), της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 3345/2005 (Α' 138) δεν υπόκεινται δημόσιες επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας (Δ.Ε.Κ.Ο.), που εκτελούν συγκοινωνιακό έργο, για την ακίνητη περιουσία τους, δομημένη ή μη, που χρησιμοποιείται για τη δραστηριότητά τους και την ομαλή εκπλήρωση του έργου τους. (παρ.2 άρθρο 99 Ν. 4199/13 (ΦΕΚ 216/11.10.2013 τεύχος Α')


Για τη χρήση κατοικίας κατά τον υπολογισμό της αξίας για την επιβολή οποιουδήποτε φόρου (φόρος μεταβίβασης, κληρονομιών, ακίνητης περιουσίας, ΤΑΠ, προσδιορισμός τεκμηρίου διαβίωσης) για όλους τους χώρους τόσο σε υπόγειες στάθμες όσο και στους εσωτερικούς εξώστες, και τις σοφίτες, εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 50%. (παρ.9 άρθρο 24 Ν.4178/13)- καταργήθηκε από την παρ.6 του άρθρου 125 του Ν.4495/17

Κατόπιν εγγράφων της Δ/νσης Φορολογίας Κεφαλαίου του Υπουργείου Οικονομικών προς πολλούς δήμους της Χώρας, με αντικείμενο τη διερεύνηση της αιτίας μηδενισμού της επιφάνειας ακινήτων, ενόψει των διατάξεων περί επιβολής του Έκτακτου Ειδικού Τέλους Ηλεκτροδοτούμενων Δομημένων Επιφανειών (Ε.Ε.Τ.Η.Δ.Ε.), το ΥΠ.ΕΣ με το υπ' αριθ. 17983/13.05.2013 έγγραφο του γνωστοποιεί εξής:
"Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο ζήτημα άπτεται των διατάξεων περί επιβολής και είσπραξης του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ν. 2130/1993, άρθρο 24), παρακαλούμε για τις ακόλουθες ενέργειές σας:
1.Οι Δήμοι που λαμβάνουν τα σχετικά έγγραφα του Υπουργείου Οικονομικών, παρακαλούνται να κοινοποιούν αυτά με την απάντησή τους πέραν της Διεύθυνσής μας και στις οικείες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις.
2.Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις παρακαλούνται να προβαίνουν σε έλεγχο των αιτιάσεων που αναφέρονται στις σχετικές απαντήσεις των δήμων, στο πλαίσιο της νομοθεσίας περί επιβολής του Τ.Α.Π. και των προβλεπόμενων περιπτώσεων απαλλαγής από το εν λόγω τέλος.
Στην περίπτωση που εντοπιστούν περιπτώσεις μηδενισμού της επιφάνειας ακινήτων, για τα οποία δεν ορίζεται απαλλαγή εκ της ανωτέρω νομοθεσίας, θα πρέπει, πέραν των ενεργειών που προβλέπονται στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς τους αναφορικά με την εποπτεία των πράξεων των οικείων δήμων, να μεριμνούν και για τη σχετική ενημέρωση του Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου του αντίστοιχου δήμου, για τις δικές του τυχόν ενέργειες στο πλαίσιο του άρθρου 277 του ν. 3852/2010 (σχετική πληροφόρηση αναφέρεται στο διαδικτυακό τόπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου -http:/www.elsyn.gr/elsyn/root.jsp - στη διαδρομή: Οργανωτική Δομή, Χάρτης - Οργανωτική Δομή)"


Συγκεντρωτικός πίνακας ειδικών περιπτώσεων

[embed_object_post post_id="600033" post_title="Περιπτωσιολογία εσόδων"]embed_object_post[/embed_object_post]