Γενικές αρχές - Ειδικότητα πιστώσεων

Το β.δ. της 17.5/15.6.1959 «Περί οικονομικής διοικήσεως και λογιστικού των Δήμων και Κοινοτήτων» (ΦΕΚ Α΄ 114, διόρθ. ΦΕΚ 145 και 197) ορίζει, στο άρθρο 7 παρ. 2, ότι: «Τα διά του προϋπολογισμού προσδιορισμένα εις έκαστον των άρθρων ποσά δεν επιτρέπεται να χρησιμεύσουν εις άλλα άρθρα (-)». Με τη διάταξη αυτή (βλ. και άρθρα 5 και 15 του ν. 2362/1995 και 3 και 9 του ν.δ/τος 496/1994) καθιερώνεται η δημοσιονομική αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων, σύμφωνα με την οποία η πίστωση που εγγράφεται σε κάθε κωδικό αριθμό εξόδων του προϋπολογισμού διατίθεται αποκλειστικά και μόνο για την αντιμετώπιση των δαπανών εκείνων που κατονομάζονται και περιγράφονται στον κωδικό αυτό αριθμό. Όταν μεταξύ του σκοπού της πίστωσης που καθορίζεται με τον προϋπολογισμό, όπως ο σκοπός αυτός εξειδικεύεται με την περιγραφική διατύπωση (κατονομασία) του τίτλου του οικείου κωδικαρίθμου και του περιεχομένου της δαπάνης, που πρόκειται να πραγματοποιηθεί, δεν υπάρχει εννοιολογική αντιστοιχία, τότε η δαπάνη αυτή δεν μπορεί να βαρύνει τη συγκεκριμένη πίστωση, ενώ τυχόν υπαγωγή της σε αυτή, παρά την έλλειψη της ως άνω αντιστοιχίας, ισοδυναμεί με έλλειψη πίστωσης και αποτελεί λόγο διακωλυτικό της πληρωμής της δαπάνης (βλ. Πρ. VII Τμ. 173/2007, 408/2009). Η έλλειψη πίστωσης, με την οποία εξομοιώνεται και η μη ορθή υπαγωγή συγκεκριμένης δαπάνης στον προσήκοντα με βάση την κατονομασία του κωδικό αριθμό, ελέγχεται κατά την άσκηση προληπτικού ελέγχου του οικείου χρηματικού εντάλματος από το Ελεγκτικό Συνέδριο (
άρθρα 17 παρ. 1 β και 21 παρ. 1 του π.δ. 774/1980,(ήδη παρ.1β άρθρο 28 και παρ.1 άρθρο 32 του  Κώδικα Νόμων για το Ελεγκτικό Συνέδριο που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του Ν. 4129/13 (ΦΕΚ 52/28.02.2013 τεύχος Α'),  Πρ. VII Τμ. 42, 145/2006, 173/2007, 151/2009, 9/2012).


Νομολογία

H δαπάνη για προμήθεια οικοδομικών υλικών που επιμερίστηκε και ανατέθηκε απευθείας με τρεις διαφορετικές συμβάσεις στον ίδιο προμηθευτή, δημιουργεί ασάφεια ως προς την αιτία συνομολόγησής της, με αποτέλεσμα να μην είναι ευχερής ο έλεγχος της ορθής υπαγωγής της κάθε δαπάνης στον προσήκοντα με βάση την κατονομασία του κωδικό αριθμό και ως εκ τούτου να μην μπορεί να ελεγχθεί αν παραβιάστηκε η αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων. (Ελ. Συν. Τμ. 7 Πράξη 62/2012)

Προμήθεια οικοδομικών υλικών. Παραβιάστηκε η αρχή της ειδικότητας των πιστώσεων. Ειδικότερα, η ελεγχόμενη δαπάνη βαρύνει την πίστωση που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό του Δήμου με Κ.Α. 30.6661.0001 και αιτιολογία «προμήθεια οικοδομικών υλικών για συντήρηση κτηρίων». Από τα συνημμένα όμως στο ελεγχόμενο χρηματικό ένταλμα χειρόγραφα σημειώματα προμήθειας, τα οποία συμπίπτουν κατά ποσότητα με τα αναφερόμενα στα οικεία τιμολόγια υλικά, σαφώς προκύπτει ότι τα υλικά της επίμαχης προμήθειας δεν χρησιμοποιήθηκαν στο σύνολό τους για έργα συντήρησης κτηρίων. Μη νόμιμη δαπάνη. Συγγνωστή πλάνη. (
Ελ. Συν. Τμ. 7 Πράξη 63/2012)

Μη νόμιμη η πληρωμή δαπανών για την εκτέλεση εργασιών επισκευής δημοτικού οχήματος (σχολικού λεωφορείου), και συγκεκριμένα αλλαγή του υφάσματος των καθισμάτων, των βραχιόνων αυτών και των ζωνών ασφαλείας και επισκευή των διαδρόμων και των σκαλιών καθώς κατά παράβαση της αρχής  της ειδικότητας των πιστώσεων αυτή βάρυνε την πίστωση που ενεγράφη στον προϋπολογισμό του Δήμου έτους 2014 και αφορούσε στην μετατροπή λεωφορείου για μεταφορά μαθητών, δηλαδή στην εξυπαρχής διαμόρφωση ενός (απλού) λεωφορείου σε σχολικό, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει εννοιολογική αντιστοιχία μεταξύ του σκοπού της πίστωσης  και της δαπάνης που τελικά πραγματοποιήθηκε. Εξάλλου, η εν λόγω πλημμέλεια δεν αίρεται από το γεγονός ότι μετά τη λήξη του οικονομικού έτους 2014 αυτή βαρύνει πλέον τις οφειλές παρελθόντων οικονομικών ετών. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.7 Πράξη 379/2015)

Αμοιβή αναδόχου για τον έλεγχο καλής λειτουργίας, επισκευή και συντήρηση συστημάτων φίλτρανσης ύδατος. Το αντλητικό συγκρότημα που προμηθεύτηκε ο Δήμος στο πλαίσιο σύμβασης για χρήση στη μονάδα ύδατος της Δ.Ε. Δ…, που προορίζεται για εξυπηρέτηση των πάγιων αναγκών ύδρευσής του και για χρονικό διάστημα, κατά κοινή πείρα, μεγαλύτερο του ενός έτους, αποτελεί νέο πάγιο περιουσιακό στοιχείο του και δεν σχετίζεται με τη συντήρηση ή την επισκευή ήδη υφισταμένων εγκαταστάσεων. Ως εκ τούτου, η προϋπολογισθείσα δαπάνη ύψους 8.000,00 ευρώ για την κάλυψη της εν λόγω προμήθειας έπρεπε να βαρύνει τον Κ.Α. 713 «Προμήθειες Παγίων» και όχι τον 25.6262.07 «Έλεγχος καλής λειτουργίας, επισκευή και συντήρηση συστημάτων φίλτρανσης», είναι δε για τον λόγο αυτό μη κανονική. Μη νόμιμη δαπάνη. Συγγνωστή πλάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.7 Πράξη 12/2020)

 

Η ελεγχόμενη δαπάνη παρίσταται μη κανονική, δεδομένου ότι αφενός δεν περιλαμβάνεται στα στοιχεία του φακέλου η απόφαση για την ανατροπή της ανάληψης υποχρέωσης εντός του έτους που εκδόθηκε η τελευταία, ενώ η εκ νέου ανάληψη κατά το έτος 2019 βαρύνει διαφορετικό ΚΑΕ (20.8121.001 «Αγορές κτιρίων τεχνικών έργων και προμήθειες παγίων» αντί του 20.7135.023 «Προμήθεια συστήματος αντικεραυνικής προστασίας μονάδα μεταβατικής περιόδου»), κατά παράβαση των διατάξεων, αφετέρου διότι στο χρηματικό ένταλμα πληρωμής δεν επισυνάπτεται το ρητώς προβλεπόμενο από τον νόμο, ως απαραίτητο δικαιολογητικό πληρωμής, αποδεικτικό εισαγωγής των υλικών στην αποθήκη του Συνδέσμου, ούτε άλλωστε προκύπτει ότι τα υλικά της επίμαχης προμήθειας έχουν καταχωρηθεί στο μητρώο παγίων του. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.7 Πράξη 327/2019)