Παρατηρήσεις για την επιλεγόμενη διαδικασία
Δικαιολογητικά Χρηματικού Εντάλματος
Κρατήσεις
Τι να προσέξω
Καθεστώς Φ.Π.Α.
Σχετική νομολογία
Γνωμοδοτήσεις του ΝΣΚ
Διάφορα
Τίτλος Δαπάνης | Αμοιβές πληρεξούσιου δικηγόρου |
ΚΑ Προϋπολογισμού | 6111.02 Αμοιβές πληρεξούσιου δικηγόρου (Προτεινόμενη Ανάπτυξη Συναφούς Κωδικού ΔήμοςΝΕΤ) |
Τι εγγράφεται στο ΚΑ |
Στους Κ.Α. της υποκατηγορίας 611 «Αμοιβές και έξοδα ελεύθερων επαγγελματιών» εγγράφονται δαπάνες για δικηγόρους (πλην αυτών που υπηρετούν με πάγια αμοιβή), συμβολαιογράφους, τεχνικούς, καλλιτέχνες, λογιστές, κ.λπ. Κύριο χαρακτηριστικό των δαπανών που θα εγγραφούν στην υποκατηγορία αυτή, είναι ότι οι συναλλασσόμενοι έχουν την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία (του άρθρου 48 του ν. 2238/1994). Ειδικά τα συμβολαιογραφικά έξοδα για τη σύναψη δανείων θα καταχωρηθούν στους ΚΑ 6514 και 6524. Στην υποκατηγορία 611 θα εγγραφούν και οι πιστώσεις για τη σύναψη συμβάσεων έργου του άρθρου 6 του ν. 2527/1997. Εκτός από αυτές τις συμβάσεις έργου, στους ίδιους κωδικούς θα καταχωρηθούν και οι αναθέσεις «εργασιών» (υπηρεσιών) σε τρίτους που είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, βάσει των διατάξεων του άρθρου 209 του ΚΔΚ) και του άρθρου 17 παρ. 2 του ν. 2539/1997, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 9 παρ. 9 του ν. 2623/1998. Για το σκοπό αυτό, ο ΚΑ 6117 μπορεί να κατανεμηθεί όχι μόνο στην υπηρεσία 00 αλλά και στις άλλες υπηρεσίες. Στον ΚΑ 6117 «Αμοιβές λοιπών εκτελούντων ειδικές υπηρεσίες με την ιδιότητα του ελεύθερου επαγγελματία» εγγράφεται και η αμοιβή των ιατρών για την εξέταση των επαγγελματιών και των εργαζομένων σε καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (άρθρο 94 παρ. 3β περίπτ. 14 ν. 3852/2010). Οι αμοιβές των μελετητών, για την εκπόνηση μελετών που ανατίθενται με τη διαδικασία των ν. 716/1977, 3164/2003 ή 3316/2005 ή του άρθρου 209 του ΚΔΚ, καταχωρούνται στους κωδικούς των επενδύσεων (ΚΑ 7411-7413). [embed_object_post post_id="34" post_title="undefined"]embed_object_post[/embed_object_post] |
Παρατηρήσεις για την επιλεγόμενη διαδικασία |
Εκ νέου θέσπιση αρμοδιότητας της οικονομικής επιτροπής για πρόσληψη πληρεξουσίων δικηγόρων Με την παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν.4735/2020 αντικαταστάθηκε το άρθρο 72 του ν. 3852/2010 και όσον αφορά την πρόσληψη πληρεξουσίων δικηγόρων, η νέα διάταξη δεν περιελάμβανε τις ρυθμίσεις περί πρόσληψης πληρεξουσίου δικηγόρου σε όσους δήμους, είτε δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι με μηνιαία αντιμισθία, είτε αυτοί που έχουν προσληφθεί δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται σε ανώτατα δικαστήρια και καθορίζει την αμοιβή τους. Σε συνέχεια των ανωτέρω για τη διασφάλιση της καλύτερης διαχείρισης των υποθέσεων των ΟΤΑ α’ βαθμού, με την παρ.2 του άρθρου 38 του Ν.4795/2021 αντικαθίσταται εκ νέου η περίπτ.ιδ της παρ.1 του άρθρου 72 του Ν.3852/10 και θεσπίζεται εκ νέου η αρμοδιότητα της οικονομικής επιτροπής ΟΤΑ α΄ βαθμού να αποφασίζει για την πρόσληψη πληρεξουσίου δικηγόρου και για την ανάκληση της πληρεξουσιότητάς του, σε όσους δήμους, είτε δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι με μηνιαία αντιμισθία, είτε αυτοί που έχουν προσληφθεί δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται σε ανώτατα δικαστήρια. Ι. Ανάθεση σε δικηγόρο 6. Ανάθεση υπηρεσιών Ευρωπαϊκού Κανονισμού Περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων
2. Όταν δεν υπηρετεί δικηγόρος στο Δήμο και δεν υπάρχει υπέρβαση νόμιμων αμοιβών 3. Θέματα ιδιαίτερης σημασίας ή σπουδαιότητας - υπέρβαση νόμιμων αμοιβών
IV. Προκαταβολές εισφορών - κρατήσεων
Ι. Ανάθεση σε δικηγόρο
Μπορεί, επίσης, να αναθέτει την παροχή γνωμοδοτήσεων, μόνον, εφόσον, δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι, με μηνιαία αντιμισθία. (άρθρο 72 παρ. 1ιδ Ν.3852/2010, όπως τροποποιήθηκε από την παρ.1 του άρθρου 3 του Ν.4623/2019 και από την παρ.2 του άρθρου 38 του Ν.4795/2021)
Η ανάθεση στο φερόμενο ως δικαιούχο του χειρισμού δικαστικών υποθέσεων δικηγόρο Θεσσαλονίκης δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι η διεκπεραίωσή τους ανάγεται στα καθήκοντα της υπηρετούσας στο Γραφείο Νομικής Υπηρεσίας του Δήμου δικηγόρου. Ο ειδικότερος λόγος που προβάλλει ο Δήμος, ότι, για επτά (7) υποθέσεις, η δικηγόρος του δήμου είναι παρ΄ Εφέταις και συνεπώς δεν ηδύνατο να παραστεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του Κώδικα Δικηγόρων που απαιτούν παράσταση δικηγόρου παρ' Αρείω Πάγω, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα οικεία δικαιολογητικά, οι ως άνω νομικές εργασίες δεν αφορούν σε παράσταση δικηγόρου, αλλά σε σύνταξη και κατάθεση δικογράφων αιτήσεων ακυρώσεως και αναιρέσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα δε με τις διατάξεις των άρθρων 17 παράγραφος 4 και 26 παρ. 1 του π.δ. 18/1989, οι οποίες υπερισχύουν, ως ειδικές, κάθε σχετικής γενικής ρύθμισης, τα κατατιθέμενα ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας δικόγραφα μπορούν να υπογράφονται όχι μόνον από δικηγόρο παρ` Αρείω Πάγω, αλλά και από δικηγόρο παρά Πρωτοδίκαις ή παρ` Εφέταις, η δε ιδιότητα του δικηγόρου παρ` Αρείω Πάγω απαιτείται μόνο για την παράσταση αυτού ενώπιον του ακροατηρίου. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 63/2012)
Λόγω του εξαιρετικού χαρακτήρα της διαδικασίας αυτής, η απόφαση για την ανάθεση της εντολής απαιτείται να διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία με την οποία να καταδεικνύεται τόσο η αδυναμία του δικηγόρου που υπηρετεί στο δήμο με έμμισθη εντολή να χειριστεί την ανατιθέμενη υπόθεση, όσο και: - η ιδιαίτερη σοβαρότητα και δυσκολία της,
2. Αρμόδιο όργανο ανάθεσης
Για τη διασφάλιση της καλύτερης διαχείρισης των υποθέσεων των ΟΤΑ α’ βαθμού, με την παρ.2 του άρθρου 38 του Ν.4795/2021 αντικαθίσταται εκ νέου η περίπτ.ιδ της παρ.1 του άρθρου 72 του Ν.3852/10 και θεσπίζεται εκ νέου η αρμοδιότητα της οικονομικής επιτροπής ΟΤΑ α΄ βαθμού να αποφασίζει για την πρόσληψη πληρεξουσίου δικηγόρου και για την ανάκληση της πληρεξουσιότητάς του, σε όσους δήμους, είτε δεν έχουν προσληφθεί δικηγόροι με μηνιαία αντιμισθία, είτε αυτοί που έχουν προσληφθεί δεν έχουν δικαίωμα να παρίστανται σε ανώτατα δικαστήρια. (Αιτιολογική έκθεση Ν.4795/2021)
3. Διαδικασία ανάθεσης - ανάληψη υποχρέωσης
Ερ: Πότε γίνεται η ανάληψη υποχρέωσης όταν αναθέτει ο Δήμος σε εξωτερικό δικηγόρο;Η ανάθεση γίνεται από την οικονομική επιτροπή, αλλά η απόφαση για το ποσό γίνεται μετά με απόφαση ΔΣ (άρθρο 281 του ν.3463/06). Τις περισσότερες φορές είναι και επείγουσες οι αναθέσεις,οπότε τρέχει η ανάθεση πριν το ΔΣ.
Αναφορικά με την ανάθεση εργασίας σε πληρεξούσιο δικηγόρο από το δήμο επισημαίνεται ότι ισχύουν τα οριζόμενα της περ ιε, της παρ 1 του άρ 72 του ν. 3852/2010, σύμφωνα με τα οποία η εν λόγω ανάθεση ανήκει στις αρμοδιότητες της οικονομικής επιτροπής, η οποία έπεται της ανωτέρω ανάληψης υποχρέωσης. Παράλληλα, οι αμοιβές των πληρεξούσιων δικηγόρων καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 281 του ΚΔΚ. Στις περιπτώσεις που οι αμοιβές των πληρεξούσιων δικηγόρων καθορίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Δικηγόρων, ο υπολογισμός του ποσού της σχετικής ανάληψης υποχρέωσης καθίσταται ευχερής, καθώς αυτές είναι συγκεκριμένες και άρα μπορεί να προβλεφθεί το ακριβές ποσό της κατά περίπτωση ανάθεσης. Έτσι δεν χρειάζεται να προηγηθεί εξειδίκευση της πίστωσης από το δημοτικό συμβούλιο. Στις περιπτώσεις δικαστικού χειρισμού ζητημάτων, τα οποία έχουν ιδιαίτερη σημασία ή σπουδαιότητα για τα συμφέροντα του δήμου και απαιτούν εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία, η ανάθεση ανήκει στην οικονομική επιτροπή, η αμοιβή όμως, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 281 του ΚΔΚ καθορίζεται με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. Σε αυτήν την περίπτωση αναφέρεται και η Συχνή Ερώτηση 8, η οποία βρίσκεται αναρτημένη στον ιστότοπο του ΥΠ.ΕΣ.. (ΥΠ.ΕΣ. 62268/06.11.2018)
Μη νόμιμη δαπάνη διότι δεν υφίσταται έγκυρη έγγραφη σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών, αφού δεν προηγήθηκε αυτής η έκδοση σχετικής αιτιολογημένης ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής απόφασης του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου, ληφθείσας με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του.(άρθρο 281 ν. 3463/2006, ν. 4194/2013) Η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι όταν δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελής για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 255/2017)(Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 90/2018)(Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 145/2018, Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 190/2018, Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 214/2018) (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 84/2019)
Προσυμβατικός έλεγχος 5. Ανάθεση σε δύο δικηγόρους
Νόμιμη η ανάθεση εκπροσώπησης Δήμου σε δύο δικηγόρους, καθόσον ο ένας θα νομιμοποιούσε την παράσταση του δεύτερου, μη διατελούντος στο Δικαστήριο που εκκρεμούσε η επίμαχη αγωγή, λαμβανομένων υπόψη των νομικών ιδιαιτεροτήτων της υπόθεσης και της σπουδαιότητάς της για τα συμφέροντα του Δήμου. Νόμιμα υπολογίζεται η αμοιβή τους, ως ποσοστό επί της πραγματικής αξίας του αντικειμένου της αγωγής (άρθρο 100 παρ.2 του Κώδικα περί Δικηγόρων), εφόσον το αντικείμενο της δίκης είναι αποτιμητό σε χρήμα. (Ελ.Συν.Τμ.1 Πράξη 227/2009)
Από καμία διάταξη νόμου δεν παρέχεται η δυνατότητα στους Δήμους να αναθέτουν ταυτόχρονα την ίδια υπόθεση σε περισσότερους δικηγόρους. Αλλά ούτε ως λειτουργική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η δαπάνη αυτή, καθόσον η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου δεν διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία, με την οποία να καταδεικνύεται η αναγκαιότητα χειρισμού της υπόθεσης από περισσότερους από έναν δικηγόρους, διότι πρόκειται για ιδιαίτερης σοβαρότητας, ειδικής φύσης και δυσκολίας υπόθεση, με εξαιρετική σημασία για τα συμφέροντα του Δήμου, στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα περίπλοκα νομικά ζητήματα, τα οποία απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις που επιβάλλουν την εκπροσώπηση του Δήμου από περισσότερους από έναν δικηγόρους. Εξάλλου, η άλλη δικηγόρος, για την οποία προβλέφθηκε ξεχωριστά η καταβολή αμοιβής από το Δήμο, είχε ήδη εκπροσωπήσει τον τελευταίο ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου, το οποίο εξέδωσε την αναιρεσιβαλλόμενη δικαστική απόφαση, οπότε η συγκεκριμένη δικηγόρος είχε ήδη χειριστεί και αντιμετωπίσει επιτυχώς το κρίσιμο νομικό ζήτημα της εφαρμογής του άρθρου 1 του ν.δ. 690/1948, το οποίο αποτελεί και τον πυρήνα της δικαστικής διαμάχης στην εξεταζόμενη περίπτωση και, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να γίνει λόγος πλέον για αντιμετώπιση δυσεπίλυτου και πρωτότυπου νομικού ζητήματος, ειδικής φύσης. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 52/2017) 6. Ανάθεση υπηρεσιών Ευρωπαϊκού Κανονισμού Περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων Απευθείας ανάθεση σε δικηγόρο παροχής υπηρεσιών για την εφαρμογή του 679/2016 Ευρωπαϊκού Κανονισμού Περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και ορισμού Υπευθύνου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (DPO) Δήμου. Νόμιμη δαπάνη διότι οι υπηρεσίες που ανατέθηκαν στο Χ είναι εξειδικευμένες, καθόσον αφορούν, καταρχάς, στην υποχρεωτική προσαρμογή της λειτουργίας του Δήμου σε ένα νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό, τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων, συνεπώς αφορά σε αντικείμενο που προϋποθέτει ειδικές γνώσεις, τις οποίες δε διαθέτει ένας δικηγόρος εκ μόνη της ιδιότητάς του και, περαιτέρω, στην επιβληθείσα με τον προαναφερόμενο Κανονισμό υποχρέωση κάθε δημόσιος φορέας, όπως ο Δήμος, να διαθέτει Υπεύθυνο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για την άσκηση των εκτιθέμενων, στο άρθρο 39 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων, καθηκόντων. Ο διορισμός δε ορισμένου προσώπου ως Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων προϋποθέτει την προηγούμενη απόδειξη συγκεκριμένων επαγγελματικών προσόντων και ιδίως εμπειρίας στον τομέα του δικαίου και των πρακτικών περί προστασίας δεδομένων, την οποία ο Χ απέδειξε, και, ως εκ τούτου, δεν αρκεί μόνη η ιδιότητα ενός προσώπου ως δικηγόρου. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 7 Πράξη 11/2019) (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.7 Πράξη 3/2020)
7. ΚΗΜΔΗΣ - ΕΑΑΔΗΣΥ Καταβολή αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών. Τα στοιχεία συμβάσεων παροχής υπηρεσιών νομικής εκπροσώπησης πελάτη από δικηγόρο, κατά την έννοια του άρθρου 2 του π.δ. 258/1987, σε δικαστικές διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίων, δεν καταχωρίζονται στο ΚΗΜΔΗΣ. Περαιτέρω, επί της αξίας των συμβάσεων αυτών δεν επιβάλλεται κράτηση υπέρ της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 83/2019) ΙΙ. Δικηγορική αμοιβή σύμφωνα με τον Κώδικα Δικηγόρων Για τις προισχύουσες διατάξεις πατήστε εδώ
2. Προσδιορισμός αμοιβής με έγγραφη συμφωνία α. Γενικά Η αμοιβή του δικηγόρου ορίζεται ελεύθερα με έγγραφη συμφωνία με τον εντολέα του ή τον αντιπρόσωπό του. Η συμφωνία αυτή περιλαμβάνει είτε όλη τη διεξαγωγή της δίκης είτε μέρος ή ειδικότερες πράξεις αυτής ή κάθε άλλης φύσης νομικές εργασίες, δικαστικές ή εξώδικες. (παρ.1 έως 3 του άρθρου 58 του Ν.4194/2013) Για τον τρόπο σύναψης συμφωνίας στην περίπτωση που εντολέας είναι ο Δήμος, δείτε παρακάτω την ενότητα "Δικηγορική αμοιβή σύμφωνα με το Δημοτικό Κώδικα". β. Εργολαβικό δίκης Δείτε σχετικά το άρθρο 60 του Ν.4194/2013. Ειδικότερο τρόπο καθορισμού δικηγορικής αμοιβής συνιστά η σύμβαση εργολαβίας δίκης, σύμφωνα με την οποία η αμοιβή του δικηγόρου, η οποία εν προκειμένω ορίζεται ποσοστιαία, εξαρτάται από την έκβαση της δίκης ή του αποτελέσματος της εργασίας και δεν μπορεί να υπερβαίνει το 20% επί του αντικειμένου της δίκης ή της προς διεκπεραίωση εργασίας. Στην περίπτωση αυτή, η σχετική απαίτηση του δικηγόρου τελεί υπό αναβλητική αίρεση και γεννάται, καθιστάμενη απαιτητή, όταν διεξαχθεί επιτυχώς για τον εντολέα η δίκη ή επιλυθεί με συμβιβασμό ή άλλως εξωδίκως η διαφορά ή περατωθεί επιτυχώς η εργασία. Ως επιτυχής έκβαση της δίκης νοείται το στάδιο της διαδικασίας κατά το οποίο ο εντολέας έχει τελεσίδικα δικαιωθείαπό τις ενέργειες του εντολοδόχου δικηγόρου με ικανοποιητική δικαστική ή εξώδικη επίλυση της διαφοράς. Η συμφωνία δε που εξαρτά την αμοιβή από την έκβαση της δίκης, τότε μόνο ισχύει, όταν ο δικηγόρος ανέλαβε την υποχρέωση να διεξαγάγει τη δίκη μέχρι τελεσιδικίας, χωρίς σε περίπτωση αποτυχίας να λάβει καμία αμοιβή. Αν λείπει ο όρος αυτός, η συμφωνία είναι άκυρηκατά τα άρθρα 174 και 180 ΑΚ και δεν συνεπάγεται αποτελέσματα. Εξάλλου, τυχόν καταβολή ορισμένου χρηματικού ποσού από τον εντολέα στον εντολοδόχο δικηγόρο κατά τη διάρκεια της εκκρεμότητας της σχετικής δίκης, εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά, αποτελεί προκαταβολή και γίνεται έναντι της αμοιβής που τυχόν θα δικαιούται ο δικηγόρος σε περίπτωση ευνοϊκής για τον εντολέα τελεσίδικης έκβασης της δίκης, άλλως ο εντολοδόχος δικηγόρος υποχρεούται ν' αποδώσει στον εντολέα του τα ποσά που έχει προεισπράξει. (Ελ. Συν. Τμ. Μειζ.- Επτ. Σύνθεσης Απόφαση 3411/2014) Eργολαβικό δίκης, κατά την έννοια του άρθρου 60 παρ. 1 του Κώδικα Δικηγόρων. Λαμβανομένου υπόψη ότι οι καθοριζόμενες με βάση τα άρθρα 63 επ. και το Παράρτημα I του Κώδικα Δικηγόρων αμοιβές καθιερώθηκαν προσφάτως και θεωρούνται κατά νόμο εύλογες, ενόψει και της δυσμενούς οικονομικής συγκυρίας, το Κλιμάκιο αποφαίνεται ότι μη νομίμως το ύψος της αμοιβής της δικηγορικής εταιρείας καθορίστηκε καθ' υπέρβαση του προσήκοντος μέτρου, δεδομένου ότι η συνολική συμφωνηθείσα αμοιβή έχει καθοριστεί σε ποσό υπερεκατονταπλάσιο της υπολογιζόμενης με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης, σύμφωνα με τα όρια που τίθενται από το άρθρο 63 του Κώδικα περί Δικηγόρων, δικηγορικής αμοιβής. Εξάλλου, δεν προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου ότι τα όργανα του Δήμου, πριν καταλήξουν σε συμφωνία με την αντισυμβαλλόμενη, προέβησαν, ενόψει της αρχής της οικονομικότητας ως μερικότερης εκδήλωσης της γενικής αρχής της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, σε διαπραγμάτευση με τη συγκεκριμένη δικηγορική εταιρεία ή και με άλλους δικηγόρους, προκειμένου η αμοιβή για την παροχή νομικών υπηρεσιών προς το νομικό πρόσωπο του Δήμου να μην υπερβαίνει τα εύλογα όρια, ενόψει των δικαστικών ενεργειών που επρόκειτο να διενεργηθούν. Κατ' ακολουθία των ανωτέρω, το ύψος της δικηγορικής αμοιβής έχει τεθεί μη νομίμως και, για το λόγο αυτό, κωλύεται η υπογραφή του ελεγχόμενου σχεδίου σύμβασης. (Ελ.Συν. Κλιμ.Ζ Πράξη 245/2016) Μη νομίμως το ύψος της αμοιβής του καθορίστηκε καθ' υπέρβαση του προσήκοντος μέτρου, δεδομένου ότι η συνολική συμφωνηθείσα αμοιβή, υπολογιζόμενη σε ποσοστό 15% επί του αντικειμένου της διαφοράς, έχει καθοριστεί σε ποσό πολλαπλάσιο της υπολογιζόμενης, τόσο με βάση τις διατάξεις του προγενέστερου Κώδικα περί Δικηγόρων, όσο και με τις διατάξεις του νέου Κώδικα περί Δικηγόρων, αμοιβής. Το γεγονός δε ότι το από 2.7.2008 ιδιωτικό συμφωνητικό μεταξύ του Δήμου και του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου χαρακτηρίζεται ως εργολαβικό δίκης δεν ασκεί επιρροή στη νομιμότητα της εντελλόμενης δαπάνης, δεδομένου ότι η εργολαβία δίκης αποτελεί έναν ειδικότερο τρόπο καθορισμού της δικηγορικής αμοιβής, σύμφωνα με τον Κώδικα περί Δικηγόρων, η προσφυγή στην οποία, ωστόσο, προϋποθέτει την τήρηση όλων των ειδικότερων διαδικαστικών προϋποθέσεων που θέτει ο νόμος για τη νόμιμη ανάθεση νομικών υπηρεσιών από τους Δήμους, ήτοι, μεταξύ άλλων, αιτιολογημένη κρίση του αρμοδίου οργάνου για τον προσδιορισμό της δικηγορικής αμοιβής σε ποσοστό 15%, η οποία, εν προκειμένω, δεν υπάρχει. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 270/2016) 3. Προσδιορισμός αμοιβής όταν δεν υπάρχει έγγραφη συμφωνία α. Γενικά Σε περίπτωση που δεν υπάρχει έγγραφη συμφωνία, η αμοιβή του δικηγόρου καθορίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στα επόμενα άρθρα του Κώδικα: - με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης και - σε περίπτωση που το αντικείμενο της δίκης δεν αποτιμάται σε χρήμα και δεν ορίζονται στις διατάξεις του Κώδικα, με βάση τις αμοιβές που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι του Κώδικα, το οποίο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα αυτού. (παρ.1 έως 3 του άρθρου 58 του Ν.4194/2013) Η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι στην περίπτωση που δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελείς για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο, δηλαδή χωρίς να προκύψει συμφωνία των αντισυμβαλλόμενων ως προς το ουσιώδες στοιχείο της αμοιβής, η οποία, είναι διαπραγματεύσιμη και ως εκ τούτου δύναται να αποκλίνει, είτε επί το έλαττον είτε επί το πλείστον, από την οριζόμενη ως «νόμιμη». (Ελ.Συν.Τμ.1 Πράξη 22/2015) Για τον τρόπο αμοιβής στην περίπτωση που εντολέας είναι ο Δήμος, δείτε παρακάτω την ενότητα "Δικηγορική αμοιβή σύμφωνα με το Δημοτικό Κώδικα". β. Αμοιβή με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης Η αμοιβή για τη σύνταξη κύριας αγωγής ορίζεται με βάση την αξία του αντικειμένου της αγωγής όπως ορίζεται στο άρθρο 63 του Ν.4194/2013. Σχετικές και οι παρακάτω διατάξεις: - Αμοιβή στη σώρευση αγωγών (άρθρο 64 ν.4194/2013) Η αμοιβή του δικηγόρου για τη σύνταξη προτάσεων επί αγωγής ενώπιον πολιτικού δικαστηρίου υπολογίζεται σε περίπτωση παθητικής ομοδικίας ξεχωριστά για κάθε εναγόμενο στον οποίο αφορούν οι προτάσεις, ακόμα και όταν αυτές συντάσσονται από τον ίδιο δικηγόρο και σε κοινό για όλους τους ομοδίκους δικόγραφο, κι επομένως η τυχόν από κοινού εκ μέρους του Δήμου και του παθητικώς ομοδίκου του στην επίμαχη δίκη Ενιαίου Συνδέσμου ανάθεση της σύνταξης των επίμαχων προτάσεων σε έναν και μόνο δικηγόρο δεν θα είχε ως συνέπεια τη μείωση της καταβλητέας από το Δήμο σχετικής δικηγορικής αμοιβής και τον περιορισμό της σχετικής οικονομικής του επιβάρυνσης. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 216/2013) -Αμοιβή για ανταγωγή, παρέμβαση, ανακοπή (άρθρο 65 ν.4194/2013) -Αμοιβή για ανακοίνωση δίκης και για ανακοπή (άρθρο 66 ν.4194/2013) -Αμοιβή για παρεμπίπτουσα αγωγή που αφορά σε τόκους κ.λπ (άρθρο 67 ν.4194/2013) -Αμοιβή για τη σύνταξη προτάσεων κατά την πρώτη συζήτηση (άρθρο 68 ν.4194/2013) -Αμοιβή για τη σύνταξη προτάσεων ενώπιον του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου (άρθρο 69 ν.4194/2013) -Αμοιβή για τη σύνταξη αίτησης ασφαλιστικών μέτρων νομής, για αγωγή λογοδοσίας και αίτηση διαιτησίας (άρθρο 70 ν.4194/2013)
Το ποσό των 256,00 ευρώ αφορά στην παράστασή της εν λόγω δικηγόρου ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου ΧΧΧ, ήτοι σε υπηρεσία διακριτή και, ως εκ τούτου, δεν ενσωματώνεται στην ποσοστιαία αμοιβή αυτής για την σύνταξη σχετικού υπομνήματος (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 83/2019) γ. Αμοιβή σε περίπτωση που το αντικείμενο της δίκης δεν αποτιμάται σε χρήμα δ. Αμοιβή για δικαιοπραξίες (συμβόλαια) -Αμοιβή για έλεγχο τίτλων (άρθρο 73 ν.4194/2013) -Αμοιβή στις δικαιοπραξίες (άρθρο 74 ν.4194/2013, Παράρτημα ΙΙ) 4. Ειδικές περιπτώσεις αμοιβών β. Παροχή συμβουλών
Δεν οφείλεται ιδιαίτερη αμοιβή σε δικηγόρο για την απασχόλησή του με τη μελέτη συγκεκριμένης υπόθεσης και την παροχή νομικών συμβουλών, όταν επακολουθούν δικαστικές ενέργειες, στις οποίες ο ίδιος προβαίνει, στο πλαίσιο διεκπεραίωσης της δοθείσας σ' αυτόν εντολής, οπότε δικαιούται την κατά περίπτωση προβλεπόμενη νόμιμη αμοιβή. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 8/2012, 185/2011, 143/2010, 120/2012)
5. Προκαταβολή αμοιβής 6. Άλλα θέματα αμοιβών -Αμοιβή εργασιών με περισσότερους εντολείς (άρθρο 75 ν.4194/2013) -Αμοιβή δικηγόρων από κοινό εντολέα (άρθρο 76 ν.4194/2013) -Αμοιβή σε περίπτωση ανάκλησης εντολής (άρθρο 77 ν.4194/2013) -Αμοιβή σε περίπτωση μη εκτέλεσης εντολής (άρθρο 78 ν.4194/2013) -Αμοιβή για εντολή που δεν περατώθηκε εξαιτίας ανωτέρας βίας (άρθρο 79 ν.4194/2013) ΙΙΙ. Δικηγορική αμοιβή σύμφωνα με τον Δημοτικό Κώδικα
Μη νόμιμη δαπάνη διότι δεν υφίσταται έγκυρη έγγραφη σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών, αφού δεν προηγήθηκε αυτής η έκδοση σχετικής αιτιολογημένης ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής απόφασης του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου, ληφθείσας με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του.(άρθρο 281 ν. 3463/2006, ν. 4194/2013) Η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι όταν δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελής για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 255/2017)(Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 90/2018) 2. Όταν δεν υπηρετεί δικηγόρος στο Δήμο και δεν υπάρχει υπέρβαση νόμιμων αμοιβών Η αμοιβή της φερόμενης ως δικαιούχου δικηγόρου για την εκπροσώπηση του εναγόμενου Δήμου ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου νομίμως καθορίστηκε στο ποσό των 6.039,06 ευρώ, πλέον Φ.Π.Α., καθόσον η αμοιβή αυτή, η οποία είναι προϊόν συμφωνίας που καταρτίστηκε ύστερα από την έγγραφη οικονομική προσφορά της δικηγόρου και την απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του Δήμου, δεν υπερβαίνει τα εύλογα όρια, δεδομένου ότι, όπως ορθώς έχει υπολογιστεί με βάση την αξία του αντικειμένου της δίκης, είναι σύμφωνη με τις οριζόμενες στον Κώδικα Δικηγόρων ως νόμιμες αμοιβές. Περαιτέρω, λαμβανομένου υπόψη ότι η Οικονομική Επιτροπή ανέθεσε το χειρισμό της συγκεκριμένης υπόθεσης στη φερόμενη ως δικαιούχο δικηγόρο με την αιτιολογία ότι στο Δήμο δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία, καθώς και το γεγονός ότι η συμφωνηθείσα αμοιβή δεν είναι υψηλότερη της προβλεπόμενης στον Κώδικα Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής, το Κλιμάκιο κρίνει ότι δεν ήταν απαραίτητη στην προκειμένη περίπτωση αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του ύψους της αμοιβής. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 62/2016)
Λαμβανομένου υπόψη τις ως άνω αποφάσεις καθώς και το ότι η συμφωνηθείσα, κατά περίπτωση, αμοιβή δεν είναι υψηλότερη της προβλεπόμενης, στον Κώδικα Δικηγόρων νόμιμης αμοιβής, δεν ήταν απαραίτητη, εν προκειμένω, αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό του ύψους της αμοιβής του. Νόμιμη δαπάνη. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 193/2018)
ΟΜΩΣ : ανάθεση από Δήμο σε ιδιώτη δικηγόρο του δικαστικού ή εξώδικου χειρισμού υπόθεσής του είναι νόμιμη, μετά από απόφαση της οικείας Οικονομικής Επιτροπή, εφόσον δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία ή αυτός που έχει προσληφθεί δεν έχει δικαίωμα να παρίσταται σε ανώτατα δικαστήρια ή πρόκειται για υποθέσεις που έχουν ιδιαίτερη σημασία ή σπουδαιότητα για τα συμφέροντα του Δήμου και απαιτούν εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των συμφερόντων του. Στις περιπτώσεις αυτές, καταβάλλεται, κατόπιν έγγραφης συμφωνίας με τον εντολοδόχο δικηγόρο, αμοιβή που καθορίζεται ως προς το ύψος της, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, πλήρως αιτιολογημένη, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της τήρησης των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας ως προς το αναγκαίο μέτρο της δαπάνης, επιτρεπόμενης και, μετά την κατάργηση, με τις ανωτέρω διατάξεις, των κατώτατων ορίων δικηγορικών αμοιβών, της παρέκκλισης από τις αμοιβές που προβλέπονται από τον Κώδικα Δικηγόρων. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 239/2019) 3. Θέματα ιδιαίτερης σημασίας ή σπουδαιότητας - υπέρβαση νόμιμων αμοιβών α. Πότε επιτρέπεται υπέρβαση των νόμιμων αμοιβών
Δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών, αφού δεν προηγήθηκε αυτής η έκδοση σχετικής, αιτιολογημένης ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής, απόφασης του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου, ληφθείσας με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλόμενων μερών. Δαπάνη δε εντελλόμενη με βάση αυτή τη μη έγκυρη συμφωνία, έστω και αν αντιστοιχεί στην προβλεπόμενη από τον Κώδικα Δικηγόρων αμοιβή, δεν είναι νόμιμη. Μη νόμιμη η δαπάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 84/2019)
5. Καταλογισμός υψηλότερης αμοιβής
Η καταβολή από δήμο σε δικηγόρο υψηλότερης των ως άνω αναφερομένων ελαχίστων ορίων ή της δικαστικώς καθορισθείσας αμοιβής, ελλείψει ειδικότερης προηγούμενης συμφωνίας, είναι μη νόμιμη, αποτελεί έλλειμμα της οικείας διαχείρισης και καταλογίζεται στους υπολόγους και τους ανοικείως λαβόντες. (Ελ.Συν.Ολομέλεια Απόφαση 172/2019) ΙV. Προκαταβολές εισφορών - κρατήσεων 1. Γενικά Για την προκαταβολή εισφορών και κρατήσεων δικηγόρου δείτε το άρθρο 61 του Ν.4194/2013. Υποχρεούνται οι Δικηγόροι Ο.Τ.Α. και λοιπών Ν.Π.Δ.Δ. (επί παγία αντιμισθία αμειβομένων και κατ' αποκοπήν) [πλην Δημοσίου] στην έκδοση των προβλεπόμενων από το άρθρο 96 ΚΔικ γραμματίων προείσπραξης του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου; Σχετική η γνωμοδότηση του Παναγιώτη Σ. Γιαννόπουλου, Λέκτορα Πολιτικής Δικονομίας, Νομική Σχολή Δ.Π.Θ ΙΚΑ Γ32/502/15.11.2013 Γραμμάτιο Προείσπραξης Δικηγορικής Αμοιβής. 2. Παρακράτηση δικηγορικού συλλόγου Η παρακράτηση από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο, επί του ποσού της προκαταβαλλόμενης δικηγορικής αμοιβής, ποσοστού 10% υπέρ του οικείου δικηγορικού συλλόγου και αντίστοιχου ποσοστού 15% με τη μορφή της παρακράτησης φόρου, γίνονται σε βάρος του δικαιούχου δικηγόρου και όχι σε βάρος του εντολέα του, διότι αυτά τα ποσά αφορούν εισφορές του σε διάφορα ταμεία και συμμετοχή του στα έξοδα προείσπραξης του οικείου δικηγορικού συλλόγου, καθώς και προκαταβολή φόρου εισοδήματος. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 8/2012) 3. Προμήθεια ενσήμων ασφαλιστικών Ταμείων Η δαπάνη προμήθειας των οικείων ενσήμων για την καταβολή των ασφαλιστικών εισφορών υπέρ του Ταμείου Νομικών, του Ταμείου Προνοίας Δικηγόρων, του Κλάδου Επικουρικής Ασφάλισης Δικηγόρων και του Ταμείου Υγείας Δικηγόρων Επαρχιών βαρύνει αποκλειστικά και μόνο τους δικηγόρους. Ως εκ τούτου, τα καταβαλλόμενα για την προμήθεια των ως άνω ενσήμων ποσά δεν εμπίπτουν στην έννοια των αποδοτέων στο δικηγόρο από τον εντολέα του δαπανών του άρθρου 91 παρ.1 του ν.δ/τος 3026/1954. (Ελ. Συν. Κλ. Β Πράξη 40/2014) Οι εισπραττόμενες δικηγορικές αμοιβές αποτελούν ακαθάριστα έσοδα και οι κρατήσεις υπέρ τρίτων που αναγράφονται επί των γραμματίων προκαταβολής για παράσταση σε Δικαστήρια (ενδεικτικά για τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών και Πειραιώς ΕΤΑΑ-ΤΥΔ 5%, ΕΤΑΑ-ΤΕΑΔ 3%, Δ ΣΑ 3%, ΕΔΛΝΔ 1%=12%) καθώς και οι κρατήσεις υπέρ τρίτων που αναγράφονται επί των γραμματίων προκαταβολής για παράσταση σε συμβόλαια (ενδεικτικά για τον Δικηγορικό Σύλλογο Αθηνών ΕΤΑΑ - TAN - ΤΕΑΔ 10%, ΤΑΜΕΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ 25% =35%) αποτελούν αμφότερα έξοδα και εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα, με την προϋπόθεση ότι οι εισπραττόμενες δικηγορικές αμοιβές είναι ίσες η μεγαλύτερες από τα ποσά αναφοράς που αναγράφονται επί των γραμματίων προκαταβολής. (ΠΟΛ 1026/26.01.2012) 4. Παράβολα - μεγαρόσημα Οι Δήμοι απαλλάσσονται από την υποχρέωση καταβολής οιουδήποτε παραβόλου, τέλους, ενσήμου ή εισφοράς υπέρ οποιουδήποτε Ταμείου και συνεπώς ο ενεργών κατ' εντολή τους δικηγόρος, δεν δικαιούται την απόδοση μίας τέτοιας δαπάνης, ενώ περαιτέρω, έχουν όλες ανεξαιρέτως τις ατέλειες και τα δικαστικά και δικονομικά προνόμια που παρέχονται στο δημόσιο (Ελ. Συν. Κλ.Β Πράξη 40/2014) V. Δικαιολογητικά καταβολής αμοιβής σε δικηγόρο Οι προεισπράξεις δικηγορικής αμοιβής των οικείων δικηγορικών συλλόγων, οι οποίες κατατίθενται υποχρεωτικά από το δικηγόρο κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο (παρ.2 και 6 άρθρου 96 του Κώδικα περί Δικηγόρων), επαρκούν για να αποδείξουν την πραγματοποίηση των δικαστικών ενεργειών, για τις οποίες ζητείται η αμοιβή. Μη νόμιμη η καταβολή των εξόδων για τα οποία δεν επισυνάπτεται κανένα δικαιολογητικό, από το οποίο να προκύπτει ότι πράγματι υποβλήθηκε σ΄ αυτά. (Πράξη Ι Τμήματος 113/2009) Νόμιμη η καταβολή αμοιβής ποσού που υπολείπεται της αμοιβής που οφείλεται για την κατάθεση προτάσεων εναγομένου για παράσταση δικηγόρου ενώπιον Μονομελούς Πρωτοδικείου. Το γραμμάτιο προείσπραξης δεν υπάρχει στα στοιχεία του φακέλου αλλά η σχετική δαπάνηαποδεικνύεται από το περιεχόμενο της απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου, όπου αναφέρεται ότι η ένδικη αγωγή συζητήθηκε, μετ' αναβολή, και ότι παραστάθηκε ο δικηγόρος. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 144/2011) Βλ. περισσότερη νομολογία σχετικά με τα απαραίτητα δικαιολογητικά παρακάτω. Ο φερόμενος ως δικαιούχος του ελεγχόμενου εντάλματος ανάδοχος δικηγόρος του Δήμου ζήτησε με τις επίμαχες προτάσεις του την επιδίκαση της σχετικής δικαστικής δαπάνης του Δήμου σε βάρος του ενάγοντα, η οποία άλλωστε και επιδικάστηκε υπέρ του Δήμου με τη σχετική δικαστική απόφαση (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 216/2013) VI. Σχετικές ενότητες Για τη δικαστική εκπροσώπηση αιρετών και υπαλλήλων δείτε την ενότητα Διάφορα θέματα ΟΤΑ »Νομική προστασία υπαλλήλων και αιρετών δήμων και περιφερειών. Για δικηγόρους, νομικούς σύμβουλους με πάγια αντιμισθία δείτε την καρτέλα 6031.4 |
Με απόφαση Οικονομικής επιτροπής |
|
Δικαιολογητικά Χρηματικού Εντάλματος | 1. Απόφαση της Οικονομικής επιτροπής για την πρόσληψη του δικηγόρου και την έγκριση της αμοιβής .(άρθρο 72 παρ. 1ιδ Ν.3852/2010) Βλ. όμως και την Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 239/201, σύμφωνα με την οποία, απαιτείται και σε αυτήν την περίπτωση απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για τον καθορισμό της αμοιβής. |
2. Συμφωνητικό αμοιβής (για αμοιβή άνω των 2.500 ευρώ ή για αμοιβή κατώτερη της "νόμιμης") (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 266/2014) |
|
3. Στις περιπτώσεις όπου απαιτείται πρέπει να επισυνάπτονται τα νόμιμα δικαιολογητικά, ώστε να αποδεικνύεται και να προσδιορίζεται με ακρίβεια η ύπαρξη και η έκταση της απαίτησής της κατά του Δήμου και ειδικότερα α) τα γραμμάτια προείσπραξης της δικηγορικής αμοιβής της κατά τις δικασίμους, β) την απόφαση του Πρωτοδικείου, γ) το κατατεθέν από αυτήν υπόμνημα, δ) τα πρακτικά της δίκης κατά τις δικασίμους του Εφετείου, ε) την αίτηση του ιδιώτη κατά του Δήμου και στ) την τυχόν χορηγηθείσα σ' αυτήν προηγούμενη εντολή και πληρεξουσιότητα για την παράστασή της στο Πρωτοδικείο κατά την ορισθείσα δικάσιμο. ( Ελ. Συν. Πράξη Ι Τμήματος 245/2009) |
|
4. Τιμολόγιο. (άρθρο 8 Ν.4308/14) Tο σχετικό τιμολόγιο δεν αποτελεί συστατικό στοιχείο της κατά του Δημοσίου ή του Ν.Π.Δ.Δ. απαίτησης του φερομένου ως δικαιούχου ελευθέρου επαγγελματία, ούτως ώστε να υφίσταται υποχρέωση προσκόμισής του στον αρμόδιο για τον προληπτικό έλεγχο της οικείας δαπάνης Επίτροπο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αλλά στοιχείο δηλωτικό (αποδεικτικό) της εξόφλησηςήδη αναγνωρισμένης και εκκαθαρισμένης δαπάνης, που εκδίδεται κατά το χρόνο είσπραξης της αμοιβής (και όχι κατά το στάδιο εκκαθάρισης αυτής), και συνεπώς, πρέπει να προσκομίζεται στο διενεργούντα την πληρωμή ταμία του δημοσίου νομικού προσώπου. Στις περιπτώσεις όμως αυτές, πρέπει να γίνεται απλώς μνεία στο σώμα του εντάλματος των δικαιολογητικών εξόφλησης για την ενημέρωση του αρμοδίου για την πληρωμή οργάνου, ώστε να απαιτήσει την προσκόμισή τους. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 190/2014) |
|
5. Κατάσταση πληρωμής |
|
6. Απόφαση Δημάρχου για την έγκριση της δαπάνης και τη διάθεση της πίστωσης (περίπτ.ε παρ.1 άρθρο 58 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 203 του Ν.4555/18) | |
Ανάθεση ζητήματος σε δικηγόρο, η δικαστική αντιμετώπιση του οποίου έχει ιδιαίτερη σημασία και σπουδαιότητα για το Δήμο και επίσης απαιτεί εξειδικευμένη νομική γνώση και εμπειρία, με Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με βάση το άρθρο 281 παρ 3 του ΔΚΚ, απαιτούνται: |
|
1. Απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για ανάθεση ζητήματος σε δικηγόρο, η δικαστική αντιμετώπιση του οποίου έχει ιδιαίτερη σημασία και σπουδαιότητα για το Δήμο και επίσης απαιτεί εξειδικευμένη νομική γνώση και εμπειρία. (Αρθρο 281 παρ.3 Ν.3463/06) |
|
2. Απόφαση της Οικονομικής επιτροπής για την πρόσληψη του δικηγόρου (άρθρο 72 παρ. 1ιδ Ν.3852/10) |
|
3. Συμφωνητικό αμοιβής (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξεις 269/2013, 250/2013) |
|
4. Τα ανωτέρω υπ' αριθ. 3,4 και 5 δικαιολογητικά | |
5. Απόφαση Δημάρχου για την έγκριση της δαπάνης και τη διάθεση της πίστωσης (περίπτ.ε παρ.1 άρθρο 58 Ν.3852/10, όπως αντικαταστάθηκε από την παρ.1 του άρθρου 203 του Ν.4555/18) | |
[embed_object_post post_id="35" post_title="undefined"]embed_object_post[/embed_object_post] |
|
Κρατήσεις |
1.[embed_object_post post_id="133" post_title="undefined"]embed_object_post[/embed_object_post]
α) Στις αμοιβές που λαμβάνουν δικηγόροι οφείλεται προκαταβολή φόρου δεκαπέντε τοις εκατό (15%) β) Ομοίως, δεν υπολογίζεται και δεν αποδίδεται προκαταβλητέος φόρος στις περιπτώσεις που ενεργείται παρακράτηση φόρου, σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης δ' της παραγράφου 1 του άρθρου 64 [παρακράτηση 20%]. [...] (άρθρο 69 παρ.5 του Ν.4172/2013, όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 3 του άρθρου 25 του Ν. 4223/2013)
Όταν καταβάλλονται αμοιβές σε δικηγόρους, θα παρακρατείται φόρος με συντελεστή 20% στο ακαθάριστο ποσό της αμοιβής που καταβάλλεται στον δικηγόρο μετά την αφαίρεση της αμοιβής, που αναγράφεται επί του γραμματίου προκαταβολής ως ποσό αναφοράς και εφόσον η καταβαλλόμενη επιπλέον του γραμματίου αμοιβή ξεπερνά το ποσό των 300-. Για παράδειγμα, το ποσό αναφοράς που αναγράφεται επί του γραμματίου προκαταβολής του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου του δικηγόρου "Χ" για παράστασή του στο Τριμελές Διοικητικό Πρωτοδικείο, για υπόθεση της ΟΕ "Α", ανέρχεται στο ποσό των 250€. Η εταιρία "Α" για τις υπηρεσίες αυτές καταβάλλει στο δικηγόρο αμοιβή ύψους 700€. Στην περίπτωση αυτή, η πιο πάνω εταιρία κατά τον χρόνο καταβολής της αμοιβής θα προβεί σε παρακράτηση φόρου με συντελεστή 20% επί του ποσού των 450€( 700€ - 250€), με την υποχρέωση της προσκόμισης από το δικηγόρο φωτοαντιγράφου επικυρωμένου από τον ίδιο του αντίστοιχου γραμματίου προκαταβολής.
Με την ΠΟΛ 1031/24.01.2014 (ΦΕΚ 261/07.02.2014 τεύχος Β') καθορίζονται ο τρόπος και ο χρόνος απόδοσης του προκαταβλητέου φόρου που υπολογίζεται επί των δικηγορικών αμοιβών καθώς και της παρακράτησης φόρου επί των μερισμάτων που καταβάλλονται από τους οικείους δικηγορικούς συλλόγους.
Για πληρωμές που αφορούν εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 2019 και μετά, ισχύει η απόφαση ΑΑΔΕ Α.1101/18.03.2019 (ΦΕΚ 948/20.03.2019 τεύχος Β’), όπως τροποποιήθηκε από την παρ. 3 της ΑΑΔΕ Α.1185/06.05.2019 (ΦΕΚ 1591/09.05.2019 τεύχος B’) και από την ΑΑΔΕ Α.1289/22.07.2019 (ΦΕΚ 3275/27.08.2019 τεύχος B’).
2. Κράτηση υπερ ΕΑΑΔΗΣΥ Eπί της αξίας των συμβάσεων αυτών δεν επιβάλλεται κράτηση υπέρ της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 83/2019) |
Τι να προσέξω | |
Καθεστώς Φ.Π.Α. |
Απαλλάσσεται από ΦΠΑ η παροχή υπηρεσιών από δικηγόρους, συμβολαιογράφους κλπ(άρθρο 22 παρ.1ε Ν.2859/00) (Εγκ.Υπ.Οικ. 10/87) Φ.Π.Α για υπηρεσίες ελεύθερων επαγγελματιών που πραγματοποιήθηκαν προς το Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ., πριν την 1.7.2010.
Κατά παρέκκλιση των παρ. 1 και 2 του άρθρου 16 του Κώδικα ΦΠΑ στις περιπτώσεις που υποκείμενος στον φόρο θεωρείται ότι έχει λάβει και παραδώσει αγαθά σύμφωνα με το άρθρο 5β του Ν.2859/00 (μέσω ηλεκτρονικής διεπαφής), η φορολογική υποχρέωση γεννάται και ο φόρος γίνεται απαιτητός, τόσο για την παράδοση των αγαθών στον εν λόγω υποκείμενο στον φόρο, όσο και για την παράδοση των αγαθών από τον εν λόγω υποκείμενο στον φόρο, κατά τον χρόνο αποδοχής της πληρωμής. Ως χρόνος αποδοχής της πληρωμής νοείται ο χρόνος κατά τον οποίο η επιβεβαίωση πληρωμής, το μήνυμα για έγκριση πληρωμής ή η ανάληψη υποχρέωσης πληρωμής από τον λήπτη λαμβάνεται από τον προμηθευτή που παραδίδει αγαθά μέσω της ηλεκτρονικής διεπαφής ή για λογαριασμό του, ανεξαρτήτως του χρόνου που πραγματοποιήθηκε η πραγματική καταβολή των χρημάτων, ανάλογα με το ποιο είναι προγενέστερο. (άρθρο 16 παρ.3α Ν.2859/00, όπως προστέθηκε από την παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν. 4818/21) |
Σχετική νομολογία |
Ι. Ανάθεση σε δικηγόρο
Ι. Ανάθεση σε δικηγόρο
1.Ανάθεση σε δικηγόρο όταν δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος στο Δήμο
Δεν υφίσταται έγκυρη σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών, αφού δεν προηγήθηκε αυτής η έκδοση σχετικής, αιτιολογημένης ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής, απόφασης του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου, ληφθείσας με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλόμενων μερών. Δαπάνη δε εντελλόμενη με βάση αυτή τη μη έγκυρη συμφωνία, έστω και αν αντιστοιχεί στην προβλεπόμενη από τον Κώδικα Δικηγόρων αμοιβή, δεν είναι νόμιμη. Μη νόμιμη η δαπάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 84/2019)
Ανάθεση σύμβασης διάθεσης προσωπικού για την κάλυψη δράσεων του Δήμου. H διάθεση νομικού για την παροχή νομικών υπηρεσιών αντίκειται στο άρθρο 72 παρ. 1 περ. ιε του ν. 3852/2010, κατά το οποίο η ως άνω ανάθεση επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένες υποθέσεις ειδικής φύσης, οι οποίες, λόγω της εξαιρετικής τους σημασίας, απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις που επιβάλλουν την εκπροσώπησή του από εξωτερικό συνεργάτη. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 7 Πράξη 221/2017)
Η ανάθεση της παροχής νομικών υπηρεσιών για το σύνολο των υποθέσεων που θα ανέκυπταν σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα στον εν λόγω δικηγόρο, αντίκειται στο άρθρο 72 παρ. 1 περ. ιε ν. 3852/2010 κατά το οποίο η ανάθεση της παροχής νομικών υπηρεσιών σε δικηγόρο επιτρέπεται μόνο για συγκεκριμένη υπόθεση. Και τούτο, διότι η υφιστάμενη κενή οργανική θέση δικηγόρου με πάγια αντιμισθία, δύναται, να πληρωθεί μόνο με πρόσληψη δικηγόρου, η οποία ενεργείται σύμφωνα με τη διαδικασία, που προβλέπεται στα άρθρο 165 ν. 3584/2007 και 43 ν. 4194/2014 και όχι με απευθείας ανάθεση σε δικηγόρο σχετικής σύμβασης παροχής υπηρεσιών. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 86/2017)
Σε όσους δήμους έχουν συσταθεί με τον ΟΕΥ οργανικές θέσεις δικηγόρων με πάγια αντιμισθία, οι οποίες παραμένουν κενές, επιτρέπεται να παρασχεθεί εντολή σε δικηγόρο για διεκπεραίωση (δικαστικών ή εξώδικων) νομικών υποθέσεων του Δήμου. Ωστόσο, η σχετική εντολή παρέχεται μόνο κατά συγκεκριμένη υπόθεση και δεν επιτρέπεται να αφορά στο χειρισμό όλων γενικά των νομικών υποθέσεων για ορισμένο ή αόριστο χρονικό διάστημα, αφού μια τέτοια γενική εντολή θα οδηγούσε σε καταστρατήγηση των διατάξεων που καθορίζουν τη διαδικασία πρόσληψης δικηγόρων με έμμισθη εντολή. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 3/2015) 2.Ανάθεση σε δικηγόρο όταν υπηρετεί δικηγόρος στο Δήμο 1) Η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής, επί της οποίας ερείδεται η εντελλόμενη δαπάνη, κατά το σκέλος της που αφορά στην παράσταση του φερόμενου ως δικαιούχου δικηγόρου ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου ΧΧ, τεκμηριώνεται επαρκώς, ενόψει και των συντρεχουσών περιστάσεων, η ανάγκη ανάθεσης της εν λόγω υπηρεσίας στον δικηγόρο που χειρίζεται την οικεία ποινική δικογραφία ήδη από το στάδιο της κύριας ανάκρισης και 2) Ο τρόπος υπολογισμού των ωρών απασχόλησης του εν λόγω δικηγόρου προσδιορίζεται αναλυτικά στον από ΧΧ πίνακα αμοιβής του. Εξάλλου ο ίδιος λόγος, κατά το σκέλος του που αφορά το ύψος της επίμαχης χρονοχρέωσης, προβάλλεται αορίστως, καθόσον δεν προσδιορίζεται ειδικώς, κατά την εκτέλεση ποιων συγκεκριμένα υπηρεσιών δεν ίσχυε η χρονοχρέωση των ογδόντα (80) ευρώ ανά ώρα απασχόλησης. Τέλος, ο λόγος διαφωνίας της Αναπληρώτριας Επιτρόπου, περί μη ύπαρξης συμφωνίας για αμοιβή προσδιοριζόμενη ανάλογα με την ωριαία απασχόληση του εν λόγω δικηγόρου, προβάλλεται απαραδέκτως, δεδομένου ότι προβλήθηκε το πρώτον με την έκθεση διαφωνίας. Νόμιμη η δαπάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 85/2019)
Απευθείας ανάθεση σε δικηγόρο παροχής υπηρεσιών για την εφαρμογή του 679/2016 Ευρωπαϊκού Κανονισμού Περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων και ορισμού Υπευθύνου Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (DPO) Δήμου. Νόμιμη δαπάνη διότι οι υπηρεσίες που ανατέθηκαν στο Χ είναι εξειδικευμένες, καθόσον αφορούν, καταρχάς, στην υποχρεωτική προσαρμογή της λειτουργίας του Δήμου σε ένα νέο Ευρωπαϊκό Κανονισμό, τον Γενικό Κανονισμό για την Προστασία Δεδομένων, συνεπώς αφορά σε αντικείμενο που προϋποθέτει ειδικές γνώσεις, τις οποίες δε διαθέτει ένας δικηγόρος εκ μόνη της ιδιότητάς του και, περαιτέρω, στην επιβληθείσα με τον προαναφερόμενο Κανονισμό υποχρέωση κάθε δημόσιος φορέας, όπως ο Δήμος, να διαθέτει Υπεύθυνο Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για την άσκηση των εκτιθέμενων, στο άρθρο 39 του Γενικού Κανονισμού για την Προστασία Δεδομένων, καθηκόντων. Ο διορισμός δε ορισμένου προσώπου ως Υπεύθυνου Προστασίας Δεδομένων προϋποθέτει την προηγούμενη απόδειξη συγκεκριμένων επαγγελματικών προσόντων και ιδίως εμπειρίας στον τομέα του δικαίου και των πρακτικών περί προστασίας δεδομένων, την οποία ο Χ απέδειξε, και, ως εκ τούτου, δεν αρκεί μόνη η ιδιότητα ενός προσώπου ως δικηγόρου. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 7 Πράξη 11/2019)
Δεν είναι νόμιμη η ανάθεση στη δικαιούχο δικηγόρο του χειρισμού των μνημονευθέντων υποθέσεων, οι οποίες, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του φακέλου, δεν ήταν ιδιαίτερα σοβαρές και ειδικής φύσης, ούτε, άλλωστε, ανατέθηκαν κατ' επίκληση της ιδιαίτερα σοβαρής και ειδικής φύσης τους, ώστε το συμφέρον του Δήμου να επιβάλλει τον χειρισμό τους από δικηγόρο με εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία και να δικαιολογείται, έτσι, σύμφωνα με το άρθρο 103 παρ. 2 περ. ι΄ του "Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων" (βλ. ανωτέρω σκέψη 2), η κατ' εξαίρεση ανάθεσή τους σε άλλο, από τον υπηρετούντα στο Δήμο με έμμισθη εντολή, δικηγόρο. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 98/2012)
Η ανάθεση στο φερόμενο ως δικαιούχο του χειρισμού δικαστικών υποθέσεων δικηγόρο Θεσσαλονίκης δεν είναι νόμιμη, δεδομένου ότι η διεκπεραίωσή τους ανάγεται στα καθήκοντα της υπηρετούσας από 12.1.2009 στο Γραφείο Νομικής Υπηρεσίας του Δήμου δικηγόρου. Περαιτέρω, οι υποθέσεις αυτές, ως εκ του αντικειμένου τους (αγωγές υπαλλήλων του Δήμου για αξιώσεις από επιδόματα, ειδικές παροχές και πρόσθετες αμοιβές, διεκδικητικές αγωγές και εν γένει διαφορές σχετικές με την κυριότητα ακινήτων, απαλλοτριώσεις, ζημίες από αυτοκίνητα, πολιτική αγωγή κατά κατηγορουμένου για ρύπανση), δεν είναι ειδικής φύσεως ούτε απαιτούν εξειδικευμένες νομικές γνώσεις ή εμπειρία, ώστε να είναι δυνατή, κατ' εξαίρεση, η ανάθεσή τους σε δικηγόρους μη υπηρετούντες στο Δήμο. Ο ειδικότερος δε λόγος που προβάλλει ο Δήμος, ότι, για επτά (7) υποθέσεις, η δικηγόρος του δήμου είναι παρ΄ Εφέταις και συνεπώς δεν ηδύνατο να παραστεί ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων 3 και 4 του Κώδικα Δικηγόρων που απαιτούν παράσταση δικηγόρου παρ' Αρείω Πάγω, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος, διότι στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τα οικεία δικαιολογητικά, οι ως άνω νομικές εργασίες δεν αφορούν σε παράσταση δικηγόρου, αλλά σε σύνταξη και κατάθεση δικογράφων αιτήσεων ακυρώσεως και αναιρέσεως ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα δε με τις διατάξεις των άρθρων 17 παράγραφος 4 και 26 παρ. 1 του π.δ. 18/1989 «Κωδικοποίηση διατάξεων νόμων για το Συμβούλιο της Επικρατείας» (ΦΕΚ Α' 8), οι οποίες υπερισχύουν, ως ειδικές, κάθε σχετικής γενικής ρύθμισης, τα κατατιθέμενα ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας δικόγραφα μπορούν να υπογράφονται όχι μόνον από δικηγόρο παρ` Αρείω Πάγω, αλλά και από δικηγόρο παρά Πρωτοδίκαις ή παρ` Εφέταις, η δε ιδιότητα του δικηγόρου παρ` Αρείω Πάγω απαιτείται μόνο για την παράσταση αυτού ενώπιον του ακροατηρίου. Τέλος, η επικαλούμενη από το Δήμο σώρευση πληθώρας υποθέσεων, τις οποίες δεν ηδύνατο να διαχειριστεί το Γραφείο Νομικής Υπηρεσίας λόγω του νεοσύστατου αυτού και της ελλιπούς στελέχωσης και οργάνωσής του, δεν δικαιολογεί - και αληθής υποτιθέμενη - την κατά παράβαση των διατάξεων που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη σκέψη ανάθεση των υποθέσεων αυτών σε δικηγόρο - εξωτερικό συνεργάτη του Δήμου. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 63/2012)
Παροχή νομικών συμβουλών, μελέτη και σύνταξη εξώδικων, σύνταξη εισηγήσεων, παράσταση σε υπηρεσίες, σύνταξη και κατάθεση υπομνημάτων και μελέτη ιδιωτικών συμφωνητικών. Μη νόμιμη, καθόσον οι ανωτέρω εργασίες ανάγονται στα καθήκοντατου ήδη υπηρετούντος στο Δήμο δικηγόρου, ενώ δεν προκύπτει ότι αυτές απαιτούν λόγω της σοβαρότητας τους ή της ειδικής φύσης τους εξειδικευμένες γνώσεις και εμπειρία. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 193/2006) Αμοιβή δικηγόρου - Καθηγητή Πανεπιστημίου για γνωμοδότηση που συνέταξε για λογαριασμό Δήμου σχετικά με τις νομικές δυνατότητες αυτού να ανακαλέσει μη συμφέρουσα πλέον δωρεά του στη Γενική Γραμματεία Αθλητισμού. Νόμιμη, αφούπρόκειται για ειδικής φύσης θέμα το οποίο απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις και εμπίπτει στην έννοια της λειτουργικής δαπάνης. Εξάλλου ο Δήμος δεν διέθετε νομική υπηρεσία, ούτε δικηγόρο με έμμισθη εντολή και το ύψος της αμοιβής κρίνεται εύλογο. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 133/2006)
Παράσταση και σύνταξη προτάσεων κατά την εκδίκαση έφεσης εργαζομένων Δήμου. Μη νόμιμη, καθόσον δεν προβλέπεται από διάταξη νόμου, ούτε εξυπηρετεί λειτουργικές ανάγκες του Δήμου, αφού η ανατεθείσα στον ανωτέρω δικηγόρο υπόθεση ανάγεται στα καθήκοντα των υπηρετούντων στο Δήμο δύο δικηγόρων, ο αριθμός των οποίων κρίνεται επαρκής.Εξάλλου δεν πρόκειται για υπόθεση ιδιαίτερα σοβαρή ή ειδικής φύσης(Σχετ. Πραξ. Ι Τμ. Ε.Σ. 23/2005,77,113/2003,143/2002). (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 126/2006)
Νόμιμα η Δημαρχιακή Επιτροπή Δήμου ανέθεσε τη διεκπεραίωση των νομικών υποθέσεων αυτού σε δικηγόρο, μη απασχολούμενο με πάγια αντιμισθία, αφού ο ως άνω Δήμος δεν είχε καλύψει τις προβλεπόμενες δύο οργανικές θέσεις δικηγόρων με πάγια αντιμισθία, ούτε είχε προσλάβει τον ανωτέρω δικηγόρο αποκλειστική ή συστηματικά με πάγια αμοιβή. Ανακαλείται η 122/2005 πράξη του Ι Τμήματος. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 81/2006)
Ανακλήθηκε με την Πράξη 81/2006 Τμ.1. Αμοιβή δικηγόρου στον οποίο ανατίθεται, από τη Δ.Ε., συστηματικά και κατά μήνα, κατά περιγραφή και καταστρατήγηση των σχετικών διατάξεων, η διεκπεραίωση των νομικών υποθέσεων δήμου. Μη νόμιμη, καθόσον η σχέση αυτή υποκρύπτει πάγια έμμισθη εντολή-. Επιπλέον στον Οργανισμό του δήμου, έχουν συσταθεί θέσεις δικηγόρων με πάγια αντιμισθία. (Ελ. Συν Τμ. 1 Πράξη 122/2005)
3.Αναθέσεις που εμπίπτουν στα καθήκοντα του προσωπικού του Δήμου
Παροχή νομικών συμβουλών σχετικά με την πρόσληψη προσωπικού με σύμβαση μίσθωσης έργου. Μη λειτουργική δαπάνη. Ανάγεται στα καθήκοντα του διοικητικού προσωπικού. Μη νόμιμη. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 9/2006) 4.Αναθέσεις για υποθέσεις ιδιωτών
Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής από Δήμο σε δικηγόρο για την άσκηση πρόσθετης παρέμβασης, την παράσταση και την υποβολή προτάσεων προς υποστήριξη των κατοίκων Δήμου διότι η πρόσθετη παρέμβαση που άσκησε ο Δήμος υπέρ των δημοτών του, κατά τη συζήτηση της αίτησης του Ελληνικού Δημοσίου για τον καθορισμό προσωρινής τιμής μονάδας όσον αφορά τις απαλλοτριωμένες ιδιοκτησίες τους, δεν συνδέεται κατά τρόπο άμεσο με τους σκοπούς και τις αρμοδιότητες του Δήμου, που σε καμία περίπτωση δεν δικαιολογούν τη συμμετοχή του σε δίκες όπου διακυβεύονται απλά οικονομικά συμφέροντα των δημοτών του, όπως στην προκειμένη περίπτωση το ύψος στο οποίο θα ανέλθει η αποζημίωση λόγω απαλλοτρίωσης. Νόμιμη η καταβολή αμοιβής για την παράσταση και τη σύνταξη προτάσεων ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου προς απόκρουση της αίτησης του Ελληνικού Δημοσίου για τον καθορισμό προσωρινής τιμής μονάδος της απαλλοτρίωσης σε δύο (2) ιδιοκτησίες του Δήμου προς υποστήριξη των οικονομικών συμφερόντων του. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 108/2010)
Αμοιβή δικηγόρου για υπόθεση ιδιώτη που αφορά στην εκτέλεση διαφόρων εργασιών για την έναρξη και την εν γένει διενέργεια της διαδικασίας αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος Δήμου, όπως σύνταξη επιταγής, καθώς και λοιπά έξοδα στα οποία αυτός υποβλήθηκε για την εκτέλεση. Μη νόμιμη δαπάνη, αφού : α) οι παρασχεθείσες δικηγορικές υπηρεσίες δεν αποσκοπούσαν στην υποστήριξη των συμφερόντων του ίδιου του Δήμου, αλλά των συμφερόντων του έχοντος απαίτηση κατά του Δήμου ιδιώτη (άρθρο 103 του ν.3463/2006) και β) η ανωτέρω αμοιβή, ως εκ της φύσεως της, έχει ως μοναδικό της έρεισμα την διαταγή πληρωμής, η οποία δεν είναι δικαστική απόφαση, εξοπλισμένη με δύναμη δεδικασμένου, αλλά εκτελεστός τίτλος του άρθρου 904, παρ. 2 περιπτ. ε΄ του Κ.Πολ.Δ, ο οποίος δεν υποχρεώνει το Δήμο και ούτε μπορεί να εκτελεστεί αναγκαστικά κατ' αυτού (άρθρο 20 του ν.3301/2004). Το γεγονός εξάλλου ότι έλαβε χώρα δεύτερη επίδοση αυτής, δεν δεσμεύει, εκ του λόγου τούτου, τόσο το Δήμο, όσο και το Ελεγκτικό Συνέδριο, αφού η ισχύς του «δεδικασμένου» αυτής, όταν ακολουθηθεί η διαδικασία του άρθρου 633 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δ., δεν είναι αποτέλεσμα διαγνωστικής και δεν ταυτίζεται με το εκ δικαστικής αποφάσεως παραγόμενο δεδικασμένο. (Ελ.Συν. Τμ.7 Πράξη 77/2009)
5.Ανάθεση εκπροσώπησης αιρετών και υπαλλήλων
6.Ανάθεση σε δικηγόρο - ειδικό συνεργάτη του Δήμου
7.Αρμόδιο όργανο ανάθεσης σε δικηγόρο
Καταβολή δικηγορικής αμοιβής σε δικηγόρο για την εκπροσώπηση του Δήμου ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου. Μη νόμιμη, καθόσον η παροχή εντολής εκπροσώπησης του Δήμου ΧΧ στο φερόμενο ως δικαιούχο δικηγόρο έγινε με την ΧΧ/19.6.2018 απόφαση του Δημάρχου και όχι με απόφαση έγκρισης της εν λόγω ανάθεσης από τη μόνη αρμόδια, σύμφωνα με το νόμο, να προβεί σε πρόσληψη δικηγόρου, Οικονομική Επιτροπή. Μη νόμιμη η δαπάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 135/2019)
Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής σε δικηγόρο για τη διεκπεραίωση νομικών υποθέσεων που αφορούν στο Δήμο, μέλη του Δ.Σ. και υπάλληλο του Δήμου, βάσει πίνακα δικαστικών και εξώδικων ενεργειών κατά το μέρος που παρασχέθηκαν εξωδικαστικές νομικές υπηρεσίες προς το Δήμο, (έρευνα στο Υποθηκοφυλακείο), χωρίς προηγουμένως να έχει εγκριθεί με απόφαση της αρμόδιας Δ.Ε. το ακριβές αντικείμενο της ανατεθείσας εντολής. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 83/2009) (Όμοιες οι Ελ. Συν Τμ. 1 Πράξεις 144/2011, 126/2005) Καταβολή αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών. Τα στοιχεία συμβάσεων παροχής υπηρεσιών νομικής εκπροσώπησης πελάτη από δικηγόρο, κατά την έννοια του άρθρου 2 του π.δ. 258/1987, σε δικαστικές διαδικασίες ενώπιον δικαστηρίων, δεν καταχωρίζονται στο ΚΗΜΔΗΣ. Περαιτέρω, επί της αξίας των συμβάσεων αυτών δεν επιβάλλεται κράτηση υπέρ της Ε.Α.Α.ΔΗ.ΣΥ. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 83/2019)
Για την ανάθεση από την Οικονομική Επιτροπή Δήμου σε δικηγόρο του εξώδικου ή δικαστικού χειρισμού συγκεκριμένων υποθέσεων δεν απαιτείται, σε κάθε περίπτωση, η διενέργεια διαγωνισμού. Περαιτέρω, η διενέργεια διαγωνισμού για την ανάθεση των εν λόγω συμβάσεων δεν επιβάλλεται ούτε με βάση τις διατάξεις του εθνικού δικαίου, δεδομένου ότι στη διάταξη του άρθρου 72 παρ. 1 περ. ιε΄ του ν. 3852/2010, η οποία εισάγει αυτοτελή και αποκλειστική ρύθμιση ως προς την αρμοδιότητα, τις προϋποθέσεις και τον τρόπο ανάθεσης των ανωτέρω νομικών υπηρεσιών από Δήμο, δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά στην υποχρέωση διενέργειας διαγωνισμού. Εξάλλου, η ανάθεση των εν λόγω νομικών υπηρεσιών δεν εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων των παρ. 9 και 10 του άρθρου 209 του Κ.Δ.Κ., με τις οποίες καθορίζονται κατά τρόπο περιοριστικό οι προϋποθέσεις για την προσφυγή είτε στη διαδικασία της διαπραγμάτευσης είτε σε απευθείας ανάθεση για την ανάθεση συμβάσεων παροχής υπηρεσιών των Δήμων, ενόψει του ειδικότερου ως προς το εν λόγω ζήτημα χαρακτήρα της προαναφερθείσας διάταξης του ν. 3852/2010, λαμβανομένου υπόψη ότι σύμφωνα με τις διατάξεις των παρ. 1 και 3 του άρθρου 281 του Κ.Δ.Κ. η αμοιβή των πληρεξουσίων δικηγόρων των Δήμων δεν προκύπτει με βάση υποβληθείσα σε σχετικώς διενεργηθείσα διαγωνιστική διαδικασία οικονομική προσφορά, αλλά καθορίζεται με τρόπο που προσιδιάζει σε διαδικασία απευθείας ανάθεσης ή διαπραγμάτευσης, δηλαδή είτε, κατά τα ανωτέρω γενόμενα δεκτά, με βάση τις καθοριζόμενες στον Κώδικα Δικηγόρων αμοιβές είτε, σε περίπτωση υπέρβασης αυτών, με αιτιολογημένη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου. Ανακαλεί ουσιαστικά αντίθετη κρίση της Ελ.Συν.Κλιμ.Ζ Πράξη 48/2014. (Ελ. Συν. Τμ. 6 Απόφαση 2307/2014- Μη αναθεωρητέα από τηνΕλ. Συν. Τμ. Μείζονος- Επταμελούς Σύνθεσης Απόφαση 3411/2014)
9.Κατάρτιση σύμβασης - Προσυμβατικός
Μη νόμιμη δαπάνη διότι δεν υφίσταται έγκυρη έγγραφη σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών, αφού δεν προηγήθηκε αυτής, η έκδοση σχετικής αιτιολογημένης, ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής, απόφασης του αποκλειστικώς αρμόδιου ΔΣ, η οποία να συνιστά το προϊόν διαβούλευσης των συμβαλλόμενων μερών. Επισημαίνεται ότι η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι στην περίπτωση που δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελής για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο, δηλαδή δεν προέκυψε συμφωνία των αντισυμβαλλόμενων ως προς το ουσιώδες στοιχείο της αμοιβής με την τήρηση της προσήκουσας διοικητικής διαδικασίας. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 90/2018)(Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 84/2019)
Μη νόμιμη δαπάνη διότι δεν υφίσταται έγκυρη έγγραφη σύμβαση παροχής νομικών υπηρεσιών, αφού δεν προηγήθηκε αυτής η έκδοση σχετικής αιτιολογημένης ως προς το ύψος της δικηγορικής αμοιβής απόφασης του αποκλειστικώς αρμόδιου Δημοτικού Συμβουλίου, ληφθείσας με απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του.(άρθρο 281 ν. 3463/2006, ν. 4194/2013) Η πρόβλεψη του Κώδικα Δικηγόρων ότι όταν δεν προκύπτει η ύπαρξη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας περί αμοιβής για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών, ισχύουν οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές, έχει την έννοια ότι οι οριζόμενες νόμιμες αμοιβές ισχύουν όταν η αμοιβή για την παροχή δικηγορικών υπηρεσιών έχει εγκριθεί από το διοικητικό όργανο, αλλά η σχετική απόφαση και η σε εκτέλεση αυτής συμφωνία είναι νομικώς πλημμελής για άλλον λόγο και όχι στην περίπτωση που το στάδιο της διαπραγμάτευσης της αμοιβής απέβη ατελέσφορο. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 255/2017)
Για συμβάσεις ανάθεσης νομικών υπηρεσιών, που συνάπτονται από δημόσια νομικά πρόσωπα, ο έγγραφος τύπος αποτελεί συστατική του κύρους των σχετικών συμβάσεων προϋπόθεση, ο οποίος, εάν δεν τηρηθεί, η σύμβαση είναι άκυρη. Μόνο δε στην περίπτωση κατά την οποία εκτελείται σύμβαση για την οποία προηγήθηκε χωριστή έγγραφη πρόταση ενώπιον του αρμοδίου διοικητικού οργάνου, χωρίς όμως να επακολουθήσει και έγγραφη αποδοχή του αντισυμβαλλομένου του ν.π.δ.δ., αίρεται η ακυρότητα της ελλείψεως του εγγράφου τύπου, υπό την αναγκαία, όμως προϋπόθεση ότι στην έγγραφη αυτή πρόταση συμπεριλαμβάνεται η αιτηθείσα από τον δικηγόρο αμοιβή. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 266/2014- Μη ανακλητέα με την Ελ.Συν.Τμ.1 Πράξη 22/2015)
Οι συμβάσεις των νομικών προσώπων των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης που αφορούν σε ανάθεση εντολής δικαστικής ή εξώδικης εκπροσώπησής τους, η οποία εμπίπτει στην κατηγορία της παροχής νομικών υπηρεσιών, υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο νομιμότηταςεκ μέρους του Ελεγκτικού Συνεδρίου εφόσον το προϋπολογιζόμενο οικονομικό αντικείμενό τους υπερβαίνει τα προβλεπόμενα όρια. Ο έλεγχος αφορά αφενός στη νομιμότητα της, έστω και μη διαγωνιστικής, διαδικασίας για την ανάθεση της εντολής και αφετέρου στη συμφωνία για το ύψος της αμοιβής, η οποία και κατά το πριν την ισχύ του ν.3919/2011 καθεστώς μπορούσε να υπερβαίνει τα κατώτατα όρια. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 108/2012 - Μη ανακλητέα με την Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 194/2012, αντίθετη η Ελ.Συν. Κλιμ. Ζ Πράξη 254/2011) 10.Ανάθεση σε περισσότερους του ενός δικηγόρους
Από καμία διάταξη νόμου δεν παρέχεται η δυνατότητα στους Δήμους να αναθέτουν ταυτόχρονα την ίδια υπόθεση σε περισσότερουςδικηγόρους. Αλλά ούτε ως λειτουργική θα μπορούσε να χαρακτηριστεί η δαπάνη αυτή, καθόσον η απόφαση της Οικονομικής Επιτροπήςτου Δήμου δεν διαλαμβάνει πλήρη και ειδική αιτιολογία, με την οποία να καταδεικνύεται η αναγκαιότητα χειρισμού της υπόθεσης από περισσότερους από έναν δικηγόρους, διότι πρόκειται για ιδιαίτερης σοβαρότητας, ειδικής φύσης και δυσκολίας υπόθεση, με εξαιρετική σημασία για τα συμφέροντα του Δήμου, στο πλαίσιο της οποίας θα πρέπει να αντιμετωπιστούν συγκεκριμένα περίπλοκα νομικά ζητήματα, τα οποία απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις που επιβάλλουν την εκπροσώπηση του Δήμου από περισσότερους από έναν δικηγόρους. Εξάλλου, η άλλη δικηγόρος, για την οποία προβλέφθηκε ξεχωριστά η καταβολή αμοιβής από το Δήμο, είχε ήδη εκπροσωπήσει τον τελευταίο ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου, το οποίο εξέδωσε την αναιρεσιβαλλόμενη δικαστική απόφαση, οπότε η συγκεκριμένη δικηγόρος είχε ήδη χειριστεί και αντιμετωπίσει επιτυχώς το κρίσιμο νομικό ζήτημα της εφαρμογής του άρθρου 1 του ν.δ. 690/1948, το οποίο αποτελεί και τον πυρήνα της δικαστικής διαμάχης στην εξεταζόμενη περίπτωση και, κατά συνέπεια, δεν μπορεί να γίνει λόγος πλέον για αντιμετώπιση δυσεπίλυτου και πρωτότυπου νομικού ζητήματος, ειδικής φύσης. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 52/2017)
Καταβολή αμοιβής σε τρεις δικηγόρους για το χειρισμό δικαστικής υπόθεσης του Δήμου. Δεν δικαιολογείται από το αντικείμενο της κατ' έφεσης δίκης η ανάθεση, και δη διαδοχική, της από κοινού εκπροσώπησης του Δήμου ενώπιον του Εφετείου σε περισσότερους του ενός δικηγόρους, λαμβανομένου υπόψη ότι η έκδοση της πρωτόδικης απόφασης σε βάρος του Δήμου εκδόθηκε κατόπιν ομολογίας της πληρεξουσίας δικηγόρου του. Περαιτέρω, μη νομίμως εντέλλεται η καταβολή της αμοιβής του πρώτου ως άνω δικηγόρου, καθόσον, από το περιεχόμενο της ανατεθείσας σε αυτόν εντολής προκύπτει ότι η καταβολή της αμοιβής του συναρτάται από την προηγούμενη οριστική επίλυση της διαφοράς ενώπιον του Εφετείου. Μη νόμιμη η δαπάνη. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 251/2011)
Νόμιμη η ανάθεση εκπροσώπησης Δήμου σε δύο δικηγόρους, καθόσον ο ένας θα νομιμοποιούσε την παράσταση του δεύτερου, μη διατελούντος στο Δικαστήριο που εκκρεμούσε η επίμαχη αγωγή, λαμβανομένων υπόψη των νομικών ιδιαιτεροτήτων της υπόθεσης και της σπουδαιότητάς της για τα συμφέροντα του Δήμου. Νόμιμα υπολογίζεται η αμοιβή τους, ως ποσοστό επί της πραγματικής αξίας του αντικειμένου της αγωγής (άρθρο 100 παρ.2 του Κώδικα περί Δικηγόρων), εφόσον το αντικείμενο της δίκης είναι αποτιμητό σε χρήμα. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 227/2009)
Καταβολή αμοιβής σε δύο (2) δικηγόρους για την παράσταση ενώπιον του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου, για την ίδια υπόθεση Δήμου. Νομίμως η Δημαρχιακή Επιτροπή ανέθεσε σε δύο δικηγόρους την υπεράσπιση των συμφερόντων του Δήμου στην ως άνω υπόθεση, ενόψει της ιδιαιτερότητας της υπόθεσης και της μείζονος σπουδαιότητάς της, ενώ η καταβληθείσα αμοιβή σε αυτούς είναι η ελάχιστη (197 ευρώ), προβλεπόμενη στην Κ.Υ.Α 1085081/1473/Α0012/2003 (ΦΕΚ 1960 Β΄). (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 77/2008)
ΙΙ. Αμοιβή δικηγόρου
Η ανάθεση από Δήμο σε ιδιώτη δικηγόρο του δικαστικού ή εξώδικου χειρισμού υπόθεσής του είναι νόμιμη, μετά από απόφαση της οικείας Οικονομικής Επιτροπή, εφόσον δεν έχει προσληφθεί δικηγόρος με μηνιαία αντιμισθία ή αυτός που έχει προσληφθεί δεν έχει δικαίωμα να παρίσταται σε ανώτατα δικαστήρια ή πρόκειται για υποθέσεις που έχουν ιδιαίτερη σημασία ή σπουδαιότητα για τα συμφέροντα του Δήμου και απαιτούν εξειδικευμένη γνώση ή εμπειρία, ώστε να διασφαλιστεί η αποτελεσματική προστασία των συμφερόντων του. Στις περιπτώσεις αυτές, καταβάλλεται, κατόπιν έγγραφης συμφωνίας με τον εντολοδόχο δικηγόρο, αμοιβή που καθορίζεται ως προς το ύψος της, με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, πλήρως αιτιολογημένη, ώστε να καθίσταται εφικτός ο έλεγχος της τήρησης των άκρων ορίων της διακριτικής ευχέρειας ως προς το αναγκαίο μέτρο της δαπάνης, επιτρεπόμενης και, μετά την κατάργηση, με τις ανωτέρω διατάξεις, των κατώτατων ορίων δικηγορικών αμοιβών, της παρέκκλισης από τις αμοιβές που προβλέπονται από τον Κώδικα Δικηγόρων. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 239/2019)
Η καταβολή από δήμο σε δικηγόρο υψηλότερης των ως άνω αναφερομένων ελαχίστων ορίων ή της δικαστικώς καθορισθείσας αμοιβής, ελλείψει ειδικότερης προηγούμενης συμφωνίας, είναι μη νόμιμη, αποτελεί έλλειμμα της οικείας διαχείρισης και καταλογίζεται στους υπολόγους και τους ανοικείως λαβόντες. (Ελ.Συν. Ολομέλεια Απόφαση 172/2019)
Αρμόδιο όργανο να αποφασίζει για την καταβολή υψηλότερης της ελάχιστης νόμιμης αμοιβής είναι το Δημοτικό Συμβούλιο και όχι η Δημαρχιακή Επιτροπή. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 236/2011)
Προληπτικός έλεγχος δαπανών Ο.Τ.Α. Καταβολή δικηγορικής αμοιβής για διεκπεραίωση δικαστικών και εξωδίκων υποθέσεων δήμου. Καθορισμός της αμοιβής του δικηγόρου για τους Δήμους που δεν έχει συσταθεί νομική υπηρεσία. Η αμοιβή για παράσταση στο Διοικητικό Εφετείο και σύνταξη υπομνήματος είναι η κατώτατη νόμιμη για τις υποθέσεις που δεν είναι αποτιμητέες σε χρήμα, εφόσον πρόκειται για υπόθεση τέτοιας φύσεως και δεν έχει προηγηθεί της εκτέλεσης της εντολής απόφαση του δημοτικού συμβουλίου για καταβολή μεγαλύτερης αμοιβής. Δεν δικαιούται αμοιβής για εξωδικαστικές εργασίες, εφόσον επακολούθησε δικαστική ενέργεια, ούτε για την κατάθεση μήνυσης, εφόσον δεν συνόδευσε τον Δήμαρχο κατά την κατάθεση του μηνυτήριου εγγράφου στην Εισαγγελία Πρωτοδικών. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 143/2010) (Όμοια η Ελ. Συν. Τμ. 4 Πράξη 68/2006, και οι Πράξεις Τμ.1167/2009, 8/2012).
Μη νόμιμη καταβολή αμοιβής σε δικηγόρο για εξώδικες και δικαστικές υπηρεσίες, κατά το μέρος που περιλαμβάνεται ποσό που αντιστοιχεί σε έξοδα για δικαστικές υποθέσεις που δεν σχετίζονται με τις αναφερόμενες στον οικείο πίνακα αμοιβών. (Ελ.Συν.Τμ.1 Πράξη 162/2009)
Μη νόμιμη η καταβολή αμοιβής σε δικηγόρο για τη διεκπεραίωση νομικών υποθέσεων που αφορούν στο Δήμο, μέλη του Δ.Σ. και υπάλληλο του Δήμου, βάσει πίνακα δικαστικών και εξώδικων ενεργειών κατά το μέρος πού δεν προκύπτει ότι υπάρχει ειδική συμφωνία μεταξύ του δικηγόρου και του Δήμου για την καταβολή αμοιβής υψηλότερης από το ποσό που καθορίζεται ως ελάχιστη αμοιβή στην Κ.Υ.Α.120867/30.12.2005, για την παράσταση ενώπιον Δικαστηρίου, ούτε χρεώνεται στον πίνακα αμοιβών άλλη δικαστική ενέργεια πέραν της ανωτέρω παράστασης. Στην αμοιβή για τη δικαστική ενέργεια ενσωματώνεται και η αξία της νομικής εργασίας προετοιμασίας της υπόθεσης. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 83/2009) (Όμοιες οι Πράξεις Τμ.1 188/2007, 289/2006, 252/2006, 144/2005)
Αμοιβή δικηγόρου ανά ώρα για χειρισμό εξωδικαστικών υποθέσεων. Νόμιμη, καθόσον η αμοιβή της έχει βασιστεί στη συμφωνία εντολέα και πληρεξουσίου και χρησιμοποιεί σαν βάση το ποσό της ωριαίας αμοιβής που αναφέρεται στην περίπτωση ΙΙ της 1085081/1473/Α0012/2003 Κ.Υ.Α. (ΦΕΚ 1969 Β΄), εφόσον η αμοιβή της για τις περιπτώσεις που χειρίστηκε δεν προβλέπονται ούτε από τις διατάξεις της ως άνω Κ.Υ.Α., ούτε από τον Κώδικα Δικηγόρων. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 139/2006)
Αμοιβή δικηγόρου για το χειρισμό δικαστικών υποθέσεων Δήμου. Δαπάνη μη νόμιμη, διότι έπρεπε να υπολογιστεί σύμφωνα με τις Κ.Υ.Α. 1314/2000 (ΦΕΚ 1626 Β΄) και 1085081/1473/Α0012/2003 (ΦΕΚ 1960 Β΄), με τις οποίες καθορίστηκαν, κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ 2 του Ν.2753/1999, οι νέες ελάχιστες αμοιβές των δικηγόρων και όχι σύμφωνα με τον Κώδικα περί Δικηγόρων (νδ 3026/1954). (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 119/2006)
Οι δικηγόροι των δήμων που δεν συνδέονται με σχέση έμμισθης εντολής, ούτε έχει προηγηθεί ειδική συμφωνία για την καταβολή μεγαλύτερων αμοιβών σε αυτούς, δικαιούνται να λάβουν από τους εντολείς τους για τις ενέργειες στις οποίες προέβησαν στα πλαίσια σχετικών δικών, τις αμοιβές που ορίζονται στην 1085081/1473/Α0012/2003 κοινή υπουργική απόφαση (φ. 1960 Β΄) (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 106/2006)
Αμοιβή δικηγόρου για χειρισμό δικαστικών υποθέσεων Δήμου. Μη νόμιμη, αφού ο υπολογισμός της αμοιβής αυτής δεν έγινε σύμφωνα με τα ελάχιστα όρια αμοιβών δικηγόρων, όπως αυτά καθορίζονται στην 1085081/1473/Α0012/24-9-2003 Κ.Υ.Α., που έχει εφαρμογή στην προκειμένη περίπτωση. (Ελ Συν. Τμ. 1 Πράξη 41/2006) (Όμοια η Πράξη Τμ.1 144/2005)
Αμοιβή δικηγόρου για την πραγματοποίηση δικαστικών ενεργειών για λογαριασμό δήμου. Δεν υπολογίστηκε σύμφωνα με την 1085081/14731/Α 0012/2003 Κ.Υ.Α. (φ. 1960 B'), που εκδόθηκε κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 7 του Ν. 2753/99. Το ειδικό συμφωνητικό δεν ασκεί επιρροή, εφόσον έχει συνταχθεί μετά την ανάθεση της εντολής και την κατάθεση της αγωγής. (Ελ. Συν Τμ. 1 Πράξη 12/2006)
Αμοιβή δικηγόρου για παραστάσεις της ενώπιον του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πειραιά (σύνταξη και κατάθεση υπομνήματος). Ο υπολογισμόςκαθορίζεται με βάση τα οριζόμενα στην 108508/1473/Α0012/24-9-03/31-12-03 Κ.Υ.Α. Μη νόμιμη. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 11/2006)
2.Αμοιβή κατώτερη από τις νόμιμες αμοιβές 3.Χρονοχρέωση 4.Αμοιβή σε ποσοστό επί του αντικειμένου της δίκης
Αμοιβή Δικηγόρου (πληρεξουσίου Δήμου) για τις παραστάσεις του ενώπιον Διοικητικού Πρωτοδικείου, Μονομελούς Πρωτοδικείου και Εφετείου, ως «δικηγορική αμοιβή». Μη νόμιμη, διότι δεν προβλέπεται από την Κ.Υ.Α. 120867/2005 (ΦΕΚ 1964 Β΄). Περαιτέρω μη νόμιμα η αμοιβή αυτή υπολογίστηκε καθ' υπέρβαση του ποσοστού 2% επί του αντικειμένου της αγωγής, για τις παραστάσεις του ενώπιον Μονομελούς Πρωτοδικείου και Διοικητικού Πρωτοδικείου, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 100 παρ.1 και 107 παρ.1 του κώδικα περί δικηγόρων (ν.δ.3026/1954). (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 170/2008)
Αμοιβή δικηγόρου για τη διενέργεια των αναγκαίων νομικών πράξεων για τον καθορισμό προσωρινής και οριστικής τιμής μονάδας για την καταβολή αποζημίωσης σε ιδιοκτήτες απαλλοτριούμενων ακινήτων της πόλης, εξαιτίας διάνοιξηςοδών.Νόμιμος ο υπολογισμός της σε ποσοστό 3% επί του αντικειμένου της δίκης, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων (Ν.δ. 3026/1954) και τα Πρακτικά Ολομέλειας του Ε.Σ. της 5ηςΓεν. Συν. 21-3-2007. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 259/2007)
Νόμιμος ό υπολογισμός αμοιβής δικηγόρου σε ποσοστό 2% επί της αξίας του αντικειμένου της αγωγής, εφόσον οι κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 7 παρ. 2 του Ν. 2753/1999 εκδοθείσες Κ.Υ.Α. τροποποίησαν τον Κώδικα περί Δικηγόρων (Ν.δ. 3026/1954) μόνο όσον αφορά στο ύψος των προεισπραττόμενων ελάχιστων αμοιβών, ενώ η προβλεπόμενη από το άρθρο 107 παρ. 1 του ως άνω Κώδικα ελάχιστη νόμιμη αμοιβή για την αντίκρουση αγωγής (όπως στην προκειμένη περίπτωση) σε ποσοστό επί της αξίας του αντικειμένου της δίκης εξακολουθεί να ισχύει. Περαιτέρω, οι δαπάνες για την αγορά παραβόλου και ενσήμων ενσωματώνονται στην παραπάνω αμοιβή. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 125/2007)
Είναι καταρχήν επιτρεπτή η προκαταβολή μέρους ή ολόκληρης της δικηγορικής αμοιβής στις περιπτώσεις που αυτό ρητά προβλέπεται ή επιβάλλεται από τις διατάξεις του ν.δ. 3026/1954 (βλ. επιμέρους ρυθμίσειςτων άρθρων 96, 157 Α και 161 με τις οποίες εξειδικεύονται ο γενικός κανόνας που διατυπώνεται στο άρθρο 91 παρ. 2 του ίδιου αυτού ν.δ.) ή από άλλη διάταξη νόμου. Πέραν των περιπτώσεων αυτών είναι επιτρεπτή, υπό μορφή λειτουργικής δαπάνης, η προκαταβολή δικηγορικής αμοιβής, εφόσον προκύπτει ότι τούτο δικαιολογείται από το ιδιαίτερο αντικείμενο της ανατεθείσας στο δικηγόρο εντολής και την ανάγκη αποτελεσματικής προάσπισης των συμφερόντων του Δήμου. Σε κάθε περίπτωση, το ποσό της προκαταβολής θα πρέπει να είναι ανάλογο με το συνολικό ύψος της δικαιούμενης από τον δικηγόρο αμοιβής και να μην υπερβαίνει αυτοτελώς το εύλογο κατά περίπτωση μέτρο. Πέραν των ανωτέρω αναφερομένων περιπτώσεων δενεπιτρέπεται να συμφωνηθεί σχετική προκαταβολή αφού η δράση των Ο.Τ.Α. δεν διέπεται από την αρχή της συμβατικής ελευθερίας (ΑΚ 361) αλλά από την αρχή της δημοσιονομικής νομιμότητας. Η εντελλόμενη δαπάνη προκαταβολής προς Δικηγορική Εταιρία δεν εμπίπτει σε κάποια από τις ανωτέρω περιπτώσεις. Μη νόμιμη η δαπάνη. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 272/2011) 6.Αμοιβή για αγορά ακινήτου 7.Αμοιβή σε περίπτωση ομοδικίας 8.Εργολαβικό δίκης 9.Δικαιολογητικά καταβολής αμοιβής δικηγόρου
Νόμιμη δαπάνη διότι η εντολή εκπροσώπησης που έλαβε αυτός από το Δήμο, με τις οικείες αποφάσεις των αρμοδίων οργάνων του, εκ του νόμου θεωρείται ως εντολή απευθυνόμενη προς τη δικηγορική εταιρεία ΧΧΧ, της οποίας είναι εταίρος. Συνεπώς, ορθώς ως φερόμενη δικαιούχος του ελεγχόμενου χρηματικού εντάλματος ορίζεται η ανωτέρω δικηγορική εταιρεία, από την οποία εκδίδεται και το σχετικό παραστατικό (τιμολόγιο παροχής υπηρεσιών) της εντελλόμενης δαπάνης. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 34/2018)
Η δαπάνη είναι μη κανονική ως προς την αμοιβή για κατάθεση προτάσεων, καθώς από τα συνημμένα δικαιολογητικά δεν προκύπτει ότι ο φερόμενος ως δικαιούχος κατέθεσε πράγματι προτάσεις κατά τη συζήτησή τους, χωρίς να αρκούν προς τούτο τα προσκομισθέντα φωτοαντίγραφα προτάσεων, αφού δεν φέρουν σφραγίδα κατάθεσης. Μη νόμιμη δαπάνη. (Ελ.Συν.Κλιμ.Τμ.1 Πράξη 315/2014) i) ο φερόμενος ως δικαιούχος του ελεγχόμενου εντάλματος ανάδοχος δικηγόρος του Δήμου ζήτησε με τις επίμαχες προτάσεις του την επιδίκαση της σχετικής δικαστικής δαπάνης του Δήμου σε βάρος του ενάγοντα, η οποία άλλωστε και επιδικάστηκε υπέρ του Δήμου με τη σχετική δικαστική απόφαση, ii) η εντελλόμενη δαπάνη είναι εκκαθαρισμένη, ενώ iii) στα δικαιολογητικά του ελεγχόμενου εντάλματος περιλαμβάνεται ο συνταχθείς, από τον φερόμενο ως δικαιούχο του ελεγχόμενου εντάλματος ανάδοχο δικηγόρο του Δήμου, πίνακας της επίμαχης συνολικής αμοιβής του, που φέρει θεώρηση-βεβαίωση από το Δικηγορικό Σύλλογο ότι η αμοιβή αυτή είναι σύμφωνη με τις διατάξεις του Κώδικα περί Δικηγόρων. (Ελ. Συν. Κλιμ. Τμ. 1 Πράξη 216/2013)
Νόμιμη η καταβολή αμοιβής ποσού που υπολείπεται της αμοιβής που οφείλεται για την κατάθεση προτάσεων εναγομένου για παράσταση δικηγόρου ενώπιον Μονομελούς Πρωτοδικείου. Το γραμμάτιο προείσπραξης δεν υπάρχει στα στοιχεία του φακέλου αλλά η σχετική δαπάνη αποδεικνύεται από το περιεχόμενο της απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου, όπου αναφέρεται ότι η ένδικη αγωγή συζητήθηκε, μετ' αναβολή, και ότι παραστάθηκε ο δικηγόρος. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 144/2011)
Μη κανονική και ως εκ τούτου μη νόμιμη δαπάνη καταβολής αμοιβής σε δικηγόρο, λόγω χειρισμού δικαστικών υποθέσεων Δήμου, αφού δενεπισυνάπτονται τα νόμιμα δικαιολογητικά, ώστε να αποδεικνύεται και να προσδιορίζεται με ακρίβεια η ύπαρξη και η έκταση της απαίτησής της κατά του Δήμου και ειδικότερα α) τα γραμμάτια προείσπραξης της δικηγορικής αμοιβής της κατά τις δικασίμους, β) την απόφασητου Πρωτοδικείου, γ) το κατατεθέν από αυτήν υπόμνημα, δ) τα πρακτικά της δίκης κατά τις δικασίμους του Εφετείου, ε) την αίτηση του ιδιώτη κατά του Δήμου και στ) την τυχόν χορηγηθείσα σ' αυτήν προηγούμενη εντολή και πληρεξουσιότητα για την παράστασή της στο Πρωτοδικείο κατά την ορισθείσα δικάσιμο. (Ελ.Συν. Τμ. 1 Πράξη 245/2009) (Όμοια η Πράξη Τμ.1 8/2012,)
Μη νόμιμη καταβολή αμοιβής σε δικηγόρο για εξώδικες και δικαστικές υπηρεσίες, κατά το μέρος που έχουν συνυπολογιστεί σ΄ αυτήν και ποσά για σύνταξη υπομνημάτων και προτάσεων, ενώ από τα δικαιολογητικά που συνοδεύουν το χρηματικό ένταλμα δεν προκύπτει ότι συνέταξε τα προαναφερόμενα δικόγραφα, λαμβανομένου υπόψη, μάλιστα, ότι στη διαδικασία ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων δεν είναι υποχρεωτική η κατάθεση υπομνήματος, ενώ στη διαδικασία ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου, κατά την εκδίκαση εργατικών διαφορών και ενώπιον του Ειρηνοδικείου δεν είναι υποχρεωτική η κατάθεση προτάσεων (άρθρα 138 του ν.2717/1999 «Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας», 115 παρ. 3 και 666 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ.) (Ελ.Συν.Τμ.1 Πράξη 162/2009)
Οι προεισπράξεις δικηγορικής αμοιβής των οικείων δικηγορικών συλλόγων, οι οποίες κατατίθενται υποχρεωτικά από το δικηγόρο κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο (παρ.2 και 6 άρθρου 96 του Κώδικα περί Δικηγόρων), επαρκούν για να αποδείξουν την πραγματοποίηση των δικαστικών ενεργειών, για τις οποίες ζητείται η αμοιβή. Μη νόμιμη η καταβολή των εξόδων για τα οποία δεν επισυνάπτεται κανένα δικαιολογητικό, από το οποίο να προκύπτει ότι πράγματι υποβλήθηκε σ΄ αυτά. (Ελ.Συν. Τμ.1 Πράξη 113/2009)
Αμοιβή δικηγόρου για την παροχή δικαστικών και εξώδικων υπηρεσιών σε Κοινότητα. Μη νόμιμη, διότι εκτός από τον πίνακα αμοιβών δεν υπάρχει κανένα δικαιολογητικό, το οποίο να αποδεικνύει τις νομικές υπηρεσίες που παρασχέθηκαν (π.χ. γραμμάτια προείσπραξης) (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 188/2007)
Προϋπόθεση νόμιμης καταβολής δικηγορικής αμοιβής, η επισύναψη στο Χ.Ε. ως δικαιολογητικού, του πίνακα αμοιβής. (Ελ. Συν Κλιμάκιο Β Πράξη 156/2005) (Όμοια η Πράξη Τμ.1 235/2006)
Μη νόμιμη η αμοιβή δικηγόρου για τη διεκπεραίωση εξώδικων και δικαστικών υποθέσεων Δήμου, καθόσον ο υποβαλλόμενος πίνακας αμοιβών δεν έχει θεωρηθεί από τον Πρόεδρο του οικείου Δικηγορικού Συλλόγου και περιλαμβάνει αυθαίρετα ποσά, χωρίς να προσδιορίζεται αναλυτικά ο τρόπος υπολογισμού και εκκαθάρισης των αντίστοιχων δαπανών. (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 235/2006)
10.Παρακράτηση δικηγορικού συλλόγου
Αμοιβή δικηγόρου για χειρισμό δικαστικής υπόθεσης Δήμου. Μη νόμιμες οι δαπάνες της προκαταβαλλόμενης δικηγορικής αμοιβής στον οικείο δικηγορικό σύλλογο, καθώς και η παρακράτηση ποσοστού 15% για φόρο εισοδήματος επί της προεισπραττόμενης δικηγορικής αμοιβής, καθόσον αυτές βαρύνουν τον εντολοδόχο δικηγόρο (άρθρα 200 του Κώδικα Δικηγόρων και 48 και 58 του Ν. 2238/1994). (Ελ. Συν. Τμ. 1 Πράξη 153/2007)
Αμοιβή δικηγόρων. Το γραμμάτιο είσπραξης σε ποσοστό 10% βαρύνει τον εντολέα Ν.Π.Δ.δ. και όχι το δικηγόρο, καθόσον εμπίπτει στην έννοια των αποδοτέων στο δικηγόρο δικαστηριακών δαπανών. Ανακαλείται η 20/2003 πράξη του Τμήματος τούτου. (Ελ. Συν Τμ. 1 Πράξη 13/2004) Δικηγόρος, στον οποίο ανατίθενται δικαστικές υποθέσεις δήμου, χωρίς να συνδέεται μαζί του με σχέση έμμισθης εντολής, δικαιούται να λάβει από τον εντολέα του κάθε δαπάνη (δικαστική ή εξώδικη), στην οποία υποβλήθηκε κατά την εκπροσώπηση αυτού ενώπιον των δικαστηρίων, καθώς και το παρακρατούμενο ποσοστό 10% (12% για το ΔΣΑ) από τον οικείο δικηγορικό σύλλογο επί της προεισπραττόμενης αμοιβής. Περ/γία: Δικηγόρος δήμου δικαιούται αμοιβής για τη σύνταξη δικογράφων (αντίγραφα των οποίων πρέπει να επισυνάπτονται στο σχετικό ένταλμα), για την παράσταση στις οικείες δικάσιμους, καθώς και στις δικάσιμους κατά τις οποίες αναβλήθηκε η υπόθεση. (Ελ. Συν Τμ. 1 Πράξη 155/2005) |
Γνωμοδοτήσεις του ΝΣΚ | ΓνΝΣΚ 62/2020: Όταν στο εργολαβικό δίκης, για το οποίο πληρούνται οι διατυπώσεις του άρθρου 60 του ν. 4194/2013 και το οποίο έχει υπογραφεί μεταξύ του δικαιούχου της απαλλοτριώσεως και του πληρεξουσίου του δικηγόρου, συμφωνήθηκε αμοιβή του δικηγόρου σε ποσοστό % επί της αποζημίωσης που θα καθορισθεί από το Δικαστήριο ή εξωδίκως, πλέον της δικαστικής δαπάνης και τυχόν τόκων, την οποία ο δικαιούχος εκχωρεί στο δικηγόρο, το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων θα πρέπει να παρακρατεί από τους δικαιούχους και να αποδίδει στο δικηγόρο ολόκληρο το συμφωνηθέν στο εργολαβικό ποσοστό δικηγορικής αμοιβής, πλέον του ποσού που καθορίστηκε από το Δικαστήριο ως δικαστική δαπάνη, εφόσον φυσικά αυτό το τελευταίο έχει κατατεθεί στο ΤΠΔ από τον υπέρ ού η απαλλοτρίωση και όχι να καταβάλλεται αυτό μειωμένο κατά την καθορισθείσα από το Δικαστήριο και παρακατατεθείσα από τον υπέρ ού η απαλλοτρίωση δικηγορική αμοιβή, που αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος της δικαστικής δαπάνης (ομόφωνα).
ΓνΝΣΚ 443/2011: Υποχρέωση ή μη προκαταβολής της δικηγορικής αμοιβής στον οικείο Δικηγορικό Σύλλογο από μέρους του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ κατά την εκπροσώπηση αυτού ως διαδίκων ενώπιον των δικαστηρίων όλης της χώρας από ιδιώτη δικηγόρο, ανεξαρτήτως σχέσης ή αμοιβής αυτού. |
[embed_object_post post_id="43" post_title="undefined"]embed_object_post[/embed_object_post]