[post_tabs][post_tab title="Νέο καθεστώς"]
Περιπτωσιολογία
I. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται και δεν χρησιμοποιούνται
II. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται αλλά χρησιμοποιούνται
III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
IV. Οι εκτός σχεδίου περιοχές
V. Υπό ανέγερση οικοδομές- εργοταξιακό ρεύμα
VI. Φωτοβολταϊκά Συστήματα
VII. Εποχιακές επιχειρήσεις
VIII. Τέλη καθαριότητας λαϊκών αγορών
IX. Επιχειρηματικό Πάρκο
X. Περιοχές διαχείρισης Οργανισμών Λιμένος
XI. Περιοχές διαχείρισης Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά
XII. Δήμοι όπου λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών
XIII. ΙΚΑ, ΜΤΠΥ, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια, ΟΣΕ
XIV. Ακίνητα που έχουν παραχωρηθεί ή εκμισθωθεί σε τρίτους
XV. Κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες
I. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται και δεν χρησιμοποιούνται
Για ακίνητα που δεν είχαν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ και δεν χρησιμοποιούνταν μέχρι την 26.3.2019, δεν απαιτούνταν δήλωση των ιδιοκτητών τους στον δήμο ότι αυτά δεν χρησιμοποιούνταν, αλλά ούτε και ο δήμος είναι δυνατό να στοιχειοθετήσει την χρησιμοποίησή τους ή μη, στο πριν την 26.3.2019 διάστημα εάν δεν είχε διενεργήσει αυτοψία. Μέχρι την ημερομηνία αυτή, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωση οφειλών από τα ανταποδοτικά δημοτικά τέλη που επιβλήθηκαν στα ακίνητα αυτά, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 103 του ν. 4604/2019.
Από την 26.3.2019 και μετά, για τα ακίνητα αυτά, απαιτείται δήλωση των ιδιοκτητών τους στον δήμο ότι δεν χρησιμοποιούνται και στην περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί τέτοια δήλωση, επιβάλλονται τα αναλογούντα τέλη και πρόστιμα από την ημερομηνία αυτή και μετά, υπολογιζόμενα με τον συντελεστή που αποφασίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο να επιβάλλεται στα στερούμενα ηλεκτρικής εγκαταστάσεως και μη χρησιμοποιούμενα ακίνητα. (ΥΠ.ΕΣ. 50893/01.08.2022)
Η δήλωση ακινήτου στο Ε9 δεν συνδέεται με την ανωτέρω διαδικασία. (ΥΠ.ΕΣ. 50893/01.08.2022)
Ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, απαλλάσσονται από την καταβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόμιμου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήμο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν.
Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται ανά κατηγορία ακινήτου και καταβάλλονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του από 24.9/20.10.1958 β.δ. (Α' 171).
Εάν, παρά την υποβολή της δήλωσης διαπιστωθεί ηλεκτροδότηση ή χρήση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος του υπόχρεου το τέλος που αναλογεί από το χρόνο απαλλαγής και ισόποσο πρόστιμο. (άρθρο 3 παρ.1 Ν.25/75 όπως τροποποιήθηκε από την παρ.14 του άρθρου 9 του Ν.2503/97 και την παρ.1 του άρθρου 5 του Ν.3345/05, ΦΕΚ - 138 Α' και την παρ.1 του άρθρου 222 του Ν.4555/18)
Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού για ακίνητο, του οποίου η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί, σύμφωνα με βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου και το οποίο, σύμφωνα με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νομίμου εκπροσώπου αυτού, δεν χρησιμοποιούταν κατά το διάστημα αναφοράς, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Η υπεύθυνη δήλωση του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να υποβληθεί μέχρι τις 31.12.2019. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται. (παρ.2 του άρθρου 222 του Ν.4555/18, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 103 του Ν.4604/19)
Με την παρ.1 του άρθρου 21 του Ν.4674/20 αντικαθίσταται η παρ.2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133) και παρατείνεται έως την 30η.6.2020 η προθεσμία για την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης για την τακτοποίηση των οφειλών των μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων.
Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού για ακίνητο, του οποίου η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί, σύμφωνα με βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου και το οποίο, σύμφωνα με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νομίμου εκπροσώπου αυτού, δεν χρησιμοποιούνταν κατά το διάστημα αναφοράς, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Η υπεύθυνη δήλωση του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να υποβληθεί μέχρι τις 30.6.2020. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται.
Με την παρ.2 του άρθρου 375 του Ν.4700/20 η προθεσμία του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α’ 133) παρατείνεται από τη λήξη της έως 31.8.2020.
Με την αντικατάσταση της παρ.2 του άρθρου 375 του Ν.4700/20 από την παρ. 1 του άρθρου 69 του Ν.4722/20 παρατείνεται εκ νέου η προθεσμία από τη λήξη της, έως τις 30.09.2020.
Ειδικά για τους δήμους της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν.4728/20 και του άρθρου ενδέκατου της από 22.8.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄161), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4722/2020 (Α΄177), η προθεσμία του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 51 του ν. 4647/2019 (Α΄204), ως προς την υποβολή δήλωσης για τον καθορισμό της επιφάνειας ή και της χρήσης ακινήτου περί του υπολογισμού φόρων, τελών και εισφορών προς τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, και η προθεσμία του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄133), ως προς την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης για τη μη χρησιμοποίηση ακινήτου, του οποίου η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί, παρατείνονται έως τις 31.12.2020. (άρθρο 7 Ν.4728/20)
Η προθεσμία του άρθρου 7 του ν. 4728/2020 (Α΄ 186) παραμένει σε ισχύ. (παρ.2 άρθρο 51 Ν.4647/19, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 173 του Ν.4764/20)
Με τη ρύθµιση της πρώτης παραγράφου του άρθρου 103 του Ν.4604/19, αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133) έτσι ώστε να παρασχεθεί στους ιδιοκτήτες ακινήτων, των οποίων έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση, ικανό χρονικό περιθώριο, προκειµένου να υποβάλουν στον οικείο δήµο την, αναγκαία για την απαλλαγή από τα αναλογούντα τέλη καθαριότητας και φωτισµού, δήλωση, περί µη χρήσης τους. Παράλληλα, εξασφαλίζεται η οµαλή εφαρµογή της πάγιας διάταξης της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 25/1975 (Α΄ 74), όπως αντικαταστάθηκε µε την παράγραφο 1 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133), σύµφωνα µε την οποία η ηµεροµηνία υποβολής της εν λόγω δήλωσης συνιστά τη χρονική αφετηρία της απαλλαγής. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4604/19)
Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τα οποία έχουν επιβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν.4604/19 (ημερ. έναρξης ισχύος 26.03.2019), επειδή δεν έχει υποβληθεί από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου δήλωση ότι, δεν γινόταν χρήση αυτού και αφορούν διάστημα κατά το οποίο το ακίνητο δεν είχε ποτέ ηλεκτροδοτηθεί, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους, εφόσον δεν στοιχειοθετείται από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου η, κατά το ανωτέρω διάστημα, χρησιμοποίησή του. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται. (παρ.2 άρθρο 103 Ν.4604/19)
Για την εφαρμογή της ρύθμισης αυτής δεν απαιτείται σύμπραξη των οφειλετών. (ΥΠ.ΕΣ. 26063/08.04.2019)
Σκοπός της διάταξης της παραγράφου 2 του άρθρου 103 του Ν.4604/19 είναι η, επιβεβληµένη και βάσει των αρχών της ίσης µεταχείρισης και της προστασίας της δικαιολογηµένης εµπιστοσύνης των πολιτών, διαγραφή ή παράλειψη βεβαίωσης οφειλών σχετιζόµενων µε την επιβολή ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισµού για ακίνητα που, ενώ δεν είχαν ηλεκτροδοτηθεί, επιβαρύνονταν µε το τέλος, λόγω της µη πλήρωσης των προϋποθέσεων της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 3345/2005 (Α΄ 138), η οποία αντικαταστάθηκε µε την παρ. 1 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018. Με την τελευταία ρύθµιση κατέστη σαφές ότι η προϋπόθεση της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης για τη µη χρήση του ακινήτου, προκειµένου αυτό να απαλλαγεί από την επιβολή του ως άνω τέλους, ισχύει αποκλειστικά για ακίνητα στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση. Στην περίπτωση δε ακινήτων που δεν έχουν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και άρα δεν έχει υποβληθεί στο δήµο η προβλεπόµενη στο άρθρο 2 του ν. 25/1975 δήλωση, η επιβολή τελών πρέπει να συνέχεται µε τη χρήση του ακινήτου. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4604/19)
Επισημαίνεται ότι η διαγραφή των οφειλών αυτών αναφέρεται και στην περίπτωση που έχουν υπαχθεί σε οποιαδήποτε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, τηρουμένης της πρόβλεψης ότι «ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται». (ΥΠ.ΕΣ. 39788/31.07.2018) (ΥΠ.ΕΣ. 26063/08.04.2019)
Ο Συνήγορος του Πολίτη με την από 20.01.2020 Σύνοψη διαμεσολάβησης για επιστροφή δημοτικών τελών που αχρεωστήτως κατεβλήθησαν για ουδέποτε ηλεκτροδοτηθέντα ακίνητα, υπογράμμισε ότι, στοιχεία που κατά την αυτοψία διαπιστώθηκε ότι έχουν τοποθετηθεί σε αυτά (π.χ. πρίζες, λαμπτήρες, βρύσες, ηλεκτρολογικός πίνακας) και τα οποία είναι αναγκαία ώστε να τα καταστήσουν λειτουργικά, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι στοιχειοθετούν τη χρησιμοποίησή τους στην παρούσα φάση.
Ο Συνήγορος του Πολίτη με το σχετικό από 16.04.2019 δελτίο τύπου του επισημαίνει ότι ζήτησε επίσης από το Υπουργείο Εσωτερικών τη διαγραφή οφειλών από δηµοτικά τέλη ακινήτων που δεν χρησιµοποιούνται και των οποίων η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί από τον διαχειριστή δικτύου, λόγω ανεξόφλητων λογαριασµών ηλεκτρικού ρεύµατος.
Το Υπουργείο δεν προχώρησε σε ρύθµιση του ζητήµατος, ωστόσο η Αρχή εξακολουθεί να έχει την άποψη ότι και στις περιπτώσεις αυτές πρόκειται για µη χρησιµοποιούµενα και µη ηλεκτροδοτούµενα ακίνητα, τα οποία πρέπει επίσης να απαλλάσσονται από τα δηµοτικά τέλη.
Ο Συνήγορος του Πολίτη με το σχετικό από 07.08.2018 δελτίο τύπου του επισημαίνει τα εξής σχετικά με την ανωτέρω νομοθετική ρύθμιση:
Σκοπός του άρθρου 222 του Ν.4555/18 είναι η άρση της αβεβαιότητας σχετικά µε το χρόνο απαλλαγής από την υποχρέωση των ιδιοκτητών µη ηλεκτροδοτούµενων και µη χρησιµοποιούµενων ακινήτων προς καταβολή δηµοτικών τελών καθαριότητας και φωτισµού και των εξ αυτής προκληθεισών δυσµενών συνεπειών και ανισοτήτων, µέσω αφενός της σαφούς και ρητής οριοθέτησης των χρονικών ορίων επιβολής της δήλωσης περί µη χρήσης και αφετέρου της διαγραφής ή παράλειψης βεβαίωσης τυχόν οφειλών που έχουν µέχρι σήµερα επιβληθεί λόγω της µη έγκαιρης υποβολής της δήλωσης περί µη χρήσης από τους δικαιούχους. Ταυτόχρονα, σύµφωνα µε τη νέα διάταξη, προς περαιτέρω διευκόλυνση των δικαιούχων, απλοποιείται η σχετική διαδικασία, καθώς εφεξής για την απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής των εν λόγω τελών απαιτείται µόνο η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης περί της διακοπής ηλεκτροδότησης και της µη χρήσης του ακινήτου προς τον αρµόδιο Δήµο, ο οποίος και φέρει την ευθύνη ελέγχου της ακρίβειας του περιεχοµένου της εν λόγω δήλωσης. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4555/18)
Πριν τον Κλεισθένη Ι (Ν.4555/18)
Δείτε παρακάτω επισημάνσεις και αντιρρήσεις που είχαν εκφραστεί σχετικά με το χρόνο απαλλαγής και τη διαδικασία πριν τον Κλεισθένη Ι.
Οι παρακάτω εγκύκλιοι του ΥΠ.ΕΣ. και έγγραφα του ΣτΠ δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής έπειτα από την έναρξη ισχύος του Κλεισθένη Ι (Ν.4555/18) στις 19.07.2018 καθώς έρχονται σε αντίθεση με το περιεχόμενο του άρθρου 222 του Ν.4555/18:
Δεν προκύπτει χρονικός περιορισμός όσον αφορά στην υποβολή τόσο της υπεύθυνης δήλωσης του ιδιοκτήτη του ακινήτου (ή του νόμιμου εκπροσώπου του) όσο και της βεβαίωσης της ΔΕΗ η οποία πιστοποιεί τη μη ηλεκτροδότηση του ακινήτου, προκειμένου να απαλλαγεί το ακίνητο από το τέλος καθαριότητας- φωτισμού. (ΥΠ.ΕΣ. οικ. 2856/20.10.2015)
Το ΥΠ.ΕΣ. σχετικά με το χρόνο έναρξης της απαλλαγής του ακινήτου έχει εκφράσει διαφορετικές απόψεις.
Τελευταία είναι η άποψη που εκφράζεται στο έγγραφο ΥΠ.ΕΣ. 50329/19.12.2014 σύμφωνα με το οποίο η υπεύθυνη δήλωση περί μη χρήσης του ακινήτου δεν μπορεί, κατ' αρχήν, να αξιολογηθεί από το Δήμο όταν αναφέρεται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της σε αυτόν. Συνεπώς, η προβλεπόμενη απαλλαγή από το τέλος καθαριότητας ισχύει από την ημερομηνία κατάθεσης των ανωτέρω δικαιολογητικών, ύστερα από την οποία καθίσταται ελέγξιμη από τον ΟΤΑ ή μη χρήση του ακινήτου.
Η ανωτέρω άποψη επαναλαμβάνεται και στο έγγραφο ΥΠ.ΕΣ. οικ. 2856/20.10.2015.
Ίδια άποψη με την παραπάνω είχε εκφραστεί με παλαιότερο έγγραφο του ΥΠΕΣΔΔΑ 788/19.01.2007.
Ωστόσο με το έγγραφο ΥΠ.ΕΣ. 71906/21.01.2008 εκφράζεται η άποψη ότι ως χρόνος έναρξης της απαλλαγής του ακινήτου από το συγκεκριμένο τέλος θεωρείται η ημερομηνία διακοπής της ηλεκτροδότησης αυτού, η οποία προκύπτει από την προβλεπόμενη βεβαίωση της Δ.Ε.Η. Επισημαίνεται δε, ότι εάν διαπιστωθεί ανακρίβεια των στοιχείων της υπεύθυνης δήλωσης επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις της παρ. 6, του άρθρου 22, του Ν. 1599/86 (ΦΕΚ 75/Α').
Ο Συνήγορος του Πολίτη, καλεί όλους τους ∆ήµους της επικράτειας να εφαρµόζουν ενιαία και ορθά τη διάταξη του άρθρου 5 του ν. 3345/2005 και να µην επιβάλλουν αναδροµικά δηµοτικά τέλη σε ακίνητα που δεν χρησιµοποιούνται και δεν ηλεκτροδοτούνται, σε περιπτώσεις υποβολής της προβλεπόµενης υπεύθυνης δήλωσης σε χρόνο µεταγενέστερο αυτού της διακοπής ηλεκτροδότησης.
Η Ανεξάρτητη Αρχή, διαπιστώνοντας ότι αρκετοί ∆ήµοι δεν απαλλάσσουν από τα δηµοτικά τέλη ακίνητα που αποδεδειγµένα δεν ηλεκτροδοτούνται λόγω υποβολής της υπεύθυνης δήλωσης περί µη χρήσης σε χρόνο µεταγενέστερο της διακοπής ηλεκτροδότησης, επισηµαίνει ότι:
• Ο νόµος ρητά προβλέπει απαλλαγή των ακινήτων αυτών από τα δηµοτικά τέλη «για όσο χρόνο παραµένουν κλειστά», χωρίς να προβλέπει συγκεκριµένη προθεσµία για την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης
• Η υπεύθυνη δήλωση, σύµφωνα µε νοµολογία του Συµβουλίου της Επικρατείας, µπορεί να αφορά παρελθόντα γεγονότα, εποµένως οι ∆ήµοι οφείλουν να λαµβάνουν υπόψη υπεύθυνες δηλώσεις που αφορούν γεγονότα ή στοιχεία αναγόµενα σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής τους
• Η µη χρήση του ακινήτου µπορεί να αποδειχτεί συνδυαστικά, από τη βεβαίωση διακοπής ηλεκτροδότησης και τη δήλωση του κενού ακινήτου στη φορολογική δήλωση
• Όπως έχει επισηµάνει ο Συνήγορος ήδη από το 2014 και όπως δέχτηκε σε πρόσφατη απόφασή του και το ∆ιοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά, η µη χρήση του ακινήτου τεκµαίρεται από την ηµεροµηνία διακοπής της ηλεκτροδότησης, ανεξάρτητα από το χρόνο υποβολής από τον ιδιοκτήτη του αιτήµατος απαλλαγής του από τα τέλη στον αρµόδιο ∆ήµο.
• Το βάρος να ανταποδείξει ότι το ακίνητο χρησιµοποιούνταν κατά το κρίσιµο διάστηµα παρά το ότι δεν ηλεκτροδοτούνταν, ανήκει στον οικείο ∆ήµο.
• Η απαίτηση ορισµένων ∆ήµων για ταυτόχρονη µε τη διακοπή ηλεκτροδότησης υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης, αποτελεί µια επιπλέον αυθαίρετη προϋπόθεση, µη προβλεπόµενη από το νόµο, η οποία δε συνάδει µε το σκοπό του νοµοθέτη και επιβαρύνει τους πολίτες.
Σχετικό το από 15.01.2018 δελτίο τύπου και το έγγραφο του ΣτΠ προς τους αρμόδιους φορείς.
Μόνη νόμιμη συνέπεια της μη υποβολής της δήλωσης της παρ. 1 του αρ. 5 του ν. 3345/2005, η οποία κατατίθεται στον εκάστοτε δήμο μαζί με τη βεβαίωση διακοπής ηλεκτροδότησης της Δ.Ε.Η. (ή άλλου παρόχου), είναι η μη απαλλαγή του ακινήτου από το τέλος καθαριότητας- φωτισμού και η βεβαίωση και είσπραξη της οφειλής κατά την κείμενη νομοθεσία (αρ. 6, ν 25/1975) (ΥΠ.ΕΣ. οικ. 2856/20.10.2015)
Για περισσότερα δείτε παρακάτω την υποενότητα 20. Κυρώσεις.
Αρκετοί δήμοι επιβάλλουν στους ιδιοκτήτες αναδρομικά δημοτικά τέλη και πρόστιμα διπλάσια των τελών, καταλογίζοντάς τους μη ενημέρωση του δήμου σχετικά με τη διακοπή έκδοσης λογαριασμού ΔΕΗ. Εξομοιώνουν με τον τρόπο αυτό την παράλειψη ενημέρωσης του δήμου για τη διακοπή της ηλεκτροδότησης, με την παράλειψη δήλωσης των ακινήτων στις δημοτικές υπηρεσίες, για καθορισμό των δημοτικών τελών ή τη δήλωση απαλλαγής από τα δημοτικά τέλη, όταν το ακίνητο δεν χρησιμοποιείται και δεν ηλεκτροδοτείται. Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει διατυπώσει την άποψη ότι η δήλωση του Ν. 3345/2005 είναι αναγκαία μόνο για την εφεξής απαλλαγή του ιδιοκτήτη από τα δημοτικά τέλη και συνεπώς η μη υποβολή της δεν εξομοιούται με την παράλειψη δήλωσης μεταβολής των στοιχείων του ακινήτου που επισύρει τα πρόστιμα του άρθρου 19 Ν. 1080/1980, όταν μάλιστα η ΔΕΗ υποχρεούται να ενημερώνει τους ΟΤΑ για τα ακίνητα των οποίων η ηλεκτροδότηση διεκόπη. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2016)
Δήμος επέβαλε αναδρομικά δημοτικά τέλη, δημοτικό φόρο και ΤΑΠ σε κλειστό, μη ηλεκτροδοτούμενο άνω της πενταετίας ακίνητο, υπολογίζοντάς τα με συντελεστή επαγγελματικής στέγης, καθώς το ακίνητο κατά την τελευταία ηλεκτροδότηση χρησιμοποιείτο ως τέτοια. Οι αναφερόμενοι προσκόμισαν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία από τα οποία προέκυπτε ότι το συγκεκριμένο ακίνητο ήταν και είναι οικία και ως τέτοια δηλώνεται στην αρμόδια ΔΟΥ, έτυχε δε για ένα χρονικό διάστημα να εκμισθωθεί ως επαγγελματική στέγη, ενώ τα τελευταία χρόνια, για τα οποία και καταλογίστηκαν τα επίμαχα ποσά, παρέμενε κλειστό και μη ηλεκτροδοτούμενο. Η παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη προς τον δήμο, για τον επανυπολογισμό των οφειλόμενων ποσών με βάση τον συντελεστή που αντιστοιχεί στις κατοικίες, έγινε δεκτή (υπόθεση 200723/2015). (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2015)
Η καταβολή των τελών καθαριότητας και φωτισμού δεν εξαρτάται από την χρησιμοποίηση ή μη της παρεχομένης υπηρεσίας, ούτε από την πλημμελή εξυπηρέτηση ή την εξ ολοκλήρου έλλειψη εξυπηρέτησης ενός ή περισσοτέρων ακινήτων της περιοχής ή την πλημμελή λειτουργία των υπηρεσιών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού, ενώ των επιδίκων τελών δεν εξαιρούνται τα ακίνητα που παραμένουν κλειστά και δεν χρησιμοποιούνται, διότι η επιβολή τους δεν αφορά μόνον την περισυλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων που προέρχονται από τα ακίνητα, αλλά και στην καθαριότητα των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και στον ηλεκτροφωτισμό τους. Απορρίπτεται η προσφυγή ανώνυμης εταιρίας με την οποία ζητείται η ακύρωση εγγραφών της στους βεβαιωτικούς καταλόγους του καθ’ ου η προσφυγή Ο.Τ.Α. για τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού. Κρίνονται απορριπτέα ως αβάσιμα τα επιχειρήματα ότι η προσφεύγουσα εταιρία λύθηκε και τέθηκε σε εκκαθάριση και διέκοψε την εμπορική δραστηριότητά της, με αποτέλεσμα να μην έχει απορρίμματα προς αποκομιδή, ενώ τα απορριμματοφόρα του καθ’ ου δεν εισέρχονταν στο ακίνητό της, παραλλήλως δε, η αποκομιδή των απορριμμάτων της ελάμβανε χώραν από την ανώνυμη εταιρεία και ότι το μεγαλύτερο τμήμα της ιδιοκτησίας της είναι ακάλυπτος χώρος που δεν εξυπηρετεί κανένα λειτουργικό σκοπό της, καθώς επίσης και το ότι το ακίνητο της εταιρίας δεν περιβάλλεται από πλατείες και κοινόχρηστους χώρους που ευρίσκονται στα αστικά κέντρα και για τα οποία παρέχονται υπηρεσίες καθαριότητος και ηλεκτροφωτισμού από τον καθ’ ου Ο.Τ.Α. και να μην συντρέχει στην προκειμένη υπόθεση ο ανταποδοτικός χαρακτήρας των επιδίκων τελών. (ΔΕφΘεσσ Α 704/2016)
Είναι νόμιμη η επιβολή τέλους καθαριότητας ακινήτου το οποίο παρέμενε κλειστό ολόκληρο το έτος (Γνωμ.Ν.Σ.Κ 845/69)
II. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται αλλά χρησιμοποιούνται
Οι στερούμενοι ηλεκτρικής εγκαταστάσεως υποχρεούνται στην πληρωμή τελών, καθαριότητος και φωτισμού, υπολογιζόμενων κατά τις διατάξεις των άρθρων 21 και 22 του από 24-9/20-10-1958 Β.Δ. "περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον νόμου των ισχυουσών διατάξεων περί των προσόδων των δήμων και κοινοτήτων. (άρθρο 3 παρ.1 Ν.25/75)
Η επιβολή και είσπραξη του Ενιαίου Ανταποδοτικού Τέλους Καθαριότητας και Φωτισμού πάντα συνδέεται με τη χρήση του ακινήτου. Για ακίνητα που χρησιμοποιούνται χωρίς να έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ (στερούνται ηλεκτρικής εγκαταστάσεως) ισχύουν οι διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 25/1975. Το τέλος υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 21 και 22 του από 24.9/20.10.1958 β.δ/τος και βαρύνει αυτόν που χρησιμοποιεί το ακίνητο, ο οποίος υποχρεούται να το καταβάλλει ανά εξάμηνο στο δημοτικό ταμείο. (ΥΠ.ΕΣ. 50893/01.08.2022)
Από το συνδυασμό της παρ. 8 του αρ. 1 του ν. 25/1975 και της παρ. 1 του αρ. 3 του ίδιου νόμου, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, με την παρ. 1 του αρ. 222 του ν.4555/2018, προκύπτει ότι για τα ακίνητα που δεν έχουν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή για αυτά στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, οφείλονται τέλη από όποιον τα χρησιμοποιεί, σύμφωνα με την παρ. 5 του αρ. 21 του β.δ. 24-9/20.10.1958. (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
Από το ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο συνάγεται ότι εναπόκειται στο Δημοτικό Συμβούλιο να ορίσει συντελεστές, διαφορετικούς από τους ισχύοντες για τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, ανάλογα με τις χρήσεις που μπορεί να έχουν τα μη ηλεκτροδοτούμενα, για τον υπολογισμό των τελών που οφείλονται.
Στην έννοια δε της χρήσης περιλαμβάνεται η με οποιοδήποτε τρόπο χρησιμοποίηση του ακινήτου, ακόμα και ως αποθηκευτικός χώρος (ΣτΕ 3963/2004), δεδομένου ότι η οφειλή γενικά των τελών καθαριότητας και φωτισμού δεν προϋποθέτει την πραγματική χρησιμοποίηση της υπηρεσίας (ΣτΕ 2340/2017, 1104/2017,2411/2014 κ.α.). (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
Σε κάθε περίπτωση, οι χρήσεις θα πρέπει να περιγράφονται στην απόφαση για την επιβολή των τελών καθαριότητας και φωτισμού, ώστε να προκύπτει με σαφήνεια και το κριτήριο ελέγχου των δηλώσεων που υποβάλλονται, προκειμένου να χορηγηθεί η απαλλαγή που προβλέπεται στο 2° εδάφιο της παρ. 1, του αρ. 3 του ν. 25/1975, όπως ισχύει για τα ακίνητα στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση. (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
Επισημαίνεται ότι, για την ορθή εφαρμογή του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του προαναφερόμενου άρθρου, απαιτείται η συστηματική ενημέρωση των ενδιαφερόμενων, για την υποχρέωσή τους να υποβάλουν δήλωση στην περίπτωση που ακίνητο έχει απαλλαγεί πλήρως από τα τέλη πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ή να ηλεκτροδοτηθεί εκ νέου. (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
Α. Ημιυπαίθριοι χώροι (Ν.3843/10)
Με το άρθρο 33 του ν. 3937/2011 ρυθμίζονται τα θέματα που είχαν προκύψει σχετικά με την εφαρμογή του νόμου 3897/2010 για τους ημιυπαίθριους χώρους και τον υπολογισμό επ' αυτών τελών από τους Δήμους. Συγκεκριμένα για τους ημιυπαίθριους χώρους η αλλαγή της χρήσης του ακινήτου που επέρχεται με την υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 3843/2010 δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του τέλους του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, καθώς και των τελών του ν. 25/1975 και του άρθρου 25 του ν. 1828/1989, όπως ισχύουν.
Στην περ. α' της παράγρ. 5 του άρθρου 22 του Ν.3897/2010 ορίζεται ότι για τους χώρους που διατηρούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 3843/2010 δεν οφείλονται αναδρομικά οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής τέλη και πρόστιμα. Τυχόν ήδη καταβληθέντες φόροι, τέλη και σχετικά πρόστιμα δεν αναζητούνται. Οι διατάξεις της ανωτέρω περ. α', παρ. 5 του άρθρου 22 του ν.3897/2010 ισχύουν αναδρομικά από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν.3843/2010 (28.4.2010). Ενόψει των παραπάνω, επισημαίνεται ότι για την ηλεκτροδότηση των ημιυπαίθριων και λοιπών χώρων που υπάγονται στη ρύθμιση του ν.3843/2010 δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του ν. 1882/1990, οι διατάξεις των άρθρων 35-36 του Κ.Φ.Ε. και της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. 1137140/2439/Α0012-ΠΟΛ. 1277/5.12.1994, όπως ισχύουν. Τέλος, τονίζεται ότι στις περιπτώσεις που τα κτίρια στα οποία βρίσκονται οι χώροι που ρυθμίστηκαν με βάση το ν.3843/2010, όπως ισχύει, δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί τότε ευνόητο είναι ότι για την ηλεκτροδότηση των κτιρίων αυτών εκτός των ρυθμιζόμενων χώρων θα έχουν εφαρμογή είτε οι διατάξεις των άρθρων 35 και 36 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, εφόσον πρόκειται για οικοδομές που ανεγείρονται με βάση άδεια που εκδίδεται από 1.1.1995 και εφεξής, είτε οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του ν.1882/1990 στο σύνολό τους, εφόσον πρόκειται για οικοδομές που ανεγείρονται με βάση άδεια που εκδόθηκε μέχρι 31.12.1994 ή για αυθαίρετες οικοδομές που έχουν νομιμοποιηθεί ή για τις οποίες έχει εγκριθεί η ηλεκτροδότηση από τις αρμόδιες προς τούτο αρχές. (ΠΟΛ 1121/24.05.2011)
Με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 4474/2017 καταργούνται οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 1882/1990 (Α' 43), όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 53 του ν. 2065/ 1992 (Α' 113).
Οι καταργούμενες διατάξεις προέβλεπαν διαδικασία προσκόμισης δικαιολογητικών στη Δ.Ο.Υ. προκειμένου να γίνει θεώρηση βεβαίωσης για την ηλεκτροδότηση ακινήτων. Σημειώνεται ότι για τα ακίνητα των οποίων οι άδειες ανέγερσης είχαν εκδοθεί μετά την 1/1/1995 η σχετική υποχρέωση ίσχυε δυνάμει των άρθρων 35 και 36 του ν. 2238/1994 και καταργήθηκε ήδη με τις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 26 του ν. 4223/2013 (σχετική η υπ 'αρ. Δ12Α 1015993 ΕΞ 2014 εγκύκλιος του ΓΓΔΕ). Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις καταργείται η σχετική υποχρέωση και για τα ακίνητα των οποίων οι άδειες ανέγερσης εκδόθηκαν μέχρι 31/12/1994. (ΠΟΛ 1098/06.07.2017)
Με την ΓνΝΣΚ 360/2012 γίνονται δεκτά τα εξής:
1.Δεν επιβάλλεται τέλος καθαριότητας και φωτισμού, φόρος ηλεκτροδοτούμενών χώρων και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη για τους διατηρούμενους δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 5 επ. του Ν.3843/2010 χώρους, πλην των περιπτώσεων όπου ήδη επεβάλλοντο αυτά, με βάση την προηγούμενη χρήση των χώρων αυτών.
2. Αν οι διατηρούμενοι με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του ν.3843/2010 χώροι είχαν ήδη δηλωθεί για τον υπολογισμό των ως άνω τελών και φόρων, συνεχίζουν να λαμβάνονται υπ' όψιν και να συνυπολογίζονται όπως είχαν δηλωθεί, χωρίς, δηλαδή, να υπολογίζεται η αλλαγή της χρήσης.
Με το υπ' αριθ. ΔΠΕΙΣ Α 1161875 ΕΞ 2012/21.11.2012 έγγραφο του Υπ. Οικ. επισημαίνεται πως δεν θα διενεργείται επιστροφή των καταβληθέντων παραβόλων των διατάξεων της παρ. 2γ του άρθρου 5 ν.3843/2010 (ΦΕΚ 62 Α'), σε καμία περίπτωση, σε αντίθεση με τα αχρεωστήτως καταβληθέντα στις Δ.Ο.Υ. παράβολα των διατάξεων του άρθρου 24 του ν.4014/2011, (ΦΕΚ 209 Α') τα οποία επιστρέφονται με τη διαδικασία που σας έχει κοινοποιηθεί με το ΔΠΕΙΣΑ 1087103 ΕΞ06/06/2012 έγγραφό.
Δείτε και την ΠΟΛ 1261/27.12.2011: Διαδικασία ηλεκτροδότησης των αυθαίρετων κατασκευών ή χώρων αυθαίρετης αλλαγής χρήσης που ρυθμίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4014/2011.
Β. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης (Ν.4014/11)
Για τις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης που εξαιρούνται της επιβολής κυρώσεων με βάση τις διατάξεις του ν.4014/2011 δεν οφείλονται αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές και οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής πρόστιμα και τέλη, όπως το τέλος ακίνητης περιουσίας, καθαριότητας, φωτισμού και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη. Τυχόν ήδη καταβληθέντες φόροι, τέλη και πρόστιμα δεν αναζητούνται. Η αλλαγή χρήσης δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του τέλους του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, καθώς και των τελών του ν. 25/1975 και του άρθρου 25 του ν. 1828/1989, όπως ισχύουν και δεν επιβάλλονται αναδρομικά διαφορές που προκύπτουν ως προς το ύψος των τελών, οι οποίες προέρχονται από την αλλαγή χρήσης. Για τη χρήση κατοικίας κατά τον υπολογισμό της αξίας για την επιβολή οποιουδήποτε φόρου (φόρος μεταβίβασης, κληρονομιών, ακίνητης περιουσίας, ΤΑΠ, προσδιορισμός τεκμηρίου διαβίωσης) για όλους τους χώρους σε υπόγειες στάθμες, τα πατάρια που πολεοδομικά δεν αποτελούν όροφο και τις σοφίτες, εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 50%. (παρ.22 άρθρο 24 Ν.4014/11)
Από τη γραμματική διατύπωση της ανωτέρω διάταξης προβλέπεται ρητά ότι, εξαιρούνται της επιβολής εισφορών και λοιπών κυρώσεων μόνο οι περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσεων οι οποίες έχουν υπαχθεί, κατόπιν αιτήσεως των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών (κύριων των έργων οι οποίοι είναι και οι υπόχρεοι έναντι του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), στη ρύθμιση της ανωτέρω διάταξης, η οποία ισχύει από 21.9.2011 και εφεξής. Όσον αφορά όμως στις περιπτώσεις των κτισμάτων, για τα οποία έχουν ήδη διαπιστωθεί μέχρι και 21.9.2011 από τις Υπηρεσίες του Ιδρύματος παραβάσεις και έχουν καταλογισθεί ασφαλιστικές εισφορές στους υπόχρεους με την έκδοση των σχετικών Πράξεων Επιβολής Εισφορών, κ.λ.π' δεν είναι δυνατή η εξαίρεση τους από την καταβολή και εξόφληση αυτών, καθώς πρόκειται για περιπτώσεις, στις οποίες οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν βεβαιωθεί και καταλογισθεί πριν τη θέση σε ισχύ του ν.4014/2011. Αναφορικά με τα επιβαλλόμενα πρόσθετα τέλη, δεδομένου ότι τα πρόσθετα τέλη επιβάλλονται ως προσαύξηση επί του ποσού της οφειλής των κύριων εισφορών λόγω της εκπρόθεσμης καταβολής των εισφορών αυτών και υπολογίζονται κατά την ημερομηνία που ο υπόχρεος εξοφλεί το ποσό της κύριας οφειλής (μέρος ή το σύνολο), δεν είναι δυνατή η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής και αυτών στις περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσεων για τις οποίες έχουν καταλογισθεί οι ασφαλιστικές εισφορές μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.4014/2011, δηλαδή μέχρι 21.9.2011. (Υπ. Εργ. & Κοιν. Ασφ. Φ.80000/11220/758/10.09.2012).
Γ. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης (Ν.4495/17 και Ν.3843/10, 4014/11 και 4178/13)
Για τις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης πριν από τις 28.7.2011, που εξαιρούνται από την επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος ή εξαιρέθηκαν από την επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 3843/2010 (Α΄ 62), 4014/2011 (Α΄ 209) και 4178/2013 (Α΄ 174), δεν οφείλονται αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές (ΕΦΚΑ κ.λπ.) και οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής πρόστιμα και τέλη, όπως το τέλος ακίνητης περιουσίας, καθαριότητας, φωτισμού και άλλα ανταποδοτικά τέλη. Φόροι, τέλη και πρόστιμα που καταβλήθηκαν δεν αναζητούνται. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Ωστόσο, η παραπάνω επισήμανση δεν επιδρά πλέον στο παρελθόν χρονικό διάστημα, στο οποίο ανατρέχουν οι οφειλές προς το δήμο, καθώς, σύμφωνα με την υπ' αρ. 237/2018 γνωμοδότηση ΝΣΚ, που έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό, η δήλωση που υποβάλλεται για την ρύθμιση της αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης πληροί τις προβλέψεις των ν. 25/1975, 1080/1980 και 2130/1993 για την υποχρέωση δήλωσης κάθε μεταβολής στην επιφάνεια του ακινήτου, που συνεπάγεται αύξηση των καταβαλλόμενων τελών (Σκέψη 27 και απάντηση επί του δεύτερου και τρίτου ερωτήματος).
Ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος εξαίρεσης -τουλάχιστον κατά τα προβλεπόμενα στο αρ. 32 του ν. 4304/2014 [πλέον άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23]- από τη γενικά εφαρμοζόμενη αποσβεστική προθεσμία των πέντε ετών, από τη λήξη του οικονομικού έτους στο οποίο ανάγονται οι οφειλές, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο του αρ. 2 του α.ν. 344/1968.[πλέον άρθρο 166Α ν. 3463/06, όπως προστέθηκε από το άρθρο 39 του ν. 5027/23] (ΥΠ.ΕΣ. 42006/31.05.2019)
Δεν επιβάλλονται αναδρομικά διαφορές που προκύπτουν ως προς το ύψος των τελών ούτε και σχετικές προσαυξήσεις οι οποίες προέρχονται από την αλλαγή χρήσης. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Ως χρόνος λήξης της αναδρομικής απαλλαγής των αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσης είναι η 8.8.2013. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Η αλλαγή χρήσης δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του τέλους του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 (Α΄ 62), καθώς και των τελών του ν. 25/1975 (Α΄ 74) και του άρθρου 25 του ν. 1828/1989 (Α΄ 2). (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Δηλαδή, τυχόν διαφορές που θα προέκυπταν στο ύψος των τελών λόγω της αλλαγής χρήσης δεν εφαρμόζονται και τα τέλη ακόμα και μετά τις 08.08.2013 και έως την καταληκτική ημερομηνία διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης, παραμένουν ως είχαν ή ως όφειλαν να είχαν υπολογιστεί βάσει της αρχικής νόμιμης χρήσης.
Στην ανωτέρω εξαίρεση εμπίπτουν:
α) όλες οι περιπτώσεις τακτοποιήσεων και ρυθμίσεων των νόμων 3775/09 και 3843/10, σύμφωνα με τους οποίους ορίζονταν ως «αλλαγή χρήσης» η μετατροπή χώρων βοηθητικής χρήσης σε κύρια (π.χ κλείσιμο ημιυπαίθριου χώρου, μετατροπή υπογείου χώρου με βοηθητικές χρήσεις σε χώρο κύριας χρήσης),
β) οι περιπτώσεις διατήρησης των ν.4014/11, 4178/13 και 4495/17, για τις οποίες εφαρμόζεται συντελεστής αλλαγής χρήσης, δηλαδή εγκατάσταση αυθαίρετης κύριας χρήσης στη θέση της νόμιμης κύριας χρήσης της οικοδομικής άδειας (π.χ αλλαγή χρήσης κτιρίου με άδεια κατοικίας σε κτίριο γραφείων).
Οι λοιπές περιπτώσεις αυθαιρέτων κατασκευών των ν.4014/11, 4178/13 και 4495/17 οι οποίες συνιστούν υπερβάσεις δόμησης και έχουν εκτελεστεί χωρίς άδεια, συνυπολογίζονται στις επιφάνειες που συμμετέχουν στα δημοτικά τέλη. (Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας εγκ.2/ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/49581/2075/31.05.2019)
Στους χώρους που υπήχθησαν σε καθεστώς διατήρησης της εγκατασταθείσας σ’ αυτούς αυθαίρετης κύριας χρήσης, κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 3843/2010, καθώς και σ’ αυτούς που υπήχθησαν σε καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων για την εγκατασταθείσα σ’ αυτούς αυθαίρετη χρήση κατά τις διατάξεις των άρθρων 24 του ν. 4014/2011, 8 του ν. 4178/2013 και 97 του ν. 4495/2017, δεν επιβάλλονται τα αναλογούντα στη διατηρούμενη αυθαίρετη χρήση τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τέλος ακίνητης περιουσίας, τυχόν ορισθέντα δυνητικά ανταποδοτικά τέλη, καθώς και ο φόρος Ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, ούτε κατά το χρόνο του καθεστώτος διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, όπερ σημαίνει ότι:
α) εάν για την πολεοδομικά προβλεπόμενη χρήση του χώρου που υπήχθη στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας σ’ αυτόν αυθαίρετης χρήσης κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, τέλους ακίνητης περιουσίας, τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, δεν θα καταβληθούν για τον χώρο αυτό τα πιο πάνω ανταποδοτικά δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, δηλαδή από την εγκατάσταση της αυθαίρετης χρήσης μέχρι την έναρξη του καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, ούτε για το διάστημα του καθεστώτος διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων γι’ αυτήν λόγω της υπαγωγής του χώρου αυτού στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, εάν, κατά τις ισχύουσες διατάξεις και τις κανονιστικές αποφάσεις των δημοτικών αρχών, η εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση δημιουργεί υποχρέωση για καταβολή των πιο πάνω δημοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων,
β) εάν για το χώρο που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, καταβάλλονταν, πριν την υπαγωγή, δημοτικά τέλη για δηλωθείσα ή διαπιστωθείσα, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, χρήση, για την οποία ίσχυε μεγαλύτερος ή μικρότερος συντελεστής σε σχέση με το συντελεστή που ισχύει για την εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση που διατηρείται με τις διατάξεις αυτές, τα εν λόγω δημοτικά τέλη θα εξακολουθήσουν να προσδιορίζονται και να καταβάλλονται και κατά το καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων με το συντελεστή (μικρότερο ή μεγαλύτερο) της χρήσης που είχε δηλωθεί ή διαπιστωθεί πριν την υπαγωγή, ασχέτως του εάν για τη αυθαίρετη χρήση του χώρου που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις και διατηρείται ή τελεί σε αναστολή επιβολής κυρώσεων ισχύει διαφορετικός συντελεστής (μεγαλύτερος ή μικρότερος αντίστοιχα) και
γ) στην περίπτωση κατά την οποία, πριν την υπαγωγή του χώρου στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, είχε δηλωθεί ή είχε εντοπιστεί, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, η αυθαίρετα εγκατασταθείσα χρήση και τα δημοτικά τέλη προσδιορίζονταν και καταβάλλονταν με το συντελεστή που ίσχυε για την χρήση αυτή, η υπαγωγή του χώρου της αυθαίρετης αυτής χρήσης σε καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν λαμβάνεται υπόψη, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, για τυχόν επανακαθορισμό των δημοτικών τελών με βάση την πολεοδομικά νόμιμη χρήση του χώρου αυτού. (ΓνΝΣΚ 237/2018, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικά ΥΠ.ΕΣ. 32292/25.04.2019)
Δ. Υπαγωγή αυθαίρετων κατασκευών που επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ή εμβαδού σε τέλη
Οι αυθαίρετες αυτές κατασκευές, που υπήχθησαν στο πιο πάνω καθεστώς της τριακονταετούς αναστολής επιβολής κυρώσεων ή και εξαίρεσης από την κατεδάφιση κατά τις πιο πάνω διατάξεις, εφόσον επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων ή του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, υπόκεινται και στα αναλογούντα δημοτικά τέλη και φόρο ηλεκτροδοτούμενων χώρων καθ’ όλο το χρόνο της τριακονταετούς αναστολής επιβολής κυρώσεων και διατήρησης και από την έναρξη του εν λόγω καθεστώτος, εφόσον στις διατάξεις αυτές δεν ορίζεται ότι απαλλάσσονται από τα τέλη αυτά και το φόρο ηλεκτροδοτούμενων χώρων κατά το καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων ή εξαίρεσης από την κατεδάφιση, όπως ρητά ορίστηκε για το πριν την έναρξη ισχύος του καθεστώτος χρονικό διάστημα (αναδρομικά). Από τις διατάξεις δε των άρθρων 24 παρ. 1α και 11 ν. 4014/2011 και 8 και 24 παρ. 4 ν. 4178/2013 συνάγεται ότι χρόνος έναρξης του πιο πάνω καθεστώτος αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των αυθαιρέτων κατασκευών που υπήχθησαν στους νόμους αυτούς ορίστηκε η έναρξη ισχύος των νόμων αυτών (21-09-2011 για το ν. 4014/2011 και 08-08-2013 για το ν. 4178/2013), ενώ με το ν. 4495/2017 ορίστηκε η 08-08-2013 ως ενιαίος χρόνος ενάρξεως του καθεστώτος αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση για τις υπαγωγές και στους τρεις νόμους, εφόσον με το προτελευταίο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 105 του νόμου αυτού ως ημερομηνία προσδιορισμού της αναδρομικής απαλλαγής για το εκτός ρυθμίσεως διάστημα ορίζεται η 08-08-2013. (ΓνΝΣΚ 237/2018, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικά ΥΠ.ΕΣ. 32292/25.04.2019)
Ε. Υποβολή δήλωσης μεταβολής επιφάνειας αυθαίρετων κατασκευών
Το Τ.Ε.Ε. αποστέλλει ανά εξάμηνο στους κατά τόπον αρμόδιους Ο.Τ.Α. στοιχεία των υπαγωγών προκείμενου να βεβαιωθούν τα αναλογούντα τέλη. Η έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας σε δηλούμενο κτίριο ή τμήμα αυτού, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 4014/2011, 4178/2013 και του παρόντος, μπορεί να γίνεται μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου ή την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού ποσού προστίμου, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, χωρίς να επιβάλλεται άλλο πρόστιμο. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Για αυθαίρετες κατασκευές που υπήχθησαν στο καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των ν. 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, κατά το μέτρο που οι τελευταίες (αυθαίρετες κατασκευές) επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων και του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής της δήλωσης που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων, 2 παρ. 3 του ν. 25/1975, 10 παρ. 10 του ν. 1080/1980 και 24 παράγραφοι 5 και 15 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, δεδομένου ότι ο προσδιορισμός και η βεβαίωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων των δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, του τέλους ακίνητης περιουσίας, των τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων για τις εν λόγω αυθαίρετες κατασκευές διενεργούνταν με τα στοιχεία των υπεύθυνων δηλώσεων των ιδιοκτητών των χώρων αυτών που συνόδευαν τις αιτήσεις υπαγωγής στους νόμους 4014/2011 και 4178/2013, στις οποίες (υπεύθυνες δηλώσεις) είχαν πρόσβαση οι αρμόδιες δημοτικές αρχές, αρχικά μεν, μέσω του ειδικού βιβλίου ή του ηλεκτρονικού αρχείου που τηρούνταν στις πολεοδομικές υπηρεσίες αυτών και, στη συνέχεια, μέσω του ηλεκτρονικού αρχείου που διαχειριζόταν το ΤΕΕ, στο οποίο είχαν πρόσβαση οι πολεοδομικές υπηρεσίες των δήμων και, μετά το ν. 4495/2017, με τα στοιχεία που αποστέλλει ανά εξάμηνο το ΤΕΕ στους κατά τόπο αρμοδίους Δήμους και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει και περίπτωση επιβολής των αντίστοιχων προστίμων μη υποβολής ή υποβολής εκπροθέσμου δηλώσεως. (ΓνΝΣΚ 237/2018, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικά ΥΠ.ΕΣ. 32292/25.04.2019)
IV. Οι εκτός σχεδίου περιοχές
Τα τέλη καθαριότητας καθώς και τα τέλη φωτισμού, από της ισχύος του ν. 1829/1989 (3.1.1989), έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα, δύνανται δε να επιβληθούν και σε βάρος των χρησιμοποιούντων ακίνητα ευρισκόμενα εκτός σχεδίου πόλεως με απόφαση των δημοτικών ή κοινοτικών συμβουλίων, εφόσον βεβαίως η υπηρεσία καθαριότητος του δήμου ή της κοινότητας έχει οργανωθεί και επεκταθεί στην εκτός σχεδίου πόλεως περιοχή. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται, αφενός ρητή πρόβλεψη της οικείας κανονιστικής αποφάσεως του δημοτικού συμβουλίου ότι υποχρεούνται στην καταβολή των τελών αυτών και εκείνοι οι οποίοι χρησιμοποιούν ακίνητα ευρισκόμενα εκτός σχεδίου πόλεως αφετέρου διαπίστωση στην εν λόγω απόφαση της υπάρξεως ανάγκης επεκτάσεως των υπηρεσιών καθαριότητας και φωτισμού στην εκτός σχεδίου περιοχή (ΣτΕ 482/84, 2905/89 κ.α.). Περαιτέρω για τη νόμιμη επιβολή στους υποχρέους των προβλεπομένων κατά τα ανωτέρω από την κανονιστική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου τελών καθαριότητας και φωτισμού, απαιτείται όπως ο Δήμος ενόψει της ανταποδοτικότητας των τελών αυτών παρέχει αποδεδειγμένα σε καθ' έκαστον των υποχρέων αντίστοιχες υπηρεσίες. (ΣτΕ 1012/2002, Τμ. ΣΤ') (ΣτΕ 1104/2017)
Εξάλλου, η παροχή της εν λόγω δημοτικής υπηρεσίας και η επιβολή του σχετικού ανταποδοτικού τέλους δεν αποκλείονται από το γεγονός ότι φορέας, στον οποίο δεν ανατίθεται κατά τον νόμο αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας και φωτισμού σε ορισμένη περιοχή αναλαμβάνει σχετική πρωτοβουλία για την παροχή, με ίδια μέσα, τέτοιων υπηρεσιών. (ΣτΕ 1104/2017)
Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι
α) σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην δέκατη σκέψη (10η) σκέψη της παρούσας, το τέλος καθαριότητας και φωτισμού μπορεί να επιβληθεί και σε βάρος όσων χρησιμοποιούν ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως, εφόσον συντρέχει πραγματική δημόσια ανάγκη για παροχή της σχετικής υπηρεσίας στη συγκεκριμένη εκτός σχεδίου περιοχή και η υπηρεσία αυτή έχει οργανωθεί κατάλληλα και παρέχεται πράγματι, τα στοιχεία όμως αυτά πρέπει να προκύπτουν από την σχετική κανονιστική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου,
β) η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου, βάσει της οποίας ανακαθορίστηκαν τα ένδικα τέλη καθαριότητας και φωτισμού, και διενεργήθηκε εγγραφή στους βεβαιωτικούς καταλόγους, για το α` εξάμηνο 2016, δεν προβλέπει ούτε άλλωστε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι πράγματι παρέχονταν υπηρεσίες καθαριότητας και φωτισμού στην προσφεύγουσα εταιρία, κατά τον κρίσιμο χρόνο, αντίθετα η προσφεύγουσα επικαλείται για το ένδικο χρονικό διάστημα συμβάσεις για την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας σε ιδιωτικές εταιρίες και μάλιστα για την αποκομιδή κάθε είδους απορριμμάτων χωριστά, κρίνει ότι μη νομίμως επιβλήθηκαν για το ως άνω ακίνητο της ΔΕΗ τα ένδικα τέλη καθαριότητας και φωτισμού. (Διοικ. Εφετείο Αθηνών Απόφαση 3595/2019)
Ο Συνήγορος του Πολίτη στην από 28.01.2020 σύνοψη διαμεσολάβησης κατόπιν διαμαρτυρίας πολίτη ότι Δήμος του καταλογίζει δημοτικά τέλη για επιχείρηση που διατηρεί σε εκτός σχεδίου πόλεως περιοχή, χωρίς να παρέχονται σχετικές υπηρεσίες, επικαλέστηκε σε έγγραφό του προς το Δήμο σχετική νομολογία με βάση την οποία τέλη καθαριότητος και φωτισμού μπορούν να επιβάλλονται με κανονιστική απόφαση και σε βάρος όσων χρησιμοποιούν ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως, εφόσον συντρέχει πραγματική δημόσια ανάγκη για επέκταση παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας και φωτισμού και στη συγκεκριμένη περιοχή και οι υπηρεσίες αυτές του Δήμου έχουν οργανωθεί κατάλληλα και παρέχονται πράγματι. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να προκύπτουν κατά τρόπο σαφή και επαρκώς τεκμηριωμένο από τη σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
Η επιβολή τέλους φωτισμού προϋποθέτει κατ' αρχήν την επιβολή από τον οικείο δήμο ή κοινότητα τέλους καθαριότητος, σε ποσοστό του οποίου και υπολογίζεται, μπορεί δε να αφορά είτε εστεγασμένους είτε και μη εστεγασμένους χώρους. Όταν όμως το τέλος φωτισμού, που υπολογίζεται με τον τρόπο αυτό, δεν επαρκεί για την κάλυψη της ετήσιας δαπάνης για ηλεκτροφωτισμό των κοινοχρήστων χώρων ή όταν δεν εισπράττεται τέλος καθαριότητας, είτε διότι η υπηρεσία αυτή δεν έχει επεκταθεί σε ωρισμένη περιοχή, είναι δυνατή, βάσει του άρθρου 7 του ν. 25/75 που μνημονεύθηκε, για την αντιμετώπιση των δαπανών ηλεκτροφωτισμού, η επιβολή τέλους φωτισμού και αυτοτελώς, δηλαδή ανεξάρτητα από την επιβολή τέλους καθαριότητας. Στην περίπτωση όμως αυτή η επιβολή τέλους φωτισμού αφορά μόνον εστεγασμένους χώρους. (ΣτΕ 3206/1992 Τμ.Β')
V. Υπό ανέγερση οικοδομές- εργοταξιακό ρεύμα
Η οικοδόμηση ενός κτίσματος προϋποθέτει χρήση του οικοπέδου (μη στεγασμένου χώρου), εντός του οποίου ανεγείρεται καθώς και κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος (εργοταξιακού ή μη).
Συνεπώς η παροχή εργοταξιακού ρεύματος καθιστά το οικόπεδο ηλεκτροδοτούμενο.
Σημειώνεται ωστόσο ότι στις περιπτώσεις των υπό ανέγερση οικοδομών και εν γένει των ημιτελών κτισμάτων, που δεν έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή τους, δεδομένης της μη δυνατότητας χρήσης αυτών σύμφωνα με τον προορισμό τους, δηλ, ως κτίρια, κατά τα οριζόμενα με τo άρθρο 2 του ν. 1577/1985 («κτίριο είναι η κατασκευή, που αποτελείται από τεχνικά έργα και εγκαταστάσεις και προορίζεται για την παραμονή ανθρώπων ή ζώων, την εκτέλεση εργασίας ή την άσκηση επαγγέλματος, την αποθήκευση ή τοποθέτηση πραγμάτων ή μηχανημάτων), για την επιβολή του τέλους καθαριότητας και φωτισμού δεν θα πρέπει να λογίζονται αυτά ως ηλεκτροδοτούμενοι στεγασμένοι χώροι (κτίσματα).
Το εν λόγω τέλος, στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να επιβάλλεται για το ηλεκτροδοτούμενο οικόπεδο εντός του οποίου ανεγείρεται η οικοδομή (μη στεγασμένος χώρος). Στο πλαίσιο αυτό συνιστάται δε να προβλεφθεί στη σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου περί «επιβολής τελών καθαριότητας και φωτισμού», η καθιέρωση ειδικής κατηγορίας ακινήτων και συντελεστή του τέλους, για τα ανωτέρω ακίνητα. (ΥΠ.ΕΣ. 7699/16.03.2012)
Οι οικοδομές, είτε είναι ηλεκτροδοτούμενες είτε όχι, δεν απαλλάσσονται από τα τέλη καθαριότητας-φωτισμού.
Επισημαίνεται ότι οι φορολογικές διατάξεις ερμηνεύονται στενά και απαλλάσσονται από φορολογικές επιβαρύνσεις μόνο όσοι αναφέρονται ρητώς στις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας (π.χ. Ν. 2130/93 για το τέλος ακίνητης περιουσίας όπου προβλέπεται ρητώς η απαλλαγή των ανεγειρόμενων οικοδομών). Αντίστοιχη διάταξη για απαλλαγή των οικοδομών από τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας-φωτισμού δεν υπάρχει στο ισχύον νομικό πλαίσιο. (ΥΠΕΣΔΔΑ 30562/17.09.2001)
Ακίνητο επί του οποίου λειτουργεί σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά προς διάθεση της παραγόμενης ενέργειας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αιτιολογεί την επιβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων (ομόφωνα).
γ) Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με το πρόγραμμα της 12323/ΓΓ175/2009 κ.υ.α. (Φ/Β στη στέγη), καθώς και με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σε χώρο ακινήτου, όπου βρίσκεται και λειτουργεί και εγκατάσταση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, στην παροχή της οποίας συνδέεται ή στο μετρητή της οποίας αντιστοιχίζεται ο φωτοβολταϊκός σταθμός, δεν επάγεται επιπρόσθετη υποχρέωση καταβολής ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, έναντι της ήδη υφισταμένης υποχρεώσεως για τη χρήση του ακινήτου (ομόφωνα) και
δ) Όταν φωτοβολταϊκός σταθμός για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, εγκαθίσταται σε ακίνητο (όμορος χώρος ή και μη όμορος επί εικονικού συμψηφισμού) που δεν λειτουργεί εγκατάσταση κατανάλωσης που συμμετέχει στο συμψηφισμό, οφείλεται ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού για το χώρο εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού, καθώς και ο αντίστοιχος φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, με βάση τη χρήση (αποκλειστική ή κυριαρχούσα) που ασκείται στα ακίνητα στα οποία είναι τοποθετημένες και λειτουργούν οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 202/2020)
Σύμφωνα με τις παρ 1 & 2 του άρθρου 5 του N. 429/1976 (ΦΕΚ 235/76) βιομηχανίες, κινηματοθέατρα και εν γένει επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχιακά υποχρεούνται σε καταβολή τελών καθαριότητος και φωτισμού ανάλογα με το χρόνο λειτουργίας τους και πάντως όχι λιγότερο του τριμήνου. Χρόνος μεγαλύτερος του δεκαπενθημέρου λογίζεται ολόκληρος μήνας. Σχετικά με το χρόνο της εποχιακής λειτουργίας αποφασίζει το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο με απόφαση του, η οποία εγκρίνεται από το Γ.Γ. της περιφέρειας (ήδη Αποκεντρωμένης Διοίκησης) έπειτα από προηγούμενη υποβολή από τον υπόχρεο προς τον δήμο ή την κοινότητα σχετικής υπεύθυνης δήλωσης.
Με τις ανωτέρω διατάξεις θεσπίσθηκε η υποχρέωση επιβολής του τέλους καθαριότητας και φωτισμού στις εποχιακά λειτουργούσες επιχειρήσεις (βιομηχανίες, κινηματοθέατρα και άλλες επιχειρήσεις) ανάλογα με το χρόνο λειτουργίας τους, με ελάχιστο όριο το τρίμηνο. ∆εδομένου δε ότι ενιαίο κριτήριο για την επιβολή του τέλους αποτελεί το εμβαδόν των ακινήτων, νομολογιακά έχει γίνει δεκτό (744/1998 ΣτΕ) ότι στο πλαίσιο του άρθρου 5 του Ν.429/1976 είναι επιτρεπτός ο συνυπολογισμός του χρόνου λειτουργίας των επιμέρους χώρων / τμημάτων μιας επιχείρησης για τον καθορισμό του αναλογούντος τέλους (π.χ καπνεμπορική επιχείρηση, της οποίας ο χώρος που καταλαμβάνουν τα γραφεία της λειτουργεί όλο το έτος, ενώ οι αίθουσες επεξεργασίας καπνού ορισμένους μήνες μόνο ή ξενοδοχείο, του οποίου τα δωμάτια και οι βοηθητικοί τους χώροι καθώς και η αίθουσα συνεδρίων λειτουργούν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ το μπαρ και το εστιατόριο μόνο την τουριστική / υψηλή περίοδο). Συνεπώς, στις συγκεκριμένες διατάξεις μπορούν να υπαχθούν και οι επιχειρήσεις που λειτουργούν μεν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους αλλά, λόγω της φύσης των εργασιών τους, οι χώροι που καταλαμβάνουν συγκεκριμένα τμήματά τους χρησιμοποιούνται (λειτουργούν) μόνο ορισμένο χρονικό διάστημα (αναίρεση της 60/1991 Απόφασης του ∆ΕφΘεσσ. από την 744/1998 Απόφαση του ΣτΕ). Επισημαίνεται ωστόσο ότι, στην περίπτωση που επιχείρηση ή τμήμα της κατά περιόδους λειτουργεί περιστασιακά, συνάγεται η λειτουργία αυτής καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου (π.χ εστιατόριο ξενοδοχείου που εκτός της τουριστικής περιόδου λειτουργεί μόνο περιστασιακά για προγραμματισμένες εκδηλώσεις πρέπει να δηλώνεται ως ετήσια λειτουργία). Επίσης η περίοδος κατά την οποία εκτελούνται εργασίες επισκευής ή συντήρησης εντός των χώρων μιας επιχείρησης, λογίζονται ως χρόνος λειτουργίας (χρήσης) των χώρων αυτών.
Για την υπαγωγή μίας επιχείρησης στις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.429/1976 απαιτείται η υποβολή από τον υπόχρεο (νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης) στον οικείο Ο.Τ.Α σχετικής αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 του Ν. 1599/1986, αναφορικά με το χρόνο λειτουργίας της επιχείρησης. Στην περίπτωση που υπάρχει, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, διαφοροποίηση του χρόνου λειτουργίας ορισμένων χώρων / τμημάτων της επιχείρησης, θα πρέπει να αναγράφονται στη δήλωση λεπτομερώς το είδος των χώρων (π.χ δωμάτια, γραφεία κλπ), το εμβαδόν τους (τ.μ) και ο αντίστοιχος χρόνος λειτουργίας τους, με αναφορά συγκεκριμένων ημερομηνιών. Όμοια δήλωση υποβάλλεται και σε περίπτωση αύξησης ή μείωσης του χρόνου λειτουργίας καθώς και σε περίπτωση διαδοχής του καταναλωτή ηλεκτρικού ρεύματος.
Το δημοτικό / κοινοτικό συμβούλιο του οικείου Ο.Τ.Α αποφαίνεται για το συγκεκριμένο αίτημα, εκδίδοντας απόφαση, με την οποία είτε αποδέχεται τη δηλωθείσα εποχιακή λειτουργία της επιχείρησης, υπό την επιφύλαξη του ελέγχου αυτής, είτε την απορρίπτει αιτιολογημένα. Η αιτιολογία αναφορικά με την έλλειψη εποχικότητας στη λειτουργία της επιχείρησης πρέπει να είναι σαφής, ειδική, επαρκής και να προκύπτει από συγκεκριμένα στοιχεία του φακέλου (π.χ έκθεση αυτοψίας από διενεργηθέντα έλεγχο, αντίγραφα θεωρημένων καταστάσεων μόνιμου και εποχιακού προσωπικού της οικείας Επιθεώρησης Εργασίας).
∆εδομένου ότι, με την απόφαση αυτή προσδιορίζεται η βάση επιβολής του τέλους καθαριότητας και φωτισμού για τον αιτούντα υπόχρεο, η έκδοση της απόφασης από το δημοτικό / κοινοτικό συμβούλιο είναι υποχρεωτική και δε χωρεί απόρριψη του αιτήματος δια της σιωπηρής άρνησης έκδοσής της. Η απόφαση πρέπει επίσης να εκδίδεται εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης, που σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνει το τρίμηνο. Κατά τον καθορισμό των μηνών λειτουργίας της επιχείρησης, χρόνος μεγαλύτερος του δεκαπενθημέρου υπολογίζεται ως ολόκληρος μήνας.
Οι αποφάσεις αποστέλλονται για έλεγχο νομιμότητας στον Επόπτη Ο.Τ.Α. και μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α στον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης (άρθρο 5, παρ. 4 του Ν.429/1976 και άρθρο 225 Ν.3852/10) και υπόκεινται σε προσφυγή κατά τις διατάξεις του άρθρου 151 του Κ∆Κ άρθρου 227 Ν.3852/10 (σχετική η υπ' αριθμ. 11/2007 Εγκύκλιός του ΥΠ.ΕΣ). Οι σχετικές φορολογικές εγγραφές υπόκεινται σε προσφυγή (ή ανακοπή όταν πρόκειται για λογαριασμό ∆.Ε.Η) ενώπιον των ∆ιοικητικών Πρωτοδικείων, που ασκείται εντός προθεσμίας είκοσι (20) ημερών από την επομένη της ημέρας κοινοποίησης στον υπόχρεο του αποσπάσματος εγγραφής ή από τη λήξη της προθεσμίας εξόφλησης του αντίστοιχου λογαριασμού ∆.Ε.Η (άρθρο 1, παρ.6 και άρθρο 5, παρ.4 του Ν.429/1976, σε συνδυασμό με άρθρο 285, παρ.2.β του Ν.2717/1999).
Η ανακριβής καταγραφή στο έντυπο της δήλωσης του χρόνου λειτουργίας των χώρων της επιχείρησης ή του εμβαδού αυτών επιφέρει τις έννομες συνέπειες του Ν.1599/1986 και του άρθρου 19 του Ν. 1080/1980. Ειδικότερα, επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις του άρθρου 22, παρ.6 του Ν.1599/1986, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ.13 του άρθρου 2 του Ν.2479/1997 (ΦΕΚ 67 Α'), με απόφαση του δημοτικού / κοινοτικού συμβουλίου ανακαλείται η υπαγωγή της επιχείρησης στις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.429/1976 και επιβάλλεται, σε βάρος του υπόχρεου, με απόφαση του δημάρχου ή προέδρου της κοινότητας, εκτός από το τέλος που αναλογεί στον αποκρυβέντα χώρο και πρόστιμο ίσο με το 60% του αναλογούντος τέλους (άρθρο 19 του Ν.1080/1080, ΦΕΚ 246 Α').
Για τον έλεγχο της ακρίβειας της υποβληθείσας δήλωσης, οι αρμόδιες υπηρεσίες των Ο.Τ.Α θα πρέπει να διενεργούν τόσο προληπτικό όσο και κατασταλτικό έλεγχο στις επιχειρήσεις (τόσο μετά την υποβολή της σχετικής αίτησης-δήλωσης και πριν την έκδοση της απόφασης του δημοτικού / κοινοτικού συμβουλίου, εφόσον συμπίπτει χρονικά με περίοδο μη λειτουργίας, όσο και μετά την έκδοση της απόφασης, κατά τη διάρκεια τη δηλωθείσας περιόδου μη λειτουργίας (άρθρο 5, παρ.1 του Ν.25/1975). Επιπλέον οι Ο.Τ.Α στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ελέγχου μπορούν να αναζητούν τυχόν αναγκαία στοιχεία από άλλους φορείς του δημοσίου, οι οποίοι αντίστοιχα υποχρεούνται να τα χορηγούν εντός 15 ημερών από την παραλαβή του σχετικού εγγράφου του δήμου ή της κοινότητας (άρθρο 47 του Ν.1416/1984, ΦΕΚ 18 Α' και άρθρο 8, παρ.4 του Ν.1599/1986, ΦΕΚ 75 Α').
Συναφώς σημειώνεται ότι η άσκηση προσφυγής κατά της πράξης βεβαίωσης του αναλογούντος τέλους και προστίμου δεν αναστέλλει την είσπραξη του ποσού που βεβαιώθηκε, εφόσον η βεβαίωση στηρίχθηκε σε στοιχεία που δηλώθηκαν από τον υπόχρεο στο δήμο / κοινότητα ή σε άλλη αρχή / υπηρεσία του δημόσιου τομέα (άρθρο 61, Ν.1416/1984, ΦΕΚ 18 Α'). (ΥΠΕΣ εγκ.78/71251/19.12.2007 )
VIII. Τέλη καθαριότητας λαϊκών αγορών
Από 01.02.2022
Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος υπέρ δήμων του άρθρου 21 του από 24.9/20.10.1958 βασιλικού διατάγματος (Α’ 171) για την καθαριότητα και αποκομιδή των απορριμμάτων των χώρων που χρησιμοποιούνται από τις λαϊκές αγορές και από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του ιδίου βασιλικού διατάγματος ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους Δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (άρθρο 23 παρ.1 Ν.4849/21)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ / ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ-ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ (Ν.4849/21) (από 01.02.2022) / ΑΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΙΘΡΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ / Τέλη δραστηριοποίησης
Έως 31.01.2022
Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος υπέρ δήμων του άρθρου 21 του β.δ. 24-9/20.10.1958 (Α' 171) για την καθαριότητα και αποκομιδή των απορριμμάτων των χώρων που χρησιμοποιούνται από τις λαϊκές αγορές και από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του β.δ. 24-9/20.10.1958 ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (παρ. 3 άρθρο 36 Ν.4497/17)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ » ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ-ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ (Ν.4497/17) » ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ » Λαϊκές αγορές
IX. Επιχειρηματικό Πάρκο
Τα άρθρα 41 έως 56 και 57 έως 63 του ν. 3982/2011 (σημείωση ΔήμοςΝΕΤ: συνεπώς και το άρθρο 58 του ν.3982/11 στις διατάξεις του οποίου ρυθμίζονταν τα περί είσπραξης ανταποδοτικών τελών εντός επιχειρηματικών πάρκων) παύουν να ισχύουν για αιτήσεις ίδρυσης Ε.Π. που υποβάλλονται μετά τη δημοσίευση της κανονιστικής πράξης, η οποία εκδίδεται κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 2 του άρθρου 46. (παρ.2 άρθρο 48 ν.4982/22)
«Επιχειρηματικό Πάρκο» (Ε.Π.): οργανικά ολοκληρωμένο σύνολο δομών, υπηρεσιών και υποδομών που ιδρύεται και λειτουργεί για την υποστήριξη των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων.
«Εταιρεία Ανάπτυξης και Διαχείρισης Επιχειρηματικού Πάρκου» (Ε.Α.Δ.Ε.Π.): η ανώνυμη εταιρεία που αναλαμβάνει τη σύνταξη και υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου και έχει ως αποκλειστικό σκοπό την ανάπτυξη, διοίκηση και διαχείριση ενός ή περισσότερων Επιχειρηματικών Πάρκων (Ε.Π.). (περιπτ.α' και ε' παρ.1 άρθρο 3 ν.4982/22)
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) α’ βαθμού υποχρεούνται να υπολογίζουν διακριτά το κόστος παροχής των υπηρεσιών για το Επιχειρηματικό Πάρκο (Ε.Π.) σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 1080/1980 (Α’ 246), και να επιβάλλουν τα ανταποδοτικά τέλη στους φορείς των βαρυνόμενων επιφανειών εντός του Ε.Π.. (παρ.1 άρθρο 25 ν.4982/22)
Κατ’ εξαίρεση, είναι δυνατή η παροχή των υπηρεσιών της παρ. 1 στις εγκατεστημένες επιχειρήσεις από την Ε.Α.Δ.Ε.Π. και όχι από τον εκ του νόμου αρμόδιο Ο.Τ.Α. α’ βαθμού. Ειδικότερα η Ε.Α.Δ.Ε.Π. για να αναλάβει την παροχή, υποβάλει έγγραφη δήλωση στον οικείο Ο.Τ.Α. α’ βαθμού, το αργότερο έως την 30ή Νοεμβρίου εκάστου έτους, για την επόμενη οικονομική ή τις επόμενες οικονομικές χρήσεις. Η έγγραφη δήλωση συνοδεύεται υποχρεωτικά από τα έγγραφα της διαγωνιστικής διαδικασίας από την οποία αναδείχθηκαν οι πάροχοι των σχετικών υπηρεσιών ή, εφόσον την παροχή των υπηρεσιών αναλαμβάνει η ίδια η Ε.Α.Δ.Ε.Π., από τα έγγραφα που αποδεικνύουν την ικανότητα αυτής ή του προσωπικού της για την παροχή των εν λόγω υπηρεσιών. (παρ.2 άρθρο 25 ν.4982/22)
Αν η Ε.Α.Δ.Ε.Π. ασκήσει το εν λόγω δικαίωμα και για τις διαχειριστικές χρήσεις στις οποίες αφορά η δήλωση:
α) ο Ο.Τ.Α. α’ βαθμού απέχει από την παροχή των συγκεκριμένων υπηρεσιών στα όρια του Ε.Π. και, αντίστοιχα, από την επιβολή των ανταποδοτικών τελών,
β) το συνολικό ποσό που χρεώνει η Ε.Α.Δ.Ε.Π. για τις ανταποδοτικές υπηρεσίες της παρ. 1 δεν υπερβαίνει το αντίστοιχο συνολικό ποσό που χρέωνε ο Ο.Τ.Α. κατά το προηγούμενο έτος της υποβολής της δήλωσης της παρ. 2 και οι δαπάνες για την παροχή των υπηρεσιών επιμερίζονται στις εγκατεστημένες επιχειρήσεις με τους κανόνες επιμερισμού των κοινοχρήστων δαπανών που προβλέπονται στον Κανονισμό Λειτουργίας,
γ) η Ε.Α.Δ.Ε.Π. εισπράττει τα ανταποδοτικά τέλη:
γα) είτε απευθείας από τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις, μαζί με την τιμολόγηση των λοιπών κοινοχρήστων δαπανών. Σε αυτήν την περίπτωση η Ε.Α.Δ.Ε.Π. τιμολογεί και ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%) επί του ποσού των τελών το οποίο, εφόσον εισπράττει, αποδίδει στον οικείο Ο.Τ.Α.,
γβ) είτε μέσω των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας με ανάλογη εφαρμογή των διατάξεων και διαδικασιών που εφαρμόζονται για τους Ο.Τ.Α.. Στην περίπτωση αυτή, εφόσον το ποσό που αντιστοιχεί στο ογδόντα τοις εκατό (80%) των καταβαλλόμενων τελών επαρκεί για να καλύψει το κόστος της παροχής των ανταποδοτικών υπηρεσιών από την Ε.Α.Δ.Ε.Π., το υπόλοιπο είκοσι τοις εκατό (20%) των καταβαλλόμενων τελών αποδίδεται στον οικείο Ο.Τ.Α..
Και στις δύο προαναφερόμενες υποπεριπτώσεις είσπραξης των ανταποδοτικών τελών, το ποσό που αποδίδει η Ε.Α.Δ.Ε.Π. στον Ο.Τ.Α. λογίζεται ως αντισταθμιστικό όφελος του Ο.Τ.Α. για τη λειτουργία του Ε.Π. εντός των διοικητικών του ορίων,
δ) στην περίπτωση είσπραξης ανταποδοτικών τελών μέσω λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, τα ανταποδοτικά τέλη αποδίδονται απευθείας από τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας με κατάθεσή του στον ειδικό τραπεζικό λογαριασμό της Ε.Α.Δ.Ε.Π. που έχει γνωστοποιηθεί με τη δήλωση της παρ. 2. (παρ.3 άρθρο 25 ν.4982/22, όπως η περίπτ.β' αυτής αντικαταστάθηκε από την παρ.3 του άρθρου 8 του ν.5039/23)
Μεταξύ των αντικειμένων που δύνανται να ρυθμιστούν κανονιστικώς με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου περί καθορισμού των συντελεστών των επιβαλλομένων κατά νόμο τελών καθαριότητας και φωτισμού δεν περιλαμβάνεται, η απαλλαγή από τα εν λόγω τέλη των εγκατεστημένων σε χώρο Ε.Π. επιχειρήσεων [εφ' όσον δεν έχει πάντως συναφθεί σύμβαση μεταξύ του Δήμου και της οικείας ΕΔΕΠ, δυνάμει της οποίας να έχει ανατεθεί στην ΕΔΕΠ η παροχή των εν λόγω υπηρεσιών]. (ΣτΕ 343/2016)
X. Περιοχές διαχείρισης Οργανισμών Λιμένος
Η «Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.» έχει την αποκλειστική ευθύνη και υποχρέωση να μεριμνά με δικές της δαπάνες για τον ηλεκτροφωτισμό όλων των περιοχών που απολαμβάνουν δημόσιας πρόσβασης, όπως και για την αποκομιδή των απορριμμάτων και των λυμάτων εντός κάθε έκτασης που περιλαμβάνεται στα Παραχωρούμενα Περιουσιακά Στοιχεία μέσα στο Λιμένα του Πειραιά. Καμία Δημοτική αρχή ή άλλη οργανωτική της υπομονάδα, δεν έχει αρμοδιότητα να επιβάλλει ανταποδοτικά τέλη ή φόρο ηλεκτροδοτούμενων εκτάσεων αναφορικά με χώρους που περιλαμβάνονται στα Παραχωρούμενα Περιουσιακά Στοιχεία, σύμφωνα είτε με το άρθρο 10 του ν. 1080/1980 είτε με το άρθρο 25, παράγραφος 12 (περί του «ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού») ή με την παράγραφο 14 (περί «πιθανών ανταποδοτικών τελών») του ν. 1828/1989 ή με το άρθρο 82, παρ. 2 του π.δ. 30/1996 ή με τα άρθρα 83 παρ. 1 και 225 παρ. 5 του ν. 3463/2006 ή κατ' επίκληση άλλης διάταξης. (παρ.2 άρθρο 10 Ν.4404/16)
Οι Οργανισμοί Λιμένος Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Ελευσίνας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Καβάλας, Κέρκυρας, Λαυρίου, Πάτρας, Ραφήνας Α.Ε. των οποίων οι Συμβάσεις Παραχώρησης κυρώνονται διά του Ν.4597/19 έχουν την αποκλειστική ευθύνη και υποχρέωση να μεριμνούν με δικές τους δαπάνες για τον ηλεκτροφωτισμό όλων των περιοχών που απολαμβάνουν δημόσιας πρόσβασης, καθώς και για την αποκομιδή των απορριμμάτων και των λυμάτων εντός κάθε έκτασης που περιλαμβάνεται στα Παραχωρούμενα Στοιχεία μέσα στον λιμένα. Ουδείς δήμος έχει αρμοδιότητα να επιβάλει ανταποδοτικά τέλη ή φόρο ηλεκτροδοτούμενων εκτάσεων αναφορικά με τους χώρους που περιλαμβάνονται στα Παραχωρούμενα Στοιχεία, σύμφωνα είτε με το άρθρο 10 του ν. 1080/1980 (Α΄246), είτε με την παράγραφο 12 του άρθρου 25 για το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού,είτε με την παρ. 14 του ν. 1828/1989 (Α΄ 2) για πιθανά ανταποδοτικά τέλη είτε με την παρ. 2 του άρθρου 82 του π.δ. 30/1996 (Α΄ 21) είτε με τα άρθρα 83 παρ. 1 και 225 παρ. 5 του ν. 3463/2006 (Α΄ 114) είτε κατ’ επίκληση άλλης διάταξης. (περίπτ.α' παρ.1 άρθρο 5 Ν.4597/19)
Οι Οργανισμοί Λιμένος Α.Ε. που δεν συμμορφώνονται με την περίπτωση α΄, υποχρεούνται να αποδέχονται την παροχή των αντίστοιχων υπηρεσιών από τον οικείο δήμο και δεν καταλαμβάνονται από το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α΄. (περίπτ.β' παρ.1 άρθρο 5 Ν.4597/19)
Το Ελληνικό Δημόσιο δικαιούται να αρνηθεί την απόδοση του έκτακτου αντισταθμιστικού τέλους σε όποιο δήμο δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις της παραγράφου 1. (περίπτ.β' παρ.3 άρθρο 5 Ν.4597/19)
XI. Περιοχές διαχείρισης Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά
Κατά παρέκκλιση των οριζομένων σε κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη, επιτρέπεται η αποκλειστική επιβολή τέλους βάσει άρθρων 21 και 22 του β.δ. της 24.9-20.10/1958 «Περί των προσόδων των δήμων και κοινοτήτων» (Α' 171) και του άρθρου 17 του ν. 1080/1980 (Α'246) υπέρ του Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά (που συστήθηκε με το άρθρο 1 του Ν.4549/18), προκειμένου να μπορεί ο τελευταίος να παρέχει τις υπηρεσίες καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων, περισυλλογής και αποκομιδής των απορριμμάτων, καθώς και για την αντιμετώπιση των δαπανών ηλεκτροφωτισμού. Στα ως άνω τέλη περιλαμβάνονται οι δαπάνες διεξαγωγής, λειτουργίας και βελτίωσης της αντίστοιχης υπηρεσίας. (παρ.Β.1 άρθρο 12 Ν.4549/18)
Το ως άνω ενιαίο, κατά τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 1828/1989 (Α' 2), τέλος αντιστοιχεί στις δαπάνες καθαριότητας, εγκαταστάσεων, συντήρησης και ηλεκτρικής ενέργειας προς φωτισμό των κοινοχρήστων χώρων. Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 12 του Ν.4549/18 δεν εμπίπτει ο «φόρος επί των ηλεκτροδοτουμένων χώρων, των χρησιμοποιουμένων ή προοριζομένων διά κατοικίαν ή διά άσκησιν επαγγέλματος» του άρθρου 10 του ν. 1080/1980. (παρ.Β.2 άρθρο 12 Ν.4549/18)
Ποσά προερχόμενα από τα ανταποδοτικά τέλη που εισπράττουν οι Ο.Τ.Α. α' βαθμού, στην περιφέρεια των οποίων κείται το ακίνητο, όπως αυτά προσδιορίζονται στο άρθρο 12 του ν.4549/18, αποτελούν πόρους του Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά.
Τα ποσά αυτά προσδιορίζονται στη βάση της έκτασης της χωρικής αρμοδιότητας εκάστου Ο.Τ.Α. α' βαθμού, από τους προαναφερθέντες, και στη βάση των ιδρυτικών σκοπών του Φορέα Διαχείρισης στον οποίο και εισφέρονται. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Τα ποσά του προηγουμένου εδαφίου παρακρατούνται υποχρεωτικά από τη ΔΕΗ Α.Ε. ή τον εναλλακτικό προμηθευτή από τα έσοδα του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού των οικείων δήμων και αποδίδονται στον δικαιούχο Φορέα Διαχείρισης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 43 του ν. 3979/2011. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Σε περίπτωση μη υποβολής του αιτήματος από το Φορέα προς τη Δ.Ε.Η. ή τον εναλλακτικό πάροχο, ο οικείος Δήμος οφείλει να αποδίδει ο ίδιος το ποσό στο Φορέα Διαχείρισης. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής από Ο.Τ.Α. α' βαθμού τριμηνιαίας δόσης του οικείου ποσού πέραν του ενός (1) μηνός, το οφειλόμενο ποσό παρακρατείται υποχρεωτικά από αυτούς, μετά από αίτημα του Φορέα Διαχείρισης που υποβάλλεται σε αυτούς, με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου τους, που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών τους, και αποδίδεται σε αυτόν. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Σε περίπτωση που οι οικείοι Ο.Τ.Α. α' βαθμού δεν αποδίδουν το εισπραχθέν ποσό του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού που αναλογεί στο Φορέα, τότε με αίτημα του τελευταίου, που υποβάλλεται στον Υπουργό Εσωτερικών, το ποσό αυτό παρακρατείται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους του υπόχρεου Ο.Τ.Α. α' βαθμού. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Ειδικότερα ζητήματα αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού των ανταποδοτικών τελών, καθώς και τον τρόπο απόδοσής τους δύναται να ρυθμίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, έπειτα από σχετική εισήγηση και σύμφωνη γνώμη του Φορέα. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18) (ΚΥΑ 52247/27.09.2018 (ΦΕΚ 4323/28.09.2018 τεύχος Β’)
XII. Δήμοι όπου λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών
Από το έτος 2019, στους Δήμους, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων λειτουργούν μονάδες προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών οφείλονται τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού και τέλος ακίνητης περιουσίας, τα οποία καταβάλλονται από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ως ενιαίο τέλος ανά διαμένοντα σε μονάδα προσωρινής φιλοξενίας. (παρ.1 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Το ύψος του τέλους καθορίζεται στο ποσό των δώδεκα και μισό (12,5) ευρώ μηνιαίως κατ’ άτομο εφόσον διαμένει σε μονάδα προσωρινής φιλοξενίας κατά την τελευταία ημέρα του μήνα. Το ύψος του τέλους ανά δικαιούχο δήμο αυξάνεται κατά πέντε τοις εκατό (5%) όταν η αναλογία του αριθμού των διαμενόντων στις μονάδες προς το συνολικό πληθυσμό του Δήμου υπερβαίνει το ένα τοις εκατό (1%), κατά δέκα τοις εκατό (10%) όταν η αναλογία υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) και κατά είκοσι τοις εκατό (20%) όταν η αναλογία υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) αντίστοιχα. Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της τελευταίας Γενικής Απογραφής Μόνιμου Πληθυσμού που διενεργείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. (παρ.2 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Το τέλος αποδίδεται με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου στους δικαιούχους Δήμους ανά τρίμηνο, το αργότερο εντός είκοσι (20) ημερών από τη λήξη του τριμήνου αναφοράς. Η απόφαση του προηγούμενου εδαφίου εκδίδεται κατόπιν εισήγησης του Γενικού Γραμματέα Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο με την οποία διαπιστώνονται για την τελευταία ημέρα κάθε μήνα: α) ο αριθμός των διαμενόντων ανά μονάδα και ανά Δήμο και β) η αναλογία διαμενόντων και πληθυσμού Δήμου, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο. (παρ.3 άρθρο 195 Ν.4662/20, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 52 του Ν.4686/20)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκαν:
Έτος 2022
-για το πρώτο τρίμηνο του έτους 2022 η ΚΥΑ 455189/04.08.2022 (ΦΕΚ 4217/10.08.2022 τεύχος Β')
-για το δεύτερο τρίμηνο του έτους 2022 η ΚΥΑ 497241/29.08.2022 (ΦΕΚ 4685/05.09.2022 τεύχος Β')
-για το τρίτο τρίμηνο του έτους 2022 η ΚΥΑ ΤΤ 740521/08.12.2022 (ΦΕΚ 6488/17.12.2022 τεύχος Β')
-για το τέταρτο τρίμηνο του έτους 2022 η ΚΥΑ 114160/23.02.2023 (ΦΕΚ 1092/28.02.2023 τεύχος Β')
Έτος 2021
-για το πρώτο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ 108278/06.07.2021 (ΦΕΚ 3057/09.07.2021 τεύχος Β')
-για το δεύτερο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ 273470/27.09.2021 (ΦΕΚ 4867/21.10.2021 τεύχος Β’), όπως συμπληρώθηκε με διόρθωση σφάλματος στο ΦΕΚ 5113/04.11.2021 τεύχος Β'
-για το τρίτο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ ΤΤ 461241/16.12.2021 (ΦΕΚ 6075/22.12.2021 τεύχος Β')
-για το τέταρτο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ 191349/05.04.2022 (ΦΕΚ 1752/11.04.2022 τεύχος Β')
Έτος 2020
-για το πρώτο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 3430/05.05.2020 (ΦΕΚ 1885/18.05.2020 τεύχος Β’)
-για το δεύτερο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 11035/04.09.2020 (ΦΕΚ 3863/10.09.2020 τεύχος Β’)
-για το τρίτο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 13210/18.12.2020 (ΦΕΚ 5685/23.12.2020 τεύχος Β')
-για το τέταρτο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 2014/28.04.2021 (ΦΕΚ 1934/13.05.2021 τεύχος Β')
Με την απόφαση της προηγούμενης παραγράφου δύναται να τροποποιείται το ύψος του τέλους ανά διαμένοντα για το σύνολο ή για τμήμα των δικαιούχων Δήμων, καθώς και να προβλέπεται χρηματοδότηση των δικαιούχων Δήμων για κάλυψη έκτακτων αναγκών και αποζημιώσεων από τυχόν προκληθείσες ζημίες στους Δήμους ή την περιουσία τρίτων φυσικών και νομικών προσώπων από τους διαμένοντες στις μονάδες φιλοξενίας. Ειδικά για τους Δήμους, η επέλευση ζημίας και το ύψος αυτής διαπιστώνεται από τις αρμόδιες προς τούτο υπηρεσίες τους. Με όμοια απόφαση δύναται να ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. (παρ.4 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Ειδικά, για το έτος 2019, το τέλος καθορίζεται στο ποσό των εκατόν πενήντα (150) ευρώ για κάθε διαμένοντα στις μονάδες φιλοξενίας κατά την 20ή Δεκεμβρίου 2019 και αποδίδεται στους δικαιούχους Δήμους εντός είκοσι (20) ημερών από τη δημοσίευση του Ν.4662/20 (ημερ. δημοσίευσης 07.02.2020), με την απόφαση της παραγράφου 3, με την οποία εξειδικεύεται ο αριθμός των διαμενόντων ανά μονάδα φιλοξενίας κατά το ως άνω χρονικό διάστημα, κατόπιν εισήγησης του Γενικού Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου. (παρ.5 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΚΥΑ 1312/11.02.2020 (ΦΕΚ 407/11.02.2020 τεύχος Β’): Καταβολή ενιαίου τέλους για το έτος 2019, στους Δήμους εντός των διοικητικών ορίων των οποίων λειτουργούν μονάδες προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών.
Για την καταβολή των τελών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού και του τέλους ακίνητης περιουσίας προς τους Δήμους και για την υλοποίηση της σύστασης του λογαριασμού «Ταμείο Αλληλεγγύης», εγγράφεται εφεξής πίστωση ύψους μέχρι του ποσού των 50.000.000 ευρώ στον ειδικό φορέα 1055-201-0000000 «Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου» και σε αντίστοιχους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εξόδων του ετήσιου προϋπολογισμού του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Οι πιστώσεις του προϋπολογισμού του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για το έτος 2020 θα ενισχυθούν από πιστώσεις του Υπουργείου Οικονομικών. (άρθρο 197 Ν.4662/20)
Πιστώσεις που διατέθηκαν στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δυνάμει της από 10.2.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 28), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4681/2020 (Α’ 74), και ιδίως της παρ. 3 του πρώτου άρθρου αυτής, και του άρθρου 195 του ν. 4662/2020 (Α’ 27), δύνανται να χρησιμοποιηθούν για δράσεις που σχετίζονται με τον κορωνοϊό COVID-19 και αποσκοπούν στην προστασία κάθε είδους δομών φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, την επιτάχυνση της διαδικασίας ασύλου για λόγους αποσυμφόρησης των δομών και την ενίσχυση συναφών δράσεων Δήμων ή Περιφερειών. Οι ως άνω δράσεις εξειδικεύονται και χρηματοδοτούνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου. [άρθρο δέκατο ένατο Πράξη Νομοθ. Περιεχομένου (ΦΕΚ 157/10.08.2020 τεύχος Α’) όπως κυρώθηκε νομοθετικά με το άρθρο 1 του Ν. 4722/20 (ΦΕΚ 177/15.09.2020 τεύχος Α')]
XIII. ΙΚΑ, ΜΤΠΥ, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια, ΟΣΕ
Δεν απαλλάσσονται του τέλους το ΙΚΑ, το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, τα Νοσοκομεία, τα Πανεπιστήμια, και εκείνοι που έχουν φορολογικές απαλλαγές από συμβάσεις που έχουν συνάψει με το δημόσιο, όπως ο ΟΣΕ. (άρθρο 82 του ΒΔ 24.9/20.10.58, ΣτΕ 13/2000).
XIV. Ακίνητα που έχουν παραχωρηθεί ή εκμισθωθεί σε τρίτους
Ακίνητα του δημοσίου ή των ΟΤΑ που έχουν παραχωρηθεί ή εκμισθωθεί σε τρίτους δεν εξαιρούνται του τέλους (Γνωμ. Νομ. Υπηρ. Διοικ. 691/83, ΕΔΔ 1985 σελ. 274).
XV. Κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες
Κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες και άλλες γεωργικές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αγροτικές περιοχές εντός αγρών υπόκεινται στο τέλος καθαριότητας και φωτισμού (877/1985 Ατομική Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου του ΥΠ.ΕΣ.)
Δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ / ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ / Τέλος καθαριότητας και φωτισμού / Απαλλαγές από τα τέλη
[embed_object_post post_id="600033" post_title="Περιπτωσιολογία εσόδων"]embed_object_post[/embed_object_post]
[/post_tab][post_tab title="Προηγούμενο καθεστώς"]
[post_tabs]
Περιπτωσιολογία
I. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται και δεν χρησιμοποιούνται
II. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται αλλά χρησιμοποιούνται
III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
IV. Οι εκτός σχεδίου περιοχές
V. Υπό ανέγερση οικοδομές- εργοταξιακό ρεύμα
VI. Φωτοβολταϊκά Συστήματα
VII. Εποχιακές επιχειρήσεις
VIII. Τέλη καθαριότητας λαϊκών αγορών
IX. ΕΑΝΕΠ - ΕΔΕΠ-Άτυπη βιομηχανική συγκέντρωση
X. Περιοχές διαχείρισης Οργανισμών Λιμένος
XI. Περιοχές διαχείρισης Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά
XII. Δήμοι όπου λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών
XIII. ΙΚΑ, ΜΤΠΥ, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια, ΟΣΕ
XIV. Ακίνητα που έχουν παραχωρηθεί ή εκμισθωθεί σε τρίτους
XV. Κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες
I. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται και δεν χρησιμοποιούνται
Για ακίνητα που δεν είχαν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ και δεν χρησιμοποιούνταν μέχρι την 26.3.2019, δεν απαιτούνταν δήλωση των ιδιοκτητών τους στον δήμο ότι αυτά δεν χρησιμοποιούνταν, αλλά ούτε και ο δήμος είναι δυνατό να στοιχειοθετήσει την χρησιμοποίησή τους ή μη, στο πριν την 26.3.2019 διάστημα εάν δεν είχε διενεργήσει αυτοψία. Μέχρι την ημερομηνία αυτή, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωση οφειλών από τα ανταποδοτικά δημοτικά τέλη που επιβλήθηκαν στα ακίνητα αυτά, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 103 του ν. 4604/2019.
Από την 26.3.2019 και μετά, για τα ακίνητα αυτά, απαιτείται δήλωση των ιδιοκτητών τους στον δήμο ότι δεν χρησιμοποιούνται και στην περίπτωση που δεν έχει υποβληθεί τέτοια δήλωση, επιβάλλονται τα αναλογούντα τέλη και πρόστιμα από την ημερομηνία αυτή και μετά, υπολογιζόμενα με τον συντελεστή που αποφασίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο να επιβάλλεται στα στερούμενα ηλεκτρικής εγκαταστάσεως και μη χρησιμοποιούμενα ακίνητα. (ΥΠ.ΕΣ. 50893/01.08.2022)
Η δήλωση ακινήτου στο Ε9 δεν συνδέεται με την ανωτέρω διαδικασία. (ΥΠ.ΕΣ. 50893/01.08.2022)
Ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, απαλλάσσονται από την καταβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόμιμου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήμο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν.
Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται ανά κατηγορία ακινήτου και καταβάλλονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του από 24.9/20.10.1958 β.δ. (Α' 171).
Εάν, παρά την υποβολή της δήλωσης διαπιστωθεί ηλεκτροδότηση ή χρήση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος του υπόχρεου το τέλος που αναλογεί από το χρόνο απαλλαγής και ισόποσο πρόστιμο. (άρθρο 3 παρ.1 Ν.25/75 όπως τροποποιήθηκε από την παρ.14 του άρθρου 9 του Ν.2503/97 και την παρ.1 του άρθρου 5 του Ν.3345/05, ΦΕΚ - 138 Α' και την παρ.1 του άρθρου 222 του Ν.4555/18)
Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού για ακίνητο, του οποίου η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί, σύμφωνα με βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου και το οποίο, σύμφωνα με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νομίμου εκπροσώπου αυτού, δεν χρησιμοποιούταν κατά το διάστημα αναφοράς, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Η υπεύθυνη δήλωση του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να υποβληθεί μέχρι τις 31.12.2019. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται. (παρ.2 του άρθρου 222 του Ν.4555/18, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 103 του Ν.4604/19)
Με την παρ.1 του άρθρου 21 του Ν.4674/20 αντικαθίσταται η παρ.2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133) και παρατείνεται έως την 30η.6.2020 η προθεσμία για την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης για την τακτοποίηση των οφειλών των μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων.
Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού για ακίνητο, του οποίου η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί, σύμφωνα με βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου και το οποίο, σύμφωνα με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νομίμου εκπροσώπου αυτού, δεν χρησιμοποιούνταν κατά το διάστημα αναφοράς, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Η υπεύθυνη δήλωση του προηγούμενου εδαφίου μπορεί να υποβληθεί μέχρι τις 30.6.2020. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται.
Με την παρ.2 του άρθρου 375 του Ν.4700/20 η προθεσμία του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α’ 133) παρατείνεται από τη λήξη της έως 31.8.2020.
Με την αντικατάσταση της παρ.2 του άρθρου 375 του Ν.4700/20 από την παρ. 1 του άρθρου 69 του Ν.4722/20 παρατείνεται εκ νέου η προθεσμία από τη λήξη της, έως τις 30.09.2020.
Ειδικά για τους δήμους της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν.4728/20 και του άρθρου ενδέκατου της από 22.8.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α΄161), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 2 του ν. 4722/2020 (Α΄177), η προθεσμία του πρώτου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 51 του ν. 4647/2019 (Α΄204), ως προς την υποβολή δήλωσης για τον καθορισμό της επιφάνειας ή και της χρήσης ακινήτου περί του υπολογισμού φόρων, τελών και εισφορών προς τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, και η προθεσμία του δεύτερου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄133), ως προς την υποβολή υπεύθυνης δήλωσης για τη μη χρησιμοποίηση ακινήτου, του οποίου η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί, παρατείνονται έως τις 31.12.2020. (άρθρο 7 Ν.4728/20)
Η προθεσμία του άρθρου 7 του ν. 4728/2020 (Α΄ 186) παραμένει σε ισχύ. (παρ.2 άρθρο 51 Ν.4647/19, όπως αντικαταστάθηκε από το άρθρο 173 του Ν.4764/20)
Με τη ρύθµιση της πρώτης παραγράφου του άρθρου 103 του Ν.4604/19, αντικαθίσταται η παρ. 2 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133) έτσι ώστε να παρασχεθεί στους ιδιοκτήτες ακινήτων, των οποίων έχει διακοπεί η ηλεκτροδότηση, ικανό χρονικό περιθώριο, προκειµένου να υποβάλουν στον οικείο δήµο την, αναγκαία για την απαλλαγή από τα αναλογούντα τέλη καθαριότητας και φωτισµού, δήλωση, περί µη χρήσης τους. Παράλληλα, εξασφαλίζεται η οµαλή εφαρµογή της πάγιας διάταξης της παραγράφου 1 του άρθρου 3 του ν. 25/1975 (Α΄ 74), όπως αντικαταστάθηκε µε την παράγραφο 1 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018 (Α΄ 133), σύµφωνα µε την οποία η ηµεροµηνία υποβολής της εν λόγω δήλωσης συνιστά τη χρονική αφετηρία της απαλλαγής. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4604/19)
Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τα οποία έχουν επιβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του Ν.4604/19 (ημερ. έναρξης ισχύος 26.03.2019), επειδή δεν έχει υποβληθεί από τον ιδιοκτήτη του ακινήτου δήλωση ότι, δεν γινόταν χρήση αυτού και αφορούν διάστημα κατά το οποίο το ακίνητο δεν είχε ποτέ ηλεκτροδοτηθεί, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους, εφόσον δεν στοιχειοθετείται από την αρμόδια υπηρεσία του Δήμου η, κατά το ανωτέρω διάστημα, χρησιμοποίησή του. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται. (παρ.2 άρθρο 103 Ν.4604/19)
Για την εφαρμογή της ρύθμισης αυτής δεν απαιτείται σύμπραξη των οφειλετών. (ΥΠ.ΕΣ. 26063/08.04.2019)
Σκοπός της διάταξης της παραγράφου 2 του άρθρου 103 του Ν.4604/19 είναι η, επιβεβληµένη και βάσει των αρχών της ίσης µεταχείρισης και της προστασίας της δικαιολογηµένης εµπιστοσύνης των πολιτών, διαγραφή ή παράλειψη βεβαίωσης οφειλών σχετιζόµενων µε την επιβολή ενιαίου τέλους καθαριότητας και φωτισµού για ακίνητα που, ενώ δεν είχαν ηλεκτροδοτηθεί, επιβαρύνονταν µε το τέλος, λόγω της µη πλήρωσης των προϋποθέσεων της παρ. 1 του άρθρου 5 του ν. 3345/2005 (Α΄ 138), η οποία αντικαταστάθηκε µε την παρ. 1 του άρθρου 222 του ν. 4555/2018. Με την τελευταία ρύθµιση κατέστη σαφές ότι η προϋπόθεση της υποβολής υπεύθυνης δήλωσης για τη µη χρήση του ακινήτου, προκειµένου αυτό να απαλλαγεί από την επιβολή του ως άνω τέλους, ισχύει αποκλειστικά για ακίνητα στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση. Στην περίπτωση δε ακινήτων που δεν έχουν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί και άρα δεν έχει υποβληθεί στο δήµο η προβλεπόµενη στο άρθρο 2 του ν. 25/1975 δήλωση, η επιβολή τελών πρέπει να συνέχεται µε τη χρήση του ακινήτου. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4604/19)
Επισημαίνεται ότι η διαγραφή των οφειλών αυτών αναφέρεται και στην περίπτωση που έχουν υπαχθεί σε οποιαδήποτε ρύθμιση τμηματικής καταβολής, τηρουμένης της πρόβλεψης ότι «ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται». (ΥΠ.ΕΣ. 39788/31.07.2018) (ΥΠ.ΕΣ. 26063/08.04.2019)
Ο Συνήγορος του Πολίτη με την από 20.01.2020 Σύνοψη διαμεσολάβησης για επιστροφή δημοτικών τελών που αχρεωστήτως κατεβλήθησαν για ουδέποτε ηλεκτροδοτηθέντα ακίνητα, υπογράμμισε ότι, στοιχεία που κατά την αυτοψία διαπιστώθηκε ότι έχουν τοποθετηθεί σε αυτά (π.χ. πρίζες, λαμπτήρες, βρύσες, ηλεκτρολογικός πίνακας) και τα οποία είναι αναγκαία ώστε να τα καταστήσουν λειτουργικά, σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι στοιχειοθετούν τη χρησιμοποίησή τους στην παρούσα φάση.
Ο Συνήγορος του Πολίτη με το σχετικό από 16.04.2019 δελτίο τύπου του επισημαίνει ότι ζήτησε επίσης από το Υπουργείο Εσωτερικών τη διαγραφή οφειλών από δηµοτικά τέλη ακινήτων που δεν χρησιµοποιούνται και των οποίων η ηλεκτροδότηση έχει διακοπεί από τον διαχειριστή δικτύου, λόγω ανεξόφλητων λογαριασµών ηλεκτρικού ρεύµατος.
Το Υπουργείο δεν προχώρησε σε ρύθµιση του ζητήµατος, ωστόσο η Αρχή εξακολουθεί να έχει την άποψη ότι και στις περιπτώσεις αυτές πρόκειται για µη χρησιµοποιούµενα και µη ηλεκτροδοτούµενα ακίνητα, τα οποία πρέπει επίσης να απαλλάσσονται από τα δηµοτικά τέλη.
Ο Συνήγορος του Πολίτη με το σχετικό από 07.08.2018 δελτίο τύπου του επισημαίνει τα εξής σχετικά με την ανωτέρω νομοθετική ρύθμιση:
Σκοπός του άρθρου 222 του Ν.4555/18 είναι η άρση της αβεβαιότητας σχετικά µε το χρόνο απαλλαγής από την υποχρέωση των ιδιοκτητών µη ηλεκτροδοτούµενων και µη χρησιµοποιούµενων ακινήτων προς καταβολή δηµοτικών τελών καθαριότητας και φωτισµού και των εξ αυτής προκληθεισών δυσµενών συνεπειών και ανισοτήτων, µέσω αφενός της σαφούς και ρητής οριοθέτησης των χρονικών ορίων επιβολής της δήλωσης περί µη χρήσης και αφετέρου της διαγραφής ή παράλειψης βεβαίωσης τυχόν οφειλών που έχουν µέχρι σήµερα επιβληθεί λόγω της µη έγκαιρης υποβολής της δήλωσης περί µη χρήσης από τους δικαιούχους. Ταυτόχρονα, σύµφωνα µε τη νέα διάταξη, προς περαιτέρω διευκόλυνση των δικαιούχων, απλοποιείται η σχετική διαδικασία, καθώς εφεξής για την απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής των εν λόγω τελών απαιτείται µόνο η υποβολή υπεύθυνης δήλωσης περί της διακοπής ηλεκτροδότησης και της µη χρήσης του ακινήτου προς τον αρµόδιο Δήµο, ο οποίος και φέρει την ευθύνη ελέγχου της ακρίβειας του περιεχοµένου της εν λόγω δήλωσης. (Αιτιολογική Έκθεση Ν.4555/18)
Πριν τον Κλεισθένη Ι (Ν.4555/18)
Δείτε παρακάτω επισημάνσεις και αντιρρήσεις που είχαν εκφραστεί σχετικά με το χρόνο απαλλαγής και τη διαδικασία πριν τον Κλεισθένη Ι.
Οι παρακάτω εγκύκλιοι του ΥΠ.ΕΣ. και έγγραφα του ΣτΠ δεν μπορούν να τύχουν εφαρμογής έπειτα από την έναρξη ισχύος του Κλεισθένη Ι (Ν.4555/18) στις 19.07.2018 καθώς έρχονται σε αντίθεση με το περιεχόμενο του άρθρου 222 του Ν.4555/18:
Δεν προκύπτει χρονικός περιορισμός όσον αφορά στην υποβολή τόσο της υπεύθυνης δήλωσης του ιδιοκτήτη του ακινήτου (ή του νόμιμου εκπροσώπου του) όσο και της βεβαίωσης της ΔΕΗ η οποία πιστοποιεί τη μη ηλεκτροδότηση του ακινήτου, προκειμένου να απαλλαγεί το ακίνητο από το τέλος καθαριότητας- φωτισμού. (ΥΠ.ΕΣ. οικ. 2856/20.10.2015)
Το ΥΠ.ΕΣ. σχετικά με το χρόνο έναρξης της απαλλαγής του ακινήτου έχει εκφράσει διαφορετικές απόψεις.
Τελευταία είναι η άποψη που εκφράζεται στο έγγραφο ΥΠ.ΕΣ. 50329/19.12.2014 σύμφωνα με το οποίο η υπεύθυνη δήλωση περί μη χρήσης του ακινήτου δεν μπορεί, κατ' αρχήν, να αξιολογηθεί από το Δήμο όταν αναφέρεται σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής της σε αυτόν. Συνεπώς, η προβλεπόμενη απαλλαγή από το τέλος καθαριότητας ισχύει από την ημερομηνία κατάθεσης των ανωτέρω δικαιολογητικών, ύστερα από την οποία καθίσταται ελέγξιμη από τον ΟΤΑ ή μη χρήση του ακινήτου.
Η ανωτέρω άποψη επαναλαμβάνεται και στο έγγραφο ΥΠ.ΕΣ. οικ. 2856/20.10.2015.
Ίδια άποψη με την παραπάνω είχε εκφραστεί με παλαιότερο έγγραφο του ΥΠΕΣΔΔΑ 788/19.01.2007.
Ωστόσο με το έγγραφο ΥΠ.ΕΣ. 71906/21.01.2008 εκφράζεται η άποψη ότι ως χρόνος έναρξης της απαλλαγής του ακινήτου από το συγκεκριμένο τέλος θεωρείται η ημερομηνία διακοπής της ηλεκτροδότησης αυτού, η οποία προκύπτει από την προβλεπόμενη βεβαίωση της Δ.Ε.Η. Επισημαίνεται δε, ότι εάν διαπιστωθεί ανακρίβεια των στοιχείων της υπεύθυνης δήλωσης επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις της παρ. 6, του άρθρου 22, του Ν. 1599/86 (ΦΕΚ 75/Α').
Ο Συνήγορος του Πολίτη, καλεί όλους τους ∆ήµους της επικράτειας να εφαρµόζουν ενιαία και ορθά τη διάταξη του άρθρου 5 του ν. 3345/2005 και να µην επιβάλλουν αναδροµικά δηµοτικά τέλη σε ακίνητα που δεν χρησιµοποιούνται και δεν ηλεκτροδοτούνται, σε περιπτώσεις υποβολής της προβλεπόµενης υπεύθυνης δήλωσης σε χρόνο µεταγενέστερο αυτού της διακοπής ηλεκτροδότησης.
Η Ανεξάρτητη Αρχή, διαπιστώνοντας ότι αρκετοί ∆ήµοι δεν απαλλάσσουν από τα δηµοτικά τέλη ακίνητα που αποδεδειγµένα δεν ηλεκτροδοτούνται λόγω υποβολής της υπεύθυνης δήλωσης περί µη χρήσης σε χρόνο µεταγενέστερο της διακοπής ηλεκτροδότησης, επισηµαίνει ότι:
• Ο νόµος ρητά προβλέπει απαλλαγή των ακινήτων αυτών από τα δηµοτικά τέλη «για όσο χρόνο παραµένουν κλειστά», χωρίς να προβλέπει συγκεκριµένη προθεσµία για την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης
• Η υπεύθυνη δήλωση, σύµφωνα µε νοµολογία του Συµβουλίου της Επικρατείας, µπορεί να αφορά παρελθόντα γεγονότα, εποµένως οι ∆ήµοι οφείλουν να λαµβάνουν υπόψη υπεύθυνες δηλώσεις που αφορούν γεγονότα ή στοιχεία αναγόµενα σε χρόνο προγενέστερο της υποβολής τους
• Η µη χρήση του ακινήτου µπορεί να αποδειχτεί συνδυαστικά, από τη βεβαίωση διακοπής ηλεκτροδότησης και τη δήλωση του κενού ακινήτου στη φορολογική δήλωση
• Όπως έχει επισηµάνει ο Συνήγορος ήδη από το 2014 και όπως δέχτηκε σε πρόσφατη απόφασή του και το ∆ιοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά, η µη χρήση του ακινήτου τεκµαίρεται από την ηµεροµηνία διακοπής της ηλεκτροδότησης, ανεξάρτητα από το χρόνο υποβολής από τον ιδιοκτήτη του αιτήµατος απαλλαγής του από τα τέλη στον αρµόδιο ∆ήµο.
• Το βάρος να ανταποδείξει ότι το ακίνητο χρησιµοποιούνταν κατά το κρίσιµο διάστηµα παρά το ότι δεν ηλεκτροδοτούνταν, ανήκει στον οικείο ∆ήµο.
• Η απαίτηση ορισµένων ∆ήµων για ταυτόχρονη µε τη διακοπή ηλεκτροδότησης υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης, αποτελεί µια επιπλέον αυθαίρετη προϋπόθεση, µη προβλεπόµενη από το νόµο, η οποία δε συνάδει µε το σκοπό του νοµοθέτη και επιβαρύνει τους πολίτες.
Σχετικό το από 15.01.2018 δελτίο τύπου και το έγγραφο του ΣτΠ προς τους αρμόδιους φορείς.
Μόνη νόμιμη συνέπεια της μη υποβολής της δήλωσης της παρ. 1 του αρ. 5 του ν. 3345/2005, η οποία κατατίθεται στον εκάστοτε δήμο μαζί με τη βεβαίωση διακοπής ηλεκτροδότησης της Δ.Ε.Η. (ή άλλου παρόχου), είναι η μη απαλλαγή του ακινήτου από το τέλος καθαριότητας- φωτισμού και η βεβαίωση και είσπραξη της οφειλής κατά την κείμενη νομοθεσία (αρ. 6, ν 25/1975) (ΥΠ.ΕΣ. οικ. 2856/20.10.2015)
Για περισσότερα δείτε παρακάτω την υποενότητα 20. Κυρώσεις.
Αρκετοί δήμοι επιβάλλουν στους ιδιοκτήτες αναδρομικά δημοτικά τέλη και πρόστιμα διπλάσια των τελών, καταλογίζοντάς τους μη ενημέρωση του δήμου σχετικά με τη διακοπή έκδοσης λογαριασμού ΔΕΗ. Εξομοιώνουν με τον τρόπο αυτό την παράλειψη ενημέρωσης του δήμου για τη διακοπή της ηλεκτροδότησης, με την παράλειψη δήλωσης των ακινήτων στις δημοτικές υπηρεσίες, για καθορισμό των δημοτικών τελών ή τη δήλωση απαλλαγής από τα δημοτικά τέλη, όταν το ακίνητο δεν χρησιμοποιείται και δεν ηλεκτροδοτείται. Ο Συνήγορος του Πολίτη έχει διατυπώσει την άποψη ότι η δήλωση του Ν. 3345/2005 είναι αναγκαία μόνο για την εφεξής απαλλαγή του ιδιοκτήτη από τα δημοτικά τέλη και συνεπώς η μη υποβολή της δεν εξομοιούται με την παράλειψη δήλωσης μεταβολής των στοιχείων του ακινήτου που επισύρει τα πρόστιμα του άρθρου 19 Ν. 1080/1980, όταν μάλιστα η ΔΕΗ υποχρεούται να ενημερώνει τους ΟΤΑ για τα ακίνητα των οποίων η ηλεκτροδότηση διεκόπη. (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2016)
Δήμος επέβαλε αναδρομικά δημοτικά τέλη, δημοτικό φόρο και ΤΑΠ σε κλειστό, μη ηλεκτροδοτούμενο άνω της πενταετίας ακίνητο, υπολογίζοντάς τα με συντελεστή επαγγελματικής στέγης, καθώς το ακίνητο κατά την τελευταία ηλεκτροδότηση χρησιμοποιείτο ως τέτοια. Οι αναφερόμενοι προσκόμισαν όλα τα αποδεικτικά στοιχεία από τα οποία προέκυπτε ότι το συγκεκριμένο ακίνητο ήταν και είναι οικία και ως τέτοια δηλώνεται στην αρμόδια ΔΟΥ, έτυχε δε για ένα χρονικό διάστημα να εκμισθωθεί ως επαγγελματική στέγη, ενώ τα τελευταία χρόνια, για τα οποία και καταλογίστηκαν τα επίμαχα ποσά, παρέμενε κλειστό και μη ηλεκτροδοτούμενο. Η παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη προς τον δήμο, για τον επανυπολογισμό των οφειλόμενων ποσών με βάση τον συντελεστή που αντιστοιχεί στις κατοικίες, έγινε δεκτή (υπόθεση 200723/2015). (Ετήσια Έκθεση Συνηγόρου του Πολίτη 2015)
Η καταβολή των τελών καθαριότητας και φωτισμού δεν εξαρτάται από την χρησιμοποίηση ή μη της παρεχομένης υπηρεσίας, ούτε από την πλημμελή εξυπηρέτηση ή την εξ ολοκλήρου έλλειψη εξυπηρέτησης ενός ή περισσοτέρων ακινήτων της περιοχής ή την πλημμελή λειτουργία των υπηρεσιών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού, ενώ των επιδίκων τελών δεν εξαιρούνται τα ακίνητα που παραμένουν κλειστά και δεν χρησιμοποιούνται, διότι η επιβολή τους δεν αφορά μόνον την περισυλλογή και αποκομιδή των απορριμμάτων που προέρχονται από τα ακίνητα, αλλά και στην καθαριότητα των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και στον ηλεκτροφωτισμό τους. Απορρίπτεται η προσφυγή ανώνυμης εταιρίας με την οποία ζητείται η ακύρωση εγγραφών της στους βεβαιωτικούς καταλόγους του καθ’ ου η προσφυγή Ο.Τ.Α. για τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού. Κρίνονται απορριπτέα ως αβάσιμα τα επιχειρήματα ότι η προσφεύγουσα εταιρία λύθηκε και τέθηκε σε εκκαθάριση και διέκοψε την εμπορική δραστηριότητά της, με αποτέλεσμα να μην έχει απορρίμματα προς αποκομιδή, ενώ τα απορριμματοφόρα του καθ’ ου δεν εισέρχονταν στο ακίνητό της, παραλλήλως δε, η αποκομιδή των απορριμμάτων της ελάμβανε χώραν από την ανώνυμη εταιρεία και ότι το μεγαλύτερο τμήμα της ιδιοκτησίας της είναι ακάλυπτος χώρος που δεν εξυπηρετεί κανένα λειτουργικό σκοπό της, καθώς επίσης και το ότι το ακίνητο της εταιρίας δεν περιβάλλεται από πλατείες και κοινόχρηστους χώρους που ευρίσκονται στα αστικά κέντρα και για τα οποία παρέχονται υπηρεσίες καθαριότητος και ηλεκτροφωτισμού από τον καθ’ ου Ο.Τ.Α. και να μην συντρέχει στην προκειμένη υπόθεση ο ανταποδοτικός χαρακτήρας των επιδίκων τελών. (ΔΕφΘεσσ Α 704/2016)
Είναι νόμιμη η επιβολή τέλους καθαριότητας ακινήτου το οποίο παρέμενε κλειστό ολόκληρο το έτος (Γνωμ.Ν.Σ.Κ 845/69)
II. Ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνται αλλά χρησιμοποιούνται
Οι στερούμενοι ηλεκτρικής εγκαταστάσεως υποχρεούνται στην πληρωμή τελών, καθαριότητος και φωτισμού, υπολογιζόμενων κατά τις διατάξεις των άρθρων 21 και 22 του από 24-9/20-10-1958 Β.Δ. "περί κωδικοποιήσεως εις ενιαίον κείμενον νόμου των ισχυουσών διατάξεων περί των προσόδων των δήμων και κοινοτήτων. (άρθρο 3 παρ.1 Ν.25/75)
Η επιβολή και είσπραξη του Ενιαίου Ανταποδοτικού Τέλους Καθαριότητας και Φωτισμού πάντα συνδέεται με τη χρήση του ακινήτου. Για ακίνητα που χρησιμοποιούνται χωρίς να έχουν ηλεκτροδοτηθεί ποτέ (στερούνται ηλεκτρικής εγκαταστάσεως) ισχύουν οι διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 3 του ν. 25/1975. Το τέλος υπολογίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 21 και 22 του από 24.9/20.10.1958 β.δ/τος και βαρύνει αυτόν που χρησιμοποιεί το ακίνητο, ο οποίος υποχρεούται να το καταβάλλει ανά εξάμηνο στο δημοτικό ταμείο. (ΥΠ.ΕΣ. 50893/01.08.2022)
Από το συνδυασμό της παρ. 8 του αρ. 1 του ν. 25/1975 και της παρ. 1 του αρ. 3 του ίδιου νόμου, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, με την παρ. 1 του αρ. 222 του ν.4555/2018, προκύπτει ότι για τα ακίνητα που δεν έχουν ποτέ ηλεκτροδοτηθεί ή για αυτά στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, οφείλονται τέλη από όποιον τα χρησιμοποιεί, σύμφωνα με την παρ. 5 του αρ. 21 του β.δ. 24-9/20.10.1958. (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
Από το ανωτέρω θεσμικό πλαίσιο συνάγεται ότι εναπόκειται στο Δημοτικό Συμβούλιο να ορίσει συντελεστές, διαφορετικούς από τους ισχύοντες για τα ηλεκτροδοτούμενα ακίνητα, ανάλογα με τις χρήσεις που μπορεί να έχουν τα μη ηλεκτροδοτούμενα, για τον υπολογισμό των τελών που οφείλονται.
Στην έννοια δε της χρήσης περιλαμβάνεται η με οποιοδήποτε τρόπο χρησιμοποίηση του ακινήτου, ακόμα και ως αποθηκευτικός χώρος (ΣτΕ 3963/2004), δεδομένου ότι η οφειλή γενικά των τελών καθαριότητας και φωτισμού δεν προϋποθέτει την πραγματική χρησιμοποίηση της υπηρεσίας (ΣτΕ 2340/2017, 1104/2017,2411/2014 κ.α.). (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
Σε κάθε περίπτωση, οι χρήσεις θα πρέπει να περιγράφονται στην απόφαση για την επιβολή των τελών καθαριότητας και φωτισμού, ώστε να προκύπτει με σαφήνεια και το κριτήριο ελέγχου των δηλώσεων που υποβάλλονται, προκειμένου να χορηγηθεί η απαλλαγή που προβλέπεται στο 2° εδάφιο της παρ. 1, του αρ. 3 του ν. 25/1975, όπως ισχύει για τα ακίνητα στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση. (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
Επισημαίνεται ότι, για την ορθή εφαρμογή του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του προαναφερόμενου άρθρου, απαιτείται η συστηματική ενημέρωση των ενδιαφερόμενων, για την υποχρέωσή τους να υποβάλουν δήλωση στην περίπτωση που ακίνητο έχει απαλλαγεί πλήρως από τα τέλη πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ή να ηλεκτροδοτηθεί εκ νέου. (ΥΠ.ΕΣ. 62859/07.11.2018)
III. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης
Α. Ημιυπαίθριοι χώροι (Ν.3843/10)
Με το άρθρο 33 του ν. 3937/2011 ρυθμίζονται τα θέματα που είχαν προκύψει σχετικά με την εφαρμογή του νόμου 3897/2010 για τους ημιυπαίθριους χώρους και τον υπολογισμό επ' αυτών τελών από τους Δήμους. Συγκεκριμένα για τους ημιυπαίθριους χώρους η αλλαγή της χρήσης του ακινήτου που επέρχεται με την υπαγωγή στις διατάξεις του ν. 3843/2010 δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του τέλους του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, καθώς και των τελών του ν. 25/1975 και του άρθρου 25 του ν. 1828/1989, όπως ισχύουν.
Στην περ. α' της παράγρ. 5 του άρθρου 22 του Ν.3897/2010 ορίζεται ότι για τους χώρους που διατηρούνται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 3843/2010 δεν οφείλονται αναδρομικά οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής τέλη και πρόστιμα. Τυχόν ήδη καταβληθέντες φόροι, τέλη και σχετικά πρόστιμα δεν αναζητούνται. Οι διατάξεις της ανωτέρω περ. α', παρ. 5 του άρθρου 22 του ν.3897/2010 ισχύουν αναδρομικά από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν.3843/2010 (28.4.2010). Ενόψει των παραπάνω, επισημαίνεται ότι για την ηλεκτροδότηση των ημιυπαίθριων και λοιπών χώρων που υπάγονται στη ρύθμιση του ν.3843/2010 δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του ν. 1882/1990, οι διατάξεις των άρθρων 35-36 του Κ.Φ.Ε. και της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. 1137140/2439/Α0012-ΠΟΛ. 1277/5.12.1994, όπως ισχύουν. Τέλος, τονίζεται ότι στις περιπτώσεις που τα κτίρια στα οποία βρίσκονται οι χώροι που ρυθμίστηκαν με βάση το ν.3843/2010, όπως ισχύει, δεν έχουν ηλεκτροδοτηθεί τότε ευνόητο είναι ότι για την ηλεκτροδότηση των κτιρίων αυτών εκτός των ρυθμιζόμενων χώρων θα έχουν εφαρμογή είτε οι διατάξεις των άρθρων 35 και 36 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, εφόσον πρόκειται για οικοδομές που ανεγείρονται με βάση άδεια που εκδίδεται από 1.1.1995 και εφεξής, είτε οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 8 του ν.1882/1990 στο σύνολό τους, εφόσον πρόκειται για οικοδομές που ανεγείρονται με βάση άδεια που εκδόθηκε μέχρι 31.12.1994 ή για αυθαίρετες οικοδομές που έχουν νομιμοποιηθεί ή για τις οποίες έχει εγκριθεί η ηλεκτροδότηση από τις αρμόδιες προς τούτο αρχές. (ΠΟΛ 1121/24.05.2011)
Με τις διατάξεις του άρθρου 16 του ν. 4474/2017 καταργούνται οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 1882/1990 (Α' 43), όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν με τις διατάξεις του άρθρου 53 του ν. 2065/ 1992 (Α' 113).
Οι καταργούμενες διατάξεις προέβλεπαν διαδικασία προσκόμισης δικαιολογητικών στη Δ.Ο.Υ. προκειμένου να γίνει θεώρηση βεβαίωσης για την ηλεκτροδότηση ακινήτων. Σημειώνεται ότι για τα ακίνητα των οποίων οι άδειες ανέγερσης είχαν εκδοθεί μετά την 1/1/1995 η σχετική υποχρέωση ίσχυε δυνάμει των άρθρων 35 και 36 του ν. 2238/1994 και καταργήθηκε ήδη με τις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 26 του ν. 4223/2013 (σχετική η υπ 'αρ. Δ12Α 1015993 ΕΞ 2014 εγκύκλιος του ΓΓΔΕ). Με τις κοινοποιούμενες διατάξεις καταργείται η σχετική υποχρέωση και για τα ακίνητα των οποίων οι άδειες ανέγερσης εκδόθηκαν μέχρι 31/12/1994. (ΠΟΛ 1098/06.07.2017)
Με την ΓνΝΣΚ 360/2012 γίνονται δεκτά τα εξής:
1.Δεν επιβάλλεται τέλος καθαριότητας και φωτισμού, φόρος ηλεκτροδοτούμενών χώρων και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη για τους διατηρούμενους δυνάμει των διατάξεων των άρθρων 5 επ. του Ν.3843/2010 χώρους, πλην των περιπτώσεων όπου ήδη επεβάλλοντο αυτά, με βάση την προηγούμενη χρήση των χώρων αυτών.
2. Αν οι διατηρούμενοι με τις διατάξεις των άρθρων 5 επ. του ν.3843/2010 χώροι είχαν ήδη δηλωθεί για τον υπολογισμό των ως άνω τελών και φόρων, συνεχίζουν να λαμβάνονται υπ' όψιν και να συνυπολογίζονται όπως είχαν δηλωθεί, χωρίς, δηλαδή, να υπολογίζεται η αλλαγή της χρήσης.
Με το υπ' αριθ. ΔΠΕΙΣ Α 1161875 ΕΞ 2012/21.11.2012 έγγραφο του Υπ. Οικ. επισημαίνεται πως δεν θα διενεργείται επιστροφή των καταβληθέντων παραβόλων των διατάξεων της παρ. 2γ του άρθρου 5 ν.3843/2010 (ΦΕΚ 62 Α'), σε καμία περίπτωση, σε αντίθεση με τα αχρεωστήτως καταβληθέντα στις Δ.Ο.Υ. παράβολα των διατάξεων του άρθρου 24 του ν.4014/2011, (ΦΕΚ 209 Α') τα οποία επιστρέφονται με τη διαδικασία που σας έχει κοινοποιηθεί με το ΔΠΕΙΣΑ 1087103 ΕΞ06/06/2012 έγγραφό.
Δείτε και την ΠΟΛ 1261/27.12.2011: Διαδικασία ηλεκτροδότησης των αυθαίρετων κατασκευών ή χώρων αυθαίρετης αλλαγής χρήσης που ρυθμίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.4014/2011.
Β. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης (Ν.4014/11)
Για τις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης που εξαιρούνται της επιβολής κυρώσεων με βάση τις διατάξεις του ν.4014/2011 δεν οφείλονται αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές και οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής πρόστιμα και τέλη, όπως το τέλος ακίνητης περιουσίας, καθαριότητας, φωτισμού και δυνητικά ανταποδοτικά τέλη. Τυχόν ήδη καταβληθέντες φόροι, τέλη και πρόστιμα δεν αναζητούνται. Η αλλαγή χρήσης δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του τέλους του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, καθώς και των τελών του ν. 25/1975 και του άρθρου 25 του ν. 1828/1989, όπως ισχύουν και δεν επιβάλλονται αναδρομικά διαφορές που προκύπτουν ως προς το ύψος των τελών, οι οποίες προέρχονται από την αλλαγή χρήσης. Για τη χρήση κατοικίας κατά τον υπολογισμό της αξίας για την επιβολή οποιουδήποτε φόρου (φόρος μεταβίβασης, κληρονομιών, ακίνητης περιουσίας, ΤΑΠ, προσδιορισμός τεκμηρίου διαβίωσης) για όλους τους χώρους σε υπόγειες στάθμες, τα πατάρια που πολεοδομικά δεν αποτελούν όροφο και τις σοφίτες, εφαρμόζεται μειωτικός συντελεστής 50%. (παρ.22 άρθρο 24 Ν.4014/11)
Από τη γραμματική διατύπωση της ανωτέρω διάταξης προβλέπεται ρητά ότι, εξαιρούνται της επιβολής εισφορών και λοιπών κυρώσεων μόνο οι περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσεων οι οποίες έχουν υπαχθεί, κατόπιν αιτήσεως των ενδιαφερομένων ιδιοκτητών (κύριων των έργων οι οποίοι είναι και οι υπόχρεοι έναντι του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ), στη ρύθμιση της ανωτέρω διάταξης, η οποία ισχύει από 21.9.2011 και εφεξής. Όσον αφορά όμως στις περιπτώσεις των κτισμάτων, για τα οποία έχουν ήδη διαπιστωθεί μέχρι και 21.9.2011 από τις Υπηρεσίες του Ιδρύματος παραβάσεις και έχουν καταλογισθεί ασφαλιστικές εισφορές στους υπόχρεους με την έκδοση των σχετικών Πράξεων Επιβολής Εισφορών, κ.λ.π' δεν είναι δυνατή η εξαίρεση τους από την καταβολή και εξόφληση αυτών, καθώς πρόκειται για περιπτώσεις, στις οποίες οι ασφαλιστικές εισφορές έχουν βεβαιωθεί και καταλογισθεί πριν τη θέση σε ισχύ του ν.4014/2011. Αναφορικά με τα επιβαλλόμενα πρόσθετα τέλη, δεδομένου ότι τα πρόσθετα τέλη επιβάλλονται ως προσαύξηση επί του ποσού της οφειλής των κύριων εισφορών λόγω της εκπρόθεσμης καταβολής των εισφορών αυτών και υπολογίζονται κατά την ημερομηνία που ο υπόχρεος εξοφλεί το ποσό της κύριας οφειλής (μέρος ή το σύνολο), δεν είναι δυνατή η απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής και αυτών στις περιπτώσεις αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσεων για τις οποίες έχουν καταλογισθεί οι ασφαλιστικές εισφορές μέχρι την έναρξη ισχύος του ν.4014/2011, δηλαδή μέχρι 21.9.2011. (Υπ. Εργ. & Κοιν. Ασφ. Φ.80000/11220/758/10.09.2012).
Γ. Αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης (Ν.4495/17 και Ν.3843/10, 4014/11 και 4178/13)
Για τις αυθαίρετες κατασκευές και αλλαγές χρήσης πριν από τις 28.7.2011, που εξαιρούνται από την επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος ή εξαιρέθηκαν από την επιβολή κυρώσεων σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 3843/2010 (Α΄ 62), 4014/2011 (Α΄ 209) και 4178/2013 (Α΄ 174), δεν οφείλονται αναδρομικά ασφαλιστικές εισφορές (ΕΦΚΑ κ.λπ.) και οποιοσδήποτε φόρος, καθώς και οποιασδήποτε μορφής πρόστιμα και τέλη, όπως το τέλος ακίνητης περιουσίας, καθαριότητας, φωτισμού και άλλα ανταποδοτικά τέλη. Φόροι, τέλη και πρόστιμα που καταβλήθηκαν δεν αναζητούνται. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Ωστόσο, η παραπάνω επισήμανση δεν επιδρά πλέον στο παρελθόν χρονικό διάστημα, στο οποίο ανατρέχουν οι οφειλές προς το δήμο, καθώς, σύμφωνα με την υπ' αρ. 237/2018 γνωμοδότηση ΝΣΚ, που έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό, η δήλωση που υποβάλλεται για την ρύθμιση της αυθαίρετης κατασκευής ή χρήσης πληροί τις προβλέψεις των ν. 25/1975, 1080/1980 και 2130/1993 για την υποχρέωση δήλωσης κάθε μεταβολής στην επιφάνεια του ακινήτου, που συνεπάγεται αύξηση των καταβαλλόμενων τελών (Σκέψη 27 και απάντηση επί του δεύτερου και τρίτου ερωτήματος).
Ως εκ τούτου δεν συντρέχει λόγος εξαίρεσης -τουλάχιστον κατά τα προβλεπόμενα στο αρ. 32 του ν. 4304/2014- από τη γενικά εφαρμοζόμενη αποσβεστική προθεσμία των πέντε ετών, από τη λήξη του οικονομικού έτους στο οποίο ανάγονται οι οφειλές, σύμφωνα με το πρώτο εδάφιο του αρ. 2 του α.ν. 344/1968. (ΥΠ.ΕΣ. 42006/31.05.2019)
Δεν επιβάλλονται αναδρομικά διαφορές που προκύπτουν ως προς το ύψος των τελών ούτε και σχετικές προσαυξήσεις οι οποίες προέρχονται από την αλλαγή χρήσης. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Ως χρόνος λήξης της αναδρομικής απαλλαγής των αυθαίρετων κατασκευών και αλλαγών χρήσης είναι η 8.8.2013. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Η αλλαγή χρήσης δεν λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό του τέλους του άρθρου 24 του ν. 2130/1993 (Α΄ 62), καθώς και των τελών του ν. 25/1975 (Α΄ 74) και του άρθρου 25 του ν. 1828/1989 (Α΄ 2). (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Δηλαδή, τυχόν διαφορές που θα προέκυπταν στο ύψος των τελών λόγω της αλλαγής χρήσης δεν εφαρμόζονται και τα τέλη ακόμα και μετά τις 08.08.2013 και έως την καταληκτική ημερομηνία διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης, παραμένουν ως είχαν ή ως όφειλαν να είχαν υπολογιστεί βάσει της αρχικής νόμιμης χρήσης.
Στην ανωτέρω εξαίρεση εμπίπτουν:
α) όλες οι περιπτώσεις τακτοποιήσεων και ρυθμίσεων των νόμων 3775/09 και 3843/10, σύμφωνα με τους οποίους ορίζονταν ως «αλλαγή χρήσης» η μετατροπή χώρων βοηθητικής χρήσης σε κύρια (π.χ κλείσιμο ημιυπαίθριου χώρου, μετατροπή υπογείου χώρου με βοηθητικές χρήσεις σε χώρο κύριας χρήσης),
β) οι περιπτώσεις διατήρησης των ν.4014/11, 4178/13 και 4495/17, για τις οποίες εφαρμόζεται συντελεστής αλλαγής χρήσης, δηλαδή εγκατάσταση αυθαίρετης κύριας χρήσης στη θέση της νόμιμης κύριας χρήσης της οικοδομικής άδειας (π.χ αλλαγή χρήσης κτιρίου με άδεια κατοικίας σε κτίριο γραφείων).
Οι λοιπές περιπτώσεις αυθαιρέτων κατασκευών των ν.4014/11, 4178/13 και 4495/17 οι οποίες συνιστούν υπερβάσεις δόμησης και έχουν εκτελεστεί χωρίς άδεια, συνυπολογίζονται στις επιφάνειες που συμμετέχουν στα δημοτικά τέλη. (Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας εγκ.2/ΥΠΕΝ/ΔΑΟΚΑ/49581/2075/31.05.2019)
Στους χώρους που υπήχθησαν σε καθεστώς διατήρησης της εγκατασταθείσας σ’ αυτούς αυθαίρετης κύριας χρήσης, κατά τις διατάξεις του άρθρου 5 του ν. 3843/2010, καθώς και σ’ αυτούς που υπήχθησαν σε καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων για την εγκατασταθείσα σ’ αυτούς αυθαίρετη χρήση κατά τις διατάξεις των άρθρων 24 του ν. 4014/2011, 8 του ν. 4178/2013 και 97 του ν. 4495/2017, δεν επιβάλλονται τα αναλογούντα στη διατηρούμενη αυθαίρετη χρήση τέλη καθαριότητας και φωτισμού, τέλος ακίνητης περιουσίας, τυχόν ορισθέντα δυνητικά ανταποδοτικά τέλη, καθώς και ο φόρος Ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, ούτε κατά το χρόνο του καθεστώτος διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, όπερ σημαίνει ότι:
α) εάν για την πολεοδομικά προβλεπόμενη χρήση του χώρου που υπήχθη στο καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων της εγκατασταθείσας σ’ αυτόν αυθαίρετης χρήσης κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν υπήρχε υποχρέωση καταβολής δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, τέλους ακίνητης περιουσίας, τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, δεν θα καταβληθούν για τον χώρο αυτό τα πιο πάνω ανταποδοτικά δημοτικά τέλη και ο φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, ούτε αναδρομικά, δηλαδή από την εγκατάσταση της αυθαίρετης χρήσης μέχρι την έναρξη του καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων, ούτε για το διάστημα του καθεστώτος διατήρησης της αυθαίρετης χρήσης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων γι’ αυτήν λόγω της υπαγωγής του χώρου αυτού στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, εάν, κατά τις ισχύουσες διατάξεις και τις κανονιστικές αποφάσεις των δημοτικών αρχών, η εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση δημιουργεί υποχρέωση για καταβολή των πιο πάνω δημοτικών τελών και φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων,
β) εάν για το χώρο που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, καταβάλλονταν, πριν την υπαγωγή, δημοτικά τέλη για δηλωθείσα ή διαπιστωθείσα, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, χρήση, για την οποία ίσχυε μεγαλύτερος ή μικρότερος συντελεστής σε σχέση με το συντελεστή που ισχύει για την εγκατασταθείσα στο χώρο αυτό αυθαίρετη χρήση που διατηρείται με τις διατάξεις αυτές, τα εν λόγω δημοτικά τέλη θα εξακολουθήσουν να προσδιορίζονται και να καταβάλλονται και κατά το καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων με το συντελεστή (μικρότερο ή μεγαλύτερο) της χρήσης που είχε δηλωθεί ή διαπιστωθεί πριν την υπαγωγή, ασχέτως του εάν για τη αυθαίρετη χρήση του χώρου που υπήχθη στις πιο πάνω διατάξεις και διατηρείται ή τελεί σε αναστολή επιβολής κυρώσεων ισχύει διαφορετικός συντελεστής (μεγαλύτερος ή μικρότερος αντίστοιχα) και
γ) στην περίπτωση κατά την οποία, πριν την υπαγωγή του χώρου στις πιο πάνω διατάξεις των νόμων 3843/2010, 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, είχε δηλωθεί ή είχε εντοπιστεί, κατόπιν ελέγχου των δημοτικών αρχών, η αυθαίρετα εγκατασταθείσα χρήση και τα δημοτικά τέλη προσδιορίζονταν και καταβάλλονταν με το συντελεστή που ίσχυε για την χρήση αυτή, η υπαγωγή του χώρου της αυθαίρετης αυτής χρήσης σε καθεστώς διατήρησης ή αναστολής επιβολής κυρώσεων κατά τις πιο πάνω διατάξεις, δεν λαμβάνεται υπόψη, κατά την έννοια των διατάξεων αυτών, για τυχόν επανακαθορισμό των δημοτικών τελών με βάση την πολεοδομικά νόμιμη χρήση του χώρου αυτού. (ΓνΝΣΚ 237/2018, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικά ΥΠ.ΕΣ. 32292/25.04.2019)
Δ. Υπαγωγή αυθαίρετων κατασκευών που επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ή εμβαδού σε τέλη
Οι αυθαίρετες αυτές κατασκευές, που υπήχθησαν στο πιο πάνω καθεστώς της τριακονταετούς αναστολής επιβολής κυρώσεων ή και εξαίρεσης από την κατεδάφιση κατά τις πιο πάνω διατάξεις, εφόσον επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων ή του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, υπόκεινται και στα αναλογούντα δημοτικά τέλη και φόρο ηλεκτροδοτούμενων χώρων καθ’ όλο το χρόνο της τριακονταετούς αναστολής επιβολής κυρώσεων και διατήρησης και από την έναρξη του εν λόγω καθεστώτος, εφόσον στις διατάξεις αυτές δεν ορίζεται ότι απαλλάσσονται από τα τέλη αυτά και το φόρο ηλεκτροδοτούμενων χώρων κατά το καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων ή εξαίρεσης από την κατεδάφιση, όπως ρητά ορίστηκε για το πριν την έναρξη ισχύος του καθεστώτος χρονικό διάστημα (αναδρομικά). Από τις διατάξεις δε των άρθρων 24 παρ. 1α και 11 ν. 4014/2011 και 8 και 24 παρ. 4 ν. 4178/2013 συνάγεται ότι χρόνος έναρξης του πιο πάνω καθεστώτος αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των αυθαιρέτων κατασκευών που υπήχθησαν στους νόμους αυτούς ορίστηκε η έναρξη ισχύος των νόμων αυτών (21-09-2011 για το ν. 4014/2011 και 08-08-2013 για το ν. 4178/2013), ενώ με το ν. 4495/2017 ορίστηκε η 08-08-2013 ως ενιαίος χρόνος ενάρξεως του καθεστώτος αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση για τις υπαγωγές και στους τρεις νόμους, εφόσον με το προτελευταίο εδάφιο της παρ. 4 του άρθρου 105 του νόμου αυτού ως ημερομηνία προσδιορισμού της αναδρομικής απαλλαγής για το εκτός ρυθμίσεως διάστημα ορίζεται η 08-08-2013. (ΓνΝΣΚ 237/2018, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικά ΥΠ.ΕΣ. 32292/25.04.2019)
Ε. Υποβολή δήλωσης μεταβολής επιφάνειας αυθαίρετων κατασκευών
Το Τ.Ε.Ε. αποστέλλει ανά εξάμηνο στους κατά τόπον αρμόδιους Ο.Τ.Α. στοιχεία των υπαγωγών προκείμενου να βεβαιωθούν τα αναλογούντα τέλη. Η έκδοση ή αναθεώρηση οικοδομικής άδειας σε δηλούμενο κτίριο ή τμήμα αυτού, σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 4014/2011, 4178/2013 και του παρόντος, μπορεί να γίνεται μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας εξόφλησης του ενιαίου ειδικού προστίμου ή την εξόφληση ποσοστού τριάντα τοις εκατό (30%) του συνολικού ποσού προστίμου, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, χωρίς να επιβάλλεται άλλο πρόστιμο. (παρ.4 άρθρο 105 Ν.4495/17)
Για αυθαίρετες κατασκευές που υπήχθησαν στο καθεστώς αναστολής επιβολής κυρώσεων και εξαίρεσης από την κατεδάφιση των ν. 4014/2011, 4178/2013 και 4495/2017, κατά το μέτρο που οι τελευταίες (αυθαίρετες κατασκευές) επιφέρουν αύξηση της επιφάνειας ηλεκτροδοτούμενων χώρων και του εμβαδού ακίνητης περιουσίας, δεν υφίσταται υποχρέωση υποβολής της δήλωσης που προβλέπεται στις διατάξεις των άρθρων, 2 παρ. 3 του ν. 25/1975, 10 παρ. 10 του ν. 1080/1980 και 24 παράγραφοι 5 και 15 του άρθρου 24 του ν. 2130/1993, δεδομένου ότι ο προσδιορισμός και η βεβαίωση από τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων των δημοτικών τελών καθαριότητας και φωτισμού, του τέλους ακίνητης περιουσίας, των τυχόν προβλεπόμενων ανταποδοτικών τελών και του φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων για τις εν λόγω αυθαίρετες κατασκευές διενεργούνταν με τα στοιχεία των υπεύθυνων δηλώσεων των ιδιοκτητών των χώρων αυτών που συνόδευαν τις αιτήσεις υπαγωγής στους νόμους 4014/2011 και 4178/2013, στις οποίες (υπεύθυνες δηλώσεις) είχαν πρόσβαση οι αρμόδιες δημοτικές αρχές, αρχικά μεν, μέσω του ειδικού βιβλίου ή του ηλεκτρονικού αρχείου που τηρούνταν στις πολεοδομικές υπηρεσίες αυτών και, στη συνέχεια, μέσω του ηλεκτρονικού αρχείου που διαχειριζόταν το ΤΕΕ, στο οποίο είχαν πρόσβαση οι πολεοδομικές υπηρεσίες των δήμων και, μετά το ν. 4495/2017, με τα στοιχεία που αποστέλλει ανά εξάμηνο το ΤΕΕ στους κατά τόπο αρμοδίους Δήμους και, ως εκ τούτου, δεν συντρέχει και περίπτωση επιβολής των αντίστοιχων προστίμων μη υποβολής ή υποβολής εκπροθέσμου δηλώσεως. (ΓνΝΣΚ 237/2018, η οποία έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Εσωτερικών, βλ. σχετικά ΥΠ.ΕΣ. 32292/25.04.2019)
IV. Οι εκτός σχεδίου περιοχές
Τα τέλη καθαριότητας καθώς και τα τέλη φωτισμού, από της ισχύος του ν. 1829/1989 (3.1.1989), έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα, δύνανται δε να επιβληθούν και σε βάρος των χρησιμοποιούντων ακίνητα ευρισκόμενα εκτός σχεδίου πόλεως με απόφαση των δημοτικών ή κοινοτικών συμβουλίων, εφόσον βεβαίως η υπηρεσία καθαριότητος του δήμου ή της κοινότητας έχει οργανωθεί και επεκταθεί στην εκτός σχεδίου πόλεως περιοχή. Στην περίπτωση αυτή απαιτείται, αφενός ρητή πρόβλεψη της οικείας κανονιστικής αποφάσεως του δημοτικού συμβουλίου ότι υποχρεούνται στην καταβολή των τελών αυτών και εκείνοι οι οποίοι χρησιμοποιούν ακίνητα ευρισκόμενα εκτός σχεδίου πόλεως αφετέρου διαπίστωση στην εν λόγω απόφαση της υπάρξεως ανάγκης επεκτάσεως των υπηρεσιών καθαριότητας και φωτισμού στην εκτός σχεδίου περιοχή (ΣτΕ 482/84, 2905/89 κ.α.). Περαιτέρω για τη νόμιμη επιβολή στους υποχρέους των προβλεπομένων κατά τα ανωτέρω από την κανονιστική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου τελών καθαριότητας και φωτισμού, απαιτείται όπως ο Δήμος ενόψει της ανταποδοτικότητας των τελών αυτών παρέχει αποδεδειγμένα σε καθ' έκαστον των υποχρέων αντίστοιχες υπηρεσίες. (ΣτΕ 1012/2002, Τμ. ΣΤ') (ΣτΕ 1104/2017)
Εξάλλου, η παροχή της εν λόγω δημοτικής υπηρεσίας και η επιβολή του σχετικού ανταποδοτικού τέλους δεν αποκλείονται από το γεγονός ότι φορέας, στον οποίο δεν ανατίθεται κατά τον νόμο αποκλειστική αρμοδιότητα και ευθύνη για την παροχή υπηρεσιών καθαριότητας και φωτισμού σε ορισμένη περιοχή αναλαμβάνει σχετική πρωτοβουλία για την παροχή, με ίδια μέσα, τέτοιων υπηρεσιών. (ΣτΕ 1104/2017)
Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπόψη ότι
α) σύμφωνα με όσα έγιναν δεκτά στην δέκατη σκέψη (10η) σκέψη της παρούσας, το τέλος καθαριότητας και φωτισμού μπορεί να επιβληθεί και σε βάρος όσων χρησιμοποιούν ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως, εφόσον συντρέχει πραγματική δημόσια ανάγκη για παροχή της σχετικής υπηρεσίας στη συγκεκριμένη εκτός σχεδίου περιοχή και η υπηρεσία αυτή έχει οργανωθεί κατάλληλα και παρέχεται πράγματι, τα στοιχεία όμως αυτά πρέπει να προκύπτουν από την σχετική κανονιστική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου,
β) η απόφαση του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου, βάσει της οποίας ανακαθορίστηκαν τα ένδικα τέλη καθαριότητας και φωτισμού, και διενεργήθηκε εγγραφή στους βεβαιωτικούς καταλόγους, για το α` εξάμηνο 2016, δεν προβλέπει ούτε άλλωστε από τα στοιχεία του φακέλου προκύπτει ότι πράγματι παρέχονταν υπηρεσίες καθαριότητας και φωτισμού στην προσφεύγουσα εταιρία, κατά τον κρίσιμο χρόνο, αντίθετα η προσφεύγουσα επικαλείται για το ένδικο χρονικό διάστημα συμβάσεις για την ανάθεση υπηρεσιών καθαριότητας σε ιδιωτικές εταιρίες και μάλιστα για την αποκομιδή κάθε είδους απορριμμάτων χωριστά, κρίνει ότι μη νομίμως επιβλήθηκαν για το ως άνω ακίνητο της ΔΕΗ τα ένδικα τέλη καθαριότητας και φωτισμού. (Διοικ. Εφετείο Αθηνών Απόφαση 3595/2019)
Ο Συνήγορος του Πολίτη στην από 28.01.2020 σύνοψη διαμεσολάβησης κατόπιν διαμαρτυρίας πολίτη ότι Δήμος του καταλογίζει δημοτικά τέλη για επιχείρηση που διατηρεί σε εκτός σχεδίου πόλεως περιοχή, χωρίς να παρέχονται σχετικές υπηρεσίες, επικαλέστηκε σε έγγραφό του προς το Δήμο σχετική νομολογία με βάση την οποία τέλη καθαριότητος και φωτισμού μπορούν να επιβάλλονται με κανονιστική απόφαση και σε βάρος όσων χρησιμοποιούν ακίνητα που βρίσκονται εκτός σχεδίου πόλεως, εφόσον συντρέχει πραγματική δημόσια ανάγκη για επέκταση παροχής των υπηρεσιών καθαριότητας και φωτισμού και στη συγκεκριμένη περιοχή και οι υπηρεσίες αυτές του Δήμου έχουν οργανωθεί κατάλληλα και παρέχονται πράγματι. Τα στοιχεία αυτά θα πρέπει να προκύπτουν κατά τρόπο σαφή και επαρκώς τεκμηριωμένο από τη σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου.
Η επιβολή τέλους φωτισμού προϋποθέτει κατ' αρχήν την επιβολή από τον οικείο δήμο ή κοινότητα τέλους καθαριότητος, σε ποσοστό του οποίου και υπολογίζεται, μπορεί δε να αφορά είτε εστεγασμένους είτε και μη εστεγασμένους χώρους. Όταν όμως το τέλος φωτισμού, που υπολογίζεται με τον τρόπο αυτό, δεν επαρκεί για την κάλυψη της ετήσιας δαπάνης για ηλεκτροφωτισμό των κοινοχρήστων χώρων ή όταν δεν εισπράττεται τέλος καθαριότητας, είτε διότι η υπηρεσία αυτή δεν έχει επεκταθεί σε ωρισμένη περιοχή, είναι δυνατή, βάσει του άρθρου 7 του ν. 25/75 που μνημονεύθηκε, για την αντιμετώπιση των δαπανών ηλεκτροφωτισμού, η επιβολή τέλους φωτισμού και αυτοτελώς, δηλαδή ανεξάρτητα από την επιβολή τέλους καθαριότητας. Στην περίπτωση όμως αυτή η επιβολή τέλους φωτισμού αφορά μόνον εστεγασμένους χώρους. (ΣτΕ 3206/1992 Τμ.Β')
V. Υπό ανέγερση οικοδομές- εργοταξιακό ρεύμα
Η οικοδόμηση ενός κτίσματος προϋποθέτει χρήση του οικοπέδου (μη στεγασμένου χώρου), εντός του οποίου ανεγείρεται καθώς και κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος (εργοταξιακού ή μη).
Συνεπώς η παροχή εργοταξιακού ρεύματος καθιστά το οικόπεδο ηλεκτροδοτούμενο.
Σημειώνεται ωστόσο ότι στις περιπτώσεις των υπό ανέγερση οικοδομών και εν γένει των ημιτελών κτισμάτων, που δεν έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή τους, δεδομένης της μη δυνατότητας χρήσης αυτών σύμφωνα με τον προορισμό τους, δηλ, ως κτίρια, κατά τα οριζόμενα με τo άρθρο 2 του ν. 1577/1985 («κτίριο είναι η κατασκευή, που αποτελείται από τεχνικά έργα και εγκαταστάσεις και προορίζεται για την παραμονή ανθρώπων ή ζώων, την εκτέλεση εργασίας ή την άσκηση επαγγέλματος, την αποθήκευση ή τοποθέτηση πραγμάτων ή μηχανημάτων), για την επιβολή του τέλους καθαριότητας και φωτισμού δεν θα πρέπει να λογίζονται αυτά ως ηλεκτροδοτούμενοι στεγασμένοι χώροι (κτίσματα).
Το εν λόγω τέλος, στις περιπτώσεις αυτές, θα πρέπει να επιβάλλεται για το ηλεκτροδοτούμενο οικόπεδο εντός του οποίου ανεγείρεται η οικοδομή (μη στεγασμένος χώρος). Στο πλαίσιο αυτό συνιστάται δε να προβλεφθεί στη σχετική απόφαση του δημοτικού συμβουλίου περί «επιβολής τελών καθαριότητας και φωτισμού», η καθιέρωση ειδικής κατηγορίας ακινήτων και συντελεστή του τέλους, για τα ανωτέρω ακίνητα. (ΥΠ.ΕΣ. 7699/16.03.2012)
Οι οικοδομές, είτε είναι ηλεκτροδοτούμενες είτε όχι, δεν απαλλάσσονται από τα τέλη καθαριότητας-φωτισμού.
Επισημαίνεται ότι οι φορολογικές διατάξεις ερμηνεύονται στενά και απαλλάσσονται από φορολογικές επιβαρύνσεις μόνο όσοι αναφέρονται ρητώς στις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας (π.χ. Ν. 2130/93 για το τέλος ακίνητης περιουσίας όπου προβλέπεται ρητώς η απαλλαγή των ανεγειρόμενων οικοδομών). Αντίστοιχη διάταξη για απαλλαγή των οικοδομών από τα ανταποδοτικά τέλη καθαριότητας-φωτισμού δεν υπάρχει στο ισχύον νομικό πλαίσιο. (ΥΠΕΣΔΔΑ 30562/17.09.2001)
Ακίνητο επί του οποίου λειτουργεί σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά προς διάθεση της παραγόμενης ενέργειας στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας αιτιολογεί την επιβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων (ομόφωνα).
γ) Η εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με το πρόγραμμα της 12323/ΓΓ175/2009 κ.υ.α. (Φ/Β στη στέγη), καθώς και με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού σε χώρο ακινήτου, όπου βρίσκεται και λειτουργεί και εγκατάσταση κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, στην παροχή της οποίας συνδέεται ή στο μετρητή της οποίας αντιστοιχίζεται ο φωτοβολταϊκός σταθμός, δεν επάγεται επιπρόσθετη υποχρέωση καταβολής ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, καθώς και του αντιστοιχούντος φόρου ηλεκτροδοτούμενων χώρων, έναντι της ήδη υφισταμένης υποχρεώσεως για τη χρήση του ακινήτου (ομόφωνα) και
δ) Όταν φωτοβολταϊκός σταθμός για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, με τις μορφές του ενεργειακού συμψηφισμού και εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού, εγκαθίσταται σε ακίνητο (όμορος χώρος ή και μη όμορος επί εικονικού συμψηφισμού) που δεν λειτουργεί εγκατάσταση κατανάλωσης που συμμετέχει στο συμψηφισμό, οφείλεται ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού για το χώρο εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού, καθώς και ο αντίστοιχος φόρος ηλεκτροδοτούμενων χώρων, με βάση τη χρήση (αποκλειστική ή κυριαρχούσα) που ασκείται στα ακίνητα στα οποία είναι τοποθετημένες και λειτουργούν οι εγκαταστάσεις κατανάλωσης (ομόφωνα). (ΓνΝΣΚ 202/2020)
Σύμφωνα με τις παρ 1 & 2 του άρθρου 5 του N. 429/1976 (ΦΕΚ 235/76) βιομηχανίες, κινηματοθέατρα και εν γένει επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχιακά υποχρεούνται σε καταβολή τελών καθαριότητος και φωτισμού ανάλογα με το χρόνο λειτουργίας τους και πάντως όχι λιγότερο του τριμήνου. Χρόνος μεγαλύτερος του δεκαπενθημέρου λογίζεται ολόκληρος μήνας. Σχετικά με το χρόνο της εποχιακής λειτουργίας αποφασίζει το δημοτικό ή κοινοτικό συμβούλιο με απόφαση του, η οποία εγκρίνεται από το Γ.Γ. της περιφέρειας (ήδη Αποκεντρωμένης Διοίκησης) έπειτα από προηγούμενη υποβολή από τον υπόχρεο προς τον δήμο ή την κοινότητα σχετικής υπεύθυνης δήλωσης.
Με τις ανωτέρω διατάξεις θεσπίσθηκε η υποχρέωση επιβολής του τέλους καθαριότητας και φωτισμού στις εποχιακά λειτουργούσες επιχειρήσεις (βιομηχανίες, κινηματοθέατρα και άλλες επιχειρήσεις) ανάλογα με το χρόνο λειτουργίας τους, με ελάχιστο όριο το τρίμηνο. ∆εδομένου δε ότι ενιαίο κριτήριο για την επιβολή του τέλους αποτελεί το εμβαδόν των ακινήτων, νομολογιακά έχει γίνει δεκτό (744/1998 ΣτΕ) ότι στο πλαίσιο του άρθρου 5 του Ν.429/1976 είναι επιτρεπτός ο συνυπολογισμός του χρόνου λειτουργίας των επιμέρους χώρων / τμημάτων μιας επιχείρησης για τον καθορισμό του αναλογούντος τέλους (π.χ καπνεμπορική επιχείρηση, της οποίας ο χώρος που καταλαμβάνουν τα γραφεία της λειτουργεί όλο το έτος, ενώ οι αίθουσες επεξεργασίας καπνού ορισμένους μήνες μόνο ή ξενοδοχείο, του οποίου τα δωμάτια και οι βοηθητικοί τους χώροι καθώς και η αίθουσα συνεδρίων λειτουργούν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, ενώ το μπαρ και το εστιατόριο μόνο την τουριστική / υψηλή περίοδο). Συνεπώς, στις συγκεκριμένες διατάξεις μπορούν να υπαχθούν και οι επιχειρήσεις που λειτουργούν μεν καθ' όλη τη διάρκεια του έτους αλλά, λόγω της φύσης των εργασιών τους, οι χώροι που καταλαμβάνουν συγκεκριμένα τμήματά τους χρησιμοποιούνται (λειτουργούν) μόνο ορισμένο χρονικό διάστημα (αναίρεση της 60/1991 Απόφασης του ∆ΕφΘεσσ. από την 744/1998 Απόφαση του ΣτΕ). Επισημαίνεται ωστόσο ότι, στην περίπτωση που επιχείρηση ή τμήμα της κατά περιόδους λειτουργεί περιστασιακά, συνάγεται η λειτουργία αυτής καθ' όλη τη διάρκεια της περιόδου (π.χ εστιατόριο ξενοδοχείου που εκτός της τουριστικής περιόδου λειτουργεί μόνο περιστασιακά για προγραμματισμένες εκδηλώσεις πρέπει να δηλώνεται ως ετήσια λειτουργία). Επίσης η περίοδος κατά την οποία εκτελούνται εργασίες επισκευής ή συντήρησης εντός των χώρων μιας επιχείρησης, λογίζονται ως χρόνος λειτουργίας (χρήσης) των χώρων αυτών.
Για την υπαγωγή μίας επιχείρησης στις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.429/1976 απαιτείται η υποβολή από τον υπόχρεο (νόμιμο εκπρόσωπο της επιχείρησης) στον οικείο Ο.Τ.Α σχετικής αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης του άρθρου 8 του Ν. 1599/1986, αναφορικά με το χρόνο λειτουργίας της επιχείρησης. Στην περίπτωση που υπάρχει, σύμφωνα με τα προαναφερόμενα, διαφοροποίηση του χρόνου λειτουργίας ορισμένων χώρων / τμημάτων της επιχείρησης, θα πρέπει να αναγράφονται στη δήλωση λεπτομερώς το είδος των χώρων (π.χ δωμάτια, γραφεία κλπ), το εμβαδόν τους (τ.μ) και ο αντίστοιχος χρόνος λειτουργίας τους, με αναφορά συγκεκριμένων ημερομηνιών. Όμοια δήλωση υποβάλλεται και σε περίπτωση αύξησης ή μείωσης του χρόνου λειτουργίας καθώς και σε περίπτωση διαδοχής του καταναλωτή ηλεκτρικού ρεύματος.
Το δημοτικό / κοινοτικό συμβούλιο του οικείου Ο.Τ.Α αποφαίνεται για το συγκεκριμένο αίτημα, εκδίδοντας απόφαση, με την οποία είτε αποδέχεται τη δηλωθείσα εποχιακή λειτουργία της επιχείρησης, υπό την επιφύλαξη του ελέγχου αυτής, είτε την απορρίπτει αιτιολογημένα. Η αιτιολογία αναφορικά με την έλλειψη εποχικότητας στη λειτουργία της επιχείρησης πρέπει να είναι σαφής, ειδική, επαρκής και να προκύπτει από συγκεκριμένα στοιχεία του φακέλου (π.χ έκθεση αυτοψίας από διενεργηθέντα έλεγχο, αντίγραφα θεωρημένων καταστάσεων μόνιμου και εποχιακού προσωπικού της οικείας Επιθεώρησης Εργασίας).
∆εδομένου ότι, με την απόφαση αυτή προσδιορίζεται η βάση επιβολής του τέλους καθαριότητας και φωτισμού για τον αιτούντα υπόχρεο, η έκδοση της απόφασης από το δημοτικό / κοινοτικό συμβούλιο είναι υποχρεωτική και δε χωρεί απόρριψη του αιτήματος δια της σιωπηρής άρνησης έκδοσής της. Η απόφαση πρέπει επίσης να εκδίδεται εντός ευλόγου χρονικού διαστήματος από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης - υπεύθυνης δήλωσης, που σε κάθε περίπτωση δεν πρέπει να υπερβαίνει το τρίμηνο. Κατά τον καθορισμό των μηνών λειτουργίας της επιχείρησης, χρόνος μεγαλύτερος του δεκαπενθημέρου υπολογίζεται ως ολόκληρος μήνας.
Οι αποφάσεις αποστέλλονται για έλεγχο νομιμότητας στον Επόπτη Ο.Τ.Α. και μέχρι την έναρξη λειτουργίας της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας Ο.Τ.Α στον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης (άρθρο 5, παρ. 4 του Ν.429/1976 και άρθρο 225 Ν.3852/10) και υπόκεινται σε προσφυγή κατά τις διατάξεις του άρθρου 151 του Κ∆Κ άρθρου 227 Ν.3852/10 (σχετική η υπ' αριθμ. 11/2007 Εγκύκλιός του ΥΠ.ΕΣ). Οι σχετικές φορολογικές εγγραφές υπόκεινται σε προσφυγή (ή ανακοπή όταν πρόκειται για λογαριασμό ∆.Ε.Η) ενώπιον των ∆ιοικητικών Πρωτοδικείων, που ασκείται εντός προθεσμίας είκοσι (20) ημερών από την επομένη της ημέρας κοινοποίησης στον υπόχρεο του αποσπάσματος εγγραφής ή από τη λήξη της προθεσμίας εξόφλησης του αντίστοιχου λογαριασμού ∆.Ε.Η (άρθρο 1, παρ.6 και άρθρο 5, παρ.4 του Ν.429/1976, σε συνδυασμό με άρθρο 285, παρ.2.β του Ν.2717/1999).
Η ανακριβής καταγραφή στο έντυπο της δήλωσης του χρόνου λειτουργίας των χώρων της επιχείρησης ή του εμβαδού αυτών επιφέρει τις έννομες συνέπειες του Ν.1599/1986 και του άρθρου 19 του Ν. 1080/1980. Ειδικότερα, επιβάλλονται οι ποινικές κυρώσεις του άρθρου 22, παρ.6 του Ν.1599/1986, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ.13 του άρθρου 2 του Ν.2479/1997 (ΦΕΚ 67 Α'), με απόφαση του δημοτικού / κοινοτικού συμβουλίου ανακαλείται η υπαγωγή της επιχείρησης στις διατάξεις του άρθρου 5 του Ν.429/1976 και επιβάλλεται, σε βάρος του υπόχρεου, με απόφαση του δημάρχου ή προέδρου της κοινότητας, εκτός από το τέλος που αναλογεί στον αποκρυβέντα χώρο και πρόστιμο ίσο με το 60% του αναλογούντος τέλους (άρθρο 19 του Ν.1080/1080, ΦΕΚ 246 Α').
Για τον έλεγχο της ακρίβειας της υποβληθείσας δήλωσης, οι αρμόδιες υπηρεσίες των Ο.Τ.Α θα πρέπει να διενεργούν τόσο προληπτικό όσο και κατασταλτικό έλεγχο στις επιχειρήσεις (τόσο μετά την υποβολή της σχετικής αίτησης-δήλωσης και πριν την έκδοση της απόφασης του δημοτικού / κοινοτικού συμβουλίου, εφόσον συμπίπτει χρονικά με περίοδο μη λειτουργίας, όσο και μετά την έκδοση της απόφασης, κατά τη διάρκεια τη δηλωθείσας περιόδου μη λειτουργίας (άρθρο 5, παρ.1 του Ν.25/1975). Επιπλέον οι Ο.Τ.Α στο πλαίσιο του συγκεκριμένου ελέγχου μπορούν να αναζητούν τυχόν αναγκαία στοιχεία από άλλους φορείς του δημοσίου, οι οποίοι αντίστοιχα υποχρεούνται να τα χορηγούν εντός 15 ημερών από την παραλαβή του σχετικού εγγράφου του δήμου ή της κοινότητας (άρθρο 47 του Ν.1416/1984, ΦΕΚ 18 Α' και άρθρο 8, παρ.4 του Ν.1599/1986, ΦΕΚ 75 Α').
Συναφώς σημειώνεται ότι η άσκηση προσφυγής κατά της πράξης βεβαίωσης του αναλογούντος τέλους και προστίμου δεν αναστέλλει την είσπραξη του ποσού που βεβαιώθηκε, εφόσον η βεβαίωση στηρίχθηκε σε στοιχεία που δηλώθηκαν από τον υπόχρεο στο δήμο / κοινότητα ή σε άλλη αρχή / υπηρεσία του δημόσιου τομέα (άρθρο 61, Ν.1416/1984, ΦΕΚ 18 Α'). (ΥΠΕΣ εγκ.78/71251/19.12.2007 )
VIII. Τέλη καθαριότητας λαϊκών αγορών
Από 01.02.2022
Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος υπέρ δήμων του άρθρου 21 του από 24.9/20.10.1958 βασιλικού διατάγματος (Α’ 171) για την καθαριότητα και αποκομιδή των απορριμμάτων των χώρων που χρησιμοποιούνται από τις λαϊκές αγορές και από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του ιδίου βασιλικού διατάγματος ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους Δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (άρθρο 23 παρ.1 Ν.4849/21)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ / ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ-ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ (Ν.4849/21) (από 01.02.2022) / ΑΔΕΙΕΣ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ ΥΠΑΙΘΡΙΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ / Τέλη δραστηριοποίησης
Έως 31.01.2022
Οι υπόχρεοι καταβολής του ημερήσιου τέλους στους φορείς λειτουργίας των λαϊκών αγορών απαλλάσσονται από το τέλος υπέρ δήμων του άρθρου 21 του β.δ. 24-9/20.10.1958 (Α' 171) για την καθαριότητα και αποκομιδή των απορριμμάτων των χώρων που χρησιμοποιούνται από τις λαϊκές αγορές και από το τέλος για τη χρήση των χώρων λειτουργίας των λαϊκών αγορών της παρ. 9 του άρθρου 13 του β.δ. 24-9/20.10.1958 ή όποια άλλη οικονομική επιβάρυνση για παρεχόμενες από τους δήμους και τις Περιφέρειες υπηρεσίες, σχετικές με τη λειτουργία των λαϊκών αγορών. (παρ. 3 άρθρο 36 Ν.4497/17)
Για περισσότερα δείτε την ενότητα:
ΑΔΕΙΟΔΟΤΗΣΕΙΣ » ΥΠΑΙΘΡΙΟ ΕΜΠΟΡΙΟ-ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ (Ν.4497/17) » ΥΠΑΙΘΡΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ-ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ » Λαϊκές αγορές
IX. ΕΑΝΕΠ - ΕΔΕΠ- Άτυπη βιομηχανική συγκέντρωση
Εταιρία ανάπτυξης επιχειρηματικού πάρκου (ΕΑΝΕΠ): το νομικό πρόσωπο που έχει τη μορφή ανώνυμης εταιρίας του ν. 2190/1920 (Α' 37), το οποίο αναλαμβάνει τη σύνταξη και υλοποίηση του Επιχειρηματικού Σχεδίου και τη διοίκηση και διαχείριση του Επιχειρηματικού Πάρκου μέχρι τη μεταβίβασή της, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος νόμου.
Εταιρία Διαχείρισης Επιχειρηματικού Πάρκου (ΕΔΕΠ): Το νομικό πρόσωπο που έχει τη μορφή ανώνυμης εταιρίας του κ.ν. 2190/1920 (Α' 37), το οποίο δύναται να διαδέχεται την ΕΑΝΕΠ στη διοίκηση και διαχείριση των ΕΠ σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Μέρους (παρ 7 & 8 άρθρο 41 Ν. 3982/2011, όπως η παρ.8 αντικαταστάθηκε με την παρ. 6 του άρθρου 44 του Ν. 4155/13)
Στα Επιχειρηματικά Πάρκα ή στην Άτυπη Βιομηχανική Συγκέντρωση για την οποία έχει εκδοθεί η απόφαση της παραγράφου 1 του άρθρου 56 και έχει συσταθεί η ΕΑΝΕΠ, τα ανταποδοτικά τέλη για τις υπηρεσίες καθαριότητας, φωτισμού κοινοχρήστων χώρων, συλλογής απορριμμάτων και τις άλλες υπηρεσίες για τις οποίες οι Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού εισπράττουν ανταποδοτικά τέλη, υπολογίζονται με βάση την κοστολόγηση των υπηρεσιών που γίνεται ειδικά για το συγκεκριμένο Επιχειρηματικό Πάρκο κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 17 του ν. 1080/1980. (παρ.3α άρθρο 58 Ν. 3982/11, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.5 του άρθρου 10 του Ν.4605/19 και αντικαταστάθηκε εκ νέου από την παρ.14 του άρθρου 12 του Ν.4635/19)
Κατ’ εξαίρεση των γενικών προβλέψεων περί παροχής των εν λόγω υπηρεσιών από τους Ο.Τ.Α. α΄ βαθμού, τις υπηρεσίες αυτές μπορεί να τις παρέχει στις εγκατεστημένες επιχειρήσεις η ΕΑΝΕΠ, ή η ΕΔΕΠ μετά τη μεταβίβαση της παραγράφου 2 του άρθρου 58 του Ν.3982/11, κατόπιν έγγραφης δήλωσης που απευθύνει προς τον οικείο Ο.Τ.Α. το αργότερο έως τις 30 Νοεμβρίου της προηγούμενης οικονομικής χρήσης. Η έγγραφη δήλωση συνοδεύεται υποχρεωτικά από έγγραφα που τεκμηριώνουν ότι οι πάροχοι των σχετικών υπηρεσιών αναδείχθηκαν κατόπιν διαγωνιστικής διαδικασίας. (παρ.3β άρθρο 58 Ν. 3982/11, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.5 του άρθρου 10 του Ν.4605/19 και αντικαταστάθηκε εκ νέου από την παρ.14 του άρθρου 12 του Ν.4635/19)
Στη περίπτωση που η ΕΑΝΕΠ ή η ΕΔΕΠ ασκήσουν το εν λόγω δικαίωμα και για τις διαχειριστικές χρήσεις στις οποίες αφορά η δήλωση της ΕΑΝΕΠ ή της ΕΔΕΠ:
i) Ο Ο.Τ.Α. α΄ Βαθμού υποχρεούται να απέχει από την παροχή των υπηρεσιών στα όρια του Επιχειρηματικού Πάρκου ή της Άτυπης Βιομηχανικής Συγκέντρωσης για την οποία έχει εκδοθεί η απόφαση της παραγράφου 1 του άρθρου 56 του Ν.3982/11.
ii) Ο συντελεστής χρέωσης των δημοτικών τελών και φόρων στις επιχειρήσεις που εγκαθίστανται στο Επιχειρηματικό Πάρκο και στην ΕΑΝΕΠ ή στην ΕΔΕΠ δεν μπορεί να υπερβαίνει το χαμηλότερο συντελεστή που καθορίζει ο Ο.Τ.Α. για την αντίστοιχη κατηγορία χρήσης που βρίσκεται εκτός του Επιχειρηματικού Πάρκου ή της Άτυπης Βιομηχανικής Συγκέντρωσης.
iii) Το ογδόντα τοις εκατό (80%) των ανταποδοτικών τελών που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις δια του λογαριασμού κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας προορίζεται για την κάλυψη των δαπανών των ανταποδοτικών υπηρεσιών και αποδίδεται απευθείας από τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας με κατάθεσή του στον ειδικό τραπεζικό λογαριασμό της ΕΑΝΕΠ ή της ΕΔΕΠ που έχει γνωστοποιηθεί με τη δήλωση των προηγούμενων εδαφίων. Εφόσον το ποσό που αποδίδεται κατά το προηγούμενο εδάφιο επαρκεί για να καλύψει το κόστος της παροχής των ανταποδοτικών υπηρεσιών από την ΕΑΝΕΠ ή την ΕΔΕΠ, το υπόλοιπο είκοσι τοις εκατό (20%) των καταβαλλομένων τελών αποδίδεται στον οικείο Ο.Τ.Α., λογιζόμενο ως ανταποδοτικό τέλος για τη λειτουργία του Επιχειρηματικού Πάρκου ή της Άτυπης Βιομηχανικής Συγκέντρωσης εντός των διοικητικών του ορίων. (παρ.3β άρθρο 58 Ν. 3982/11, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.5 του άρθρου 10 του Ν.4605/19 και αντικαταστάθηκε εκ νέου από την παρ.14 του άρθρου 12 του Ν.4635/19)
Οι προβλέψεις της παρ.3 του άρθρου 58 του Ν. 3982/11 εφαρμόζονται, με ανάλογη προσαρμογή, και στους λοιπούς Οργανωμένους Υποδοχείς Δραστηριοτήτων της παραγράφου 4 του άρθρου 41 του Ν.3982/11. (παρ.3δ άρθρο 58 Ν. 3982/11, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.5 του άρθρου 10 του Ν.4605/19 και αντικαταστάθηκε εκ νέου από την παρ.14 του άρθρου 12 του Ν.4635/19)
Μεταξύ των αντικειμένων που δύνανται να ρυθμιστούν κανονιστικώς με την απόφαση του δημοτικού συμβουλίου περί καθορισμού των συντελεστών των επιβαλλομένων κατά νόμο τελών καθαριότητας και φωτισμού δεν περιλαμβάνεται, η απαλλαγή από τα εν λόγω τέλη των εγκατεστημένων σε χώρο Ε.Π. επιχειρήσεων [εφ' όσον δεν έχει πάντως συναφθεί σύμβαση μεταξύ του Δήμου και της οικείας ΕΔΕΠ, δυνάμει της οποίας να έχει ανατεθεί στην ΕΔΕΠ η παροχή των εν λόγω υπηρεσιών]. (ΣτΕ 343/2016)
X. Περιοχές διαχείρισης Οργανισμών Λιμένος
Η «Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς Α.Ε.» έχει την αποκλειστική ευθύνη και υποχρέωση να μεριμνά με δικές της δαπάνες για τον ηλεκτροφωτισμό όλων των περιοχών που απολαμβάνουν δημόσιας πρόσβασης, όπως και για την αποκομιδή των απορριμμάτων και των λυμάτων εντός κάθε έκτασης που περιλαμβάνεται στα Παραχωρούμενα Περιουσιακά Στοιχεία μέσα στο Λιμένα του Πειραιά. Καμία Δημοτική αρχή ή άλλη οργανωτική της υπομονάδα, δεν έχει αρμοδιότητα να επιβάλλει ανταποδοτικά τέλη ή φόρο ηλεκτροδοτούμενων εκτάσεων αναφορικά με χώρους που περιλαμβάνονται στα Παραχωρούμενα Περιουσιακά Στοιχεία, σύμφωνα είτε με το άρθρο 10 του ν. 1080/1980 είτε με το άρθρο 25, παράγραφος 12 (περί του «ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού») ή με την παράγραφο 14 (περί «πιθανών ανταποδοτικών τελών») του ν. 1828/1989 ή με το άρθρο 82, παρ. 2 του π.δ. 30/1996 ή με τα άρθρα 83 παρ. 1 και 225 παρ. 5 του ν. 3463/2006 ή κατ' επίκληση άλλης διάταξης. (παρ.2 άρθρο 10 Ν.4404/16)
Οι Οργανισμοί Λιμένος Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Ελευσίνας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Καβάλας, Κέρκυρας, Λαυρίου, Πάτρας, Ραφήνας Α.Ε. των οποίων οι Συμβάσεις Παραχώρησης κυρώνονται διά του Ν.4597/19 έχουν την αποκλειστική ευθύνη και υποχρέωση να μεριμνούν με δικές τους δαπάνες για τον ηλεκτροφωτισμό όλων των περιοχών που απολαμβάνουν δημόσιας πρόσβασης, καθώς και για την αποκομιδή των απορριμμάτων και των λυμάτων εντός κάθε έκτασης που περιλαμβάνεται στα Παραχωρούμενα Στοιχεία μέσα στον λιμένα. Ουδείς δήμος έχει αρμοδιότητα να επιβάλει ανταποδοτικά τέλη ή φόρο ηλεκτροδοτούμενων εκτάσεων αναφορικά με τους χώρους που περιλαμβάνονται στα Παραχωρούμενα Στοιχεία, σύμφωνα είτε με το άρθρο 10 του ν. 1080/1980 (Α΄246), είτε με την παράγραφο 12 του άρθρου 25 για το ενιαίο ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας και φωτισμού,είτε με την παρ. 14 του ν. 1828/1989 (Α΄ 2) για πιθανά ανταποδοτικά τέλη είτε με την παρ. 2 του άρθρου 82 του π.δ. 30/1996 (Α΄ 21) είτε με τα άρθρα 83 παρ. 1 και 225 παρ. 5 του ν. 3463/2006 (Α΄ 114) είτε κατ’ επίκληση άλλης διάταξης. (περίπτ.α' παρ.1 άρθρο 5 Ν.4597/19)
Οι Οργανισμοί Λιμένος Α.Ε. που δεν συμμορφώνονται με την περίπτωση α΄, υποχρεούνται να αποδέχονται την παροχή των αντίστοιχων υπηρεσιών από τον οικείο δήμο και δεν καταλαμβάνονται από το δεύτερο εδάφιο της περίπτωσης α΄. (περίπτ.β' παρ.1 άρθρο 5 Ν.4597/19)
Το Ελληνικό Δημόσιο δικαιούται να αρνηθεί την απόδοση του έκτακτου αντισταθμιστικού τέλους σε όποιο δήμο δεν συμμορφώνεται με τις διατάξεις της παραγράφου 1. (περίπτ.β' παρ.3 άρθρο 5 Ν.4597/19)
XI. Περιοχές διαχείρισης Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά
Κατά παρέκκλιση των οριζομένων σε κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη, επιτρέπεται η αποκλειστική επιβολή τέλους βάσει άρθρων 21 και 22 του β.δ. της 24.9-20.10/1958 «Περί των προσόδων των δήμων και κοινοτήτων» (Α' 171) και του άρθρου 17 του ν. 1080/1980 (Α'246) υπέρ του Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά (που συστήθηκε με το άρθρο 1 του Ν.4549/18), προκειμένου να μπορεί ο τελευταίος να παρέχει τις υπηρεσίες καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων, περισυλλογής και αποκομιδής των απορριμμάτων, καθώς και για την αντιμετώπιση των δαπανών ηλεκτροφωτισμού. Στα ως άνω τέλη περιλαμβάνονται οι δαπάνες διεξαγωγής, λειτουργίας και βελτίωσης της αντίστοιχης υπηρεσίας. (παρ.Β.1 άρθρο 12 Ν.4549/18)
Το ως άνω ενιαίο, κατά τις διατάξεις του άρθρου 24 του ν. 1828/1989 (Α' 2), τέλος αντιστοιχεί στις δαπάνες καθαριότητας, εγκαταστάσεων, συντήρησης και ηλεκτρικής ενέργειας προς φωτισμό των κοινοχρήστων χώρων. Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 12 του Ν.4549/18 δεν εμπίπτει ο «φόρος επί των ηλεκτροδοτουμένων χώρων, των χρησιμοποιουμένων ή προοριζομένων διά κατοικίαν ή διά άσκησιν επαγγέλματος» του άρθρου 10 του ν. 1080/1980. (παρ.Β.2 άρθρο 12 Ν.4549/18)
Ποσά προερχόμενα από τα ανταποδοτικά τέλη που εισπράττουν οι Ο.Τ.Α. α' βαθμού, στην περιφέρεια των οποίων κείται το ακίνητο, όπως αυτά προσδιορίζονται στο άρθρο 12 του ν.4549/18, αποτελούν πόρους του Φορέα Διαχείρισης Κοινοχρήστων εντός του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού Αγίου Κοσμά.
Τα ποσά αυτά προσδιορίζονται στη βάση της έκτασης της χωρικής αρμοδιότητας εκάστου Ο.Τ.Α. α' βαθμού, από τους προαναφερθέντες, και στη βάση των ιδρυτικών σκοπών του Φορέα Διαχείρισης στον οποίο και εισφέρονται. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Τα ποσά του προηγουμένου εδαφίου παρακρατούνται υποχρεωτικά από τη ΔΕΗ Α.Ε. ή τον εναλλακτικό προμηθευτή από τα έσοδα του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού των οικείων δήμων και αποδίδονται στον δικαιούχο Φορέα Διαχείρισης, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 43 του ν. 3979/2011. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Σε περίπτωση μη υποβολής του αιτήματος από το Φορέα προς τη Δ.Ε.Η. ή τον εναλλακτικό πάροχο, ο οικείος Δήμος οφείλει να αποδίδει ο ίδιος το ποσό στο Φορέα Διαχείρισης. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής από Ο.Τ.Α. α' βαθμού τριμηνιαίας δόσης του οικείου ποσού πέραν του ενός (1) μηνός, το οφειλόμενο ποσό παρακρατείται υποχρεωτικά από αυτούς, μετά από αίτημα του Φορέα Διαχείρισης που υποβάλλεται σε αυτούς, με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου τους, που λαμβάνεται με την απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των μελών τους, και αποδίδεται σε αυτόν. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Σε περίπτωση που οι οικείοι Ο.Τ.Α. α' βαθμού δεν αποδίδουν το εισπραχθέν ποσό του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού που αναλογεί στο Φορέα, τότε με αίτημα του τελευταίου, που υποβάλλεται στον Υπουργό Εσωτερικών, το ποσό αυτό παρακρατείται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους του υπόχρεου Ο.Τ.Α. α' βαθμού. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18)
Ειδικότερα ζητήματα αναφορικά με τον τρόπο υπολογισμού των ανταποδοτικών τελών, καθώς και τον τρόπο απόδοσής τους δύναται να ρυθμίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Οικονομικών, έπειτα από σχετική εισήγηση και σύμφωνη γνώμη του Φορέα. (περίπτ.ε άρθρο 11 Ν.4549/18) (ΚΥΑ 52247/27.09.2018 (ΦΕΚ 4323/28.09.2018 τεύχος Β’)
XII. Δήμοι όπου λειτουργούν μονάδες φιλοξενίας μεταναστών
Από το έτος 2019, στους Δήμους, εντός των διοικητικών ορίων των οποίων λειτουργούν μονάδες προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών οφείλονται τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού και τέλος ακίνητης περιουσίας, τα οποία καταβάλλονται από το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου ως ενιαίο τέλος ανά διαμένοντα σε μονάδα προσωρινής φιλοξενίας. (παρ.1 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Το ύψος του τέλους καθορίζεται στο ποσό των δώδεκα και μισό (12,5) ευρώ μηνιαίως κατ’ άτομο εφόσον διαμένει σε μονάδα προσωρινής φιλοξενίας κατά την τελευταία ημέρα του μήνα. Το ύψος του τέλους ανά δικαιούχο δήμο αυξάνεται κατά πέντε τοις εκατό (5%) όταν η αναλογία του αριθμού των διαμενόντων στις μονάδες προς το συνολικό πληθυσμό του Δήμου υπερβαίνει το ένα τοις εκατό (1%), κατά δέκα τοις εκατό (10%) όταν η αναλογία υπερβαίνει το πέντε τοις εκατό (5%) και κατά είκοσι τοις εκατό (20%) όταν η αναλογία υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό (10%) αντίστοιχα. Για την εφαρμογή του προηγούμενου εδαφίου λαμβάνονται υπόψη τα στοιχεία της τελευταίας Γενικής Απογραφής Μόνιμου Πληθυσμού που διενεργείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. (παρ.2 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Το τέλος αποδίδεται με απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου στους δικαιούχους Δήμους ανά τρίμηνο, το αργότερο εντός είκοσι (20) ημερών από τη λήξη του τριμήνου αναφοράς. Η απόφαση του προηγούμενου εδαφίου εκδίδεται κατόπιν εισήγησης του Γενικού Γραμματέα Υποδοχής Αιτούντων Άσυλο με την οποία διαπιστώνονται για την τελευταία ημέρα κάθε μήνα: α) ο αριθμός των διαμενόντων ανά μονάδα και ανά Δήμο και β) η αναλογία διαμενόντων και πληθυσμού Δήμου, σύμφωνα με τα όσα ορίζονται στην προηγούμενη παράγραφο. (παρ.3 άρθρο 195 Ν.4662/20, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 52 του Ν.4686/20)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκαν:
Έτος 2022
-για το πρώτο τρίμηνο του έτους 2022 η ΚΥΑ 455189/04.08.2022 (ΦΕΚ 4217/10.08.2022 τεύχος Β')
-για το δεύτερο τρίμηνο του έτους 2022 η ΚΥΑ 497241/29.08.2022 (ΦΕΚ 4685/05.09.2022 τεύχος Β')
Έτος 2021
-για το πρώτο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ 108278/06.07.2021 (ΦΕΚ 3057/09.07.2021 τεύχος Β')
-για το δεύτερο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ 273470/27.09.2021 (ΦΕΚ 4867/21.10.2021 τεύχος Β’), όπως συμπληρώθηκε με διόρθωση σφάλματος στο ΦΕΚ 5113/04.11.2021 τεύχος Β'
-για το τρίτο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ ΤΤ 461241/16.12.2021 (ΦΕΚ 6075/22.12.2021 τεύχος Β')
-για το τέταρτο τρίμηνο του έτους 2021 η ΚΥΑ 191349/05.04.2022 (ΦΕΚ 1752/11.04.2022 τεύχος Β')
Έτος 2020
-για το πρώτο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 3430/05.05.2020 (ΦΕΚ 1885/18.05.2020 τεύχος Β’)
-για το δεύτερο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 11035/04.09.2020 (ΦΕΚ 3863/10.09.2020 τεύχος Β’)
-για το τρίτο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 13210/18.12.2020 (ΦΕΚ 5685/23.12.2020 τεύχος Β')
-για το τέταρτο τρίμηνο του έτους 2020 η ΚΥΑ 2014/28.04.2021 (ΦΕΚ 1934/13.05.2021 τεύχος Β')
Με την απόφαση της προηγούμενης παραγράφου δύναται να τροποποιείται το ύψος του τέλους ανά διαμένοντα για το σύνολο ή για τμήμα των δικαιούχων Δήμων, καθώς και να προβλέπεται χρηματοδότηση των δικαιούχων Δήμων για κάλυψη έκτακτων αναγκών και αποζημιώσεων από τυχόν προκληθείσες ζημίες στους Δήμους ή την περιουσία τρίτων φυσικών και νομικών προσώπων από τους διαμένοντες στις μονάδες φιλοξενίας. Ειδικά για τους Δήμους, η επέλευση ζημίας και το ύψος αυτής διαπιστώνεται από τις αρμόδιες προς τούτο υπηρεσίες τους. Με όμοια απόφαση δύναται να ρυθμίζεται κάθε αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. (παρ.4 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Ειδικά, για το έτος 2019, το τέλος καθορίζεται στο ποσό των εκατόν πενήντα (150) ευρώ για κάθε διαμένοντα στις μονάδες φιλοξενίας κατά την 20ή Δεκεμβρίου 2019 και αποδίδεται στους δικαιούχους Δήμους εντός είκοσι (20) ημερών από τη δημοσίευση του Ν.4662/20 (ημερ. δημοσίευσης 07.02.2020), με την απόφαση της παραγράφου 3, με την οποία εξειδικεύεται ο αριθμός των διαμενόντων ανά μονάδα φιλοξενίας κατά το ως άνω χρονικό διάστημα, κατόπιν εισήγησης του Γενικού Γραμματέα Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου. (παρ.5 άρθρο 195 Ν.4662/20)
Κατ' εξουσιοδότηση της ανωτέρω διάταξης εκδόθηκε η ΚΥΑ 1312/11.02.2020 (ΦΕΚ 407/11.02.2020 τεύχος Β’): Καταβολή ενιαίου τέλους για το έτος 2019, στους Δήμους εντός των διοικητικών ορίων των οποίων λειτουργούν μονάδες προσωρινής φιλοξενίας μεταναστών.
Για την καταβολή των τελών καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού και του τέλους ακίνητης περιουσίας προς τους Δήμους και για την υλοποίηση της σύστασης του λογαριασμού «Ταμείο Αλληλεγγύης», εγγράφεται εφεξής πίστωση ύψους μέχρι του ποσού των 50.000.000 ευρώ στον ειδικό φορέα 1055-201-0000000 «Γενική Γραμματεία Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υποδοχής και Ασύλου» και σε αντίστοιχους Αναλυτικούς Λογαριασμούς Εξόδων του ετήσιου προϋπολογισμού του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. Οι πιστώσεις του προϋπολογισμού του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου για το έτος 2020 θα ενισχυθούν από πιστώσεις του Υπουργείου Οικονομικών. (άρθρο 197 Ν.4662/20)
Πιστώσεις που διατέθηκαν στο Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου δυνάμει της από 10.2.2020 Πράξης Νομοθετικού Περιεχομένου (Α’ 28), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 1 του ν. 4681/2020 (Α’ 74), και ιδίως της παρ. 3 του πρώτου άρθρου αυτής, και του άρθρου 195 του ν. 4662/2020 (Α’ 27), δύνανται να χρησιμοποιηθούν για δράσεις που σχετίζονται με τον κορωνοϊό COVID-19 και αποσκοπούν στην προστασία κάθε είδους δομών φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών, την επιτάχυνση της διαδικασίας ασύλου για λόγους αποσυμφόρησης των δομών και την ενίσχυση συναφών δράσεων Δήμων ή Περιφερειών. Οι ως άνω δράσεις εξειδικεύονται και χρηματοδοτούνται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Μετανάστευσης και Ασύλου. [άρθρο δέκατο ένατο Πράξη Νομοθ. Περιεχομένου (ΦΕΚ 157/10.08.2020 τεύχος Α’) όπως κυρώθηκε νομοθετικά με το άρθρο 1 του Ν. 4722/20 (ΦΕΚ 177/15.09.2020 τεύχος Α')]
XIII. ΙΚΑ, ΜΤΠΥ, Νοσοκομεία, Πανεπιστήμια, ΟΣΕ
Δεν απαλλάσσονται του τέλους το ΙΚΑ, το Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, τα Νοσοκομεία, τα Πανεπιστήμια, και εκείνοι που έχουν φορολογικές απαλλαγές από συμβάσεις που έχουν συνάψει με το δημόσιο, όπως ο ΟΣΕ. (άρθρο 82 του ΒΔ 24.9/20.10.58, ΣτΕ 13/2000).
XIV. Ακίνητα που έχουν παραχωρηθεί ή εκμισθωθεί σε τρίτους
Ακίνητα του δημοσίου ή των ΟΤΑ που έχουν παραχωρηθεί ή εκμισθωθεί σε τρίτους δεν εξαιρούνται του τέλους (Γνωμ. Νομ. Υπηρ. Διοικ. 691/83, ΕΔΔ 1985 σελ. 274).
XV. Κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες
Κτηνοτροφικές και πτηνοτροφικές μονάδες και άλλες γεωργικές επιχειρήσεις που βρίσκονται σε αγροτικές περιοχές εντός αγρών υπόκεινται στο τέλος καθαριότητας και φωτισμού (877/1985 Ατομική Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβούλου του ΥΠ.ΕΣ.)
Δείτε την ενότητα:
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΟΤΑ / ΒΕΒΑΙΩΣΗ & ΕΙΣΠΡΑΞΗ ΕΣΟΔΩΝ / ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΕΛΗ / Τέλος καθαριότητας και φωτισμού / Απαλλαγές από τα τέλη
[/post_tab][/post_tabs]